Metoda, problematyka badawcza, charakterystyka respondentów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Metoda, problematyka badawcza, charakterystyka respondentów"

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Małgorzata Dymnicka WYNIKI ANKIETY SOCJOLOGICZNEJ PRZYSZŁOŚĆ MOJEGO MIASTA/ GMINY... 1 Metoda, problematyka badawcza, charakterystyka respondentów...1 Identyfikacja z miejscem zamieszkania w obszarze NML...5 Problemy, potrzeby, preferowane cele i kierunki rozwoju...8 Demokracja w obszarze NML...11 Maria Piotrzkowska PROGNOZY DEMOGRAFICZNE...16 Jacek Lendzion, Wiktor Tyburski (współpraca) ANALIZA GŁÓWNYCH PODMIOTÓW ORAZ ICH AKTUALNYCH STRATEGII, ROZPOZNANIE POTENCJALNYCH SOJUSZNIKÓW, OPONENTÓW I KONKURENTÓW...21 Potrzeba i istota analizy podmiotów Typy i role podmiotów Identyfikacja głównych podmiotów działających w obszarze NML...23 Analiza podmiotów obszaru - ich sił i sposobów działań dla rozwoju obszaru (aktualnych strategii własnych)...24 Analiza uczestnictwa podmiotów w KOS Ocena sił oraz aktualnych strategii głównych podmiotów Obszaru...28 Jacek Lendzion OPRACOWANIE ZAŁOŻEŃ I ZASAD MECHANIZMU ODDZIAŁYWANIA PODMIOTÓW NA ROZWÓJ OBSZARU I ICH ODDZIAŁYWANIA WZAJEMNEGO (TZW. STRATEGICZNEJ GRY PODMIOTÓW)...38 Wykorzystanie gry podmiotów do tworzenia scenariuszy rozwoju Zasady gry podmiotów Jacek Sołtys ANALIZA STRUKTURALNA - WPŁYWÓW WZAJEMNYCH POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW STRUKTURY SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ, ŚRODOWISKOWEJ I TECHNICZNO-PRZESTRZENNEJ...43 Małgorzata Dymnicka WYNIKI ANKIETY SOCJOLOGICZNEJ PRZYSZŁOŚĆ MOJEGO MIASTA/ GMINY Metoda, problematyka badawcza, charakterystyka respondentów W referowanych badaniach posłużono się metodą ankiety o średnim stopniu standaryzacji, w której zawarto pytania zamknięte i kilka pytań otwartych. Jej celem było zasięgnięcie opinii na temat funkcjonowania wybranych dziedzin życia i kierunków rozwoju Nowego Miasta Lubawskiego i gmin go otaczających: gminy wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie i gminy Kurzętnik (dalej razem często w skrócie NML). Ankieta adresowana była głównie do osób biorących udział w Komitecie Opracowującym Strategię (KOS) rozwoju obszaru NML. Część respondentów stanowili członkowie i funcjonariusze władz lokalnych, nie biorący aktywnego udziału w pracach KOS. Ankieta miała charakter anonimowy. Ze względu na skład i wielkość próby, nie można jej oczywiście uznać za źródło informacji reprezentatywne dla całej populacji NML. Problematyka badania koncentrowała się na zagadnieniach: identyfikacji mieszkańców z miejscem zamieszkania w obszarze NML, stopnia satysfakcji z zamieszkania w nim, hierarchii potrzeb i problemów, występowania konfliktów, oczekiwań związanych z aktywnością społeczną i gospodarczą władz samorządowych i mieszkańców,

2 kierunków rozwoju miasta i gmin Na pytania ankiety odpowiedziało 69 osób w wieku od 20 do 70 lat. W przebadanej, celowo dobranej próbie mamy do czynienia z nadreprezentacją mężczyzn, wynikającą prawdopodobnie z ich większej aktywności i pełnionych funkcji w strukturach kierowniczych podmiotów reprezentowanych w KOS. Wyniki badań przedstawione są w formie tabel ilustrujących rozkłady odpowiedzi. Ich interpretacja skupia się na wybranych kwestiach, w celu zwrócenia uwagi na najważniejsze wnioski, które mogłyby być wykorzystane w praktyce. Najważniejsze cechy charakteryzujące grupę respondentów: Liczba mężczyzn - 40 Liczba kobiet - 29 Stan cywilny badanych: Żonaty/zamężna - 64 Wolny/wolna 5 Wiek: Przedział wieku Mężczyźni Kobiety Ogółem: osoby 2 osoby osób 7 osób 16 osób osób 11 osób 24 osoby osób 5 osób 16 osób osoby 3 osoby 5 osób Wykształcenie i aktywność społeczno-polityczna Wykształcenie Mężczyźni Kobiety Ogółem wyższe wyższe niepełne pomaturalne średnie ogólnokształcące średnie zawodowe zasadnicze niepełne podstawowe Przynależność do partii, organizacji, stowarzyszeń Udział w strukturze władz Na podstawie uzyskanych informacji można scharakteryzować tę część mieszkańców obszaru NML jako ludzi o średnim i wyższym poziomie wykształcenia, w średnim wieku (30-60 lat), ze sporymi kwalifikacjami zawodowymi (nie zawsze pokrywającymi się z wyższym wykształceniem), w ok. 30% należących do różnych organizacji społeczno-politycznych i w 40% będących członkami władz. Dodatkowo, podjęto próbę charakterystyki badanej grupy w kategoriach potrzeb materialnych i stopnia zadowolenia ze swej sytuacji bytowej. Oczywiście, nie można w oparciu o te odpowiedzi budować pełnego obrazu poziomu życia badanej grupy (nie było to ich celem). Nieznacznie przeważa liczba osób, którzy oceniają swoją sytuację bytową jako trochę lepszą i dużo lepszą od tej sprzed kilku lat a tylko nieco ponad 1/3 badanych nie dostrzega poprawy w swoim położeniu materialnym. Sytuacja bytowa i jej percepcja Płeć Ocena własnej sytuacji bytowej 2

3 Dużo lepsza Trochę lepsza Na takim samym poziomie Trochę gorsza Dużo gorsza Trudno powiedzieć M K W hierarchii niezaspokojonych potrzeb indywidualnych respondentów na pierwszym miejscu wskazań znajdują się potrzeby mieszkaniowe oraz wzrost dochodów. Potrzeby M K Ogółem indywidualne Mieszkanie Zarobki, Samochód Praca Elementem dopełniającym charakterystykę respondentów były wybory cech z podanych par, mających wpływ na jakość i kształt ich życia. Co w opinii respondentów spowodowało, że ich życie wygląda tak, a nie inaczej? Wybór cech z podanych par z przyporządkowaniem rangi od 1 do 5 Lokata Nr Cecha M K I A Praca Lenistwo 3 1 Jedno i drugie - - II B Wytrwałość Brak uporu 1 5 Jedno i drugie 4 2 C Spryt 3 1 Brak sprytu - - Jedno i drugie - - III D Wykształcenie Brak wykształcenia 2 1 Jedno i drugie 4 1 E Pieniądze 10 5 Brak pieniędzy 6 8 Jedno i drugie 5 1 V F Dążenie do zmian Lęk przed zmianami 4 3 Jedno i drugie 2 1 G Układy 2 2 Brak układów 3 5 Jedno i drugie 3 1 H Szczęście 5 4 Brak szczęścia 2 5 Jedno i drugie 4 1 IV I Wiara w siebie Brak wiary 1 3 Jedno i drugie 3 2 J Kompromisowość 8 6 Bezkompromisowość 3 - Jedno i drugie 2 1 Zarówno dla kobiet jak i mężczyzn najważniejszym czynnikiem kreującym ich osobiste życie jest praca, na drugiej pozycji wskazań znalazła się wytrwałość, a na trzeciej wykształcenie. Czwartą lokatę zajmuje wiara w siebie, jako czynnik bardzo istotny w procesie indywidualizowania się społeczeństwa polskiego. Wykształcenie postrzegane jest, jak można przypuszczać, jako szansa na poprawienie własnej sytuacji, a wiara w siebie to atut, dzięki któremu wzrasta poczucie, że indywidualny sukces można osiągnąć samodzielnym wysiłkiem. 3

4 W sumie otrzymujemy pozytywny obraz wciąż niedocenianej, sfery psychologicznoświadomościowej postaw ludzi, od których zależeć będzie w dużej mierze dalszy los Obszaru NML. 4

5 Identyfikacja z miejscem zamieszkania w obszarze NML Przeżywanie miejsc, przestrzeni i krajobrazów jest podstawowym składnikiem doznań każdego z nas. Doznanie geograficzne zaczyna się w miejscu zamieszkania, które jest centrum mojego świata, choć mogą być inne miejsca, które stanowią dla mnie obiekty zainteresowania E. Relph, 1985 Jednym z bardziej interesujących zagadnień socjologicznych jest świadomość lokalna mieszkańców, której składnikiem są wyobrażenia i przekonania na temat własnego miejsca zamieszkania. Respondenci nie mieli okazji wypowiedzieć się na temat walorów obszaru NML, cech szczególnie wyróżniających miasto i jego okolice spośród innych miejscowości. Poniższe wypowiedzi mogą być potraktowane jako bardzo ogólne poglądy na temat identyfikacji z NML. Płeć M (mężczyźni) Wykształcenie Stopień zadowolenia z zamieszkiwania w obszarze NML A zdecydowanie tak B raczej tak C trudno powiedzie ć D raczej nie Niepeł. Podstawowe 1 Podstawowe Zasadn. Zawodowe 7 Niepeł. Średnie Średnie ogólnokształcące 1 Średnie Zawodowe 5 5 Pomaturalne 1 2 Niepeł. Wyższe 1 Wyższe Na pytanie Czy jest Pan(i) zadowolony z tego, że mieszka właśnie w tej gminie? Zdecydowanie tak odpowiedziało 19 mężczyzn (27,5%) 1 Raczej tak 16 mężczyzn (23,1%) Trudno powiedzieć 2 mężczyzn Raczej nie 2 mężczyzn Nie 1 mężczyzna nie odczuwa satysfakcji z faktu zamieszkiwania w obszarze NML Płeć K (kobiety) Wykształcenie Stopień zadowolenia z zamieszkiwania w obszarze NML A zdecydowanie tak B raczej tak Niepeł. Podstawowe 1 Podstawowe Zasadn. Zawodowe 2 Niepeł. Średnie Średnie ogólnokształcące 1 5 Średnie Zawodowe Pomaturalne 3 3 Niepeł. Wyższe 1 Wyższe 1 1 C trudno powiedzie ć D raczej nie E- zdecydowanie nie E- zdecydowanie nie Odpowiedzi kobiet na pytanie o stopień zadowolenia z faktu zamieszkiwania w obszarze NML Zdecydowanie tak odpowiedziało 12 kobiet (17,3%) Raczej tak 15 kobiet (22%) Trudno powiedzieć 1 kobieta Żadna z respondentek nie wskazała na brak satysfakcji z zamieszkania w obszarze NML. 1 ten i dalej wskazane w tekście udziały procentowe dotyczą całej populacji badanej (obu płci razem) 5

6 W sumie: Zdecydowana większość badanych (ok. 90%) wyraża zadowolenie z tego, że mieszka w Nowym Mieście Lubawskim lub w gminach otaczających. Można wnioskować z tych odpowiedzi o istnieniu wysokiego stopnia identyfikacji badanej grupy ze swoim miejscem zamieszkania. Na tle literatury przedmiotu, trzeba jednak wskazać na pewne wątpliwości, które mogą pojawić się przy interpretacji odpowiedzi na tego typu pytanie, zwłaszcza postawione w formie pytania zamkniętego. Wiadomo, że silniej identyfikują się z danym miejscem zamieszkania te osoby, które się w nim urodziły i mieszkają tam przez większą część życia. Wykształcenie nie odgrywa tu większej roli. Jednak stopień satysfakcji z zamieszkiwania w danym miejscu może także wynikać ze zjawiska dysonansu poznawczego polegającego na tendencjach do zmniejszania rozbieżności w odczuciach na temat własnego środowiska. Konsekwencją takiego, często nieuświadamianego "zabiegu" jest wyrażanie pozytywnych odczuć na temat najbliższego środowiska zamieszkania. Są one tym silniejsze, im mniejsze są szanse na poprawę życia w nowym otoczeniu. Interesujące na tle danych dotyczących ogólnej satysfakcji z miejsca zamieszkania wydają się plany respondentów związane z przyszłością ich dzieci, ściślej aspiracje dotyczące ewentualnych związków z obszarem NML w przyszłości. Płeć Czy respondenci chcieliby, aby ich dzieci (kiedy będą dorosłe) mieszkały w obszarze NML? A tak B nie C trudno powiedzieć M K Znacznie ponad jedna trzecia respondentów życzyłaby sobie, aby ich dzieci, kiedy będą dorosłe mieszkały w obszarze NML a tylko 17%. było przeciwnego zdania. Jednocześnie jednak nie znamy powodów, dla których niemal 50% respondentów wybrało odpowiedzieć trudno powiedzieć. Można przypuszczać, że dla wielu z nich perspektywa związana z przyszłością ich dzieci jest jeszcze zbyt odległa w czasie i stąd te wątpliwości. Przytoczone wyniki konkretnych odpowiedzi na to pytanie mogą jednak sugerować, że tożsamość rodziców wyrażająca się identyfikacją z miastem i jego społecznością może stanowić w ich przekonaniu źródło satysfakcji i inspiracji także dla młodego pokolenia. Na pytanie o chęć wyprowadzenia się z obszaru NML w związku z nadarzającą się (hipotetycznie) sytuacją polepszenia standardu życia (lepiej płatna praca, wygodniejsze mieszkanie w dużym mieście) - odpowiedzi rozkładały się w następujący sposób: Płeć mężczyźni, Państwo do X? Wykształcenie: A tak B raczej tak Czy mając możliwość znalezienia lepszej pracy lub mieszkania w dużym mieście X, wyprowadziliby się C trudno powiedzieć D raczej nie Niepeł. Podstawowe Podstawowe Zasadn. Zawodowe Niepeł. Średnie Średnie ogólnokształcące Średnie Zawodowe Pomaturalne Niepeł. Wyższe 1 Wyższe Tak 5 (7,24%) Raczej tak 4 (5,8%) Trudno powiedzieć 3 Raczej nie 11 (15,5%) Nie 16 (23,1%) Brak danych 1 E nie 6

7 Płeć kobiety Czy, mając możliwość znalezienia lepszej pracy, mieszkania, w dużym mieście X, wyprowadziłyby się do X? Wykształ-cenie: A B C D E Niepeł. Podstawowe 1 Podstawowe Zasadn. Zawodowe 1 1 Niepeł. Średnie Średnie ogólnokształcące Średnie Zawodowe Pomaturalne Niepeł. Wyższe 1 Wyższe Tak 8 (11,6%) Raczej tak 2 (2,9%) Trudno powiedzieć 4 Raczej nie 4 (5,8%) Nie 11 (15,5%) 60% respondentów wyraziło wolę pozostania w tym samym miejscu zamieszkania. Wśród tej grupy, około 40% mężczyzn nie jest zainteresowanych opuszczeniem obecnego miejsca zamieszkania. Nie rozważa takiej możliwości 22% respondentów płci męskiej z wykształceniem wyższym i niepełnym wyższym. Chęć wyprowadzki na warunkach postawionych w pytaniu zadeklarowało 13% mężczyzn. Z analizy zamiarów migracyjnych kobiet wynika, że podjęłoby się takiego ryzyka czy wyzwania 15% respondentek. Biorąc pod uwagę liczbę mężczyzn i kobiet biorących udział w ankiecie należy zwrócić uwagę, że kobiety częściej (34%) niż mężczyźni (23%) przejawiają gotowość zmiany warunków życia na bardziej satysfakcjonujące. Na pytanie o podobnej treści, zadane Elblążanom w roku 1992, prawie 50% respondentów odpowiedziało, że mając możliwość zamieszkania w innej miejscowości, zmieniłoby obecne środowisko. Taką gotowość przejawiały przede wszystkim kobiety. W Kwidzyniu, na pytanie o chęć wyprowadzenia się z miasta 69,4% badanych mieszkańców wyraziło wolę pozostania w nim. Chęć opuszczenia miasta zadeklarowało 27,8% dorosłych mieszkańców 2 W badaniach z roku 1997, przeprowadzonych ponownie w Kwidzyniu, na próbie liczącej 260 osób, powyżej 18 roku życia, 65% respondentów deklarowało wolę pozostania w mieście, motywując ją przyzwyczajeniem, więziami rodzinnymi, więziami z przyjaciółmi oraz posiadaniem pracy. Chęć wyprowadzenia się z Kwidzyna wyrażało 29,2% mieszkańców, a 5,8% respondentów nie miało sprecyzowanych poglądów na ten temat. Z kolei na pytanie: Czy chciałby Pan(i) aby dzieci, kiedy będą dorosłe mieszkały w Kwidzyniu? tak odpowiedziało 50% respondentów, nie 25%, tyle samo osób nie sprecyzowało swojego poglądu. Na podstawie tych wyników badań można powiedzieć, że zjawiska identyfikacji z miejscem zamieszkania mają charakter dynamicznego procesu i postępują w różnych kierunkach, w przypadku Kwidzyna - dane sugerują wzmacnianie identyfikacji i integracji z miastem, dających się także w pewnym stopniu przewidzieć w przyszłości. W innych badaniach przeprowadzonych w Lęborku, Bytowie i Ustce w roku 1994 (Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego), na podkreślenie zasługuje fakt, jak piszą autorzy opracowania, że zdecydowana większość respondentów deklarowała zadowolenie ze stałego miejsca zamieszkania w miejscowości będącej przedmiotem badań, co można uznać za korzystne ze względu na większe prawdopodobieństwo podjęcia działań przez te osoby na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego w wymienionych miejscowościach. Około 20% respondentów Bytowa, Lęborka i Ustki pragnęło wówczas zmienić miejsce zamieszkania motywując to najczęściej względami mieszkaniowymi, rodzinnymi oraz miejscem pracy. 2 dane te pochodzą z sondażu przeprowadzonego w listopadzie 1996 r, na próbie mieszkańców liczącej 402 osoby, wylosowanych z list okręgów wyborczych miasta, autor dr W. Siemiński 7

8 Sytuacja mieszkańców tych kilku miast nie jest oczywiście porównywalna, ale przywołanie niektórych wyników sygnalizuje, że problem identyfikacji z miastem i integracji społecznej istnieje w świadomości mieszkańców i warto byłoby zastanowić się nad takimi kierunkami rozwoju miasta i gminy, które będą wzmacniać procesy identyfikacji i integracji społecznej. Problemy, potrzeby, preferowane cele i kierunki rozwoju Hierarchizacja problemów Jakie problemy respondenci uważają za najważniejsze do rozwiązania w pierwszej kolejności? Interesujący i pozytywny to fakt, że ponad 50% respondentów dostrzega je i wyróżnia. Niewątpliwie najpilniejszym problemem do rozwiązania, który uzyskał najwięcej wskazań było bezrobocie. Za tym problemem kryje się brak nowych miejsc pracy i w związku z tym pogarszający się standard życia mieszkańców (18 wypowiedzi). Wielu respondentów widzi ten problem w szerszym kontekście. ( Bezrobocie, duża zachorowalność, brak mieszkań, niska stopa życiowa, wysokie oprocentowanie kredytów i wiele innych... ). Tak wysoka pozycja bezrobocia jest warta odnotowania, gdyż nie jest to problem osobisty respondentów. Z przeprowadzonych gdzie indziej badań wynika, że znalezienie się osobiście w sytuacji braku pracy jest na ogół ogromnym zaskoczeniem i czynnikiem stresogennym. W szerszym wymiarze bezrobocie dezorganizuje życie społeczne (np. w mieście), ale przede wszystkim życie. jednostek i rodzin. Kolejnym, pilnym w opinii mieszkańców obszaru NML problemem do rozwiązania jest stan infrastruktury (kanalizacja, wodociągi, systemy ogrzewania itp.) 15 wypowiedzi, które zawierają m.in. takie treści: Zatruwanie środowiska naturalnego, brak szamb, odprowadzanie ścieków do tzw. deszczówek, a nawet bezpośrednio do jeziora, odchody pozwierzęce trzody, bydła przedostają się do wód gruntowych, słowem brak kanalizacji itp. urządzeń ochronno-zabezpieczających, Interesujące wydają się te wypowiedzi respondentów, w których dostrzega się znaczenie czystości środowiska naturalnego. Z zebranych materiałów wprawdzie nie wynikają żadne deklaracje proekologiczne, ale pojawiają się stwierdzenia negujące postawę bierną wobec kwestii jakości środowiska. Na ogół Polacy nie mają trudności w werbalizowaniu świadomości zagrożeń ekologicznych. Do niedawna, deklaracje na poziomie werbalnym nie przekładały się na poziom działań i zachowań jednostkowych. Wyniki ostatnich badań CBOS dowodzą jednak, że świadomość ekologiczna, miejsce wartości ekologicznych wśród innych wartości społecznych, od pewnego czasu stały się znaczącym elementem społecznej świadomości zbiorowej Na drugim planie pojawiają się kwestie z tej samy grupy problemów - stan dróg i chodników (10). Problemy socjalne, a więc problemy mieszkaniowe (7), służba zdrowia (6 ), zajmują nieco niższą, podobną pozycję na skali problemów pilnych. Na nieco dalszym planie znalazły się takie sfery jak: telefonizacja, komunikacja, oświata, kwestia stosunków sąsiedzkich, inicjatyw lokalnych. Jak widać, większość respondentów w sposób krytyczny postrzega swoje środowisko zamieszkania. Wielu widzi też głębsze ich tło, np. Problemem jest brak dbałości mieszkańców o dobro społeczne. Często mieszkańcy wychodzą z założenia, że o swoje trzeba dbać, a co nie moje to można niszczyć. Tylko nieliczne jednostki przekonane są o braku problemów utrudniających życie społeczności lokalnej. Zastanawiające jednakże jest to, że ponad 1/3 respondentów nie potrafiła sformułować problemu, wybierając odpowiedź trudno powiedzieć. Uzupełnieniem pytania o problemy w miejskim i gminnym środowisku zamieszkania są odpowiedzi na pytanie o występowanie konfliktów. Obie kategorie badanych zgodnie twierdzą, że nie dochodzi do konfliktów 3. Skądinąd wiadomo, że wśród cech uważanych za ważne dla radnych, przedstawicieli władz i innych reprezentantów społeczności, wysoko ocenia się znajomość problemów lokalnych 4. Są to cechy uniwersalne, obecnie bardzo pożądane u przedstawicieli władz i 3 Interesujące byłoby przeprowadzenie ankiety wśród większej grupy mieszkańców obszaru NML w celu rozpoznania potencjalnych źródeł konfliktów. 4 do innych pożądanych cech zalicza się np. wysokie morale oraz umiejętność współżycia z ludźmi i rozwiązywania konfliktów. 8

9 reprezentantów społeczności lokalnej, zwłaszcza, że w epoce realnego socjalizmu podważano ich znaczenie lub lekceważono. Płeć Pytanie o występowanie konfliktów w miejscu zamieszkania A tak B nie M 4 34 K 1 28 Ocena poziomu różnych dziedzin życia Na pytanie, jak zmienia się organizacja życia w najbliższym środowisku zamieszkania, respondenci wyrażali swoje opinie za pomocą pięciostopniowej skali (zawierającej oceny od bardzo złych, poprzez złe, średnie i dobre - do bardzo dobrych). Najwyższe oceny od 3 do 5, w opinii mężczyzn uzyskały: Zmiany zachodzące w zewnętrznym obrazie miasta (wygląd ulic, estetyka elewacji domów) - 68 pkt. Łatwość dokonywania zakupów o odpowiedniej jakości 32 punkty Możliwości w zakresie szybkiego i wygodnego dojazdu do pracy 25pkt. Możliwości w zakresie wypoczynku w dni wolne od pracy, weekendy 23 pkt. Możliwości uczestnictwa w kulturze (kino, kluby...) 22 pkt. Możliwości w zakresie spędzania czasu przez dzieci poza domem 16 pkt. Organizacja i poziom usług lekarskich 12 pkt. Najwyższe oceny od 3 do 5, w opinii kobiet uzyskały: Zmiany zachodzące w zewnętrznym obrazie miasta (wygląd ulic, estetyka elewacji domów), - 46 pkt. Łatwość dokonywania zakupów o odpowiedniej jakości 25 pkt. Możliwości w zakresie szybkiego i wygodnego dojazdu do pracy 18 pkt. Możliwości uczestnictwa w kulturze (kino, kluby...) 14 pkt. Możliwości w zakresie wypoczynku w dni wolne od pracy, weekendy 12 pkt. Możliwości w zakresie spędzania czasu przez dzieci poza domem 11 pkt. Organizacja i poziom usług lekarskich 10 pkt. 9

10 Najczęściej, korzyści płynące z przemian systemowych lokowane są w obszarze najbardziej widocznych, atrakcyjnych wizualnie zmian dotyczących sfery dóbr konsumpcyjnych. Ponadto miejsca, w których prezentuje się modele i style życia oparte na wzorcach konsumpcyjnych odgrywają coraz większą rolę w kształtowaniu potrzeb, aspiracji i pragnień społecznych. Stąd - można przypuszczać - (poza najbardziej spektakularnymi zmianami typu: nowa ładna elewacja domów, nowe witryny, mała architektura itp. oznaki nowego ), najlepiej oceniane są, i to zarówno w opinii kobiet jak i mężczyzn, takie dziedziny życia jak: handel i usługi, komunikacja miejska, kultura. Dla większości respondentów łatwość dokonania zakupów o odpowiedniej jakości jest jednym z częściej wskazywanych powodów do zadowolenia. Fakt dużej dostępności obiektów handlowych jest czynnikiem pozytywnie waloryzującym najbliższe otoczenie, zwłaszcza w sytuacji charakterystycznej dla społeczeństwa polskiego, długo oczekującego na polepszenie warunków z tym związanych. Najgorzej zaś wypadła ocena możliwości spędzania czasu wolnego przez dzieci poza domem oraz organizacja i poziom usług lekarskich. Place zabaw dla dzieci, miejsca, gdzie mogą aktywnie spędzać wolny czas, w opinii respondentów nie zasługują na pozytywne oceny, są najprawdopodobniej zaniedbane i niskiej jakości. Dla porównania, również w raporcie z badań: Sopot i jego mieszkańcy analiza socjologiczna (Sopocka Pracownia Badań Społecznych,1993) czytamy, że najlepiej oceniane są: handel i usługi, komunikacja miejska, sprawy kultury, oświata i służba zdrowia, a najgorzej infrastruktura techniczna, i ochrona środowiska oraz renowacje budynków mieszkalnych i zabytkowych. Potrzeby Zdecydowanie największe oczekiwania respondentów dotyczą poprawy funkcjonowania infrastruktury technicznej. Jest to z pewnością sytuacja charakterystyczna dla wielu miast i miasteczek w Polsce, wymaga ona jednak uwagi ze strony władz, gdyż sygnalizuje narastający problem. Potwierdzają to odpowiedzi respondentów na inne pytania zawarte w ankiecie, z których wynika, że obok problemu bezrobocia występuje kwestia infrastruktury technicznej. Lista potrzeb (należało podkreślić tylko jedną możliwość) wygląd miasta... 4 (5,8%) rozwój infrastruktury (38%) rozwój placówek oświat. 2 (2,9%) rozwój placówek sł. zdrowia 0 budowa mieszkań 6 (8,7%) remonty starych mieszkań 0 rozwój przemysłu 9 (13,0%) rozwój rolnictwa 7 (10,1%) poprawa bezpieczeństwa mieszk. 0 zmniejszenie bezrobocia 15 (22%) Najczęściej wskazywaną przez respondentów koniecznością (z listy potrzeb) okazał się zespół podstawowych urządzeń niezbędnych do należytego funkcjonowania miasta i gmin infrastruktura. Dla porównania i podkreślenia badanego zagadnienia, warto zwrócić uwagę na wyniki ankiety przeprowadzonej w Lęborku, Ustce i Bytowie. Tę samą potrzebę gruntownych zmian w wyposażeniu miast w podstawowe urządzenia i instytucje usługowe z wielu dziedzin (energetyka, sieć kanalizacji, transport itp.) wyraziło 60% respondentów. Największą skalę potrzeb w zakresie wyposażenia infrastrukturalnego zgłaszali mieszkańcy Bytowa i Ustki. Duże oczekiwania respondentów dotyczyły także funkcjonowania i zwiększania placówek służby zdrowia i oświatowych oraz poprawy jakości transportu i komunikacji. Zagadnienie struktury i hierarchii potrzeb jest na tyle ważne, że starano się naświetlić je na różne sposoby. Zwłaszcza gdy przekłada się ono na konieczność wyboru kolejności ich zaspakajania a więc celów. Gdyby badani decydowali o rozwoju swojego miasta i gminy, staraliby się zrealizować przede wszystkim następujące cele: zmniejszyć bezrobocie i stworzyć nowe miejsca pracy 59% rozwijać przemysł i rolnictwo 49% 10

11 poprawić stan infrastruktury 41% budować mieszkania 23% rozwijać placówki oświatowe 13% rozwijać placówki służby zdrowia 7 wielkości nie sumują się do 100% - pytanie otwarte W przypadku większości wypowiedzi w ankiecie, jako priorytet lokalny określono rozwiązanie problemu bezrobocia. 5 Treści zawarte w wypowiedziach respondentów z NML nie pozwalają określić, czy grupa ta ma wiedzę na temat, czym jest bezrobocie, z jakimi przyczynami i konsekwencjami społecznymi się wiąże, kim są bezrobotni w danej, konkretnej miejscowości. Wyniki badania opinii publicznej na próbie ogólnopolskiej, zwłaszcza z okresów wcześniejszych (1991, 1992) sugerują, że większość respondentów nie rozumie sytuacji i zróżnicowania postaw bezrobotnych. Znaczna część społeczeństwa konstruuje swoje wyobrażenia na temat zasiłkobiorców w sposób emocjonalny i uproszczony. Jednym ze źródeł kreowania sprzecznych często obrazów życia bezrobotnych są środki masowego przekazu. Demokracja w obszarze NML Jedną z wartości, obok gospodarki, kompetencji rządzących z mandatu społecznego, jest demokracja. Realizuje się ona m. in. przez różne formy wpływu na decyzje o znaczeniu publicznym. Na pytanie o rolę władz samorządowych 73% respondentów wyraziło swoją opinię, że powinna polegać na znajomości potrzeb, życzeń i preferencji mieszkańców oraz wiedzy jak je skutecznie zaspakajać (wariant odpowiedzi A), znacznie mniej osób opowiedziało się za stanowiskiem B, że najważniejszym zadaniem władz jest mobilizowanie mieszkańców do aktywnego uczestnictwa w rozwoju swojego miasta/gminy. Płeć Rola władz samorządowych A B Mężczyźni Kobiety Ujawnione preferencje, jak należy się spodziewać, powinny sprzyjać współpracy władz i grup mieszkańców na rzecz dobra całej społeczności lokalnej. W interpretacji wyników należy jednak wziąć pod uwagę status badanej grupy i jej rolę w życiu publicznym. Stąd najprawdopodobniej wynikają większe oczekiwania w stosunku do siebie i innych osób pełniących ważne funkcje publiczne i wykazujących aktywność społeczno-gospodarczą. W wyborze wariantu pierwszego zawarte jest, jak można przypuszczać, przekonanie wielu respondentów o odpowiedzialności za wykonywaną pracę i jej skutki społeczne. Być może dla wielu osób oznacza to, że nie wystarczy formułować celów w kategoriach ogólnych - uwzględniania społecznych potrzeb i życzeń, czy bazować na założeniu o podejmowaniu działań zgodnych z wymogami samorządności lokalnej. Interesującym uzupełnieniem wniosków płynących z tych obserwacji, jest pytanie o podział kompetencji w przypadku rozwiązywania problemów, kwestii spornych, czy konfliktów społecznych. Z trzech możliwości, jakie badani mieli do wyboru, najczęściej dostrzegano znaczenie tej opcji, w której stronami zaangażowanymi w rozwiązywaniu problemów są (jednocześnie!) władze lokalne i mieszkańcy. Znacznie częściej tę gotowość i powinność do współpracy z udziałem władz lokalnych i mieszkańców dostrzegają kobiety. Płeć Kto powinien rozwiązywać problemy w NML? A-tylko władze lokalne B- tylko sami mieszkańcy C- władze lokalne i mieszkańcy D-trudno powiedzieć M K Następnym zagadnieniem, na które starano się znależć odpowiedź było pytanie: 5 zagadnienie to było m. in. przedmiotem II warsztatu KOS. Większość uczestników wskazała, że bezrobocie kojarzy się przede wszystkim ze skutkami psychospołecznymi, w efekcie - małą motywacją do pracy i nauki. 11

12 Kto w opinii respondentów powinien mieć największy wpływ na podejmowanie decyzji w obszarze NML? Mężczyźni Ocena wpływu na skali od 1 do 5 (niewielki - 1, 2; duży - 3, 4; bardzo duży wpływ - 5) Rada Gminy/Miasta Wójt/Burmistrz Podmioty gosp Władze powiatowe (w przyszłości) Ugrupowania polityczne Organizacje społeczne Rady, komitety mieszkańców Parafia Inne, jakie? Kobiety Ocena wpływu na skali od 1 do 5 (niewielki - 1, 2; duży - 3, 4; bardzo duży wpływ - 5) Rada Gminy/Miasta Wójt/Burmistrz Podmioty gosp Władze powiatowe (w przyszłości) Ugrupowania polityczne Organizacje społeczne Rady, komitety mieszkańców Parafia Decydujący wpływ na podejmowanie decyzji w gminie/mieście, w opinii respondentów, powinna mieć Rada wybrana przez mieszkańców w wyborach samorządowych. Istnieje też zgodność co do niemal równorzędnego wpływu, jaki ma/powinien mieć burmistrz/wójt. Wysoka jest teżpozycja przyszłych władz powiatowych. Natomiast respondenci widzą niestety małą rolę wszelkich struktur pośrednich między obywatelem a władzą. Wynik ten można interpretować też w ten sposób, że badani zainteresowani są przede wszystkim komunikowaniem się z Radą Miejską/Gminną i Burmistrzem, nie są nastawieni na formy komunikacji pośredniej, którą w rozwiniętych społeczeństwach demokratycznych wypełniają organizacje polityczne i społeczne, stowarzyszenia, rady, komitety itp. Gdyby porównać te dane z wynikami z badań w Sopocie (SPBS, 1993), to można powiedzieć, że zdecydowana większość mieszkańców Sopotu (85%) stanowi zbiorowość zatomizowanych jednostek, ze słabo wykrystalizowanymi i uświadomionymi potrzebami i interesami społecznymi. Jak wynika z tych badań, struktury pośrednie o charakterze społecznym i zawodowym zrzeszają tylko 15% wszystkich dorosłych mieszkańców Sopotu. Jak wynika z badań nad procesami zarządzania w obszarach lokalnych (lecz nie tylko) jednym z ważniejszych wskaźników skuteczności zaangażowania społecznego mieszkańców w przekształcaniu ich środowiska zamieszkania jest udział w strukturach pośrednich, które stanowią siłę napędową reform i procesów modernizacyjnych, a ponadto najlepiej artykułują interesy różnych grup społecznych. Słabość struktur pośrednich skutecznie osłabia aktywność społeczno-gospodarczą mieszkańców danej społeczności. 12

13 ANEKS Dla porównania wyników zaprezentowanych badań z innymi, przeprowadzonymi w obszarze NML, ale tylko w Nowym Mieście Lubawskim, zamieszczamy poniżej wybrane wyniki ankiety NOWE MIASTO LUBAWSKIE W OCENIE JEGO MIESZKAŃCÓW, która została przeprowadzona także na przełomie 1997 i 1998 roku przez innego autora. Respondenci z Rady Miasta 22 osoby (bez podania płci) Pozostali badani ogółem 128 osób (81 kobiet i 47 mężczyzn) Struktura wykształcenia respondentów z Rady Miasta: Wyższe 12 Niepełne wyższe 2 Średnie 6 Zawodowe - 2 Struktura wieku respondentów z Rady Miasta: Prawie 100% respondentów to osoby w wieku 40 lat i powyżej (do 55) Pozostali respondenci: Kobiety: wiek lat wykształcenie: w badanej grupie kobiet dominują osoby z wykształceniem średnim i zawodowym ( ), wyższe i niepełne wyższe posiada 14 osób. Mężczyźni: wiek lat wykształcenie: najwięcej osób, prawie 50% stanowią resp. z wykształceniem zawodowym, 16 osób ma wykształcenie średnie, tylko dwie osoby legitymują się wykształceniem wyższym i dwie niepełnym wyższym. Najwięcej respondentek spoza RM mieszka w NML od 10 do 20 lat (35), 29 resp. zamieszkuje od 20 do 40 lat, 16 poniżej 10 lat. Ponad 50% respondentów płci męskiej spoza RM zamieszkuje w NML od 20 do 40 lat, 15 osób od 10 do 20, 5 poniżej 10 lat, tylko dwie powyżej 40 lat. Wyniki podawane są dalej wg schematu: - odpowiedzi respondentów z Rady Miasta (oznaczone RM) - odpowiedzi pozostałych respondentów: - kobiet - mężczyzn - uogólnienie uwzględniające wzystkich respondentów (z Rady i spoza Rady) Pyt. 12 RM - zamiary migracyjne zadeklarowało 6 osób, przeciwnego zdania było 14 osób. 41 kobiet twierdzi, że mogłaby zmienić miejsce zamieszkania, 19 nie ma takiego zamiaru, 15 raczej nie, 8 resp. nie ma zdania na ten temat. Ponad 50% mężczyzn chciałoby zmienić dotychczasowe miejsce zamieszkania, 45% (21) osób nie ma takiego zamiaru. Ogółem 47% badanych podjęłoby się ryzyka zmiany miejsca zamieszkania, a 36% nie ma takiego zamiaru. Pyt. 14 W przypadku pytania o preferencje związane z zamieszkiwaniem w NML, dotyczące przyszłości dzieci, odpowiedzi nie dają jasnego obrazu postawy w stosunku do własnego środowiska zamieszkania. Tak i raczej tak 8 Nie i raczej nie - 8 Nie mam zdania 2 13

14 Większość kobiet - 53%(43) nie życzyłoby sobie, aby ich dzieci mieszkały w NML, 32% (26) respondentek nie miałaby nic przeciwko temu twierdząc tak i raczej tak, 9,9% (8) nie ma zdania na ten temat. Podobne rozkłady odpowiedzi dają się zauważyć u mężczyzn. Ponad 50% (24) respondentów płci męskiej twierdzi, że nie chcieliby aby ich dzieci mieszkały w NML, a 32% (15) dopuszcza taką możliwość, 15% (7)nie ma zdania - (tu widać różnicę). Ogółem, preferencje dorosłych respondentów związane z miejscem zamieszkania ich dzieci, innym niż do tej pory wyraża 52% badanych (na 128 resp.). Pyt. 40 Pyt. o ocenę kierunku rozwoju społeczno-gospodarczego NML RM - ocenę pozytywną przyznało15 osób (68%), 23% (5) osób oceniło negatywnie obrany kierunek rozwoju społeczno-gospodarczego NML. W opinii 32% kobiet (26) rozwój społ. gospodarczy nie przebiega we właściwym kierunku, 25% (20) uważa, że raczej tak, a 17% (14) badanych kobiet twierdzi, że raczej nie, 14% (11) nie ma zdania, tylko 7% (6) respondentek ocenia jednoznacznie pozytywnie obrany kierunek rozwoju miasta i gminy, twierdząc tak. Ponad 50% mężczyzn (25) twierdzi, że rozwój nie przebiega we właściwym kierunku, a 23% (11) badanych uważa, że raczej tak, 21% (10) nie ma zdania. Pyt. B4 RM - w opinii 64% (14) respondentów najważniejsze inicjatywy w celu zaspokojenia potrzeb mieszkańców podejmuje rada miejska, a w opinii 436% - burmistrz. W opinii 42% (34)kobiet takie inicjatywy podejmuje rada miejska, 40% (32) głosów przypadło Burmistrzowi, 19% (15) osób nie wie komu przypisać ewentualne zasługi, 6,2% (5) kobiet wskazuje na samorząd mieszkańców, 2,5% (2) resp. takie inicjatywy przypisało związkom zawodowym i kościołowi. W opinii 40% (19) mężczyzn także najważniejsze inicjatywy podejmuje głównie rada miejska, następnie burmistrz 32% (15), 19% (9) resp. nie ma zdania. Nie dostrzegają znaczącej roli samorządu, partii, kościoła. Ogółem (na 150 resp.), na pierwszym miejscu wskazań znalazła się rada miejska, której 45% respondentów przyznało najważniejszą rolę e podejmowaniu ważnych inicjatyw w celu zaspokajania potrzeb mieszkańców. Niewielką rolę do odegrania na tej scenie życia publicznego przypisuje się organizacjom społeczno-zawodowym Pyt. B5 W opinii resp. RM najważniejsze decyzje podejmuje: Rada miejska 64% (14) i burmistrz 36% (8) Równorzędne pozycje, w opinii 48% (39) kobiet zajmują Burmistrz i rada miasta, 15% (12 ) resp. nie ma zdania na ten temat, a 2,5% (2) opowiada się za samorządem. W opinii 55% (26) resp. płci m. większość decyzji podejmuje Burmistrz, a 45% (21) taką rolę przypisuje radzie miasta, 14% (7) resp. nie ma zdania, tylko 2% badanych mężczyzn wskazało na samorząd i partie polityczne (uzyskały one po jednym wskazaniu). Pyt. B6 RM - ocena skuteczności władz w kwestii załatwiania naglących spraw i zaspakajania pilnych potrzeb. 77% (17) resp. jest przekonanych, że przedstawiciele władz samorządowych służą pomocą mieszkańcom. Tylko jedna osoba uważa, że raczej nie. 62% (50) kobiet jest przeciwnego zdania, ocenę pozytywną wystawiło 26% (21) respondentek, 15% (12) kobiet nie wypowiedziało się. Zdecydowana większość, 66% (31) mężczyzn ocenia negatywnie władze, 19% (9) pozytywnie, 15% (7) - nie ma zdania. Pyt. B7 Do kogo członkowie rady miasta zwrócą się, jeśli będą chcieli załatwić swoją sprawę? Do Burmistrza zwróci się 45% (10) przedstawicieli RM, do rady 9% (2), do urzędu 9% (2), do księdza 4,5% (1), nie wiedzą 3 (to ciekawe!!!), do nikogo 2. 14

15 Ponad 40% kobiet nie zwróciłaby się do żadnych z wymienionych organizacji i instytucji sam. o pomoc w sprawie osobistej. 25% (20) resp. poprosiłaby o nią Burmistrza, 18% (15) osób zwróciłoby się do urzędu. W opinii 34% (16) mężczyzn nie ma się do kogo zwrócić w celu załatwienia swojej sprawy, 23% (11) poszłaby do urzędu, 19% (9) do burmistrza, 8,% 4 nie wie. Pyt. B9 Czy działanie władz miejskich spowodowało dostrzegalne zmiany w życiu NML? Tak uważa 68% (15) badanych z RM, 23% (5 ) resp. nie dostrzega takich zmian Ponad 50%(47) kobiet twierdzi, że zmiany są widoczne, nie dostrzega ich 32% (26) respondentek, a 9,9% ( 8) nie ma zdania. 45% (21) mężczyzn nie dostrzega pozytywnych zmian, 38% (18) twierdzi, że są one widoczne, 17% (8) respondentów nie ma zdania. Większość badanych - 57% dostrzega działanie władz miejskich, które powodują dostrzegalne zmiany w życiu NML. Pyt. B13 Respondenci z Rady Miasta skuteczność władz miejskich wiążą przede wszystkim z kwestią finansową 90% (20) Kobiety W opinii 54% resp (44) skuteczność władz obniża brak rozpoznania potrzeb mieszkańców, mały budżet 38% (31), 10 osób nie ma zdania Mężczyźni W opinii 70% (33) resp. skuteczność władz obniża brak rozpoznania potrzeb mieszkańców, a 32% (15) osób twierdzi, że jest ona niska z powodu małego budżetu Ogółem, w opinii mężczyzn i kobiet (60%) władze lokalne niedostatecznie znają potrzeby mieszkańców i stąd ich mała skuteczność. 15

16 Maria Piotrzkowska PROGNOZY DEMOGRAFICZNE Bazując na uznanej w nauce i praktyce metodologii oraz danych z porównywalnych prognoz krajowych i regionalnych opracowane zostały dla Obszaru NML dwa jakościowo różne warianty prognozy demograficznej: biologiczna (najbardziej odpowiadająca scenariuszowi IV i w dużym stopniu III) pomigracyjna o maksymalnej spośród dość prawdopodobnych emigracji poza obszar - odpowiadająca zasadniczo scenariuszowi II. Wielkości w scenariuszu I byłyby pośrednie między ww prognozami. Prognozy sporządzono dla całego okresu , z podziałem co 5 lat, dla zwykle wyróżnianych grup wiekowych. Przyjęto następujące założenia: Wiek Urodzenia na 1000 kobiet Emigracja poza obszar ,0 W latach % rocznika osób ,2 w wieku mobilnym , % , % , % , % ,5 po % 135 udział dziewczynek: 0, Umieralność przyjęto wg ogólnopolskich tablic trwania życia dla miast w 1996 r. Wyniki prognoz zawierają załączone arkusze 1A i 1B. oraz wykresy. 16

17 Prognoza biologiczna R o k Wiek KOBIETY Ogółem kobiet więcej MĘŻCZYZNI Ogółem mężczyzn i więcej OGÓŁEM Ogółem /64 (w. prod.) /65 i więcej

18 Prognoza pomigracyjna R o k KOBIETY Ogółem kobiet więcej MĘŻCZYŹNI Ogółem mężczyzn więcej OGÓŁEM Ogółem /64 (w. prod.) /65-więcej

19 19

20 Najistotniejsze wnioski z prognoz: Prognozy przedstawiają pełne pole prawdopodobieństwa procesów ludnościowych: prognoza biologiczna: minimum zmian w stosunku do procesów naturalnych, w efekcie pozostaje w obszarze najwyższa prawdopodobna liczba mieszkańców, ok w r prognoza pomigracyjna: wariant zakładający maksimum zmian w stosunku do procesów naturalnych, tj. najwyższą prawdopodobną emigrację, skorelowaną z odpowiednimi procesami napływu ludności - w efekcie powstałe ujemne saldo migracji określa dolny próg ludności obszaru w r na ok mieszkańców, tj. o przeszło 1 tysiąc mniej niż obecnie Wg obu prognoz następuje jednak znaczny przyrost ludności w wieku produkcyjnym 6 : w prognozie biologicznej osiągając kulminację w latach przekraczającą o 2550 osób stan obecny w prognozie pomigracyjnej osiągając kulminację w latach przekraczającą o 1650 osób stan obecny. Oznacza to pogłębienie problemu nadwyżki zasobów pracy, a więc potencjalnego bezrobocia. Jednocześnie, młode roczniki wchodzące w życie stwarzają możliwość istotnych zmian społecznych i gospodarczych, o ile zostanie włożony wysiłek w ich szeroko pojętą, dobrą edukację. Wyodrębnione w prognozach wielkości określają grupę młodzieży szkół podstawowych i młodzieży szkół średnich (wg. obecnie istniejącego systemu oświaty), odpowiednio w opracowanych prognozach na ok osób. 6 Decyduje o tym istniejący teraz (w 1997 r.) młody wyż demograficzny - ok osób w wieku 7-17 lat. 20

21 Jacek Lendzion, Wiktor Tyburski (współpraca) ANALIZA GŁÓWNYCH PODMIOTÓW ORAZ ICH AKTUALNYCH STRATEGII, ROZPOZNANIE POTENCJALNYCH SOJUSZNIKÓW, OPONENTÓW I KONKURENTÓW Potrzeba i istota analizy podmiotów Ważnym aspektem procesów planistycznych związanych z kształtowaniem i wyborem polityki rozwoju, są zachowania podmiotów polityki rozwoju lokalnego i innych podmiotów mających istotny na nią wpływ, zwłaszcza w określonych trudnych (w tym konfliktowych) sytuacjach decyzyjnych. Miejsce tak określonych podmiotów w ogólnej strukturze systemu terytorialnego jakim jest gmina czy cały obszar lokalny, ilustruje poniższy schemat: Otoczenie SYSTEM TERYTORIALNY terytorialny nadsystem społeczny ê ê ê Społeczeństwo (społeczność terytorialna) Podsystem podmiotów - organizacji, grup społecznych, jednostek (oraz relacje społeczne, ekonomiczne, polityczne, kulturalne między nimi) Podsystem informacji, idei, wartości, misji, celów i interesów (którymi operują lub które posiadają/reprezentują podmioty) Podsystem działań (relacje zarządzania, utrzymania i transformacji zasobów, wymiany/kontaktów, użytkowania, lokalizacji/relokacji) Podsystem artefaktów organizacyjnych (struktur funkcjonalno-przestrzennych, np. układów lokalizacyjnych określonych typów działalności) - Przestrzeń materialna Przyrodnicza (eko-geosystemy) Techniczna = antropogeniczna, kulturowa (zagospodarowanie = zabudowa, urządzenia) otoczenie ekologiczne ê ê ê Sterowanie rozwojem systemu terytorialnego (np. Obszaru NML) wymaga stosowania polityk (w odniesieniu do wyodrębnionych dziedzin uznanych za kluczowe). Koncepcje polityk powstają w trybie planowania strategicznego określonego obszaru. Pierwszym etapem jest wypracowywanie ogólnej strategii rozwoju, następnym przełożenie jej na strategie szczegółowe: dziedzinowe, sektorowe i terytorialne (np. dla poszczególnych gmin a nawt miejscowości). W dalszych etapach dopiero powstają polityki i inne dokumenty wdrożeniowe strategii: programy i projekty działań. Podmiotem strategii jest społeczność terytorialna, reprezentowana przez demokratycznie wyłonioną i stosującą demokratyczne zasady zarządzania władzę, która spełnia rolę podmiotu sterującego. Jednak tylko pewien wycinek rzeczywistości jest przez nią sterowany bezpośrednio. Dominuje sterowanie pośrednie - poprzez oddziaływanie na inne podmioty. Realizatorem strategii jest więc nie tylko podmiot sterujący - władza publiczna obszaru. Zgodnie z podziałem kompetencji regulowanych prawnie, ale też w wyniku działań nieformalnych, istotny wpływ na jej realizację mają także liczne inne podmioty. Podmioty te mogą chcieć oddziaływać na ustalenia planu, gdyż konkretne sposoby i zakres tego wpływu jest przedmiotem regulacji przez zapisy planu (co może np. kolidować z interesami tych podmiotów). Dla sytuacji idealnej wszystkie elementy planu 21

22 strategicznego powinny być - pośrednio lub bezpośrednio - adresowane do określonych podmiotów działających w obszarze, ale też powstawać winny z ich współdziałaniem. Realnie, w konkretnym przypadku należy określić jaki może być wpływ uwarunkowań podmiotowych na treść i metodykę tworzenia planu strategicznego obszaru i jakie są możliwości angażowania podmiotów w ten proces. Zatem proces sterowania rozwojem obszaru, w tym polityka władz terytorialnych uwzględniać musi autonomiczne decyzje i działania podmiotów gospodarczych i społecznych, które mają odmienne cele, często wzajemnie niezgodne. Typy i role podmiotów Podział ze wzgl. na stosunki społeczne, tzn. miejsce i rolę w strukturze społecznej oraz stopień zorganizowania (sformalizowania) Þ jednostki, małe grupy (np. rodzina, zespół pracowniczy), grupy średnie (np. społeczność miasta, gminy, regionu), duże grupy (np. naród) Þ jednostki (osoby), grupy nieformalne (np. sąsiedzkie), grupy spontanicznie zorganizowane (grupy protestacyjne, nacisku, działania), grupy formalne, zorganizowane oddolnie i raczej luźno ( grass-roots, organizacje pozarządowe), grupy formalne, wysoce zorganizowane (w zależmości od funkcji i dziedziny określane jako organizacje, instytucje, przedsiębiorstwa) - tu wyróżnić trzeba różne poziomy organizacji, od samodzielnych lub podległych jednostek niskiego szczebla aż do ponadnarodowych instytucji politycznych i konsorcjów gospodarczych (TNC). Podział ze wzgl. na stosunek do przestrzeni materialnej i jej zagospodarowania bezpośredni: Þ użytkownicy (bierni), podmioty gospodarujące zasobami przestrzeni, podmioty przekształcające (inwestorzy, developerzy), Þ realizatorzy (np. wykonawcy budowlani i inżynieryjni), podmioty zarządzające (wydające decyzje operacyjne), podmioty prowadzące politykę przestrzenną (wydające decyzje strategiczne), pośredni Þ decydenci polityki ogólnej (społeczno-gospodarczej), podmioty pośredniczące (informacyjne, kulturo- i opiniotwórcze, mediacyjne...) Rola różnych ww. podmiotów w procesie sterowania (w tym w przygotowywaniu decyzji sterujących i w realnych procesach rozwoju społeczno-gospodarczego) może dotyczyć: - przygotowania projektów i planów, w tym ocen ich skutków; - podejmowania decyzji; - wpływania na decyzje, kontrolowania ich; - tworzenia warunków realizacji (np. infrastrukturalnych, instytucjonalnych, informacyjnych, społecznych); - realizacji decyzji (zwiększanie zdolności gospodarowania zasobami w określonym kierunku); - monitorowania, ostrzegania, informowania o przebiegu realizacji strategii. Wymienione wyżej aspekty, wskazują niezbicie, że dla skutecznego planowania i realizacji strategii przeprowadzić należy koniecznie analizę podmiotową, która objąć winna: - identyfikację podmiotów, ich celów, sił i ról; - analizę strategii podmiotów zawierającą stosowane dotąd i możliwe do zastosowania typy działań jednych względem drugich a także względem zasobów przestrzeni materialnej, - określenie interakcji między podmiotami w określonych, wyróżnionych sytuacjach strategicznych, szczególnie sytuacjach konfliktów i związków kooperacyjnych (współdziałań); jako swego rodzaju gry Tak przeprowadzona analiza, najlepiej z udziałem reprezentantów podmiotów działających w obszarze i w jego otoczeniu, ma na celu: - zrozumienie strategii aktualnych i wykrycie zalążków ich zmian - określenie hipotetycznych działań (strategii) poszczególnych podmiotów w przyszłości - stworzenie przesłanek podmiotowo uwarunkowanych scenariuszy rozwoju całego systemu terytorialnego w postaci sił i hipotetycznych strategii głównych aktorów. 22

23 Ten ostatni cel wynika z tego, że prawidłowo zbudowane scenariusze rozwoju powinny uwzględniać hipotezy co do sił i strategii głównych aktorów / podmiotów, ewentualnie zróżnicowane w zależności od założeń definiujących każdy z możliwych scenariuszy. (A.Klasik, 1993) Założenia co do układu sił i sposobów działań głównych uczestników procesu rozwoju lokalnego, w tym podmiotów sterujących, można utworzyć na podstawie wyników analizy podmiotowej oraz na podstawie interpretacji ww. elementów założeń i ogólnej "filozofii" (logiki) danego wariantu scenariusza. Układ sił podmiotów tworzy się relacyjnie, tj. wpierw wyznacza się (np. na skali 1-4) względną pozycję, siłę oddziaływań, najistotniejszych podmiotów w poszczególnych grupach, a następnie - w relacji do w.w. - odpowiednie pozycje innych podmiotów. Przedmiotem założeń są tylko siły podmiotów najistotniejszych. Otrzymany uklad sił różniących się w zależności od wariantu założeń scenariuszy można przedstawić w postaci tablicy: Typy uczestników Szacunkowa ocena sił w wariantach założeń Strategie uczestników - typy działań względem zasobów lokalnych i struktur organizacji działań oraz względem innych uczestników - scharakteryzowane mogą być w postaci dwóch macierzy: macierzy interakcji uczestników i macierzy oddziaływań na zasoby i struktury. Typy strategii dla pierwszej macierzy to: motywująca, kooperacyjna (partnerska), konsensualna, podporządkowująca, restryktywna, opozycyjna (oporu), konfliktowa (walki) Typy strategii dla drugiej macierzy: max. eksploatacja (bez reprodukcji), eksploatacja zrównoważona (z reprodukcją), ochrona konserwatorska, ochrona aktywna, podtrzymywanie i odnawianie, usuwanie i substytucja, przekształcanie (modyfikowanie, zakłócanie i degradacja, kształtowanie, wytwarzanie Macierz interakcji między uczestnikami uczestnik 1 uczestnik 2 uczestnik... uczestnik 1 --> X strategia strategia uczestnik 2 --> strategia strategia uczestnik...--> Macierz interakcji uczestników z zasobami i strukturami zasoby przyrodnicze zasoby społeczne zasoby... struktury zagospodarow. uczestnik 1 --> strategia uczestnik 2 --> uczestnik...--> Identyfikacja głównych podmiotów działających w obszarze NML Analizą objęto uczestników różnych, faktycznie cząstkowych procesów rozwoju lokalnego i odpowiadających im polityk: - gospodarczej (gospodarowania zasobami lokalnymi i finansami publicznymi, wspierania przedsiębiorczości lokalnej i przyciągania podmiotów zewnętrznych, zatrudnienia) - techniczno-przestrzennej i ekologicznej (inwestycji budowlanych, ładu przestrzennego i ochrony środowiska). - społecznej (bezpieczeństwa socjalnego i publicznego, zdrowia i opieki); - oświatowej, i kulturalnej (w tym dot. informacji i udziału społecznego w zarządzaniu), W każdym obszarze (lokalnym systemie społeczno-gospodarczym) wyróżnić można szereg grup i typów podmiotów. W tablicy zamieszczonej w dalszej części opracowania, zestawiono ich reprezentantów, działających w obszarze NML. Ich szczegółowsza charakterystyka zawarta została w Raporcie o Stanie Obszaru i Wpływach Otoczenia. Ocenić można, że obszar posiada relatywnie - jak na potencjał ludnościowy i pozycję w hierarchii osadniczej i gospodarczej - bogatą reprezentację różnych podmiotów, z wyjątkiem pozarządowych organizacji społecznych i podmiotów ze sfery otoczenia gospodarki. 23

Współpraca władz lokalnych z mieszkańcami

Współpraca władz lokalnych z mieszkańcami KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 46/2018 Współpraca władz lokalnych z mieszkańcami Kwiecień 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej Prezentacja wyników badań Informacja o wynikach badań Prezentowane wyniki pochodzą z badań ogólnopolskich

Bardziej szczegółowo

Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach.

Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach. Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach. Ryki, styczeń 2013r. 1 Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Rykach w okresie od

Bardziej szczegółowo

Jakość życia w koncepcji rozwoju regionalnego. prof. WSB, dr hab. Krzysztof Safin

Jakość życia w koncepcji rozwoju regionalnego. prof. WSB, dr hab. Krzysztof Safin Jakość życia w koncepcji rozwoju regionalnego prof. WSB, dr hab. Krzysztof Safin Jakość życia w koncepcji rozwoju Wytyczne polityki gospodarczej wymagają definiowania jej głównych celów (i środków realizacji).

Bardziej szczegółowo

WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM. Jak ocenia Pan/i działalność edukacyjną szkoły do której uczęszcza Pana/i dziecko?

WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM. Jak ocenia Pan/i działalność edukacyjną szkoły do której uczęszcza Pana/i dziecko? WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM 1. Ogólna ocena działalności szkoły Ponad 80% badanych respondentów ocenia działalność edukacyjną szkoły swojego dziecka dobrze lub bardzo dobrze.

Bardziej szczegółowo

Raport z badań preferencji licealistów

Raport z badań preferencji licealistów Raport z badań preferencji licealistów Uniwersytet Jagielloński 2011 Raport 2011 1 Szanowni Państwo, definiując misję naszej uczelni napisaliśmy, że Zadaniem Uniwersytetu było i jest wytyczanie nowych

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju Gminy Lipno na lata

Strategia rozwoju Gminy Lipno na lata Strategia rozwoju Gminy Lipno na lata 2017-2026 Prezentacja wyników prac 8 maja 2017 r. Fundacja Partnerzy dla Samorządu Radosław Szarleja 1 PROGRAM PREZENTACJI 1. Uzasadnienie potrzeby sporządzenia Strategii

Bardziej szczegółowo

Warszawa, marzec 2013 BS/38/2013 NASTROJE SPOŁECZNE W MARCU

Warszawa, marzec 2013 BS/38/2013 NASTROJE SPOŁECZNE W MARCU Warszawa, marzec 2013 BS/38/2013 NASTROJE SPOŁECZNE W MARCU Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O SYTUACJI NA RYNKU PRACY BS/126/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O SYTUACJI NA RYNKU PRACY BS/126/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Badanie społeczności Miasta Ząbki na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Miasta Ząbki na lata 2007-2015

Badanie społeczności Miasta Ząbki na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Miasta Ząbki na lata 2007-2015 Badanie społeczności Miasta Ząbki na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Miasta Ząbki na lata 2007-2015 Urząd Miasta w Ząbkach wspólnie z ekspertami Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz powołanym

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Poczucie wpływu na sprawy publiczne NR 95/2017 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Poczucie wpływu na sprawy publiczne NR 95/2017 ISSN KOMUNKATzBADAŃ NR 95/2017 SSN 2353-5822 Poczucie wpływu na sprawy publiczne Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych

Bardziej szczegółowo

CBOS Vilmorus Ltd CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI

CBOS Vilmorus Ltd CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI CBOS Vilmorus Ltd CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Gotowość do współpracy NR 22/2016 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Gotowość do współpracy NR 22/2016 ISSN KOMUNIKATzBADAŃ NR 22/20 ISSN 2353-5822 Gotowość do współpracy Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych wymaga

Bardziej szczegółowo

Gotowość Polaków do współpracy

Gotowość Polaków do współpracy KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 30/20 Gotowość Polaków do współpracy Luty 20 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów oraz danych

Bardziej szczegółowo

Rola organizacji społecznych w kształtowaniu jakości życia mieszkańców Lublina

Rola organizacji społecznych w kształtowaniu jakości życia mieszkańców Lublina Opracowanie: Andrzej Juros, Arkadiusz Biały Rola organizacji społecznych w kształtowaniu jakości życia mieszkańców Lublina W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1990 r.

Bardziej szczegółowo

Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim. grudzień 2014

Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim. grudzień 2014 Znajomość problemów związanych z używaniem alkoholu, środków psychoaktywnych i infoholizmu wśród dzieci i młodzieży oraz potrzeb pogłębienia wiedzy przez osoby dorosłe w tym zakresie Raport z badań przeprowadzonych

Bardziej szczegółowo

Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego

Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego WYŻSZA SZKOŁA STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH W ŁODZI WYDZIAŁ STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH I DYPLOMACJI Michał Adamski Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego Praca doktorska napisana pod kierunkiem

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAUFANIE PRACOWNIKÓW DO ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH BS/117/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2001

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAUFANIE PRACOWNIKÓW DO ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH BS/117/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2001 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ul. Puławska 148/150, 02-514 Warszawa; tel. (22) 60 150 73; fax (22) 60 150 81 Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w dniach 16 21 lutego 2007 roku

Bardziej szczegółowo

Andrzej Sobczyk PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA

Andrzej Sobczyk PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA Andrzej Sobczyk PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA Terytorium i mieszkańcy Jeżeli rozwój lokalny dotyczy zarówno jednostek, jak

Bardziej szczegółowo

Biuro Karier i Monitorowania Losów Absolwentów SGGW w Warszawie. Badanie losów absolwentów. Warszawa, 2013

Biuro Karier i Monitorowania Losów Absolwentów SGGW w Warszawie. Badanie losów absolwentów. Warszawa, 2013 Biuro Karier i Monitorowania Losów Absolwentów SGGW w Warszawie Badanie losów absolwentów Warszawa, Cel badania Charakterystyka społeczno-demograficzna absolwentów Aktualny status zawodowy absolwentów

Bardziej szczegółowo

Idea dobrego sąsiedztwa

Idea dobrego sąsiedztwa Lubin 03.06.2013 Idea dobrego sąsiedztwa Dorota Włoch, Wiceprezes Zarządu KGHM PM S.A. KGHM Polska Miedź S.A. buduje swoją przyszłość z pełną świadomością, że rozwój firmy jest ściśle sprzęgnięty z rozwojem

Bardziej szczegółowo

Wykres 1. Płeć osób biorących udział w badaniu ankietowym (liczba wskazań).

Wykres 1. Płeć osób biorących udział w badaniu ankietowym (liczba wskazań). Załącznik nr 1 Wyniki badania ankietowego realizowanego podczas konsultacji społecznych w okresie od 30 września 2016 r. do 31 października 2016 r. na terenie Gminy Książki. W okresie realizacji konsultacji

Bardziej szczegółowo

Zbieranie uwag i opinii w postaci papierowej i elektronicznej

Zbieranie uwag i opinii w postaci papierowej i elektronicznej 1 S t r o n a Zbieranie uwag i opinii w postaci papierowej i elektronicznej Zbieranie uwag odbywało się zgodnie z opublikowanych obwieszczeniem Wójta Gminy Wąsewo z dna 12.12.2016 r., tj. z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

Warszawa, kwiecień 2011 BS/38/2011 STOSUNEK POLAKÓW DO PRACY I PRACOWITOŚCI

Warszawa, kwiecień 2011 BS/38/2011 STOSUNEK POLAKÓW DO PRACY I PRACOWITOŚCI Warszawa, kwiecień 2011 BS/38/2011 STOSUNEK POLAKÓW DO PRACY I PRACOWITOŚCI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii

Bardziej szczegółowo

Gospodarka o obiegu zamkniętym wobec eko- innowacji i zrównoważonego rozwoju regionu

Gospodarka o obiegu zamkniętym wobec eko- innowacji i zrównoważonego rozwoju regionu Gospodarka o obiegu zamkniętym wobec eko- innowacji i zrównoważonego rozwoju regionu mgr Agnieszka Nowaczek KONFERENCJA NA TEMAT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO W MIASTACH Zamość, 07.03.2018 r. Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020

Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 ZAŁĄCZNIK NR 2 do Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 Kielce, luty 2017 r. Strona

Bardziej szczegółowo

Warszawa, lipiec 2014 ISSN NR 99/2014 STOSUNEK DO RZĄDU PO WYBUCHU AFERY TAŚMOWEJ

Warszawa, lipiec 2014 ISSN NR 99/2014 STOSUNEK DO RZĄDU PO WYBUCHU AFERY TAŚMOWEJ Warszawa, lipiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 99/2014 STOSUNEK DO RZĄDU PO WYBUCHU AFERY TAŚMOWEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań

Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań Informacja o badaniu Pomimo trudnej sytuacji na rynku pracy, zarówno polskie jak i międzynarodowe przedsiębiorstwa coraz częściej dostrzegają

Bardziej szczegółowo

Raport z badania ankietowego w ramach projektu Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów na lata

Raport z badania ankietowego w ramach projektu Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów na lata Raport z badania ankietowego w ramach projektu Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów na lata 017-03 1. Metodologia badania W dniach 1.0.017 r. 07.03.017 r.

Bardziej szczegółowo

Badanie ankietowe opinii społecznej dotyczące kierunków rozwoju, potrzeb społecznych i warunków życia w gminie Zatory

Badanie ankietowe opinii społecznej dotyczące kierunków rozwoju, potrzeb społecznych i warunków życia w gminie Zatory Badanie ankietowe opinii społecznej dotyczące kierunków rozwoju, potrzeb społecznych i warunków życia w gminie Zatory Szanowni Państwo! Ankieta, którą kierujemy do Państwa, jest istotną częścią prac nad

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorcy o podatkach

Przedsiębiorcy o podatkach Przedsiębiorcy o podatkach Raport z badania ilościowego przeprowadzonego na zlecenie Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Warszawa, 17.05.2017 Spis treści 2 OPIS BADANIA 3 PODSUMOWANIE 6 WYNIKI ANEKS

Bardziej szczegółowo

Badanie na temat mieszkalnictwa w Polsce

Badanie na temat mieszkalnictwa w Polsce Badanie na temat mieszkalnictwa w Polsce BADANIE NA REPREZENT ATYWNEJ GRUPIE POLEK/POLAKÓW Badanie realizowane w ramach projekru Społeczne Forum Polityki Mieszkaniowej współfinansowanego z Funduszy EOG

Bardziej szczegółowo

Miasto Karczew. Miejscowość. Nazwa:..

Miasto Karczew. Miejscowość. Nazwa:.. Szanowni Państwo, KWESTIONARIUSZ ANKIETY Identyfikacja problemów i potrzeb rozwojowych Gminy Karczew realizowana na potrzeby opracowania pn. Program Rewitalizacji Gminy Karczew Gmina Karczew przystąpiła

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFA 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

, , INTERNET:

, , INTERNET: CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 621-07 - 57, 628-90 - 17 INTERNET: http://www.korpo.pol.pl/cbos

Bardziej szczegółowo

Warszawa, listopad 2014 ISSN NR 156/2014 STOSUNEK DO RZĄDU W LISTOPADZIE

Warszawa, listopad 2014 ISSN NR 156/2014 STOSUNEK DO RZĄDU W LISTOPADZIE Warszawa, listopad 2014 ISSN 2353-5822 NR 156/2014 STOSUNEK DO RZĄDU W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania

Bardziej szczegółowo

Szanowni mieszkańcy Gmin Bojadła, Czerwieńsk, Kolsko, Nowogród Bobrzański, Sulechów, Świdnica, Trzebiechów, Zabór!

Szanowni mieszkańcy Gmin Bojadła, Czerwieńsk, Kolsko, Nowogród Bobrzański, Sulechów, Świdnica, Trzebiechów, Zabór! Szanowni mieszkańcy Gmin Bojadła, Czerwieńsk, Kolsko, Nowogród Bobrzański, Sulechów, Świdnica, Trzebiechów, Zabór! Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Między Odrą a Bobrem rozpoczęła działania zmierzające

Bardziej szczegółowo

Gmina Małkinia Górna po raz pierwszy przystępuje do opracowania Strategii Rozwoju Gminy. To pierwszy taki dokument w historii naszej małej Ojczyzny.

Gmina Małkinia Górna po raz pierwszy przystępuje do opracowania Strategii Rozwoju Gminy. To pierwszy taki dokument w historii naszej małej Ojczyzny. Szanowni Państwo! Gmina Małkinia Górna po raz pierwszy przystępuje do opracowania Strategii Rozwoju Gminy. To pierwszy taki dokument w historii naszej małej Ojczyzny. Opracowany w latach poprzednich przez

Bardziej szczegółowo

Ubóstwo kobiet badanie Eurobarometru wnioski dla Polski

Ubóstwo kobiet badanie Eurobarometru wnioski dla Polski Ubóstwo kobiet badanie Eurobarometru wnioski dla Polski 17% kobiet w UE znajduje się na granicy ubóstwa. Wyniki badania Eurobarometru przeprowadzonego we wrześniu 2009 roku, wskazują, że w każdej grupie

Bardziej szczegółowo

Ankieta Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025

Ankieta Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra do roku 2025 Szanowni Mieszkańcy Gminy Miedziana Góra! Miedziana Góra, 30 czerwca 2014r. Z dniem 19 maja 2014r. Gmina Miedziana Góra przystąpiła do prac nad dokumentem pod nazwą Strategia Rozwoju Gminy Miedziana Góra

Bardziej szczegółowo

Konsultacje społeczne Strategii Sukcesu Miasta Przemyśla na lata raport z badania ankietowego

Konsultacje społeczne Strategii Sukcesu Miasta Przemyśla na lata raport z badania ankietowego do Załącznika Nr 2 do Uchwały Nr 27/2014 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia 6 marca 2014r. Konsultacje społeczne Strategii Sukcesu Miasta Przemyśla na lata 2014-2024 raport z badania ankietowego 1 I. Metodologia

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z BADANIA SATYSFAKCJI KLIENTÓW KORZYSTAJĄCYCH Z USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ URZĄD MIASTA RZESZOWA

RAPORT Z BADANIA SATYSFAKCJI KLIENTÓW KORZYSTAJĄCYCH Z USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ URZĄD MIASTA RZESZOWA RAPORT Z BADANIA SATYSFAKCJI KLIENTÓW KORZYSTAJĄCYCH Z USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ URZĄD MIASTA RZESZOWA Rzeszów, sierpień 2016 r. Spis treści 1 PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA ORAZ CEL BADAŃ... 3 2 METODOLOGIA... 5

Bardziej szczegółowo

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Standardy współpracy międzysektorowej w powiecie oleckim Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAINTERESOWANIE PODJĘCIEM PRACY W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ BS/47/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2004

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAINTERESOWANIE PODJĘCIEM PRACY W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ BS/47/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2004 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia Klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach.

Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia Klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach. Raport z badania ankietowego dot. Stopnia zadowolenia Klienta z poziomu usług świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Rykach. Ryki, luty 2014r. Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Rykach w okresie od 07.01.2014r.

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Kobiety i mężczyźni o sytuacji w Polsce

Kobiety i mężczyźni o sytuacji w Polsce K.026/12 Kobiety i mężczyźni o sytuacji w Polsce Warszawa, kwiecień 2012 r. Kobiety i mężczyźni różnią się w ocenie tego, co dzieje się w naszym kraju mężczyźni patrzą bardziej optymistycznie zarówno ogólnie

Bardziej szczegółowo

, , INTERNET: STOSUNEK DO RZĄDU PAŹDZIERNIK 94

, , INTERNET:    STOSUNEK DO RZĄDU PAŹDZIERNIK 94 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 621-07 - 57, 628-90 - 17 INTERNET: http://www.korpo.pol.pl/cbos

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z przebiegu konsultacji społecznych do Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na lata

Sprawozdanie z przebiegu konsultacji społecznych do Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na lata Załącznik nr 8 Sprawozdani z konsultacji społecznych Sprawozdanie z przebiegu konsultacji społecznych do Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na lata 2005-2006 1. Otrzymane ankiety zwrotne

Bardziej szczegółowo

, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95

, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Warszawa, październik 2009 BS/140/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O DEMOKRACJI

Warszawa, październik 2009 BS/140/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O DEMOKRACJI Warszawa, październik 00 BS/0/00 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O DEMOKRACJI CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii społecznej z innych państw, uczestniczy w programie World Public Opinion. Jest to program

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata

Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata 2008-2013 Wąbrzeźno, wrzesień 2008 -2- Spis treści Wstęp Rozdział 1. Nawiązanie

Bardziej szczegółowo

OCENY DZIAŁALNOŚCI WŁADZ LOKALNYCH, CZYLI CO SIĘ ZMIENIŁO W NASZYCH MIEJSCOWOŚCIACH OD OSTATNICH WYBORÓW SAMORZĄDOWYCH BS/127/2010

OCENY DZIAŁALNOŚCI WŁADZ LOKALNYCH, CZYLI CO SIĘ ZMIENIŁO W NASZYCH MIEJSCOWOŚCIACH OD OSTATNICH WYBORÓW SAMORZĄDOWYCH BS/127/2010 Warszawa, wrzesień 2010 BS/127/2010 OCENY DZIAŁALNOŚCI WŁADZ LOKALNYCH, CZYLI CO SIĘ ZMIENIŁO W NASZYCH MIEJSCOWOŚCIACH OD OSTATNICH WYBORÓW SAMORZĄDOWYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty. bezpieczeństwa społecznego. Wykład wprowadzający. Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów. Przedmiotowe efekty kształcenia

Wybrane aspekty. bezpieczeństwa społecznego. Wykład wprowadzający. Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów. Przedmiotowe efekty kształcenia Wybrane aspekty bezpieczeństwa społecznego Wykład wprowadzający Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów 1. Pojęcie Istota Relacje między bezpieczeństwem społecznym a bezpieczeństwem narodowych i polityką

Bardziej szczegółowo

OCHRONA ZDROWIA - POWINNOŚĆ PAŃSTWA CZY OBYWATELA? WARSZAWA, LUTY 2000

OCHRONA ZDROWIA - POWINNOŚĆ PAŃSTWA CZY OBYWATELA? WARSZAWA, LUTY 2000 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Czego chcą mieszkańcy?

Czego chcą mieszkańcy? Czego chcą mieszkańcy? Przedstawiamy wyniki badań ankietowych W październiku 2009 r. na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy zostały przeprowadzane badania opinii mieszkańców gminy Swarzędz. Samorząd gminy,

Bardziej szczegółowo

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA (EKK)

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA (EKK) I. EFEKTY KSZTAŁCENIA ZDROWIE PUBLICZNE II STOPNIA 2013-2015: 1) Tabela odniesień kierunkowych efektów kształcenia (EKK) do obszarowych efektów kształcenia (EKO) Nazwa kierunku studiów: ZDROWIE PUBLICZNE

Bardziej szczegółowo

Program Rewitalizacji Gminy Iłża WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Program Rewitalizacji Gminy Iłża WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Program Rewitalizacji Gminy Iłża WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Spis treści Wprowadzenie... 2 Wyniki przeprowadzonych badań... 2 Ogólna charakterystyka respondentów... 2 Obszary problemowe... 3 Obszary

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POLACY O SYTUACJI NA RYNKU PRACY I ZAGROŻENIU BEZROBOCIEM BS/58/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2003

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POLACY O SYTUACJI NA RYNKU PRACY I ZAGROŻENIU BEZROBOCIEM BS/58/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2003 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Struktura raportu. Charakterystyka respondentów. Metodologia. Struktura badanej próby

Struktura raportu. Charakterystyka respondentów. Metodologia. Struktura badanej próby Ocena działalności i sposobu finansowania samorządów Sopot, maj 2013 Struktura raportu Wstęp Metodologia Charakterystyka respondentów Struktura badanej próby Wyniki badania Wizerunek samorządów Podatki

Bardziej szczegółowo

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Wolbrom na lata 2008-2020

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Wolbrom na lata 2008-2020 Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 (MRPO) zakłada, że Lokalne Programy Rewitalizacji (LPR) powinny dotyczyć wyselekcjonowanych obszarów miejskich, za wyjątkiem miast o liczbie mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa kobiet w trakcie trwania całego okresu nauki (% wskazań)

Aktywność zawodowa kobiet w trakcie trwania całego okresu nauki (% wskazań) Aktywność zawodowa kobiet, ich doświadczenia menedżerskie oraz opinie o przygotowaniu absolwentów szkół do pełnienia ról menedżerskich lub prowadzenia firmy Elżbieta Ciepucha Plan prezentacji: Aktywność

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Styl jazdy polskich kierowców NR 86/2017 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Styl jazdy polskich kierowców NR 86/2017 ISSN KOMUNIKATzBADAŃ NR 86/2017 ISSN 2353-5822 Styl jazdy polskich kierowców Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych

Bardziej szczegółowo

Zaufanie do systemu bankowego

Zaufanie do systemu bankowego KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 173/2018 Zaufanie do systemu bankowego Grudzień 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów oraz

Bardziej szczegółowo

Warszawa, maj 2014 ISSN NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE

Warszawa, maj 2014 ISSN NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet

KOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 5.3.2010 KOM(2010)78 wersja ostateczna KOMUNIKAT KOMISJI Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet Deklaracja Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Warszawa, czerwiec 2013 BS/89/2013 SUKCES ŻYCIOWY I JEGO DETERMINANTY

Warszawa, czerwiec 2013 BS/89/2013 SUKCES ŻYCIOWY I JEGO DETERMINANTY Warszawa, czerwiec 2013 BS/89/2013 SUKCES ŻYCIOWY I JEGO DETERMINANTY Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia

TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia Katarzyna Rewers TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia Imię i nazwisko lub pseudonim.. Płeć : M / K Wiek Data badania.. Instrukcja Ludzie różnią się

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz ankiety

Kwestionariusz ankiety Kwestionariusz ankiety Szanowni Państwo, Zwracamy się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania. Badanie, w którym Pani/Pan uczestniczy posłuży do zdobycia wiedzy na temat funkcjonowania Gminy,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, czerwiec 2010 BS/80/2010 OPINIE O POCZUCIU BEZPIECZEŃSTWA I ZAGROŻENIU PRZESTĘPCZOŚCIĄ

Warszawa, czerwiec 2010 BS/80/2010 OPINIE O POCZUCIU BEZPIECZEŃSTWA I ZAGROŻENIU PRZESTĘPCZOŚCIĄ Warszawa, czerwiec 2010 BS/80/2010 OPINIE O POCZUCIU BEZPIECZEŃSTWA I ZAGROŻENIU PRZESTĘPCZOŚCIĄ - 2 - Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629 - - 69, 628-3 - 04 693-46 - 92, 625-6 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629 - - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Warszawa, wrzesień 2013 BS/121/2013 POCZUCIE WPŁYWU NA SPRAWY PUBLICZNE

Warszawa, wrzesień 2013 BS/121/2013 POCZUCIE WPŁYWU NA SPRAWY PUBLICZNE Warszawa, wrzesień 2013 BS/121/2013 POCZUCIE WPŁYWU NA SPRAWY PUBLICZNE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ 629-35 - 69, 628-37 - 04

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ 629-35 - 69, 628-37 - 04 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:

Bardziej szczegółowo

Badanie postaw i opinii środowiska lekarzy i lekarzy dentystów związanych z Systemem Informacji Medycznej i wizerunkiem środowiska lekarzy

Badanie postaw i opinii środowiska lekarzy i lekarzy dentystów związanych z Systemem Informacji Medycznej i wizerunkiem środowiska lekarzy Badanie postaw i opinii środowiska lekarzy i lekarzy dentystów związanych z Systemem Informacji Medycznej i wizerunkiem środowiska lekarzy Skrócona wersja raportu z badania ilościowego realizowanego wśród

Bardziej szczegółowo

Raport z ewaluacji projektu Kolpingowska Akademia Zdrowia i Kultury

Raport z ewaluacji projektu Kolpingowska Akademia Zdrowia i Kultury Raport z ewaluacji projektu Kolpingowska Akademia Zdrowia i Kultury 1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy, cele, metoda i przebieg ewaluacji 1.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ewaluacji Przedmiotem ewaluacji

Bardziej szczegółowo

Oceny władz samorządowych oraz ich kompetencji

Oceny władz samorządowych oraz ich kompetencji P KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 82/2018 Oceny władz samorządowych oraz ich kompetencji Czerwiec 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA ROZWOJU KRAKOWA 2030 WYNIKI BADANIA OPINII MIESZKAŃCÓW

STRATEGIA ROZWOJU KRAKOWA 2030 WYNIKI BADANIA OPINII MIESZKAŃCÓW STRATEGIA ROZWOJU KRAKOWA 2030 WYNIKI BADANIA OPINII MIESZKAŃCÓW 30.06.2017 NOTY METODOLOGICZNE NOTY METODOLOGICZNE Wprowadzenie Raport stanowi podsumowanie wyników badania przeprowadzonego wśród mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Lokalna Grupa Działania Przyjazna Ziemia Limanowska. Analiza SWOT

Lokalna Grupa Działania Przyjazna Ziemia Limanowska. Analiza SWOT Lokalna Grupa Działania Przyjazna Ziemia Limanowska Analiza SWOT Wrzesień 2015 Analiza SWOT jest to jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod analitycznych wykorzystywanych we wszystkich

Bardziej szczegółowo

KWESTIONARIUSZ ANKIETY STRATEGII ROZWOJU MIASTA DARŁOWA NA LATA

KWESTIONARIUSZ ANKIETY STRATEGII ROZWOJU MIASTA DARŁOWA NA LATA KWESTIONARIUSZ ANKIETY STRATEGII ROZWOJU MIASTA DARŁOWA NA LATA 2018-2025 Szanowni Państwo, Zapraszam Państwa do wypełnienia ankiety, której wyniki będą miały wpływ na opracowanie Strategii Rozwoju Miasta

Bardziej szczegółowo

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym zrealizowanego w roku szkolnym 2013/2014 1 Wnioski Celem badania ewaluacyjnego jest

Bardziej szczegółowo

ANKIETA. do Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Oborniki Śląskie na lata 2016-2022

ANKIETA. do Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Oborniki Śląskie na lata 2016-2022 ANKIETA do Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Oborniki Śląskie na lata 2016-2022 W związku z prowadzonymi pracami nad Strategią Zrównoważonego Rozwoju Gminy Oborniki Śląskie na lata 2016-2022 zachęcamy

Bardziej szczegółowo

ANKIETA INFORMACYJNA ZWIĄZANA Z PRZYGOTOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY PRZYTYK NA LATA

ANKIETA INFORMACYJNA ZWIĄZANA Z PRZYGOTOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY PRZYTYK NA LATA ANKIETA INFORMACYJNA ZWIĄZANA Z PRZYGOTOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY PRZYTYK NA LATA 2016-2023 Zapraszamy Państwa do wypełnienia Ankiety Informacyjnej, której celem jest opracowanie Strategii Rozwoju

Bardziej szczegółowo

, , STAWKI PODATKOWE

, , STAWKI PODATKOWE CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WARTOŚCI ŻYCIOWE BS/98/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, CZERWIEC 2004

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WARTOŚCI ŻYCIOWE BS/98/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, CZERWIEC 2004 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Warszawa, grudzień 2014 ISSN 2353-5822 NR 167/2014 CO STANOWI O UDANYM ŻYCIU?

Warszawa, grudzień 2014 ISSN 2353-5822 NR 167/2014 CO STANOWI O UDANYM ŻYCIU? Warszawa, grudzień 2014 ISSN 2353-5822 NR 167/2014 CO STANOWI O UDANYM ŻYCIU? Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania Opinii

Bardziej szczegółowo

Warszawa, maj 2014 ISSN NR 62/2014

Warszawa, maj 2014 ISSN NR 62/2014 Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 62/2014 OCENY ZMIAN W RÓŻNYCH WYMIARACH ŻYCIA SPOŁECZNEGO I POLITYCZNEGO W POLSCE PO ROKU 1989 Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku

Bardziej szczegółowo

CO SIĘ ZMIENIŁO W MOJEJ MIEJSCOWOŚCI? EFEKTY PRACY USTĘPUJĄCYCH WŁADZ SAMORZĄDOWYCH WARSZAWA, LISTOPAD 2002

CO SIĘ ZMIENIŁO W MOJEJ MIEJSCOWOŚCI? EFEKTY PRACY USTĘPUJĄCYCH WŁADZ SAMORZĄDOWYCH WARSZAWA, LISTOPAD 2002 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Jak wspierać młodych w zaangażowani publicznym? FUNDACJA CIVIS POLONUS

Jak wspierać młodych w zaangażowani publicznym? FUNDACJA CIVIS POLONUS Jak wspierać młodych w zaangażowani publicznym? FUNDACJA CIVIS POLONUS Czym jest życie publiczne? Życie publiczne to ogół stosunków i relacji, jakie zachodzą pomiędzy obywatelami, organizacjami państwowymi

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WIEKU EMERYTALNYM KOBIET I MĘŻCZYZN BS/50/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WIEKU EMERYTALNYM KOBIET I MĘŻCZYZN BS/50/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

POLSKIE SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE

POLSKIE SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE K.020/10 POLSKIE SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE Warszawa, marzec 2010 roku W sondażu zrealizowanym w dn. 4 7 lutego 2010 r. TNS OBOP zbadał dwie podstawowe sfery życia społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Bardziej szczegółowo

Badaniu podlegają 3 podstawowe obszary aktywności: gospodarka, środowisko (zarówno przyrodnicze, jak i przestrzenne) oraz społeczeństwo.

Badaniu podlegają 3 podstawowe obszary aktywności: gospodarka, środowisko (zarówno przyrodnicze, jak i przestrzenne) oraz społeczeństwo. Szanowni Państwo W związku z prowadzeniem prac nad tworzeniem Strategii Rozwoju Gminy Jasieniec na lata 2014-2020, zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie poniższej ankiety. Badaniu podlegają 3

Bardziej szczegółowo

Ocena aktualnego stanu rozwoju punktów węzłowych Szlaku Jana III Sobieskiego

Ocena aktualnego stanu rozwoju punktów węzłowych Szlaku Jana III Sobieskiego Ocena aktualnego stanu rozwoju punktów węzłowych Szlaku Jana III Sobieskiego Raport z badania 1. Metoda i technika badania Badanie zostało metodą CAWI (za pomocą elektronicznego formularza ankiety) oraz

Bardziej szczegółowo

Wypełnione ankiety należy dostarczyć do ww. kancelarii Urzędu do dnia 15 września br.

Wypełnione ankiety należy dostarczyć do ww. kancelarii Urzędu do dnia 15 września br. Szanowni Państwo, w związku z prowadzonymi pracami nad aktualizacją Strategii Rozwoju Gminy Ożarów Mazowiecki na lata 2013-2020, zachęcamy Państwa do wypełnienia niniejszej ankiety. Opracowywany dokument

Bardziej szczegółowo

Warszawa, sierpień 2010 BS/109/2010 ZWIĄZKI ZAWODOWE I NARUSZENIA PRAW PRACOWNICZYCH

Warszawa, sierpień 2010 BS/109/2010 ZWIĄZKI ZAWODOWE I NARUSZENIA PRAW PRACOWNICZYCH Warszawa, sierpień 2010 BS/109/2010 ZWIĄZKI ZAWODOWE I NARUSZENIA PRAW PRACOWNICZYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania

Bardziej szczegółowo

Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne X X X X X

Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne X X X X X Matryca efektów kształcenia* Gospodarka przestrzenna studia stacjonarne Załącznik nr 4 do wniosku o utworzenie kierunku studiów Załącznik nr 3 do Uchwały Nr 142 Senatu UMK z dnia 16 grudnia 2014 r. Efekty

Bardziej szczegółowo

Wyzwania rozwojowe gmin województwa śląskiego w kontekście zachodzących procesów demograficznych

Wyzwania rozwojowe gmin województwa śląskiego w kontekście zachodzących procesów demograficznych Wyzwania rozwojowe gmin województwa śląskiego w kontekście zachodzących procesów demograficznych Cel badania Główny: Identyfikacja kierunków i czynników rozwoju województwa śląskiego w kontekście zachodzących

Bardziej szczegółowo

WSPÓLNA NIE ZNACZY NICZYJA

WSPÓLNA NIE ZNACZY NICZYJA WSPÓLNA NIE ZNACZY NICZYJA DR INŻ.ARCH.BARTOSZ KAŹMIERCZAK DR INŻ.ARCH.DOMINIKA PAZDER KONFERENCJA URZĘDU MIASTA POZNANIA I STOWARZYSZENIA FORUM REWITALIZACJI 20-22.10.2015 POZNAŃ Wspólna nie znaczy niczyja

Bardziej szczegółowo