Dr hab. Adam Rostański Katowice, Uniwersytet Śląski Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Ul. Jagiellońska Katowice

Transkrypt

1 Dr hab. Adam Rostański Katowice, Uniwersytet Śląski Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Ul. Jagiellońska Katowice Opinia na temat programu Dębowy Świat w Dąbrowie Górniczej na podstawie załoŝeń strategii promocji miasta opracowanej przez Agencję Reklamową Media Partner, przy uwzględnieniu walorów przyrodniczych miasta Dąbrowa Górnicza naleŝy do największych miejscowości w województwie śląskim i stanowi najwaŝniejszą jednostkę miejską we wschodniej części aglomeracji górnośląskiej. Powierzchnia (9 miejsce w kraju), potencjał przyrodniczy, gospodarczy i demograficzny sprawia, Ŝe koniecznym dla prawidłowego zarządzania tym miastem jest wypracowanie wizji jego przyszłości, w oparciu o długofalową (wieloletnią) strategię rozwoju. Wizja i strategia rozwoju miasta powinny być pełne, wieloaspektowe i dąŝyć do wykreowania jednostki miejskiej o naleŝnej jej randze w skali regionu i kraju, przyjaznej jego mieszkańcom, posiadającej swą wyraźną toŝsamość i funkcjonującej w harmonii z bogatym tu środowiskiem przyrodniczym, wykorzystując w pełni zasady zrównowaŝonego rozwoju. W tym aspekcie przedstawione do oceny: ZałoŜenia Programu Dębowy Świat w Dąbrowie Górniczej oraz ZałoŜenia strategii promocji miasta Dąbrowa Górnicza w oparciu o program Dębowy Świat w Dąbrowie Górniczej, wydają się być niezwykle aktualne i interesujące jako jeden z przyszłych kierunków rozwoju miasta. 1. Dębowy Świat w Dąbrowie Górniczej - ZałoŜenia Programu i Scenariusz Działań obejmuje problematykę aktualnego statusu miasta na tle jego dość krótkiej (ponad 90 letniej) historii, związanej z rozwojem, a obecnie zanikiem działalności przemysłowej. Nawiązuje do tego hasło: Koniec z Górniczą - Czas na DĄBROWĘ! Autorzy zwracają uwagę na potrzebę wytworzenia nowej toŝsamości miasta, które sprostać powinno wyzwaniom XXI wieku i akcentują podstawy 3 filary tego przedsięwzięcia opierające się o odpowiednie cele:

2 A. Integrację rozumianą jako otwartość w zakresie współpracy z partnerami zewnętrznymi (z sąsiednimi miastami, współpracę regionalną, w kraju, w Europie, na Świecie), której celami są: integracja społeczności lokalnej wokół działań zmierzających do nadania miastu nowej toŝsamości; nawiązanie i kontynuowanie przez miasto współpracy zewnętrznej oraz uczynienie miasta miejscem spotkań i współpracy róŝnych forów wymiany myśli, kultury, technologii i biznesu i in. Ten kierunek wydaje się nowatorski, oryginalny i godny wyróŝnienia i poparcia. B. Ekologię rozumianą jako tworzenie harmonijnych stref Ŝycia mieszkańców w zakresie promocji i wdraŝania nowoczesnych ekologicznych rozwiązań; stworzenia wizerunku miasta nowoczesnego opartego o modele ekorozwoju oraz poszukiwania właściwego miejsca człowieka w środowisku naturalnym. Celem tego kierunku jest m.in. uczynienie Dąbrowy Górniczej liderem w zakresie stosowania nowoczesnych ekologicznych rozwiązań. C. Edukację rozumianą jako innowacyjność w zakresie rozwoju edukacji ekologicznej i wspieranie nowych przyjaznych środowisku technologii; tworzenia przedsięwzięć i instytucji na miarę XXI wieku oraz zwiększania roli rekreacji, wypoczynku, sportu i dostępu do kultury i rozrywki, gdzie głównym celem jest uczynienie Dąbrowy Górniczej miastem najbardziej w Polsce dbającym o rozwój edukacji ekologicznej (na wszystkich poziomach kształcenia) i wspieranie nowych technologii, przyjaznych środowisku. Autorzy Programu proponują Scenariusz działań na najbliŝsze i dalsze lata. Do najwaŝniejszych załoŝeń scenariusza naleŝy z pewnością zaliczyć rozpoczęcie prac nad skorelowaniem programu ze Strategią dla Dąbrowy Górniczej na lata , co wydaje się podstawowym i pilnym do wykonania zadaniem. Scenariusz zakłada szereg właściwie dobranych czynności, niezbędnych dla wdroŝenia Programu. WaŜnym jest takŝe zakładane przez autorów dotarcie do najszerszych grup odbiorców Programu przez wielotorowe reklamowanie go w środowisku (np.: reklama na stronie internetowej Dębowego Świata, reklama w folderach promocyjnych, mediach oraz na konferencjach prasowych itp.). Interesującą inicjatywą jest takŝe próba zaproszenia do współpracy organizacji pozarządowych i innych podmiotów z terytorium Polski (takŝe studentów mieszkańców Dąbrowy Górniczej), mogących wesprzeć tę inicjatywę, a takŝe otwarcie się na współpracę z ośrodkami edukacji ekologicznej, ośrodkami metodycznymi oraz specjalistami tworzącymi programy edukacyjne dla dzieci i młodzieŝy. Tu takŝe zwrócić uwagę naleŝy na pomysł zorganizowania cyklicznych olimpiad, konkursów, których finały mogłyby odbywać się w

3 Dąbrowie Górniczej. Bardzo cenną wydaje się inicjatywa stworzenia patronatu szkolnego nad zasobami ekologicznymi miasta. Wymaga to jednak dogłębnego przemyślenia i stworzenia atrakcyjnego, właściwego merytorycznie programu dla młodzieŝy szkolnej. WaŜne dla celów Programu jest przygotowanie i przeprowadzenie jeszcze w roku 2007 konferencji - spotkania polskich Dębowych Miast i Gmin o proponowanej nazwie I Forum Ekologiczne Dębowych Miast, którego efektem miałoby być nawiązanie trwałej współpracy z Dębowymi Miastami, partnerami społecznymi oraz organizacjami pozarządowymi, opartej o podstawowe 3 filary programu. Godne poparcia są takŝe inne inicjatywy zawarte w tym dość ambitnym Programie, a m.in. organizacja Europejskiego Forum Ekologicznego Dębowych Miast i nawiązanie współpracy z zagranicznymi organizacjami ekologicznymi, a takŝe promocja przez miasto i zainteresowane podmioty walorów ekologiczno-turystycznych miasta, informowanie o ekologicznych rozwiązaniach stosowanych przez lokalne przedsiębiorstwa, rozbudowa ścieŝek rowerowych i ich promocja, inwestycja w bazę turystyczną miasta w miejscach atrakcyjnych, które są przyrodniczym wyróŝnikiem Dąbrowy Górniczej. W pełni zgodne z ideą Programu i warte poparcia są inicjatywy autorów w zakresie scenariusza działań dla Urzędu Miasta w Dąbrowie Górniczej na przyszłość, z których najwaŝniejsze to: - Budowa i otwarcie Dębowego Placu, - Zainicjowanie budowy Parku Tematycznego Dębowy Świat w Dąbrowie Górniczej, jak piszą autorzy..wyjątkowego na skalę środkowo-europejską, nowoczesnego ośrodka edukacyjno-rozrywkowego i wystawienniczego ZałoŜenia strategii promocji miasta Dąbrowa Górnicza w oparciu o program Dębowy Świat oraz nowopowstającą strategię rozwoju miasta składa się z: analizy stanu aktualnego (część pierwsza), wizji będącej wynikiem przemyśleń i pomysłów na promocję miasta (część druga) oraz z wykazu konkretnych sposobów jej realizacji (część trzecia). W części pierwszej autorzy dokonują analizy stanu aktualnego (zastanego) miasta w oparciu o jego potencjał przyrodniczo-geograficzny, potencjał gospodarczy, kulturalny, sportoworekreacyjny. Forma samego dokumentu powoduje, Ŝe jest on zwięzły i lakoniczny i nie wyczerpuje poruszanych zagadnień, jedynie je sygnalizując. Potencjał przyrodniczy ogranicza się do wymienienia tylko, często nie najwaŝniejszych atrakcji przyrody z terenu miasta. Przy

4 rozszerzeniu tych zagadnień warto oprzeć się na obszernej waloryzacji przyrodniczej miasta (w posiadaniu Urzędu Miejskiego), Projektu Ochrony Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd (w posiadaniu Dyrekcji Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w Będzinie), czy choćby do wydanego 1996 roku Przewodnika przyrodniczego po Dąbrowie Górniczej pod redakcją prof. Floriana Celińskiego. Zastanawiające jest uŝycie terminu potencjał geograficzny, które w tym kontekście oznacza raczej potencjał lokalizacyjny. Środowisko geograficzne jest podstawową i nierozerwalną częścią przyrody (potencjału przyrodniczego). Potencjał dębowy, tu raczej dębowy naleŝy umieścić w cudzysłowie, odnosi się do podstaw całości Projektu i Strategii Promocji miasta. Potencjał ten wraz marką i wizerunkiem miasta wyartykułowany jest poprawnie. W części drugiej dokumentu Opis stanu poŝądanego autorzy przedstawili dość jasno ambitny w załoŝeniach cel strategiczny Programu, akcentując potrzebę nowej marki nowego wizerunku miasta w oparciu o 3 główne filary Programu Dębowy Świat (Integracja, Ekologia, Edukacja patrz wyŝej), omawiając dla kaŝdego z nich odpowiednio sformułowane cele szczegółowe. ZałoŜeniom tym moŝna tylko przyklasnąć i je w pełni poprzeć. Nie wiem jednak czy tak ambitny program uda się w całości zrealizować? Część trzecią ZałoŜeń stanowi dość szczegółowy opis narzędzi realizacji strategii. Grupy docelowe realizacji strategii potraktowane są dość szeroko i naleŝy mieć nadzieję na ich przyszłą aktywizację (to bardzo odpowiedzialne i pracochłonne zadanie). Wśród instrumentów realizacji Strategii autorzy wymieniają m.in.: współpracę, narzędzie edukacyjne, promowanie działań proekologicznych, promowanie nowej przestrzeni miejskiej oraz działania komunikacyjne. Wszystkie wyŝej wymienione instrumenty potraktowane są bardzo ogólnie i przy tworzeniu Strategii wymagają uszczegółowienia. Podsumowanie: Strategia promocji powinna stanowić całościowy system, który umoŝliwi władzom miasta oraz osobom odpowiedzialnym za jego promocję, zintegrowane, czytelne i dobrze zorganizowane działania promocyjne. Z drugiej strony strategia pozwala włączyć w takie działania przedstawicieli mieszkańców miasta oraz lokalne podmioty biznesu. Przedstawione dokumenty cechuje nowatorskie i szerokie podejście do zmiany wizerunku miasta oraz chęć tworzenia nowej jakościowo, przyjaznej przyrodzie i mieszkańcom, wizji rozwoju Dąbrowy Górniczej. Niewiele jednak znalazło się odniesień do wysokich walorów przyrodniczych, istniejących na obszarze miasta, co zgodne byłoby z proponowaną zmianą

5 jego wizerunku z przemysłowego na ekologiczny. WaŜne jest to ze względu na zakres i kierunki rozwoju infrastruktury miasta. Czasem niewiele środków potrzeba na realizację szczytnych zadań ochrony przyrody i Ŝycia z nią w zgodzie. Bogata dokumentacja zasobów przyrody miasta istnieje i naleŝy ją wykorzystać w planowaniu kierunków rozwoju miasta w myśl zasad zrównowaŝonego rozwoju. Rozumiem, Ŝe przedstawione do opinii dokumenty, ze względu na ograniczoną objętość i charakter informacyjny, nie mogą wyczerpać wszystkich zagadnień w pełni. Popieram autorów Projektu za oryginalne i nowatorskie podejście do zmiany wizerunku miasta. NaleŜy mieć tylko nadzieję, Ŝe Projekt wchodząc w Ŝycie otworzy nowe horyzonty rozwoju miasta w przyszłości. Dr hab. Adam Rostański