na Szlaku S³owo od Wydawcy Szanowni Pañstwo, Piszê te s³owa na prze³omie roku. To magiczny czas, gdy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "na Szlaku S³owo od Wydawcy Szanowni Pañstwo, Piszê te s³owa na prze³omie roku. To magiczny czas, gdy"

Transkrypt

1 Nr 1(25)/2010 Styczeñ 2010 ISSN na Szlaku S³owo od Wydawcy Szanowni Pañstwo, Piszê te s³owa na prze³omie roku. To magiczny czas, gdy bie ¹ca gor¹czka spraw nieza³atwionych miesza siê z perspektyw¹ œwi¹tecznego wytchnienia a sukcesy i pora ki mijaj¹cego roku staj¹ siê nieistotne wobec wyzwañ, które przyniesie nowy rok. A ten 2010 rok bêdzie burzliwy. Z jednej strony uroczysty odrodzony, polski samorz¹d koñczy 20 lat, dla naszego Instytutu bêdzie to te okr¹g³a, 20 rocznica dzia³alnoœci. Z drugiej strony wyborczy bêdziemy wybieraæ prezydenta RP, równie czeka nas kampania wyborcza i wybory samorz¹dowe. Jak na jeden rok, to a nadmiar atrakcji Pozostaje zachowaæ zdrowy rozs¹dek, najlepszego doradcê w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z presj¹ czasu i gr¹ emocji. Czy w tej sytuacji jest szansa, eby myœleæ i dzia³aæ strategicznie? Podejmowaæ przedsiêwziêcia i proponowaæ rozwi¹zania, które bêd¹ mia³y wymiar wykraczaj¹cy poza doraÿn¹ korzyœæ? Wierzê, e tak, e oka e siê to mo liwe. W MISTiA, bêdziemy konsekwentnie sprzyjaæ takiemu myœleniu. Bie ¹cy numer naszego kwartalnika jest w du ej czêœci poœwiêcony przysz³oœci Ma³opolski. Aktualizowana jest Strategia Rozwoju Województwa Ma³opolskiego. Na ten temat wypowiadaj¹ siê: wicemarsza³ek Roman Ciepiela, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Jacek WoŸniak, a z punktu widzenia w³adz lokalnych zamieszczamy wypowiedÿ Jana Golby, burmistrza Muszyny. Przysz³oœci dotyczy zapis bardzo interesuj¹cej rozmowy, jak¹ przeprowadziliœmy z wojewod¹ Stanis³awem Kracikiem. O przysz³oœci (miejmy nadziejê, nieodleg³ej) piszemy w relacji z bardzo udanych konferencji, w trakcie których analizowaliœmy perspektywy e-administracji i problematykê obligacji komunalnych. yczmy sobie, eby rok 2010 by³ prze³omowy, aby dla planów równie tych innowacyjnych, ambitnych, nie rutynowych zosta³y stworzone warunki umo liwiaj¹ce ich realizacjê. Krzysztof Lipski Dyrektor MISTiA W numerze Konkursy MISTiA edycja 2010 Wspólne sprawy Ma³opolski Przed wyborami samorz¹dowymi Nowoczesne metody zarz¹dzania w administracji > str. 2 > str. 3 > str. 4 > str. 8 W 25. ju numerze naszego kwartalnika znajdziecie Pañstwo du o nowego. Przedstawiamy pierwszy wywiad, na naszych ³amach, z nowym Wojewod¹ Ma³opolski Stanis³awem Kracikiem. Piszemy równie o nowych wyzwaniach dla Ma³opolski w zwi¹zku z aktualizowan¹ strategi¹ województwa. Natomiast wszystkim, którzy kieruj¹ urzêdami przybli amy koncepcjê nowego zarz¹dzania publicznego. Wypada sobie yczyæ, eby wszystko co nowe by³o tak e lepsze. Anatol W³adyka Redaktor naczelny Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Ma³opolskiego Wyzwania dla Ma³opolski: 2020 Rozwój Ma³opolski jest niew¹tpliwie pochodn¹ strategii i aktywnoœci ró - nych podmiotów oraz instytucji funkcjonuj¹cych zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Przygotowywana przez samorz¹d województwa Strategia Rozwoju ma na celu integrowaæ wysi³ki wielu œrodowisk i jako taka staæ siê zasadnicz¹ wytyczn¹ interwencji publicznych prowadzonych w regionie. We wrzeœniu 2009 r. Zarz¹d Województwa Ma³opolskiego przyj¹³ Za³o enia aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Ma³opolskiego do 2020 roku. Wpisuj¹ siê one w zatwierdzone przez Sejmik Województwa Ma³opolskiego zasady, tryb i harmonogram prac nad aktualizacj¹ Strategii Rozwoju Województwa Ma³opolskiego. Zgodnie z nimi w ramach pó³torarocznego przegl¹du strategicznego wypracowany zostanie projekt aktualizacji Strategii dla Ma³opolski, która wyznaczy wizjê rozwoju regionu w horyzoncie najbli szej dekady. Zaktualizowany dokument stanie siê równie punktem odniesienia dla programów operacyjnych, okreœlaj¹cych kierunki wydatkowania œrodków europejskich w kolejnej perspektywie finansowej. Po co aktualizacja Strategii Rozwoju Ma³opolski? Koniecznoœæ aktualizacji Strategii wynika ze zmiany czynników wp³ywaj¹cych na rozwój regionu. Wœród nich nale y wymieniæ zmiany w otoczeniu regulacyjnym szczególnie zaœ Krajow¹ Strategiê Rozwoju Regionalnego Dokument ten opiera siê na nowym podejœciu do polityki regionalnej, pojmowanej jako polityka ukierunkowana terytorialnie, a wiêc obejmuj¹ca równie obszary problemowe i obszary strategicznej interwen- cji oraz oparta na wielopoziomowym zarz¹dzaniu. Koniecznoœæ zapewnienia spójnoœci pomiêdzy strategi¹ regionaln¹ a celami nowej Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego stanowi zasadnicz¹ przes³ankê uzasadniaj¹c¹ potrzebê modyfikacji za³o eñ strategii. Wœród procesów zachodz¹cych w sferze realnej, których konsekwencje pozostan¹ na horyzoncie najbli szej dekady wyzwaniem dla regionów w Polsce, ale i Europy, nale y wymieniæ: globalizacjê gospodarki, migracje, zmiany demograficzne, w tym starzenie siê spo³eczeñstwa, zmiany klimatyczne, bezpieczeñstwo energetyczne, metropolizacjê i rosn¹c¹ polaryzacjê wzrostu wokó³ oœrodków miejskich. S¹ to tak e kluczowe wyzwania, przed którymi staje polityka regionalna ca³ej Unii Europejskiej. Za³o enia towarzysz¹ce pracom nad Strategi¹: Nowy sposób postrzegania roli regionów, wedle którego polityka regionalna ma przede wszystkim na celu oparcie na strategicznym myœleniu o rozwoju, tworzenie nowych instrumentów, konsolidacjê œrodowisk, partnerstwo z podmiotami publicznymi i prywatnymi oraz tworzenie struktury powi¹zañ i przep³ywów. Jej kluczowym zadaniem nie bêdzie ju zatem organizacja systemu dystrybucji funduszy strukturalnych UE. Przekonanie, i racjonalne zarz¹dzanie polityk¹ rozwoju regionalnego wymaga dokonywanych okresowo przegl¹dów realizacji przyjêtych celów, których jednym z elementów jest przeprowadzony ju raport monitoringowy strategii. Pozwoli³o to na ocenê postêpów w realizacji Strategii i uzyskanie informacji dotycz¹cych efektów dzia- ³añ samorz¹du województwa. Dziesi¹ta rocznica utworzenia w Polsce samorz¹du regionalnego by³a dobrym momentem by tak¹ refleksjê podj¹æ. > str. 9

2 2 na Szlaku Nr 1(25)2010 Nagroda Dwudziestolecia Odrodzenia Niepodleg³ej Polski Pro Publico Bono Profesor Jerzy Regulski Laureatem W Teatrze im. Juliusza S³owackiego w Krakowie 11 listopada 2009 r. odby³a siê gala Fundacji Przestrzeni Obywatelskiej Pro Publico Bono w ramach obchodów Obywatelskiego Œwiêta Niepodleg³oœci Odrodzenie ducha budowa wolnoœci. Podczas uroczystoœci zosta³y wrêczone Nagrody Dwudziestolecia Odrodzenia Niepodleg³ej Polski, której Laureatami zostali: Profesor Jerzy Regulski (Warszawa) Fundacja Oœrodka KARTA (Warszawa) Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka (Poznañ) W uzasadnieniu nagrody dla Profesora Regulskiego, twórcy i prezesa FRDL, czytamy: niekwestionowany twórca pierwszej reformy samo- rz¹dowej, która uruchomi³a obywatelsk¹ aktywnoœæ w miastach i gminach oraz stworzy³a podstawy do kolejnych zmian w tym dwudziestoleciu( ). Wraz z grup¹ wspó³pracowników ju w 1989 roku za³o y³ Fundacjê Rozwoju Demokracji Lokalnej, która mia³a edukowaæ samorz¹dowców i pomagaæ im. Po dwudziestu latach FRDL ma 16 oœrodków regionalnych i cztery szko³y wy sze, przeszkoli³a ju milion osób, ma ponad 80 klubów i forów bran owych dla pracowników samorz¹dowych i przedstawicieli w³adz lokalnych. Jerzy Regulski, jako prezes fundacji nieustannie nadaje jej ton i kierunek z w³aœciw¹ sobie energi¹ i in yniersk¹ precyzj¹. Wszystkim Laureatom nagrody serdecznie gratulujemy! Konkursy MISTiA edycja 2010 FRDL MISTiA oraz Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego zapraszaj¹ Urzêdy Gmin i Starostwa Powiatowe do zg³aszania aplikacji do Konkursu Wzorcowy Urz¹d w Ma- ³opolsce. W jego szóstej ju edycji przedmiotem oceny bêd¹ dobre praktyki wdro one w samorz¹dach w roku Zg³aszane do konkursu dobre praktyki powinny byæ ukierunkowane na: organizacjê i zarz¹dzanie lokalnymi us³ugami publicznymi, doskonalenie wewnêtrznych systemów organizacji i funkcjonowania urzêdu oddzia³ywuj¹cych na rozwój jst, racjonaln¹ gospodarkê finansami publicznymi, budowê i rozwój spo³eczeñstwa informacyjnego, w tym rozwój e-administracji rozwój lokalny i ponadlokalny, promocjê wizerunku administracji publicznej, rozwój wspó³pracy z otoczeniem, w tym partnerstwo publiczno-prywatne, doskonalenie wewnêtrznych procedur zapewniaj¹cych przejrzystoœæ dzia³ania i doskonalsz¹ obs³ugê obywateli. W tegorocznej edycji konkursu urzêdy gmin i starostwa powiatowe, oprócz w³asnych przyk³adów innowacyjnych rozwi¹zañ, mog¹ zg³aszaæ równie praktyki wdro one w gminnych i powiatowych jednostkach organizacyjnych oraz jednostkach pomocniczych. Ka dy urz¹d mo e z³o yæ nie wiêcej ni trzy aplikacje. Honorowy patronat nad konkursem sprawuj¹ Marek Nawara, Marsza³ek Województwa Ma³opolskiego oraz prof. Jerzy Regulski, Prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Regulamin Konkursu oraz ankieta aplikacyjna dostêpne s¹ na: Aplikacje prosimy przes³aæ do 15 marca 2010 r. na adres: FRDL MISTiA, ul. Szlak 73a, Kraków. Wspó³organizator: Wzorem poprzednich lat og³aszamy trzeci¹ edycjê konkursu Ma³opolskie Wektory Wspó³pracy. Ide¹ konkursu jest wspieranie rozwoju spo³eczeñstwa obywatelskiego poprzez doskonalenie zasad i form wspó³pracy jednostek samorz¹du terytorialnego z organizacjami pozarz¹dowymi. Do udzia³u zapraszamy wszystkie Urzêdy Miasta/Gminy i Starostwa Powiatowe z Województwa Ma³opolskiego, które posiadaj¹ uchwalone Programy wspó³pracy z organizacjami pozarz¹dowymi realizowane w 2009 roku. W pierwszym etapie konkursu ocenione zostan¹ zasady i sposób opracowania Programu, jego zawartoœæ oraz stopieñ realizacji. Wa - nym kryterium oceny bêdzie innowacyjnoœæ i efektywnoœæ Programu. Podczas drugiego etapu przeprowadzone zostan¹ badania wœród organizacji pozarz¹dowych wspó³pracuj¹cych z jednostkami bior¹cymi udzia³ w Konkursie. Na podstawie wyników obu etapów wy³onieni zostan¹ zwyciêzcy, którym przyznane zostan¹ nagrody rzeczowe oraz statuetki. Konkurs Ma³opolskie Wektory Wspó³pracy jest doskona³¹ okazj¹ do poddania ocenie zewnêtrznej tej wa nej dla ka dej lokalnej spo³ecznoœci sfery, jak¹ jest anga owanie organizacji spo³ecznych w realizacjê zadañ publicznych. Jesteœmy przekonani, e ogromn¹ si³¹ ma³opolskich wspólnot lokalnych jest otwartoœæ i partnerskie dzia³ania z przedstawicielami m. in. sektora spo³ecznego. Wiele ma³opolskich organizacji realizuje zadania publiczne zlecane przez samorz¹dy. Poprzez konkurs chcemy promowaæ najlepsze przyk³ady wspó³pracy sektora samorz¹dowego i pozarz¹dowego. Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej oraz do kontaktu z koordynatorem konkursu pod numerem tel Patronat honorowy: Patronat medialny: Patronat medialny:

3 Nr 1(25)2010 na Szlaku 3 Wspólne sprawy Ma³opolski Zadania na dziœ, wyzwania na przysz³oœæ Rozmowa z Wojewod¹ Ma³opolskim, Stanis³awem Kracikiem, przeprowadzona 12 listopada 2009 r. Redakcja: Panie Wojewodo, zaj¹³ Pan polityk i dzia³acz samorz¹dowy fotel Jerzego Millera, który cieszy³ siê opini¹ bezpartyjnego fachowca. Jak czuje siê Pan w nowej roli? Stanis³aw Kracik: Jak Pan widzi nie ma fotela, jest krzes³o, ale mówi¹c powa nie nie kontestujê adnego z dzia³añ Jerzego Millera, tak e dlatego, e mamy podobne pogl¹dy, czytaliœmy podobne ksi¹ ki, ale niew¹tpliwie mamy inne doœwiadczenia i sposób realizacji pewnych spraw zapewne bêdzie nieco inny. Przyk³ad sprawa kontaktu z samorz¹dami gmin i powiatów. Jerzy Miller odwiedzi³ wszystkie powiaty, spotyka³ siê z wójtami, burmistrzami i prezydentami miast. Zamierzam oczywiœcie te spotkania kontynuowaæ, co zreszt¹ uzgodni³em z Jerzym Millerem. Niemniej jednak wiem, e przez wielu uczestników tych spotkañ ich miejsce Tarnów jest kontestowane. Wprawdzie w Urzêdzie nie ma sali, która zdo³a³aby pomieœciæ ponad 200 osób, jednak sprawê tê musimy jakoœ rozwi¹zaæ. Rozmawia³em tak e z Zarz¹dem Województwa, aby takie spotkania odbywaæ wspólnie, równie dlatego, by uczestnikom oszczêdziæ czas i aby po istotne informacje nie musieli jeÿdziæ dwa razy. W czasie przekazywania spraw w urzêdzie ustaliliœmy z Ministrem Millerem jeszcze kilka kwestii zwi¹zanych z kontynuacja podjêtych przez niego dzia³añ. Pierwsz¹ jest szko³a partnerstwa publiczno-prywatnego. Widzê j¹ jednak bardziej jako dzia³ania ukierunkowane na praktyczne aspekty powo³ywania takich partnerstw. Trzy projekty, jakie mam na myœli, mog³yby pe³niæ rolê studium przypadku, bo nie ma jeszcze przyk³adów rozwi¹zañ realizowanych zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy. Pierwszym bêdzie Szko³a Podstawowa w Niepo³omicach, o dwóch kolejnych rozmawiam z w³adzami Województwa i Krakowa. Kolejne wyzwania wynikaj¹ z nowelizacji ustawy o finansach publicznych i zwi¹zane s¹ miêdzy innymi z koniecznoœci¹ likwidacji gospodarstw pomocniczych w przypadku Ma³opolskiego Urzêdu Wojewódzkiego Oœrodka Zielony Dó³. S¹dzê jednak, e wa niejsz¹ spraw¹ jest uproszczenie obs³ugi jednostek podleg³ych i administracji zespolonych. Obecnie w ka dej dzia³aj¹ kadry, ksiêgowoœæ itp. Prowadzê na ten temat rozmowy z inspektorami (szefami tych e administracji), z którymi chcia³bym zawrzeæ uczciw¹, to jest korzystn¹ dla obu stron, umowê. Zaoszczêdzone w ten sposób œrodki powinny wzmocniæ inspekcje, bo zatrudnieni tam pracownicy zarabiaj¹ naprawdê ma³o. Skutkuje to poszukiwaniem dodatkowych Ÿróde³ zarobkowania. Tworz¹ siê bractwa, które cechuje wewnêtrzna solidarnoœæ i nierzadko wrogoœæ wobec tych, którym maj¹ obowi¹zek s³u yæ. Mam sojusznika w osobie Ministra Spraw Wewnêtrznych i Administracji, st¹d umowy, o których mówiê powinny poœrednio przyczyniæ siê do tego, e dzia³ania tych instytucji bêd¹ bardziej transparentne. W grupie jednostek, które musz¹ byæ zlikwidowane, znajduje siê Ma- ³opolskie Centrum Zdrowia Publicznego oraz Zarz¹d Rewaloryzacji Zespo³ów Zabytkowych Krakowa, co poniek¹d zwi¹zane jest z wczeœniejszymi decyzjami w odniesieniu do jej Dyrektora. Od 1 stycznia 2010, a wiêc pó³ roku wczeœniej ni planowano, jej zadania maj¹ zostaæ przejête przez Ma³opolski Urz¹d Wojewódzki. Obecnie prowadzê rozmowy z krakowskimi osobistoœciami i mam nadziejê na ich akceptacjê. Tak e od 1 stycznia ustawa nak³ada na wojewodów obowi¹zek nadzoru nad stra ami miejskimi i gminnymi. Nie chcia³bym niczego pogorszyæ, wiêc ju odby³em rozmowê z szefem Stra y Miejskiej w Krakowie. Mówi siê wiele o ograniczeniach liczebnoœci administracji to na pewno, obok zmian kompetencyjnych, kolejne wyzwanie. Problemem jest nie tyle ograniczenie zatrudnienia zreszt¹ mówiliœmy ju o tym w odniesieniu do administracji zespolonych ile o ogra- Strategiê dla Ma³opolski przedstawia Wicemarsza³ek Województwa Ma³opolskiego Roman Ciepiela. W³adze Ma³opolski intensywnie pracuj¹ nad aktualizacj¹ obecnej strategii dla regionu, a w istocie nad zbudowaniem i uzgodnieniem dokumentu, który bêdzie definiowa³ cele i zadania a do roku Mo emy wiêc mówiæ o nowej strategii rozwoju Ma³opolski pozwalaj¹cej przygotowaæ inwestycje i programy rozwojowe w odpowiedzi na stoj¹ce przed nami wyzwania cywilizacyjne. Zaproponowa³em Zarz¹dowi i Sejmikowi Województwa Ma³opolskiego formalne wszczêcie prac nad now¹ strategi¹ wiosn¹ 2009 roku zapraszaj¹c równoczeœnie do wspó³pracy œrodowiska obywatelskie i eksperckie. Rozpoczêliœmy od analiz stanu wdra ania obowi¹zuj¹cej strategii oraz powa nej dyskusji poœwiêconej wyzwaniom stoj¹cym przed Ma³opolsk¹. Najistotniejszym elementem prac bêdzie uspo³ecznienie procesu konsultacji obywatelskich i spo³ecznych. Zarówno analizy oraz prace nad za³o eniami nowej strategii s¹ prowadzone konsekwentnie przy otwartej kurtynie a dialog spo³eczny prowadzony jest publicznie m.in. poprzez sta³e forum internetowe. Prace nad zdefiniowaniem celów dla Ma³opolski na najbli szych kilkanaœcie lat tocz¹ siê równolegle z opracowywaniem nowej strategii dla Polski (Raport Polska 2030) oraz z bêd¹c¹ w ostatniej fazie uzgodnieñ Krajow¹ Strategi¹ Rozwoju Regionalnego. Efekt synergii w ich realizacji mo e jednak wyst¹piæ, jeœli bêd¹ one zgodne z politykami Unii Europejskiej a nowe strategie lokalne (gminne, powiatowe) lub bran owe i œrodowiskowe bêd¹ opiera³y siê na uzgodnionych celach regionalnych. Niezmiernie istotnym jest, aby prace strategiczne toczy³y siê paralelnie, wzajemnie siê przenikaj¹c a uzgodnienia powstawa³y w ramach otwartej debaty publicznej. Zgodnie z t¹ myœl¹, od szeregu miesiêcy Zarz¹d Województwa prowadzi konsultacje, zarówno w krêgach samorz¹dowych, jak i œrodowiskowych. Tê debatê musimy jednak zakoñczyæ wiosn¹ przysz³ego roku, tak aby wspólne cele wype³niæ zadaniami i stworzyæ sprawny system zarz¹dzania regionalnego. Nie wolno przy tym zapomnieæ o w³aœciwym monitoringu nie tylko w wymiarze operacyjnym, lecz tak e spo³ecznym i obywatelskim. Ustaleniu listy wa nych przysz³ych inwestycji regionalnych s³u yæ ma czynna od wielu tygodni aplikacja na stronie www Urzêdu Marsza³kowskiego pn. Bank Projektów Regionalnych. Jednym s³owem, musimy byæ przygotowani do realizacji konkretnych przedsiêwziêæ przed wejœciem w ycie nowej perspektywy finansowej UE tj. przed rokiem Pamiêtaæ musimy, e niektóre projekty maj¹ skomplikowane procedury decyzyjne szczególnie te, które lokowane s¹ w obszarach chronionych Natura 2000 powinny byæ zaplanowane z odpowiednim wyprzedzeniem. Inne, nieinwestycyjne zadania, szczególnie te dotycz¹ce sfery spo³ecznej tak e wymagaj¹ d³ugich okresów implementacji i w³aœciwego przygotowania kwalifikacji. W niektórych przypadkach nale y braæ pod uwagê zmianê ca³ych systemów np. edukacji czy kszta³cenia kadr. Nowa polityka spójnoœci UE szansa czy zagro enie dla Ma³opolski? Istotnym Ÿród³em finansowania rozwoju po roku 2013 bêd¹ niew¹tpliwie œrodki finansowe pochodz¹ce z bud etu Unii Europejskiej. Uzupe³niaj¹ one nasze krajowe potencja³y dzisiaj i oczekujemy i taka polityka bêdzie kontynuowana w przysz³oœci. Nie jest to jednak pogl¹d powszechny. Trwa w przestrzeni europejskiej obecnie dyskusja nt. roli przysz³ej polityki regionalnej UE. Tej tematyce > str. 10 > str. 10

4 4 na Szlaku Nr 1(25)2010 Przed wyborami samorz¹dowymi Wójt burmistrz prezydent: zawi³e œcie ki dostêpu Przed nami trzecie ju bezpoœrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów. Warto teraz podsumowaæ, jak w praktyce dzia³a to rozwi¹zanie. Czego nauczyliœmy siê na jego temat, jak zachowuj¹ siê w tych wyborach kandydaci, wyborcy i partie polityczne. Wybory w dwóch turach przebiegaj¹ w praktyce wedle kilku bardzo ró nych schematów. Ka dy z nich ma swoj¹ logikê i ka dy ka e zastanowiæ siê, czy dwie tury s¹ a tak¹ koniecznoœci¹. Przywi¹zanie i mi³oœæ od pierwszego wejrzenia Jak wiadomo, druga tura nie jest formaln¹ koniecznoœci¹ dla ka dego kandydata i pewnie dla ca³ej spo³ecznoœci tak e, wymarzon¹ sytuacj¹ jest ta, w której jeden z kandydatów wygrywa ju w pierwszej turze. Oczywiœcie ka dy z kandydatów widzi w tej roli siebie. Roztrzygniêcie wyborów ju przy pierwszym g³osowaniu by³o w 2006 roku udzia³em nieco ponad po³owy wyborców. Jednak w przyt³aczaj¹cej czêœci by³y to przypadki reelekcji. W tym jednym sensie bezpoœrednie wybory maj¹ oczekiwany skutek pomagaj¹ stabilizowaæ sytuacjê tych, którzy siê sprawdzaj¹. Przypadki, gdy pretendent do w³adzy jest w stanie przekonaæ do siebie z marszu ponad po³owê wyborców s¹ jednak bardzo rzadkie. Niewiele odbiega od tego wzorca sytuacja, w której wyraÿny zwyciêzca pierwszej tury, któremu jednakowo zabrak³o kilku procent do bezwzglêdnej wiêkszoœci, bezapelacyjnie wygrywa nastêpnie w turze drugiej. Wiele takich przypadków dotyczy³o urzêduj¹cych wójtów, burmistrzów i prezydentów, ale te kandydatów opozycji, którzy ju wczeœniej zdo- ³ali wokó³ siebie zgromadziæ szerokie obozy polityczne oraz nadzieje wyborców na zmianê Ÿle ocenianej pracy dotychczasowych w³odarzy. Tak czy inaczej, w takich wypadkach pojawiæ siê musi pytanie, po co marnowaæ pieni¹dze i spo³eczn¹ uwagê na drug¹ turê, skoro ona niczego nie zmienia. W szczególnoœci warto zwróciæ uwagê, e frekwencja w drugiej turze jest œrednio o jedn¹ czwart¹ ni sza, ni ta z pierwszej. Oznacza to, ni mniej, ni wiêcej, e 50 procent poparcia w drugiej turze jest równowa ne 37 procentom w turze pierwszej. Cios z zaskoczenia Problemy, jakie to rodzi, widaæ najlepiej na kolejnym wzorze dzia³ania dwuturowej ordynacji. To przypadek, gdy przeciwko w³odarzowi miasta czy gminy startuje ca³a grupa na pozór s³abych przeciwników. Urzêduj¹cy wójt, burmistrz czy prezydent o w³os mija siê ze zwyciêstwem w pierwszej turze, zdecydowanie przebijaj¹c konkurentów. Jednak druga tura jest dla niego zaskakuj¹cym ciosem. Wyborcy wszystkich pozosta³ych kandydatów skupiaj¹ swe g³osy na tym, który przeszed³ do drugiej tury i tym samym zapewniaj¹ mu zaskakuj¹ce zwyciêstwo. Towarzyszy temu demobilizacja zwolenników zwyciêzcy pierwszej tury, przekonanych o jego sukcesie w dogrywce. W skrajnym przypadku, który wyst¹pi³ w P³ocku w 2002 roku, zwyciêzca drugiej tury dosta³ w niej mniej g³osów ni pokonany przez niego konkurent dosta³ w turze pierwszej. W takiej sytuacji pierwsza tura ma charakter jednostronnych prawyborów. Nietrudno jednak sobie wyobraziæ sytuacjê, w której pewny nominacji swojego obozu kandydat mo e zastosowaæ manewr kalifornijski. W stanie tym prawybory maj¹ formu³ê otwart¹, czyli zadeklarowani wyborcy Demokratów mog¹ g³osowaæ na kandydata Republikanów. Przez wiele lat wygl¹da³o to tak, e gdy trzeba by³o wybraæ przeciwnika dla urzêduj¹cego demokratycznego gubernatora, do rozgrywki w³¹czali siê œwiadomi demokratyczni wyborcy i przechylali szalê na korzyœæ najg³upszego i najbardziej radykalnego z Republikanów takiego, który nie ma szans na przekonanie niezdecydowanych wyborców. Ten mechanizm, zapewniaj¹cy demokratycznym gubernatorom pewn¹ reelekcjê, zosta³ zaburzony dopiero wtedy, gdy wybór nowego gubernatora zosta³ po³¹czony z referendum w sprawie odwo³ania starego. Procedura nie przewidywa³a prawyborów, st¹d z ponad setki kandydatów przebi³ siê umiarkowany republikanin Arnold Schwarzenegger. W zwyk³ych prawyborach nie mia³by szans, bo Demokraci bezwzglêdnie wykorzystywali s³aboœæ procedury (któr¹ sami uchwalili maj¹c wiêkszoœæ w stanowym Kongresie). Nale y siê spodziewaæ, e wielu urzêduj¹cych wójtów, burmistrzów i prezydentów pewnych poparcia swojego obozu, bêdzie w nadchodz¹cej kampanii podejmowaæ dzia³ania na rzecz ustawienia sobie przeciwnika na drug¹ turê. Umo liwia im to dwuznacznoœæ dwuturowej ordynacji. Prawdziwe prawybory Mo na jednak znaleÿæ tak e przyk³ady, w których dwuturowa ordynacja zadzia³a³a bardzo podobnie do prawyborów w swej czystej, a nie kalifornijskiej, odmianie. Kiedy ka - dy z obozów wybiera jednego spoœród 2-3 kandydatów o zbli onej sile, nie mieszaj¹c siê w wybory w drugim z obozów. Tak wybrani kandydaci tocz¹ nastêpnie wyrównan¹ walkê w drugiej turze, czyli w wyborach w³aœciwych. Takim przypadkiem by³y ostatnie wybory uzupe³niaj¹ce w Zduñskiej Woli, gdy popularny kandydat, nie dostawszy nominacji swojej partii, rzuci³ jej wyzwanie startuj¹c samodzielnie. I wszystko by³oby dobrze, gdyby nie kolejna dwuznacznoœæ sytuacji. Gdy odbywaj¹ siê opisane wczeœniej jednostronne prawybory, zw³aszcza s³u ¹ce wy³anianiu tego, kto rzuci wyzwanie aktualnie rz¹dz¹cym, walka w pierwszej turze nie ró ni siê zbytnio od walki w turze drugiej. Kandydaci, poza rytualnym przekonywaniem o swych osobistych przewagach, mog¹ odwo³ywaæ siê do wyborcy g³osuj¹cego strategicznie. Mog¹ go przekonywaæ, e to oni maj¹ najwiêksze szanse na pokonanie kandydata przeciwnego obozu. W ka dym razie jednoznaczny lider drugiej strony jest kontrapunktem kampanii pomiêdzy kandydatami walcz¹cymi pomiêdzy sob¹ o nominacjê w turze pierwszej, natomiast licz¹cymi na pozyskanie wyborców kontrkandydatów w turze drugiej. Bez takiego kontrapunktu rywalizacja w prawyborach toczy siê ju otwarcie pomiêdzy nimi i nie ma niczego, co mog³oby j¹ ³agodziæ. Gdy ju rozstrzygnie siê pierwsza tura, nastêpuje gwa³towny obrót linii wyborczego frontu, czyni¹c zamieszanie w g³owach i startuj¹cych, i wyborców. W skrajnym wypadku dochodzi do takiego galimatiasu jak w Krakowie w roku 2002, gdzie rywalizacja po prawej stronie doprowadzi³a do tego, e do drugiej tury przeszli kandydaci lewicy i centrum, gdy g³osy na kandydatów prawicy roz³o y³y siê bardzo równomiernie. Dodatkowo, kandydat lewicy ju wczeœniej kokietowa³ elektorat prawicowy i nie eksponowa³ poparcia SLD, chowaj¹c siê za bezpartyjnym komitetem. Mimo wszystko przegrani kandydaci prawicy byli przekonani, e kandydat UW bezapelacyjnie wygra drug¹ turê. Chc¹c go os³abiæ, raz jeden zadzia³ali wspólnie i przed drug¹ tur¹ ostentacyjnie nie poparli adnego z pozosta³ych na placu boju, g³osz¹c, e do obydwu równie im daleko. Do tego dosz³y b³êdy Józefa Lassoty w telewizyjnej debacie i tak oto Jacek Majchrowski przeœlizgn¹³ siê na fotel prezydenta Krakowa. Taki wynik nie by³by oczywiœcie mo liwy przy adnym innym sposobie obsadzania tej funkcji. Kto kogo? Wreszcie warto zauwa yæ tak e nieliczne przypadki, gdy ordynacja dzia³a z grubsza tak, jak to sobie wyobra aj¹ jej zwolennicy. W pierwszej turze pojawiaj¹ siê dwaj wyraÿni liderzy, dystansuj¹cy pozosta³ych kandydatów i uzyskuj¹cy mocne, wyrównane poparcie. Druga tura pozostawia ich sam na sam, czyni¹c rywalizacjê jednoznaczn¹. Czy jednak przeprowadzanie dwóch tur wyborów nie ma tak e w¹tpliwego posmaku? Wiele wskazuje na to, e pozostali kandydaci, nie maj¹cy w praktyce szans na zwyciêstwo, swój udzia³ w pierwszej turze traktuj¹ wy³¹cznie jako inwestycjê w przysz³e profity. W zamian za poparcie w drugiej turze oczekuj¹ od kandydatów jakiegoœ miejsca w strukturach w³adzy. Przyk³adem mo e byæ tutaj Ewa Bielecka, która w zamian za poparcie w drugiej turze Jacka Majchrowskiego zosta³a przez niego mianowana pe³nomocnikiem do jakichœ tam spraw. Tak czy owak, pojedyncze przypadki, w których druga tura istotnie wp³ynê³a na ostateczny rezultat wyborów, nie usprawiedliwiaj¹ ca³ego zamieszania, do którego ona prowadzi. Wybory w dwóch turach to nie tylko dodatkowe, niema³e przecie koszty. To tak e wielkie zamieszanie w g³owach wyborców. Wszystkie dwuznacznoœci rozgrywek pomiêdzy kandydatami, wymiany poparcia i przestawianie linii frontu, prowadz¹ tylko do wspomnianego spadku frekwencji. St¹d te wymarzona legitymacja, któr¹ mia³oby dawaæ poparcie ponad po³owy g³osuj¹cych, jest co najmniej w¹tpliwa. Jest paradoksem, e w pierwszej turze, która w wiêkszoœci przypadków ma charakter prawyborów, czyli rozstrzygniêæ

5 Nr 1(25)2010 na Szlaku 5 Podsumowanie rezultatów dzia³alnoœci w 2009 r. Regionalny Oœrodek Europejskiego Funduszu Spo³ecznego bardziej subtelnych, liczba g³osuj¹cych jest wiêksza ni w g³osowaniu ostatecznym, maj¹cym legitymizowaæ sprawuj¹cych w³adzê. Bezpoœrednie wybory w³odarzy polskich miast i gmin, choæ maj¹ wiele przewag w porównaniu z wybieraniem ich przez rady, wbrew pozorom trac¹ wiele na swej jednoznacznoœci, gdy dochodzi do drugiej tury. Przedstawiony katalog mo liwych trików i pu³apek nie jest jednak bynajmniej zachêt¹ do ich stosowania. Ci, którzy maj¹ nieczyste sumienie, ju pewnie dawno na nie wpadli. Jest on ostrze eniem dla wszystkich tych, którzy w swej szlachetnoœci wierz¹ w prostolinijnoœæ stosowanej precedury. Wypada mieæ nadziejê, e opis mo liwych zagro eñ stanie siê dla nich ostrze eniem. Ostrze eniem dawanym nie po to, by wymyœlaæ w³asne brudne sztuczki. Jedno bowiem jest pocieszaj¹ce. Nic tak nie zra a wyborców, jak stosowanie nieczystych zagrañ. Wybory samorz¹dowe s¹ tu równie kopalni¹ przyk³adów. dr Jaros³aw Flis Wydzia³ Zarz¹dzania i Komunikacji Spo³ecznej Uniwersytet Jagielloñski Konferencja w MISTiA Podsumowanie rocznej dzia³alnoœci Oœrodka oraz przedstawienie najwa niejszych zadañ na przysz³y rok, omówienie najczêstszych b³êdów we wnioskach i prezentacja planów dzia³añ na 2010 by³y przedmiotem konferencji zorganizowanej 20 listopada 2009 r. przez dzia³aj¹cy przy FRDL MISTiA Regionalny Oœrodek EFS w Krakowie. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele organizacji pozarz¹dowych, szkó³ i placówek edukacyjnych, jednostek samorz¹du terytorialnego oraz innych podmiotów z Krakowa oraz powiatów: krakowskiego, miechowskiego, myœlenickiego, nowotarskiego, proszowickiego, tatrzañskiego i wielickiego. Anna y wa, animator i koordynator dzia- ³añ merytorycznych Regionalnego Oœrodka EFS w Krakowie przedstawi³a zebranym rezultaty liczbowe i jakoœciowe dzia³alnoœci Oœrodka, którego g³ównym celem jest kreowanie rozwoju lokalnego poprzez wykorzystanie mo liwoœci, jakie oferuje EFS. Grupami priorytetowymi s¹ organizacje pozarz¹dowe, szko- ³y i placówki edukacyjne, podmioty z gmin do 25 tys. mieszkañców, podmioty i grupy dzia- ³aj¹ce na obszarach wiejskich bez doœwiadczenia w realizacji projektów wspó³finansowanych ze œrodków unijnych. Spotkanie podsumowuj¹ce mijaj¹cy rok sta- ³o siê okazj¹ do przedstawienia przez Joannê Urbanowicz, Zastêpca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma³opolskiego nowych zadañ stawianych Regionalnym Oœrodkom EFS w realizacji Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki w województwie ma³opolskim w 2010 roku. Do najwa niejszych nale y objêcie us³ugami nowej grupy docelowej oœrodków pomocy spo³ecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie. Konieczne jest zintensyfikowanie dzia³añ animacyjnych na obszarach tzw. bia³ych plam. W wypadku Oœrodka w Krakowie s¹ to powiaty tatrzañski i miechowski. Rok 2010 to tak e koncentracja dzia³añ na problematyce gender mainstreaming: zak³ada siê zatrudnienie w ka dym oœrodku specjalisty ds. gender oraz uwzglêdnienie w realizowanych przez oœrodki dzia³aniach (w szczególnoœci szkoleniach) tematyki gender. Uzupe³nieniem wyst¹pienia podsumowuj¹cego dzia³alnoœæ Oœrodka by³o przedstawienie przez Roberta Lisowskiego, doradcê i trenera ROEFS w Krakowie inicjatyw oddolnych na terenach wiejskich i miejsko-wiejskich na obszarze wsparcia Oœrodka w Krakowie. O roli internetu w dzia³aniach zwi¹zanych z EFS, wykluczeniu informacyjnym i informatycznym oraz koniecznoœci utrzymania równowagi pomiêdzy realizacj¹ formaln¹ projektów a za³o onymi celami i dobrem ostatecznego odbiorcy dzia³añ mówi³a Magdalena Szczud³o, doradca i trener ROEFS w Krakowie. Poruszane zagadnienia dotyczy³y koniecznoœci znalezienia optymalnych rozwi¹zañ przez wszystkich uczestników procesów zwi¹zanych z PO KL: od instytucji zarz¹dzaj¹cych, poœrednicz¹cych I i II stopnia, poprzez dzia³ania sieci Regionalnych Oœrodków EFS, na realizatorach projektów koñcz¹c. Maciej Baster z Wojewódzkiego Urzêdu Pracy przedstawi³ najczêœciej pope³niane b³êdy we wnioskach o dofinansowanie projektów PO KL, skutkuj¹ce odrzucaniem wniosków przez Komisjê Oceny Wniosków. Spotkanie zakoñczy³o przedstawienie przez przedstawiciela WUP projektu Planów Dzia³añ na 2010 rok: harmonogramu og³aszania konkursów, kontraktacji œrodków, trybu konkursowego oraz najwa niejszych zmian w stosunku do roku Konferencja wspó³finansowana by³a ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego. Agnieszka D¹bek-Malczyk Specjalista ds. informacji i promocji Obligacje komunalne sposobem na kryzys Spowodowane kryzysem trudnoœci w uzyskaniu kredytu wp³ywaj¹ na rosn¹c¹ wœród samorz¹dów lokalnych popularnoœæ emisji obligacji komunalnych. Tematyce tej poœwiêcona by³a konferencja Obligacje komunalne Ÿród³em finansowania rozwoju jst, zorganizowana przez FRDL MISTiA wraz z Bielecki&Okrêglicki Management oraz Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Ma³opolski i Forum Skarbników Jednostek Samorz¹du Terytorialnego Ma³opolski, która odby³a siê16 listopada 2009 r. w Krakowie. Wydarzenie obj¹³ patronatem Roman Ciepiela Wicemarsza³ek Województwa Ma³opolskiego. Zakres konferencji obejmowa³ zarówno problematykê polityki finansowej jst wraz z jej ograniczeniami, jak i narzêdzia dostêpne w obrocie gospodarczym do realizacji zadañ publicznych i inwestycji samorz¹dów. Zamiarem organizatorów by³o podkreœlenie praktycznych korzyœci p³yn¹cych z wykorzystania obligacji komunalnych. Swoimi doœwiadczeniami dzielili siê przedstawiciele jednostek, które korzysta³y z finansowania w drodze emisji obligacji komunalnych (Miasto Kraków, Gmina Niepo³omice i Gmina Zielonki). Zaprezentowane zosta³y doœwiadczenia uczestników i organizatorów procesu emisji obligacji i rozwi¹zania przewidziane przez Gie³dê Papierów Wartoœciowych organizatora obrotu obligacjami. O innym sposobie pozabud etowego finansowania zadañ jednostek samorz¹dowych, czyli o projektach realizowanych w partnerstwie publiczno-prywatnym mówi³ m.in. Roman Ciepiela, Wicemarsza³ek Województwa Ma³opolskiego. Na razie samorz¹dy nie korzystaj¹ chêtnie z tej formy, ale organizowane dla wójtów szkolenia i kampanie informacyjne powoli przynosz¹ rezultaty w postaci konkretnych przygotowañ do inwestycji w trybie PPP. Dobrym przyk³adem jest sam samorz¹d województwa, który przygotowuje sie do realizacji przedsiêwziêcia pn. Ma³opolska Sieæ Szerokopasmowa, w którym koszty zostan¹ podzielone po po³owie z prywatnym inwestorem. Partnerami konferencji by³y: Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie oraz Nordea Bank SA. Patronat medialny sprawowa³y: portal Bankier.pl, Radio Kraków, TVP Kraków, Dziennik Polski, Gazeta Samorz¹du i Administracji.

6 6 na Szlaku Nr 1(25)2010 Rozwój obszarów wiejskich na Ukrainie Praktyczna szko³a agroturystyki FRDL MISTiA realizowa³ projekt pt. Zarz¹dzanie rozwojem agroturystyki w regionie Karpaty Ukraiñskie i Stanica ugañska, który uzyska³ dofinansowanie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach Polskiej Pomocy Zagranicznej Celem projektu by³o przekazanie polskich doœwiadczeñ w zakresie kreowania rozwoju obszarów wiejskich przy wykorzystaniu potencja³u turystycznego jednostek samorz¹du terytorialnego. W paÿdzierniku 2009 r. odby³y siê dwie wizyty studyjne, których program obejmowa³ spotkania z przedstawicielami bran y turystycznej województwa ma³opolskiego, œl¹skiego i œwiêtokrzyskiego, reprezentantami jednostek samorz¹du terytorialnego i organizacji pozarz¹dowych. Jednak najwa niejsz¹ czêœci¹ wizyt by³y spotkania z polskimi gospodarzami agroturystycznymi, owocuj¹ce wymian¹ doœwiadczeñ i poznawaniem ró norodnych metod tworzenia oferty turystycznej na obszarach wiejskich. Program wizyt podzielony by³ na modu³y ukazuj¹ce ró ne podejœcie do agroturystyki w Polsce po³udniowej. Uczestnicy projektu zapoznali siê z rozbudowan¹ ofert¹ agroturystyczn¹ Podhala, odwiedzaj¹c gospodarstwa w Ma³ym Cichym, bacówkê Kazimierza Furczonia w Leœnicy oraz góralskie karczmy re- gionalne w Nowym Targu. Modu³ ten ukazywa³ bardzo silne wykorzystanie regionalizmu (tradycji, obrzêdów, folkloru) w ofertach przygotowywanych przez gospodarzy. Drugi modu³ prezentowa³ uczestnikom gospodarstwa agroturystyczne bazuj¹ce na oryginalnych walorach przyrodniczych i historycznych goœcie odwiedzili gospodarstwa na terenie Jury Krakowsko-Czêstochowskiej oraz w Górach Œwiêtokrzyskich. Wizyty na terenie gminy Andrychów mia³y z kolei pokazaæ rolê specjalizacji w bran y agroturystycznej. Uczestnicy wizytowali œciœle wyspecjalizowane gospodarstwa m.in.: Agro-Spa Leskowiec (specjalizuj¹ce siê w us³ugach spa), czy Stanicê Hucu³ (nauka jazdy konnej). Oprócz tego goœcie mieli okazjê odwiedziæ gospodarstwa agroturystyczne w gminie Zakliczyn, w tym ostatnio nagradzane w akcji Odkrywanie Ma³opolski. Bardzo wa nym elementem wizyt studyjnych by³o nawi¹zywanie partnerskich kontaktów z polskimi jednostkami samorz¹du terytorialnego. FRDL MISTiA zainicjowa³ spotkanie przedstawicieli ukraiñskich w³adz regionalnych z Wicemarsza³kiem Romanem Ciepiel¹. Rozmowy dotyczy³y perspektyw i mo liwoœci nawi¹zania wspó³pracy miêdzyregionalnej z ukraiñsk¹ Bukowin¹. Zgodnie uznano, i pierwszym krokiem wspó³pracy mo e byæ przekazywanie ma³opolskich doœwiadczeñ w zakresie tworzenia Ma³opolskiego Systemu Informacji Turystycznej (MSIT). Do innych, wysoko ocenionych punktów wizyt studyjnych, uczestnicy zaliczyli spotkanie z pani¹ El biet¹ Kantor Dyrektor Departamentu Promocji i Turystyki Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma³opolskiego na temat roli w³adz regionalnych w propagowaniu i wspieraniu agroturystyki i rolnictwa ekologicznego. Uczestnicy spotkali siê równie z pani¹ Gra yn¹ Lej¹ Pe³nomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. Turystyki, aby zapoznaæ siê z profesjonalnie prowadzon¹ polityk¹ promocyjn¹. Tego samego tematu dotyczy³o spotkanie z panem Robertem Nierod¹ Dyrektorem Biura Zwi¹zku Gmin Jurajskich z siedzib¹ w Ogrodzieñcu. Uczestnicy projektu bardzo wysoko ocenili wizyty studyjne. Szczególnie podkreœlano kompletnoœæ programu, mo liwoœæ zapoznania siê ze zró nicowan¹ ofert¹ agroturystyczn¹ i serdeczne przyjêcie. Wojciech Odzimek Koordynator Programu Zarz¹dzania Strategicznego FRDL MISTiA Nie tylko dla informatyków Dziœ i jutro e-administracji Konferencja E-administracja w Ma³opolsce, stan obecny, perspektywy, która odby³a siê 2 grudnia 2009 r., zorganizowana zosta³a przy wspó³pracy z Departamentem Gospodarki i Spo³eczeñstwa Informacyjnego Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma³opolskiego. Jej celem by³o zaprezentowanie osobom, które w urzêdach administracji samorz¹dowej w Ma³opolsce odpowiadaj¹ za sprawne funkcjonowanie systemów informatycznych dotychczasowych dzia³añ oraz perspektyw rozwoju e-administracji. To w³aœnie na informatykach z urzêdów gmin i powiatów spoczywaæ bêdzie najwiêkszy ciê ar wprowadzania nowoczesnych, opartych na ³¹cznoœci internetowej, rozwi¹zañ umo liwiaj¹cych obywatelom za³atwianie spraw urzêdowych na odleg³oœæ. Wyst¹pienia programowe: o wdra aniu e-administracji zaprezentowa³ zastêpca Dyrektora Departamentu Piotr Jaworski-Grzanka, zaœ prezentacjê planów Urzêdu w zakresie budowy Ma³opolskiej Sieci Szerokopasmowej przedstawi³ Dyrektor Departamentu Dariusz Kowalczyk. Uczestnicy konferencji poznali tak e mo liwe zastosowania nowoczesnych technik informacyjnych i komunikacyjnych Wirtualne Muzea Ma³opolski jako przyk³ad regionalnego systemu digitalizacji obiektów zabytkowych czy Ma³opolski System Informacji Medycznej. Kolejne prezentacje zwi¹zane by³y z dostêpnymi dla samorz¹dów funduszami umo liwiaj¹cymi rozwój systemów, programów i infrastruktury umo liwiaj¹cej wdro enie rozwi¹zañ w zakresie e-administracji. O programach ogólnopolskich zebranych poinformowa³a Agnieszka Suska-Bu³awa reprezentuj¹ca Ministerstwo Spraw Wewnêtrznych i Administracji, a o œrodkach na poziomie regionalnym (Ma³opolski Regionalny Program Operacyjny) Katarzyna dziebko z Departamentu Funduszy Europejskich Programów Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma- ³opolskiego. Wobec tak zakreœlonych wyzwañ Instytut wyst¹pi³ z propozycj¹ powo³ania Forum Informatyków Samorz¹dowych. Jego celem, podobnie jak 14 dzia³aj¹cych obecnie przy MI- STiA samorz¹dowych forów bran owych, jest integracja œrodowiska informatyków, wymiana doœwiadczeñ oraz dzia³alnoœæ kszta³ceniowa. Doœwiadczenia innych forów, zw³aszcza tych najstarszych dzia³aj¹cych od ponad 15 lat (Forum Sekretarzy, Skarbników, czy Oœwiaty Samorz¹dowej), pokazuj¹, jak wa ne w funkcjonowaniu samorz¹dów s¹ sta³e, regularne kontakty, które pozwalaj¹ np. na wypracowywanie wspólnych stanowisk bêd¹cych wa nym g³osem œrodowiska, z którym licz¹ siê tak e i ci, w których rêkach le ¹ kluczowe decyzje dotycz¹ce funkcjonowania samorz¹du parlamentarzyœci, ministrowie czy przedstawiciele w³adz regionalnych z Wojewod¹ i Marsza³kiem Województwa. Uczestnikom konferencji zaprezentowano, wiêc projekt Statutu Forum oraz przekazano deklaracje cz³onkowskie. Mamy nadziejê, w 2010 roku przy Instytucie bêdzie dzia³a³o Forum Informatyków Samorz¹dowych.. W tym miejscu pragniemy wyraziæ nasze podziêkowania Cz³onkowi Zarz¹du Województwa Ma³opolskiego Markowi Sowie, za objêcie konferencji swoim patronatem oraz sponsorowi firmie Terenowy Bank Danych Polska S.A. za finansowe wsparcie jej organizacji i ciekaw¹ prezentacjê swojej oferty. Maciej Bóbr Dyrektor Wydzia³u Kszta³cenia

7 Nr 1(25)2010 na Szlaku 7 15-lecie Forum Gospodarki Przestrzennej Gmin W Sali Fontany Muzeum Historycznego Miasta Krakowa 26 paÿdziernika 2009 r. odby³a siê konferencja Planowanie przestrzenne stan obecny i proponowane kierunki zmian, która by³a jednym z wydarzeñ obchodzonego w skali ca³ego kraju Jubileuszu 20-lecia Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej najwiêkszej polskiej organizacji pozarz¹dowej wspieraj¹cej rozwój samorz¹dnoœci oraz Jubileuszu 15-lecia Forum Gospodarki Przestrzennej Gmin przy FRDL MISTiA jedynej w skali ca³ej Fundacji bran owej grupy powo³anej w celu doskonalenia poziomu i sprawnoœci s³u b samorz¹dów terytorialnych w dziedzinie gospodarki przestrzennej i budownictwa. Uczestnikami konferencji byli cz³onkowie licz¹cego obecnie 111 osób Forum Gospodarki Przestrzennej Gmin reprezentuj¹cy urzêdy miast (od tych najwiêkszych, jak Urz¹d Miasta Krakowa, po te najmniejsze, jak Zakliczyn), urzêdy gmin, starostwa powiatowe, Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma- ³opolskiego oraz prywatne firmy urbanistyczno-architektoniczne z terenu województwa ma³opolskiego oraz miasta województwa œl¹skiego: Tychy, Bytom, Sosnowiec i Katowice. Nie zabrak³o te przedstawicieli Instytutu Rozwoju Miast cz³onka za³o yciela Forum oraz. Ma- ³opolskiego Urzêdu Wojewódzkiego instytucji wspieraj¹cej prace Forum, którego eksperci s¹ czêsto wyk³adowcami i konsultantami. Z okazji 15-lecia Forum Ekologicznego Samorz¹du Terytorialnego dzia³aj¹cego przy MISTiA, 13 listopada 2009 r. odby- ³a siê konferencja Odnawialne Ÿród³a energii. Konferencjê otworzy³ Janusz Olesiñski zastêpca dyrektora MISTiA ds. organizacyjnych sk³adaj¹c cz³onkom Forum gratulacje oraz wrêczaj¹c osobom, które s¹ jego cz³onkami od 15 lat pami¹tkowe dyplomy za cz³on- Jubileuszowe konferencje Od powo³ania w 1994 roku FGPG przyjê³o za³o enie, e podstaw¹ ka dego spotkania bêdzie wymiana doœwiadczeñ i dyskusja. Cz³onkowie Forum odbywaj¹ comiesiêczne spotkania konsultacyjne, które pozwalaj¹ na wyjaœnienie w¹tpliwoœci powstaj¹cych w codziennej pracy, przedyskutowanie nurtuj¹cych ich problemów, a tak e wypracowanie stanowisk w zagadnieniach kluczowych dla architektów i urbanistów oraz innych pracowników sfery planowania przestrzennego. Oprócz comiesiêcznych spotkañ, odbywa³y siê te konferencje i wyjazdowe sesje szkoleniowo-konsultacyjne, które umo liwi³y szersze konsultacje oraz integracjê cz³onków Forum. Jubileusz 15-lecia Forum Gospodarki Przestrzennej Gmin stanowi³ doskona³¹ okazjê do przyjrzenia siê problemom œrodowiska z innej, szerszej ni codzienna perspektywy. Podczas konferencji poruszone zosta³y m.in. problemy: odpowiedzialnoœci w³adzy publicznej za racjonalne gospodarowanie przestrzeni¹ (dr Adam Kowalewski), barier stosowania instrumentów gospodarowania przestrzeni¹ (dr hab. Zygmunt Ziobrowski prof. Instytutu Rozwoju Miast i mgr in. arch. Magdalena Jaœkiewicz), projektowanych zmian prawnych w obszarze planowania przestrzennego (dr hab. Marek Szewczyk prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz mgr S³awomir Koz³owski). Uczestnicy konferencji zwrócili uwagê na koniecznoœæ systemowego uporz¹dkowania ca³ej sfery gospodarki przestrzennej w Polsce, potrzebê wprowadzenia nowych, prawnych instrumentów równowagi pomiêdzy sfer¹ interesu publicznego i prywatnego oraz budowy consensusu spo³ecznego w sferze polityki przestrzennej, koniecznoœæ efektywnego wdra ania polityki przestrzennej pañstwa na poziomie lokalnym. W konferencji pod patronatem honorowym Marsza³ka Senatu RP Bogdana Borusewicza udzia³ wziê³o 82 przedstawicieli samorz¹dów oraz prywatnych firm urbanistycznych z województwa ma³opolskiego i œl¹skiego. Patronami medialnymi konferencji byli: TVP Kraków, Dziennik Polski i Gazeta Samorz¹du i Administracji. Lucyna Prawelska-Dziedzic Koordynator Forum Gospodarki Przestrzennej Gmin 15-lecie Forum Ekologicznego Samorz¹du Terytorialnego kostwo w Forum od 1994 roku oraz zaanga owanie w jego pracê. Spoœród 72 osób, które Forum obecnie liczy, jest piêæ takich, które je zak³ada³y i uczestniczy³y w jego pracach od pocz¹tku do dziœ. Na pocz¹tek o znaczeniu Forum dla jego cz³onków mówi³ Jacek W³osek przewodnicz¹cy Zarz¹du, a Agnieszka Majewska-Siwek koordynator Forum przedstawi³a krótk¹ prezentacjê na temat dzia³alnoœci Forum w ci¹gu tych 15 lat. yczenia cz³onkom Forum z³o- y³a te Maria W¹torek pierwsza, d³ugoletnia koordynatorka tego Forum. Podczas konferencji przedstawiono dwa zagadnienia. Pierwsze, poœwiêcone by³o Ekoefektywnoœci odnawialnych Ÿróde³ energii przedstawi³a Agnieszka Ga³kiewicz prezes Fundacji Audytu na Rzecz Œrodowiska Naturalnego, wyk³adowca na studiach podyplomowych Kontrola Finansowa i Audyt Wewnêtrzny w Jednostkach Sektora Finansów Publicznych, prowadzonych przez Akademiê Ekonomiczn¹ w Katowicach. Drugie zagadnienie zatytu³owane Odnawialnych Ÿróde³ energii bariery rozwoju zreferowa³a Katarzyna Trafny od 2008 r. zaanga- owana w system wdra ania projektów wspó³finansowanych ze œrodków unijnych, w tym jako audytor. Wyk³adowczyni ta pracuj¹c w jst zajmowa³a siê m.in. obs³ug¹ finansowoksiêgow¹ projektów unijnych, a jednym z najwa niejszych by³ projekt obejmuj¹cy poprawê gospodarki wodno-œciekowej. W trakcie konferencji zarezerwowano czas na dyskusjê, z czego jej uczestnicy chêtnie skorzystali zadaj¹c pytania wyk³adowcom, a tak- e wymieniaj¹c siê uwagami, przemyœleniami i w¹tpliwoœciami. Na zakoñczenie, przy lampce wina i uroczystym poczêstunku, planowano, co jeszcze ciekawego mo na zrealizowaæ w ramach Forum. W konferencji wziê³o udzia³ 56 osób. Wœród zaproszonych goœci byli przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Ochrony Œrodowiska oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Agnieszka Majewska-Siwek Koordynator Forum Ekologicznego Samorz¹du Terytorialnego

8 8 na Szlaku Nr 1(25)2010 Nowoczesne metody zarz¹dzania w administracji Nowe zarz¹dzanie publiczne w samorz¹dzie terytorialnym Tekst ten ró ni siê od wczeœniej publikowanych w tym cyklu. Nie opisuje bowiem metody lub techniki zarz¹dzania, ale kierunek reform administracji publicznej, jakim jest nowe zarz¹dzanie publiczne (New Public Management). Reformy nowego zarz¹dzania publicznego nie nale ¹ ju do najmodniejszych nurtów badañ, nadal jednak stanowi¹ Ÿród³o wielu inspiracji dla zwolenników doskonalenia zarz¹dzania w administracji publicznej. Istota i przes³anki reform nowego zarz¹dzania publicznego Reformy nowego zarz¹dzania publicznego zosta³y zapocz¹tkowane w krajach anglosaskich (Nowej Zelandii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii) na pocz¹tku lat 80. ubieg³ego wieku oraz by³y kontynuowane w dekadzie lat 90. w innych zamo - nych, ale i rozwijaj¹cych siê krajach. Zasadnicz¹ przes³ank¹ do zainicjowania tych reform by³y kryzysy ekonomiczne i polityczne spowodowane za³amaniem w latach 70. tempa wzrostu gospodarczego w krajach wysokorozwiniêtych oraz przekonanie o koniecznoœci modernizacji niewydolnego sektora publicznego. Te wzglêdy sprawi³y, e zwolennicy reform nowego zarz¹dzania publicznego zwrócili siê w kierunku neoliberalnej myœli ekonomicznej oraz doœwiadczeñ sektora prywatnego i stamt¹d czerpali pomys³y na reformowanie administracji publicznej. Istot¹ reform nowego zarz¹dzania publicznego by³o, najkrócej rzecz ujmuj¹c, wdra anie wszelkich rozwi¹zañ, które sprzyjaj¹ ekonomizacji administracji publicznej, ograniczaniu kosztów jej funkcjonowania, podniesieniu jakoœci zarz¹dzania oraz efektywnoœci i skutecznoœci us³ug publicznych œwiadczonych na rzecz odbiorców. G³ówn¹ cech¹ reform nowego zarz¹dzania publicznego by³a przebudowa sposobu dzia³ania administracji publicznej w kierunku jej orientacji na rezultaty. W praktyce oznacza³o to koncentracjê aktywnoœci jednostek administracji publicznej na celach i wynikach co stanowi esencjê zarz¹dzania, a nie na instrukcjach i procedurach charakteryzuj¹cych administracjê zbiurokratyzowan¹. Reformy nowego zarz¹dzania publicznego by³y realizowane we wszystkich segmentach administracji publicznej rz¹dzie centralnym i administracji rz¹dowej, samorz¹dzie terytorialnym, a w pañstwach federalnych rz¹dzie federalnym, krajach zwi¹zkowych i samorz¹dzie lokalnym. Wiod¹cymi oœrodkami inicjuj¹cymi reformy w pañstwach relatywnie scentralizowanych by³y rz¹dy centralne (np. Nowa Zelandia, Wielka Brytania), a w krajach zdecentralizowanych samorz¹d terytorialny (Stany Zjednoczone). Model pañstwa determinowa³ wiêc sposób wdra ania reform oraz upowszechniania innowacji, bêd¹cych pok³osiem tych e reform. Reformy nowego zarz¹dzania publicznego wdra ane w samorz¹dzie terytorialnym polega³y zasadniczo na: doskonaleniu œwiadczenia us³ug publicznych, zwiêkszaniu orientacji na klienta, wywo³ywaniu zmian w kulturze organizacyjnej, racjonalizacji struktur organizacyjnych, wdra aniu metod planowania i zarz¹dzania strategicznego, upowszechnianiu mened erskiego sposobu kierowania, decentralizacji zarz¹dzania i elastycznym zarz¹dzaniu personelem, mierzeniu dzia³alnoœci, rozwoju mechanizmów rozliczalnoœci, zwiêkszaniu orientacji na rezultaty. W ramach ka dego z wy ej wymienionych nurtów reform wdra ano szereg, niekiedy bardzo ró norodnych, metod i narzêdzi, odpowiadaj¹cych zdiagnozowanym problemom i potrzebom. Przyjrzyjmy siê kilku kierunkom tych reform, reprezentatywnym dla ogó³u reform o orientacji rynkowej. Zasadnicze kierunki reform nowego zarz¹dzania publicznego Kategoria skupiaj¹ca metody doskonalenia œwiadczenia us³ug publicznych nale y do jednych z pojemniejszych. To w tym nurcie mieœci siê bardzo popularne w latach 80. i 90. kontraktowanie us³ug publicznych (nazywane równie outsourcingiem), stosowanie ró nych metod partycypacji finansowej nabywców us³ug w kosztach ich wytworzenia, wdra anie bonów na us³ugi oraz wprowadzanie mechanizmów uczestnictwa publicznego w zarz¹dzaniu us³ugami. Orientacja na klienta stanowi klasyczny przyk³ad korzystania w sektorze publicznym z doœwiadczeñ sektora prywatnego, które zasadniczo dotycz¹ traktowania nabywców us³ug publicznych jako klientów a nie petentów. W ramach tego nurtu obserwowano wœród samorz¹dów terytorialnych wzrost zainteresowania prowadzeniem analiz opinii us³ugobiorców oraz uwzglêdniania ich wyników w procesach zarz¹dzania. W praktyce sprowadza³o siê to do nasilania siê tendencji polegaj¹cych na dostosowywaniu parametrów œwiadczonych us³ug do indywidualnych lub grupowych potrzeb odbiorców (walory stosowania tego podejœcia w sektorze gospodarczym by³y wówczas przedmiotem gruntownych analiz i wdro eñ). Przejawem wiêkszej otwartoœci administracji samorz¹dowej na nabywców us³ug by³o wprowadzanie szeregu udogodnieñ dla klientów urzêdu. Powszechne ju w Polsce biura obs³ugi klientów lub interesantów (oryginalnie znane pod nazw¹ one-stop-shops) oraz poprawa informacji o us³ugach œwiadczonych w urzêdzie (tzw. wizualizacja) to zaledwie kilka spoœród wielu przejawów orientacji administracji publicznej na klienta. W tym obszernym nurcie mieœci siê równie administracja elektroniczna, a tak e bardzo interesuj¹ce dzia³ania z zakresu popularyzacji wiedzy o us³ugach publicznych wœród obywateli. Reformy nowego zarz¹dzania publicznego odbywa³y siê równie na p³aszczyÿnie racjonalizacji struktur organizacyjnych. Wzorem procesów restrukturyzacyjnych zachodz¹cych w du ych przedsiêbiorstwach, tak e w jednostkach samorz¹du terytorialnego nasili³y siê tendencje do redukcji szczebli zarz¹dzania, a wiêc sp³aszczania struktur organizacyjnych. Dzia³aniom tym z regu³y towarzyszy³o ograniczanie zatrudnienia zw³aszcza na stanowiskach najwy szych i podstawowych. Redukcje w najmniejszym stopniu dotyczy³y pracowników zatrudnionych na stanowiskach œredniego szczebla kierowniczego oraz specjalistów, którzy tym samym zostali uznani za newralgicznych dla sprawnego funkcjonowania organizacji publicznych. Koncepcyjn¹ podstawê do ograniczania szczebli zarz¹dzania stworzy³y teorie dowodz¹ce ograniczonej sprawnoœci organizacji wieloszczeblowych. Zgo³a odmiennym, gdy odnosz¹cym sie nie do statycznego, a dynamicznego wymiaru organizacji, podejœciem by³o wdra anie zarz¹dzania przez jakoœæ. Bardzo popularne obecnie w naszym kraju normy ISO, metody samooceny CAF, EFQM a tak e PRI dobrze wpisuj¹ siê w ten aspekt przemian administracji publicznej. Rozkwitowi nowego zarz¹dzania publicznego przypisuje siê tak e popularyzacjê tworzenia na szczeblu lokalnym organizacji publicznych o wiêkszej autonomii (ich przyk³adem s¹ spó³ki prawa handlowego) oraz rosn¹c¹ rolê sieciowych form organizacji, tj. struktury holdingowe (jak np. podatkowe grupy kapita³owe). Z racji anglosaskich korzeni nowego zarz¹dzania publicznego, bezpoœrednim przejawem tych reform by³o akcentowanie roli mened erów, a w szczególnoœci znaczenia mened erskiego sposobu przewodzenia spo³ecznoœciom lokalnym oraz mened erskiego stylu kierowania organizacjami publicznymi. Dlatego tak du ego znaczenia nabra³a wówczas kategoria przywództwa. Politycy aspiruj¹cy do zajmowania kluczowych stanowisk w samorz¹dzie terytorialnym zaczêli byæ staranniej oceniani przez pryzmat posiadania charyzmy, traktowanej jako kluczowej cechy lidera. Jednym z kryteriów identyfikacji charyzmatycznoœci kandydatów by³a ich zdolnoœæ do nakreœlania wizji rozwoju jednostki terytorialnej i administracji samorz¹dowej, o kierowanie którymi owi kandydaci siê ubiegali. Szczególnej rangi nabra³y tak e relacje miêdzy politykami a kierownikami wy szego szczebla. Zgodnie z zasadami mened erskiego stylu kierowania, powszechna sta³a siê formu³a postêpowania polegaj¹ca na wyznaczaniu kierownikom jasno okreœlonych celów dzia³ania oraz umo liwianiu im dokonywania swobodnego wyboru sposobów realizacji zadañ. Z kolei definiuj¹cy te cele politycy koncentrowali swoj¹ uwagê nie na technologii poszczególnych dzia- ³añ, ale na monitorowaniu stopnia osi¹gania celów wyznaczonych kierownikom. Zjawisko to okreœlane jest równie mianem wzmacniania pozycji kierowników w organizacji przy jednoczesnej dba³oœci o ocenianie i rozliczanie ich z rezultatów pracy.

9 Nr 1(25)2010 na Szlaku 9 Na zakoñczenie warto zwróciæ uwagê na jeszcze jeden, interesuj¹cy nurt reform nowego zarz¹dzania publicznego, jakim jest upowszechnianie mechanizmów rozliczalnoœci (accountability). Obejmuje on u yteczne i efektywne instrumenty, których upowszechnianie w polskim samorz¹dzie jest godne szczególnej rekomendacji. Sama rozliczalnoœæ oznacza szczególny rodzaj odpowiedzialnoœci, rozumianej, nie jako odpowiedzialnoœæ za coœ, ale odpowiedzialnoœæ przed kimœ. W samorz¹dzie charakteryzuje ona odpowiedzialnoœæ: radnych przed obywatelami, cz³onków organu wykonawczego przed obywatelami, cz³onków organu wykonawczego przed radnymi, kierowników przed organem wykonawczym, pracowników przed kierownikami, kierowników i pracowników administracji przed obywatelami. Ka da z tych relacji rozliczalnoœci odnosi siê do okreœlonego zakresu zadañ (uprawnieñ), za realizacjê których jedna strona odpowiada przed drug¹. Istnienie oraz natê enie tych relacji ma ogromy wp³yw na jakoœæ rz¹dzenia na szczeblu lokalnym, choæ w powszechnej œwiadomoœci zale noœci te nie s¹ szczególnie znane. Mechanizmem rozliczalnoœci jest zachêcanie obywateli do kreowania oczekiwañ wzglêdem administracji publicznej. O jakoœci rz¹dzenia decyduje treœæ i si³a g³osu obywateli deklaruj¹cych swoje oczekiwania wzglêdem polityków nie tylko w okresie przedwyborczym. Dlatego tak wa na jest dba³oœæ o to, aby obywatele stale korzystali ze swojego prawa do wyra ania oczekiwañ wobec polityków i kierowanej przez nich administracji publicznej. Wartoœciowym mechanizmem rozliczalnoœci jest tak e propagowanie, za poœrednictwem mediów elektronicznych lub drukowanych, informacji o osobach odpowiedzialnych w danym samorz¹dzie za okreœlone us³ugi (czystoœæ, oœwietlenie na ulicach, odœnie anie, harmonogram remontów, wydarzenia kulturalne, itd.). G³ównym celem tych dzia³añ wbrew pozorom wcale nie jest tworzenie warunków u³atwiaj¹cych nak³adanie kar na winnych ewentualnych niedopatrzeñ ale zwiêkszanie wœród pracowników administracji samorz¹dowej przekonania, e mieszkañcy dysponuj¹ instrumentami oceny jakoœci ich pracy, co z kolei ma zachêcaæ tych ostatnich do ich aktywnego i czêstego stosowania. Ten ostatni mechanizm przypomina, e w administracji tradycyjnej uprawnienia do oceniania i rozliczania pracowników pozostawa³y w gestii wy³¹cznie prze³o onych. Z kolei sami pracownicy z regu³y pozostawali anonimowi dla obywateli, a odpowiedzialnoœæ przed opini¹ publiczn¹ za wykonywane przez nich zadania ponosili politycy. O ile w tradycyjnych, wysoce sformalizowanych organizacjach hierarchicznych, ustanawianie mechanizmów rozliczalnoœci pomiêdzy urzêdnikami i obywatelami by³o niezwykle trudne, o tyle w organizacjach nowoczesnych relacje te s¹ okreœlane i wzmacniane. Czy nowe zarz¹dzanie publiczne jest stare? Echa reform nowego zarz¹dzania publicznego nie by³y w Polsce wystarczaj¹co s³yszalne. Reformy te by³y bowiem wdra ane zasadniczo wtedy, kiedy w Polsce ku upadkowi chyli³ siê system komunistyczny i póÿniej, kiedy trwa³a budowa instytucji demokratycznych. W tamtym okresie czasu zasadniczym i naturalnym celem myœli reformatorskiej w naszym kraju by³a reaktywacja samorz¹du terytorialnego. Wiele argumentów przemawia za tym, e polski samorz¹d terytorialny ma wci¹ potrzebê rozwoju w stronê administracji nakierowanej na cele i rezultaty, efektywnej i bliskiej obywatelowi. Reformy nowego zarz¹dzania publicznego, pomimo up³ywu ponad 20 lat od ich rozpoczêcia, nadal stanowi¹ cenne Ÿród³o wiedzy o skutecznych sposobach realizacji tych zamierzeñ. dr Marcin Zawicki Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie str. 1 > Wyzwania dla Ma³opolski: 2020 Wykorzystanie Ma³opolskich Obserwatoriów Polityki Rozwoju, które wspieraj¹ prowadzone prace poprzez dostarczanie analitycznej wiedzy na temat procesów i uwarunkowañ oraz rekomendacji, co do mo liwych scenariuszy i rozwi¹zañ problemów rozwojowych Przygotowanie nowych kontraktów terytorialnych, bêd¹cych umow¹ miêdzy rz¹dem a samorz¹dem regionalnym, co do wspólnego realizowania przedsiêwziêæ kluczowych dla rozwoju regionu. Zintegrowanie procesu aktualizacji Strategii Rozwoju z pracami nad zmian¹ Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa. W celu zapewnienia zintegrowanego podejœcia planuje siê w szczególnoœci wspóln¹ warstwê opisow¹ obu tych dokumentów. Debata nad uaktualnieniem dotychczasowej Strategii Rozwoju ma przygotowaæ nas do prac nad przysz³¹ pespektyw¹ programow¹ i opracowania trzech regionalnych programów operacyjnych, opartych o finansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spo³ecznego oraz œrodków przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich. 10 Wyzwañ dla Ma³opolski Aktualizacja Strategii Rozwoju Ma³opolski oznacza zatem koniecznoœæ ponownego spojrzenia na potencja³ wewnêtrzny województwa i przestrzeñ regionaln¹. Aktualizacja Strategii musi w szczególnoœci prowadziæ do redefinicji podstawowego dylematu polityki regionalnej. Wydaje siê, e wyzwaniem dla d³ugofalowej polityki nie jest ju dzisiaj wybór pomiêdzy wspieraniem konkurencyjnoœci regionalnej, a wyrównywaniem ró nic w poziomie rozwoju poszczególnych czêœci województwa. Zasadniczym dylematem w perspektywie najbli szej dekady jest okreœlenie modelu rozwoju województwa, dziêki któremu mo liwe bêdzie zapewnienie stabilnego i trwa³ego rozwoju regionu przy wykorzystaniu jego kluczowych potencja³ów i rezerw wzrostu. Koniecznym jest tak e okreœlenie roli w³adz województwa w realizacji tej koncepcji. Powtórne sformu³owanie wyzwañ rozwojowych w nowej perspektywie wi¹ e siê z potrzeb¹ postawienia kluczowych pytañ o przysz³oœæ regionu, a wiêc oznacza wybór nowej œcie ki rozwoju dla Ma³opolski. Stawiane przed Ma³opolsk¹ Wyzwania w perspektywie roku 2020 odnosz¹ siê do wszystkich najwa niejszych obszarów rozwojowych województwa. S¹ to: 1: Model d³ugofalowego rozwoju Ma³opolski 2: Kapita³ intelektualny, w tym kapita³ spo- ³eczny regionu 3: Aktywnoœæ zawodowa i przedsiêbiorczoœæ 4: Potencja³y regionalnej szansy, w tym zarz¹dzanie dziedzictwem kulturowym 5: Infrastruktura dla poprawy dostêpnoœci komunikacyjnej 6: Rozwój KOM oraz innych obszarów funkcjonalnych 7: Rozwój funkcji i potencja³u miast 8: Rozwój funkcji i potencja³u obszarów wiejskich, w tym agrobiznes 9: Bezpieczeñstwo ekologiczne, zdrowotne i spo³eczne 10: Zarz¹dzania rozwojem województwa Horyzont prac Nowe wyzwania dla Ma³opolski zaprezentowane zosta³y publicznie podczas VIII Konferencji Regionalnej (2 paÿdziernika 2009 r.). Zgodnie z za³o eniami procesu, zweryfikowane Za³o enia stanowi¹ kluczow¹ wytyczn¹ i podstawê do prac nad projektem zmiany Strategii. Strategia Rozwoju Województwa powinna byæ planem dzia³ania nie tyle samych organów i jednostek samorz¹du województwa, ale s³u- yæ ca³ej spo³ecznoœci regionu, jego obywatelom i instytucjom w nim funkcjonuj¹cym. Dlatego ju na pocz¹tku 2010 roku rozpoczniemy jeden z najwa niejszych etapów prac aktualizacyjnych debatê publiczn¹ z udzia³em szerokiego grona partnerów samorz¹du Województwa. Konsultacjom spo³ecznym zostanie poddany równie wstêpny projekt zaktualizowanej Strategii, który ma zostaæ opracowany do kwietnia W celu lepszej komunikacji z partnerami wdro ona zosta³a równie nowa formu³a Banku Projektów Regionalnych. Instrument ten stanowiæ ma kompleksow¹ bazê wiedzy obejmuj¹c¹ strategiczne inwestycje realizowane b¹dÿ planowane w naszym regionie. Zakoñczenie prac planowane jest na wrzesieñ 2010 roku. Podjêcie tak wa nej debaty regionalnej to potê ne wyzwanie. Splata siê tu bowiem wiele czynników oczekiwania mieszkañców województwa wobec administracji publicznej wszystkich poziomów, konfrontacja pogl¹dów ekspertów i œrodowisk naukowych i wreszcie polityczna wizja decydentów. Wierzymy jednak, e wzorem prac nad poprzednimi ma³opolskimi dokumentami programowymi, aktualizacja Strategii stanowiæ bêdzie wa ny impuls do o ywionej i owocnej dyskusji nad przysz³oœci¹ naszego regionu. Jacek WoŸniak Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Pe³nomocnik Zarz¹du ds. Planowania Strategicznego Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego

10 10 na Szlaku Nr 1(25)2010 Wspólne sprawy Ma³opolski str. 3 > str. 3 > niczeniu wzrostu jej liczebnoœci. Jedno jest pewne, administracja nie zostanie zlikwidowana. Pozostaje pytanie czy liczba urzêdników wzroœnie o 50 czy o 100%. Jako burmistrz 20-tysiêcznej gminy zatrudnia³em 100 osób, a moja kole anka w Szwecji 600 przy tej samej liczbie mieszkañców. Dla mnie wa niejszy jest problem zarz¹dzania. Jak dobrze zarz¹dzaæ, skoro nasz urz¹d wojewódzki mieœci siê w 6 miejscach w budynkach wynajmowanych lub o niedostatecznym standardzie. Rozmawiam z Zarz¹dem Województwa na temat lokali i powierzchni biurowych. Jest nadzieja na wspólne uporz¹dkowanie tej kwestii. Jakie konkretne plany i zadania do realizacji wyznaczy³ sobie Pan Wojewoda obejmuj¹c urz¹d? Co do planów na przysz³oœæ, widzê potrzebê osi¹gniêcia efektu synergii wynikaj¹cej z dobrego wspó³dzia³ania. Tak wewn¹trz regionu z samorz¹dem województwa, jak i samorz¹dami powiatów i gmin. Przyk³adem takiego wspó³dzia³ania s¹ rozmowy w sprawie przebiegu drogi S1, z udzia³em samorz¹dów z Ma³opolski i Œl¹ska. Wkrótce spotkam siê w Warszawie z trzema ministrami, aby potwierdziæ podjête ustalenia, mo e nawet trochê wbrew Dyrekcji Generalnej Dróg Publicznych, która chcia³aby prowadziæ w³asn¹ politykê. Kolejna sprawa, to koniecznoœæ poprawy wspó³dzia³ania Kuratora Oœwiaty z jednostkami samorz¹du. S¹dzê, e znajdziemy w tej kwestii najlepsze rozwi¹zania. Wojewoda odpowiada za porz¹dek i bezpieczeñstwo, tak e w kwestiach bie ¹cych, jak np. zagro enie powodzi¹ czy epidemi¹ grypy. Czy zechce Pan powiedzieæ o swoich zamierzeniach w tym zakresie? Z powodzi¹, jak na wojnie, trzeba byæ na wszystko gotowym. Dlatego konieczne jest domkniêcie systemu ratowniczego, co wi¹ e siê z budow¹ systemu w pe³ni monitoruj¹cego sytuacjê. Mam na myœli system szybkiego reagowania, by maksymalnie skróciæ czas dojazdu na miejsce zdarzenia, co wymaga dokoñczenia budowy remiz dla Pañstwowej Stra y Po arnej. Dotyczy to zw³aszcza zagro eñ, jakie niesie autostrada. Niektóre lokalizacje, jak w Wieliczce, gdzie remiza znajduje siê w centrum miasta, powoduj¹, e wyjazd jest znacznie utrudniony przez ruch miejski i stawiaj¹ pod znakiem zapytania skutecznoœæ wykorzystania sprzêtu i ludzi, zw³aszcza w sytuacji, gdy liczy siê ka da minuta. Do pe³ni tego systemu potrzebne s¹ jeszcze obiekty w Oœwiêcimiu i Bochni oraz w D¹browie Tarnowskiej i Wieliczce, bardzo potrzebne z uwagi na otwarcie nowego odcinka autostrady. Kolejny problem, zw³aszcza w obliczu nadchodz¹cej zimy, zwi¹zany jest z pomoc¹ dla osób bezdomnych. Mam tu na myœli schroniska noclegownie, ³aŸnie, wy ywienie. Jestem ju po rozmowach z prezydentem Krakowa. Ale tu w dzia³aniu konieczna jest roztropnoœæ. Mamy przed sob¹ konkurs na œwiadczenie us³ug na rzecz osób bezdomnych. Jest wiele organizacji pozarz¹dowych, które realizuj¹ te zadania. S¹ i takie, które z tego yj¹. Musimy zdawaæ sobie sprawê, e powiêkszanie rynku us³ug tego typu generuje jednoczeœnie wzrost zapotrzebowania na takie us³ugi. Nasze dzia³ania nie mog¹ zachêcaæ do bezradnoœci. Oczywiœcie musimy zapewniæ konieczne wsparcie potrzebuj¹cym, ale wa ne by ich do takiego zachowania nie zachêcaæ. Podczas mojej pracy w Niepo³omicach, daj¹c pracê takim osobom mog³em us³yszeæ: nie bêdê pracowaæ u Pana, bo pod sklepem wiêcej wystojê. Mamy wiêc do czynienia z bardzo trudnym problemem. Inne dzia³ania w tej sferze to konkursy na opiekê nad chorymi na SM (stwardnienie rozsiane) czy autyzm. Rozpisuj¹c te konkursy moim zamierzeniem jest umo liwienie rodzinom chorych i dotkniêtych autyzmem chwili wytchnienia. Zdaj¹c sobie sprawê, e nie mogliœmy zaprezentowaæ wszystkich planów, zamierzeñ i wyzwañ, jakie stoj¹ przed Panem Wojewod¹, yczymy, aby znalaz³y one dobre i skuteczne rozwi¹zania. Dziêkujê za te s³owa, a skoro wiem, e zapis tej rozmowy uka e siê w styczniu 2010 roku, proszê pozwoliæ abym za poœrednictwem MI- STiA przekaza³ wszystkim Czytelnikom Kwartalnika tak e i moje yczenia pomyœlnoœci w Nowym 2010 Roku. Dziêkujemy za rozmowê. poœwiêcona by³a wa na konferencja Polityka spójnoœci dziœ i jutro zorganizowana w Brukseli 4 listopada 2009 r. przez biura polskich regionów w Brukseli, wspólnie ze Sta³ym Przedstawicielstwem RP przy EU i Zwi¹zkiem Województw RP. W trakcie tego wa nego spotkania ponad piêciuset przedstawicieli Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, wielu instytucji UE oraz regionów, w tym pe³nej reprezentacji polskich województw w której mia³em zaszczyt braæ udzia³ dyskutowano o sposobie wp³ywania UE na tempo i kierunki wspólnej polityki rozwoju regionalnego. W trakcie wyst¹pieñ oraz debaty Przewodnicz¹cy KE José Manuel Barroso, Fabrizo Barca autor raportu nt. przysz³oœci polityki spójnoœci, Dirk Ahner Dyrektor generalny DG Regio, min. El bieta Bieñkowska i inni oraz przedstawiciele polskich regionów, w tym moja skromna osoba, podkreœlali wagê konsensusu europejskiego a tak e koncentracjê na efektach celów regionalnych. Pojawia siê zatem dla potrzeb przysz³ych polityk europejskich potrzeba okreœlenia obszarów funkcjonalnych dla których opracowane zostan¹ realne cele strategiczne. Dla tak przygotowanych i sprecyzowanych zadañ mo na siê spodziewaæ okreœlonych œrodków z funduszy europejskich w latach Wiêkszoœæ mówców poœrednio lub bezpoœrednio odnios³a siê do niedawnej, nieoficjalnej propozycji Komisji Europejskiej odnoœnie rewizji bud etu UE. Minister El bieta Bieñkowska zaznaczy³a, i w propozycji przygotowanej przez KE wymiar terytorialny oraz kwestia koordynacji polityk europejskich zosta³y potraktowane powierzchownie i drugoplanowo. Minister opowiedzia³a siê równie za siln¹ pozycj¹, któr¹ polityka spójnoœci powinna utrzymaæ na arenie europejskiej: Polityka spójnoœci jest dobr¹ polityk¹ na czasy pe³ne wyzwañ ( ), jest to polityka zintegrowana oraz zorientowana terytorialnie. W swoim wyst¹pieniu zaznaczy³a, e regiony s¹ podstaw¹ rozwoju Unii Europejskiej, posiadaj¹ one ogromny potencja³, dlatego wa ne jest, aby przysz³a polityka spójnoœci by³a dostosowana do ich potrzeb. W tym celu regiony europejskie powinny mieæ mo liwoœæ wypowiedzenia swojej opinii na temat jej przysz³ego kszta³tu. Mówcy wielokrotnie ostrzegali, e: Je eli polityka spójnoœci zostanie odsuniêta na margines, bêdziemy musieli zadaæ sobie pytanie, czym w³aœciwie jest Unia Europejska. Mamy œwiadomoœæ, e polityka ta wymaga reform. Ale musimy tak e wykorzystywaæ potencja³ rozwoju regionalnego, który istnieje w Europie. Marsza³ek Wielkopolski Marek WoŸniak podkreœli³ koniecznoœæ bezpoœredniego zaanga owania regionów w politykê spójnoœci: W procesie swego rozwoju regiony chc¹ byæ podmiotami, a nie tylko narzêdziami wykorzystywanymi przez innych. W³¹czaj¹c siê w dyskusjê zaproponowa³em przeprowadzenie w UE procesu decentralizacji polityki spójnoœci i zawarcie w tym celu konsensusu w Parlamencie Europejskim. Powierzenie regionom wiêkszej ni dot¹d odpowiedzialnoœci za rozwój i wzrost konkurencyjnoœci jest te zgodne z obecn¹ polityk¹ polskiego rz¹du, który wdra aj¹c now¹ strategiê rozwoju regionalnego wzmocni regiony przekazuj¹c zdecydowan¹ wiêkszoœæ funduszy strukturalnych pochodz¹cych z UE. Minister El bieta Bieñkowska koñcz¹c swoje wyst¹pienie powiedzia³a: Czy nie nadesz³a pora, abyœmy wspólnie usiedli przy jednym stole? Zdajê sobie sprawê, e nie bêdzie to ³atwe zadanie, ale kto nie podejmuje wyzwañ, ten nie zwyciê a. Podobny poziom dyskusji proponujê dla naszej ma³opolskiej debaty! Strategii na dziesiêciolecia nie buduje siê w oparciu o jakiekolwiek priorytety partyjne czy bran owe. Dominowaæ powinna solidarna odpowiedzialnoœæ za przysz³oœæ naszego regionu. Zapraszam wiêc do wspólnej pracy, któr¹ pragniemy zakoñczyæ jesieni¹ 2010 roku przyjêciem odnowionej Strategii dla Ma³opolski na lata Roman Ciepiela Wicemasza³ek Województwa Ma³opolskiego

11 Nr 1(25)2010 na Szlaku 11 Oferta konsultingowa Sta³a oferta konsultingowa MISTiA: Tworzenie i aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy / Powiatu Tworzenie i aktualizacja Strategii Rozwi¹zywania Problemów Spo³ecznych Lokalny Program Rewitalizacji Wieloletni Plan Inwestycyjny Studium Wykonalnoœci Inwestycji Program Ochrony Zabytków Strategia Rozwoju Turystyki Strategia Promocji Gminy / Powiatu Strategia Rozwoju Lokalnego Spo³eczeñstwa Informacyjnego Program Wspierania Przedsiêbiorczoœci Okresowe oceny (badanie) kompetencji pracowników Plany Rozwoju Lokalnego; Plany Odnowy Miejscowoœci; Bud ety Zadaniowe; Programy Gospodarowania Zasobem Mieszkaniowym (Strategie Mieszkaniowe); Strategie rozwoju kultury; Strategie rozwoju oœwiaty; szkolenia podnosz¹ce poziom kompetencji zawodowych pracowników jst np. zarz¹dzanie projektami, zarz¹dzanie personelem, zarz¹dzanie jakoœci¹ wed³ug norm ISO; audyt zerowy przygotowuj¹cy jst do wdro enia systemu zarz¹dzania jakoœci¹; badania i analizy realizowane w ramach Centrum Analiz Strategicznych. Oferta szkoleñ MISTiA: styczeñ 2010 Urzêdnik w gminie i powiecie 5 I Ustawa o pomocy spo³ecznej w praktyce 12 I Zimowe utrzymanie dróg publicznych, ulic i placów 13 I Finansowanie inwestycji poprzez emisjê obligacji komunalnych 14 I Czas pracy w jst w 2010 r. - organizowanie, ewidencjonowanie, rozliczanie 15 I Zadania gminnych komisji rozwi¹zywania problemów alkoholowych 15 I Nadzór nad prac¹ dyrektora placówki oœwiatowej - 5-letnia ocena jego pracy 20 I Zasady postêpowania przy kierowaniu i umieszczaniu osób w DPS 21 I Jak unikn¹æ b³êdów i problemów w procedurze przetargowej na nieruchomoœci samorz¹dowe? 21 I Zasady rachunkowoœci i procedury kontroli wewnêtrznej w instytucjach kultury 21 I Technika legislacyjna aktów prawnych 22 I Sprawozdawczoœæ bud etowa samorz¹dowych jednostek bud etowych za rok I Kpa w pomocy spo³ecznej i œwiadczeniach rodzinnych 25 I Rachunkowoœæ i zasady gospodarki finansowej zak³adów bud etowych i gospodarstw pomocniczych 25 I Standardy przetwarzania, zabezpieczania i wymiany danych 26 I Funkcjonowanie Komisji Rewizyjnej Rady Gminy i Powiatu problematyka absolutoryjna i kontrolna 27 I Sposoby zagospodarowania wód deszczowych 28 I P³atnik - wersja I Rejestracja pojazdów oraz wydawanie i cofanie praw jazdy w œwietle Kpa 28 I Nowa ustawa o finansach publicznych wobec jednostek i zak³adów bud etowych 29 I Kary administracyjne za naruszenie wymogów ochrony zieleni 29 I Lokale socjalne obowi¹zki ustawowe gminy Oferta dla Lokalnych Grup Dzia³ania 7 I Pozyskiwanie funduszy na dzia³alnoœæ LGD ze Ÿróde³ dostêpnych dla organizacji pozarz¹dowych 12 I Monitoring i ewaluacja dzia³añ prowadzonych przez LGD 14 I Finanse i rachunkowoœæ w LGD jako organizacji pozarz¹dowej I Projekt inwestycyjny z udzia³em funduszy pomocowych 26 I Konkursy ofertowe tryb i procedury realizacyjne ABC zarz¹dzania projektami inwestycyjnymi 5 I Biznesplan 12 I Pomoc publiczna 19 I Zamówienia publiczne R E K L A M A

12 12 na Szlaku Nr 1(25)2010 Okiem eksperta Uwagi do Za³o eñ aktualizacji Strategii Rozwoju Ma³opolski Nale y uznaæ, e Zarz¹d Województwa Ma³opolskiego prawid³owo post¹pi³ przystêpuj¹c do aktualizacji Strategii Rozwoju Ma³opolski, a nie do jej napisania od pocz¹tku, gdy wydaje siê, e g³ówne za³o enia Strategii Rozwoju Ma³opolski w dalszym ci¹gu pozostaj¹ aktualne. Zaskoczeniem in minus jest fakt, e za³o enia aktualizacji opieraj¹ siê o analizê sytuacji gospodarczej kraju a nie regionu, bowiem na tej podstawie nie mo na zbudowaæ w³aœciwej strategii rozwoju, bo nie uda siê zidentyfikowaæ poziomu rozwoju poszczególnych subregionów. Uwagi ogólne We wstêpie do strategii stwierdza siê, e W okresie minionych czterech lat od zakoñczenia prac nad projektem strategii nie zosta³y zidentyfikowane tendencje zmierzaj¹ce do jej gruntownego zakwestionowania b¹dÿ rewizji. O ile generalnie z tym stwierdzeniem nale y siê zgodziæ, to nale y zwróciæ szczególn¹ uwagê w aktualizacji strategii na wystêpuj¹ce zjawisko procesu koncentracji wzrostu wy³¹cznie w ramach metropolii krakowskiej. Moim zdaniem proces koncentracji wzrostu w metropolii krakowskiej nastêpuje zbyt gwa³townie, i to tak gwa³townie, jak relatywnie gwa³townie nastêpuje ubo enie terenów peryferyjnych. St¹d moim zdaniem w aktualizacji strategii nale y zwróciæ uwagê na dywersyfikacjê dzia³alnoœci na obszary peryferyjne i tworzenie korzystniejszych warunków ich rozwoju. Odrêbn¹ kwesti¹ pozostaje jasnoœæ i przejrzystoœæ aktualizacji strategii. Je eli strategia ma byæ podstawowym dokumentem rozwoju regionu, to powinna byæ ona zrozumia³a i dostêpna percepcyjnie przynajmniej dla wiêkszoœci osób interesuj¹cych siê problematyk¹ rozwoju regionalnego. Tymczasem pierwsza czêœæ za- ³o eñ aktualizacji strategii napisana jest jêzykiem ma³o zrozumia³ym i na pewno dla wiêkszoœci osób trudnym do zrozumienia. Uwagi szczegó³owe Odnosz¹c siê do szczegó³owych zapisów aktualizacji strategii wydaje mi siê, e jej autorzy nie znaleÿli remedium na pog³êbiaj¹ce siê dysproporcje w wymiarze wewn¹trzregionalnym, a szczególnie te wystêpuj¹ce pomiêdzy stolic¹ województwa, a pozametropolitaln¹ WYDAWCA: MISTiA na Szlaku REDAKTOR NACZELNY: Anatol W³adyka REDAKTOR PROWADZ CY: Joanna Œmigielska SK AD: Marcin Migda³ ADRES REDAKCJI: Kraków, ul. Szlak 73a tel./fax (12) redakcja@mistia.org.pl czêœci¹ Ma³opolski. Owszem, problem ten dostrzega siê, ale wskazuje siê na mo liwoœæ rozwi¹zania go tylko przez jeden czynnik tj. poprawê jakoœci infrastruktury transportowej umo liwiaj¹cej dojazd z obszarów peryferyjnych do regionalnych centrów rozwoju. Natomiast nie ma wskazania adnych form wyrównywania poziomu dochodów. W praktyce oznaczaæ to mo e marginalizowanie obszarów peryferyjnych, szczególnie ma³ych miasteczek i wsi. Niestety ta marginalizacja mo e przyj¹æ charakter trwa³y i chyba nie wyolbrzymiam tego problemu, je eli sami autorzy zwracaj¹ na to uwagê. Wydaje mi siê, e redefinicja wyzwañ i kluczowe pytanie o kierunki dzia- ³alnoœci powinny wynikaæ z oceny rozwoju województwa ma³opolskiego i to w ka dym obszarze dzia³ania. Byæ mo e autorzy aktualizacji takimi materia³ami dysponowali, ale problem ten nie zosta³ uwidoczniony w aktualizacji. Województwo ma³opolskie nie jest województwem jednorodnym, w swoim rozwoju, w obszarze dochodów i specjalizacji daj¹ siê ju dziœ wyraÿnie zaznaczyæ wystêpuj¹ce subregiony. Moim zdaniem w aktualizacji strategii nale y wiêcej miejsca poœwiêciæ istniej¹cym subregionom i dla nich tworzyæ takie kierunki rozwoju, aby wytworzyæ mechanizm równowa enia rozwoju ca³ego regionu i przeciwwagê dla procesu koncentracji wzrostu tylko w jednym miejscu (Kraków). Autorzy aktualizacji zauwa aj¹, e s³abo wykorzystane s¹ zasoby œrodowiska naturalnego, walory przyrodniczo krajobrazowe i obszary turystyczne. I nawet nie stosuj¹c adnych mierników mo na stwierdziæ, e jest to prawda. Jednak e w tym zakresie nie wskazuje siê wyraÿnych dzia³añ, które mog³yby ten stan zmieniæ. Zauwa a siê jedynie, e wystêpuje niedostatecznie rozwiniêta infrastruktura turystyczna i s³aba dostêpnoœæ komunikacyjna, co jest faktem powszechnie znanym. Jak wspomnia³em, niepokoj¹cym zjawiskiem jest zmniejszanie siê dochodów ludnoœci w obszarach subregionalnych. Jest to wyraÿny sygna³ do zwrócenia uwagi na kwestie zwi¹zane ze stworzeniem specjalnych programów rozwoju terenów peryferyjnych. Wydaje siê, e dobr¹ recept¹ na rozwój niektórych subregionów by³oby inwestowanie w przemys³ czasu wolnego. Nie chodzi tu absolutnie o proste redystrybucje, ale o budowanie i rozwijanie w³asnego potencja³u rozwojowego w ramach przyjêtych programów. Bardzo interesuj¹cym programem dla obszarów peryferyjnych, w tym szczególnie turystycznych, mo e byæ realizacja Programu Ma³ej Retencji, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Ma³opolski Instytut Samorz¹du Terytorialnego i Administracji SEKRETARIAT (12) , (12) WYDZIA KSZTA CENIA (12) WYDZIA PROGRAMÓW i PROJEKTÓW (12) WYDZIA ORGANIZACYJNY (12) Oœrodek MISTiA w Tarnowie (14) mistia@mistia.org.pl; który w chwili obecnej, tak w zakresie planowania, jak i realizacji znajduje siê w powijakach. Interesuj¹cym mo e byæ równie Program Rozwoju Alternatywnych róde³ Energii i Program Rozwoju Turystyki w oparciu o budowê stacji narciarskich i oœrodków geotermalnych. Wszystkie te programy wymagaj¹ jednak zdecydowanych dzia³añ i usuniêcia barier administracyjno prawnych, które praktycznie nie pozwalaj¹ na budowê i rozwój gospodarki regionalnej w regionach posiadaj¹cych znakomite walory turystyczne i odpowiednie zasoby naturalne. Wa ne jest jednak, e na tê problematykê zwrócono uwagê zarówno w materia³ach dotycz¹cych aktualizacji strategii, jak i w oficjalnych wypowiedziach niektórych cz³onków Zarz¹du Województwa Ma³opolskiego, w tym szczególnie Marsza³ka Marka Nawary oraz Wicemarsza³ków Romana Ciepieli i Leszka Zegzdy. Nale y tak e zwróciæ uwagê, e zdecydowanie ³atwiej by³oby stworzyæ dobr¹ strategiê, gdyby dysponowano odpowiedni¹ diagnoz¹ dotycz¹c¹: zasobów ludzkich, gospodarki, us³ug publicznych, stanu œrodowiska naturalnego ca³ego regionu, ni czyniæ to w oparciu o dane porównawcze dotycz¹ce ca³ego kraju. Wnioski koñcowe W kluczowych wyzwaniach dla Strategii Rozwoju Ma³opolski autorzy aktualizacji strategii podnosz¹ po raz kolejny kwestie zwi¹zane z koncentracj¹ efektów wzrostu i potencja³u wytwórczego w silniejszych ekonomicznie oœrodkach i konkluduj¹, e jest to obiektywny i utrwalaj¹cy siê proces. Je eli tak (a zgodziæ siê z tym nale y), to musi nast¹piæ redefinicja wyzwañ rozwojowych Ma³opolski w nowej perspektywie i musi zostaæ skonstruowane nowe podejœcie do kwestii zwi¹zanych z dotychczasowymi obszarami interwencji. Autorzy strategii okreœlaj¹ te wyzwania w formie 10 kluczowych wyzwañ, które nale y wype³niæ treœci¹. Wydaje siê, e wyzwania te zosta³y skonstruowane prawid³owo, niemniej jednak ich istot¹ bêdzie przysz³e podejœcie w³adz województwa ma³opolskiego do rzeczywistego procesu planowania rozwoju ca³ego regionu. Jan Golba Burmistrz Muszyny Hotel usytuowanie w obrêbie centrum Krakowa 46 miejsc w pokojach 1-, 2- i 3-osobowych parking hotelowy dostêp do poczty elektronicznej mo liwoœæ korzystania z ksero i riso Rabaty: uczestnicy szkoleñ 20%, grupy powy ej 10 osób 10% Rezerwacja miejsc ca³odobowo: tel./fax (12) hotel@mistia.org.pl Kraków, ul. Szlak 73a Oferujemy organizacjê i obs³ugê konferencji, seminariów oraz szkoleñ. Hotel MISTiA posiada certyfikat Krakowskiej Izby Turystyki oraz certyfikat ISO 9001:2001.

Warszawa, 24.05.2012 r.

Warszawa, 24.05.2012 r. Relacje administracji rz dowej z otoczeniem na przyk adzie dwóch projektów realizowanych przez Departament S by Cywilnej KPRM Warszawa, 24.05.2012 r. Zakres projektów realizowanych przez DSC KPRM W latach

Bardziej szczegółowo

Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej

Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej Anna Tyrała Anna Siemek-Filuś PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO

Bardziej szczegółowo

Budowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi. Agnieszka Wróblewska

Budowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi. Agnieszka Wróblewska Budowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi Agnieszka Wróblewska RAZEM JESTEŚMY NAJSILNIEJSI WDROŻENIE MODELU WSPÓŁPRACY W 6 GMINACH POWIATU ŁUKOWSKIEGO Projekt zakłada wdrażanie na poziomie gminy

Bardziej szczegółowo

www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA

www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA Portal Klimatyczny Ko³obrzeg www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Ko³obrzegu widz¹c koniecznoœæ zmiany wizerunku oraz funkcjonalnoœci turystycznej

Bardziej szczegółowo

SYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM

SYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM Rozwój organizacji zale y od doskonale przygotowanej kadry mened erskiej, która potrafi sprawiæ, e ludzie pracuj¹cy dla naszej firmy chc¹ byæ jej czêœci¹ i realizowaæ wspólnie wyznaczone cele. POZNAJ JAKOŒÆ

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU

ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU Seminarium zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU F u n d a c j a R o z w o j u D e m o k r a c j i L o k a l n e j Szanowni Państwo, wiele jednostek samorządu

Bardziej szczegółowo

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE Rozdział I Postanowienia Ogólne. 1. Stowarzyszenie nosi nazwę Polskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szpitali w Krakowie w dalszej części określone

Bardziej szczegółowo

Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju

Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza

Bardziej szczegółowo

Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych

Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych ECORYS Polska Sp. z o.o. Poznań, 16 listopada 2012 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY STASZÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POśYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2009

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY STASZÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POśYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2009 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XLIII/356/08 Rady Miejskiej w Staszowie z dnia 23. 12.2008r sprawie przyjęcia Programu współpracy Gminy Staszów z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność

Bardziej szczegółowo

STATUT KOŁA NAUKOWEGO KLUB INWESTORA

STATUT KOŁA NAUKOWEGO KLUB INWESTORA STATUT KOŁA NAUKOWEGO KLUB INWESTORA 1 I. Postanowienia ogólne 1. Koło Naukowe KLUB INWESTORA, zwane dalej Kołem Naukowym, jest jednostką Samorządu Studenckiego działającą przy Wydziale Finansów i Bankowości

Bardziej szczegółowo

OPIS WYDARZENIA. Fundacja Myœli Ekologicznej

OPIS WYDARZENIA. Fundacja Myœli Ekologicznej OPIS WYDARZENIA Kim jesteœmy? powsta³a w 2012 roku w Krakowie. W ramach dzia³alnoœci statutowej, Fundacja realizuje programy edukacyjne i aktywizuj¹ce, koncentruj¹ce siê na tematyce ekologicznej. Pomys³

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY GMINY PRZELEWICE. z dnia 24 lutego 2015 r.

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY GMINY PRZELEWICE. z dnia 24 lutego 2015 r. UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY GMINY PRZELEWICE z dnia 24 lutego 2015 r. w sprawie zasad i standardów wzajemnego informowania się jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych o planach, zamierzeniach

Bardziej szczegółowo

Kontrakt Terytorialny

Kontrakt Terytorialny Kontrakt Terytorialny Monika Piotrowska Departament Koordynacji i WdraŜania Programów Regionalnych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 26 pażdziernika 2012 r. HISTORIA Kontrakty wojewódzkie 2001

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE - KOLNO. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych / Działania na Rzecz ES w gminie Kolno

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE - KOLNO. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych / Działania na Rzecz ES w gminie Kolno DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE - KOLNO L.p. Nazwa Liczba Tematyka Godzina 1. Uaktualnienie lub stworzenie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych lub Strategii Działania na Rzecz ES 1 strategia 2. Animacja

Bardziej szczegółowo

JAK WEJŚĆ NA RYNEK PRACY? Wojewódzkiego Urzędu Pracy

JAK WEJŚĆ NA RYNEK PRACY? Wojewódzkiego Urzędu Pracy JAK WEJŚĆ NA RYNEK PRACY? Gabriela Woźnica-Bańka Kierownik Centrum Metodycznego Poradnictwa Zawodowego Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach Obecnie karierę zawodową wyznacza trend całoŝyciowego uczenia

Bardziej szczegółowo

Oświadczenie o stanie kontroli zarz ądczej Starosty Powiatu Radomszcza ńskiego za rok 2014

Oświadczenie o stanie kontroli zarz ądczej Starosty Powiatu Radomszcza ńskiego za rok 2014 Oświadczenie o stanie kontroli zarz ądczej Starosty Powiatu Radomszcza ńskiego za rok 2014 (rok, za który sk ładane jest o świadczenie) DzialI Jako osoba odpowiedzialna za zapewnienie funkcjonowania adekwatnej,

Bardziej szczegółowo

Sergiusz Sawin Innovatika

Sergiusz Sawin Innovatika Podsumowanie cyklu infoseminariów regionalnych: Siedlce, 16 lutego 2011 Płock, 18 lutego 2011 Ostrołęka, 21 lutego 2011 Ciechanów, 23 lutego 2011 Radom, 25 lutego 2011 Sergiusz Sawin Innovatika Projekt

Bardziej szczegółowo

Plan działania na rok 2014-2015

Plan działania na rok 2014-2015 Plan działania na rok 2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Numer i nazwa Priorytetu INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ VII Promocja integracji społecznej Województwo Kujawsko-Pomorskie Instytucja

Bardziej szczegółowo

Regulamin Programu Ambasadorów Kongresów Polskich

Regulamin Programu Ambasadorów Kongresów Polskich Regulamin Programu Ambasadorów Kongresów Polskich 1. W oparciu o inicjatywę Stowarzyszenia Konferencje i Kongresy w Polsce (SKKP) oraz zadania statutowe Polskiej Organizacji Turystycznej (POT) i działającego

Bardziej szczegółowo

Program Aktywności Lokalnej dla Gminy Michałowice wskazuje na problemy związane

Program Aktywności Lokalnej dla Gminy Michałowice wskazuje na problemy związane Ι. WPROWADZENIE Program Aktywności Lokalnej dla Gminy Michałowice wskazuje na problemy związane z funkcjonowaniem społeczności lokalnych i grup społecznych oraz wyznacza kierunki działań, mających na celu

Bardziej szczegółowo

Matematyka-nic trudnego!

Matematyka-nic trudnego! Dział II Opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia Usługa zarządzania projektem, w charakterze Specjalisty ds. przygotowania wniosków o płatność, w ramach projektu pn.: Matematyka-nic trudnego!

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Komunikaty 99 Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Artyku³ przedstawi skrócony raport z wyników badania popularnoœci rozwi¹zañ

Bardziej szczegółowo

Regionalna Karta Du ej Rodziny

Regionalna Karta Du ej Rodziny Szanowni Pañstwo! Wspieranie rodziny jest jednym z priorytetów polityki spo³ecznej zarówno kraju, jak i województwa lubelskiego. To zadanie szczególnie istotne w obliczu zachodz¹cych procesów demograficznych

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN RADY RODZICÓW

REGULAMIN RADY RODZICÓW ZESPÓŁ SZKÓŁ im. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE W GOSTYNINIE REGULAMIN RADY RODZICÓW Do uŝytku wewnętrznego Regulamin Rady Rodziców przy Zespole Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gostyninie Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

I FORUM INNOWACJI TRANSPORTOWYCH - dobre praktyki na rzecz zrównoważonego rozwoju

I FORUM INNOWACJI TRANSPORTOWYCH - dobre praktyki na rzecz zrównoważonego rozwoju Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna I FORUM INNOWACJI TRANSPORTOWYCH - dobre praktyki na rzecz zrównoważonego rozwoju Metody wspierania

Bardziej szczegółowo

TRENER TRENING KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH

TRENER TRENING KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH OFERTA PRACY Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Spytkowicach w związku z realizacją projektu systemowego Czas odnowy klientów GOPS w Spytkowicach realizowanego w ramach POKL, Priorytet VII

Bardziej szczegółowo

Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej

Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej biblioteczka zamówień publicznych Agata Hryc-Ląd Małgorzata Skóra Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej Nowe progi w zamówieniach publicznych 2014 Agata Hryc-Ląd Małgorzata

Bardziej szczegółowo

Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.

Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu. Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu Regulamin Zarządu Stowarzyszenia Przyjazna Dolina Raby Art.1. 1. Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W GRODZISKU WIELKOPOLSKIM z dnia...

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W GRODZISKU WIELKOPOLSKIM z dnia... projekt UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W GRODZISKU WIELKOPOLSKIM z dnia... w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy Grodzisk Wlkp. z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art.

Bardziej szczegółowo

Program Internet Start Up. WejdŸ do gry. Autor Programu. Partner Programu

Program Internet Start Up. WejdŸ do gry. Autor Programu. Partner Programu Program Internet Start Up WejdŸ do gry Autor Programu Partner Programu Program doradztwa prawnego Kancelarii Wierzbowski Eversheds dla projektów zwi¹zanych z internetem i nowymi technologiami www.internetstartup.pl

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ ZE SPOTKANIA połączonych Komisji Dialogu Społecznego ds. TAŃCA, TEATRU, MUZYKI, KULTURY

PROTOKÓŁ ZE SPOTKANIA połączonych Komisji Dialogu Społecznego ds. TAŃCA, TEATRU, MUZYKI, KULTURY PROTOKÓŁ ZE SPOTKANIA połączonych Komisji Dialogu Społecznego ds. TAŃCA, TEATRU, MUZYKI, KULTURY 18 czerwca 2012, godz. 18.00, WARSZTAT (pl. Konstytucji 4) Prezydium KDS ds. ds. Kultury reprezentowały

Bardziej szczegółowo

Gospodarowanie mieniem Województwa

Gospodarowanie mieniem Województwa Projekt pn. Budowa zintegrowanego systemu informatycznego do zarządzania nieruchomościami Województwa Małopolskiego i wojewódzkich jednostek organizacyjnych 1/13 Gospodarowanie mieniem Województwa Zgodnie

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE A PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE A PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ NOWA www.nowa-amerika.net AMERIKA ORGANIZACJE POZARZĄDOWE A PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ STANOWISKO ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH POLSKO-NIEMIECKIEGO REGIONU PRZYGRANICZNEGO 1 Przedstawiciele

Bardziej szczegółowo

Program szkolenia. Standardy współpracy międzysektorowej

Program szkolenia. Standardy współpracy międzysektorowej Program szkolenia Standardy współpracy międzysektorowej przygotowany w ramach projektu Standardy współpracy międzysektorowej w powiecie oleckim współfinansowanego ze środków Unii Priorytet V Dobre Rządzenie,

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O OTWARTYM KONKURSIE OFERT NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW W RAMACH PROGRAMU OSŁONOWEGO

OGŁOSZENIE O OTWARTYM KONKURSIE OFERT NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW W RAMACH PROGRAMU OSŁONOWEGO OGŁOSZENIE O OTWARTYM KONKURSIE OFERT NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW W RAMACH PROGRAMU OSŁONOWEGO WSPIERANIE JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W TWORZENIU SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE EDYCJA

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Przedmowa...

SPIS TREŒCI. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Przedmowa... SPIS TREŒCI Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Przedmowa... XI XIII XV Rozdzia³ I. Zagadnienia ogólne... 1 1. Pojêcie administracji publicznej... 2 2. Cechy administracji i jej podzia³y... 5 3. Pojêcie

Bardziej szczegółowo

Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych

Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych 1 Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych Opracowanie w ramach projektu Potencjał Działanie Rozwój: nowy wymiar współpracy Miasta Płocka i płockich organizacji pozarządowych.

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA NABORU PRACOWNIKÓW NA STANOWISKA URZĘDNICZE DO URZĘDU MIEJSKIEGO W KOWARACH

PROCEDURA NABORU PRACOWNIKÓW NA STANOWISKA URZĘDNICZE DO URZĘDU MIEJSKIEGO W KOWARACH Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr 76/ 2005 Burmistrza Miasta Kowary z dnia 23. 09. 2005 PROCEDURA NABORU PRACOWNIKÓW NA STANOWISKA URZĘDNICZE DO URZĘDU MIEJSKIEGO W KOWARACH I. Cel procedury: Celem procedury

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalności Lubelskiego Koła Regionalnego Instytutu Audytorów Wewnętrznych IIA Polska za rok 2014.

Sprawozdanie z działalności Lubelskiego Koła Regionalnego Instytutu Audytorów Wewnętrznych IIA Polska za rok 2014. Lublin, dnia 19 lutego 2015 r. Sprawozdanie z działalności Lubelskiego Koła Regionalnego Instytutu Audytorów. I. W celu realizacji obowiązku określonego w paragrafie 7 pkt.8 Regulaminu Organizacyjnego

Bardziej szczegółowo

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY NA RZECZ ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH GMINY SADOWIE. zawierają

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY NA RZECZ ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH GMINY SADOWIE. zawierają POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY NA RZECZ ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH GMINY SADOWIE zawierają Gmina Sadowie z siedzibą w Sadowiu reprezentowana przez: Pana Stanisława Olszańskiego Wójta Gminy Sadowie Zespół Szkół

Bardziej szczegółowo

Temat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO 2014-2020

Temat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO 2014-2020 Temat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO 2014-2020 Charakterystyka przedmiotu badania W dniu 27 listopada 2013 r. Rada Ministrów przyjęła Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na

Bardziej szczegółowo

Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.

Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. UWAGA w obecnej perspektywie UE maksymalna kwota dotacji nie przekracza

Bardziej szczegółowo

Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020

Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Zarys finansowania RPO WL 2014-2020 Na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 przeznaczono łączną kwotę

Bardziej szczegółowo

Gaz łupkowy w województwie pomorskim

Gaz łupkowy w województwie pomorskim Gaz łupkowy w województwie pomorskim 1 Prezentacja wyników badania Samorządów, partnerów Samorządu Województwa Pomorskiego oraz koncesjonariuszy Charakterystyka grup 2 18% 82% Samorządy Partnerzy SWP n=63

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP

Zaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP Zaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP Szanowni Państwo, Mam przyjemność zaprosić Państwa firmę do udziału w Usłudze

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów

Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Opole, 10 grudnia

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 608/2011. z dnia 19 maja 2011 roku

Uchwała nr 608/2011. z dnia 19 maja 2011 roku Uchwała nr 608/2011 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 19 maja 2011 roku w sprawie: rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert na realizację, w formie wspierania, zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego

Bardziej szczegółowo

Prospołeczne zamówienia publiczne

Prospołeczne zamówienia publiczne Prospołeczne zamówienia publiczne Przemysław Szelerski Zastępca Dyrektora Biura Administracyjnego Plan prezentacji Zamówienia publiczne narzędzie Zamówienia prospołeczne w teorii Zamówienia prospołeczne

Bardziej szczegółowo

Olsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz. 2682 UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO. z dnia 26 czerwca 2014 r.

Olsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz. 2682 UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO. z dnia 26 czerwca 2014 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz. 2682 UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO z dnia 26 czerwca 2014 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania

Bardziej szczegółowo

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku,

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku, UZASADNIENIE Projekt rozporządzenia jest wypełnieniem delegacji ustawowej zapisanej w art. 19 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz.

Bardziej szczegółowo

Tomice, dnia 15 lutego 2012 r.

Tomice, dnia 15 lutego 2012 r. WSPÓLNA METODA OCENY CAF 2006 W URZĘDZIE GMINY TOMICE PLAN DOSKONALENIA Sporządził: Ryszard Góralczyk Koordynator CAF Cel dokumentu: Przekazanie pracownikom i klientom Urzędu informacji o przyjętym planie

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE

WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE Zacznik INFORMACJA ZARZ DU WOJEWÓDZTWA DOLNO L SKIEGO O PRZEBIEGU WYKONANIA BUD ETU WOJEWÓDZTWA DOLNO L SKIEGO ZA I PÓ ROCZE 200 r. r. str. 1. 4 16 2.1. 39 2.2. 40 2.3. Dotacje

Bardziej szczegółowo

PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE

PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE Druga połowa 2013 r. to czas intensywnej pracy instytucji zaangażowanych w przygotowanie systemu wdrażania funduszy europejskich w latach 2014 2020. Podczas wakacji opracowano

Bardziej szczegółowo

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów 1 Organizatorzy Konkursu 1. Organizatorem Konkursu Start up Award (Konkurs) jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR. RADY GMINY ZAPOLICE

UCHWAŁA NR. RADY GMINY ZAPOLICE UCHWAŁA NR. RADY GMINY ZAPOLICE Z DNIA w sprawie przyjęcia Programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2015. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Nie racjonalnych powodów dla dopuszczenia GMO w Polsce

Nie racjonalnych powodów dla dopuszczenia GMO w Polsce JANUSZ WOJCIECHOWSKI POSEŁ DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO WICEPRZEWODNICZĄCY KOMISJI ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Tekst wystąpienia na Konferencji: "TRADYCYJNE NASIONA - NASZE DZIEDZICTWO I SKARB NARODOWY. Tradycyjne

Bardziej szczegółowo

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy masz niedosyt informacji niezbêdnych do tego, by mieæ pe³en komfort w podejmowaniu

Bardziej szczegółowo

zywania Problemów Alkoholowych

zywania Problemów Alkoholowych Państwowa Agencja Rozwiązywania zywania Problemów Alkoholowych Konferencja Koszty przemocy wobec kobiet w Polsce 2013 Warszawa, 27 maja 2013 r. www.parpa.pl 1 Podstawy prawne Ustawa o wychowaniu w trzeźwości

Bardziej szczegółowo

SubregionalnyProgram Rozwoju do roku 2020. Anna Mlost Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej UMWM

SubregionalnyProgram Rozwoju do roku 2020. Anna Mlost Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej UMWM SubregionalnyProgram Rozwoju do roku 2020 Anna Mlost Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej UMWM SPR wprowadzenie Subregionalny Program Rozwoju do roku 2020: Jest instrumentem służącym wdrożeniu

Bardziej szczegółowo

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi 1 z 5 2012-03-15 12:05 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012;

Bardziej szczegółowo

Regulamin Rady Rodziców. przy Gimnazjum w Jasienicy. Postanowienia ogólne

Regulamin Rady Rodziców. przy Gimnazjum w Jasienicy. Postanowienia ogólne Regulamin Rady Rodziców przy Gimnazjum w Jasienicy Postanowienia ogólne 1. Rada Rodziców zwana dalej Radą a/ reprezentuje interesy ogółu rodziców, b/ wpływając na sprawy szkoły może przyczynić się do lepszej

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO Kraków, dnia 26 sierpnia 2008 r. Nr 557 TREŒÆ: Poz.: Str. DECYZJA PREZESA URZÊDU REGULACJI ENERGETYKI: 3634 z dnia 12 sierpnia 2008 r. w sprawie zatwierdzenia

Bardziej szczegółowo

ZASADA PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ

ZASADA PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ ZASADA PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ W samorządzie jest prowadzony dialog społeczny, samorząd wspiera organizowanie się mieszkańców by uczestniczyli w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnej Zadanie 2.:

Bardziej szczegółowo

POMORSKA RADA OŚWIATOWA A BUDOWA REGIONALNEGO SYSTEMU WSPARCIA SZKÓŁ

POMORSKA RADA OŚWIATOWA A BUDOWA REGIONALNEGO SYSTEMU WSPARCIA SZKÓŁ POMORSKA RADA OŚWIATOWA A BUDOWA REGIONALNEGO SYSTEMU WSPARCIA SZKÓŁ Adam Krawiec Dyrektor Departamentu Edukacji i Sportu Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego MISJĄ SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA JEST REALIZACJA

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku.

Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku. Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku. Rada Nadzorcza zgodnie z treścią Statutu Spółki składa się od 5 do 9 Członków powoływanych przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym.

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA

REGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA REGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Regulamin Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania

Bardziej szczegółowo

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa

Bardziej szczegółowo

Regulamin PODKARPACKIEGO KONKURSU WIEDZY O PODATKACH. Siedziba:

Regulamin PODKARPACKIEGO KONKURSU WIEDZY O PODATKACH. Siedziba: Regulamin PODKARPACKIEGO KONKURSU WIEDZY O PODATKACH Siedziba: Podkarpacki Oddział Krajowej Izby Doradców Podatkowych Ul. Targowa 3/313 35-064 Rzeszów R Z E S Z Ó W Postanowienia ogólne 1. Patronat honorowy

Bardziej szczegółowo

Gdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz. 3763 UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO. z dnia 28 października 2014 r. Tczewskiego.

Gdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz. 3763 UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO. z dnia 28 października 2014 r. Tczewskiego. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz. 3763 UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO z dnia 28 października 2014 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO Kraków, dnia 9 czerwca 2008 r. Nr 389 TREŒÆ: Poz.: Str. UCHWA A BUD ETOWA NA 2008 ROK: 2463 Rady Gminy w Brzeszczach z dnia 24 stycznia 2008 r.................

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN RADY RODZICÓW

REGULAMIN RADY RODZICÓW REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ NR 7 W GDYNI Art.1 Postanowienia ogólne Rada Rodziców, zwana dalej Radą, działa na podstawie ustawy o systemie oświaty, statutu szkoły i niniejszego regulaminu.

Bardziej szczegółowo

Przeprowadzenie kompleksowej optymalizacji funkcjonowania jednostki, wprowadzenie nowego systemu zarządzania i wynagradzania

Przeprowadzenie kompleksowej optymalizacji funkcjonowania jednostki, wprowadzenie nowego systemu zarządzania i wynagradzania zakres rzeczowy zał. 6 Przeprowadzenie kompleksowej optymalizacji funkcjonowania jednostki, wprowadzenie nowego systemu zarządzania i wynagradzania Zamawiający: ZIKiT w Krakowie, zatrudniający ok. 500

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 23.01.2015 godz. 20:50:04 Numer KRS: 0000113391

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 23.01.2015 godz. 20:50:04 Numer KRS: 0000113391 Strona 1 z 6 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 23.01.2015 godz. 20:50:04 Numer KRS: 0000113391 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU

Bardziej szczegółowo

Regulamin członkostwa w Klubie Przedsiębiorczych Nauczycieli IMPULS

Regulamin członkostwa w Klubie Przedsiębiorczych Nauczycieli IMPULS Regulamin członkostwa w Klubie Przedsiębiorczych Nauczycieli IMPULS 1. Regulamin określa tryb działania Klubu Przedsiębiorczych Nauczycieli IMPULS zwanego dalej Klubem IMPULS. 1 2. Klub IMPULS zrzesza

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Biuro Karier Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie, zwane dalej BK EWSPA to

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634.

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634. Rzeszów: Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla pracowników samorządowych Urzędu Miasta Rzeszowa w ramach projektu Nowoczesny Urzędnik - Kompetentny Urzędnik. Program szkoleniowy dla pracowników samorządowych

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie FORUM PRACODAWCÓW. w Kielcach, ul. Sienkiewicza 68 www.fp.kielce.com

Stowarzyszenie FORUM PRACODAWCÓW. w Kielcach, ul. Sienkiewicza 68 www.fp.kielce.com Stowarzyszenie FORUM PRACODAWCÓW w Kielcach, ul. Sienkiewicza 68 www.fp.kielce.com 20 lat na rzecz przedsiębiorczości Działamy od 1994 roku Skupiamy przedsiębiorców i menedżerów Działamy w województwie

Bardziej szczegółowo

GDZIE DZIEDZICZYMY, CO DZIEDZICZYMY, JAK DZIEDZICZYMY

GDZIE DZIEDZICZYMY, CO DZIEDZICZYMY, JAK DZIEDZICZYMY 08 kwietnia 2014 r. Od dziś, 1 kwietnia 2014 r., przez najbliższe cztery miesiące, ubezpieczeni płacący składki emerytalne będą mogli zdecydować gdzie chcą gromadzić kapitał na przyszłe emerytury: czy

Bardziej szczegółowo

- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.

- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Druk nr 676 Warszawa, 9 czerwca 2006 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku

Bardziej szczegółowo

Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy

Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy Strona1 Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej (WOES) to Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Wysokiej Jakości akredytowany przez

Bardziej szczegółowo

Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców

Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców Autor: R.P. / IPO.pl 18.07.2008. Portal finansowy IPO.pl Przeciętnemu Polakowi dotacje unijne kojarzą się z wielkimi inwestycjami infrastrukturalnymi oraz dopłatami

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA XX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży z dnia 1 czerwca 2014 r. w sprawie propagowania wśród młodzieży postaw obywatelskich

UCHWAŁA XX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży z dnia 1 czerwca 2014 r. w sprawie propagowania wśród młodzieży postaw obywatelskich UCHWAŁA XX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży z dnia 1 czerwca 2014 r. w sprawie propagowania wśród młodzieży postaw obywatelskich Art. 1. 1. Należy zachęcić posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej do uchwalenia

Bardziej szczegółowo

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI/173/15 RADY MIASTA CHORZÓW. z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie utworzenia Chorzowskiej Rady Seniorów oraz nadania jej Statutu

UCHWAŁA NR XI/173/15 RADY MIASTA CHORZÓW. z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie utworzenia Chorzowskiej Rady Seniorów oraz nadania jej Statutu UCHWAŁA NR XI/173/15 RADY MIASTA CHORZÓW z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie utworzenia Chorzowskiej Rady Seniorów oraz nadania jej Statutu Na podstawie art. 5c w związku z art.7 ust.1 pkt 17 ustawy z

Bardziej szczegółowo

1. Postanawia się przyjąć i przekazać pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania Zespołu Szkół

1. Postanawia się przyjąć i przekazać pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania Zespołu Szkół ZARZĄDZENIE Nr 98/2016 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 13.01.2016 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania

Bardziej szczegółowo

2. Podjęcie uchwał w sprawie powołania członków Rady Nadzorczej 1[ ], 2[ ], 3[ ]

2. Podjęcie uchwał w sprawie powołania członków Rady Nadzorczej 1[ ], 2[ ], 3[ ] Warszawa, dnia 9 czerwca 2015 roku OD: Family Fund Sp. z o.o. S.K.A ul. Batorego 25 (II piętro) 31-135 Kraków DO: Zarząd Starhedge S.A. ul. Plac Defilad 1 (XVII piętro) 00-901 Warszawa biuro@starhedge.pl

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN RADY RODZICÓW Szkoły Podstawowej w Wawrzeńczycach

REGULAMIN RADY RODZICÓW Szkoły Podstawowej w Wawrzeńczycach REGULAMIN RADY RODZICÓW Szkoły Podstawowej w Wawrzeńczycach Rozdział I Cele, kompetencje i zadania rady rodziców. 1. Rada rodziców jest kolegialnym organem szkoły. 2. Rada rodziców reprezentuje ogół rodziców

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXXVI/768/2004 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2004 roku

Uchwała Nr XXXVI/768/2004 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2004 roku Uchwała Nr XXXVI/768/2004 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2004 roku w sprawie przyjęcia programu współpracy miasta stołecznego Warszawy w roku 2004 z organizacjami pozarządowymi oraz

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 173/ 354 /2010 Zarządu Powiatu Złotowskiego z dnia 3 marca 2010 roku

UCHWAŁA NR 173/ 354 /2010 Zarządu Powiatu Złotowskiego z dnia 3 marca 2010 roku UCHWAŁA NR 173/ 354 /2010 w sprawie: przystąpienia do realizacji projektu unijnego pn. "Zawód kierowcy nadzieją na lepsze jutro" Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 17 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca

Bardziej szczegółowo

Lubuska Akademia Sportu

Lubuska Akademia Sportu Człowiek najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Lubuska Akademia Sportu Zespół projektu Patrycja Górniak p.o. Dyrektora

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php? 1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

dla Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego

dla Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego VI Międzynarodowa Konferencja Termiczne przekształcanie odpadów od planów do realizacji Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ I Opisowa 1. Dokumenty odniesienia:

CZĘŚĆ I Opisowa 1. Dokumenty odniesienia: CZĘŚĆ I Opisowa Dokumenty odniesienia: a) Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2012 r. poz. 416); b) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA OBRONNEGO NA LATA 2013 2015

PROGRAM SZKOLENIA OBRONNEGO NA LATA 2013 2015 0 PROGRAM SZKOLENIA OBRONNEGO NA LATA 2013 2015 CZĘŚC I opisowa 1. DOKUMENTY ODNIESIENIA 1. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP ( Dz. U. z 2012r., poz. 461); 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia

Bardziej szczegółowo

STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO. Rozdział I. Postanowienia ogólne

STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO. Rozdział I. Postanowienia ogólne STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO Rozdział I. Postanowienia ogólne 1 Koło Naukowe Prawa Medycznego, zwane dalej Kołem, jest dobrowolną organizacją studencką. Funkcjonuje na Wydziale Prawa i Administracji

Bardziej szczegółowo

LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie

LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie Bydgoszcz, dnia sierpnia 2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy ul. Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ (052) 33-90-610 (052) 33-90-660 LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie nowego pracownika. wydanie 1. ISBN 978-83-255-0049-8. Autor: Justyna Tyborowska. Redakcja: Joanna Tyszkiewicz

Wprowadzenie nowego pracownika. wydanie 1. ISBN 978-83-255-0049-8. Autor: Justyna Tyborowska. Redakcja: Joanna Tyszkiewicz Wprowadzenie nowego pracownika wydanie 1. ISBN 978-83-255-0049-8 Autor: Justyna Tyborowska Redakcja: Joanna Tyszkiewicz Wydawnictwo C.H. Beck Ul. Gen. Zajączka 9, 01-518 Warszawa Tel. (022) 311 22 22 Faks

Bardziej szczegółowo

Wspólna Metoda Oceny (CAF) - doskonalenie zarządzania organizacją w samorządzie. Poświadczenie skutecznego

Wspólna Metoda Oceny (CAF) - doskonalenie zarządzania organizacją w samorządzie. Poświadczenie skutecznego Marek Śliwiński Departament Rozwoju Kapitału Ludzkiego Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Wspólna Metoda Oceny (CAF) - doskonalenie zarządzania organizacją w samorządzie. Poświadczenie skutecznego

Bardziej szczegółowo