POTENCJALU PRACY KSI GA JUBILEUSZOWA Z OKAZJI 80-LECIA. PROFESORA MIECZYSUWA KABflJA

Transkrypt

1 RYNEKPRACY IWYKORZYSTANIE POTENCJALU PRACY W POLSCE KSI GA JUBILEUSZOWA Z OKAZJI 80-LECIA PROFESORA MIECZYSUWA KABflJA Redakcja aaukowa Antoni Rajkiewicz Jözef Orczyk Warszawa 2014

2 Spis tresci Antoni Rajkiewicz, Jözef Orczyk WPROWADZENIE 17 CZßSC I RYNEK PRACY I JEGO FUNKCJONOWANIE Elzbieta Mqczynska RYNEK PRACY - KWESTIA PREFERENCJI Wprowadzenie Rynek pracy w warunkach przelomu cywilizacyjnego Rozrost sektora fmansowego i destrukcja rynku pracy Kwestia priorytetöw, czyli co powiedz^ rynki? Zakoriczenie 31 Literatura 31 Streszczenie 33 Summary 33 Zenon Wisniewski, Edward Dolny BEZROBOCIE DLUGOTRWALE W POLSCE W LATACH Wprowadzenie Rozmiary bezrobocia dlugotrwalego Strukture dhigotrwale bezrobotnych Podsumowanie 51 Streszczenie 52 Summary 52 Marek Bednarski SZARA STREFA W GOSPODARCE - REALNY PROBLEM CZY MARGINES SPOLECZNO-EKONOMICZNY? Wprowadzenie Produkt krajowy brutto w szarej strefie Szara strefa a budzet i podatki Szara strefa a zatrudnienie i warunki pracy Rola szarej strefy w procesach wykluczenia i inkluzji spolecznej Szara strefa w perspektywie dobrego rz^dzenia (good governance) Podsumowanie 63 Literatura 64 Streszczenie 65 Summary 65

3 8 Spis tresci Danuta Graniewska AKTYWNOSC ZAWODOWA KOBIET. UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE, EKONOMICZNE I SPOLECZNE. STRUKTURA DEMOGRAFICZNA LUDNOSCI Wprowadzenie Poziom aktywnosci Forma zatrudnienia i wymiar czasu pracy Bezrobocie i jego skutki 71 Literatura 74 Streszczenie 74 Summary 74 Waclaw Jarmolowicz, Baha Kalinowska-Sufinowicz POLITYKA RÖWNOSCI PLCI W SFERZE SPOLECZNEJ I GOSPODARCZEJ - ASPEKTY DOKTRYNALNE I REALIZACYJNE Wprowadzenie Istota i cele polityki röwnosci plci Instrumenty polityki röwnosci plci w sferze spolecznej i gospodarczej Kobiety i m^zczyzni w sferze politycznej Kobiety i m^zczyzni na rynku pracy Zakoriczenie 88 Literatura 89 Streszczenie 90 Summary 91 CZ^SC II INSTYTUCJONALNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY Jerzy Wratny KILKA UWAG W SPRAWIE DEFINICJI PRAWA DO PRACY Ideowe korzenie prawa do pracy Prawo do pracy w dokumentach ONZ Prawo do pracy w dokumentach MOP Prawo do pracy w dokumentach Rady Europy Prawo do pracy w dokumentach Unii Europejskiej Prawo do pracy a zakaz dyskryminacji Prawo do pracy jako soft law Prawo do pracy a inne prawa pracownicze! Prawo do pracy w Konstytucji oraz Kodeksie pracy Zakonczenie 104 Literatura 105 Streszczenie 106 Summary 106

4 Spis tresci 9 Gertruda Uscinska PRAWO DO SWIADCZEN W RAZIE BEZROBOCIA OSÖB PRZEMIESZCZAJACYCH SIg W UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowe regulacje UE w zakresie zabezpieczenia spolecznego Zasady funkcjonowaniaprzepisöw o koordynacji systemöw zabezpieczenia spolecznego Nabycie i zachowanie prawa do swiadczen w razie bezrobocia Obliczanie wysokosci swiadczen Zachowanie prawa do zasilku w razie wyjazdu do innego panstwa czlonkowskiego Podsumowanie 115 Literatura 116 Streszczenie 117 Summary 117 Bozena Balcerzak-Paradowska PRZEDSnjBIORCZOSC KOBIET A ZYCIE RODZINNE. CZY PRACA NA WLASNY RACHUNEK SPRZYJA GODZENIU OBOWI4ZKÖW ZA WODOWYCH Z RODZINNYM? Przedsi^biorczosc kobiet w Polsce. Tendencje dotychczasowe Wlasna dzialalnosc gospodarcza a zycie rodzinne Oczekiwania i propozycje form pomocy ulatwiaj^cych godzenie pracy z zyciem rodzinnym 125 Literatura 128 Streszczenie 130 Summary 130 Bozena Kolaczek POLITYKA SPOLECZNA WOBEC PROBLEMU NIEZDOLNOSCI DO PRACY Wprowadzenie Niezdolnosc do pracy w polityce spolecznej jako teorii i praktyce spolecznej Niepefnosprawni i niezdolni do pracy a rynek pracy i polityka zatrudnienia w Polsce Zakonczenie 144 Literatura 144 Streszczenie 146 Summary 146 Boguslawa Urbaniak POLITYKA WIEKU EMERYTALNEGO: TREND KU INDYWIDUALIZACJI ROZWI4ZAN Wprowadzenie Zmiana tradycyjnego charakteru emerytury w XX wieku 147

5 10 Spis tresci 3. Emerytura w warunkach starzenia si? spoleczeristw i zmian charakteru pracy w XXI wieku Wolnosc wyboru miqdzy prac% i cmeryturq - iluzoryczne przeslanie XXI wieku Ageizm na rynku pracy barier^ dla wdrazania koncepcji aktywnego starzenia Zakoriczenie 157 Literatura 158 Streszczenie 160 Summary 160 CZgSC III INWESTYCYJNE ASPEKTY KAPITALU LUDZKIEGO A REALIZACJA PRACY Kazimierz W. Frieske KAPITAL LUDZKI: TEORIA CZY DOKTRYNA? Brzemi? ekonomisty: ekonomiczna teoria zachowari ludzkich L^czenie teorii z praktyk% Kapital ludzki i wzrost gospodarczy Kapital ludzki i indywidualne korzysci Teoria i doktryna 175 Literatura 177 Streszczenie 178 Summary 178 Zdzislaw Czajka JAKOSC KSZTALCENIA AKADEMICKIEGO A JAKOSC KAPITALU LUDZKIEGO Wprowadzenie Zmiany ilosciowe kapitahi ludzkiego w skali gospodarki Poziom nauczania w publicznych szkolach wyzszych ajakosc kapitahi ludzkiego Poziom nauczania w uczelniach prywatnych Studia na kilku kierunkach Wplyw promotoröw na jakosc kapitahi ludzkiego Studia podyplomowe i doktoranckie Ocena przydatnosci wiedzy zdobytej na studiach Podsumowanie 191 Literatura 192 Streszczenie 193 Summary 193 Urszula Jeruszka CZY I JAKIE KORZYSCI ODNOSZA STUDENCI Z ZATRUDNIENIA? Wprowadzenie O pojsciu pracy ogölnie Model ksztalcenia dualnego na poziomie szköl wyzszych Charakterystyka sektora szköl wyzszych Najcz^stsze formy zatrudniania studentöw 200

6 Spis tresci Walory pracy studentöw Konkluzja 205 Literatura 206 Streszczenie 207 Summary 207 Stanislawa Borkowska PSYCHOLOGICZNE I ORGANIZACYJNE ASPEKTY ZARZ4DZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI Wprowadzenie Cele ZZL Kieranki wplywu psychologii na ZZL Uj^cie ogölne Rola psychologii w podstawowych obszarach zarz^dzania zasobami ludzkimi ZZL a organizacyjne uwarunkowania pracy 219 Literatura 222 Zal^cznik 1. Aktualne trendy w ZZL (HR) 223 Streszczenie 223 Summary 224 Aleksy Pocztowski KROSWERGENCJA W ZARZ^DZANIU ZASOBAMI LUDZKIMI Wprowadzenie Geneza i rozwöj koncepcji human resource management Konwergencja vs dywergencja w zarz^dzaniu zasobami ludzkimi W kierunku kroswergencji w zarzqdzaniu zasobami ludzkimi Implikacje dla dalszych badan 235 Literatura 236 Streszczenie 238 Summary 238 BIBLIOGRAFIA PRAG PROF. DR. HAB. MECZYSLAWA KABAJA Z LAT opracowala Beata Kaczynska 239

7 Table of Contents Antoni Rajkiewicz, Jözef Orczyk INTRODUCTION 17 PART I LABOUR MARKET AND ITS OPERATIONS Elzbieta Mqczynska LABOUR MARKET - A QUESTION OF PREFERENCES Introduction Labour market in the civilisation breakthrough environment Financial sector expansion and destruction of labour market Question of priorities - what will be the market response? Closing remarks 31 Bibliography 31 Summary 33 Zenon Wisniewski, Edward Dolny LONG-TERM UNEMPLOYMENT IN POLAND IN Introduction Size of long-term unemployment Structure of long-term unemployed Summing up 51 Summary 52 Marek Bednarski SHADOW ECONOMY - IS IT A REAL PROBLEM OR SOCIO-ECONOMIC MARGIN? Introduction Gross Domestic Product in shadow economy Shadow economy vs. budget and taxes Shadow economy vs. employment and working conditions Role played by shadow economy in social exclusion and inclusion processes Shadow economy from good governance perspective Summing up 63 Bibliography 64 Summary 65

8 Table of contents 13 Danuta Graniewska WOMEN PROFESSIONAL ACTIVITY. DEMOGRAPHIC, ECONOMIC AND SOCIAL CONSIDERATIONS. POPULATION DEMOGRAPHIC STRUCTURE Introduction Activity level Form of employment and working time Unemployment and its impact 71 Bibliography 74 Summary 74 Waclaw Jarmolowicz, Baha Kalinowska-Sufinowicz GENDER EQUALITY POLICY IN SOCIO-ECONOMIC SPHERE - DOCTRINAL AND IMPLEMENTATION ASPECTS Introduction Essence and objectives of gender equality policy Gender equality policy Instruments in socio-economic sphere Men and women in the sphere of politics Men and women in the labour market Closing remarks 88 Bibliography 89 Summary 90 PART II INSTITUTIONAL ASPECTS OF LABOUR MARKET OPERATIONS Jerzy Wratny A HANDFUL OF COMMENTS ON DEFINITION OF THE RIGHT TO WORK Ideological roots of the right to work The right to work in UN documents The right to work in ILO documents The right to work in the Council of Europe's documents The right to work in the EU documents The right to work vs. discrimination ban The right to work as soft low The right to work vs. other worker's entitlements The right to work in the Constitution and Labour Code Closing remarks 104 Bibliography 105 Summary 106

9 14 Table of Contents Gertruda Usciriska ENTITLEMENT TO BENEFITS IN GASE OF UNEMPLOYMENT OF MIGRANT WORKERS IN THE EUROPEAN UNION Introduction Basic EU social security regulations Operational principles of social security system co-ordination Acquisition and retention of entitlement to benefits in case of unemployment Calculation of benefit amount Retention of entitlement to unemployment benefits in case of leaving for another Member State Summing up 115 Bibliography 116 Summary 117 Bozena Balcerzak-Paradowska WOMEN ENTREPRENEURSHIP VS. FAMILY LIFE. IS SELF-EMPLOYMENT CONDUSIVE FOR RECONCILIATION OF PROFESSIONAL AND FAMILY DUTIES? Women entrepreneurship in Poland. Trends to date Running one's own business vs. family life Expectations and proposed forms of aid facilitating work reconciliation with family life 125 Bibliography 128 Summary 130 Bozena Kolaczek SOCIAL POLICY VS. INC AP ACITY TO WORK PROBLEM Introduction Incapacity to work in the social policy in social theory and practice The disabled and incapacitated to work vs. labour market and employment policy in Poland Closing remarks 144 Bibliography 144 Summary 146 Boguslawa Urbaniak PENSION ACE POLICY: TREND TOWARDS CUSTOM SOLUTIONS Introduction Change of conventional nature of old-age pension in 20 th Century Retirement in the environment of ageing societies and changes in work nature in 21 st Century Freedom of choice between work and retirement - illusory message of 21 st Century 154

10 Table of contents Ageism on the labour market a hindrance for the Implementation of active ageing concept Closing remarks 157 Bibliography 158 Summary 160 PART III INVESTMENT ASPECTS OF HUMAN CAPITAL VS. WORK PERFORMANCE Kazimierz W. Frieske HUMAN CAPITAL: THERY OR DOCTRINE? Economist's bürden: economic theoryof human behaviour Combining of theory with practice Human capital and economic growth Human capital and individual benefits Theory and doctrine 175 Bibliography 177 Summary 178 Zdzislaw Czajka QUALITY OF TERTIARY EDUCATION VS. QUALITY OF HUMAN CAPITAL Introduction Quantitative changes in human capital on economy scale Level of education in public tertiary education institutions vs. quality of human capital Level of education in private tertiary education institutions Studies at several facilities Impact of thesis Supervisors on the quality of human capital Post-graduate and Ph.D. courses Evaluation of usefulness of knowledge acquired at university Summing up 191 Bibliography 192 Summary 193 Urszula Jeruszka DO THE STUDENTS BENEFIT FROM EMPLOYMENT AND IF SO WHAT ARE THE BENEFITS? Introduction General comments about work Dual education model at the tertiary education level Characteristics of tertiary education sector Most frequent forms of Student employment Advantages of Student work 201

11 16 Table of Contents 7. Conclusions 205 Bibliography 206 Summary 207 Stanislawa Borkowska PSYCHOLOGICAL AND ORGANISATIONAL ASPECTS OF HUMAN RESOURCE MANAGEMENT Introduction Objectives of Human Resource Management Directions of psychology influence on Human Resource Management General approach 3.2. Role of psychology in basic areas of human resource management Human Resource Management vs. organisational work determinants 219 Bibliography 222 Appendix No. 1. Current trends in Human Resource Management 223 Summary 223 Aleksy Pocztowski CROSSVERGENCE IN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT Introduction Genesis and development of human resource management concept Convergence vs. divergence in human resource management Towards crossvergence in human resource management Implications for follow-on research 235 Bibliography 236 Summary 238 BIBLIOGRAPHY OF WORKS OF MIECZYSLAW KABAJ PROF. IN elaborated Beata Kaczynska. 239