Wydłużanie wieku emerytalnego w kontekście poprawy wskaźników. Warszawa, Arkadiusz Filip

Transkrypt

1 Wydłużanie wieku emerytalnego w kontekście poprawy wskaźników umieralności w Polsce Warszawa, Arkadiusz Filip

2 Plan 1. Wprowadzenie 2. Model Lee-Cartera metoda estymacji poprawy wskaźników umieralności 3. Wyniki estymacji i prognoza przeciętnego dalszego trwania życia 4. Wpływ poprawy wskaźników umieralności na sytuację emerytów. Koncepcja wydłużania wieku emerytalnego 5. Dalsze obszary badań

3 Wprowadzenie (1) Problem badawczy: Poprawa wskaźników umieralności i wydłużanie przeciętnego dalszego trwania życia ma istotny wpływ na sytuację emerytów, powodując wydłużanie okresu pobierania emerytury i obniżkę świadczeń w systemie kapitałowego finansowania emerytur.

4 Wprowadzenie (2) Cel pracy: Dokonanie prognozy kształtowania się polskich tablic trwania życia w przyszłości i ocena wpływu zmian wskaźników umieralności na sytuację emerytów w oparciu o tę prognozę. Próba odpowiedzi na pytanie jak powinien zmieniać się wiek emerytalny by sytuacja emerytów pozostawała niezmienna w czasie.

5 Model Lee-Cartera

6 Model L-C metody estymacji Estymacja KMNK metoda rozkładu na wartości osobliwe (Singular Value Decomposition SVD). Założenie: homoskedastycznośćskładnika losowego Estymacja MNW metoda iteracyjna Newtona Założenie:

7 Założenia modelu L-C przyjęte w analizie Stałe natężenie umieralności w ciągu danego roku Niepewność estymacji ograniczona do niepewności wynikającej z ekstrapolacji parametrów Przedziały ufności wyznaczone w oparciu o symulacje Monte Carlo na 90% poziomie ufności Środowisko obliczeniowe: pakiety MS Excel oraz R

8 Porównanie wyników estymacji MNK i MNW mężczyzn q(x) rzeczywiste q(x) MNK q(x) MNW

9 Porównanie wyników estymacji MNK i MNW kobiet q(x) rzeczywiste q(x) MNK q(x) MNW

10 Wyniki estymacji projekcja dla mężczyzn

11 Wyniki estymacji projekcja dla kobiet

12 Przeciętne dalsze trwanie życia e(0) dla mężczyzn podejście przekrojowe e(0) empiryczne e(0) prognoza

13 Przeciętne dalsze trwanie życia e(0) dla kobiet podejście przekrojowe e(0) empiryczne e(0) prognoza

14 Przeciętne dalsze trwanie życia e(65) dla mężczyzn podejście przekrojowe i kohortowe e(65) przekrojowe empiryczne e(65) przekrojowe prognoza e(65) kohortowe

15 Przeciętne dalsze trwanie życia e(60) dla kobiet podejście przekrojowe i kohortowe e(60) przekrojowe empiryczne e(60) przekrojowe prognoza e(60) kohortowe

16 Wpływ poprawy wskaźników umieralności na sytuację emerytów Pierwszy wskaźnik: stosunek czasu spędzonego na emeryturze do czasu pracy Drugi wskaźnik: stosunek wysokości emerytury do wynagrodzenia pracownika na moment przejścia na emeryturę w systemie kapitałowego finansowania emerytur

17 Założenia modelu Moment rozpoczęcia pracy 25 lat Stała stopa wzrostu wynagrodzeń 4% rocznie Stała stopa zwrotu z aktywów funduszu 3% rocznie Tablice trwania życia zgodnie z projekcją L-C Moment przejścia na emeryturę: stan sprzed reformy (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) stan po reformie (wydłużanie wieku emerytalnego o 3 miesiące rocznie, pułap 67 lat) parametr

18 Pierwszy wskaźnik -mężczyźni 120% 140% 160% 60% 80% 100% 120% przed reformą po reformie

19 Pierwszy wskaźnik -mężczyźni wiek emerytalny M

20 140% 120% 100% 80% 60% Pierwszy wskaźnik -kobiety przed reformą po reformie

21 63, , , ,5 60 Pierwszy wskaźnik -kobiety wiek emerytalny K

22 Pierwszy wskaźnik -ogółem wiek emerytalny

23 160% 140% 120% 100% 80% 60% Drugi wskaźnik -mężczyźni przed reformą po reformie

24 Drugi wskaźnik -mężczyźni wiek emerytalny M

25 Wrażliwość na zmiany stopy zwrotu aktywów funduszu 4% 3% 2%

26 Wrażliwość na zmiany stopy wzrostu wynagrodzeń 5% 4% 3%

27 Wrażliwość na zmiany momentu rozpoczęcia pracy

28 Drugi wskaźnik -kobiety 110% 120% 130% 140% 60% 70% 80% 90% 100% przed reformą po reformie

29 64 63, , , ,5 60 Drugi wskaźnik -kobiety wiek emerytalny K

30 64 63, , , ,5 60 Wrażliwość na zmiany stopy zwrotu aktywów funduszu 4% 3% 2%

31 64 63, , , ,5 60 Wrażliwość na zmiany stopy wzrostu wynagrodzeń 5% 4% 3%

32 64 63, , , ,5 60 Wrażliwość na zmiany momentu rozpoczęcia pracy

33 Drugi wskaźnik -ogółem wiek emerytalny

34 Wrażliwość na zmiany stopy zwrotu aktywów funduszu 4% 3% 2%

35 Wrażliwość na zmiany stopy wzrostu wynagrodzeń 5% 4% 3%

36 Wrażliwość na zmiany momentu rozpoczęcia pracy

37 Dalsze obszary badań Modyfikacje modelu L-C: uwzględnienie efektu kohortowego, rozróżnienie śmierci ze względu na przyczyny Rozbudowa modelu opisującego funkcjonowanie kapitałowego systemu finansowania emerytur Analiza koncepcji wydłużania wieku emerytalnego w kontekście finansowania emerytur w Filarze I