PRZEKSZTAŁCANIE PLACÓWEK PRZEDSZKOLNYCH W INNE FORMY PRAWNE W CELU UNIKNIĘCIA LIKWIDACJI ORAZ PRAWNE ASPEKTY REDUKCJI ETATÓW

Transkrypt

1 PRZEKSZTAŁCANIE PLACÓWEK PRZEDSZKOLNYCH W INNE FORMY PRAWNE W CELU UNIKNIĘCIA LIKWIDACJI ORAZ PRAWNE ASPEKTY REDUKCJI ETATÓW Przekształcenie publicznego przedszkola prowadzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego (dalej: j.s.t.) w niepubliczne przedszkole. I. POCEDURA PRZEKSZTAŁCENIA: Aby dokonać zmiany modelu funkcjonowania przedszkola trzeba spełnić wymagania określone w ustawie o systemie oświaty (Dz. U. 2004, Nr 256, poz. 2572). Cała procedura składa się z wielu czynności, które najogólniej można ująć w cztery kluczowe etapy: 1. I etap obejmuje podjęcie uchwały w sprawie zamiaru likwidacji przedszkola publicznego tzw. uchwały intencyjnej:

2 Uchwała ta podejmowana jest przez organ stanowiący j.s.t. prowadzącej przedszkole publiczne w przypadku Łodzi jest nią Rada Miejska w Łodzi. 2. II etap obejmuje zawiadomienie o zamiarze likwidacji przedszkola: rodziców dzieci, Łódzkiego Kuratora Oświaty oraz Prezydenta Miasta Łodzi w nieprzekraczalnym sześciomiesięcznym terminie: Termin sześciomiesięczny upływa w dniu 28 lutego (a w roku przestępnym - w dniu 29 lutego) tego roku kalendarzowego, który został wyznaczony w uchwale intencyjnej jako rok likwidacji. Zawiadomienie dokonane później (np. dnia 1 marca) - chociażby dotyczyło tylko jednego z rodziców uczniów - spowoduje nieważność uchwały podjętej w sprawie likwidacji. Samego zawiadomienia niekoniecznie musi dokonać organ stanowiący j.s.t., gdyż do jego właściwości należy jedynie samo dokonanie aktu wyrażającego zamiar likwidacji, a następnie - pod warunkiem spełnienia wszystkich przesłanek określonych w ustawie - uchwalenie uchwały o likwidacji przedszkola publicznego. Podjęcie zatem czynności materialno-technicznej zawiadomienia przez inny organ j.s.t. czy też przez samorządową jednostkę organizacyjną (np. starostwo powiatowe, zespół obsługi ekonomiczno-administracyjnej przedszkola itp.) mieści się we właściwości przyznanej organowi prowadzącemu i nie stanowi naruszenia prawa dającego podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały. Informacja o zamiarze likwidacji szkoły powinna być informacją imiennie adresowaną do poszczególnych rodziców. Obowiązek zawiadomienia rodziców nie zostanie spełniony, w przypadku wyłącznego powołania się na toczącą się, np. na łamach lokalnej prasy, radia lub telewizji, debatę publiczną. W ustawie nie określono formy powiadomienia rodziców co oznacza, że nie musi ono nastąpić na piśmie, jednakże dla celów dowodowych podmiot dokonujący zawiadomień powinien

3 dołożyć wszelkich starań, aby poświadczyć okoliczność dokonania zawiadomienia. Możliwe jest zatem zawiadomienie rodziców na zebraniu informacyjnym o zamiarze likwidacji przedszkola (należy wówczas sporządzić listę obecności) oraz skierowanie pisemnych zawiadomień do pozostałych rodziców (nieobecnych na zebraniu) listami poleconymi. W żadnym wypadku nie jest jednak możliwe przyjęcie domniemania, że skuteczne powiadomienie nastąpiło, co oznacza, że ciężar wykazania tej okoliczności spoczywa na organach j.s.t. Jeżeli władza rodzicielska bądź piecza nad dzieckiem przysługuje obojgu rodzicom (opiekunom), informacja powinna być adresowana do obojga, a nie tylko do jednego z nich. Dopuszczalne jest również podpisanie przez obecnych na zebraniu informacyjnym zobowiązania do powiadomienia drugiego z nieobecnych na nim rodziców o komunikowanych sprawach. Powiadomienie kuratora - inaczej niż rodziców uczniów - wymaga formy pisemnej oraz nadesłania mu pełnego tekstu uchwały intencyjnej wraz z uzasadnieniem. Obowiązek zawiadomienia o podjętej uchwale organu wykonawczego jest uzasadniony zasadą, według której organowi wykonawczemu zawsze należy powierzać wykonanie uchwały intencyjnej, a więc przeprowadzenie lub przygotowanie do przeprowadzenia określonych czynności (w tym powiadomienia innych osób i organów). 3. III etap obejmuje obowiązek uzyskania opinii Łódzkiego Kuratora Oświaty: Kurator oświaty wyraża opinię co do przyszłej likwidacji, nie zaś w przedmiocie zamiaru likwidacji. Dlatego też opinia kuratora odnosi się do stanu przyszłego - po

4 likwidacji szkoły - a nie do samej uchwały intencyjnej. Uchwała ta jest bowiem ważna i skuteczna już z chwilą jej podjęcia - w przeciwnym razie kurator nie mógłby przecież być powiadomiony o zamiarze organu prowadzącego (którego bez opinii kuratora z kolei tenże organ nie mógłby powziąć). Dlatego też zachowuje aktualność pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, że przepis art. 59 ust. 2 u.s.o. wymaga opinii (obecnie już nie "pozytywnej") dopiero w chwili faktycznej likwidacji szkoły. Wobec istotnej zmiany brzmienia art. 59 u.s.o. rodzi się jednak pytanie co do terminu, w jakim opinia powinna być wyrażona, oraz skutków ewentualnej bezczynności kuratora oświaty. Skoro rzeczony akt utracił swój dotychczasowy, kwalifikowany charakter prawny (ustawa wymagała przed nowelizacją formy postanowienia administracyjnego), to należy przyjąć, że do wyrażenia opinii przez kuratora znajdują zastosowanie przepisy zawarte w ustawach samorządowych, określające termin 14 dni, po którego upływie kompetencja opiniodawcza innego organu (tutaj: kuratora oświaty) wygasa. Reasumując, należy przyjąć, że kurator oświaty powinien przedstawić opinię w terminie 14 dni od daty zawiadomienia go o zamiarze likwidacji, a nie jak to dotychczas przyjmowano, w jakimkolwiek momencie poprzedzającym faktyczną likwidację szkoły (tj. przed dniem 31 sierpnia roku, w którym zgodnie z uchwałą likwidacja ma nastąpić). Merytoryczne przesłanki opinii o zamierzonej likwidacji przedszkola nie zostały wprost w ustawie określone, ale nie mogą być uznane za dowolne. W orzecznictwie podkreśla się, iż ( ) każdorazowa "negatywna opinia" kuratora w przedmiotowej kwestii musi wskazać [...] podstawę prawną, nakładającą na organ prowadzący ( ) konkretny obowiązek, związany z zapewnieniem uczniom likwidowanej szkoły (w tym miejscu należy wskazać, że ustawodawca ilekroć w ustawie posługuje się terminem szkoła należy przez to rozumieć także przedszkole art. 3 pkt 1 u.s.o.) zrealizowania wszystkich tych uprawnień, które wynikają z norm prawnych zawartych w ustawie o systemie oświaty lub w innych ustawach. Dopiero bowiem niewykonanie lub realna

5 groźba niewykonania takiego konkretnego, wyraźnie wskazanego w ustawie obowiązku, mogłaby prowadzić do odmowy wydania "pozytywnej opinii". 4. następnie IV etap procedury likwidacyjnej obejmuje podjęcie przez Radę Miejską w Łodzi uchwały o likwidacji przedszkola. UWAGA!!!: Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w składzie 7 sędziów przyjął, że uchwała o zamiarze likwidacji szkoły i uchwała o likwidacji szkoły, podjęte na podstawie art. 59 ust. 1 u.s.o., są aktami prawnymi podejmowanymi w sprawie objętej opiniowaniem przez odpowiednie władze statutowe związku zawodowego stosownie do art. 19 ust. 2 u.z.z., tj. reprezentatywne związki zawodowe (ogólnokrajowe związki zawodowe, które zrzeszają co najmniej 300 tys. członków będących pracownikami i działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD)). Uchylenie się organu administracyjnego od zasięgnięcia opinii związku zawodowego o projekcie aktu prawnego odnoszącego się do działalności związku zawodowego stanowi naruszenie prawa. 1 Przed podjęciem uchwały miasto Łódź powinno ustalić z podmiotem, który ma prowadzić przekształcone przedszkole (już niepubliczne) treść porozumienia, na podstawie którego dojdzie do przekazania mu majątku miasta Łodzi (w szczególności majątek może być wydzierżawiony lub wynajęty). Oczywiście przed podpisaniem wspomnianego porozumienia 1 Najczęściej związki zawodowe podnoszą następujące zarzuty wobec uchwał: 1. wyzbywanie się ustawowego obowiązku prowadzenia szkół przez samorząd terytorialny; 2. powoływanie się wyłącznie na czynnik ekonomiczny;

6 podmiot, który wskutek przekształceń ma prowadzić niepubliczne przedszkole powinien również podjąć szereg czynności, a zwłaszcza powinien on uzyskać wpis do ewidencji publicznych i niepublicznych szkół i placówek oświatowo-wychowawczych (prowadzi go Wydział Edukacji Departamentu Spraw Społecznych w UMŁ). Należy zaznaczyć, że przedszkole niepubliczne otrzymuje na każde dziecko dotację w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jedno dziecko, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. II. PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH PRZEDSZKOLE NIEPUBLICZNE: Do zadań organu prowadzącego przedszkole należy w szczególności: zapewnienie warunków działania placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki; wykonywanie remontów obiektów oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie; zapewnienie obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej placówki; wyposażenie placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczych oraz wykonywania innych zadań statutowych.

7 Ponadto odpowiada on również za przestrzeganie obowiązków wynikających z prawa, zwłaszcza z ustawy o systemie oświaty. Podmiotem, który może prowadzić niepubliczne przedszkole jest osoba fizyczna lub osoba prawna, tj. spółka, stowarzyszenie (grupa osób chętnych do prowadzenia przedszkola musi wynosić wówczas co najmniej 15 osób) lub fundacja (zaangażowanych jest mniej osób niż w przypadku stowarzyszenia, ale zasobnych finansowo, gdyż fundacja musi dysponować majątkiem służącym celom statutowym). Stowarzyszenia i fundacje są organizacjami pozarządowymi non profit, czyli działającymi nie dla zysku, co odróżnia je od spółek będącymi przedsiębiorcami. III. SYTUACJA PRAWNA PRACOWNIKÓW PRZEDSZKOLA: W przypadku przekształcenia publicznego przedszkola w niepubliczne zastosowanie znajdzie art k.p. regulujący problematykę przejęcia zakładu pracy (całości lub części) przez innego pracodawcę. W podanej sytuacji podmiot przejmujący zakład pracy z mocy prawa staje się następcą prawnym dotychczasowego pracodawcy, tj. staje się on stroną stosunku prawnego pracy dotyczy to jednak wyłącznie stosunków prawnych, których podstawę stanowi umowa o pracę. Odmienne zasady dotyczą bowiem pracowników zatrudnionych na innej podstawie prawnej niż umowa o pracę (uwagi poniżej). Przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy. W tym miejscu warto jeszcze tylko wskazać, że za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie.

8 Dotychczasowy pracodawca ma obowiązek poinformowania na piśmie pracowników o zamiarze przejęcia zakładu pracy przez nowego pracodawcę. Obowiązek ten powinien być realizowany przez pracodawcę tylko w zakładach, w których nie działa zakładowa organizacja związkowa. Jeśli w przedszkolu działa zakładowa organizacja związkowa to wówczas dotychczasowy pracodawcą informuje ją o przejęciu zakładu pracy i wówczas to ona reprezentuje interesy i prawa zbiorowe wszystkich pracowników (a zatem również pracowników w niej niezrzeszonych). Powiadomienie powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed zamierzonym przejęciem zakładu. Pracodawca ma obowiązek wskazać dokładną datę przejęcia zakładu pracy (por. wyrok SN z r. I PKN 746/00, OSNAP - wkładka 2002/12/9). W pisemnym powiadomieniu o zamiarze przejęcia zakładu, należy poinformować pracowników o wynikających z tego faktu skutkach prawnych. Trzeba podać, jakie przepisy płacowe obowiązują u nowego pracodawcy, jakie systemy wynagradzania, czy też czasu pracy, a także inne istotne elementy dotyczące przyszłego miejsca czy sposobu wykonywania pracy. Po otrzymaniu pisemnego powiadomienia o zamiarze przejęcia zakładu przez nowego pracodawcę, pracownik może, w terminie dwóch miesięcy, rozwiązać stosunek pracy za 7 dniowym uprzedzeniem. Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy przez pracownika powinno być sporządzone na piśmie (art K.p.). Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie, powoduje skutki, jakie prawo pracy wiąże z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Oznacza to, iż pracownikowi nie będzie przysługiwała odprawa, określona wart. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844). Przyczyna rozwiązania stosunku pracy spowodowana jest, co prawda, przez dotychczasowego pracodawcę, jednakże brak jest w 4 art k.p.

9 sformułowania mówiącego o tym, że są to skutki związane z wypowiedzeniem z przyczyn dotyczących pracodawcy. W okresie jednego roku od dnia przejęcia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę do pracowników stosuje się postanowienia układu, którym byli objęci przed przejściem zakładu na nowego pracodawcę. wyrok SN z r. I PK 214/09 Odmienne uregulowanie dotyczy tych pracowników, którzy są zatrudnieni na innej podstawie niż umowa o pracę, czyli na podstawie: powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.). W stosunku do tych pracowników, nowy pracodawca, z dniem przejęcia zakładu, obowiązany jest pisemnie (art k.p.) zaproponować im nowe warunki pracy i płacy oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy ci mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. Stosunek pracy ustanie także wówczas, gdy pracownik w wyznaczonym 7 dniowym terminie nie złoży oświadczenia na temat przyjęcia lub odrzucenia proponowanych warunków pracy i płacy. Z orzecznictwa: Regulacja art k.p. wywołuje skutek z mocy samego prawa z chwilą, w której dochodzi do przejęcia zakładu pracy rozumianej jako fakt. Wola pracowników nie ma tu żadnego znaczenia, z zastrzeżeniem, że mogą jedynie rozwiązać stosunek pracy za uprzedzeniem. - wyrok SN z r. I PK 214/09 Art k.p. jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Powstanie stosunku pracy z nowym pracodawcą na poprzednich warunkach następuje nawet wtedy, gdy strona

10 przekazująca zakład i strona przejmująca go umówiły się inaczej. wyrok SN z dnia r. I UK 326/09 Ocena, że doszło do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę zależy od ustalenia, czy przejął on faktycznie władanie części zadania lub zadań stanowiących placówkę zatrudnienia, a więc w zakresie pozwalającym na wykonywanie obowiązków pracowniczych. Nie musi to polegać na formalnym nabyciu przedsiębiorstwa lub jego części oraz nie zależy od rodzaju czynności prawnej, na podstawie której następuje przejęcie części zakłady pracy w faktyczne władanie. wyrok SN z r. I PK 96/09 Rozwiązanie stosunku pracy w trybie 4 art k.p. nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika. wyrok SN z dnia II PK 113/09 Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę w trybie art k.p. nie wyklucza dobrowolnych modyfikacji warunków zatrudnienia w drodze zgodnego porozumienia stron dla osiągnięcia celów korzystnych dla każdej strony stosunku pracy. wyrok SN z dnia I PK 169/08 1. Treść przepisu art k.p. wskazuje na dwojaką rolę ochronną; po pierwsze, w przypadku pracowników przejmowanych przez nowego pracodawcę zachowują oni wszystkie dotychczasowe uprawnienia pracownicze (dotyczy to zwłaszcza podstawy prawnej zatrudnienia, warunków wynagrodzenia wyrok SN z dnia I PK 337/06), które stają się częścią indywidualnych umów o pracę i reguła ta nie dotyczy pracowników, z którymi rozwiązano stosunek pracy przed zmianą pracodawcy; po drugie, sam fakt przejścia

11 zakładu pracy na nowego pracodawcę nie może być wyłącznym powodem rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracownikiem. 2. Bezwzględnie obowiązująca natura norm prawnych wynikających z art k.p. wyłącza modyfikowanie treści stosunków pracy, chyba że co innego wynika z wyraźnej woli obu stron stosunku pracy i nie zmierza do obejścia standardów ochrony pracownika zawartych w art k.p. wyrok SN z dnia I PK 259/07 Jeżeli skutki rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron nastąpiły przed datą przejścia zakładu pracy, to mechanizm zmiany pracodawcy, wynikający z art k.p. nie może znaleźć zastosowania, chyba że pracownik wykaże w postępowaniu sądowym, że porozumienie to jest obarczone wadami prawnymi powodującymi jego nieważność (art. 58 k.c.). W szczególności nieważność ta może wynika ze sprzeczności porozumienia rozwiązującego stosunek pracy, zawartego między dotychczasowym pracodawcą a pracownikiem, z art k.p., jeżeli przyczyną jego zawarcia jest transfer zakładu pracy na nowego pracodawcę. wyrok SN z dnia I PK 101/07 Na temat podobnego stanu prawnego wypowiedział się w jednym z orzeczeń SN (I PK 205/08), w którym stwierdził, iż: ( ) celem art k.p. jest ochrona trwałości stosunku pracy (stabilizacja zatrudnienia) w sytuacji, gdy dochodzi do przekształceń po stronie pracodawcy. Zdaniem Sądu, pojęcie zakładu pracy użyte w tym przepisie jest rozumiane przedmiotowo jako zespół środków materialnych i osobowych składający się na zorganizowaną całość, umożliwiającą wykonywanie określonej działalności Przepis ten ma zastosowanie w przypadku przejęcia zadań likwidowanej placówki publicznej przez inną placówkę ( ). W stanie faktycznym sprawy, mimo że zadania przedszkola publicznego zostały przejęte przez przedszkole niepubliczne, to jednak część zadań wykonywanych przez Przedszkole [...] w O. w postaci

12 pięciogodzinnego przygotowania przedszkolnego dzieci w wieku 6 lat przejęły inne placówki publiczne. Przedszkole niepubliczne B.D. przejęło zadania swego poprzednika związane z zapewnieniem obowiązkowego przygotowania przedszkolnego dzieci sześcioletnich. Przedszkole to kontynuowało świadczenie tych usług za pomocą mienia przekazanego z przedszkola publicznego, wchodząc w faktyczne posiadanie jego majątku oraz przez ten sam personel. Majątek dotychczasowego przedszkola publicznego wykorzystany jest do wykonywania w istocie tego samego rodzaju zadań pedagogicznych, a działalność przedszkola niepublicznego zmierza do kontynuowania dotychczasowej działalności w nowej strukturze organizacyjnej, z tym jednak, że przedszkole niepubliczne nie prowadzi programu pięciogodzinnego dla dzieci sześcioletnich. Program ten jest prowadzony w innych placówkach. Przejęcie mienia przez nowego pracodawcę nastąpiło w sposób faktyczny ( ). Nie ma więc znaczenia, czy przejęte zostało całe mienie użytkowane przez dotychczasowego pracodawcę i wszystkie jego zadania, gdyż przejęcie pracowników następuje zarówno w razie przejęcia zakładu pracy (całego), jak i jego części (stanowiącej placówkę zatrudnienia danego pracownika). W sferze faktycznej doszło więc bez wątpliwości do przejęcia zakładu pracy w znaczeniu przedmiotowym przez nowego pracodawcę ( ). W razie przejęcia szkoły (przedszkola) w części lub całości z mocy art. 231 k.p., nauczyciel automatycznie staje się pracownikiem nowej szkoły, nie może być zwolniony z pracy na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela 2 przez placówkę zatrudniającą go do chwili przejścia, nie nabywa więc uprawnień przewidzianych w art. 20 ust. 2 3 i 5 4 Karty Nauczyciela. 2 Art Dyrektor szkoły w razie: a) całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy; b) częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w ust. 1, przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielowi zatrudnionemu

13 Przekazanie prowadzenia przedszkoli publicznych osobom fizycznym lub osobom prawnym niebędącym jednostkami samorządu terytorialnego. Podstawa prawna: art. 5 ust. 5g 5r oraz art. 59 ust. 8 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.). Jednostka samorządu terytorialnego, będącą organem prowadzącym przedszkole liczące nie więcej niż 70 uczniów, na podstawie uchwały organu stanowiącego tej jednostki oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny może przekazać, w drodze umowy, osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej prowadzenie takiego przedszkola. Wymaga szczególnego podkreślenia, że przedszkole przekazane do prowadzenia podmiotowi niepublicznemu nie przestaje przez to być przedszkolem publiczną. Tym samym przedszkole, o której mowa, nadal musi spełniać wszystkie wymagania określone w art. 6 ust.1 u.s.o.,. Art. 6. (46) 1. Przedszkolem publicznym jest przedszkole, które: na podstawie umowy o pracę, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w ust. 1, przysługują świadczenia określone w przepisach o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. 4 Okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca, z tym że w takim wypadku nauczycielowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia w wysokości wynagrodzenia liczonego jak za okres urlopu wypoczynkowego. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się nauczycielowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.

14 1) realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego; 2) zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie; 3) przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności; 4) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. 2. Publiczna inna forma wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 14a ust. 1a, zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym jednak niż czas określony w przepisach wydanych na podstawie art. 14a ust Do publicznej innej formy wychowania przedszkolnego stosuje się przepisy ust. 1 pkt 1 i 3, a do niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego - przepis ust. 1 pkt (47) Przepisy ust. 1 stosuje się również do oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej. Kolejność czynności zmierzających do przekazania szkoły: 1. W pierwszej kolejności Rada Miejska w Łodzi musi uchwalić uchwałę w przedmiocie przekazania przedszkola do prowadzenia określonej osobie fizycznej lub prawnej. 2. Następnie, uchwała powinna zostać przesłana do organu sprawującego nadzór pedagogiczny, tj. Łódzkiego Kuratora Oświaty, wraz z wnioskiem o wyrażenie przez niego pozytywnej opinii w tym przedmiocie.

15 Ustawodawca nie określił, w jakim momencie organ stanowiący j.s.t. zobowiązany jest wystąpić o opinię do kuratora oświaty, ani w jakim momencie kurator wydaje opinię. W związku z powyższym opinia kuratora oświaty może być wydana na każdym etapie procedury przekazywania przedszkola, ale z całą pewnością przed podpisaniem umowy o przekazaniu. W przypadku negatywnej opinii kuratora uchwała o przekazaniu staje się bezprzedmiotowa. Negatywna opinia kuratora lub niewystąpienie o taką opinię stanowi istotną przeszkodę do skutecznego przekazania przedszkola. W treści przepisu nie zawarto bezpośredniego wskazania, czy opinii kuratora podlega sama uchwała, czy też uchwała wraz z projektem umowy. Zważywszy jednak na to, iż art. 5 ust. 5h zawiera dość szczegółowe zalecenie, co do treści umowy, stąd też opinia kuratora oświaty powinna zostać wydana w oparciu o uchwałę, jak i projekt umowy o przekazaniu. Wydaje się więc koniecznym, aby projekt umowy stał się załącznikiem do uchwały. Opinia Kuratora Oświaty powinna być wydana na piśmie w ciągu 14 dni od daty doręczenia uchwały. Podlega ona zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu jej niezgodności z prawem w terminie 30 dni od daty jej doręczenia. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny dysponuje znaczną swobodą w podejmowaniu rozstrzygnięcia, jednakże nie oznacza to zupełnej dowolności. Kurator Oświaty jest związany przesłankami wynikającymi z samego art. 5, w szczególności powinien on zbadać czy osoba, której ma być przekazane do prowadzenia przedszkole daje rękojmię należytego wypełniania obowiązków nałożonych na organ prowadzący. Warto przy tym wskazać, iż w orzecznictwie wielokrotnie podkreślono, iż przyczyną wydania opinii negatywnej nie może być pogorszenie dotychczasowej sytuacji nauczycieli.

16 3. Po otrzymaniu pozytywnej opinii (bądź też w razie niezajęcia stanowiska w terminie 14 dni albo prawomocnego uchylenia wydanej opinii negatywnej w wyniku kontroli sądowej) Rada Miejska w Łodzi powinna zawrzeć umowę z podmiotem, któremu ma być przekazanie przedszkole do prowadzenia. Kompetencję zawarcia umowy przypisać należy organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego, czyli Radzie Miejskiej w Łodzi. W tym miejscu warto jeszcze wskazać, iż podmiot, któremu ma być przekazane przedszkole, przed zawarciem umowy, musi uzyskać zezwolenie jednostki samorządu terytorialnej, właściwej ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, na jego prowadzenie publicznego przedszkola, a następnie uzyskać wpis do ewidencji publicznych i niepublicznych szkół i placówek oświatowo-wychowawczych. Przy czym zgoda wydawana jest po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty przez organ j.s.t. Do wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie publicznego przedszkola dołącza się: projekt organizacji wychowania przedszkolnego w danej formie; statut przedszkola; opinie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego dotyczącą wymogów sanitarnych i przeciwpożarowych określonych w przepisach; opinia powiatowego inspektora sanitarnego; odpis z KRS, gdy podmiotem prowadzącym jest osoba prawna. Wpis do ewidencji następuje na wniosek osoby zamierzającej prowadzić publiczne przedszkole. Gmina dokonuje wpisu do ewidencji w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia oraz wydaje odpowiednie zaświadczenie, które przesyła wnioskodawcy, właściwemu kuratorowi oświaty oraz organowi podatkowemu.

17 Umowa powinna określać: a) warunki przyjmowania uczniów do przedszkola: Ponieważ przedszkole prowadzone przez inny podmiot niż j.s.t. nadal jest publicznym przedszkolem to musi spełniać wymagania określone w art. 6 u.s.o., co oznacza, że tryb rekrutacji do przedszkola musi opierać się na zasadzie powszechnej dostępności. b) tryb przejęcia przedszkola przez j.s.t. w przypadkach, o których mowa w ust. 5j i 5k: 5 W przypadku zwrotnego przejęcia przedszkola j.s.t. powinny zostać przekazane wszelkie dokumenty przedszkolne, a co ważniejsze powinno nastąpić rozliczenie stron umowy, w szczególności powinno ono obejmować zwrot środków poniesionych przez osobę fizyczną lub prawną prowadzącą szkołę z tytułu nakładów, a także zwrot niewykorzystanych dotacji. c) tryb kontroli przestrzegania warunków umowy: 5 Ust. 5j - J.s.t. jest obowiązana przejąć prowadzenie przedszkola powierzonej osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, jeżeli osoba prowadząca szkołę lub placówkę nie wykonała polecenia, o którym mowa w art. 34 ust. 1 lub 2, narusza ustawę lub warunki prowadzenia przedszkola określone w umowie, o której mowa w ust. 5g. W tym przypadku umowa ulega rozwiązaniu z dniem przejęcia szkoły lub placówki przez jednostkę samorządu terytorialnego. Ust. 5k - J.s.t. przejmuje przedszkole na wniosek podmiotu prowadzącego, jeżeli podmiot, któremu powierzono prowadzenie przedszkola nie może go zlikwidować. Tryb przejęcia jest analogiczny, jak w przypadku przekazania prowadzenia przedszkola, tj. następuje to na podstawie umowy.

18 Skoro j.s.t., mimo przekazania przedszkola ponosi nadal odpowiedzialność za realizację zadania oświatowego, to ustawodawca zdecydował, że przekazywaniu przedszkoli publicznych podmiotom niepublicznym musi towarzyszyć możliwość kontrolowania przez j.s.t. czy podmiot prowadzący należycie je wykonuje. Z tego względu w treści umowy w szczególności powinny zostać określone warunki dokonywania wizytacji, prawo kontroli dokumentacji przedszkolnej oraz prawo żądania udzielenia przez dyrektora przedszkola lub nauczycieli wyjaśnień. d) warunki korzystania z mienia przejętej szkoły: Podmiot przejmujący przedszkole zostaje wyposażony w mienie stanowiące własność j.s.t. (miasta Łodzi). Z tego względu umowa musi określić na jakiej podstawie prawnej będzie on tym mieniem komunalnym dysponował. W szczególności podstawę prawną może tu stanowić umowa najmu, dzierżawy, czy użyczenia. e) Warunki i tryb rozwiązania umowy za wypowiedzeniem; Z całą pewnością organ prowadzący podejmując uchwałę o przekazaniu ma na celu zmniejszenie kosztów prowadzenia przedszkola poprzez np. zerwanie z zasadami wynagradzania i uprawnieniami określonymi pragmatyką nauczycielską. Poza oszczędnościami wynikającymi z niepodlegania Karcie Nauczyciela, organ prowadzący nie dokona innych oszczędności poprzez przekazanie placówki oświatowej innemu podmiotowi prawa. Przekazanie prowadzenia przedszkola przez jednostki samorządu terytorialnego innym podmiotom nie zwalnia bowiem j.s.t. z obowiązku ich finansowania (w świetle art. 80 ust. 3 u.s.o. szkoły publiczne prowadzone przez inne niż samorząd terytorialny podmioty prawa otrzymują na każdego ucznia z budżetu gminy dotację w wysokości równej wydatkom

19 bieżącym przewidzianym na jednego ucznia w szkołach publicznych prowadzonych przez gminę). Prowadzenie przedszkola przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędąca jednostką samorządu terytorialnego nie jest działalnością gospodarczą (art. 83a ust. 1 u.s.o.) w związku z tym należy zauważyć, że działalność oświatowa ukierunkowana na osiągnięcie zysku jest sprzeczna z prawem. Przedszkole przekazane do prowadzenia osobie fizycznej lub osobie prawnej niebędącej j.s.t. podlega zwrotnemu przejęciu przez jednostkę ustawowo właściwą do jej prowadzenia, jeżeli w toku działalności dochodzi do naruszenia prawa lub umowy o przekazanie przedszkola. Naruszenie prawa lub umowy skutkujące zwrotnym przejęciem powinno być przy tym oczywiste i rażące, a więc nie budzić żadnych wątpliwości, a ponadto musi wynikać ze stwierdzonych uchybień w toku czynności nadzorczych lub kontrolnych. Ponadto osoba prowadząca przekazane przez j.s.t. przedszkole może sama zrezygnować z dalszego prowadzenia przedszkola. Rezygnacja ta nie oznacza jednak likwidacji przedszkola, lecz wiąże się z koniecznością dokonania ponownego przejęcia, tzw. zwrotnego, przez j.s.t. SKUTKI PRZEKAZANIA PRZEDSZKOLA NA GRUNCIE PRAWA PRACY: Jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana powiadomić w terminie 6 miesięcy przez dniem przekazania szkoły do prowadzenia osobie prawnej lub fizycznej pracowników szkoły, zakładową organizację związkową o: - terminie przekazania placówki, - jego przyczynach, - prawnych, ekonomicznych i socjalnych skutkach dla pracowników,

20 - nowych warunkach pracy i płacy. 1. Nauczyciel, w terminie 3 miesięcy od uzyskania informacji o przekazaniu szkoły osobie prawnej lub fizycznej, może złożyć oświadczenie o odmowie przejścia do przejmowanego przedszkola publicznego. Złożenie w/w oświadczenia powoduje rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 20 ust.1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela, chyba że nauczyciel do dnia rozwiązania stosunku pracy wyrazi zgodę na przeniesienie do innej szkoły prowadzonej przez daną j.s.t. Treść art. 5 ust. 5n zawiera odesłanie do treści pragmatyki nauczycielskiej. Wynika z niego, że odmowa zatrudnienia w szkole przejętej przez osobę fizyczną lub osobę prawną powoduje rozwiązanie stosunku pracy tak, jak w związku z likwidacją szkoły, która jest przesłanką określoną w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. Ponieważ jednak odesłanie dotyczy wyłącznie ust. 1 art. 20 KN zatem należy uznać, iż nauczycielowi nie będzie przysługiwało prawo do odprawy określone w następnych ustępach powołanego przepisu. 2. Osoba prawna niebędąca j.s.t. lub osoba fizyczna, która przejęła szkołę na podstawie umowy, z dniem przejęcia szkoły jest obowiązana zaproponować nauczycielom na piśmie nowe warunki pracy i płacy oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, w okresie którego nauczyciele mają złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. Odmowa przyjęcia przez nauczyciela nowych warunków pracy i płacy, o których mowa powyżej, powoduje rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem z upływem 3 miesięcy od dnia, do którego nauczyciel miał złożyć oświadczenie. Do nauczyciela,

21 który odmówił przyjęcia nowych warunków pracy i płacy, stosuje się odpowiednio przepisy o rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Tak więc, niezależnie od tego, czy są to nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania, czy też na podstawie umowy o pracę, przewidziano dla nich odprawy z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.) w zależności od okresu zatrudnienia: jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata, dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat i trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. Zgodnie z treścią art. 59 ust. 8 ustawy o systemie oświaty, przepisów ust. 1 5 art. 59 (a więc m.in. przepisu że szkoła publiczna może być zlikwidowana tylko z końcem roku szkolnego) nie stosuje się w razie przekazania przez jednostkę samorządu terytorialnego prowadzenia szkoły lub placówki publicznej osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, a więc przedszkole może zostać przekazane w każdym momencie, bez względu na wymogi dotyczące organizacji roku szkolnego tudzież przepisów dotyczących rozwiązywania stosunków pracy nauczycieli. Istotne są również uprawnienia związków zawodowych. W szczególności organ j.s.t. powinien zawiadomić reprezentatywny związek zawodowy 6 o podjęciu uchwały i wystąpić o przedstawienie opinii. Ponadto, po zawarciu umowy o 6 Pojęcie to zostało wytłumaczone w materiałach dotyczących przekształcenia przedszkola publicznego w niepubliczne.

22 przekazanie przedszkola publicznego, związki zawodowe powinny poinformować nauczycieli o zmianie ich statusu prawnego i uprawnień wynikających ze zmiany podstawy zatrudnienia z Karty Nauczyciela na kodeks pracy, a zwłaszcza o tym, że: wszystkie stosunki pracy zostaną nawiązane na podstawie umowy o pracę (nie będzie stosunków pracy na podstawie mianowania); czas pracy będzie regulowany na podstawie kodeksu pracy i umów o pracę, zastosowanie będą miały wypowiedzenia zmieniające; stosunki pracy będą rozwiązywane na podstawie kodeksu pracy; wynagrodzenie będzie ustalone przez pracodawcę (nie będzie ustalane na podstawie rozporządzenia płacowego i uchwał samorządowych); nie będzie dokonywana coroczna waloryzacja płac; prawo do urlopów wypoczynkowych będzie wynikało z kodeksu pracy; nie będzie prawa do przerw świątecznych; nie będzie prawa do urlopu dla poratowania zdrowia; nie będzie prawa do zasiłku na zagospodarowanie; nie będzie prawa do świadczenia urlopowego.

23 Prawne aspekty redukcji etatów w przedszkolu. Uwagi na ten temat należy rozpocząć od wskazania, iż w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy dyrektor przedszkola podejmuje decyzje na podstawie ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, pozycja 674 z późniejszymi zmianami) ustawie podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty; ustawie podlegają również w zakresie określonym ustawą nauczyciele zatrudnieni w: publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne, niebędące jednostkami samorządu terytorialnego; przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych (art. 1 ust. 1 i art. 2 ust. 2 ustawy). W związku z tym, że wspomniana ustawa nie reguluje wszystkich spraw związanych ze stosunkiem pracy dyrektor przedszkola musi, podejmując decyzje kadrowe, uwzględniać także przepisy kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, pozycja 94 z późniejszymi zmianami). Ponadto ustawie kodeks pracy podlegają: pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w przedszkolu publicznym prowadzonym przez j.s.t., nauczyciele zatrudnieni w publicznych przedszkolach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, a także nauczyciele zatrudnieni w przedszkolach niepublicznych w zakresie, w jakim nie podlegają regulacji zawartej w ustawie Karta Nauczyciela. Uprawnienia do decyzji kadrowych dyrektorowi przedszkola nadaje również artykuł 7 ustawy o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, pozycja 1458 z

24 późniejszymi zmianami) czynności w sprawach z zakresu prawa pracy za jednostki (budżetowej dopisek autora) wykonuje kierownik jednostki organizacyjnej. Przytoczona norma wiąże się bezpośrednio z zatrudnianiem pracowników niepedagogicznych na stanowiskach urzędniczych w przedszkolu. Sprawy dotyczące stosunku pracy wymagają w określonych przypadkach współdziałania dyrektora przedszkola ze związkami zawodowymi. Pracownicy bowiem zatrudnieni w zakładzie pracy mogą być zrzeszeni w związkach zawodowych i w sytuacjach wynikających ze sporów ze stosunku pracy korzystać z opieki, wsparcia, przysługującej im ochrony wynikającej z przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (Dz. U z 1991 r. Nr 55, pozycja 234 z późniejszymi zmianami). 1. Przeniesienie w stan nieczynny nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę: Przyczyny. Podstawa prawna. Przeniesienie w stan nieczynny jest szczególnym uprawnieniem nauczyciela, z którego może skorzystać w sytuacji częściowej likwidacji przedszkola albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w przedszkolu lub zmian uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć. Dyrektor rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. W praktyce najczęstszą przyczyną będzie zmniejszenie liczby grup. Jeżeli zajdzie powyższa okoliczności, nauczyciel ma prawo złożenia wniosku na piśmie o przeniesienie w stan nieczynny. Jak wynika z brzmienia art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26

25 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), przeniesienie w stan nieczynny wymaga złożenia przez nauczyciela stosownego wniosku do dyrektora szkoły. Sam dyrektor jako pracodawca nie ma prawa przenoszenia nauczyciela w stan nieczynny wyłącznie z własnej inicjatywy. Dyrektor przedszkola jest zobowiązany do poinformowania nauczyciela o możliwości przejścia - na jego wniosek - w stan nieczynny. Informacja taka może być przekazana w piśmie zawierającym oświadczenie woli o wypowiedzeniu nauczycielowi stosunku pracy. Zarazem nauczyciel nie ma obowiązku złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny przed wypowiedzeniem mu przez dyrektora szkoły stosunku pracy. Sposób, forma, ani termin powiadomienia nauczyciela o przysługującym mu uprawnieniu do przejścia w stan nieczynny nie zostały w przepisach określone. To oznacza, że informacja o możliwości przeniesienia w stan nieczynny może być nauczycielowi przekazana przez dyrektora szkoły w jakikolwiek (mniej lub bardziej sformalizowany) sposób. Nauczyciel może być wobec tego zawiadomiony o możliwości przejścia w stan nieczynny na piśmie lub ustnie. Informacja może mu być podana w osobnym piśmie poprzedzającym wypowiedzenie stosunku pracy lub zbiegającym się w czasie z tą czynnością, ale także w piśmie zawierającym oświadczenie woli o wypowiedzeniu. Przeniesienie w stan nieczynny nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem stosunku pracy. Zatrudnienie nie ustaje, podlega jedynie zawieszeniu" na czas określony. W związku z tym nie wymaga ono zachowania okresu wypowiedzenia (wyrok SN z 11 września 2001 r., I PKN 616/00). Wypowiedzenie jest bezskuteczne w przypadku złożenia przez nauczyciela, w terminie do 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia stosunku pracy, pisemnego wniosku o

26 przeniesienie w stan nieczynny. Po upływie 30-dniowego terminu wskazanego wyżej to wniosek nauczyciela o przeniesienie w stan nieczynny jest bezskuteczny prawnie. Uprawnienia płacowe Przeniesienie w stan nieczynny następuje na czas określony 6 miesięcy (art. 20 ust. 5c KN). Zgodnie z art. 20 ust. 6 KN nauczycielowi przeniesionemu w stan nieczynny przysługują następujące świadczenia płacowe: wynagrodzenie zasadnicze, dodatki socjalne, o których mowa w art. 54 KN, tj. dodatek mieszkaniowy i dodatek za pracę na wsi. Niezależnie od nich nauczycielowi przysługują także inne świadczenia pracownicze", którymi mogą być np. urlop dla poratowania zdrowia (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnia 14 lipca 1999 r. I PKN 156/99), świadczenia rzeczowe, świadczenia z funduszu socjalnego itp. W świetle powyższych przepisów uznać należy, że w zakresie wynagrodzenia nauczyciel ma podczas pozostawania w stanie nieczynnym prawo wyłącznie do wynagrodzenia zasadniczego. Wynagrodzenie nauczycielskie składa się bowiem z kilku elementów, którymi są, zgodnie z art. 30 ust. 1 KN: 1) wynagrodzenie zasadnicze, 2) dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy, 3) wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, 4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. Skoro więc KN wskazuje na pozostawienie nauczycielowi w stanie nieczynnym wyłącznie prawa do wynagrodzenia zasadniczego, to nauczyciel ten nie ma prawa do pozostałych składników wynagrodzenia chyba, że prawo takie wynika z przepisów płacowych

27 obowiązującej w danym przedszkolu (np. gdy regulamin wynagradzania nauczycieli uchwalonych przez gminę dla szkół, dla których gmina jest organem prowadzącym, przewiduje możliwość wypłaty nauczycielowi w stanie nieczynnym oprócz wynagrodzenia zasadniczego także dodatku stażowego, motywacyjnego itp.). Poza wynagrodzeniem pobieranym w stanie nieczynnym nauczyciel może również otrzymywać wynagrodzenie za pracę (art. 20 ust. 8 KN). Taka sytuacja wystąpi wówczas, gdy nauczyciel w stanie nieczynnym podejmie pracę w: tej samej szkole, w której jest zatrudniony, w innej szkole, w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Podjęcie prac może nastąpić tylko w szczególnych przypadkach, podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia dzieciom opieki w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Niezbędny do zatrudnienia jest wniosek nauczyciela lub dyrektora szkoły, w której ma zostać zatrudniony na czas pozostawania w stanie nieczynnym. Nauczyciel może być w ten sposób zatrudniony w pełnym lub niepełnym wymiarze zajęć. Okres tego zatrudnienia nie może jednak być dłuższy niż okres pozostawania w stanie nieczynnym. Oznacza to, że z upływem 6-miesięcznego okresu przeniesienia w stan nieczynny drugi stosunek pracy nauczyciela ulega rozwiązaniu. Rozwiązanie drugiego stosunku pracy następuje także z mocy prawa w momencie przywrócenia do pracy (powrotu do zatrudnienia) w trybie art. 20 ust. 7 KN. Przywrócenie do pracy

28 W przypadku, gdy w przedszkolu możliwość ponownego zatrudnienia nauczyciela przeniesionego w stan nieczynny, dyrektor ma obowiązek przywrócenia do pracy takiego nauczyciela. Warunkiem przywrócenia do pracy jest zatrudnienie takiego nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, na tym samym lub innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji (art. 20 ust. 7 zdanie 1 KN). Jeżeli nie ma możliwości przywrócenia zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor szkoły może nauczycielowi zaproponować zatrudnienie na tym samym lub innym stanowisku na niepełny etat. Jednakże będzie to całkowita zmiana treści stosunku pracy i nie ma ono charakteru kontynuacji poprzedniego zatrudnienia. Wymaganie jest wówczas zawarcie nowej umowy o pracę. Zgodnie z art. 20 ust. 7 zdanie 2 KN odmowa podjęcia pracy przez nauczyciela w stanie nieczynnym w sytuacji propozycji przywrócenia do pracy przez dyrektora powoduje wygaśnięcie stosunku pracy z dniem odmowy. Z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym stosunek pracy wygasa. 2. Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę: a) Wypowiedzenie umowy o pracę:

29 Typowe wypowiedzenie stosunku pracy, przypominające wypowiedzenie określone w Kodeksie pracy dotyczy praktycznie tylko nauczycieli zatrudnionych na podstawie umów o pracę, tj. nauczycieli kontraktowych albo nauczycieli mianowanych i dyplomowanych zatrudnionych w niepełnym wymiarze zajęć. Następuje ono za 3-miesięcznym wypowiedzeniem, z końcem roku szkolnego, przy czym ten ostatni termin dotyczy wyłącznie nauczycieli zatrudnionych w placówkach feryjnych (art. 27 ust. 1 KN). Ponieważ przedszkole jest placówką nieferyjną to zastosowanie ma 3-miesięczny okres wypowiedzenia, liczony na zasadach ogólnych, od jego złożenia. Okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca, z tym że w takim wypadku nauczycielowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia w wysokości wynagrodzenia liczonego jak za okres urlopu wypoczynkowego. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się nauczycielowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia. O zamiarze wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy dyrektor szkoły zawiadamia reprezentującą nauczyciela zakładową (międzyzakładową) organizację związkową, która w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia może zgłosić na piśmie dyrektorowi szkoły umotywowane zastrzeżenia. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, dyrektor szkoły podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia. W przypadku umów o pracę zawartych na czas określony (dotyczy to przede wszystkim nauczycieli-stażystów, ale również nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na zastępstwo, która zgodnie z art. 10 ust. 7 KN jest umową zawartą na czas oznaczony), rozwiązują się one z upływem terminu na jaki zostały zawarte. Nie ma więc potrzeby składania uprzedniego wypowiedzenia, ani jego uzasadniania.

30 Niezależnie od powyższego, każda umowa o pracę może ulec rozwiązaniu za wypowiedzeniem w następujących wypadkach: zawarcia porozumienia stron, nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne, orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy, ukończenia przez nauczyciela 65 lat życia, uzyskania negatywnej oceny pracy, cofnięcia skierowania do nauczania religii, likwidacji lub reorganizacji szkoły (placówki oświatowej), o której mowa w art. 20 ust. 1 KN. Terminy rozwiązania umów o pracę z powyższych powodów są analogiczne jak stosunków pracy z mianowania (uwagi niżej). b) rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia: Art. 27 ust. 2 KN dopuszcza także możliwość rozwiązania umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas nieokreślony w każdym czasie i bez wypowiedzenia w razie niezdolności nauczyciela do pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż 1 rok. W praktyce dotyczy to sytuacji, w której chory nauczyciel uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego lub urlopu dla poratowania zdrowia. Możliwe jest jednak przedłużenie tego okresu do 2 lat, pod warunkiem stwierdzenia możliwości powrotu do pracy w zawodzie nauczyciela przez lekarza. Powyższy okres 2-letni obejmuje łącznie okres niezdolności do pracy i urlopu dla poratowania zdrowia.

31 3. Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania: Stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania cechuje większa trwałość. Dlatego też może on ulec rozwiązaniu tylko w sytuacjach wskazanych w przepisach ustawy. Przesłanki rozwiązania stosunku pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania to: wniosek nauczyciela (rozwiązanie stosunku pracy następuje po upływie trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia), czasowa niezdolność do pracy spowodowana chorobą przekraczająca 182 dni (do tego okresu wlicza się przerwy w wykonywaniu pracy obejmujące dni, w których w przedszkole, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie odbywają się zajęcia; dotyczy to w szczególności przerw świątecznych) rozwiązanie następuje z końcem miesiąca, w którym upływa okres czasowej niezdolności nauczyciela do pracy, orzeczenie przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy 7 (rozwiązanie następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor szkoły otrzymał ostateczne orzeczenie lekarskie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy), ukończenie przez nauczyciela 65 lat życia (rozwiązanie następuje z końcem roku szkolnego, w którym nauczyciel osiągnął wiek); cofnięcia skierowania do nauczania religii, 7 Przyznaje się odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy za każdy pełny rok pracy na stanowisku nauczyciela, w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 1a, nieprzekraczającą jednak sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Odprawę wypłaca dyrektor szkoły, który rozwiązał z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania stosunek pracy.