Wydanie specjalne Gmina Kętrzyn w Internecie

Transkrypt

1 BIULETYN GMINY KĘTRZYN Nr 7 /113 Rok XII 14 września 2009 Wydanie specjalne Gmina Kętrzyn w Internecie INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE Gmina Kętrzyn położona jest w południowo- wschodniej części powiatu kętrzyńskiego. W centrum obszaru gminy położone jest miasto Kętrzyn. Liczba mieszkańców według stanu na 31 grudnia osób, mieszkających w 79 wsiach. Gmina Kętrzyn ma obszar 285,73 km, w tym: - użytki rolne: 65% - użytki leśne: 19% Gmina stanowi 23,56% powierzchni powiatu Długość dróg na terenie gminy wynosi 199,2 km, w tym wojewódzkie 44,2. powiatowe 117 i gminne URZĄD GMINY KĘTRZYN Kierownictwo urzędu i kontakt: Wójt Sławomir Jarosik Sekretarz Marek Leszek Olszewski Skarbnik Krystyna Kalisz Kierownik ref. rozw. gosp. gminy Marek Lemieszek TELEFONY: (+48 89) (+48 89) , (+48 89) FAX: (+48 89) Strona www: NIP: , REGON: Budynek Urzędu Gminy ul. Kościuszki 2 w Kętrzynie SKŁAD RADY GMINY KĘTRZYN ANDRZEJ SIENKIEWICZ - Przewodniczący Rady zam. Karolewo HALINA SZARA - Wiceprzewodnicząca Rady zam. Nakomiady ZBIGNIEW CZEPIEL - radny zam. Karolewo TADEUSZ DEPTUŁA - radny zam. Windykajmy IRENEUSZ DOMAŃSKI - radny zam. Kotkowo Egzemplarz bezpłatny ISSN TERESA JAWORSKA - radna zam. Smokowo MIROSŁAWA KATIUSZYN - radna zam. Koczarki TADEUSZ ŁADOSZ - radny zam. Jurki RENATA OLECHNOWICZ - radna zam. Biedaszki MAREK PEPŁAWSKI - radny zam. Wilkowo KRZYSZTOF PLEWNIA - radny zam. Parcz MIROSŁAW TOMASIK - radny zam. Olchowo WACŁAW TOPCZYŁKO - radny zam. Wopławki ANNA TYC - radna zam. Wopławki IRENEUSZ ŻUKOWSKI - radny zam. Nowa Różanka WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Gmina Kętrzyn posiada podpisane umowy o partnerstwie: - ze Związkiem Gmin Mauron na terenie Bretanii we Francji - z Gminą Stradi w okręgu Gulbene na Łotwie. - z Rejonem Prienai na Litwie. - z Rejonem Oziersk w Obwodzie Kaliningradzkim GOSPODARKA Gmina posiada charakter typowo rolniczy, z rozwijającą się drobną przedsiębiorczością, głównie robót budowlanych, mechaniki pojazdowej i elektromechaniki, wyrobu mebli i usług stolarskich, usług transportowych, handlu oraz usług turystycznych. Gmina posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną. Pomoc doradcza oraz ulgi podatkowe zachęcają i stwarzają możliwości do prowadzenia działalności gospodarczej. Wśród podmiotów gospodarczych dominują jednostki prowadzone przez osoby fizyczne 302 podmioty. W gminie Kętrzyn dominującą dziedziną zatrudnienia jest rolnictwo, zatrudnienie w granicach 30% ogółu pracujących, następną dziedziną jest sfera budżetowa, co stanowi ok.15% pracujących ogółem. Po 1990 roku na terenie gminy wystąpiło silne zjawisko bezrobocia, stając się jednym z najtrudniejszych problemów społeczno gospodarczych. Główną przyczyną tego zjawiska była likwidacja PGR i zakładów związanych z obsługą rolnictwa. Największe podmioty gospodarcze na terenie gminy : POL- MOT TUR S.A. w Biedaszkach Małych, Wytwórnia Tworzyw Sztucznych Folflex w Gnatowie, Piekarnia Mistrza Jana- w Biedaszkach Małych, Ubojnia i Masarnia w Nakomiadach, Manufaktura Ceramika - w Wajsznorach, Wytwórnia Materiałów Budowlanych

2 BUDMAT - w Wilkowie. Poza tym występują podmioty w sferze obsługi rolnictwa (firmy prowadzące skup zbóż w Cegielni i Gałwunach.), zakłady usługowe i handlowe (naprawa samochodów, transport, remontowo-budowlane i handel). Małe Elektrownie Wodne są w Biedaszkach, Cegielni, Stachowiźnie i Wilkowie. Ważną rolę w gospodarce na terenie gminy odgrywa turystyka. Napływ turystów zwiększa obroty handlu i jednostek usługowych. Na terenie gminy znajduje się kompleks konferencyjno-wypoczynkowy Hotel Księżycowy Dworek (110 łóżek), Hotel Wilcze Gniazdo w Wilczym Szańcu (55 łóżek) i pole namiotowe oraz 15 gospodarstw agroturystycznych z około 100 miejscami noclegowymi MUZEUM W OWCZARNI W niewielkiej wsi Owczarnia na terenie gminy Kętrzyn (dojazd od drogi Kętrzyn-Giżycko) znajduje się prywatne Muzeum Mazurskie. W dawnym czworaku z XIX w. z czarną kuchnią wystawianych jest około 1000 eksponatów. W budynku w 11 pomieszczeniach wystawione są eksponaty prezentujące kulturę materialną Mazur. Zbiory prezentowane są tematycznie. W dziale militaria można zobaczyć np. maskę przeciwgazową dla konia z I wojny światowej, czy betonową minę pochodzącą z Wilczego Szańca, w dziale starodruków np. mazurskie kancjonały śpiewniki drukowane gotykiem, w których można znaleźć utwory Jana Kochanowskiego i Mikołaja Reja. Bogata kolekcja sprzętu domowego, w tym pokojowa lodówka użytkowana niegdyś bez użycia energii elektrycznej, wypełniają pomieszczenia przeznaczone do zwiedzania. Uzupełnieniem wrażeń duchowych mogą być mazurskie potrawy serwowane tu w stylowo urządzonej kawiarni, lub w plenerze przy ognisku z widokiem na wąwóz wyżłobiony przez przebijającą się przez wzgórze morenowe rzekę Guber GRODZISKO Na terenie parku w Wopławkach znajduje się grodzisko -pozostałość po strażnicy krzyżackiej starszej niż w Kętrzynie (ówczesnym Rastemborku). Ta ostatnie wymieniana była w roku Jak wyglądała strażnica krzyżacka nad strumykiem w Wopławce pewne wyobrażenie daje niżej umieszczona fotografia. Fotografia (R. Odoja) makiety gródka krzyżackiego z Równiny Górnej. Podobny wygląd miała strażnica krzyżacka w Wopławkach (nad strum ykiem w parku) MANUFAKTURA PAŁAC NAKOMIADY Przy pałacu w Nakomiadach funkcjonuje Manufaktura Pałac Nakomiady. Manufaktura specjalizuje się w produkcji miniatur pięciu różnych pieców (m.in. z Domu Uphagena w Gdańsku). Powstają tu też kafle, z których będzie można postawić normalny piec (każdy na wewnętrznej stronie ma logo pałacu). Wyrabiane są też świeczniki i inne wyroby ceramiczne. Produkty ceramiczne z Nakomiad znane są już w kraju i za granicą. LEGENDA O KARCZMARCE Z NAKOMIAD Właścicielka karczmy w Nakomiadach bardzo często oszukiwała klientów. W razie gdy się ktoś zorientował, że jest oszukiwany na świadka wołała diabła. Diabeł musiał poświadczać, że oszustwa nie było. Przywoływania diabła były tak częste, że w końcu ze złości zamienił karczmarkę w kobyłę. Diabeł pojechał w nocy na karczmarce do Czernik, aby ją tam podkuć u kowala. Kowal zauważył, że coś tu nie tak kobyła ludzkim głosem mówi. Opóźnił podkuwanie do czasu piania kogutów, kiedy to moc czartowska mija. Gdy koguty zapiały kobyła zamieniła się w kobietę. Na pożegnanie diabeł ją tak kopnął, że wkrótce zmarła. Karczmarka była pochowana była przy rozwidleniu dróg Nakomiady-Salpik i Bałowo pod dużym kamieniem. Kamienia już tam nie ma, ale miejscowi wiedzą, że nocą słychać tam kucie i czasem sypią się iskry. To diabeł kuje podkowy dla owej karczmarki. Pierwotne podkowy dla niej przeznaczone pozostały w Czernikach. Jedna z tych podków wisiała do II wojny światowej nad wejściem do XIV wiecznego kościoła w Czernikach. Niektórzy twierdzą, że owa karczmarka była przewodnikiem Tatarów, którzy wprowadzeni zostali w 1656 r. przez Polaków na teren Prus Książęcych w ramach represji nad elektorem za pomoc Szwedom najbardziej wyniszczyli Mazurów. SEKRETARZE KRÓLEWSCY Z GMINY KĘTRZYN Wieś Linkowo lokowana została na prawie magdeburskim w roku Właścicielem Linkowa w XVII w. był Stefan Sadorski sekretarz króla Zygmunta III Wazy i poseł w Prusach Książęcych. Sadorski był fundatorem II kaplicy w Świętej Lipce i inicjatorem powstania kolegium jezuickiego 2

3 w Reszlu. Stefan Sadorski (urodzony w 1581 roku - zmarł 2 lipca 1640 w Księżnie koło Prosit gmina Bisztynek). Pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej. Był właścicielem majątków ziemskich w Prusach Książęcych, m.in. w Linkowie, Łynie koło Nidzicy oraz na Warmii m.in. Leginy gm.reszel. Znał kilka języków. Był sekretarzem króla Zygmunta III Wazy. Jako polski dyplomata reprezentował także interesy króla Władysława IV. Jego misje dyplomatyczne dotyczyły głównie Prus Książęcych, ale występował również jako poseł na sejm węgierski w Preszburgu (1620). Współpracował z biskupem warmińskim Szymonem Rudnickim w odzyskaniu przez katolików kościoła św. Mikołaja w Elblągu oraz wzmocnienia pozycji katolików w Królewcu. Sadorski wykupił od Otto von der Groebena (m.in. właściciela Bezławek i Jeżewa) w 1617 r. 3 morgi ziemi, gdzie znajdowały się zasypane gruzem i ziemią fundamenty zniszczonej przez protestantów pierwszej świętolipskiej kaplicy. Do zakupu mogło dojść dzięki listom wspierającym m.in. króla Zygmunta III. Ostateczną transakcję wykupu gruntów o całkowitej powierzchni 5 łanów i 21 mórg Sadorski zrealizował w dniu 12 IV 1619 r. Konsekracji nowo wybudowanej kaplicy dokonał biskup Rudnicki 19 września 1619 r. Sadorski był przewidującym politykiem w celu uniknięcia szykan ze strony protestantów zapewnił kaplicy patronat króla Zygmunta III, a grunty z kaplicą zapisał kapitule warmińskiej. Kapituła warmińska 18 3 sierpnia 1639 r. kaplicę przekazała w użytkowanie jezuitom. Układ ten potwierdzony został dekretami biskupa warmińskiego Mikołaja Szyszkowskiego z 1636 i 1639 r. oraz dekretem papieża Urbana VIII z dnia 2 stycznia 1641 r. Taktyka okazała się słuszna, kiedy w 1780 r. na terenie Prus nastąpiła kasata Zakonu Jezuitów - wszystko by przepadło. Ponieważ prawnym właścicielem później wybudowanego kościoła była kapituła warmińska, biskup Ignacy Krasicki mógł tam zatrudnić ojców jezuitów jako księży parafialnych. Sadorskiego pochowano zgodnie z jego testamentem w kościele św. Jana Chrzciciela w Reszlu, gdzie było jego epitafium. Sadorskiemu epitafium w katedrze fromborskiej ufundowali również jej kanonicy. Otto von der Groeben (ur. w 1567 w Jeżewie gmina Kętrzyn, zm. 4 grudnia 1644 tamże) Przywódca opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych, rzecznik związania Prus Książęcych z Koroną, starosta Szaków, sekretarz królewski. Był znanym przedstawicielem rodu von der Groeben, syn Jerzego starosty piskiego i Gertrudy von Hohendorff. Był posiadaczem majątków ziemskich w okolicach Kętrzyna i Mrągowa. W 1612 dzięki protekcji księżnej Anny otrzymał jako dobra lenne Barciany i Szestno. Otto von der Groeben w latach pełnił funkcję starosty Bałgi. Od 1594 był posłem do sejmu krajowego w Prusach Książęcych. W latach był starostą Szaków (k/ Królewca). Starosta Szaków z urzędu otrzymywał tytuł wójta krajowego wywodzący się z czasów krzyżackich, wchodził też do pierwszej izby sejmu krajowego i włączany był do Rady Regencyjnej. Otto von der Groeben w 1602r po raz pierwszy wystąpił w obronie praw stanów pruskich na sejmie krajowym, który zebrał się w Świętej Siekierce. Po śmierci Jerzego Fryderyka stał się jednym z przywódców opozycji jawnie występującej przeciw elektorowi Brandenburgii Joachimowi Fryderykowi. Opozycjoniści opowiadali się za zespoleniem Prus Książęcych z Koroną. Od 1604r. opozycję w pruskim sejmie nazywano kwerulantami. W styczniu 1609r. przewodniczył delegacji szlachty pruskiej na sejm w Warszawie. Głośne były jego przemówienia w sejmie i senacie. Podkreślał że szlachta pruska jest częścią składową Rzeczpospolitej i powinna mieć takie same prawa jak szlachta polska. Występował przeciw Hohenzollernom łamiącym prawa pruskie, sprzeciwił się oddaniu Brandenburczykom pod kuratelę Prus Książęcych, uważał że doprowadzi to do oderwania lenna od Polski. Na audiencji u Zygmunta III wręczył pismo w sprawie zorganizowania administracji w Prusach Książęcych na wzór polski. Efektem tych działań było wysłanie do Prus komisarzy królewskich, jeszcze w 1609 r. Zniszczoną w roku 1524 przez protestantów kaplicę w Świętej Lipce można było odbudować pod warunkiem wykupienia gruntów, których właścicielem był luteranin Groeben. Jego sąsiad na włościach Stefan Sadorski w 1616 r. zawrócił się do Groebena z propozycją wykupu terenu w Świętej Lipce. Ten jednak odmówił nie chcąc narazić się stanom pruskim. W sprawie sprzedaży gruntów Sadorskiemu Groeben otrzymał później następujące listy: od króla Zygmunta III, królewicza Władysława, królowej Konstancji i Jakuba Zadzika. Po takiej presji Groeben w roku 1617 sprzedał Sadorskiemu trzy morgi gruntu na miejscu dawnej kaplicy. Po ponownej interwencji królewskiej Groeben 12 kwietnia 1619 sprzedał całą Świętą Lipkę - 5 łanów. W roku 1622 Groeben został doradcą króla Zygmunta III Wazy i jego mężem zaufania w Prusach. W latach był królewskim rezydentem na dworze cesarza Ferdynanda II. Jako sekretarz królewski lata przeżył swego mocodawcę króla Zygmunta III i odszedł w stan spoczynku już za króla Władysława IV. W roku 1642 przekazał dla gimnazjum jezuickiego w Reszlu swoje cenne zbiory biblioteczne. Zmarł 4 grudnia 1644 r. w Jeżewie. Pochowany został w ówczesnym kościele jezuickim w Reszlu. BITWA STULECIA Pod Wopławkami w 1311 r. doszło do bitwy stulecia pomiędzy wojskami krzyżackimi dowodzonymi przez marszałka zakonu Henryka von Plotzke, a wojskami litewskimi dowodzonymi przez księcia litewskiego Witenesa. (Witenes - starszy brat księcia Giedymina, który był dziadkiem króla Władysława Jagiełły). Jak pisał autor Kroniki mistrzów pruskich Marcin Mauritius 4000 Litwinów wracało z łupieskiej wyprawy na Warmię prowadząc ze sobą 1200 jeńców (m.in. spalili tam miasto Lidzbark). W obozowisku pod Wopławkami książę Witenes krześcijanom urągał, mówiąc: Gdzież jest wasz Bóg, aby was ratował, jako bogowie naszy nam pomogli? Modlitwy jeńców zostały wysłuchane, bo jak pisał kronikarz; - tam Litwę posiekli, drugie powiesili, a ostatek w jeziorze potopili. Nie wszyscy Litwini jednak zginęli. Książe Witenes zmarł w 1316 r., a jak podaje inny kronikarz zbiec miało 1000 Litwinów. Bitwa od obozu na Krwawej Górze obok osady Góry musiała się przemieszczać w kierunku Jeziora Mój przez osadę Strzyże (niem. Streitz, 3

4 streit potyczka) do jeziora. W jeziorze miały być utopione przez Litwinów naczynia liturgiczne pochodzące z obrabowanych kościołów. Po zwycięstwie nad Litwą pod Wopławkami wielki mistrz krzyżacki Karol z Trewiru ufundował w Toruniu klasztor benedyktynek. Niedaleko Strzyż prawdopodobnie znajdowała się kaplica związana z polem bitwy, o której zapomniano czasie reformacji. Materialnym śladem bitwy są znaleziska z tego terenu znajdujące się w Muzeum w Kętrzynie: dwa topory bojowe, fragment strzemienia i metalowe groty strzał. W Wilczym Szańcu 20 lipca 1944 dokonano nieudanego zamachu na Hitlera. Ważniejsze obiekty na terenie kwatery zostały wysadzone w nocy z dnia 23 na 24 stycznia 1945 r. przez wycofujące się oddziały niemieckie. Integralną częścią kwatery było Lotnisko Wilamowo. Obszar kwatery o powierzchni 240 ha otoczony był polem minowym, które ostatecznie zlikwidowano w 1955 r. Współcześnie Wilczy Szaniec jest obiektem krajoznawczym najczęściej odwiedzanym na Warmii i Mazurach przez turystów krajowych i zagranicznych. Na terenie Wilczego Szańca znajduje się hotel z restauracją oraz przewodnicy turystyczni. SEKRETY LOTNISKA WILAMOWO Rycerz zakonu krzyżackiego (z lewej) i wojownik litewski (z prawej) w strojach z pierwszej połowy XIV w. według sztychów ( z XIX w.) Zalewskiego z Warszawy. Pośrodku kamień na dawnym cmentarzu koło osady Góry. Na kamieniu wykute są dwa skrzyżowane miecze i data WILCZY SZANIEC W GIERŁOŻY Wilczy Szaniec to kryptonim byłej kwatery głównej Adolfa Hitlera położonej w lesie ok. 8 km na wschód od Kętrzyna. Budowę kwatery rozpoczęto w 1940 r., a jej rozbudowa trwała do 1944r. Budowę realizowała Organizacja Todt według planów i pod nadzorem biura techniczno-wykonawczego tej organizacji, która miała różne kryptonimy: Chemische Werke Askania, "Deutschland I" i "Tannenberg I". Sztab roboczy Organizacji Todt na Europę Wschodnią zajmował budynek przy ul Asnyka 10 w Kętrzynie (obecnie użytkowany przez Wyższą Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie). Wnętrze jednego ze schronów. Lotnisko Wilamowo powstało przed II wojną światową jako lotnisko sportowe. Jego zadaniem było szkolenie pilotów (innej możliwości nie było) demilitaryzacja Niemiec po I wojnie światowej. Z chwilą utworzenia kwatery głównej Hitlera w Gierłoży, lotnisko rozbudowano na potrzeby tej kwatery. W 1945 r. lotnisko przez kilka miesięcy użytkowane było przez Armię Czerwoną. Lotnisko o powierzchni ok. 200 ha usytuowane jest na wzniesieniu tworzącym rodzaj płaskowyżu, co znacznie ułatwia wznoszenie samolotów. Na lotnisku znajdowały się dwa betonowe pasy startowe przecinające się w kształcie litery X oraz drogi kołowania. Do infrastruktury lotniska należały: trzy hangary, 9 stojanek ( stanowiska na samoloty chronione wałami ziemnymi usypanymi w kształcie podkowy), pelengator (urządzenie naprowadzające samoloty), stacja paliw oraz budynki administracyjne, magazynowe i mieszkalne. Z wymienionych hangarów dwa zachowały się jako hale sportowe: jeden hala w Mielcu, a drugi hala sportowa AWF we Wrocławiu. Obelisk Jana Pawła II na lotnisku Wilamowo. Nie wiadomo gdzie znajdowała się stacja paliw i czy podziemne zbiorniki na paliwo nadal znajdują się na terenie lotniska. Zbiorniki te musiały mieć dużą pojemność skoro w lipcu 1942 r. z lotniska Wilamowo (w czasie przenosin kwatery głównej Hitlera z Wilczego Szańca do Wilkołaka koło Winnicy na Ukrainie) starowało jednorazowo 16 samolotów sztabowo-transportowych. Samolot Ju-52/3m tankował 2450 l paliwa, czyli potrzeba było 39.2 tys. l paliwa. Jak twierdzą niektórzy przy m. Cegielnia miała się znajdować bocznica, gdzie dowożono 4

5 paliwo transportem kolejowym. Na lotnisku Wilamowo obok trzysilnikowych Ju-52, lądowały dwusilnikowe He-111 ze Stauffenbergiem oraz czterosilnikowe FockeWulf 200 Condor. Osobisty junkers Hitlera miał nazwę Hans Loeb. Po II wojnie światowej lotnisko użytkowane było do celów wojskowych, później szkolono tu pilotów na potrzeby agrolotnictwa, a współcześnie wykorzystywane jest przez Aeroklub Krainy Jezior. Na lotnisku organizowane są imprezy dla miłośników lotnictwa, z których największa Festyn Lotniczy Mazury gromadzi kilkadziesiąt tysięcy uczestników. Stefan Kardynał Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 r., zm. 28 maja 1981 r.) prymas Polski, obrońca godności i praw człowieka. Zwany od czasu swojej śmierci Prymasem Tysiąclecia, Sługa Boży. Po śmierci kardynała Augusta Hlonda w 1948 r. Wyszyński mianowany został arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim, prymasem Polski. W 1953 papież Pius XII mianował go kardynałem. Stefan Kardynał Wyszyński w 1954 r. jako więzień stanu przewożony był ze Stoczka Klasztornego, przez Bartoszyce, Kętrzyn na Lotnisko Wilamowo. W 1968 r. koronował obraz M. Bożej Świętolipskiej w Świętej Lipce KSIĄŻE ŚWIDRYGIEŁŁO W BEZŁAWKACH Świdrygiełło (ok ) był najmłodszym bratem króla Władysława Jagiełły i wnukiem wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Świdrygiełło był przeciwnikiem unii polsko litewskiej, co było na rękę krzyżakom, którzy obiecali Świdrygielle tron litewski. Gdy w1402 r. Świdrygiełło pojawił się w Malborku wielki mistrz krzyżacki Konrad von Jungingen na rezydencję księcia przeznaczył zamek w Bezławkach leżący na terenie komturii bałgijskiej, którą zarządzał Urlich von Jungingen. Z głównej kasy zakonu opłacono wyposażenie (zbroje, konie) liczącej 30 rycerzy drużyny książęcej oraz jej utrzymanie wraz z kapelanem. Z dotacji zakonu opłacano także sprowadzane artykuły spożywcze: ryż, rodzynki, figi, przyprawy korzenne, w tym pieprz oraz wina i miody. Zamek w Bezławkach zachował się do czasów współczesnych (adaptowany na kościół w XVI w.) obecnie kościół filialny Parafii Rzymsko-Katolickiej w Wilkowie. W czasie użytkowania zamku przez Świdrygiełłę kamienny mur w formie czworokąta otaczał szczyt wzniesienia z wieżą bramną w południowym jego odcinku. Budynek zamku posadowiony przy północnym odcinku muru posiadał trzy kondygnacje. (Powierzchnia jednego poziomu wnętrza budowli miała wymiary 10x20m). Na parterze budynku znajdowała się kuchnia z piecem chlebowym mąkę i kaszę dostarczano z pobliskiego młyna wodnego na rzeczce Dajnie, skład na żywność, być może łaźnię i pomieszczenia dla książęcej drużyny. Na pierwszym piętrze z pewnością znajdowała się kaplica, sypialnia książęca i refektarz - sala biesiadna. W kaplicy ołtarz zdobiony był greckim antepedium. W centralnej części antepedium przedstawiona była Maryja z Dzieciątkiem oraz cztery anioły po rogach. Były też tam greckie litery, które w zapisie literami łacińskimi wyglądają w sposób następujący: MP ThY. Do wyposażenia kaplicy należały też kielichy grecki i angielski. Na stół książęcy obok potraw importowanych, produktów z pobliskiej wsi (m.in. jaja, twaróg, rzepa i kapusta) podawano także ryby słodkowodne i dorsze oraz dziczyznę. Rozrywką księcia były polowania. Było wówczas na co polować, obok współcześnie żyjących zwierząt łownych, w okolicy spotkać było można: niedźwiedzie, dzikie konie, żubry i tury. Jak pisze kronikarz: Roku 1403 mistrz pruski Konrad Jungingen z jednej strony, a z drugiej strony mistrz inflancki ziemię litewską za poduszczeniem Swidrygaiłowym okrutnie burzyli i wiele łupów, i więźniów do Prus, także Inflant wywieźli. Z Bezławek wyruszali gońcy Świdrygiełły na Litwę, aby tam szukać sojuszników wśród litewskich bojarów. Dotarł też tu agent króla Jagiełły, który za opuszczenie Krzyżaków obiecywał bratu stałą pensję (1400 grzywien rocznie) wydzieloną z dochodów królewskich kopalń soli oraz królewszczyzny: m. Żydowo z okolicami (Ukraina koło Stryja) oraz Szydłów z okolicami (świętokrzyskie). Świdrygiełły to nie satysfakcjonowało, bo wkrótce powrócił na teren państwa krzyżackiego. Gdy w 1404 r. doszło do ugody pokojowej w Raciążu pomiędzy Jagiełłą, Witoldem, a Konradem von Jungingen odnotowano tam obecność Świdrygiełły. Świdrygiełło po ukorzeniu się przed wielkim bratem Jagiełłą dostał się pod kuratelę stryjecznego brata wielkiego księcia litewskiego Witolda. Ten go osadził daleko od państwa krzyżackiego w Nowogrodzie Siewierskim. Świdrygiełło w latach rządził w Nowogrodzie Siewierskim (m. nad rzeką Desną ok. 240 km od Czernihowa na Ukrainie). Wygląd dawnego zamku w Bezławkach (W opracowaniu niniejszego numeru wykorzystano teksty wcześniej publikowane w Biuletynach Gminy Kętrzyn z uzupełnieniami z Wikipedii Wolnej Encyklopedii.) PARK ZABYTKÓW WARMII I MAZUR W piątek r. oficjalnie otwarty został Park Zabytków Warmii i Mazur. Park położony jest tuż za Wilczym Szańcem, na lewo od drogi z Kętrzyna do Parcza. Uroczystego otwarcia Parku dokonali dyrektor Dariusz Jarosiński oraz gospodarz tego terenu wójt gminy Kętrzyn Sławomir Jarosik, a obiekt został poświęcony przez ks. kanonika dr Kazimierza Żuchowskiego proboszcza parafii w Karolewie i Pawła Hause proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej w Kętrzynie. W uroczystości uczestniczyła licznie zgromadzona publiczność. Wśród gości znaleźli się przedstawiciele władz 5

6 gminnych, powiatowych i wojewódzkich, regionalnych placówek kulturalnych, a także dziennikarze i przewodnicy turystyczni. Na Park Zabytków Warmii i Mazur składają się: * Miniatury zabytków i konstrukcje wielkoformatowe * Wystawa fotografii pałaców i zamków Warmii i Mazur * Fotografie Królewca * Rekonstrukcje historyczne * Zabawy i inne atrakcje dla dzieci * Grill bar i plac piknikowy Wśród miniatur zabytków wyróżniają się: pałac Lehndorffów w Sztynorcie, replika grodziska staropruskiego, czy wiaduktu w Stańczykach. Liczba zabytków w miniaturze będzie uzupełniana w następnych latach. Makieta chaty mazurskiej Makieta grodziska staropruskiego. Makieta pałacu ze Sztynortu. Makieta wiatraka typu holenderskiego KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Siedziba GOPS Kętrzyn pokój nr 7. tel , kis.gops_ketrzyn@op.pl Konsultacje indywidualne dla osób bezrobotnych w dni robocze w godzinach od 700 do 1400 OŚRODEK KONSULTACYJNOPSYCHOEDUKACYJNY D/S PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE konsultacje indywidualne w dniach: - wtorki w godzinach od 1500 do środy w godzinach od 1000 do wtorki w godzinach 1400 do1 500 dyżury dzielnicowych z Komendy Powiatowej Policji w Kętrzynie (sprawy przemocy). Zajęcia grupowe i grupy samopomocowe w oddzielnych terminach. Punkt informacyjno-doradczy Stowarzyszenia Byłych Pracowników PGR czynny jest we wtorki, w godzinach od 1000 do 1400 obsługuje Tadeusz Deptuła. RADCA PRAWNY przyjmuje interesantów z terenu Gminy Kętrzyn w siedzibie Urzędu Gminy, pokój nr w środy, w godzinach Wydawca: Urząd Gminy Kętrzyn, ul.8 Kościuszki 2, tel ; ; Przewodniczący Rady Gminy Kętrzyn fax: , ketrzyn@zgwrp.org.pl Sienkiewicz Strona gminy: Andrzej pełni dyżur w Urzędzie Gminy Kętrzyn w Redaguje: Andrzej Stefan Sobczak GOPS Kętrzyn środy godz tel , gopsketrzyn1@op.pl Redakcja materiałów nie zamówionych nie zwraca. GOPS Kętrzyn, ul. Kościuszki 2 prowadzi Mile widziani są współpracownicy przekazujący zbiórkę odzieży i sprzętu gospodarstwa domowego informacje z życia mieszkańców gminy Kętrzyn. na potrzeby najuboższych mieszkańców gminy, byłych pracowników PGR. 6