18/2013. Rozwój idei spółdzielczości finansowej. polecamy. W tym numerze. Kosmiczna odkrywka. Śląski brydż. Ferie do reklamacji PIAST

Transkrypt

1 18/2013 PIAST Rozwój idei spółdzielczości finansowej W tym numerze polecamy Człowiek, przed którym życie stawia nowe wyzwania, często zadaje sobie pytanie dokąd powinien zmierzać. Aby na nie odpowiedzieć, trzeba najpierw znaleźć odpowiedź na inne: skąd idę? Warto więc przyjrzeć się historii spółdzielczych kas oszczędnościowo- -kredytowych, jak wyglądały kiedyś i jaką pełniły rolę. Organizacje stosujące zasadę samopomocy finansowej, a przede wszystkim służące samoobronie przed lichwą istniały już w średniowieczu. Nosiły nazwy gildii kupieckich, maszoperii rybackich czy kas wdowich. Pod koniec XV w. w Państwie Kościelnym reformatorzy franciszkańscy: Jan Kapistran i Bernardyn ze Sieny zaczęli zakładać banki pobożne, które niebawem upowszechniły się w całych Włoszech, Francji i Niemczech. Na polski grunt przeszczepił je wkrótce bł. Władysław z Gielniowa. Wielkim kontynuatorem tego dzieła był znany jezuita o. Piotr Skarga. To on związał tę instytucję z Arcybractwem Miłosierdzia. I to właśnie on zainicjował w Polsce banki pobożne powstałe w Wilnie (1579) i w Krakowie (1587). W XVII w. banki pobożne istniały we wszystkich dużych miastach Rzeczpospolitej. Instytucje te zostały zlikwidowane w okresie zaborów. Jedynie w Krakowie bank pobożny przetrwał do 1948 roku. Pierwsze unie kredytowe powstały w połowie XIX w. w Niemczech. Twórcami pierwszej tego typu instytucji byli Friedrich Raiffeisen i Herman Schulze-Delitzch. Utworzona przez nich Heddesorf Credit Union miała za zadanie wspierać finansowo niemieckich rolników. Kierowały się w działaniu ideą samopomocy, samozarządzania i demokracji ekonomicznej, a przede wszystkim były alternatywą dla lichwiarskich kredytów. Na ziemiach polskich Stanisław Staszic, działacz oświeceniowy, pisarz i publicysta, założył w 1812 r. w folwarku Jarosławiec koło Uchania Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie. Na wzór kas Raiffeisena w Wielkopolsce powstawały banki ludowe organizowane przez księdza Wawrzyniaka, na Podolu kasy włościańskie tworzone przez błogosławioną Marcelinę Darowską, a w Galicji powstawały kasy zakładane przez Franciszka Stefczyka, nauczyciela i działacza społecznego. Powstające banki ludowe i kasy były ostoją polskości podczas zaborów, a jednocześnie pochylały się nad losem najuboższych. Warto odnotować, że w okresie międzywojennym do 3500 spółdzielczych kas należało półtora miliona ludzi. Odegrały one ogromną rolę w budowie w odrodzonej Polski, dając szanse najbiedniejszym oraz wspierając drobną przedsiębiorczość. Wybuch drugiej wojny światowej przerwał rozwój kas spółdzielczych. Idea spółdzielczych kas czy unii kredytowych sprawdziła się nie tylko w Europie. Za oceanem istnienie tych organizacji w znaczącym stopniu wspierało rozwój największej potęgi gospodarczej dzisiejszego świata. Koncepcję unii kredytowych na grunt amerykański przeniósł na początku XX w. Alphonse Desjardins. W 1909 r. zorganizował pierwszą w Stanach Zjednoczonych kasę spółdzielczą unię kredytową St. Mary s Cooperative Credit Association w New Hampshire. Idea tanich instytucji kredytowych sprawdziła się. Lata 20. XX wieku przyniosły szybki rozwój unii kredytowych. Determinantami tego rozwoju był postęp techniczny i technologiczny. Amerykanie poszukiwali tanich kredytów na zakupy dóbr konsumpcyjnych, takich jak pralki czy samochody. Ówczesne banki komercyjne nie były zainteresowane udzielaniem tego rodzaju pożyczek. W 1925 r. unie kredytowe działały w 26 stanach, a już 4 lata później w 32 stanach. W latach 30. XX w. działało 1100 unii kredytowych. W 1934 r. unie kredytowe w USA doczekały się pierwszej regulacji ustawowej. Prezydent Franklin D. Roosevelt podpisał ustawę Federal Credit Union Act. Po drugiej wojnie światowej odbudowa kas kredytowych stała się możliwa dopiero po przemianach 1989 roku. W 1990 r. dzięki wsparciu Światowej Rady Unii Kredytowych (WOCCU) powstała Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych. Zadaniem fundacji było wdrażanie programu organizacji kas. Pierwsza spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa została założona w sierpniu 1992 r. w Elektrociepłowni Gdańsk. Wkrótce powstały kolejne, związane bezpośrednio z kopalniami, hutami, elektrociepłowniami i innymi dużymi zakładami przemysłowymi. Tak jak w okresie międzywojennym, tak i teraz kasy odegrały niekwestionowaną rolę dokończenie na str. 3 Kosmiczna odkrywka Gdzie znajduje się jedyny w Polsce obiekt, który podobno jest widoczny z kosmosu? Tam, gdzie w herbie mają Adama i Ewę przy rajskim drzewie. Czytaj całość str. 7 Śląski brydż Karty rozdane! Srebrny medal zdobyli reprezentanci Polski w Mistrzostwach Świata, które miały miejsce w październiku w Karpaczu. Czytaj całość str. 4 Ferie do reklamacji Opóźniony lot, zgubiony bagaż, kiepski hotel Co zrobić, gdy wypoczynek zamienia się w koszmar? Czytaj całość str. 5 reklama

2 2 Komentarz zadzwoń Od redakcji Szanowny Czytelniku! 17 lat braniewskiej Kasy Skład redakcyjny: Redaktor naczelna: Zespół redakcyjny: Adres redakcji: Adres Skład i produkcja: Koperta. Niepozorny kawałek papieru, a jakże ważny z uwagi na ilość umieszczonych na nim pieczątek. W środku wiadomość. Dobra albo zła. Jaka będzie tym razem? W poszukiwaniu noża do listów robię rachunek sumienia. Czy pomimo wytężonej pracy całej redakcji chochliki drukarskie zrobiły sobie potańcówkę na łamach gazety, przez co dociekliwy czytelnik znalazł w tekście niedopuszczalne błędy? A może tekst nie był dostatecznie dobry dla wymagającego odbiorcy. Oczekując wszystkiego, otwieram kopertę i czytam. Zachłannie, bo takiego potoku miłych słów się nie spodziewałam. Byłam przekonana, że listy piszą wyłącznie ludzie nie zadowoleni, a tutaj taka niespodzianka. Jestem dumna, mam poczucie dobrze wykonanej pracy i chyba unoszę się w tym momencie kilka centymetrów nad ziemią. Jestem przekonana, że każdy redaktor naczelny marzy o tym, aby wyłącznie takie listy trafiały w jego ręce. Dlatego trzeba wrócić na ziemię i przystąpić do pracy nad następnym numerem gazety, aby był lepszy od poprzedniego. W najnowszy numerze Skokowicza jest dużo do odkrycia. Odkrywamy dla Państwa zagadnienie dawstwa szpiku kostnego, tajniki gry w skata i nomen omen - kopalnię odkrywkową węgla brunatnego. Do odkrycia jest także kawałek historii polski pierwszych Piastów oraz kawałek historii naszej Kasy. Zachęcamy także do odnalezienia hasła krzyżówki oraz odkrywania nowych smaków w sprawdzonych przepisach kulinarnych. Jak zwykle czekamy na rozwiązania krzyżówki oraz na Państwa listy. Mamy nadzieję na same dobre wiadomości, czego w Nowym Roku życzymy wszystkim naszym Czytelnikom. W imieniu całej redakcji zapraszam do lektury! Marta Nowakowicz-Jankowiak Redaktor naczelna Wszelkiej pomyślności w Nowym Roku życzy SKOK PIAST Marta Nowakowicz-Jankowiak Alicja Nagi, Piotr Łosik, Grażyna Raczycka, Anna Wereszczak, Wojciech Piątek, Natalia Zajas, Alicja Nowakowska, Ewelina Wajdzik, Michał Siewior, Michał Staniek, Urszula Jakubiak, Emilia Grabowiecka, Andrzej Polak, Sylwia Potyka-Zolich, Beata Wojewoda oraz Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarności Finansowej z Brzeszcz Skokowicz, ul. Nowokościelna 35, Tychy redakcja@skokpiast.pl ARF design, Braniewo to niewielkie miasteczko położone w północno-wschodniej części Polski, graniczące z Obwodem Kaliningradzkim. To w tym mieście 2 grudnia 17 lat temu powołano do życia jedną z pierwszych spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w paśmie północno-wschodniej części Polski, a pierwszą w Polsce o złożonej strukturze zawodowej na bazie pracowników sfery budżetowej. Historia kasy jest dość bogata i trudna, a zarazem specyficzna, ponieważ rodziła się w nowym rozdziale przemian zarówno politycznych jak i gospodarczych, nie tylko w naszym kraju. W ówczesnym czasie prawie nikt nie wiedział, co to jest SKOK, jak funkcjonuje. Wielka niepewność każdego dnia, ciągłe zmiany w przebudowie całej gospodarki budziły w ludziach niepewność i nieufność. Mimo początkowych oporów w środowisku lokalnym, nawet podejmowanych prób utrudniania startu i rozwoju nowej instytucji, pionierski wówczas pomysł, na szczęście znalazł sprzymierzeńców w braniewskim samorządzie. Ciężka i mozolna praca garstki społeczników działających na rzecz naszej kasy przekonała niebawem mieszkańców powiatu, że warto tworzyć coś nowego, z myślą i korzyścią dla nich. Przełomową datą w rozwoju braniewskiej kasy był 1999 rok, kiedy podjęto decyzję o połączeniu kas i doszło do fuzji dwóch placówek. Była to bardzo dobra decyzja, dzięki której zyskaliśmy nową lokalizację z profesjonalnym i nowoczesnym wyposażeniem, jak również dodatkowe miejsca pracy. Możliwości udziału pracowników w wszelkiego rodzaju szkoleniach i warsztatach dały podstawy do profesjonalnej obsługi naszych klientów. Wzbogacona oferta produktowa wraz z profesjonalizmem pracowników przyniosły dynamiczny rozwój placówki oraz postrzeganie jej przez klientów jako przyjaznej kasy. W naszej instytucji najważniej- Autor akwareli: Andrzej Zieliński SAMOCHWAŁA Samochwała w Kasie stała i Beatce, ta opowiadała: Zdolna jestem niesłychanie, by być członkiem w SKOK-u pomagałam tacie, mamie. Moja buzia tryska zdrowiem jak coś powiem, to już powiem. Jak odpowiem, to roztropnie. W SKOK-u nic nie jest pochopnie. Śpiewam lepiej niż w operze. Pożyczki i chwilówki można wziąćsłyszałam to w eterze. Znakomicie muchy łapię, moja babcia ma tu też lokatę. Jestem mądra, jestem ładna. Dziadek też jest członkiem Kasy już od dawna. A w dodatku daję słowo, mam rodzinkę, właśnie w SKOK-u, wyjątkową! A ja jestem Samochwałą, i do SKOK-u, jak dorosnę, będę też należała! szy jest klient i panująca dewiza Obsługuję tak, jak sama chciałabym być obsłużona. I tu, w tym miejscu, chciałabym podkreślić fachową obsługę połączoną z serdecznością i przyjaźnią, jaką obdarowują pracownice naszych klientów. Służą doradztwem i pomocą, dlatego też klienci czują się dowartościowani i wiedzą, że tu można liczyć na wsparcie. Dzięki temu postrzegani jesteśmy nie tylko jako instytucja finansowa, ale pokoleniowa, rodzinna, nasza kasa. Potwierdzającym dowodem jest wiersz napisany przez klientkę. Uczestniczymy w życiu lokalnym nie tylko w środowisku oświatowym, ale w różnego rodzaju akcjach i imprezach organizowanych przez zakłady pracy, instytucje i organizacje pozarządowe, działające w powiecie braniewskim. Wspieramy różnego rodzaju inicjatywy na rzecz rozwoju naszej małej ojczyzny. Uczymy i zachęcamy naszych i potencjalnych klientów do roztropnego zarządzania własnym budżetem domowym, m.in. poprzez rozsądny wybór pożyczki czy lokaty, w rachunku systematycznego oszczędzania czy lokowania środków pieniężnych przynoszących konkretne i realne zyski. Zachęcamy również do korzystania z kont internetowych, gdzie w zaciszu domowym każdy klient może bezpłatnie i bezgotówkowo dokonać transakcji finansowych, jak również pokazujemy, jak można chronić własny dorobek, poprzez ubezpieczenie mieszkania, samochodu czy nawet własnego życia, jakże bezcennego. W tym roku ruch skokowski świętuje swoją okrągłą rocznicę 20-lecia jego odrodzenia. W okresie, kiedy banki światowe przeżywały i przeżywają poważne kryzysy, SKOK-i, jako stuprocentowy

3 kapitał polski, mają się świetnie i wbrew różnym opiniom, rozwijały się i nadal to czynią. Korzystając z okazji, chciałabym wszystkim naszym klientom podziękować za zaufanie, codzienną życzliwość oraz w nadchodzącym 2013 roku życzyć szczęścia, zdrowia, wszelkiej pomyślności, spełnienia marzeń tych małych i dużych oraz dalszej wspaniałej współpracy. A potencjalnych klientów, którzy chcieliby przekonać się, że z nami warto być, zapraszamy do naszej siedziby w kamieniczce w Braniewie przy ul. Gdańskiej 20, od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:15 do 17:00. A krótki wiersz i akwarela wykonana przez naszych przesympatycznych klientów niech będzie drogowskazem do SKOK PIAST w Braniewie. Partnerstwo się opłaca Prowadzenie własnej działalności nie jest prostą sprawą. Przedsiębiorcy często znajdują się w sytuacji, w której problemem wcale nie jest znalezienie zainteresowanego klienta, lecz to, że nie ma on odłożonej odpowiedniej ilości gotówki. Grażyna Raczycka W szeregu kamienic, na Gdańskiej ulicy tak idąc pod górkę, gdy uniesiesz wzrok ujrzysz ten budynek, przy lewym chodniku a w nim swą siedzibę ma braniewski SKOK. Wychodząc naprzeciw takim osobom, stworzyliśmy Program Partner, dzięki któremu wszyscy coś zyskują. Właścicieli sklepów oraz firm usługowych wspieramy, udzielając ich klientom atrakcyjnych pożyczek, jedyne co trzeba zrobić, to podpisać z nami umowę. Zyskanie nowego klienta to Aktualności SKOK PIAST Szachy ze SKOK PIAST Piernikowy Mikołaj W sobotę, 27 października 2012 roku w Gimnazjum Publicznym nr 2 im. Janusza Kusocińskiego w Czechowicach- -Dziedzicach rozpoczęła się kolejna edycja Szachowej Ligi Szkolnej Podbeskidzia. Szachowa Liga Szkolna to cykl 6 turniejów, które odbywają się na terenie Podbeskidzia. Turnieje zawsze rozgrywane są w sportowej i przyjaznej atmosferze. Uczestniczą w nich szachiści z przedszkoli, ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz ze szkół ponadgimnazjalnych. Dla wielu najmłodszych zawodników sam start i zmierzenie się z niejednokrotnie sporo starszymi zawodnikami jest dużą satysfakcją oraz ciekawym przeżyciem. Szachowa Liga Szkolna Podbeskidzia to 29-letnia tradycja rozgrywek królewskiej gry w naszym rejonie. W tych turniejach zaczynali rywalizację medaliści Mistrzostw Polski, zdobywcy tytułów międzynarodowych oraz finaliści Mistrzostw Polski, m.in. Joanna Worek, Michał Motyka, Michał Paździora czy Jakub Dudys. Do tegorocznych zawodów przystąpiło 67 zawodników z 9 miast Podbeskidzia: Bielska-Białej, Cieszyna, Górek Wielkich, Mazańcowic, Ochab, Skoczowa, Strumienia, Wisły i Czechowic-Dziedzic. Gimnazjum Publiczne nr 2 w Czechowicach-Dziedzicach reprezentowało 7 zawodników: Magdalena Budny, Mateusz Budny, Damian Le Than, Przemek Kopycki, Piotr Nowosiadło, Wojtek Sekta. Spotkanie sponsorował SKOK PIAST, oddział Czechowice-Dziedzice. Dzięki sponsorowi wszyscy uczestnicy zawodów, oprócz nagród dla najlepszych (zakupionych przez gospodarzy) otrzymali drobne upominki. Bardzo dziękujemy za włączenie się do uświetnienia spotkania w naszym gimnazjum. Urszula Jakubiak nie jedyna korzyść ze współpracy ze SKOK PIAST. Nasi Partnerzy otrzymują również prowizję za każdą osobę, której polecili nasze usługi i która skorzystała z jednej z naszych pożyczek. Prowizję wypłacamy już po pierwszej terminowej spłacie raty. Pośrednicy finansowi dzięki Programowi Partner mogą poszerzyć swoją ofertę o nowe atrakcyjne produkty. Program Partner to również rozwiązanie dla osób, które nie prowadzą działalności, ale szukają dodatkowego źródła dochodu. Wtedy podstawą do współpracy jest umowa zlecenie. Wspieramy naszych Partnerów materiałami reklamowymi, ale nie oczekujemy zaawansowanej wiedzy na temat finansów. Wystarczy, że Partner skieruje klienta do oddziału SKOK PIAST, a nasi pracownicy dobiorą odpowiednią dla klienta pożyczkę dopasowaną do jego potrzeb. Co zrobić, żeby zostać Partnerem SKOK PIAST? Wystarczą dokumenty rejestrowe firmy wpis do ewidencji lub KRS, NIP oraz REGON. Wszystkie osoby zainteresowane współpracą zapraszamy do naszych oddziałów, zachęcamy też do kontaktu z naszą infolinią pod numerem telefonu (koszt połączenia wg taryfy operatora) lub (32) (połączenie z telefonów komórkowych) albo do wypełnienia formularza kontaktowego na naszej stronie w zakładce Oferta dla Partnerów. Emilia Grabowiecka 6 grudnia Oddział SKOK PIAST w Rzeszowie zorganizował wyjątkowe mikołajki. reklama w odbudowie gospodarczej kraju. W czasie, kiedy dzisiejsze wielkie komercyjne banki nie były jeszcze zainteresowane inwestowaniem w Polsce, kasy umożliwiały dostęp do taniego kredytu. Dziś pod nadzorem Kasy Krajowej w Polsce działa blisko 2 tys. placówek SKOK. Obsługują one ok. 2,5 mln członków. Kasy oszczędnościowo-kredytowe cieszą się sporym zaufaniem Polaków, którzy powierzyli im prawie 16 mld zł depozytów. Te wyniki potwierdzają nieustanny rozwój idei spółdzielczości finansowej, a z drugiej strony wskazują, jak wielka odpowiedzialność spodokończenie ze str. 1 3 W ramach akcji przeprowadzonej przez pracowników oddziału przechodnie spacerujący tego dnia na Rynku Głównym mogli otrzymać niecodzienne upominki. Pyszne, cynamonowe pierniki stanowiły przedsmak nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia i przypominały, że na ul. 3-go Maja 5, gdzie mieści się oddział SKOK PIAST, nie tylko dzieci mogą otrzymać prezenty. Z życzeniami wesołych i pogodnych świąt Ewa Sikora - Specjalista ds. depozytów i kredytów, zapraszała do oddziału w celu skorzystania z oferty pożyczki zimowej, dzięki której ten szczególny i wyjątkowy czas może upłynąć nam w spokoju i radości, pozbawiony trosk o finanse. Akcja spotkała się z tak dużym zainteresowaniem i aprobatą, że na pewno z Piernikowym Mikołajem spotkamy się również za rok. Anna Wereszczak czywa na zarządach, radach nadzorczych, ale i każdym pracowniku SKOK. Na całym świecie kasy spółdzielcze i unie kredytowe w ostatnim czasie odnotowały znaczący progres. Pomimo działania na obrzeżach branży bankowej instytucje te odgrywają niekwestionowaną rolę na rynku finansowym. W wielu krajach, w tym również w USA, działalność unii kredytowych jest znacznie lepiej oceniana niż działalność komercyjnych banków. Wojciech Piątek

4 4 Aktualności SKOK PIAST zadzwoń Skat śląski brydż W skata na Śląsku grano od niepamiętnych lat. W poszukiwaniu chleba przybyłem tu w latach 60. ubiegłego wieku i po wielu próbach pojąłem zasady tej trudnej, ale zarazem fascynującej gry w karty. Andrzej Polak skaciorz ze SKOK PIAST podczas mistrzostw w Karpaczu Skat jako gra powstał w latach dwudziestych XIX wieku jako mieszanina różnych gier. Nazwa gry, skat to dwie odłożone karty i pochodzi ona z języka włoskiego scartare albo francuskiego ecarter co znaczy to odłożone. Polski Związek Skata powstał w 1984 r. i przechodził różne przemiany wynikające z braku współpracy z Międzynarodową Organizacją Skata /ISPA/. Spotykając się w grupie skaciorzy, postanowiliśmy utworzyć Klub Skata w Katowicach- Giszowcu w 1995 r. i wystartować w rozgrywkach ligowych. Klub szybko się rozrastał i następnym krokiem był pierwszy, historyczny udział w Mistrzostwach Europy na Węgrzech w 2001 r. Kiedy skromna 12-osobowa reprezentacja Polski zdobyła brązowy medal, zostaliśmy członkiem ISPA-WORD i od tych czasów polscy gracze biorą udział tak w Mistrzostwach Europy jak i Mistrzostwach Świata. W dniach do br. po raz pierwszy w Polsce odbyły się Mistrzostwa Świata w Skacie, w których wystartowało 749 graczy z wielu krajów. Mistrzostwa odbywały się w hotelu Gołębiewski w Karpaczu. Uczestnicy byli zachwyceni położeniem obiektu jak i atmosferą mistrzostw. Reprezentacja Polski zdobyła srebrny medal, a w klasyfikacji indywidualnej najlepszy z Polaków zajął 4. miejsce. Jak zwykle najlepsi byli Niemcy, bo oni mają około 40 tysięcy zarejestrowanych graczy, a my zaledwie 2 tysiące. Cała nadzieja w młodzieży. Mistrzem Świata Juniorów został nasz reprezentant, co w tej dyscyplinie może umożliwi w przyszłości zdetronizowanie naszych rywali. Następne mistrzostwa odbędą się za dwa lata w Paragwaju i mam nadzieję zobaczyć ten odległy kraj. Klub Sportowo-Rekreacyjny AMICUS Katowice oprócz skata od trzech lat prowadzi drugą sekcję i są to boule od kwietnia do listopada gramy kulami metalowymi (patanque), a w zimie skórzanymi (softy). To jedna z najbardziej popularnych gier rekreacyjnych świata. Jest w przeciwieństwie do skata prosta do nauczenia, lecz aby osiągnąć wysoki poziom wymaga wieloletniego treningu. Obecnie zastanawiamy się czy nasze umiejętności (trenujemy raz w tygodniu) pozwolą nam wystartować w rozgrywkach ligowych. Dziś w klubie gra około 80 osób (60 z nich w skata, a 20 w boule, zaś niektórzy, jak ja, i tu i tam). Zainteresowanych zapraszamy na skata w poniedziałek o godz , na boule - we wtorek o godz Andrzej Polak Znajdź swojego genetycznego bliźniaka Fundacja DKMS Polska prowadzi Bazę Dawców Komórek Macierzystych, działającą na zasadzie non profit. Zarejestrowana została w 2008 roku, a swoją działalność rozpoczęła w lutym 2009 roku. W ciągu 3 lat DKMS Polska stała się największą w naszym kraju bazą dawców komórek macierzystych. Rozmawiając z ludźmi, można zauważyć, że w Polsce zagadnienie dawstwa szpiku kostnego jest wciąż mało popularne. Obawy wynikają przede wszystkim z niewiedzy i płynących z tej niewiedzy obaw. Można mieć wrażenie, że to z powodu wyolbrzymienia sprawy przez osoby, które nie mają o tym pojęcia. Często można usłyszeć słowa: Ja pomogę, a potem mi nie będzie miał kto pomóc, To jest bolesne, To jest niebezpieczne dla mojego zdrowia. Z pełną odpowiedzialnością chciałabym rozwiać wszelkie wątpliwości związane z tym tematem, ponieważ jestem dawcą szpiku kostnego od ponad dwóch lat. Pobieranie próbek odbywa się całkowicie bezboleśnie. Aby zostać dawcą szpiku, wystarczy zarejestrować się przez internet. Rejestracja nic nie kosztuje i trwa kilka minut. Po rejestracji zostaje pobrany wymaz z policzka lub 4 ml krwi. Ja wybrałam metodę wymazu z policzka. Wyglądało to tak, że po zarejestrowaniu się na stronie internetowej otrzymałam do domu zestaw zawierający formularz oraz zestaw potrzebny do pobrania wymazu. Po przeczytaniu instrukcji pobrałam próbki, wypełniłam formularz i odesłałam wszystko na adres Fundacji. Po kilku tygodniach otrzymałam informację o wpisaniu do bazy dawców szpiku kostnego. Od tego czasu czekam... Czekam na telefon z informacją, że ktoś potrzebuje mojej pomocy. Co druga osoba chora na białaczkę nie ma odpowiedniego dawcy wśród najbliższych, dlatego ważne jest to, aby potencjalnych dawców było jak najwięcej. Dawcą może zostać każdy zdrowy człowiek pomiędzy 18 a 55 rokiem życia, ważący minimum 50 kilogramów oraz bez dużej nadwagi. Na chwilę obecną w Polsce jest zarejestrowanych około 200 tysięcy dawców szpiku kostnego. To wciąż mało w porównaniu z ilością osób potrzebujących. Fundacja zapewnia ubezpieczenie dawców i przez 5 lat od pobrania szpiku monitoruje ich stan zdrowia. Odsyłam na stronę internetową Fundacji gdzie można się zarejestrować. Zachęcam państwa do tego gorąco, bo przecież warto pomagać! Sylwia Potyka-Zolich

5 Porady SKOK PIAST 5 Jak zgłosić reklamację imprezy turystycznej? Kwatera dwa kilometry od plaży, a miała być blisko, strata doby hotelowej przez opóźniony lot, zgubienie bagażu przez linie lotnicze czy zakwaterowanie w obiekcie niższej kategorii to wspomnienia, które wiele osób przywozi z wakacji. Co zrobić, gdy podróż marzeń zamieniła się w koszmar, a konsument czuje się oszukany przez biuro podróży? Po pierwsze, trzeba znać swoje prawa Podstawowym dokumentem, który reguluje, co wchodziło w skład usług świadczonych w ramach imprezy turystycznej jest umowa zawarta z biurem podróży. Wydaje się dość oczywiste, że pierwszą rzeczą, którą powinniśmy zrobić to zaznajomić się z treścią umowy. Warto też spojrzeć do oferty biura podróży znajdującej się w katalogu wycieczek. Po stwierdzeniu, że jakość świadczonej usługi odbiega od tego, na co umówiliśmy się z biurem podróży, możemy przystąpić do złożenia reklamacji. Pomocna w tym zakresie może się okazać ustawa o usługach turystycznych. Biuro podróży nie ma prawa jednostronnie dokonywać zmian istotnych warunków umowy. Wszelkie zmiany dotyczące miejsca pobytu i zakwaterowania, programu zwiedzania, środka transportu czy ilości posiłków powinny być uzgadniane z klientem. Należy pamiętać, że oferty promocyjne i last minute nie są wyłączone z postępowania reklamacyjnego. Nie ma znaczenia, że klient kupił wycieczkę znacznie taniej niż wynika to z katalogu. Przysługuje mu pełna ochrona, w tym także prawo złożenia reklamacji. Pisemna reklamacja Reklamację wycieczki można złożyć zarówno podczas jej trwania, jak i po zakończeniu imprezy. W czasie wyjazdu reklamację składamy na ręce pilota wycieczki lub rezydenta w hotelu. Po powrocie do kraju reklamację składamy w biurze podróży, które organizowało wyjazd. Warto jednak w pierwszej kolejności zwracać się ze swoimi roszczeniami jeszcze w czasie trwania wycieczki. Pozwoli to organizatorom usunąć nieprawidłowości jeszcze w czasie trwania imprezy jeżeli nie wszystkie to przynajmniej sporą ich część. Reklamację powinno się złożyć na piśmie. Warto też przygotować drugi egzemplarz, aby przedstawiciel organizatora mógł nam potwierdzić wpłynięcie pisma reklamacyjnego. Drugi egzemplarz zachowamy dla siebie, aby nie było wątpliwości, kiedy i gdzie reklamację złożyliśmy. Istotną sprawą jest gromadzenie dowodów potwierdzających zasadność roszczenia. Mogą to być dokumentujące niewłaściwą realizację umowy zdjęcia, ale także oświadczenia innych turystów czy oświadczenia obsługi hotelowej. Mogą one być pomocne zarówno w toku postępowania reklamacyjnego, jak i przy składaniu ewentualnej skargi do powiatowego rzecznika konsumentów lub wstąpieniu w spór sądowy. Czego może żądać turysta? Jeżeli organizator wycieczki nie wykonuje usług zgodnie z umową, klient ma prawo żądać wykonania świadczenia zastępczego, bez obciążania klienta dodatkowymi kosztami. Dodatkowo, jeżeli świadczenie zastępcze nie odpowiada jakości lub cenie usługi określonej w umowie, to klient ma prawo żądać obniżenia ceny. Na przykład: klient z powodu braku wolnych miejsc nie mógł być zakwaterowany w czterogwiazdkowym hotelu, który zamówił. W zamian otrzymał pokój w innym hotelu, którego standard to trzy gwiazdki. Jeżeli organizator wycieczki nie wykona świadczenia zastępczego lub klient z istotnych powodów odmówi przyjęcia takiego świadczenia i odstąpi od umowy, organizator powinien zapewnić powrót do miejsca rozpoczęcia imprezy oraz zwrócić pełną cenę zakupu. W takim przypadku od klienta nie mogą być pobierane żadne dodatkowe opłaty i potrącenia. Po powrocie klient ma prawo domagać się również dodatkowego roszczenia w postaci odszkodowania za źle wykonaną usługę. W tym jednak przypadku należy wykazać szkodę, jej wartość i związek pomiędzy szkodą a złym wykonaniem usługi. Od biura podróży można również żądać zwrotu kosztów dodatkowych za wynajęcie pokoju na własny koszt, wyżywienie, koszty podróży poniesione przez klienta. Dowodem w tym przypadku będą rachunki. Formalności Reklamację należy złożyć w formie pisemnej. Klient powinien podać następujące informacje: dane biura podróży dane klienta podanie danych osób, których reklamacja również dotyczy (w przypadku wyjazdu rodzinnego) data zawarcia i numer umowy data i miejsce wyjazdu (wg umowy) zwięzły opis niezgodności usługi z umową oczekiwania klienta (świadczenie zastępcze, obniżenie ceny itp.) dowody (fotografie, oświadczenia, rachunki) własnoręczny podpis Reklamacja powinna być złożona bez zbędnej zwłoki. Wojciech Piątek reklama

6 6 Reklama SKOK Ubezpieczenia zadzwoń Kredyt pod ochroną Kredytobiorcy często obawiają się, że nie będą w stanie podołać obowiązkowi regularnej spłaty rat. Rozwiązaniem są ubezpieczenia kredytu czy pożyczki, które oferuje SKOK Ubezpieczenia. Klienci SKOK-ów doceniają ich wartość, zwłaszcza gdy znajdą się w trudnej sytuacji życiowej. Na kredyt żyje większość Polaków. Nie jest to jednak zjawisko naganne, pod warunkiem racjonalnego gospodarowania posiadanymi środkami. Niestety, część pożyczkobiorców wpadło w spiralę zadłużenia. Z najnowszego raportu InfoDług przygotowanego przez BIG InfoMonitor wynika, że we wrześniu br. ponad 2 miliony rodaków miało problemy z terminową spłatą swoich zobowiązań. Łączna kwota zaległych płatności wyniosła ponad 37 mld zł i była wyższa o 950 mln zł, czyli o 3 proc. w stosunku do czerwca br. Niestety na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy wzrastała zarówno łączna kwota zadłużenia, jak i liczba niesolidnych dłużników. Mimo to na razie nie widać wyraźnych sygnałów drugiej fali kryzysu. Odnotowane wzrosty nie są znacząco wyższe niż we wcześniejszych miesiącach mówi Mariusz Hildebrandt, prezes zarządu BIG InfoMonitor. Większość zaległych zobowiązań opiewa na względnie niewielkie kwoty, choć największy dłużnik, mieszkaniec Mazowsza, ma dziś do spłaty ponad 101 mln zł. Wbrew częstym opiniom większość zaległych płatności stanowią stosunkowo niewielkie kwoty. Aż 62 proc. łącznej kwoty przeterminowanych płatności to długi o wartości mniejszej niż 5 tysięcy złotych. Dla niektórych jest to istotna kwota w odniesieniu do zarobków, ale znaczna część dłużników przy zwiększonej dyscyplinie budżetu domowego i sukcesywnej spłacie powinna sobie z takim zadłużeniem poradzić dodaje Marcin Ledworowski, wiceprezes BIG InfoMonitor. Pomoc w spłacie zadłużenia Spirala zadłużenia często jest wynikiem zdarzeń losowych, na które nie mamy wpływu. Choroba, wypadek czy utrata pracy to przykre doświadczenia, których nie możemy kontrolować, a które zwykle uniemożliwiają nam spłatę zaciągniętych zobowiązań. Aby uniknąć rosnącego w konsekwencji tych zdarzeń długu, kredytobiorcy mają możliwość skorzystania z odpowiedniego ubezpieczenia: na życie, na wypadek utraty pracy lub zdolności jej wykonywania. W pierwszej chwili pożyczkobiorcy często postrzegają takie polisy jako dodatkowy ciężar finansowy, nie widząc korzyści, jakie mogą im przynieść mówi Iwona Kondracka, dyrektor Działu Rozwoju i Wsparcia Sprzedaży SKOK Ubezpieczenia. Jednak gdy znajdą się w trudnej sytuacji życiowej, ubezpieczenie nierzadko bywa dla nich lub ich rodzin jedyną szansą na uniknięcie problemów finansowych. Zwłaszcza w dobie kryzysu, w niepewnych czasach na rynku warto zainwestować w ubezpieczenie pożyczki czy kredytu. Gdy kredytobiorca traci pracę, towarzystwo ubezpieczeniowe bierze na siebie, przez określony w umowie ubezpieczenia czas, spłatę kredytu. Podobnie sytuacja wygląda, gdy kredytobiorca w wyniku nieszczęśliwego wypadku straci zdolność do wykonywania pracy. Dlatego tak ważna jest edukacja ubezpieczeniowa w tym zakresie. W zależności od rodzaju umowy zawartej z ubezpieczycielem, dołączona do kredytu bądź pożyczki polisa pozwoli na pokrycie kilku, kilkunastu rat bądź nawet spłatę całego zadłużenia. Klientowi nie spędza zatem snu z oczu myśl, skąd wziąć środki potrzebne na wywiązanie się ze zobowiązań. Zastanawiając się nad skorzystaniem z ubezpieczenia kredytu bądź pożyczki, warto wziąć pod uwagę fakt, że dziedziczeniu podlega nie tylko majątek, ale również długi. Gdy kredytobiorca nagle umiera, a kredyt nie był ubezpieczony, jego spłatą bywają obciążani spadkobiercy. Panaceum na tę sytuację może być polisa ochronna pozwalająca na zabezpieczenie rodziny i poręczycieli. W przypadku śmierci pożyczkobiorcy niespłaconą część zobowiązania przejmuje na siebie towarzystwo ubezpieczeń. Warto podkreślić, że na przykład w ubezpieczeniu Promesa SKOK Ubezpieczenia, wyróżnionym Godłem Promocyjnym Teraz Polska, suma ubezpieczenia równa się kwocie zadłużenia pożyczkobiorcy wynikającej z planu spłaty pożyczki, co w efekcie przekłada się na malejącą składkę ubezpieczeniową przez cały okres spłaty pożyczki. Składkę tę klient opłaca co miesiąc, wraz z ratami. Bardzo istotne jest to, że Towarzystwo gwarantuje ochronę przez cały okres spłaty. Bez zbędnych formalności Decydując się na ubezpieczenie dodawane do kredytu bądź pożyczki, warto poświęcić czas na lekturę ogólnych warunków ubezpieczenia i szczegółowo zapoznać się z warunkami umowy radzi Iwona Kondracka. Bardzo ważne jest przyjrzenie się tzw. wyłączeniom, czyli sytuacjom, w których ochrona ubezpieczeniowa nie zadziała. Istotny jest fakt, iż cena ubezpieczenia dołączanego do pożyczki lub kredytu nie jest wysoka. Oczywiście na koszt polisy ma wpływ kwota spłacanej raty i okres kredytowania. Koszt ubezpieczenia może zostać doliczony do kredytu czy pożyczki, co zdecydowanie redukuje formalności i procedury związane z opłatami. W większości przypadków ubezpieczenie do pożyczki można kupić w trakcie jej trwania lub na początku kiedy ją zaciągamy. reklama

7 Odkrywamy Bełchatów A to Polska właśnie 7 Bełchatów to miasto i gmina w województwie łódzkim. Jest piątym pod względem liczby ludności miastem województwa łódzkiego. Pierwsza wzmianka na temat Bełchatowa pojawiła się w 1391r. Nazwa tego miasta pochodzi najprawdopodobniej od nazwiska pierwszego właściciela osady znajdującej się na terenach dzisiejszego Bełchatowa, rycerza Bełchat vel Bełchacki. W 1670 roku właścicielami Bełchatowa zostali Rychłowscy, którzy mieli duży udział w tworzeniu Bełchatowa jako ośrodka miejskiego. W 1743 roku Bełchatów otrzymał pierwsze prawa miejskie z rąk Augusta III Sasa. 14 stycznia 1937 uchwałą Rady Miasta Bełchatów otrzymał herb przedstawiający Adama i Ewę przy rajskim drzewie. Przełomowym momentem dla Bełchatowa były lata sześćdziesiąte, kiedy to odkryto pokłady złóż węgla brunatnego w miejscowości Piaski. W latach 70. i 80. powstało Zagłębie paliwowo- -energetyczne. Zaczęto wydobywać węgiel metodą odkrywkową i wybudowano Elektrownię Bełchatów. Odkrycie tego zagłębia spowodowało, że do miasta zaczęli przyjeżdżać młodzi ludzie z całej Polski, którzy osiedlili się tu na stałe. Obecnie miasto liczy ok. 70 tys. mieszkańców. Bełchatowska odkrywka węgla brunatnego jest największa odkrywką w Europie. Jest to jedyny w Polsce obiekt, który powstał dzięki człowiekowi i który widać z kosmosu. Mimo iż jest to największa dziura Europy, to daje wielkie bogactwa. Dzisiaj w mieście obok elektrowni i kopalni rozwijają się małe i średnie przedsiębiorstwa o charakterze handlowo-usługowym. Miasto dysponuje znakomitą bazą sportową, posiada hale, baseny, korty tenisowe, stadiony to właśnie z Bełchatowa wywodzi się najlepsza drużyna siatkarska SKRA Bełchatów. Tutejsze kluby umożliwiają uprawianie różnorodnych dyscyplin sportowych. W niewielkiej odległości, bo tylko 22 km od Bełchatowa, znajduje się miejsce, gdzie ciekawie można spędzić wolny czas. Stok Narciarski Ośrodka Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk. Kompleks ten został wybudowany przez Kopalnię Węgla Brunatnego Bełchatów i jest on najdłuższym stokiem narciarskim w centralnej Polsce. Stok jest oświetlony, a trasy, gdy zachodzi taka potrzeba, są sztucznie naśnieżane. Na snowboardzistów czeka wyznaczony teren ze skoczniami i dodatkowymi przejazdami, a wyczyny na desce nie kolidują z narciarzami na stoku. Dodatkową atrakcją jest przygotowywany grawitacyjny tor saneczkowy z miejscami zarówno dla singli jak i par. Góra Kamieńsk zaprasza także latem i wiosną, gdzie na turystów czeka tor gokartowy. Z kolei amatorzy wspinaczek mogą skorzystać ze ścianki wspinaczkowej. Atrakcje czekają również na rowerzystów, to dla nich zostały wytyczone trasy o różnym stopniu trudności. W powiecie bełchatowskim znajduje się gmina Kleszczów, która jest jedną z najbogatszych gmin w Polsce. Gmina ta śmiało może rywalizować z Sopotem czy nawet Warszawą pod względem komfortu życia mieszkańców. Bełchatów, ze względu na bliskość odkrywki, posiada bardzo Herb Bełchatowa liczne instytucje finansowe, które oferując swoje usługi, dbają o finanse swoich klientów. Jedną z nich jest instytucja nastawiona na profesjonalną i kompleksową obsługę klienta. Oddział SKOK PIAST, usytuowany jest na jednej z głównych ulic miasta 9 Maja 17. Placówka działa od 2003 r. i zrzesza ponad 1000 członków Kasy. Pracownicy oddziału to wykwalifikowana kadra, która w dniach od poniedziałku do piątku w godzinach 9:45 do 17:30 udziela fachowych porad finansowych i pomaga w trudnych sytuacjach życiowych związanych z domowym budżetem. Doradzamy, jak poradzić sobie w sytuacji, gdy posiadamy za duże obciążenia kredytowe poprzez propozycję konsolidacji na bardzo atrakcyjnych warunkach. Oferta SKOK PIAST to szeroki wachlarz usług, tj. kredyty, lokaty, konta osobiste, bezpłatne karty VISA czy dostęp do konta internetowego. W naszej ofercie znajdują się również ubezpieczenia na wypadek utraty pracy, życia, majątkowe czy podróżne. Zapraszamy do odwiedzenia placówki i skorzystania z oferty skierowanej do ludzi młodych i tych, którzy posiadają duże doświadczenie życiowe. Każdy członek Kasy traktowany jest indywidualnie i z szacunkiem. Reasumując, śmiało możemy powiedzieć, że Bełchatów to miasto perspektyw i nieograniczonych możliwości, nie tylko finansowych. Dzięki odkrywce węgla brunatnego, Bełchatów zyskał prestiż i jest rozpoznawalnym miastem w całej Polsce. Prężnie rozwijające się zachęca do odwiedzenia i zatrzymania się choć na chwilę. Beata Wojewoda reklama

8 8 zadzwoń Henryk Pobożny Henryk II był synem Henryka Brodatego i podobnie jak on, od urodzenia, nie mógł liczyć na przejęcie spadku po swoim ojcu. Jednak i w tym przypadku seria nieszczęśliwych wydarzeń w rodzinie sprawiła, że po ukończeniu pełnoletności Henryk mógł być już uważany za pełnoprawnego dziedzica. Młodość Pierwszy z braci Henryka, obdarzony imieniem uświęconym tradycją wielkich piastowskich władców Bolesław, zmarł zaraz po osiągnięciu dojrzałości. Drugi brat natomiast, zginął tragicznie podczas polowania. Zanim doszło do objęcia tronu i śmierci obu braci, Henryk musiał pokonać wiele przeszkód rzucanych mu pod nogi przez Bolesława i Konrada. W ówczesnej Polsce walki synów z ojcami, bratanków ze stryjami, starszych braci z młodszymi o władzę, były codziennością. Na przykład autor Kroniki książąt polskich pisał: ( ) a zatem gdy pobożny Henryk z Brodą i jego małżonka, święta Jadwiga, wypełniali [swe] ludzkie losy, stary wróg rodzaju człowieczego posiawszy ziarno wielkiej niezgody wzbudził nie przyjaźń [prowadzącą do] walki między ich synami, bratem Henrykiem i Konradem. Ta była najważniejsza jego przyczyna, że ojciec młodszemu synowi Konradowi wyjednał [jako narzeczoną] córkę księcia saskiego i gdy wyszła [za niego] za mąż, wyznaczył [mu] jako stały dział powierzoną sobie Ziemię Lubuską oraz Łużyce zarządzając, że star- szy syn Henryka będzie panował nad całą Polską. Gdy Konrad, który bardzo często złorzeczył Niemcom, otrzymał o tym wiadomość, zgromadził wojsko z różnych stron Polski i usiłował wypędzić z kraju brata, który z nielicznymi Niemcami był [wówczas] na Śląsku. Rodzice zaś, którzy nie byli w stanie uśmierzyć między synami tego zła, wycofawszy się, ojciec do Głogowa, matka do Niemczy, pozwolili, by synowie stoczyli bój. Ci walczyli w miejscowości, którą zwą Studnica lub Czerwony Kościół, między Legnicą i Złotoryją. Henryk skąd tylko mógł zgromadzili zarówno Niemców gości, jak Polaków rycerzy, oraz innych [ludzi], i gdy wielu tamże zostało zabitych a wreszcie Polacy ze strony Konrada poddali plecy [uciekli], uzyskał pole bitwy i zwycięstwo. Konrad w nadziei uratowania życia rzucił się do ucieczki i schronił się pod opiekę ojca w Głogowie. Gdy w końcu wyjechał na pustkowie tarnawskie i tam z zamiłowaniem oddawał się przez kilka dni polowaniu, spadł z konia, złamał kark i wyzionął ducha. Henryk Pobożny jeszcze jako młodzieniec bardzo intensywnie był przyuczany przez swojego ojca do zawodu króla i zarządzania majątkiem. Brodaty, chcąc podnieść godność syna, szukał dla niego odpowiedniej małżonki, którą została ostatecznie Anna, córka ówczesnego króla Czech, Przemysława Ottokara I i wnuczka króla Węgier, Beli III. Oczywiście był to świetny układ nie tylko dla Brodatego, ale także Pobożnemu zapewniało to na przyszłość niezwykle cenne sojusze. Pierwsze wojny Po zjeździe gąsawskim w 1227 roku, w wyniku którego zginął Leszek Biały, Pobożny zastępował swego ojca w rządzeniu krajem, gdy ten leczył zadane mu w owym czasie rany. Po raz kolejny miało to miejsce dwa lata później, gdy Henryk Brodaty walczył z Konradem I Mazowieckim w Małopolsce. Podczas gdy Konrad porwał i więził Brodatego, Pobożny zamiast całkowicie przejąć pełnię władz w księstwie, zbierał siły, by zbrojnie upomnieć się o starego już ojca. Niestety na przeszkodzie stanęli sprzymierzeni z Konradem, Rusini, którzy zaatakowali Śląsk. Pobożny odparł Rusinów w zwycięskiej bitwie, jego ojciec natomiast, został uwolniony w wyniku negocjacji, które żona Jadwiga prowadziła na dworze płockim. Od tej pory wojny toczone były w duecie przez obu Henryków. W 1229 roku zajęli oni Lubusz a następnie wyruszyli na Wielkopolskę, upomnieć się o spadek po zmarłym Laskonogim. Długotrwałe wojny toczone przez Henryków, szczęśliwie zakończone zostały w 1234 r., dzięki czemu Brodaty uzyskał lewą część Wielkopolski. Wygrana od razu przekazana została Pobożnemu wraz z tytułem księcia Polski. Niewątpliwie była to nagroda od ojca za wiele lat trudów, wsparcia i opieki. Konflikt z Kościołem Henryk II Pobożny, wstępując na tron królewski, musiał stawić czoła istotnemu problemowi konfliktu z Kościołem. Punktem zapalnym był list wystosowany przez papieża zaraz po śmierci Brodatego, w 1238 roku. W liście tym, papież oskarżył zmarłego władcę o ucisk kościołów i duchownych. Pobożny sprzeciwił się słowom papieża przedstawiając mu ponad 40 dokumentów z darowiznami, fundacjami i innymi dobrodziejstwami. Kolejna wojna toczona była z biskupem Rzymu, który zagroził, że jeśli nie dostanie żądanego odszkodowania, usunie zwłoki Brodatego z poświęconej ziemi. Henryk jednak nie przejął się groźbami i pochował ojca w Trzebnicy, w jego własnej fundacji, pod opieką zaufanej wdowy. Kolejne konflikty Do tych problemów doszły wkrótce nowe: było to przede wszystkim zagrożenie ze strony Władysława Odonica i Konrada Mazowieckiego. Na szczęście w 1239 roku zmarł Władysław Odonic, pozostawiając dwóch nieletnich synów, Przemysła i Bolesława. Korzystając z tych okoliczności, Henryk Pobożny zajął większość posiadłości Odonica z Gnieznem na czele, pozostawiając synom Władysława Nakło nad Notecią i Ujście. Po tych wydarzeniach Henryk porzucił niemieckich cesarzy Hohenstaufów wspieranych wcześniej przez Brodatego i przeszedł na stronę papieską, co zakończyło wieloletni konflikt z Kościołem. I najazd Mongołów Wydawać by się mogło, że najtrudniejsze chwile są już za Henrykiem, niestety najgorsze miało dopiero nadejść. Otóż na horyzoncie Pobożnego pojawił się nowy groźny przeciwnik: Mongołowie pod wodzą Batu-chana. Wysłał na Polskę armię w sile 10 tysięcy wojowników, które na początku 1241 roku pojawiły się pod Lublinem i Zawichostem. W Małopolsce Mongołowie pokonali zastępy rycerstwa krakowskiego i sandomierskiego, a w 1241 zadali decydujący cios wojewodzie krakowskiemu Włodzimierzowi i kasztelanowi krakowskiemu Klemensowi pod Chmielnikiem. Kraków i Sandomierz od tamtej pory był w posiadaniu Mongołów. Henryk miał nadzieję na pomoc z zachodu w przegonieniu Mongołów z Polski, jednak w decydującym momencie, pozostał on zdany niemal wyłącznie na własne siły. Bitwa Henryka II Pobożnego z Mongołami rozegrała się 9 kwietnia 1241 w Legnicy i zakończyła tragiczną klęską i śmiercią księcia na polu bitwy. Na szczęście Mongołowie nie zamierzali przejąć Polski, gdyż wkrótce po starciu legnickim ruszyli przez Morawy na Węgry, chcąc się połączyć z główną armią Batu-chana. Schyłek życia Śmierć Henryka II Pobożnego na polach pod Legnicą w krótkim czasie doprowadziła do rozpadu Monarchii Henryków Śląskich i uniemożliwiła zjednoczenie Polski jeszcze w połowie XIII stulecia. Henryk pozostawił po sobie aż dziesięcioro potomków a mianowicie: Gertrudę żonę Bolesława I Mazowieckiego, Konstancję żonę Kazimierza I Kujawskiego, Elżbietę żonę Przemysła I, Agnieszkę opatka klasztoru cysterskiego w Trzebnicy, Jadwigę opatka klasztoru klarysek we Wrocławiu, Bolesława II Rogatka, Mieszka Lubuskiego, Henryka III Białego, Konrada I Głogowskiego, Władysława Wrocławskiego. Mimo krótkich rządów, Henryk II Pobożny pozostał w pamięci swoich potomnych jako książę śląski, wielkopolski i krakowski, a przede wszystkim jako idealny rycerz i władca chrześcijański. Natalia Zajas

9 Miejsce pamięci A to Polska właśnie 9 Każdy z nas słyszał o Auschwitz-Birkenau. Nazwy te są niemieckimi odpowiednikami polskich nazw Oświęcim i Brzezinka stosowanymi po agresji Niemiec na Polskę w 1939 r. Wówczas Oświęcim znalazł się administracyjnie w Niemczech, w powiecie bielskim. W 1940 r. na tych terenach władze niemieckie utworzyły obóz przeznaczony początkowo do osadzania więźniów politycznych i opozycji, głównie Polaków. Z czasem rozbudowywany stał się miejscem masowej eksterminacji około miliona Żydów z całej Europy, a także wielu Polaków, Romów oraz ofiar innych narodowości. Auschwitz utworzony w drugiej połowie 1940 roku w maju jako zwykły obóz koncentracyjny dla wrogów III Rzeszy, w ciągu następnych lat składał się z trzech głównych części: Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau, Auschwitz III-Monowitz. Pierwsza wzmianka o zamiarze założenia obozu w Brzezince (Birkenau) wsi położonej w sąsiedztwie obozu koncentracyjnego Auschwitz związana jest z pierwszą wizytacją obozu Auschwitz przeprowadzoną przez Heinricha Himmlera w dniu 1 marca 1941 r. Obóz w Brzezince zaczęto budować jako obóz dla jeńców wojennych, lecz w rzeczywistości nigdy nie podjął swej pierwotnie zakładanej funkcji, gdyż jeszcze w trakcie budowy podjęto decyzję o zmianie jego charakteru. Postanowiono włączyć go jako integralną część składową do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Auschwitz II był przede wszystkim centrum eksterminacji przywożonych na zagładę Żydów. Tutaj również gromadzono i systematycznie zabijano chorych i wyselekcjonowanych na śmierć z całego kompleksu obozów oświęcimskich, a na niewielką skalę także z innych obozów. Dzisiaj Brzezinka jest często odwiedzana przez turystów z całego świata, chociaż nie każdy wie, że planowe i systematyczne prace konserwatorskie są niezbędne. Miejsce Pamięci Auschwitz- Birkenau stoi przed realną szansą stworzenia stałego, wieloletniego programu konserwatorskiego, który umożliwi zabezpieczenie pozostałości po byłym obozie dla przyszłych pokoleń. Powołana do tego celu Fundacja Auschwitz-Birkenau ma za zadanie zgromadzić kwotę 120 mln euro na Fundusz Wieczysty, z którego coroczne odsetki, w wys. 4-5 mln euro pozwolą na planowe i systematyczne realizowanie niezbędnych prac konserwatorskich. Mimo iż od II wojny światowej o to miejsce troszczy się nieustannie rząd polski, i jest to jedyny obóz koncentracyjny znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNSESCO, bez globalnego planu konserwacji będzie bardzo trudno utrzymać wiele obiektów bez naturalnej erozji i zniszczeń. Do akcji przyłączyło się już ponad 20 krajów, a kwota zgromadzona na koncie Fundacji pozwala już na rozpoczęcie prac konserwatorskich, której priorytetem jest właśnie zabezpieczenie 45 baraków murowanych na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau położone są w odległości ok. 3,5 km od siebie, a dla właściwego zapoznania się z miejscem, które stało się symbolem Holokaustu i nazistowskich zbrodni niezbędne jest odwiedzenie obu części byłego obozu. Obecnie współczesne, spokojne miasto Oświęcim położone w południowej Polsce, do historii przeszło jako największy cmentarz świata, nie zapominajmy o Brzezince, o której tak niewiele się mówi Alicja Nagi A ja sobie gram na gramofonie Nie bez powodu przywołuję piosenkę Mieczysława Fogga, bo też lubię grać na gramofonie. Zarówno zimą w zaciszu ciepłego mieszkania, jak i latem, stojąc na balkonie. Także, gdy się zdenerwuję to zgodnie z treścią piosenki słucham winylowych płyt. Tyle że nie mam jeszcze w swoim zbiorze płyt przedwojennego wydawnictwa Syrena (Rekord). Skąd takie zainteresowanie? Nie zawsze to, co najnowsze, co cyfrowe, jest najlepsze. Odnajduję w subtelnych trzaskach winylowej płyty ducha muzyki. Bo ta sama płyta może zagrać za każdym razem inaczej, w zależności od warunków (płyty, sprzętu i otoczenia). Tak jak każdy koncert w mojej opinii powinien być niepowtarzalny, tak analogowa, czarna płyta może nam serwować podobne doznania. Tak naprawdę dźwięk zależy od bardzo wielu czynników. W przypadku odsłuchu płyt winylowych podstawowym elementem są: płyta i gramofon. Kupując płytę, należy zwracać uwagę na wydawnictwo, gdyż z reguły wydawnictwa zachodnie są bardziej trwałe i oferują dźwięk lepszej jakości. Z kolei w gramofonie wpływ na dźwięk mają: igła z wkładką, ramię, system napędu talerza. Te elementy są bardzo ważne, gdyż stanowią źródło dźwięku (płyta) i odpowiadają za jego prawidłowe odczytanie. Na ostateczny rezultat odsłuchowy mają jednak wpływ występujące w każdym systemie muzycznym: wzmacniacz (w tym przedwzmacniacz gramofonowy), kolumny głośnikowe oraz miejsce odsłuchowe (układ pomieszczenia, ułożenie kolumn). Płyta gramofonowa zawiera zapis muzyki w postaci nieregularnego rowka. Podczas odtwarzania muzyki, igła w nim umieszczona odczytuje i przenosi drgania do wkładki gramofonowej, do której jest przymocowana. Tu następuje zamiana drgań mechanicznych na sygnał elektryczny. Sygnał ten kierowany jest do przedwzmacniacza gramofonowego, gdzie jest odpowiednio wzmocniony i w rezultacie może cieszyć nasze uszy. Warto tu podkreślić, że wejście gramofonowe (zwyczajowo oznaczone jako PHONO w urządzeniach wzmacniających) jest dedykowane tylko do takiej charakterystyki sygnału. Ma ono inną czułość i oporność, dlatego nie można podłączać pod te gniazda sygnału audio pochodzącego z innych źródeł np. z odtwarzacza CD. Natomiast, gdy w naszym wzmacniaczu nie ma takich wejść, nie będzie nam dane cieszyć się z odsłuchu muzyki z winylowej płyty do momentu zakupienia osobnego przedwzmacniacza gramofonowego (lub urządzenia z wejściem PHONO). Ciekawostką jest też to, iż starsze kilkunastoletnie wzmacniacze często posiadają przedwzmacniacze gramofonowe o lepszej jakości niż dobrej klasy nowe amplitunery (wspierające sygnał analogowy). Starsze urządzenia często mają wbudowane dodatkowe filtry polepszające dźwięk (np. subsonic, loudness). Igła gramofonowa dobierana jest do modelu wkładki. Niestety, co jakiś czas (w zależności od częstotliwości słuchania płyt) trzeba zakupić nową igłę, gdyż się one zużywają. Każdy model igły ma swoją charakterystykę i określoną siłę nacisku ramienia, jaką należy ustawić, aby urządzenie działało prawidłowo. Są także zdania, że zauważalna różnica w dźwięku odtwarzanej płyty wynika z systemu napędu talerza. W przypadku napędu paskowego (tzw. belt drive) uważa się, że nie są przenoszone niekorzystne wibracje napędu na talerz, jakie mogą mieć miejsce w przypadku napędu bezpośredniego (tzw. direct drive). Końcowym, bardzo ważnym elementem dotyczącym jakości odtwarzanego dźwięku w naszym zestawie muzycznym jest klasa wzmacniacza, jakość posiadanych kolumn głośnikowych i akustyka pomieszczenia odsłuchowego. Te elementy są niezależne od źródła dźwięku. Muzyka z płyt winylowych jest nadal mniej popularna niż z płyt CD. Wynika to z faktu, że zarówno igła w gramofonie jak i same płyty zużywają się. Dźwięk na płytach CD jest zapisany w postaci cyfrowej, zatem gwarantuje on zawsze taką samą bardzo wysoką jakość. Płyty te są mniejsze, kompaktowe, dlatego też kilkanaście lat temu wyparły w znacznym stopniu z rynku płyty analogowe. Jednak moim zdaniem muzyka z winylowej płyty ma w sobie większą głębię, stąd od czasu do czasu wsłuchuję się w te ciche trzaski, czerpiąc radość z uroków takiego odsłuchu. Z tego, co można wyczytać w prasie branżowej, nie jestem w tym odosobniony. Płyty winylowe powoli wracają do łask, stąd coraz więcej artystów wydaje i rozpowszechnia swoją muzykę również tą drogą. Może też się zdarzyć, że Czytelnik posiada dawno nieużywany gramofon i zapomnianą kolekcje płyt winylowych. W takim przypadku gorąco zachęcam do ponownego odkrywania brzmienia powoli obracającej się, lekko trzeszczącej, czarnej płyty. Piotr Łosik