Grażyna Ancyparowicz. Charakterystyka i segmenty rynku finansowego
|
|
- Bronisław Rosiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Grażyna Ancyparowicz Charakterystyka i segmenty rynku finansowego Rynek finansowy jest to miejsce, gdzie obraca się w celach zarobkowych bądź spekulacyjnych gotówką i aktywami (instrumentami) finansowymi, które nie są pieniądzem, ale można je traktować jako swoisty substytut pieniądza. Jeśli transakcje te mają krótki horyzont czasowy (umownie nie przekraczający jednego roku) mówimy o rynku pieniężnym. Odpłatnie pozyskuje się tam środki finansowe, które umożliwiają utrzymanie bieżącej płynności finansowej, czyli zdolności do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań wobec kontrahentów. Podmioty gospodarcze sięgają zazwyczaj po kredyt w rachunku bieżącym lub rewolwingowy (obrotowy), rzadziej wystawiają weksle i inne krótkoterminowe papiery dłużne. Osoby fizyczne posiadające rachunek oszczędnościoworozliczeniowy mogą doraźnie korzystać z prawa do debetu na koncie bądź kredytu odnawialnego. Jeśli takiego rachunku nie mają, są skazane na lichwiarsko oprocentowane chwilówki badź pożyczki pod zastaw ruchomości. Transakcje długoterminowe (umownie zawierane na okres dłuższy niż rok) realizuje się na rynku kapitałowym, częściowo w formie wieloletnich kredytów, emisji obligacji oraz w operacjach papierami wartościowymi i instrumentami pochodnymi. Przez rynek kapitałowy rozumie się ogół transakcji kupna-sprzedaży, których przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie wykupu dłuższym od roku. Rynek kapitałowy kreuje zasoby finansowe, pomnaża ich wartość, dzięki czemu mogą być prowadzone w sferze realnej długofalowe inwestycje i projekty rozwojowe. Rynek ten dzieli się na rynek pierwotny i wtórny. Rynek pierwotny to ta część rynku kapitałowego, gdzie dokonuje się sprzedaży papierów wartościowych nowo wyemitowanych przez uprawnione podmioty gospodarcze, chcące powiększyć swoje zasoby kapitałowe, inwestorom, którzy angażują swoje środki finansowe w przekonaniu, iż zakup tych papierów jest korzystniejszą lokatą niż inne możliwości oszczędzania. Podstawowy składnik ryzyka inwestowania na rynku kapitałowym wynika z istnienia ryzyka rynkowego, zwanego też systematycznym, którego nie da się do końca wyeliminować, gdyż łączy się ono z określoną sytuacją gospodarczą, która podlega ustawicznym zmianom. Poczynając od lat 80. XX wieku rynek kapitałowy coraz bardziej alienuje się względem tej sfery, generuje wirtualne zyski inwestorów portfelowych oraz bąble spekulacyjne. W rezultacie, mimo powracających fal kryzysów finansowych i umorzenia części toksycznych aktywów, wartość globalnych aktywów finansowych w obrocie na rynku pierwotnym (ok. 230 bln USD) trzykrotnie przekraczała wartość światowego PKB (ok. 72 bln USD). W krajach o dojrzałych rynkach finansowych (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, kraje Beneluxu) relacja ta była jeszcze wyższa. Polska należy do krajów o wschodzących rynkach finansowych, nasz udział w aktywach finansowych świata wynosi ok. 0,3% i ok. 1% w aktywach finansowych Unii Europejskiej. Jesteśmy jednak największym rynkiem finansowym w Europie Środkowej; w naszym kraju koncentruje się ok. 50% aktywów finansowych krajów tego regionu. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (Markets in Financial Instruments Directive - MiFID), a w ślad za nią polskie ustawy (o rachunkowości oraz o obrocie instrumentami finansowymi) wprowadziły podział instrumentów finansowych na dwie grupy. Do pierwszej zaliczamy papiery wartościowe, reprezentujące prawa majątkowe. W tej grupie mieszczą się papiery udziałowe (akcje, prawa do akcji i prawa poboru, certyfikaty inwestycyjne) oraz papiery dłużne (bony, obligacje, listy zastawne). W drugiej grupie klasyfikuje się wszelkiego typu instrumenty pochodne (derywaty), które nie są papierami wartościowymi, a różnią się od
2 nich tym, że nie przenoszą wartości, lecz ryzyko, a ich wartość jest wtórna wobec wartości instrumentu podstawowego (bazowego). Instrumentem bazowym mogą być papiery wartościowe, indeksy giełdowe, waluty, ceny surowców rolnych, metali szlachetnych, paliw, badź innych wystandaryzowanych i skartelizowanych towarów. Do podstawowych instrumentów rynku pieniężnego zalicza się: bony skarbowe, bony pieniężne, bony komercyjne przedsiębiorstw, weksle, czeki, akcepty bankowe oraz certyfikaty depozytowe. Największymi segmentami rynku pieniężnego ze względu na rodzaj transakcji są: lokaty międzybankowe, bony banku centralnego oraz bony (weksle) skarbowe. Bony skarbowe są krótkoterminowym (nie przekraczającym 52 tygodni) papierem wartościowym emitowanym przez rząd w celu sfinansowania potrzeb budżetu państwa. Stanowią dogodny instrument kredytu krótkoterminowego do finansowania narastającego w czasie deficytu budżetowego. Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw (commercial papers), zwane też skryptami dłużnymi albo też papierami komercyjnymi stanowią obok kredytu w rachunku bieżącym jedno ze źródeł finansowania ich działalności przez rynek pieniężny. Emisja papierów dłużnych przedsiębiorstw odbywa się najczęściej za pośrednictwem agenta (organizatora) emisji, którym jest biuro maklerskie banku. Agent wykupuje od firmy emitenta całą emisję po określonej cenie i następnie organizuje dalszy obrót tzn. odsprzedaje je innym inwestorom na rynku wtórnym. Określenie produkty finansowe akcentuje wartość i złożoność różnego typu usług i procesów oferowanych klientom przez instytucje finansowe. Pieniądz jest towarem, który tak jak inne dobra ma cenę. Pożyczkobiorca (dłużnik) płaci odsetki, marże i prowizje na rzecz pożyczkodawcy (wierzyciela); są to koszty o kosztach pozyskania pieniądza. Produktem finansowym jest, na przykład, rachunek bankowy bądź inwestycyjny, polisa, lokata, kredyt, karta płatnicza, ale także usługi płatnicze i rozliczeniowe banków, realizacja zleceń przez domy maklerskie itp. Są to produkty o prostej konstrukcji. Obok nich istnieją produkty złożone, stanowiące na przykład efekt współpracy banków z ubezpieczycielami, takie jak popularne przed kilkoma laty poliso-lokaty, lub inne produkty oferowane w ramach bankassurance. Produkty strukturyzowane łączą cechy produktu bankowego czy ubezpieczeniowego z cechami produktów inwestycyjnych (zazwyczaj finansowych instrumentów pochodnych. Przykładem były tzw. lokaty olimpijskie oferowane w Polsce klientom detalicznym w okresie silnej aprecjacji złotego (2008 r.). Odsetki od takiej lokaty były wypłacane tylko wtedy, gdy przez cały okres objęty umową kurs złotego mieścił się w zdefiniowanym przedziale wahań. Produkty strukturyzowane (exchange trade products ETC) w obrocie giełdowym, posiadają prospekt emisyjny oraz tzw. Warunki końcowe emisji (Final Terms), w których zawarte są wszystkie istotne informacje na temat emitenta, instrumentu, czynników ryzyka, zasady wypłaty, dzięki którym można śledzić bieżącą wartość posiadanego instrumentu. Giełdowe produkty strukturyzowane klasyfikuje się, przyjmując jako kryterium wielkość ryzyka inwestycyjnego. Na przykład do produktów o relatywnie niskim ryzyku zalicza się certyfikaty z ochroną kapitału i obligacje strukturyzowane. Ryzyko umiarkowane wiąże się z inwestycjami w certyfikaty TRACKER, certyfikaty dyskontowe, bonusowe i ekspresowe. Wysokie ryzyko obciąża inwestycje z dźwignią, w certyfikaty TURBO, certyfikat FAKTOR i warranty. Może warto przy tej okazji przypomnieć (nie wdając się w szczegóły budowy poszczególnych instrumentów finansowych, ani w strategie inwestycyjne), że z certyfikatami inwestycyjnymi mamy do czynienia zarówno na rynku kasowym, jak i terminowym. Certyfikaty inwestycyjne emitują zamknięte fundusze inwestycyjne. W tym sensie jest odpowiednikiem akcji emitowanych przez przedsiębiorstwa zorganizowane jako spółki akcyjne. Warranty opcyjne są bezwarunkowym i nieodwołalnym zobowiązaniem emitenta do wypłacenia uprawnionym właścicielom kwoty rozliczenia. W przypadku warrantu kupna jest
3 to dodatnia różnica pomiędzy ceną instrumentu bazowego, a ceną wykonania określoną przez emitenta, w przypadku warrantu sprzedaży kwotą rozliczenia jest dodatnia różnica między ceną wykonania a ceną instrumentu bazowego. Wykonanie zobowiązania emitenta może polegać nie tylko na przekazaniu pieniędzy, lecz również na dostawie (tj. odpowiednio - sprzedaży lub kupnie) instrumentu bazowego po ustalonej cenie wykonania. O ile jednak w pierwszym przypadku instrumentem bazowym może być w zasadzie każda wartość (np. indeks), w drugim wyłącznie to, co może być przedmiotem obrotu i dostawy (instrument bazowy). Ponadto istnieje pojęcie warrantów subskrypcyjnych, które pozwalają na przełamanie ogólnej zasady prawa pierwszeństwa dotychczasowych akcjonariuszy do nowych akcji. Rynek finansowy podlega regulacji prawnej Ministra Finansów, działalność instytucji finansowych licencjonowaniu i normom ostrożnościowym organu nadzoru (w Polsce Komisji Nadzoru Finansowego), nadzór monetarny sprawuje bank centralny (w Polsce Narodowego Banku Polskiego). Regulacjom podlega zarówno rynek pierwotny, jak i wtórny, w tym rynek kasowy giełdy papierów wartościowych. Natomiast rynek instrumentów pochodnych i strukturyzowanych nie jest uregulowany jego uczestnicy działają na zasadzie umowy cywilnej między emitentem a inwestorem, w której określone są ogólne zasady inwestowania oraz funkcje wypłaty z zysku lub emisji instrumentów finansowych. Nie ma informacji o wielkościach emisji/sprzedaży, ani wystandaryzowanych zasad informacji o wynikach inwestycyjnych. W rynku terminowym uczestniczą inwestorzy zainteresowani zwiększoną stopą zwrotu lub określonymi instrumentami bazowymi, którzy akceptują podwyższone ryzyko.
4 Grażyna Ancyparowicz Profil polskiego rynku finansowego Najważniejszą cechą realnego socjalizmu było połączenie ściśle scentralizowanej i hierarchicznej władzy politycznej z państwową własnością środków produkcji oraz ustanowienie monopolu państwa wobec sektora finansowego. Monopol ten został ograniczony dopiero w przededniu transformacji ustrojowej. W latach weszły w życie ustawy, które umożliwiły budowę, nieomal od podstaw, rynku finansowego w Polsce. Wprawdzie nie udało się uniknąć błędów i bulwersujących opinię publiczną upadłości firm ubezpieczeniowych i banków. Naprawiano je sukcesywnie wprowadzając standardy legislacyjne i normy ostrożnościowe obowiązujące kraje Unii Europejskiej. Do rozwoju rynku finansowego przyczyniła się także zapoczątkowana w 1993 r. kompleksowa informatyzacja sektora finansowego. Obecnie infrastruktura techniczna tego sektora pozwala na przeprowadzanie transakcji w czasie rzeczywistym. W ostatnim piętnastoleciu rozwój naszego sektora finansowego przebiegał bez większych zakłóceń, w tempie szybszym niż wzrost sfery realnej polskiej gospodarki narodowej. Relacja aktywów finansowych do PKB wzrosła w tym okresie dwu i półkrotnie. Rynek finansowy rozwijał się szybciej niż sfera realna; na koniec 2012 r. aktywa instytucji finansowych ( o 40% przekraczały wartość PKB. Jednak, choć rola instytucji finansowych w tworzeniu wartości dodanej szybko rosła, to w ujęciu wartościowych wkład ten nie był wysoki. wzrosła z ok. 8 mld zł w 1996 r. do 65 mld zł w 2012, ale udział w wartości dodanej ogółem od 2000 r. utrzymuje się na poziomie 4-5%. Zmianom ilościowym towarzyszyły istotne zmiany struktury aktywów podmiotów rynku finansowego. Spadł z ok. 95% w 1996 r. do 69% w 2012 r. (o 26 pkt. proc.) udział banków, zwiększył się natomiast udział pozostałych instytucji finansowych: zakładów ubezpieczeniowych (z 4% do 12%) oraz różnego typu funduszy inwestycyjnych (z 1% do 12%). Pojawiła się także nowa grupa podmiotów otwarte fundusze inwestycyjne, które na koniec 2012 r. dysponowały aktywami stanowiącymi 14% ogólnej wartości aktywów wszystkich działających w Polsce instytucji finansowych. Zmiany struktury podmiotowej aktywów finansowych w znacznej mierze można więc przypisać likwidacji klasycznych oraz powołaniu (OFE), z misją zasilania składką emerytalną rynku kapitałowego (w szczególności warszawskiej giełdy papierów wartościowych). Dziś wiadomo, że emerytury w systemie zdefiniowanej składki będą oscylowały wokół minimum gwarantowanego przez państwo. Polacy są tego świadomi. Ci, którzy posiadają nadwyżki rozporządzalnego dochodu, bronią się przed nędzą na starość, zwiększając zainteresowanie ubezpieczeniowymi programami oszczędnościowymi oraz obiecującymi wysokie zyski funduszami inwestycyjnymi. Ogranicza to podaż pieniądza dla sektora bankowego, a tym samym spowalnia dynamikę akcji kredytowej, czego konsekwencją jest spadek udziału aktywów banków w ogólnej wartości aktywów instytucji finansowych. Poziom aktywów instytucji pośrednictwa finansowego w Polsce kształtuje się przede wszystkim pod wpływem stopy wzrostu aktywów sektora bankowego (czyli wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek), a tę osłabia niska dynamika podaży pieniądza (czyli depozytów i innych zobowiązań banków, wykazywanych po stronie pasywów). Kapitały własne stanowią 8-10% pasywów banków, rozmiary akcji kredytowej są proporcjonalne do wartości depozytów sektora niefinansowego (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych). W Polsce, gdzie 48% pracowników utrzymuje się z pracy najemnej wynagrodzenia są (w ujęciu parytetu siły nabywczej o połowę niższe w porównaniu ze średnim poziomem zarobków w Unii Europejskiej, zaś koszty pracy siedmiokrotni niższe w porównaniu z Norwegią, pięciokrotnie niższe w porównaniu z Niemcami. Niskie dochody gospodarstw domowych w
5 połączeniu z prywatyzacją usług edukacyjnych i zdrowotnych oraz rozbudzonymi aspiracjami powodują, że skłonność do oszczędzania maleje. Na początku transformacji ustrojowej oszczędności stanowiły ok. 15% rozporządzalnego dochodu gospodarstw domowych, lecz w przededniu akcesji do Unii Europejskiej wskaźnik ten spadł do 8-10%, a w ostatnich dwu latach, gdy sytuacja na rynku pracy pogorszyła się na skutek spowolnienia wzrostu gospodarczego, udział oszczędności w rozporządzalnych dochodach gospodarstw domowych obniżył się o ok. 2 pkt. proc. Rynek finansowy jest faktycznie zamknięty dla ok. 8 mln osób żyjących na poziomie minimum socjalnego (według standardów Unii Europejskiej to ok zł na członka gospodarstwa domowego). Jest to połowa ogólnej liczby pracujących w Polsce. W równie trudnej sytuacji znajduje się ok. 7 mln emerytów i rencistów. Jeśli do tego dodamy 18% ludzi, którzy żyją na ustawowej granicy ubóstwa (bliskiej granicy biologicznej egzystencji) odpowiedź wydaje się oczywista. Główną przyczyną wykluczenia finansowego w Polsce są niskie dochody rozporządzalne polskich rodzin. Natomiast samowykluczenie z rynku finansowego najczęściej jest następstwem braku zaufania polskiego społeczeństwa do podmiotów finansowych. Wielu Polaków utraciło oszczędności podczas szokowej terapii prowadzonej w warunkach galopującej inflacji, inni na skutek nietrafionych inwestycji na rynku kapitałowym, a nawet oszustwa. Negatywne doświadczenia tego rodzaju dotykały głównie osoby w średnim wieku i starsze, mieszkańców większych miast, legitymujących się wyższym wykształceniem, posiadających względnie stabilne źródło dochodów. Bariery dostępu do produktów finansowych pojawiają się także na skutek szybko rosnącej liczby niewypłacalnych dłużników, zjawisku temu towarzyszy szybki wzrost kwoty niespłaconych terminowo wierzytelności. Zazwyczaj, nadmierne zadłużanie się jeśli nie zostało spowodowane nagłą zmianą sytuacji zawodowej czy zdrowotnej jest konsekwencją tzw. demokratyzacji kredytu, obserwowanej w Stanach Zjednoczonych, Europie Zachodniej, a od kilkunastu lat w Polsce. Niefrasobliwe podejście do zakupów ratalnych, kart kredytowych, wysokooprocentowanych pożyczek oferowanych bez zabezpieczenia to główne przyczyny niewypłacalności dłużników. Z raportów BIK wynika, że w Polsce, na koniec czerwca 2013 r. w grupie klientów podwyższonego ryzyka znalazło się 2,5 mln osób (ok. 6% całej ludności), zaległe płatności przekroczyły 40 mld zł, średnie zaległe zadłużenie sięgało 18 tys. zł, rekordzista był winien ponad 100 mln zł. Dostęp do produktów finansowych (w tym bankowych) blokują rozpowszechnione w ostatnich latach tzw. śmieciowe umowy o pracę. Osoby zatrudnione na takich warunkach nie mogą przedstawić wiarygodnej informacji o stanie swych dochodów. Dotyczy to także osób otrzymujących wynagrodzenia wyższe od zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego. Przelewy na ich konta mogłyby naprowadzić Inspekcję Pracy, bądź inne organa ścigania przestępstw gospodarczych na nieuczciwego pracodawcę. Osoby takie, w razie pilnej potrzeby, są zmuszone do skorzystania z usług parabanków, oferujących pożyczki na lichwiarski procent. Wykluczenie z rynku finansowego mieszkańców małych miejscowości jest wywołane brakiem możliwości technicznych dokonywania rozliczeń za pomocą pieniądza elektronicznego. W małych miejscowościach bankomaty nadal są zbyt rzadko instalowane, a właścicieli drobnych sklepików, punktów usługowych i kiosków nie stać na zakup terminali umożliwiających rozliczenia transakcji z użyciem kart płatniczych. Wielu starszych ludzi, pamiętających bankructwa banków, wyłudzenia i oszustwa z lat 90. XX wieku, ma zaufanie tylko do gotówki, inni rezygnują z posiadania rachunków bankowych dlatego, że zły stan zdrowia i podeszły wiek uniemożliwiają im samodzielne wyprawy do banku czy bankomatu. Występują także bariery dostępu do oficjalnego rynku finansowego, związane z wysokim, sięgającym (według szacunków Eurostatu) prawie 30% PKB udziałem nielegalnej (czarnej i szarej) gospodarki oraz korupcją. Gotówka jest anonimowa, pieniądz-czek i
6 pieniądz-elektroniczny zdradzają swoich użytkowników, mogą być tropem, który zdradzi nielegalne źródła pochodzenia majątku. Niedostateczna podaż pieniądza do 2012 r. nie ograniczała emisji kredytu, bowiem banki zagraniczne były dofinansowane przez macierzyste korporacje Nawet podczas kryzysu finansowego (2009 r.) i kryzysu w strefie euro (2012 r.) większość akcjonariuszy powstrzymała się od wywozu kapitału z Polski, przeznaczając wypracowaną dywidendę na rozwój firm bezpośredniego inwestowania, do czasu okrzepnięcia filii. Zasilanie zagranicznym kredytem polskiej gospodarki via system bankowy pobudzało popyt na rynku wewnętrznym, a tym samym sprzyjało utrzymywaniu dodatniej dynamiki polskiego PKB. Miało jednak także negatywne konsekwencje, gdyż uzależniało działające w Polsce banki, zakłady ubezpieczeniowe i inne podmioty finansowe od spółki matki. Klienci działających w naszym kraju filii zagranicznych koncernów finansowych narażeni byli na nieoczekiwane, jednostronne, niekorzystne zmiany warunków umów, z reguły na niekorzystne, tym bardziej dotkliwe, że są oni wystarczająco zabezpieczeni przed ryzykiem walutowym. W szczególności dotyczy to kredytów nominowanych w obcej walucie na nieruchomości mieszkaniowe. Korzystali z nich (wbrew obiegowym opiniom) nie tylko ludzie bardzo zamożni. Z danych UKNF wynika, że ponad 250 tys. kredytów zostało udzielonych kredytobiorcom o dochodach netto do 4 tys. zł, a ponad 150 tys. kredytobiorcom, których dochód netto był w granicach 4-6 tys. zł. Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje potrzeby (brutto) finansowania zewnętrznego brutto Polski na ok. 30% PKB, w tym 11% PKB to potrzeby pożyczkowe rządu. Skala finansowania zewnętrznego, jak i jego struktura zwiększają wrażliwość naszej gospodarki mogą przynieść problemy trudniejsze do rozwiązania od tych, jakie dotyczą obecnie nadmiernie zadłużonych peryferyjnych krajów strefy euro. Można uniknąć tego zagrożenia, ale wymaga to rewizji dotychczasowej, nazbyt liberalnej polityki otwarcia na współpracę z obcym kapitałem, a także bardziej sprawiedliwego podziału korzyści, jakie daje wzrost gospodarczy. W przeciwnym razie, zarówno w sferze finansowej, jak i w sferze realnej, Polska stanie się krajem podporządkowanym interesom transnarodowych korporacji i powiązanych z nimi kompradorskich elit. Jest to swoista forma neokolonializmu, tolerowana dotychczas w Ameryce Łacińskiej i Azji, ale niemożliwa do zaakceptowania przez społeczność państwa położonego w centrum Europy.
7 Aktywa głównych instytucji finansowych w Polsce, stan na koniec okresu Ogółem Banki SKOK Zakłady ubezpieczeń Fundusze inwestycyjne OFE Podmioty maklerskie Rok w mld zł ,6 197,1 0,2 8,1 1,4 1, ,2 247,7 0,4 13,2 1,9 3, ,0 318,7 0,6 20,7 1,8 3, ,2 363,4 0,9 28,9 3,1 2,3 3, ,8 428,4 1,2 37,9 9,5 9,9 3, ,9 469,7 1,8 48,0 12,1 19,4 2, ,7 466,5 2,5 57,5 22,8 31,6 2, ,1 489,3 3,4 65,7 33,2 44,8 3, ,3 538,5 4,2 77,9 37,6 62,6 5, ,9 586,4 5,3 89,6 61,6 86,1 6, ,0 681,8 6,0 108,6 99,2 116,6 10, ,6 792,8 7,3 126,9 133,8 140,0 11, , ,1 9,4 137,9 83,7 138,3 8, , ,4 11,6 139,0 104,4 178,6 9, , ,4 14,1 146,2 130,4 221,3 9, , ,6 15,2 146,2 124,6 214,4 10, , ,2 16,9 162,9 157,7 272,3 9,0 Źródło: opracowanie własne, dane źródłowe: witryna internetowa KNF witryna internetowa NBP NBP, witryna internetowa GUS dostęp
RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Rzecznik Prasowy Prezesa GUS seminarium naukowe pod patronatem naukowym prof. dr hab. Józefa Oleńskiego Prezesa GUS RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY prof. nadzw. dr
Bardziej szczegółowoRynek kapitałowopieniężny. Wykład 1 Istota i podział rynku finansowego
Rynek kapitałowopieniężny Wykład 1 Istota i podział rynku finansowego Uczestnicy rynku finansowego Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Jednostki administracji państwowej i lokalnej Podmioty zagraniczne
Bardziej szczegółowoRozwój systemu finansowego w Polsce
Departament Systemu Finansowego Rozwój systemu finansowego w Polsce Warszawa 213 Struktura systemu finansowego (1) 2 Struktura aktywów systemu finansowego w Polsce w latach 25-VI 213 1 % 8 6 4 2 25 26
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoSYSTEM BANKOWY. Finanse 110630-1165
SYSTEM BANKOWY Finanse Plan wykładu Rodzaje i funkcje bankowości Bankowość centralna Banki komercyjne i inwestycyjne Finanse Funkcje banku centralnego(1) Bank dla państwa Bank dla banków Emisja pieniądza
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/3/2017
Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoSukces. Bądź odważny, nie bój się podejmować decyzji Strach jest i zawsze był największym wrogiem Ludzi
Sukces Każdy z nas przychodzi na świat z sekretnym zadaniem. Jak myślisz, jakie jest Twoje? Czy jesteś gotowy wykorzystać w pełni swój potencjał? Do czego masz talent? Jakie zdolności, zainteresowania
Bardziej szczegółowodr Joanna Cichorska Dłużne papiery wartościowe przedsiębiorstw jako substytut kredytu w bankach komercyjnych
dr Joanna Cichorska Dłużne papiery wartościowe przedsiębiorstw jako substytut kredytu w bankach komercyjnych Determinanty zmian na polskim rynku finansowym w latach 1993 2003! Zmiany w strukturze kapitałów
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Zbigniew Dobosiewicz - Wprowadzenie do finansów i bankowości. Spis treści
Księgarnia PWN: Zbigniew Dobosiewicz - Wprowadzenie do finansów i bankowości Spis treści Wstęp.......................................... 11 CZE ŚĆ I. WPROWADZENIE DO FINANSÓW................. 13 Rozdział
Bardziej szczegółowoGlobalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy
Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy prof. dr hab. Piotr Banaszyk, prof. zw. UEP Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Gospodarki Międzynarodowej Agenda 1. Przyczyny globalnego
Bardziej szczegółowoRynek finansowy w Polsce
finansowy w Polsce finansowy jest miejscem, na którym są zawierane transakcje kupna i sprzedaży różnych form kapitału pieniężnego, na różne terminy w oparciu o instrumenty finansowe. Uczestnikami rynku
Bardziej szczegółowoStudia niestacjonarne WNE UW Rynek kapitałowy
Studia niestacjonarne WNE UW Rynek kapitałowy Architektura rynku kapitałowego w Polsce 10 października 2011 Założenia: Rynek kapitałowy to rynek funduszy średnio i długoterminowych Rynek kapitałowy składa
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/1/2017
Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6
DZIENNIK URZĘDOWY KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6 TREŚĆ: Poz.: KOMUNIKATY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA AGENTÓW FIRM INWESTYCYJNYCH: 27 Komunikat Nr 20 Komisji Egzaminacyjnej
Bardziej szczegółowoBilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r.
Warszawa, dnia 29 czerwca 2018 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja
Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Masz zamiar kupić produkt, który nie jest prosty i który może być trudny w zrozumieniu Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2016
Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK portfel Dłużny... 3 Rozdział 3. Polityka
Bardziej szczegółowoŁączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 352, , ,00. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat
1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe
Bardziej szczegółowoOgłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty
SUPERFUND Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA Ul. Dzielna 60, 01 029 Warszawa Infolinia: 0 801 588 188 Tel. 22 556 88 60, Fax. 22 556 88 80 superfundtfi@superfund.com www.superfund.pl Ogłoszenie z dnia
Bardziej szczegółowoBilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r.
Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie
Bardziej szczegółowoTrzy sfery działania banków
Trzy sfery działania banków I sfera działania banków: pośrednictwo kredytowe w ramach tzw. operacji pasywnych (biernych) bank pożycza pieniądze i środki pieniężne od swoich klientów po to, aby w ramach
Bardziej szczegółowoRYNKI INSTRUMENTY I INSTYTUCJE FINANSOWE RED. JAN CZEKAJ
RYNKI INSTRUMENTY I INSTYTUCJE FINANSOWE RED. JAN CZEKAJ Wstęp Część I. Ogólna charakterystyka rynków finansowych 1. Istota i funkcje rynków finansowych 1.1. Pojęcie oraz podstawowe rodzaje rynków 1.1.1.
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2016
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoMIROSŁAWA CAPIGA. m #
MIROSŁAWA CAPIGA m # Katowice 2008 SPIS TREŚCI WSTĘP 11 CZĘŚĆ I DWUSZCZEBLOWOŚĆ SYSTEMU BANKOWEGO W POLSCE Rozdział 1 SPECYFIKA SYSTEMU BANKOWEGO 15 1.1. System bankowy jako element rynkowego systemu finansowego
Bardziej szczegółowoBudowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2000-2008 (w mld zł) 2000 2001 2002 2003
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2015
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoŁączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 345, , ,39. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat
1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Rozdział 1. Współczesna bankowość komercyjna 12. Rozdział 2. Modele organizacji działalności banków komercyjnych 36
SPIS TREŚCI Część I. Organizacja i strategie działalności banków komercyjnych Rozdział 1. Współczesna bankowość komercyjna 12 1.1. Pojęcie i cechy... 13 1.2. Determinanty rozwoju współczesnych banków komercyjnych...
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w I półroczu 2013 roku 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 25 października 2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2013 roku 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Informacja sygnalna Warszawa, 25 czerwca 2014 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoTEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE
TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE Bank Millennium S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Stanisława Żaryna 2A, 02-593 Warszawa, wpisany pod nr KRS 0000010186
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/1/2014
OPIS FUNDUSZY OF/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING AKCJI 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING STABILNEGO
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe domów i biur maklerskich w I półroczu 2009 roku 1
Warszawa,16 października 2009 r. Wyniki finansowe domów i biur maklerskich w I półroczu 2009 roku 1 Dane te prezentują wyniki finansowe 42 domów i 7 biur maklerskich (przed rokiem 39 domów i 6 biur maklerskich)
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe domów i biur maklerskich w 2008 roku 1
Warszawa, 2009.06.19 Wyniki finansowe domów i biur maklerskich w 2008 roku 1 W 2008 r. na wartość majątku i wyniki finansowe przedsiębiorstw maklerskich niekorzystny wpływ wywarły psychologiczne następstwa
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWA POZYCJA INWESTYCYJNA POLSKI
N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki MIĘDZYNARODOWA POZYCJA INWESTYCYJNA POLSKI W 2003 ROKU Warszawa, wrzesień 2004 r. 2 Spis treści Wstęp...5 Synteza...7 1. Międzynarodowa pozycja
Bardziej szczegółowoNotowania i wyceny instrumentów finansowych
Notowania i wyceny instrumentów finansowych W teorii praktyka działa, w praktyce nie. Paweł Cymcyk 11.12.2016, Gdańsk W co będziemy inwestować? Rodzaj instrumentu Potrzebna wiedza Potencjał zysku/poziom
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowoInstrumenty Rynku Pieniężnego
Rodzaje i opis instrumentów finansowych wchodzących w skład portfeli Definicje pojęć użytych w opisie instrumentów Zmienność ceny miara niepewności co do przyszłej wartości instrumentu finansowego, im
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWY W POLSCE. Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak. Wydanie*drugie zmienione
SYSTEM FINANSOWY W POLSCE Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak Wydanie*drugie zmienione Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2008 Spis treści Przedmowa do drugiego wydania
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w I półroczu 2014 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 24 października 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw
Bardziej szczegółowow całości (97,1%) podmiotom sektora niefinansowego, nieznacznie powiększając w analizowanym okresie swój udział w tym segmencie rynku (o 1,1 pkt
Wyniki finansowe banków w 2008 r. [1] Warszawa, 2009.05.08 W końcu 2008 r. działalność prowadziło 70 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 60 z przewagą kapitału zagranicznego lub całkowicie
Bardziej szczegółowoTYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH
ZAŁĄCZNIK NR 1 DO REGULAMINU TYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH W ramach Zarządzania, Towarzystwo oferuje następujące Modelowe Strategie Inwestycyjne: 1. Strategia Obligacji: Cel inwestycyjny: celem
Bardziej szczegółowoSTRATEGIE INWESTOWANIA NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH. Dr Piotr Adamczyk
STRATEGIE INWESTOWANIA NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Dr Piotr Adamczyk piotr_adamczyk@sggw.pl 2 Cel przedmiotu, zaliczenie Celem kształcenia jest poszerzenie wiedzy studentów z zakresu funkcjonowania
Bardziej szczegółowoWIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) - referencyjna wysokość oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania podawanych
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2017
Opis funduszy OF/ULS2/2/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/1/2018
Opis funduszy OF/ULS2/1/2018 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoKURS DORADCY FINANSOWEGO
KURS DORADCY FINANSOWEGO Przykładowy program szkolenia I. Wprowadzenie do planowania finansowego 1. Rola doradcy finansowego Definicja i cechy doradcy finansowego Oczekiwania klienta Obszary umiejętności
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/2/2018
Opis funduszy OF/ULS2/2/2018 Spis treści OF/ULS2/2/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna
Bardziej szczegółowoInstrumenty strukturyzowane inwestycja na rynku kapitałowym w okresie kryzysu finansowego
Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Witold Szczepaniak Instrumenty strukturyzowane inwestycja na rynku kapitałowym w okresie kryzysu finansowego Rynek
Bardziej szczegółowoTEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE
TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE Bank Millennium S.A. Data: z siedzibą w Warszawie, ul. Stanisława Żaryna 2A, 2-593 Warszawa, wpisany pod nr KRS 1186
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w I półroczu 2011 roku 1
Warszawa, 4 listopada 2011 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w I półroczu 2011 roku 1 W dniu 30 czerwca 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowało
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014
OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL DŁUŻNY 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2018
Opis funduszy OF/1/2018 Spis treści Opis funduszy nr OF/1/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i
Bardziej szczegółowoSpis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny...
Opis funduszy Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2015 Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Rozdział 6. Rozdział 7. Rozdział 8. Rozdział 9. Rozdział 10. Postanowienia ogólne...3
Bardziej szczegółowoFinansowanie działalności przedsiebiorstwa. Finanse 110630-1165
Finansowanie działalności przedsiebiorstwa przedsiębiorstw-definicja Przepływy pieniężne w przedsiębiorstwach Decyzje finansowe przedsiębiorstw Analiza finansowa Decyzje finansowe Krótkoterminowe np. utrzymanie
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym dr Dominika Kordela Uniwersytet Szczeciński 31 marzec 2016 r. Plan wykładu Rynek kapitałowy a rynek finansowy Instrumenty rynku kapitałowego
Bardziej szczegółowoSystem finansowy to mechanizm współdziałania i przepływu siły nabywczej między niefinansowymi podmiotami gospodarczymi, w skład którego wchodzą:
SYSTEM FINANSOWY System finansowy to mechanizm współdziałania i przepływu siły nabywczej między niefinansowymi podmiotami gospodarczymi, w skład którego wchodzą:! instrumenty finansowe! rynki finansowe!
Bardziej szczegółowoSpis treści: Wstęp. ROZDZIAŁ 1. Istota i funkcje systemu finansowego Adam Dmowski
Rynki finansowe., Książka stanowi kontynuację rozważań nad problematyką zawartą we wcześniejszych publikacjach autorów: Podstawy finansów i bankowości oraz Finanse i bankowość wydanych odpowiednio w 2005
Bardziej szczegółowoKomunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r.
Komunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na agenta firmy inwestycyjnej Na podstawie art. 128 ust.
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.
OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r. Na podstawie 28 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 listopada
Bardziej szczegółowoUstawa o finansach publicznych określa dla jst granice zaciągania pożyczek i kredytów oraz zobowiązań.
Ustawa o finansach publicznych określa dla jst granice zaciągania pożyczek i kredytów oraz zobowiązań. Analiza struktury budżetów jednostek samorządu terytorialnego pozwala na stwierdzenie, iż sfinansowanie
Bardziej szczegółowoTemat: Informacja o wstępnych skonsolidowanych wynikach finansowych za 2012 rok Grupy Kapitałowej Banku Handlowego w Warszawie S.A.
Warszawa, dnia 14 lutego 2013 r. Temat: Informacja o wstępnych skonsolidowanych wynikach finansowych za 2012 rok Grupy Kapitałowej Banku Handlowego w Warszawie S.A. Podstawa Prawna: Zgodnie z 5 ust. 1
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013
OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu
Bardziej szczegółowoPolityka monetarna państwa
Polityka monetarna państwa Definicja pieniądza To miara wartości dóbr i usług To ustawowy środek zwalniania od zobowiązań Typy pieniądza Pieniądz materialny: monety, banknoty, czeki, weksle, akcje, obligacje
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1]
Warszawa, 2009.07.10 Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1] W końcu marca br. działalność prowadziło 70 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 60 z przewagą kapitału zagranicznego
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoUbezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe
Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe Opis Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe funkcjonujące w ramach indywidualnych i grupowych ubezpieczeń na życie proponowanych
Bardziej szczegółowoNauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski
Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski Wykład 2 SYSTEM FINANSOWY Co to jest system finansowy? System finansowy obejmuje rynki pośredników, firmy usługowe oraz inne instytucje wykorzystywane
Bardziej szczegółowoI. Wykaz zmian w Prospekcie Informacyjnym PZU SFIO Globalnych Inwestycji
09.09.2011 Z dniem 9 września 2011 r. dokonuje się zmian w treści Prospektu Informacyjnego oraz Skrótu Prospektu Informacyjnego PZU SFIO Globalnych Inwestycji I. Wykaz zmian w Prospekcie Informacyjnym
Bardziej szczegółowoSzanowni Państwo, Obligatariusze Banku Spółdzielczego w Płońsku
Zarząd Banku Spółdzielczego w Płońsku: Teresa Kudlicka - Prezes Zarządu Dariusz Konofalski - Wiceprezes Zarządu Barbara Szczypińska - Wiceprezes Zarządu Alicja Plewińska - Członek Zarządu Szanowni Państwo,
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty I. Informacje o Funduszu Nazwa Funduszu Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (Arka GLOBAL
Bardziej szczegółowoOpis: Spis treści: Tytuł: Papiery wartościowe na rynku pieniężnym i kapitałowym. Autorzy: Sławomir Antkiewicz
Tytuł: Papiery wartościowe na rynku pieniężnym i kapitałowym. Autorzy: Sławomir Antkiewicz Opis: Wraz z rozwojem rynku kapitałowego i pieniężnego w Polsce rośnie znaczenie znajomości konstrukcji i stosowania
Bardziej szczegółowo1 PRZEDMIOT I METODA NAUKI FINANSÓW
Spis treści Wstęp Rozdział 1 PRZEDMIOT I METODA NAUKI FINANSÓW 1.1. Etymologia terminu finanse i główne etapy rozwoju finansów 1.2. Współczesne rozumienie finansów 1.2.1. Ogólna charakterystyka finansów
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012
OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 24 września 2013 r. Wyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1 W końcu czerwca 2013 r. działalność operacyjną prowadziły
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoBilans na dzień (tysiące złotych)
Bilans na dzień 31.12.2005 2005-12-31 Bilans 2005-12-31 I. Aktywa 105 951 1. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 17 823 a) Środki na bieżących rachunkach bankowych 366 b) Lokaty pieniężne krótkoterminowe
Bardziej szczegółowoTEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4
TEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4 TEST WYBORU (1 pkt za prawidłową odpowiedź) Przeczytaj uważnie pytania, wybierz jedną poprawną odpowiedź spośród podanych i zakreśl ją znakiem X. Czas pracy 30 minut. 1. Bankiem
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I półroczu 2008 r. [1]
Warszawa, 2008.09.02 Wyniki finansowe banków w I półroczu 2008 r. [1] W końcu czerwca 2008 r., tak jak w analogicznym okresie ubiegłego roku, działalność prowadziło 65 banków komercyjnych, w tym 55 z przewagą
Bardziej szczegółowoOcena odpowiedniości
Szanowni Państwo, Ocena odpowiedniości przedstawiona Państwu do wypełnienia ankieta ma na celu dokonanie oceny, czy, biorąc pod uwagę Państwa wiedzę o inwestowaniu w instrumenty finansowe* oraz doświadczenie
Bardziej szczegółowoBilans płatniczy Polski w lipcu 2015 r.
Warszawa, dnia 14 września 2015 r. Bilans płatniczy Polski w lipcu 2015 r. Miesięczny bilans płatniczy został oszacowany przy wykorzystaniu danych z miesięcznych i kwartalnych sprawozdań polskich podmiotów
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w okresie I-IX 2013 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 20 grudnia 2013 r. Wyniki finansowe banków w okresie I-IX 2013 r. 1 W końcu września 2013 r. działalność operacyjną
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Czy warto powierzać pieniądze bankom Dr Robert Jagiełło Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 kwietnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY 1 WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowo/I'iio I 80,4. B 375915. Wydaimie III zmkelome. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
/I'iio I 80,4. o o Wydaimie III zmkelome B 375915 Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 15 Rozdział 1 POLSKI SYSTEM BANKOWY 17 1.1. System bankowy jako cząść systemu finansowego 18 1.1.1.
Bardziej szczegółowoPorównanie możliwości inwestowania w tzw. bezpieczne formy lokowania oszczędności. Jakub Pakos Paulina Smugarzewska
Porównanie możliwości inwestowania w tzw. bezpieczne formy lokowania oszczędności Jakub Pakos Paulina Smugarzewska Plan prezentacji 1. Bezpieczne formy lokowania oszczędności 2. Depozyty 3. Fundusze Papierów
Bardziej szczegółowoRynkowy system finansowy Marian Górski
Rynkowy system finansowy Marian Górski Podręcznik obejmuje całościową analizę rynkowego systemu finansowego, który wraz z sektorem finansów publicznych tworzy system finansowy gospodarki. Autor podzielił
Bardziej szczegółowoPioneer Pieniężny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Tabela Główna (tysiące złotych) Zestawienie lokat na dzień
Tabela Główna Zestawienie lokat na dzień 31.12.2007 Składniki lokat Zestawienie lokat na dzień 31.12.2007 ceny nabycia w tys. w aktywach ogółem Zestawienie lokat na dzień 31.12.2006 ceny nabycia w tys.
Bardziej szczegółowoWojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych
Wojciech Buksa wojciech.buksa@outlook.com Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych!1 Wstęp. Pod koniec 2011 roku komisja europejska przedstawiła pomysł wprowadzenia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 182 do Zarządzenia Członka Zarządu Banku nr 523/2014 z dnia 30 października 2014 r. PEŁNOMOCNICTWO
., dnia... PEŁNOMOCNICTWO Działając w imieniu...... (nazwa Klienta), zarejestrowanego w... (kraj siedziby), pod numerem....... (numer w rejestrze), adres siedziby....., adres do korespondencji, numer identyfikacji
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1]
Warszawa, 2010.01.08 Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1] W końcu września 2009 r. działalność prowadziło 69 banków komercyjnych (o 1 mniej niż rok wcześniej), w tym 59 z przewagą
Bardziej szczegółowoRaport półroczny 1998
Raport półroczny 1998 Zysk Zysk netto wypracowany w ciągu pierwszego półrocza 1998 roku wyniósł 8,6 mln PLN, a prognoza na koniec roku zakłada zysk netto na poziomie 18 mln PLN. Wyniki finansowe banku
Bardziej szczegółowoBilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r.
Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE. z dnia 31 października 2018 roku. o zmianach statutu. Allianz Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty
OGŁOSZENIE z dnia 31 października 2018 roku o zmianach statutu Allianz Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Allianz Polska S.A. z siedzibą w Warszawie niniejszym
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe otwartych funduszy emerytalnych i powszechnych towarzystw emerytalnych w 2011 roku 1
Warszawa 18.05.2012 Wyniki finansowe otwartych funduszy emerytalnych i powszechnych towarzystw emerytalnych w 2011 roku 1 W końcu grudnia 2011 r. w ewidencji Centralnego Rejestru Członków prowadzonego
Bardziej szczegółowoZe względu na przedmiot inwestycji
INWESTYCJE Ze względu na przedmiot inwestycji Rzeczowe (nieruchomości, Ziemia, złoto) finansowe papiery wartościowe polisy, lokaty) INWESTYCJE Ze względu na podmiot inwestowania Prywatne Dokonywane przez
Bardziej szczegółowoOcena odpowiedniości
Szanowni Państwo, Ocena odpowiedniości przedstawiona Państwu do wypełnienia ankieta ma na celu dokonanie oceny, czy w świetle posiadanej przez Państwa wiedzy o inwestowaniu w zakresie instrumentów finansowych*
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe otwartych funduszy emerytalnych i powszechnych towarzystw emerytalnych w 2009 roku 1
Warszawa, 7 maja 2010 r. Wyniki finansowe otwartych funduszy emerytalnych i powszechnych towarzystw emerytalnych w 2009 roku 1 Zakład Ubezpieczeń Społecznych w okresie od 19.05.1999 r. do 31.12.2009 r.
Bardziej szczegółowoBilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.
Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie
Bardziej szczegółowo