E uropejskie. modele polityki kulturalnej (2) Bożeny Gierat-Bieroń. pod redakcją. Kraków 2006 Spis treści

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "E uropejskie. modele polityki kulturalnej (2) Bożeny Gierat-Bieroń. pod redakcją. Kraków 2006 Spis treści"

Transkrypt

1 E uropejskie modele polityki kulturalnej (2) pod redakcją Bożeny Gierat-Bieroń Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie; Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński Kraków 2006 Spis treści

2 Wydawca: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie ul. Szewska 20/3, Kraków tel.: , msap@ae.krakow.pl Instytut Europeistyki Uniwersytet Jagielloński ul. Jodłowa 13, Kraków tel.: , fax: kateurop@ces.uj.edu.pl Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie; Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński Opieka naukowa: prof. dr hab. Zdzisław Mach Redakcja językowa i korekta: Anna Szczepanik Opracowanie graficzne: Olison s Project Skład: Studio F, Druk: POLIGRAFIA Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego ul. Konfederacka 6, Kraków tel.: ISBN: Spis treści

3 Spis treści Bożena Gierat-Bieroń Wstęp Bożena Gierat-Bieroń, Emilia Mazanek Rozdział I. Hiszpania 1. Zarys polityki kulturalnej Hiszpanii Ministerstwo Kultury Hiszpanii (Ministerio de Cultura) Wspólnoty autonomiczne Konstytucja i statuty o kulturze Wspólnoty autonomiczne od Konstytucji do autonomii Analiza polityki kulturalnej wybranych wspólnot autonomicznych Hiszpanii Kraj Basków Katalonia Walencja Andaluzja Asturia Estremadura Hiszpańska polityka kulturalna Zakończenie Katarzyna Gibała, Robert Grzanka Rozdział II. Belgia 1. Wprowadzenie Flandria regionem Królestwa Belgii Model polityki kulturalnej Flandrii ogólne cele i zasady Podstawowe cechy modelowe Główne cele polityki kulturalnej Spis treści

4 4. Finansowanie kultury we Flandrii Kondycja współczesnej kultury flamandzkiej Uczestnictwo w życiu kulturalnym Najważniejsze instytucje kulturalne Flandrii Flamandzkie centra kultury Wspólnota Francuska Podział kompetencji, struktura organizacyjna Wspólnota Francuska polityka kulturalna Zakończenie Barbara Frysztacka, Aleksandra Mikuła, Małgorzata Winiarska Rozdział III. Szwajcaria 01. Wielokulturowość Szwajcarii Skuteczne zarządzanie wielokulturowością i nowe wyzwania Historia polityki kulturalnej Szwajcarii Założenia polityki kulturalnej Organy odpowiedzialne za politykę kulturalną Szwajcarii na poziomie federalnym Federalne Biuro ds. Kultury Szwajcarska Fundacja Kulturalna Pro Helvetia Instytucje Federalnego Departamentu Spraw Zagranicznych Współpraca horyzontalna na poziomie międzyrządowym (kantony i miasta) oraz międzyministerialnym (Konfederacja) Ustawodawstwo federalne a polityka kulturalna Polityka kulturalna na poziomie kantonalnym i lokalnym Polityka kulturalna kantonu i miasta Lucerna Polityka kulturalna kantonu i miasta Neuchâtel Polityka kulturalna kantonu Ticino i miasta Lugano Zakończenie Aneks Notki o autorach Literatura Spis treści

5 W stęp Spis treści

6 6 Spis treści

7 Wstęp Przedstawiamy Państwu drugi zeszyt Europejskich modeli polityki kulturalnej. Nasza pierwsza publikacja, która ukazała się w 2005 r., obejmowała analizy systemów administracyjno-finansowych i organizacyjnych w kulturze ważnych europejskich krajów, takich jak: Wielka Brytania, Irlandia, Francja, Niemcy, Austria i Włochy. Niniejsza propozycja kontynuuje zasadniczy wątek naukowego przedsięwzięcia, jakim jest próba kompleksowego, wieloaspektowego i dynamicznego ujęcia problemów kultury artystycznej. Do analizy posłużyły nam odmienne od siebie, ale też inne od poprzednich (zawartych we wcześniejszej publikacji) państwa: Belgia, Hiszpania oraz Szwajcaria. Wybór ten nie dokonał się przypadkowo. Belgia, Hiszpania, Szwajcaria wyróżniają się wysokim stopniem zdecentralizowania administracyjnego, szerokim zakresem kompetencji regionalnych w kulturze, niezwykle skontrastowanym i zróżnicowanym pejzażem osiągnięć artystycznych oraz, co wydaje się całkowitą odwrotnością poprzednich klasyfikacji, dużymi skłonnościami do promowania kultury narodowej jako podstawowego produktu wymiany kulturalnej. Ze względu na silnie rozwinięty, a w niektórych przypadkach bardzo dojrzały regionalizm, dokładnej analizie w poszczególnym rozdziałach poddane zostały działania sektora administracji publicznej w kulturze głównie w prowincjach, niektórych wspólnotach autonomicznych oraz częściach federacji. Uwaga autorów koncentrowała się przede wszystkim na próbie uchwycenia stanu natężenia, jaki występuje pomiędzy ustawową aktywnością administracji a aspiracjami kulturalnymi ludzi; na sprecyzowaniu roli polityków i deklaracji politycznych dla świata kultury, analizie czynników kulturotwórczych w regionach i, wreszcie, na naświetleniu historycznych racji, które wydają się nieodłącznym składnikiem kształtowania tożsamości kulturowej w Europie. Podobnie jak Europejskie modele polityki kulturalnej (wydanie z 2005 r.), niniejsza publikacja jest skierowana do Czytelnika zainteresowanego funk- Wstęp

8 cjonowaniem kultury w obrębie sektora publicznego. Jest również rodzajem podręcznika adresowanego do studentów europeistyki, kulturoznawstwa, zarządzania kulturą, stosunków międzynarodowych, politologii i historii sztuki. Pozwala zapoznać się z charakterystycznymi dla krajów europejskich typami rozwiązań systemowych w kulturze i odnieść je zwłaszcza do tych dynamicznie rozwijających się modeli Europy Środkowowschodniej, które wydają się nie do końca ukształtowane (szczególnie w zakresie klarowności podziału zadań między władzą centralną a samorządową), i które z pewnością poszukują wzorów w demokracjach rozwiniętych. Bożena Gierat-Bieroń Wstęp

9 rozdział I H iszpania Bożena Gierat-Bieroń Emilia Mazanek Wstęp

10 10 Wstęp

11 1. Zarys polityki kulturalnej Hiszpanii Kultura hiszpańskiej Korony Kastylii wieku XIV i XV znajdowała się pod silnym wpływem Kościoła katolickiego (kontrolującego uniwersytety) oraz mecenatu arystokracji, która zafascynowana wzorami flamandzkimi roztaczała opiekę nad artystami i intelektualistami 1. Zarówno rady miejskie, dostojnicy kościelni, jak i arystokracja hiszpańska miała swój udział w powstawaniu ważnych ośrodków nauczania i w tworzeniu bibliotek 2. Instytucja mecenatu nabrała większego znaczenia w renesansie, czyli w czasach królów katolickich, choć trzeba podkreślić, że nie tak dużego jak we Włoszech 3. W XVI w. niepodważalne zasługi na polu edukacji odnieśli w Hiszpanii księża-jezuici. Kolegia jezuickie powstawały dzięki hojności osób prywatnych, jak również dzięki wsparciu urzędów miejskich. Wiek XVII to dla Hiszpanii czas kryzysu, również w kulturze, wynikającego przede wszystkim z sakralizacji wielu dziedzin życia publicznego, która odbijała się negatywnie na życiu umysłowym epoki 4. Pierwsze próby zastosowania na większą skalę działań publicznych w obszarze kultury datuje się na wiek XVIII. W okresie panowania dynastii Burbonów, czyli w latach od 1700 do , powstają ważne i renomowane instytucje kulturalne, takie jak: Akademia Królewska (Reales Academias), Biblioteka Królewska (Biblioteca Real) i Teatr Królewski (Teatro Real). 1 M. Tulon de Laron, J. Bargue Valdeon, A. Ortiz Dominen, Historia Hiszpanii, przeł. S. Jędrusiak, Kraków 1997, s Tamże, s Tamże, s Tamże, s Do osiemnastowiecznej dynastii Burbonów zaliczali się m.in. Filip V Burbon, Ludwik I Burbon, Ferdynand VI Burbon i Karol IV Burbon. Dynastia Burbonów rządziła również Hiszpanią w latach oraz Pierwsza Republika Hiszpańska to lata , a okres II Republiki Hiszpańskiej przypada na lata między 1931 a Hiszpania 11

12 Duża część wieku XIX została zdominowana przez proces wywłaszczania dóbr, które należały do Kościoła, Korony i szlachty. W celu złagodzenia rozproszenia i zniszczeń dziedzictwa kulturowego, w prowincjach utworzono Komisje Naukowo-Artystyczne (Comisiones Cientificas y Artisticas). Niektóre z pierwszych prowincjonalnych muzeów archeologicznych, archiwów i bibliotek powstały właśnie dzięki odzyskiwanemu majątkowi. Ustawę Moyana o nauczaniu publicznym z 1857 r. (Ley Moyano) zwykło się traktować w Hiszpanii jako pierwszą próbę działań legislacyjnych w dziedzinie edukacji i kultury. Dzięki niej ustanowiono legalne ramy dla funkcjonowania muzeów archeologicznych, kolekcji sztuk pięknych i bibliotek prowincjonalnych. W 1900 r. utworzono Ministerstwo Kształcenia Publicznego (Ministerio de Instrucción Publica), a w roku 1915 Dyrekcję Generalną ds. Sztuk Pięknych (Dirección General de Bellas Artes). Od tego momentu datuje się stały patronat państwa nad ochroną dziedzictwa kulturowego w Hiszpanii wraz z regularnie opracowywanym ustawodawstwem dotyczącym odkryć archeologicznych oraz działaniami na rzecz ochrony zabytków. Już na początku wieku XX w. niektórych regionach Hiszpanii zauważalny był postęp w zakresie instytucjonalizacji kultury. W Katalonii znacząca postać tego okresu to Prat de la Riba (działacz polityczny, późniejszy prezydent Katalonii), który w 1907 r. dał impuls do utworzenia Wspólnoty Katalonii (Mancomunidad de Cataluńa). Wspólnota Katalonii była pierwszym regionem hiszpańskim powstałym z połączenia czterech katalońskich prowincji w jeden organizm samorządu regionalnego. Prat de la Riba zainicjował też prace na rzecz kultury katalońskiej i normalizacji języka katalońskiego, tworząc Instytut Studiów Katalońskich (Institut d`estudis Catalans). Intensyfikowano wówczas działania w zakresie rozwoju edukacji zawodowej i artystycznej, tworzono sieć bibliotek i muzeów publicznych, rodziły się zalążki polityki muzealnej i dziedzictwa kulturowego Katalonii. Także władze innych wspólnot autonomicznych Hiszpanii: Galicji, Kraju Basków i Nawarry zapoczątkowały w tym czasie ważne działania w dziedzinie kultury i języka. W 1905 r. została utworzona Akademia Galicyjska (Academia Galega), a w roku 1918 Akademia Języka Baskijskiego (Academia de la Lengua Basca). Okres dyktatury generała Miguela Primo de Rivery ( ) 6 nie obfitował w ważne projekty kulturalne, natomiast rozwinął nowe formy rozrywki, charakterystyczne dla państwa rządzonego w sposób autorytarny: 6 W 1923 r. Miguel Primo de Rivera dokonał zamachu stanu i wprowadził dyktaturę wojskową. Zawiesił konstytucję, rozwiązał Kortezy i zlikwidował partie polityczne. Jego syn, José Antonio Primo de Rivera, założył słynną hiszpańską Falangę. 12 Hiszpania

13 kino i sport. II Republika ( ) na nowo rozpoznawała różnorodność kulturową i językową Hiszpanii. W tym okresie rząd Katalonii wznowił prace na rzecz katalonizacji w edukacji, która została zahamowana w czasie dyktatury Primo de Rivery. Powstało między innymi Muzeum Sztuki Katalońskiej (Museo de Arte de Cataluńa). Sprawy edukacji i kultury zostały zdefiniowane jako priorytetowe dla rządu hiszpańskiego. Rząd zwiększył budżet na edukację oraz ogłosił reformy w zakresie ustawodawstwa dotyczącego dóbr kultury (Tesoro Artistico). Ustanowiono też sieć archiwów narodowych. Do nowatorskich inicjatyw tamtejszego czasu należały bez wątpienia następujące przedsięwzięcia: utworzenie Międzynarodowego Uniwersytetu Letniego w Santander (Universidad Internacional de Verano) oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museo de Arte Moderno). Polityka kulturalna Hiszpanii przez znaczną część XX w. zdominowana była przez działania frankistowskiego reżimu. Od 1939 r., czyli od momentu zakończenia wojny domowej aż do śmierci Francisco Franco Bahamonde w 1975 r., władze centralne starały się kontrolować życie intelektualne kraju, promować katolicko-konserwatywny kanon kultury oraz narodowo- -imperialny obraz Hiszpanii. Odwoływano się do konkwistadorskiej przeszłości Hiszpanii, używając retoryki o braterstwie z hiszpańskojęzycznymi krewnymi na kontynencie Ameryki Łacińskiej. Przykładem takiego sposobu myślenia może być fakt utworzenia w 1940 r. Rady Świata Hiszpańskiego (Consejo de la Hispanidad), likwidacja instytucji zajmujących się kulturą regionalną Hiszpanii oraz lekceważenie zjawiska znajomości języków mniejszościowych 7. Pomimo obowiązywania narodowo-katolickich wzorców we frankistowskim życiu publicznym reżim nie stworzył oficjalnej estetyki, podobnej chociażby do socrealizmu czy proletkultu. Polityka literacka frankizmu miała charakter negatywny: sprowadzała się do utrudniania publikacji książek bądź artykułów demaskujących autorytarne działania rządu. W latach 40. XX w. obowiązywał w literaturze nurt prozy apolitycznej. Od końca lat 50. pojawił się realizm krytyczny, a po nim kontestacja realizmu. W prozie zerwano z fotograficznym opisem i podejmowano eksperymenty formalne. W dziedzinie sztuk plastycznych frankizm także nie stworzył własnego stylu. Reżim tolerował, a nawet wspierał wystawy prezentujące dzieła w stylu abstrakcjonistycznym i niefiguratywnym. Odróżniało go to od większości innych dyktatur XX w. i świadczyło o liberalnym obliczu Hiszpanii. Środkiem przekazu, który miał rozpowszechniać idee bliskie frankistow- 7 Więcej informacji w: J. Otero (red.) Las políticas culturales en Europa: el caso español, Real Instituto Elcano de Estudios Internacionales y Estratégicos Documento de Trabajo (DT) No. 24/2004, ( ), ( ). Hiszpania 13

14 skiej władzy, było, oczywiście, kino. Sam generał Franco napisał scenariusz do filmu Rasa (Raza), opowiadającego historię patriotycznej rodziny na tle dziejów Hiszpanii od klęski kubańskiej po wybuch wojny domowej. W latach 40. XX w. dominowały filmy historyczne, traktujące o Hiszpanii imperialnej. Nieco później pojawiły się ambitniejsze prace, wzorowane na włoskim neorealizmie. Lata 60. w kinie hiszpańskim charakteryzowały się rozluźnieniem politycznego i ideologicznego gorsetu. W tym czasie powstały obrazy Luisa Buñuela i Carlosa Saury 8. Prasa hiszpańska podlegała cenzurze prewencyjnej, wykonywanej przez Podsekretariat ds. Oświaty Ludowej w Ministerstwie Edukacji, kontrolowany przez katolików. W 1951 r. przeniesiono cenzurę do nowo utworzonego Ministerstwa Informacji i Kultury. Sytuacja radykalnie zmieniła się 15 lat później, kiedy władze zniosły cenzurę 9. Doprowadziło to nie tylko do powstania nowych tytułów, ale też do ogólnej liberalizacji życia medialnego. W 1975 r. Hiszpania stała się krajem otwartym. Przejawem reform zaproponowanych przez pierwszy demokratyczny rząd w dziedzinie kultury była likwidacja Ministerstwa Informacji i Kultury oraz zniesienie monopolu informacyjnego w środkach masowego przekazu 10. Nowe Ministerstwo Kultury (Ministerio de Cultura) Hiszpanii zostało utworzone w roku Fakt powstania urzędu wzmocnił sektor państwowy w polityce kulturalnej. Za czasów Franco kompetencje w obszarze kultury rozproszone były w różnych ministerstwach. Ministerstwo Kultury przejęło kompetencje w dziedzinie sztuk pięknych i dziedzictwa kulturowego, należące wcześniej do Ministerstwa Edukacji. Także sprawy kina, teatru, muzyki i tańca, którymi zajmował się za czasów Franco Podsekretariat Prasy i Propagandy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (a potem Ministerstwo Informacji i Turystyki), zostały przyporządkowane nowemu resortowi 11. Działalności Ministerstwa Kultury zaczęła powoli obejmować wszystkie dziedziny sztuki. Przyporządkowywano je do poszczególnych departamentów merytorycznych urzędu. Utworzono również osobny departament zajmujący się rozpowszechnianiem kultury. Do sfery działalności Ministerstwa Kultury włączono także obowiązki w zakresie rozwoju społecznego i opieki nad rozwojem młodzieży. Dla tych zadań utworzono osobne departamenty. Ogólnie powstało 11 departamentów. 0 8 Tamże, s. 432, Tamże, s J. Otero (red.), Las políticas culturales en Europa: el caso español, dz. cyt., s Tamże. 14 Hiszpania

15 W roku 1977 powołano także Prowincjonalne 12 Rady Kultury jako ciała społeczne, funkcjonujące przy każdej Delegaturze Prowincjonalnej Ministerstwa Kultury, będące ich organami konsultacyjnymi. Działalność regionalnych jednostek kultury została poddana kontroli państwa. Na terenie całego kraju wyłączne kompetencje dotyczące określenia podstawowych norm w systemie prasy, radia i telewizji oraz ochronę hiszpańskiej spuścizny kulturalnej, artystycznej, a także opiekę nad muzeami, bibliotekami i archiwami państwowymi zatrzymały sobie władze centralne Ministerstwo Kultury Hiszpanii (Ministerio de Cultura) Zgodnie z ustawą o strukturze Ministerstwa Kultury z 2004 r. (Real Decreto 1601/ , estructura del Ministerio de Cultura 15 ), Ministerstwo Kultury jest jednostką administracyjną państwa. Artykuł 1 wymienionej ustawy stanowi, że Ministerstwo Kultury jest odpowiedzialne jest za promocję, ochronę i rozpowszechnianie dziedzictwa historycznego Hiszpanii, państwowych muzeów, wsparcie dla czytelnictwa i książek, stymulowanie kreacji literackiej oraz promocję, ochronę i rozpowszechnianie sztuk teatralnych, muzyki, tańca i cyrku; promocję, ochronę i rozpowszechnianie działań kinematograficznych oraz produkcji audiowizualnych, dystrybucji i pokazów; ochronę własności intelektualnej oraz promocję fundacji kulturalnych; prowadzenie współpracy kulturalnej w koordynacji z Ministerstwem Spraw Zagranicznych 16. Ustawa obliguje też ministerstwo do utrzymywania relacji międzynarodowych w dziedzinie kultury, jak 12 Hiszpańska prowincja (provincia) to odpowiednik polskiego powiatu. 13 Podajemy za: M. Maliszewska, J. Piradoff, Polityka kulturalna Włoch. Polityka kulturalna Hiszpanii, Warszawa 1983, s W systemie prawnym Hiszpanii Real Decreto jest normą prawną pochodzącą od władzy wykonawczej (rządu). W porządku pierwszeństwa sytuuje się między ustawą typu Ley a ustawą Orden ministerial. Real Decreto jest oznaczona za pomocą numeru, z którego druga część po ukośniku to rok jej wydania. 15 Real Decreto 1601/2004, de 2 de Julio, por el que se desarrolla la estructura orgánica básica del Ministerio de Cultura (Ustawa 1601/2004 z 2 lipca, na podstawie której rozwija się podstawowa struktura Ministerstwa Kultury), ( ). 16 Tamże, art. 1.1, tłum. własne. Hiszpania 15

16 również nakazuje mu podążać za działaniami Unii Europejskiej w tym zakresie 17. Opisując kompetencje poszczególnych dyrekcji generalnych Ministerstwa Kultury, ustawodawca wielokrotnie wskazuje na określenie promocja i rozpowszechnianie elementów kultury hiszpańskiej w kraju i za granicą 18. To niejako słowa-klucze hiszpańskiej polityki kulturalnej. Do realizacji tych działań dla kolejnych dyrekcji generalnych ustanowione zostały odpowiednie organy, np.: Poddyrekcja Generalna ds. Promocji Sztuk Pięknych (Subdirección General de Promoción de las Bellas Artes), która podlega Dyrekcji Generalnej Sztuk Pięknych i Dóbr Kulturalnych (Dirección General de Bellas Artes y Bienes Culturales). Nie ulega wątpliwości, że działania mające na celu poznanie kultury hiszpańskiej i samej Hiszpanii pozostają priorytetem dla Ministerstwa Kultury. Według artykułu 1 p. 4 cytowanej ustawy 19, organem bezpośredniej pomocy ministra kultury jest Gabinet (Gabinete). Ministerstwo Kultury (schemat 1) wykonuje swoje kompetencje poprzez Podsekretariat (Subsecretariat de Cultura). Podsekretariat to kierowniczy organ urzędu, od którego zależne są następujące jednostki: 1. Ogólny Sekretariat Techniczny (Secretaría General Técnica) zajmujący się sprawami administracyjno-organizacyjnymi, 2. Dyrekcje Generalne (DG): DG Sztuk Pięknych i Dóbr Kulturalnych (Dirección General de Bellas Artes y Bienes Culturales), DG ds. Książek, Archiwów i Bibliotek (Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas), DG ds. Współpracy i Komunikacji Kulturalnej (Dirección General de Cooperación y Comunicación Cultural). Ministerstwu Kultury, poprzez Podsekretariat, podporządkowane zostały także cztery instytucje autonomiczne (organismo autónomo): 1. Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii (Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía), 1. Biblioteka Narodowa (Biblioteca Nacional), 2. Narodowy Instytut Sztuk Teatralnych i Muzyki (Instituto Nacional de las Artes Escénicas y de la Música), 3. Instytut Kinematografii i Sztuk Audiowizualnych (Instituto de la Cinematografía y de las Artes Audiovisuales). W każdej z tych jednostek organami kierowniczymi jest przewodniczący (Presidente), rada królewska (Real Patronato) oraz dyrektor. Funkcję przewodniczącego pełni minister kultury. Każda z tych funkcji ma przypi- 17 Tamże, art. 1.1, tłum. własne. 18 Tamże, art. 4 p.1i, art. 5 p.1a, c, art. 6p.1g, i, j, k. 19 Real Decreto 1601/2004, de 2 de Julio, dz. cyt. 16 Hiszpania

17 Gabinet Adorración Herrador Carpindero Minister Kultury Carmen Calvo Poyato Podsekretariat Antonio J. Hidalgo López Muzeum Narodowe Prado Miguel Zugaza Miranda Ogólny Sekretariat Medyczny Concepción Becerra Bermejo OA Muzeum Narodowe Sztuki Królowej Zofii Ana Martinez de Aguilar DG Sztuk Pięknych i Dóbr Kulturalnych Julian Martínez García OA Biblioteka Narodowa Rosa Regas Pages DG Książek Archiwów i Bibliotek Rogerio Blanco Martínez OA Instytut Sztuk Teatralnych i Muzyki DG ds. Współpracy i Komunikacji Kulturalnej Carlos Alberdi Alonso OA Instytut Kinematografii i Sztuk Audiowizualnych Fernando Lara Perez OA Organ Autonomiczny, DG Dyrekcja Generalna Rysunek 1. Organizacja Ministerstwa Kultury Źródło: Ministerio de Cultura, /organizacion/index.html ( ). sane konkretne zadania, które nieco różnią się dla poszczególnych jednostek. Organismo autonomo jest w teorii zarządzane niezależnie od władz publicznych, choć jest finansowane z publicznych pieniędzy. Oznacza to, że przykładowo władze Muzeum Narodowego Centrum Sztuki Królowej Zofii są wybierane przez niezależnych ekspertów (niezależnych od władz publicznych, czyli Ministerstwa Kultury) i mają swobodę w zarządzaniu tą instytucją. Ze względu na fakt, że dysponują środkami publicz- Hiszpania 17

18 nymi, istnieje instrument kontroli, czyli audyt ze strony władz. Mimo pewnego stopnia skomplikowania, można powiedzieć, że tego typu instytucje zachowują niezależność w podejmowaniu decyzji w przeciwieństwie do orgnismo publico, które takiej niezależności nie posiadają. Przykładowo, Muzeum Narodowe Prado (Museo Nacional del Prado), zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. (Real Decreto 433/2004) 20, jest organem publicznym (organismo publico). Jego przewodniczącym jest minister kultury (Presidente del Museo Nacional del Prado). Minister kultury mianuje władze instytucji. W kompetencjach ministra leży opieka nad instytucją, zatwierdzanie ogólnych planów działalności muzeum oraz wstępnego projektu budżetowego. Projekt budżetowy przedkłada ministrowi rada królewska (Real Patronato). Ostatnią osobą zarządzającą jest dyrektor Muzeum Narodowego Prado, który uzgadnia ogólne plany działalności instytucji oraz przygotowuje wstępny projekt budżetowy muzeum. Muzuem w swej działalności, zarówno merytorycznej, jak i finansowo-administracyjnej, podlega ścisłej kontroli władzy nadrzędnej. 3. Wspólnoty autonomiczne Najważniejszymi dokumentami określającymi politykę kulturalną Hiszpanii są: Konstytucja z 1978 r. oraz statuty każdej z 17 hiszpańskich wspólnot autonomicznych. Statuty regulują funkcjonowanie jednostek odpowiedzialnych za kulturę na poziomie regionalnym. Już od początku lat 80. XX w. stopniowo przenoszono w Hiszpanii odpowiedzialność za politykę kulturalną z centrum w kierunku regionów. Następowała regionalizacja kompetencji polityki kulturalnej, co było konsekwencją wprowadzania w życie prawa zawartego w statutach. Hiszpańskie wspólnoty autonomiczne (Comunidades Autónomas) z własnymi statutami to: Andaluzja, Aragonia, Asturia, Baleary, Estremadura, Galicja, Kantabria, Kastylia-La Mancha, Kastylia-León, Katalonia, Kraj Basków, Madryt, Murcja, Nawarra, La Rioja, Walencja, Wyspy Kanaryjskie oraz dwa miasta autonomiczne leżące na terytorium Maroka: Ceuta i Melilla. Wspólnoty posiadają daleko idące uprawnienia w zakresie kultury. Maria Chełmińska słusznie zauważa, iż stopień autonomii poszczególnych wspólnot jest zróżnicowany w skali kraju (największą niezależnością cieszy 20 Real Decreto 433/2004, ( ). 18 Hiszpania

19 się Kraj Basków i Katalonia). W dziedzinie polityki kulturalnej jest on w tych wspólnotach generalnie bardzo wysoki, a niekiedy nawet pełny. Zadania wspólnot polegają głównie na opiece nad muzeami i bibliotekami oraz na promowaniu aktywności kulturalnej 21. Podział kompetencji w zakresie kultury między państwem a każdą pojedynczą wspólnotą autonomiczną oraz prywatnymi lub publicznymi instytucjami, leżącymi na ich terytorium, wyznaczają specjalne umowy i rozporządzenia. Takie rozszerzanie kompetencji wspólnot następuje drogą delegowania uprawnień, obowiązków i środków przez władze centralne oraz w oparciu o przyjmowanie odpowiednich ustaw przez Parlament kwalifikowaną większością głosów Andaluzja, 2 Aragonia, 3 Asturia, 4 Baleary, 5 Estremadura, 6 Galicja, 7 Kantabria, 8 Kastylia La-Mancha, 9 Kastylia-León, 10 Katalonia, 11 Kraj Basków, 12 Madryt, 13 Murcja, 14 Nawarra, 15 La Rioja, 16 Walencja, 17 Wyspy Kanaryjskie Rysunek 2. Regiony Hiszpanii Źródło: opracowanie własne. Każda z 17 hiszpańskich wspólnot autonomicznych posiada własną jednostkę administracyjną odpowiadającą za sprawy kultury. To zwykle Rady Kultury (Consejeria de Cultura) lub Ministerstwa Kultury (Departamento de Cultura). Niektóre z Rad Kultury i Ministerstw Kultury odpowiadają także 21 M. Chełmińska, Warunki rozwoju kultury na szczeblu lokalnym, Warszawa 1993, s Tamże, s. 54. Hiszpania 19

20 za edukację, sport i turystykę. Odpowiedzialności za kulturę nie dzieli się z wyżej wymienionymi dziedzinami w pięciu regionach autonomicznych: w Andaluzji, Kastylii-La Manchy, Katalonii, Estremadurze i w Kraju Basków. Świadczyć to może jeśli nie o priorytetowości kultury w tych regionach, to z pewnością o istotnej roli, jaką kultura w nich odgrywa. Należy podkreślić, że dwie spośród wymienionych wspólnot autonomicznych, czyli Katalonia i Kraj Basków, to nie tylko tereny najbogatsze, ale także obszary o największej autonomii, ciągle domagające się nowych praw i niezależności. Także poprzez kulturę manifestują swoją odrębność narodową. Ich działania kulturalne mają na celu wzmocnienie świadomości narodowej mieszkańców. Nie byłoby to możliwe, oczywiście, bez odpowiedniego wsparcia finansowego. Choć Andaluzja nie może pochwalić się wysokim dochodem na jednego mieszkańca, to jednak zawsze wyróżniała się dążeniami do większej niezależności. Jako spadkobierca ogromnego dziedzictwa historyczno-kulturowego po Al-Andalus 23 rości sobie prawo do nazywania się esencją Hiszpanii. Również w Andaluzji obowiązków publicznych wobec kultury nie dzieli się z inną dziedziną życia publicznego. W każdym z regionów hiszpańskich struktura Rad Kultury wygląda podobnie 24. Consejera/consojero Minister Rady Kultury Viceconsejera/o Wiceminister Rady Kultury Secretaria General Ogólny Sekretariat DG Patrimonio Cultural DG ds. Dziedzictwa Kulturowego DG de Politica Lingüistica DG ds. Polityki Językowej DG Promocion Cultural DG ds. Promocji Kultury Rysunek 3. Organizacja regionalnych Rad i Ministerstw Kultury Źródło: Ministerio de Cultura, z ( ). 23 Al-Andalus terytorium na Półwyspie Iberyjskim pod władzą muzułmanów, istniejące od momentu inwazji muzułmanów w 711 r. do momentu rekonkwisty Granady przez królów katolickich w 1492 r. Niektórzy historycy uważają, że nie należy jej mylić z terminem Andaluzja, gdyż obszar Al-Andalus zmieniał się w czasie. Inni zaś nie tylko utożsamiają go z Andaluzją, ale także z Hispanią. Potwierdzają to znalezione monety, na których termin Al-Andalus i Hispania jest tożsamy. 24 Zob. organización CCAA, każdy region można sprawdzić otwierając każdy odnośnik z nazwą wspólnoty autonomicznej na ( ). 20 Hiszpania

21 Sprawami organizacyjno-admistracyjnymi zajmują się Sekretariaty ds. Technicznych (Secretaría General Tecnica), a poszczególne dziedziny kultury uporządkowane są w struktury dyrekcji generalnych. Różnice pojawiają się natomiast w nomenklaturze Rad Kultury oraz w ich preferencjach dla poszczególnych dziedzin, w czym widać strategiczność działań. Każda wspólnota, z wyjątkiem regionów Murcja, La Rioja, dwóch miast Ceuta i Melilla oraz Balearów, posiada Dyrekcję Generalną ds. Dziedzictwa Kulturowego. Może ona przyjmować różne nazwy (D.G. de Patrimonio Cultural, D.G. de Patrimonio Historio lub D.G. de Patrimonio y Bienes Culturales), jednakże jej zakres obowiązków obejmuje zawsze ochronę i promocję majątku historyczno-kulturowego. Wydaje się, że ten obszar ma znaczenie kluczowe dla Hiszpanów w każdym regionie. Należy wyjaśnić, że w preambule ustawy o hiszpańskim dziedzictwie kulturowym z 25 lipca 1985 r. (Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Historio Espaňol) zapisano, iż hiszpańskie dziedzictwo kulturowe jest ważnym świadkiem wkładu historycznego Hiszpanów w światową cywilizację. Jego ochrona i wzbogacanie wymaga stworzenia odpowiednich warunków, do czego zobowiązane będą wszystkie władze publiczne według ich upoważnienia, które z kolei ustanawia artykuł 46 Konstytucji z 1978 r. Dalej czytamy, że dziedzictwo kulturowe jest także elementem tożsamości, zasługuje więc na uwagę obywateli. Komunikacja i wymiana działalności programowej oraz informacji dotyczących historycznego dziedzictwa hiszpańskiego będą ułatwione dzięki istnieniu Rady ds. Dziedzictwa Historycznego (Consejo del Patrimonio Histórico), która posiada jednego reprezentanta w każdej wspólnocie autonomicznej. Drugą ważną dyrekcją generalną istniejącą w większości Rad hiszpańskich regionów jest jednostka odpowiedzialna za promocję kultury regionalnej 25 (D.G. de Promocion Cultural). Jej istnienie we wspólnotach autonomicznych może świadczyć o ekspansywności kulturalnej danego regionu. Niektórym Radom lub Ministerstwom Kultury poszczególnych wspólnot autonomicznych podlegają dyrekcje generalne zajmujące się polityką językową. Takie departamenty istnieją w Asturii, na Balearach, w Walencji i w Kraju Basków 26. Wymienione regiony posiadają języki narodowe: w Asturii asturyjski, na Balearach kataloński w dialekcie majorkańskim i ibizeńskim, w Walencji kataloński w regionalnej odmianie (valenciano) oraz euskera w Kraju Basków. Obecność tych dyrekcji w wyżej wymienionych obszarach jest nie tylko przejawem troski o ochronę języków 25 Tamże. 26 Tamże. Hiszpania 21

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy HISZPANIA SPIS TREŚCI 1. Informacje ogólne o Hiszpanii... 1 1.1. Informacje geograficzne... 1 1.2. Cechy charakterystyczne Hiszpanii... 1 1.3. Powszechne święta narodowe i dni wolne od pracy... 2 1.4.

Bardziej szczegółowo

Ratusz w Ubedzie Plaza Alvaro de Torres 4, Ubeda. Szef: Miguel Sanchez Ramirez

Ratusz w Ubedzie Plaza Alvaro de Torres 4, Ubeda. Szef: Miguel Sanchez Ramirez Ratusz w Ubedzie Plaza Alvaro de Torres 4, Ubeda Szef: Miguel Sanchez Ramirez Do naszych obowiązków należało: tworzenie bazy danych księgowanie zaistniałych zdarzeń gospodarczych sporządzanie dokumentów

Bardziej szczegółowo

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. ZARZĄDZENIE Nr 2275/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 04.09.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie utworzenia miejskiej

Bardziej szczegółowo

Publikacja dofinansowana przez Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku

Publikacja dofinansowana przez Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku Recenzje: prof. dr hab. Marek Ziółkowski dr hab. Małgorzata Myśliwiec Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Marta Kurczewska Na

Bardziej szczegółowo

Językoznawcy katalońscy wyróżniają 5 dialektów głównych współczesnego katalońskiego, łącząc je jednocześnie w dwie grupy:

Językoznawcy katalońscy wyróżniają 5 dialektów głównych współczesnego katalońskiego, łącząc je jednocześnie w dwie grupy: Język kataloński (llengua catalana [ˈʎεn.gwə kə.təˈɫa.nə], el català [əɫ.kə.təˈɫa]) to język romański z grupy zachodniej, mający status języka urzędowego w Andorze i hiszpańskich wspólnotach autonomicznych:

Bardziej szczegółowo

Polityka kulturalna Unii Europejskiej

Polityka kulturalna Unii Europejskiej Polityka kulturalna Unii Europejskiej Jedność w różnorodności (oficjalne motto) Rada Europy a Unia Europejska różne role, wspólne wartości Zagadnienia 1. ROLA KULTURY W UE 2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁPRACY

Bardziej szczegółowo

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy HISZPANIA SPIS TREŚCI 3. Warunki życia... 1 3.1. Zakwaterowanie... 1 3.2. Prawo jazdy... 2 3.3. System edukacji... 2 3.4. Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowych... 3 3.5. Kursy języka

Bardziej szczegółowo

Jeśli chcesz pracować w Hiszpanii 2015-06-11 16:42:38

Jeśli chcesz pracować w Hiszpanii 2015-06-11 16:42:38 Jeśli chcesz pracować w Hiszpanii 2015-06-11 16:42:38 2 Hiszpania w 1999 roku wprowadziła ustawę w sprawie ustanowienia i zagwarantowania minimalnych warunków pracy przez przedsiębiorców dla pracowników

Bardziej szczegółowo

Program zajęć artystycznych w gimnazjum

Program zajęć artystycznych w gimnazjum Program zajęć artystycznych w gimnazjum Klasy II Beata Pryśko Cele kształcenia wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

STATUT ZWIĄZKU EUROREGION TATRY. R o z d z i a ł I. Postanowienia wstępne

STATUT ZWIĄZKU EUROREGION TATRY. R o z d z i a ł I. Postanowienia wstępne Zał. nr 1 do Uchwały Nr 5 XXIII Kongresu Związku Euroregion Tatry z dnia 25.04.2017 r. STATUT ZWIĄZKU EUROREGION TATRY R o z d z i a ł I Postanowienia wstępne 1. 1. Związek Euroregion "Tatry" zwany dalej

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI Numer zadania Wymagania ogólne (z podstawy programowej) 1. II. Analiza

Bardziej szczegółowo

Bydgoski Pakt dla Kultury

Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury zawarty pomiędzy: władzami miasta Bydgoszczy reprezentowanymi przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy Rafała Bruskiego Przewodniczącego Rady Miasta Bydgoszczy

Bardziej szczegółowo

Bydgoski Pakt dla Kultury

Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury zawarty pomiędzy: władzami miasta Bydgoszczy reprezentowanymi przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy Rafała Bruskiego Przewodniczącego Rady Miasta Bydgoszczy

Bardziej szczegółowo

Stanowisko MKIDN. Treść uwagi. zgłaszający. 1. Minister Finansów

Stanowisko MKIDN. Treść uwagi. zgłaszający. 1. Minister Finansów Tabela rozbieżności do projektu założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw Lp. Resort zgłaszający Treść uwagi

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne..

Spis treści. Wstęp Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne.. Spis treści Wstęp... 7 Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne... 11 Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne.. 27 Rozdział III Demokracja i totalitaryzm. Kryzys polityczny

Bardziej szczegółowo

Statut Fundacji Win-Win

Statut Fundacji Win-Win Statut Fundacji Win-Win ROZDZIAŁ I. Postanowienia ogólne 1 1. Fundacja Win-Win, zwana w dalszej części statutu Fundacją, została ustanowiona 08 lutego 2012 roku w Toruniu, przez Piotra Wielgusa, zwanego

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne gwarancje ochrony dziedzictwa narodowego a problem ponownego wykorzystania informacji publicznej w świetle dyrektywy 2013/37

Konstytucyjne gwarancje ochrony dziedzictwa narodowego a problem ponownego wykorzystania informacji publicznej w świetle dyrektywy 2013/37 Anna Magdalena Kosińska, Katedra Prawa Unii Europejskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Konstytucyjne gwarancje ochrony dziedzictwa narodowego a problem ponownego wykorzystania informacji

Bardziej szczegółowo

STATUT MUZEUM MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE. (w organizacji) Rozdział 1. Postanowienia ogólne

STATUT MUZEUM MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE. (w organizacji) Rozdział 1. Postanowienia ogólne Załącznik do umowy o utworzeniu i prowadzeniu jako wspólnej instytucji kultury Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie STATUT MUZEUM MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE (w organizacji) Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1.

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXIII/240/13 RADY GMINY KARCZMISKA. z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury.

UCHWAŁA NR XXXIII/240/13 RADY GMINY KARCZMISKA. z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury. UCHWAŁA NR XXXIII/240/13 RADY GMINY KARCZMISKA z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia 8 marca 1990 r.

Bardziej szczegółowo

WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ

WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ Poniżej zapisano ogólne i szczegółowe wymagania podstawy programowej kształcenia ogólnego z historii na III etapie kształcenia,

Bardziej szczegółowo

Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego

Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego WYŻSZA SZKOŁA STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH W ŁODZI WYDZIAŁ STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH I DYPLOMACJI Michał Adamski Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego Praca doktorska napisana pod kierunkiem

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ II - MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

ARKUSZ II - MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZ II - MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA Zadania od 41. do 59. związane z analizą źródeł wiedzy historycznej (30 punków) Zasady oceniania: za rozwiązanie wszystkich zadań z arkusza II można uzyskać

Bardziej szczegółowo

Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski. Projekt okładki Jan Straszewski. Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9

Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski. Projekt okładki Jan Straszewski. Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9 Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski Projekt okładki Jan Straszewski Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9 Copyright by Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg)

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

Bardziej szczegółowo

Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego Kultura

Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego Kultura Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 Kultura Czym jest dziedzictwo kulturowe? Materialne, niematerialne i cyfrowe zasoby odziedziczone z przeszłości zabytki obszary przyrodnicze umiejętności, wiedza

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXI/238/2004 Rady Powiatu w Aleksandrowie Kuj. z dnia 29 grudnia 2004r.

UCHWAŁA NR XXI/238/2004 Rady Powiatu w Aleksandrowie Kuj. z dnia 29 grudnia 2004r. UCHWAŁA NR XXI/238/2004 Rady Powiatu w Aleksandrowie Kuj. z dnia 29 grudnia 2004r. w sprawie uchwalenia programu współpracy Powiatu Aleksandrowskiego z organizacjami pozarządowymi oraz innymi uprawnionymi

Bardziej szczegółowo

POWSTRZYMANIE WIRUSA HIV TO ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAS WSZYSTKICH ZASIĘGNIJ INFORMACJI I PODZIEL SIĘ TYM,

POWSTRZYMANIE WIRUSA HIV TO ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAS WSZYSTKICH ZASIĘGNIJ INFORMACJI I PODZIEL SIĘ TYM, POWSTRZYMANIE WIRUSA HIV TO ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAS WSZYSTKICH ZASIĘGNIJ INFORMACJI I PODZIEL SIĘ TYM, CO WIESZ O WIRUSIE HIV www.cruzroja.es 900 111 000 POZNAJ ICH HISTORIĘ W NINIEJSZYM KOMIKSIE www.mspsi.es

Bardziej szczegółowo

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie)

Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 jest strategicznym dokumentem opisującym cele i sposoby rozwoju warszawskiej

Bardziej szczegółowo

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL).

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL). Jedną z bardzo ważnych kwestii, jakie pojawiają się w praktycznym aspekcie inicjowania i prowadzenia działań konsultacyjnych, jest ich formalne oraz nieformalne uregulowanie. Okoliczność ta jest o tyle

Bardziej szczegółowo

Raportów o Stanie Kultury

Raportów o Stanie Kultury Raport został opracowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako jeden z Raportów o Stanie Kultury, podsumowujących zmiany, jakie dokonały się w sektorze kultury w Polsce w ciągu

Bardziej szczegółowo

MONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( )

MONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( ) Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Agata Jamróz MONARCHIA

Bardziej szczegółowo

Porozumienie o współpracy pomiędzy Województwem Dolnośląskim (Rzeczpospolita Polska) a Regionem Alzacji (Republika Francuska)

Porozumienie o współpracy pomiędzy Województwem Dolnośląskim (Rzeczpospolita Polska) a Regionem Alzacji (Republika Francuska) Porozumienie o współpracy pomiędzy Województwem Dolnośląskim (Rzeczpospolita Polska) a Regionem Alzacji (Republika Francuska) zwani dalej Stronami WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Reprezentowane przez Marszałka

Bardziej szczegółowo

Program współpracy gminy Dzierżoniów z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami w roku Wstęp

Program współpracy gminy Dzierżoniów z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami w roku Wstęp Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 250/90/16 Wójta Gminy Dzierżoniów z dnia 3 października 2016 r. Program współpracy gminy Dzierżoniów z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami w roku 2017 Wstęp

Bardziej szczegółowo

MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO. Warszawa, dnia 10 listopada 2016 r. Poz. 64. z dnia 10 listopada 2016 r.

MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO. Warszawa, dnia 10 listopada 2016 r. Poz. 64. z dnia 10 listopada 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO Warszawa, dnia 10 listopada 2016 r. Poz. 64 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A K U L T U R Y I D Z I E D Z I C T WA N A R O D O W E G O 1)

Bardziej szczegółowo

AKT USTANAWIAJĄCY EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIEGO ZGROMADZENIA PARLAMENTARNEGO 1

AKT USTANAWIAJĄCY EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIEGO ZGROMADZENIA PARLAMENTARNEGO 1 AKT USTANAWIAJĄCY EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIEGO ZGROMADZENIA PARLAMENTARNEGO 1 PREAMBUŁA Zebrani w Brukseli w dniu 8 listopada 2006 r., przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Parlamentu Andyjskiego,

Bardziej szczegółowo

Ustrój polityczny Republiki Włoskiej

Ustrój polityczny Republiki Włoskiej Rafał Czyrny Ustrój polityczny Republiki Włoskiej Rzeszów 2013 Ustrój polityczny Republiki Włoskiej Copyright Rafał Czyrny Rzeszów 2013 ISBN 978-83-62681-57-0 Wydawnictwo ARMAGRAF ul. Krakowska 21, 38-400

Bardziej szczegółowo

STATUT GMINNEGO CENTRUM KULTURY I CZYTELNICTWA W ZEMBRZYCACH. Rozdział 1

STATUT GMINNEGO CENTRUM KULTURY I CZYTELNICTWA W ZEMBRZYCACH. Rozdział 1 STATUT GMINNEGO CENTRUM KULTURY I CZYTELNICTWA W ZEMBRZYCACH Postanowienia ogólne Rozdział 1 1. Gminne Centrum Kultury i Czytelnictwa w Zembrzycach zwane w dalszej części Centrum Kultury, jest samorządową

Bardziej szczegółowo

STATUT STOWARZYSZENIA WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA ZIEMI ŚWIDNICKIEJ. Rozdział 1

STATUT STOWARZYSZENIA WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA ZIEMI ŚWIDNICKIEJ. Rozdział 1 Załącznik do Uchwały Nr 5/11 Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Wspólnota Samorządowa Ziemi Świdnickiej z dnia 30 marca 2011r. STATUT STOWARZYSZENIA WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA ZIEMI ŚWIDNICKIEJ Rozdział 1 POSTANOWIENIA

Bardziej szczegółowo

STATUT CENTRUM KULTURY ZAMEK. Rozdział I Postanowienia ogólne

STATUT CENTRUM KULTURY ZAMEK. Rozdział I Postanowienia ogólne Załącznik nr 1 do uchwały nr XXXI/464/VI/2012 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 22 maja 2012 r. STATUT CENTRUM KULTURY ZAMEK Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Centrum Kultury Zamek, zwane w dalszej treści

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce

Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce 1764-1989 Spis treści Do Czytelnika..... 11 Przedmowa....... 13 Rozdział 1. Geneza i charakterystyka ustroju administracyjnego państw

Bardziej szczegółowo

Łukasz Gibała Poseł na Sejm RP

Łukasz Gibała Poseł na Sejm RP Kraków, czerwca 2012 r. Szanowny Pan Donald Tusk Prezes Rady Ministrów INTERPELACJA w sprawie konieczności udziału Polski w międzynarodowym porozumieniu Partnerstwo Otwartych Rządów (Open Government Partnership)

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o fundacji - Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

- o zmianie ustawy o fundacji - Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-33-07 Druk nr 1624 Warszawa, 6 kwietnia 2007 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust.

Bardziej szczegółowo

OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE

OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE ... imię i nazwisko ucznia czas trwania konkursu: 45 minut maks. liczba punktów: 65... nazwa i adres szkoły OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE KONKURS WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w programie współpracy Miasta Kielce z organizacjami pozarządowymi

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

BADANIE DIAGNOSTYCZNE Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.

Bardziej szczegółowo

BIBLIOTECA NACIONAL DE ESPAÑA (Coleccion Digital) HISZPAŃSKA BIBLIOTEKA NARODOWA (Zbiory w wersji elektronicznej)

BIBLIOTECA NACIONAL DE ESPAÑA (Coleccion Digital) HISZPAŃSKA BIBLIOTEKA NARODOWA (Zbiory w wersji elektronicznej) BIBLIOTECA NACIONAL DE ESPAÑA (Coleccion Digital) HISZPAŃSKA BIBLIOTEKA NARODOWA (Zbiory w wersji elektronicznej) http://www.bne.es/eng/catalogues/coleccionesdigitales.htm Zawartość: Repozytorium uniwersalne

Bardziej szczegółowo

S T A T U T REGIONALNEGO OŚRODKA KULTURY W KATOWICACH

S T A T U T REGIONALNEGO OŚRODKA KULTURY W KATOWICACH PROJEKT Załącznik do uchwały nr... Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia... S T A T U T REGIONALNEGO OŚRODKA KULTURY W KATOWICACH Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach,

Bardziej szczegółowo

O POTRZEBWIE WPROWADZENIA REJESTRU ZAGRANICZNYCH LOBBYSTÓW

O POTRZEBWIE WPROWADZENIA REJESTRU ZAGRANICZNYCH LOBBYSTÓW O POTRZEBWIE WPROWADZENIA REJESTRU ZAGRANICZNYCH LOBBYSTÓW Dr Andrzej Pogłódek Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Żeby prowadzić wojnę potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy, pieniędzy i

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej DECYZJE

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej DECYZJE L 82/8 DECYZJE DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2018/499 z dnia 20 marca 2018 r. ustanawiająca europejską infrastrukturę otwartych platform przesiewowych w dziedzinie biologii chemicznej konsorcjum na rzecz

Bardziej szczegółowo

Kamila Tomaszewska Kl.0H

Kamila Tomaszewska Kl.0H Kamila Tomaszewska Kl.0H Królestwo Hiszpanii: jest monarchią konstytucyjną rządzoną przez króla Juana Carlosa I z dynastii Burbonów naczelny organ władzy państwowej, nazywany Kortezami wybory co 4 lata.

Bardziej szczegółowo

Działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych wspierające samorządowy i obywatelski wymiar polskiej polityki zagranicznej

Działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych wspierające samorządowy i obywatelski wymiar polskiej polityki zagranicznej Działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych wspierające samorządowy i obywatelski wymiar polskiej polityki zagranicznej Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie II. Semestr I. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

Kryteria oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie II. Semestr I. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Kryteria oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie II Semestr I Wymienia główne źródła, z których można czerpać informacje na tematy związane z życiem publicznym. Wyjaśnia, co to jest samorząd szkolny.

Bardziej szczegółowo

Nowe podejście systemowe. D. Hallin, P. Mancini

Nowe podejście systemowe. D. Hallin, P. Mancini Nowe podejście systemowe D. Hallin, P. Mancini Kryteria analizy Halliniego i Manciniego: Rozwój rynków medialnych ze szczególnym uwzględnieniem stopnia rozwoju prasy Paralelizm polityczny, czyli stopień

Bardziej szczegółowo

Polskie referendum akcesyjne

Polskie referendum akcesyjne Mariusz Jabłoński Polskie referendum akcesyjne Wrocław 2007 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Słowo wstępne ' 9 Rozdział I. Referendum jako instytucja demokracji bezpośredniej 1. Elementy

Bardziej szczegółowo

Porozumienie o współpracy pomiędzy Autonomiczną Wspólnotą Galicja w Królestwie Hiszpanii a Województwem Opolskim Rzeczypospolitej Polskiej

Porozumienie o współpracy pomiędzy Autonomiczną Wspólnotą Galicja w Królestwie Hiszpanii a Województwem Opolskim Rzeczypospolitej Polskiej Porozumienie o współpracy pomiędzy Autonomiczną Wspólnotą Galicja w Królestwie Hiszpanii a Województwem Opolskim Rzeczypospolitej Polskiej Jego Ekscelencja Pan Manuel Fraga Iribarne, działając w imieniu

Bardziej szczegółowo

STATUT FUNDACJI IM. JERZEGO FICOWSKIEGO

STATUT FUNDACJI IM. JERZEGO FICOWSKIEGO STATUT FUNDACJI IM. JERZEGO FICOWSKIEGO Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1.Fundacja pod nazwą: Fundacja im. Jerzego Ficowskiego zwana w treści statutu Fundacją, została ustanowiona aktem notarialnym z

Bardziej szczegółowo

HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE Autor: Wojciech Witkowski

HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE Autor: Wojciech Witkowski HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE 1764-1989 Autor: Wojciech Witkowski Rozdział 1. Geneza i charakterystyka ustroju administracyjnego państw nowożytnej Europy 1.1. Pojęcie administracji i biurokracji 1.2.

Bardziej szczegółowo

Finanse. jednostek samorządu terytorialnego. Elżbieta Kornberger-Sokołowska. Wydanie 1

Finanse. jednostek samorządu terytorialnego. Elżbieta Kornberger-Sokołowska. Wydanie 1 Finanse jednostek samorządu terytorialnego Elżbieta Kornberger-Sokołowska Wydanie 1 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Magdalena Urbańska Opracowanie redakcyjne: Hanna Czerniewska Redakcja techniczna:

Bardziej szczegółowo

Lekcja 2: Co może Prezydent?

Lekcja 2: Co może Prezydent? Lekcja 2: Co może Prezydent? Cele lekcji w języku ucznia/uczennicy i kryteria sukcesu CEL 1. Określę, czym jest system parlamentarnogabinetowy. 2. Wyjaśnię, jaką rolę sprawuje w polskim systemie politycznym

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 19 lipca 2017 r. Poz UCHWAŁA NR 111/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO. z dnia 11 lipca 2017 r.

Warszawa, dnia 19 lipca 2017 r. Poz UCHWAŁA NR 111/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO. z dnia 11 lipca 2017 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 19 lipca 2017 r. Poz. 6271 UCHWAŁA NR 111/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO z dnia 11 lipca 2017 r. w sprawie nadania statutu Państwowemu Zespołowi

Bardziej szczegółowo

Specjalność Podyplomowe Studium dla Nauczycieli Wiedzy o Społeczeństwie i Historii Najnowszej. Praca napisana pod kierunkiem dr A.

Specjalność Podyplomowe Studium dla Nauczycieli Wiedzy o Społeczeństwie i Historii Najnowszej. Praca napisana pod kierunkiem dr A. PRACA DYPLOMOWA Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Społecznych Kierunek: Politologia Specjalność Podyplomowe Studium dla Nauczycieli Wiedzy o Społeczeństwie i Historii Najnowszej.

Bardziej szczegółowo

Anna Tuz Zastępca Dyrektora Departamentu Informacji Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Anna Tuz Zastępca Dyrektora Departamentu Informacji Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych Współpraca Ministerstwa Spraw Zagranicznych z organizacjami pozarządowymi i samorządami przy realizacji wybranych zadań z zakresu współpracy międzynarodowej Anna Tuz Zastępca Dyrektora Departamentu Informacji

Bardziej szczegółowo

STATUT POLSKIEGO KOMITETU ŚWIATOWEJ RADY ENERGETYCZNEJ

STATUT POLSKIEGO KOMITETU ŚWIATOWEJ RADY ENERGETYCZNEJ STATUT POLSKIEGO KOMITETU ŚWIATOWEJ RADY ENERGETYCZNEJ Rozdział I Nazwa, historyczne podstawy i teren działania 1 Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej, zwany w skrócie Polskim Komitetem ŚRE, działa

Bardziej szczegółowo

Wydatki na kulturę w 2011 r.

Wydatki na kulturę w 2011 r. Kraków 25.09.2012 r. Wydatki na kulturę w 2011 r. Informacja przedstawia wydatki budżetu państwa i budżetów jednostek samorządów terytorialnych na finansowanie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego

Bardziej szczegółowo

Program Współpracy Gminy Kampinos z Organizacjami Pozarządowymi w roku 2007

Program Współpracy Gminy Kampinos z Organizacjami Pozarządowymi w roku 2007 Załącznik do Uchwały Nr IV/15/07 z dnia 22 stycznia 2007 r. Program Współpracy Gminy Kampinos z Organizacjami Pozarządowymi w roku 2007 Wstęp Priorytetem Gminy Kampinos jest jak najlepsze zaspokajanie

Bardziej szczegółowo

Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego. Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego. Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD 2015 Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Arkusz egzaminu próbnego składał się z 23 zadań zamkniętych

Bardziej szczegółowo

Program Europa dla Obywateli Kraków, 19 listopada 2013

Program Europa dla Obywateli Kraków, 19 listopada 2013 Program Europa dla Obywateli 2007-2013 Kraków, 19 listopada 2013 Cele ogólne Programu rozwijanie obywatelstwa europejskiego poprzez umożliwienie współpracy i uczestnictwa w budowaniu demokratycznej, różnorodnej

Bardziej szczegółowo

Status Rzecznika Praw Obywatelskich

Status Rzecznika Praw Obywatelskich C 286 E/172 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 27.11.2009 uwzględniając art. 299 ust. 2 Traktatu WE, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6-0153/2008), uwzględniając art. 51 Regulaminu,

Bardziej szczegółowo

Diagnoza najważniejszych aspektów funkcjonowania kultury w gminie Biały Dunajec

Diagnoza najważniejszych aspektów funkcjonowania kultury w gminie Biały Dunajec Diagnoza najważniejszych aspektów funkcjonowania kultury w gminie Biały Dunajec Czy istnieją w Gminie dokumenty kształtujące jej politykę kulturalną? Czy Gmina stworzyła warunki dla rozwoju kultury oraz

Bardziej szczegółowo

WOJNA DOMOWA W HISZPANII 1936-1939

WOJNA DOMOWA W HISZPANII 1936-1939 WOJNA DOMOWA W HISZPANII 1936-1939 Wiek XIX i pierwsze dekady XX były dla Hiszpanii bardzo trudnym okresem licznych wojen domowych i rewolt. Z olbrzymiego niegdyś imperium kolonialnego pozostały jedynie

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne Załącznik do uchwały nr 111/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 11 lipca 2017 r. Statut Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karolinie Rozdział 1 Przepisy

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 listopada 2016 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 listopada 2016 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 listopada 2016 r. (OR. en) 13645/1/16 REV 1 SPORT 72 FREMP 170 RELEX 884 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Nr poprz. dok.:

Bardziej szczegółowo

zawarty pomiędzy Radą Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów

zawarty pomiędzy Radą Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów Wersja z dn. 11. 05. 2011 r. PAKT DLA KULTURY zawarty pomiędzy Radą Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów oraz stroną społeczną reprezentowaną przez Obywateli Kultury

Bardziej szczegółowo

opracowała: Maria Krzysztoporska koordynator edukacji kulturalnej w szkole (KEKS)

opracowała: Maria Krzysztoporska koordynator edukacji kulturalnej w szkole (KEKS) Program Edukacji Kulturalnej w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 w Warszawie (SzPEK) w ramach projektu Warszawski Program Edukacji Kulturalnej (WPEK) opracowała: Maria Krzysztoporska

Bardziej szczegółowo

Tekst jednolity Statutu Fundacji Poznań Ille - et - Vilaine z siedzibą w Poznaniu, stan na dzień 18 czerwca 2014 roku STATUT

Tekst jednolity Statutu Fundacji Poznań Ille - et - Vilaine z siedzibą w Poznaniu, stan na dzień 18 czerwca 2014 roku STATUT Tekst jednolity Statutu Fundacji Poznań Ille - et - Vilaine z siedzibą w Poznaniu, stan na dzień 18 czerwca 2014 roku STATUT Fundacji Poznań Ille - et - Vilaine I. Postanowienia ogólne 1 Fundacja Poznań

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXX/269/16 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia 14 listopada 2016 r. w sprawie utworzenia muzeum w Puławach pod nazwą Muzeum Czartoryskich w Puławach

UCHWAŁA NR XXX/269/16 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia 14 listopada 2016 r. w sprawie utworzenia muzeum w Puławach pod nazwą Muzeum Czartoryskich w Puławach UCHWAŁA NR XXX/269/16 RADY MIASTA PUŁAWY z dnia 14 listopada 2016 r. w sprawie utworzenia muzeum w Puławach pod nazwą Muzeum Czartoryskich w Puławach Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, art. 9 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 kwietnia 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 kwietnia 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, kwietnia 207 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 207/00 (NLE) 5649/7 SCH-EVAL 28 SIRIS 4 COMIX 59 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: DECYZJA

Bardziej szczegółowo

Samorząd gospodarczy w okresie międzywojennym

Samorząd gospodarczy w okresie międzywojennym Samorząd gospodarczy w okresie międzywojennym W okresie międzywojennym samorząd działał na podstawie rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej: - z dnia 1 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL

PL Zjednoczona w różnorodności PL Pismo z dnia 16 października 2012 r. skierowane przez prezydia Kongresu Deputowanych i Senatu Hiszpanii do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Martina Schulza Tłumaczenie Prezydia Kongresu Deputowanych

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Zgodnie z Podstawą Programową jako priorytetowe przyjmuje się na lekcjach plastyki w gimnazjum wymagania ogólne: 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG

Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. GWIEZDNY KRĄG Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG I. Zawody I stopnia 1. Społeczeństwo. Definicja społeczeństwa. Pojęcie zbiorowości społecznej.

Bardziej szczegółowo

Mgr Elżbieta Agnieszka Ambrożej

Mgr Elżbieta Agnieszka Ambrożej Mgr Elżbieta Agnieszka Ambrożej Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. Doradztwo podatkowe jako instrument ochrony praw podatnika w Polsce przygotowanej pod kierunkiem prof. zw. dr. hab. Eugeniusza Ruśkowskiego

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ PODSTAWOWE ZASADY USTROJU W SYSTEMATYCE KONSTYTUCJI RP Pierwszy rozdział Konstytucji RP, zatytułowany Rzeczpospolita, określa podstawowe zasady ustroju RP. Pozostałe

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Przepisy ogólne.

Rozdział 1. Przepisy ogólne. EUROPEJSKIE FORUM STUDENTÓW AEGEE-WARSZAWA STATUT STOWARZYSZENIA z 2 kwietnia 2005 (tekst jednolity) Rozdział 1. Przepisy ogólne. Art.1. Europejskie Forum Studentów AEGEE-Warszawa, zwane dalej Stowarzyszeniem

Bardziej szczegółowo

STATUT. Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim. Rozdział I POSTANOWIENIE OGÓLNE

STATUT. Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim. Rozdział I POSTANOWIENIE OGÓLNE STATUT Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim Rozdział I POSTANOWIENIE OGÓLNE 1 Prawną podstawą funkcjonowania Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim są: 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r.

Bardziej szczegółowo

PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GRANTY EOG 2009-2014 WARSZTATY DLA WNIOSKODAWCÓW Małgorzata Bacińska Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVI/138/2016 RADY GMINY KURÓW. z dnia 25 listopada 2016 r.

UCHWAŁA NR XVI/138/2016 RADY GMINY KURÓW. z dnia 25 listopada 2016 r. UCHWAŁA NR XVI/138/2016 RADY GMINY KURÓW z dnia 25 listopada 2016 r. w sprawie Rocznego Programu Współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego

Bardziej szczegółowo

STATUT. Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT. Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE

STATUT. Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT. Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE Załącznik do uchwały Nr XXXV/525/VI/2012 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 10 lipca 2012 r. STATUT Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT, zwane

Bardziej szczegółowo

ZASADY NACZELNE USTROJU RP

ZASADY NACZELNE USTROJU RP ZASADY NACZELNE USTROJU RP Zasady naczelne ustroju RP Zawierają idee przewodnie ustawy zasadniczej. Są to normy prawne zawarte w Konstytucji, których szczególna doniosłość charakteryzuje się w tym, że

Bardziej szczegółowo

OBWIESZCZENIE RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 lutego 2017 r.

OBWIESZCZENIE RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 lutego 2017 r. OBWIESZCZENIE RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 9 lutego 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały nr XLIX/1223/13 Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie nadania statutu Centrum Kultury Wrocław-Zachód

Bardziej szczegółowo

Rezolucja CM / Res (2008) 3 o zasadach regulujących przyznanie Nagrody Krajobrazowej Rady Europy

Rezolucja CM / Res (2008) 3 o zasadach regulujących przyznanie Nagrody Krajobrazowej Rady Europy Rezolucja CM / Res (2008) 3 o zasadach regulujących przyznanie Nagrody Krajobrazowej Rady Europy (Przyjęta przez Komitet Ministrów w dniu 20 lutego 2008 r. na 1018. posiedzeniu Zastępców Ministrów) Komitet

Bardziej szczegółowo

Maciej GURBAŁA Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym 1. Rys. 3. Podział Republiki Federalnej Niemiec na regiony

Maciej GURBAŁA Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym 1. Rys. 3. Podział Republiki Federalnej Niemiec na regiony Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym 1 Rys. 3. Podział Republiki Federalnej Niemiec na regiony Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym

Bardziej szczegółowo

nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja prac rady pedagogicznej

nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja prac rady pedagogicznej Marzenna Czarnocka NOWY OBOWIĄZKOWY DOKUMENT: Program wychowawczo-profilaktyczny Poradnik dyrektora nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja

Bardziej szczegółowo

KARTA PROJEKTU. Odpowiedzialni, Aktywni, Pewni Siebie i Efektywni Tytuł projektu Poprzez Dialog Wielokulturowy Okres realizacji 01.08.2011 31.07.

KARTA PROJEKTU. Odpowiedzialni, Aktywni, Pewni Siebie i Efektywni Tytuł projektu Poprzez Dialog Wielokulturowy Okres realizacji 01.08.2011 31.07. KARTA PROJEKTU Informacje o projekcie Odpowiedzialni, Aktywni, Pewni Siebie i Efektywni Tytuł projektu Poprzez Dialog Wielokulturowy Okres realizacji 01.08.2011 31.07.2013 Informacje o projektodawcy Nazwa

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR II/17/18 RADY GMINY DOBROMIERZ. z dnia 30 listopada 2018 r.

UCHWAŁA NR II/17/18 RADY GMINY DOBROMIERZ. z dnia 30 listopada 2018 r. UCHWAŁA NR II/17/18 RADY GMINY DOBROMIERZ z dnia 30 listopada 2018 r. w sprawie przyjęcia Programu Współpracy Gminy Dobromierz z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność

Bardziej szczegółowo