SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM PUBLICZNEGO IM. ARKADEGO FIEDLERA W DĘBNIE W ROKU SZKOLNYM 2009/2010

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM PUBLICZNEGO IM. ARKADEGO FIEDLERA W DĘBNIE W ROKU SZKOLNYM /2010 1

2 Podstawą do opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki były: 1. Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dnia 23 grudnia 2008 r. 2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn r. 3. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dn r. 4. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn r. 5. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn r. 6. Obserwacja środowiska wychowawczego uczniów dokonywana przez nauczycieli, wychowawców, pedagogów i psychologa. 7. Wyniki ankiet przeprowadzanych wśród uczniów i wychowawców. 8. Założenia rządowego programu Bezpieczna i przyjazna szkoła. Profilaktyka to proces, który wspiera człowieka w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu". W rozumieniu potocznym profilaktyka to zapobieganie zidentyfikowanym i spodziewanym zagrożeniom poprzez przedsięwzięcie działań mających na celu niedopuszczenie do negatywnie ocenianych przekształceń istniejącego stanu rzeczy. Odpowiednio do stopnia ryzyka profilaktyka prowadzona jest na trzech poziomach: Profilaktyka pierwszorzędowa (uprzedzająca, pierwotna) to rodzaj profilaktyki kierowany do ogółu społeczeństwa, obejmujący najwcześniejsze działania zapobiegajce. W szkole kierowane są one do ogółu uczniów, a ich celem jest przede wszystkim: promowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie zachowaniom dysfunkcjonalnym, stwarzanie możliwości właściwych form spędzania wolnego czasu, a także informowanie o różnego rodzaju zagrożeniach, by jak najdłużej opóźnić kontakt młodzieży z różnego rodzaju używkami, a przede wszystkim kontaktu z alkoholem oraz narkotykami. Profilaktyka drugorzędowa (wtórna) to rodzaj profilaktyki ukierunkowany na określoną grupę - na grupę podwyższonego ryzyka, u której występowanie danego zagrożenia jest wysoce prawdopodobne lub już występuje. Ma ona na celu ujawnienie osób najbardziej zagrożonych oraz pomoc w eliminowaniu tego zagrożenia. Profilaktyka trzeciorzędowa - to rodzaj profilaktyki ukierunkowany na osoby, u których wystąpiły już niekorzystne stany. Jest ona interwencją po wystąpieniu niekorzystnego zjawiska, której celem jest przeciwdziałanie lub minimalizowanie pogłębienia się danego stanu rzeczy oraz skutków tego stanu. Ma ona również na celu umożliwienie osobie, powrotu do normalnego życia poprzez stosowanie różnego rodzaju form terapii. 2

3 Szkoła jako jedna z wielu instytucji, która uczy i wychowuje, stanowi ważne miejsce w systemie profilaktycznych działań. Niniejszy program skierowany jest do uczniów, rodziców i nauczycieli. Profilaktyka w gimnazjum realizowana jest głównie na etapie pierwszo i drugorzędowym. Uwzględnia ona zarówno potrzeby rozwojowe uczniów jak i potrzeby całego środowiska, a jej głównym celem staje się zmierzanie do wszechstronnego rozwoju ucznia. Cel nadrzędny: zmierzanie do wszechstronnego rozwoju ucznia Cele operacyjne: kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych, uczenie zachowań asertywnych, kształtowanie interpersonalnych, kszałtowanie poczucia własnej wartości, dostarczanie wiedzy na temat zachowań ryzykownych, uczenie konstruktywnych sposobów radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, rozwijanie ciekawości poznawczej i kreatywności. W programie skupiono się na następujących niepożądanych zjawiskach: 1. Zachowania ryzykowne, głównie palenie papierosów. 2. Wagary uczniów. 3. Zachowania agresywne i przemocowe. Program został przyjęty do realizacji Uchwałą Rady Pedagogicznej Gimnazjum Publicznego im. Arkadego Fiedlera w Dębnie w dniu... 3

4 LP ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE ZADANIE FORMY REALIZACJI TERMIN KRYTERIUM SUKCESU ODPOWIEDZIALNI ANALIZA EFEKTÓW 1. Zachowania ryzykowne (palenie, picie) a. strategia informacyjna dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat mechanizmów wchodzenia w uzależnienie b. strategia edukacyjna rozwijanie psychologicznych i społecznych a. - wywiadówki profilaktyczne dla rodziców, - projekcja filmów DVD na godzinach wych., - pogadanki z uczniami, - ścisłe przestrzeganie procedur postępowania w stosunku do uczniów podejmujących zachowania ryzykowne, - przedstawienia profilaktyczne, - happening Światowy Dzień Bez Papierosa. b. - program profilaktyczno edukacyjny, kształtujący interpersonalne dla uczniów klas II i III, - listopad szkolny szkolny szkolny - październik, - 31 maja 2010, - listopad, - rodzice uczestniczą w spotkaniach na terenie szkoły i posiadają wiedzę na temat uzależnień - zmniejsza się ilość uczniów palących paierosy, - uczniowie posiadają wiedzę dotyczącą mechanizmów uzależniania się i społeczne chroniące ich przed podejmowaniem zachowań - dyrektor szkoły, osoby zaproszone, - wychowawcy klas - wychowawcy klas - wszyscy pracownicy szkoły - pedagog szkolny - Iwona Olobry, Anna Kowalczyk - psycholog i pedagodzy szkolni - listy obecności, dzienników, - listy osób palących zgłoszeń w gabinetach pedagogów i dyrektorów, - listy obecności, szkolnej, - scenariusze zajęć, 4

5 LP ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE ZADANIE FORMY REALIZACJI TERMIN KRYTERIUM SUKCESU ODPOWIEDZIALNI ANALIZA EFEKTÓW c. strategia alternatyw stwarzanie możliwości zaangażowania w działalność artstyczną, sportową, społeczną c. - poznanie zainteresowań uczniów, - przedstawienie oferty zajęć pozalekcyjnych, - udział w przedstawieniach profilaktycznych, - dzień rzucania palenia - happening - dzień trzeźwości - happening - wrzesień, , ryzykownych, - uczniowie korzystają z bogatej ofert zajęć pozalekcyjnych, - uczniowie angażują się w organizację dnia i aktywnie w nim uczestniczą - pedagodzy szkolni, - nauczyciele przedmiotów - wychowawcy klas, pedagodzy, psycholog, - ankiety uczniów, listy obecności na zajęciach, szkolnej, d. strategia interwencyjna pomoc osobom mającym trudności w rozwiązywaniu swoich problemów oraz wspieranie w sytuacjach kryzysowych d. - zapewnienie pomocy psychologicznej osobom w kryzysie lub z problemem wchodzenia w uzależnienie, - zawieranie z uczniami kontraktów i systematyczne monitorowanie ich efektów, - uczniowie z problemem uzależnienia korzystają z pomocy psychologicznej - psycholog - zapisy w dzienniku, kontrakty - zwiększony monitoring w szkole (szczególnie na parterze), - wszyscy pracownicy szkoły - ilość zgłoszeń do gabinetów pedagogicznych, 5

6 LP ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE ZADANIE FORMY REALIZACJI TERMIN KRYTERIUM SUKCESU ODPOWIEDZIALNI ANALIZA EFEKTÓW 2. Wagary uczniów a. strategia informacyjna dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji opuszczania obowiązkowych zajęć edukacyjnych a. - wywiadówka profilaktyczna zapoznanie z przepisami prawa i procedurami postępowania w sytuacji niespełniania obowiązku szkolnego, - pogadanka z uczniami na godzinie wych. - zapoznanie z przepisami prawa i procedurami postępowania w sytuacji wagarowania - wrzesień, - wrzesień, - rodzice uczestniczą w spotkaniach i znają przepisy prawa dotyczące obowiązku szkolnego, - uczniowie znają przepisy dotyczące obowiązku szkolnego, - dyrektor, wychowawcy klas, - wychowawcy klas - listy obecności, szkolnej, b. strategia eduakcyjna - rozwijanie psychologicznych i społecznych c. strategia alternatyw stwarzanie możliwości zaangażowania w działalność artstyczną, sportową i społeczną d. strategia interwencyjna b. spotkania z psychologiem lub pedagogiem szkolnym doskonalenie asertywnych, c. - międzyklasowy konkurs na najwyższą frekwencję na zajęciach w szkole: nagroda za 100% frekwencję na zakończenie roku szkolnego - ścisłe przestrzeganie procedur dotyczących postępowania w sytuacji wagarów, - marzec 2010, - uczniowie posiadają podstawowe asertywne, - zjawisko absencji na zajęciach edukacyjnych zmniejsza się, - psycholog i pedagodzy szkolni, - wychowawcy klas, - scenariusze zajęć, dokumentacja szkolna, dzienników, 6

7 LP ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE ZADANIE FORMY REALIZACJI TERMIN KRYTERIUM SUKCESU ODPOWIEDZIALNI ANALIZA EFEKTÓW pomoc osobom mającym trudności ze spełnianiem obowiązku szkolnego - indywidualne spotkania z uczniami wagarującymi oraz z ich rodzicami, - zawieranie kontraktów z uczniami i ich przestrzeganie - zjawisko absencji zmniejsza się, a rodzice mają w tym swój udział, - wszyscy pracownicy szkoły, - pedagodzy, psycholog, szkolnej dzienniki pedagoga i psychologa, kontrakty, Zachowania agresywne i przemocowe a. strategia informacyjna dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji zachowań agresywnych a. - wywiadówka profilaktyczna, - pogadanki z uczniami na temat konsekwencji łamania przepisów prawa - marzec 2010, - wrzesień, październik Rodzice i uczniowie znają podstawowe przepisy prawa związane z postępowaniem i konsekwencjami łamania prawa, - dyrektor szkoły, osoby zaproszone, - listy obecności, - zapisy w dzienniku, b. strategia eduakcyjna - rozwijanie psychologicznych i społecznych b. - program integracyjno adaptacyjny dla uczniów klas I, - wycieczki i spotkania integracyjne, - zaangażowanie uczniów klas III do procesu adaptacji uczniów klas I - ślubowanie uczniów klas I - wrzesień/ październik - wrzesień, październik - październik - uczniowie klas I integrują się z klasą i społecznością szkolną, - uczniowie klas II i III wykazują się odpowiedzialnością za młodszych kolegów i koleżanki, - psycholog, pedagog, - wychowawcy klas, - wychowawcy klas, - scenariusze zajęć, szkolnej dzienniki, dokumantacji szkolnej, 7

8 LP ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE ZADANIE FORMY REALIZACJI TERMIN KRYTERIUM SUKCESU ODPOWIEDZIALNI ANALIZA EFEKTÓW c. strategia alternatyw stwarzanie możliwości zaangażowania w działalność artstyczną, społeczną i sportową d. strategia interwencyjna pomoc osobom mającym trudności z kontrolą własnych emocji, pomoc osobom ofiarom przemocy. - lekcje wychowawcze w tematyce związanej z doskonaleniem społecznych, c. - zgłoszenie szkoły do programu Szkoła bez Przemocy - aktywny udział w zadaniach wynikających z programu, - cykl imprez związanych z organizacją Dnia Szkoły Bez Przemocy oraz Dzień Szkoły Bez Przemocy d. - indywidualne spotkania z uczniami będącymi ofiarami lub sprawcami przemocy, - zawieranie kontraktów z uczniami oraz ścisłe ich monitorowanie, szkolny - maj 2010, - uczniowie mają możliwość zdobywania wiedzy i konstruktywnego radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - uczniowie mają możliwość angażowania się w działania związane z promowaniem zdrowego stylu życia - wychowawcy klas, - pedagodzy, psycholog, - pedagodzy, psycholog, - scenariusze zajęć, wpisy do dziennika, szkolnej, - scenariusz Dnia Szkoły Bez Przemocy, - wpisy do dziennika pracy, - kontrakty, 8

9 KALENDARZ IMPREZ: 1. Cykl zajęć integracyjno adaptacyjnych dla uczniów gimnazjum wrzesień. 2. Wywiadówka profilaktyczna dla rodziców wrzesień. 3. Przedstawienia profilaktyczne dla uczniów październik. 4. Światowy Dzień Tolerancji, Dzień Rzucania Palenia happening. 5. Wywiadówka profilaktyczna dla rodziców listopad. 6. Wywiadówka profilaktyczna dla rodziców marzec Dzień Trzeźwości r. - happening. 8. Dzień Szkoły Bez Przemocy (lub ) dzień profilaktyki szkolnej cykl imprez. 9. Światowy Dzień Bez Papierosa happening. 10. Rady Pedagogiczne szkoleniowe w tematyce związanej z uzależnieniami oraz z Treningiem Zastępowania Agresji prowadzenie osoby zaproszone: psychiatra, trener TZA. 11. Program profilaktyczny NOE. Impreza dla klas trzecich w listopadzie r. Program Bezpieczna i przyjazna szkoła" ukierunkowany został na budowanie szkoły wspierającej uczniów i jednocześnie wymagającej. Istotą programu jest kreowanie klimatu współpracy, porozumienia, wzajemnego szacunku i dialogu. Cyklicznie prowadzone badania ankietowe na temat zdrowia i zachowań zdrowotnych młodzieży szkolnej w wieku 11, 13 i 15 lat, w kontekście uwarunkowań psychospołecznych, pokazują, że klimat panujący w szkole ma istotny wpływ na postawy i zachowania uczniów. Priorytetem przy zapobieganiu zjawiskom agresji i przemocy jest więc rozwijanie kompetencji wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli, poszerzenie katalogu środków oddziaływania na uczniów, wyposażenie samych uczniów w psychospołeczne, które pozwolą im w sposób konstruktywny funkcjonować w relacjach z otoczeniem. Zadaniem programu Bezpieczna i przyjazna szkoła" jest przypomnienie, że uczniowie bardzo potrzebują mądrych, świadomych, uczciwych i przyjaznych dorosłych, którzy pomogą im dokonywać trudnych wyborów, podejmować życiowe decyzje kierując się szacunkiem dla siebie i innych. Podstawowe cele programu Bezpieczna i przyjazna szkoła": poprawa stanu bezpieczeństwa w szkołach i placówkach systemu oświaty poprzez poprawę relacji interpersonalnych i klimatu społecznego w szkole; zwiększenie wpływu rodziców na życie szkoły; zwiększenie wychowawczych dyrektorów, nauczycieli i rodziców oraz pracowników administracji; zwiększenie kompetencji społecznych i emocjonalnych uczniów; indywidualizacja kształcenia uczniów, rozwój ich zainteresowań, zwiększenie autonomii uczniów w szkole; 9

10 10 wzmocnienie i rozszerzenie specjalistycznej pomocy psychologiczno-pedagogicznej; ograniczenie skali występowania zjawisk patologicznych (m.in. przemoc, narkomania, alkoholizm); przeciwdziałanie agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży poprzez sport.