Cover Date: June 2007 Circulation: on line

Transkrypt

1 PCArena.pl Cover Date: June 2007 Circulation: on line AMD 690 czyli come back według AMD Wprowadzenie W lutym bieŝącego roku miała miejsce premiera nowego chipsetu o nazwie AMD690, który miałby być próbą ponownego wejścia przez AMD na rynek chipsetów przeznaczonych pod procesory właśnie tejŝe firmy. O ile samo ATI, które niegdyś samodzielnie promowało układy z serii Xpress 1100, nie miało szans na pokonanie konkurencyjnych układów nforce, o tyle sytuacja ta moŝe się niebawem drastycznie zmienić wszystko dzięki przejęciu ATI przez AMD. RS690 w całej swojej okazałości Nasz dzisiejszy bohater, AMD690 to chipset, który nie jest wycelowany na konkurowanie z najwydajniejszymi produktami oferowanymi pod szyldem NVIDII. AMD zagrało nieco inaczej decydując się na wypuszczenie konkurenta dla chipsetów posiadających zintegrowany układ graficzny, mowa oczywiście o popularnym GeForce 6100/6150. AMD690 to nie tylko nowy chipset, to przede wszystkim szansa na zdobycie kawałka rynku dla siebie, a powodów do poparcia jest kilka układ graficzny Radeon X1200/1250 ze wsparciem dla środowiska DirectX 9 oraz sprzętowa obsługa HDMI. AMD poszło w integrację, która w załoŝeniu miała na samym końcu obniŝyć cenę, oferując naprawdę ogromne moŝliwości. Tak teŝ jest w tym przypadku, AMD690, który na rynku dostępny będzie w dwóch wersjach G oraz V moŝe okazać się pierwszym, solidnym chipsetem spod znaku AMD od dawna. AMD690 bliŝsze spojrzenie Chipset AMD690 składa się z dwóch klasycznych mostków, na północy jest to układ RS690, natomiast na południu juŝ nieco leciwy SB600. Oba chipy komunikują się ze sobą poprzez szynę PCI Express x4. Jak widzimy na poniŝszym schemacie, mostek północy odpowiada za komunikację z procesorem oraz zapewnia dostęp do złączy PCI Express, a nawet kodeka audio. To jednak nie koniec nowości, jeśli przyjrzymy się lepiej zobaczymy informację o posiadaniu zintegrowanego układy graficznego.

2 Schemat chipsetu AMD690 Mostek południowy na czele z układem SB600 nie reprezentuje niczego nadzwyczajnego. Układ ten jest sukcesywnie umieszczany w chipsetach przeznaczonych pod platformę Intela, choć jak na obecny czas zadowoli swoimi moŝliwościami kaŝdego uŝytkownika. SB600 oferuje obsługę 4 portów SATA2 (z obsługą RAID w trybach 0, 1 oraz 1+0), 10 portów USB2.0 oraz odpowiada za szynę PCI i jedno złącze IDE dla starszych urządzeń. śeby uatrakcyjnić swoją ofertę i jednocześnie móc jeszcze bardziej naciskać na konkurencję, AMD zdecydowało się na stworzenie dwóch wersji chipsetu AMD690 G i V. Same litery w nazwie niewiele mogą mówić, najlepiej zobrazuje to poniŝszy obrazek. Jak widzimy, wersja G jest nieco lepiej wyposaŝona. Nieco lepsza grafika oraz obsługa HDMI na pewno zachęcą uŝytkowników do inwestowania właśnie w tę wersję. Z drugiej strony cena płyt opartych o wersję V moŝe zainteresować uŝytkowników wykorzystujących komputer przede wszystkim w biurach w końcu to jego przeznaczenie. Jeśli wydaje się komukolwiek, Ŝe wydajność zintegrowanej grafiki jest zadowalająca w porównaniu do tradycyjnych kart graficznych instalowanych jako karty rozszerzeń to jest w głębokim błędzie. Teoretycznie Radeon X1250 jest spadkobiercą rozwiązań dotychczas uŝywanych w kartach Radeon X700, jednak cięcia, jakim został poddany nowy układ są wręcz odstraszające pozostawiono jedynie 4 jednostki cieniowania wierzchołków wobec pierwotnie dostępnej liczby 8. Aby nam to wynagrodzić, AMD postanowiło nieco unowocześnić swój układ graficzny decydując się na dodanie obsługi technologii Avivo, która została zapoczątkowana w kartach Radeon z serii X1000. RównieŜ w porównaniu do poprzednich chipsetów, AMD zwiększyło taktowanie rdzenia, który obecnie tyka z zegarem 400 MHz. AMD690 w wersji G jest pierwszym chipsetem posiadającym wyjście HDMI. Nie są to Ŝadne mrzonki, a suche fakty znajdziemy pełną obsługę dla HDCP. Prócz tego znalazło się miejsce na obsługę wielu monitorów (dokładnie 4), odpowiada za to funkcja SurroundView.

3 ECS AMD690GM-M2 By przekonać się o sile nowego chipsetu AMD, postanowiliśmy poddać testom nową płytę firmy ECS o modelu AMD690GM-M2, która została oparta o wersję G chipsetu AMD690. Płyta firmy ECS jest konstrukcją typu MicroATX, więc znajdziemy na niej podstawowe elementy bez Ŝadnych wodotrysków. ECS AMD690GM-M2 - nasz dzisiejszy bohater RozłoŜenie elementów na płycie AMD690GM-M2 zostało rozwiązane dość specyficznie, montaŝ karty graficznej w slocie PCI Express nie powinien zostać utrudniony, co naleŝy zaliczyć na plus. Z drugiej strony ECS od dawna próbuje usilnie montować dodatkowe 4-pinowe zasilanie zaraz koło zasilania wentylatora takie rozwiązanie nie dość, Ŝe jest nieefektywne, bo robi się zbędny bałagan, to jeszcze moŝe utrudniać montaŝ, jeśli posiadamy krótkie kable zasilające wprost z zasilacza. Sloty do instalacji pamięci RAM nie przeszkadzają w montaŝu, zaletą chipsetów AMD jest dobre ulokowanie złącz IDE, które znajdują się zaraz koło 24-pinowego złącza zasilania. Mimo, iŝ jest to płyta o nieco mniejszych niŝ tradycyjnie wymiarach, to jednak konstruktorzy płyt opartych o konkurencyjne chipset z serii nforce powinni brać przykład z tego rozwiązania. Złącza PCI, których są dwie sztuki, nie będą sprawiać Ŝadnych problemów, choć jeśli posiadamy kartę graficzną o dwuslotowym systemie chłodzenie, będziemy musieli niestety poŝegnać się z górnym złączem PCI. Zrekompensowano nam to jednak dobrym ulokowaniem złącz SATA, które znajdują się dość daleko od slotu PCI Express. Trójfazowy układ zasilania Za zasilanie na płycie odpowiada trójfazowy układ, który zachowuje się przyzwoicie. Nawet pod duŝym obciąŝeniem (włączając w to podkręcony procesor), nie słychać Ŝadnych pisków, a stabilność moŝna zaliczyć na piątkę. Szkoda jednak, Ŝe producent nie pomyślał o jakimś chłodzeniu mosfetów, co nawet w tańszych konstrukcjach powoli staje się standardem. Złącza SATA na płycie Cztery złącza SATA, które znajdziemy na płycie, powinny wystarczyć kaŝdemu uŝytkownikowi. Więcej montowanych jest tylko w nowych płytach opartych o chipsety nforce 5.

4 Kodek Realtek ALC883 Za kodek dźwiękowy na płycie ECS AMD690GM-M2 robi znany układ firmy Realtek ALC883. Sygnowany jest on jako kodek HD (High Definition) co w rzeczywistości jest bardziej przenośnią, niŝ rzeczywistym odzwierciedleniem moŝliwości tegoŝ skrótu. ALC883 jest podobnie, jak starsze wersje, tj. ALC850 kodekiem 8-kanałowym, który oferuje 16-bitowe próbkowanie. Jeśli wymagamy lepszego brzmienia, szczególnie przy korzystaniu z nieco silniejszego basu to powinniśmy z góry dać sobie spokój. Z załoŝenia zintegrowane dźwiękówki nie oferują nic specjalnego, prócz prostego odtwarzania dźwięku, choć wyjątki od reguły się zdarzają (vide SoundBlaster zintegrowany w płytach marki MSI). Gigabitowy LAN układ Realtek RTL8110SC Za komunikację sieciową odpowiada gigabitowy układ RTL8110SC firmy Realtek. Jest to dość znany układ, montowany głównie w tańszych konstrukcjach. Tylny panel złącz I/O Nieco ciekawiej prezentuje się tylny panel, choć i tu nie ma Ŝadnej rewolucji. Zgodnie z obowiązującym standardem, nie zabrakło złącz PS/2 dla myszki/klawiatury oraz portów USB, których są cztery sztuki. Prócz tego wejście na kabel RJ45 oraz wyjścia audio. Dziwi natomiast brak złącza RS232 oraz LPT, czyŝby producent chciał zaoszczędzić i na tym? Jako, Ŝe płyta oferuje zintegrowany układ graficzny, nie mogło zabraknąć cyfrowego oraz analogowego złącza do podłączenia z monitorem zaliczamy to oczywiście na plus. Wadą jest niestety brak złącza HDMI, które pojawia się w pełnowymiarowych płytach opartych o AMD690G. Pudełko z przodu Pudełko z tyłu

5 WyposaŜenie załączone z płytą WyposaŜenie, jakie otrzymamy wraz z zakupem płyty nie jest oszałamiające. MoŜna to uznać za standard, szczególnie, Ŝe bierzemy pod uwagę tańszą konstrukcję. Instrukcja obsługi plus dodatkowa instrukcja z opisem montaŝu części w komputerze, kabel do podłączenia dysku IDE, kabel SATA oraz port COM taki zestaw znajdzie się w pudełku wraz z płytą. Byliśmy w posiadaniu płyty w momencie, gdy nie była dostępna w sprzedaŝy, dlatego nie załączono do niej Ŝadnej płyty instalacyjnej ze sterownikami lub oprogramowaniem. BIOS co w nim piszczy? BIOS płyty AMD690GM-M2 nie charakteryzuje się niczym nadzwyczajnym, zawarto w nim podstawowe funkcje, które znajdziemy w większości płyt głównych. Na płycie zainstalowano BIOS typu Award, który choć jest mocno okrojony, to jednak moŝemy indywidualnie zmienić wiele opcji. Amatorzy podkręcania równieŝ będą po części zadowoleni, jest moŝliwość operowania HTT, ale opcja ta jest mocno ograniczona. Główne menu kaŝdego BIOSu - podstawowe opcje, czyli Standard CMOS Features, Advanced BIOS Features i tak dalej. Funkcje związane z bootowaniem nie jest tak źle. Nie jest to moŝe widok godny podziwu, jednak znajdziemy tu wszystko co nam będzie potrzebne w normalnym, codziennym uŝytkowaniu. Konfiguracja pamięci, konfiguracja szyny PCI Express oraz ustawienia dotyczące zintegrowanego kodeka dźwiękowego i kilka pomniejszych funkcji.

6 Podkręcanie podstawowe opcje związane z ustawieniami częstotliwości taktowania pamięci. Niestety, na chwilę obecną nie moŝemy zmienić timingów dla pamięci, dostępne są jedynie zdefiniowane ustawienia. Opcje słabo znane z innych płyt, choć tutaj dostępne kontrola szyny PCI oraz LDT. Ustawienia szyny PCI Express posiadanie zintegrowanego układu graficznego nie oznacza, Ŝe slot PCIe moŝe leŝeć nieuŝytkowany. Pełny asortyment związany z konfiguracją zintegrowanej grafiki podstawowe funkcje. Warto przy tym zaznaczyć, iŝ "integrówka" pobiera z zainstalowanej pamięci RAM coś dla siebie, dlatego niech nie zdziwi nikogo pokazywanie przez menedŝera urządzeń nieco mniejszej ilości pamięci niŝ zazwyczaj. Okienko z konfiguracją kontrolera IDE oraz szyny PCI i złącz I/O. Przy okazji zawarto opcję słuŝącą do definiowania pierwszeństwa bootowania dla grafiki. Funkcje związane z zarządzaniem energią, standard, jak w większości płyt głównych.

7 Monitoring napięć, temperatur oraz obrotów wentylatorów, a do tego funkcja inteligentnej kontroli wentylatorów. Ubogo, ale na początek wystarczy maksymalna szyna HTT=232, nowszy BIOS moŝe coś zmienić. Do tego ustawienia blokady częstotliwości szyny PCI i kontrola funkcji Cool n Quiet oraz kontrola napięcia procesora i jego mnoŝnika. Konfiguracja testowa Testy zostały przeprowadzone w następujących aplikacjach: 3DMark 2001SE 3DMark03 PCMark05 CineBench EVEREST Ultimate Sandra 2007 WinRAR 3.7 Do testów uŝyliśmy sterowników Catalyst 7.4 wraz z zainstalowanym systemem Windows XP + Service Pack 2 (wersja polska). Screen z programu CPU-Z. Standardowe ustawienia, widzimy lekkie wahania taktowania procesora, choć wyniki są w normie. Procesor jest poprawnie rozpoznawany.

8 W zakładce o informacjach o płycie głównej widzimy notkę odnośnie zamontowanego chipsetu oraz wersję BIOSu. RównieŜ program EVEREST w wersji Ultimate wykrył domyślne ustawienia poprawnie. Przed testami sprawdziliśmy dokładność pomiarów taktowania procesora oraz szyny HTT według programu CPU-Z. Testy syntetyczne Testy syntetyczne mają za zadanie pokazać nam wpływ architektury chipsetu. Do tego celu wykorzystaliśmy głównie programy nastawione na testowanie procesora, kompresję plików oraz renderowanie obrazu. W tym wypadku duŝy wpływ na wynik testu ma zintegrowany układ graficzny, przewaga GeForce Typowy syntetyk, w którym waŝna jest sama architektura chipsetu. Wygrana płyty ECS AMD690GM-M2. Test ma za zadanie renderowanie obrazu przez sam procesor, jako dodatek przedstawiamy wyniki przy optymalizacji dla dwóch rdzeni. Kolejny syntetyk, w którym róŝnice są bardziej niŝ marginalne. Wpływ na wynik ma przede wszystkim procesor oraz architektura chipsetu lekka przewaga AMD690.

9 Ponownie spodziewaliśmy się takich wyników. Kompresja w programie WinRAR bazuje na mocy obliczeniowej procesora, w tym wypadku polegała ona na zoptymalizowaniu względem dwurdzeniowego Athlona 64 X2. Test przepustowości, wyniki bardzo zbliŝone. Niestety, ale architektura procesorów K8 jest juŝ w tym wypadku mocno wyŝyłowana, nie ma tu tak duŝego pola do popisu, jak w przypadku szyny stosowanej w rozwiązaniach Intela. UzaleŜnione jest to od integracji kontrolera pamięci w procesorze, w przypadku Intela kontroler nadal pozostaje w płycie głównej - nowy procesor Intel Penryn jest odejściem od tej zasady. Testy zintegrowanego układu graficznego i podkręcanie procesora Badając wydajność zintegrowanej grafiki nie mogliśmy pominąć sławnych testerów z serii 3DMark. Jest to dobry przykład porównujący Radeona X1250 do wydajności prezentowanej przez układ GeForce Obie karty prezentują się dość średnio, tak naprawdę otrzymujemy wydajność zbliŝoną do kart sprzed kilku lat, co nie powinno nikogo dziwić, w końcu pierwotnym załoŝeniem była integracja, a dopiero później poprawa wydajności.

10 Test zintegrowanej grafiki, widzimy, jak na widelcu wydajność Radeona X1250 w porównaniu do GeForce Ten drugi nieco szybszy, choć nie moŝna nazwać tego pełną płynnością. Ciekawa rozbieŝność, widać, Ŝe im nowsza architektura, w tym wypadku DirectX 9, tym razem przewaga na korzyść Radeona X1250. Wadą jest niestety brak wsparcia dla DirectX 9c, oznacza to brak obsługi Shader Model w wersji 3.0. Test procesora przeprowadzony w testerze 3DMark03. Tym razem wpływ na wynik ma architektura chipsetu, bardziej niŝ sam procesor, który oczywiście w obu przypadkach taktowany jest na tym samym poziomie. Podkręcanie Podkręcanie nie jest mocną stroną płyty AMD690GM-M2. Na najnowszym BIOSie pochodzącym z kwietnia, istniała moŝliwość ustawienia HTT na maksymalnym poziomie 232 MHz. RównieŜ operowanie napięciem procesora wiązało się z duŝym ograniczeniem 1.35V to najwyŝsze ustawienie. Po podkręceniu procesora na powyŝsze ustawienia, komputer jest w pełni stabilny, choć wentylator na procesorze zaczyna przestawiać się na wyŝsze obroty. Podsumowanie Produkt firmy ECS moŝna śmiało zaliczyć do udanych konstrukcji. Za cenę porównywalną do większości konkurencyjnych płyt opartych o chipset GeForce 6100, otrzymujemy większą wydajność, do tego zintegrowany układ graficzny o nieco większych moŝliwościach szczególnie pod względem wideo. Razi brak złącza HDMI, które zdecydowanie podwyŝszyłoby ocenę płyty. UłoŜenie elementów na płycie jest dość dobre, mniejsze uchybienia zrekompensowano nam niskim wydzielaniem ciepła, które w chipsetach AMD690 jest praktycznie znikome według naszej oceny, nie ma nawet potrzeby montaŝu jakiegoś nadzwyczajnego radiatora na mostek północny. Ogromna zaleta w porównaniu do chipsetów nforce, które w nowszych wydaniach grzeją się niemiłosiernie.załączone wyposaŝenie nie naleŝy do najlepszych, choć otrzymujemy potrzebne kaŝdemu elementy, na plus moŝna zaliczyć graficzny schemat prezentujący opis montaŝu kaŝdego z komponentów. Nieco bardziej komplikuje się sytuacja, jeśli mowa o tylnym panelu. Jest co prawda cyfrowe złącze DVI, które dostępne jest wraz z analogowym D-sub, to jednak brakuje portu COM oraz LPT, choć miejsce na ich montaŝ jest. WraŜenia z uŝytkowania są bardziej niŝ pozytywne. Model AMD690GM-M2 integruje w sobie wszystkie moŝliwe cechy grafika, dźwięk oraz sieć. Mimo, słabej wydajności zintegrowanej grafiki, jest ona według nas wystarczająca do normalnej pracy, a jeśli gustujemy w edycji wideo to pole do popisu ma tutaj technologia Avivo zawarta w układzie Radeon X1250. Na plus naleŝy równieŝ zaliczyć stabilność pracy, wersja inŝynieryjna BIOSu była we wczesnym stadium, to jednak oferowała dobrą i pewną pracę brak jakichkolwiek restartów oraz dobre, a zarazem pełne wsparcie w zakresie sterowników dla nowego systemu Windows Vista płytę firmy ECS moŝemy śmiało polecić, jeśli ktoś decyduje się na inwestycję w płytę posiadającą zintegrowaną grafikę.

11 Płyta ECS AMD690GM-M2 otrzymuje od nas nagrodę w postaci rekomendacji Cena: ok. 250 zł Sprzęt do testów dostarczyła firma: Summary PCArena.pl journalist conducted a test of ECS AMD690GM-M2 motherboard. The mobo has made a very good impression on the journalist during the testing procedure. ECS AMD690GM-M2 has been granted PCArena.pl Recommended award. ECS AMD690GM-M2 motherboard test summary: The ECS product can be certainly called a very good solution. At a price comparable with majority of competitive motherboards basing on GeForce 6100 chipset we receive higher performance, an integrated graphics system of slightly more expanded abilities, especially the video ones. It is lack of HDMI slots, which would make the mobo s price significantly higher that is noticeable. The motherboard elements have been quite well arranged, minor imperfections have been compensated with low heat emission which almost does not exist in terms of ADM690 chipsets in our opinion a special north bridge radiator does not need to be installed. It is a huge asset in comparison to nforce chipsets the newer versions of which get heated

12 enormously. The mobo s equipment attached is not the best although we receive elements that one needs. A graphics diagram illustrating on how to attach each component is an asset. As far as the mobo panel is concerned, the situation is slightly more complicated. Although it is DVI digital slot which is available with analogue D-sub, COM port and LPT are lacking (although there is enough place for them to be installed). The impressions I got while testing the mobo are more than positive. ECS AMD690GM- M2 integrates all the possible features: graphics, sound and network. Although the integrated graphic s quality is low, I find it enough for a normal work. And if somebody fancies video edition, then Avivo technology included in Radeon X1250 system should make him/her satisfied. Stable work (BIOS engineered version was at an initial stage but if offered good and stable work), lack of restarts as well as good an full support in terms of drivers for the new Windows Vista are the mobo assets. I can definitely recommend the ECS AMD690GM-M2 mobo to somebody who wishes to purchase a motherboard with an integrated graphics card. The ECS AMD690GM-M2 motherboard receives PCArena.pl Recommended award. ECS AMD690GM-M2 Advantages: + Stable work + Passive cooling system + Low temperature of the chipset + A wide range of integrated solutions + Good performance Disadvantages: - Not enough equipment - Poor overclocking abilities - ATX12V located in a wrong way - Lack of HDMI output - Lack of Shader 3.0 (Radeon X1250) model compatibility