Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii

Transkrypt

1 WYTYCZNE W SPRAWIE METODOLOGII OBLICZANIA PLANOWANEGO EFEKTU ENERGETYCZNEGO I EKOLOGICZNEGO PROJEKTU, OBLICZANIA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ PROJEKTU ORAZ OPISU TECHNICZNEGO PROJEKTU WRAZ Z UPROSZCZONYM PRZEDMIAREM do Regulamnu Konkursu o dofnansowane ze środków Mechanzmu Fnansowego Europejskego Obszaru Gospodarczego przedsęwzęć w ramach Programu Operacyjnego PL04 Oszczędzane energ promowane odnawalnych źródeł energ Warszawa, czerwec 01

2 Sps treśc 1. Wytyczne do oblczana efektu energetycznego projektu Wytyczne do oblczana efektu energetycznego w wynku modernzacj budynku oblczana zapotrzebowana na energę końcową budynku (przed po modernzacj) Wytyczne do oblczena rocznego zapotrzebowana na energę końcową do ogrzewana wentylacj Wytyczne do oblczana rocznego zapotrzebowana na energę końcową do przygotowana cepłej wody Wytyczne do oblczana rocznego zapotrzebowana na energę pomocnczą dla systemu ogrzewana, wentylacj przygotowana cepłej wody Wytyczne do oblczena rocznego zapotrzebowana na energę końcową do ośwetlena Wytyczne do oblczena rocznego zapotrzebowana na energę końcową do chłodzena Wytyczne do oblczena rocznego zapotrzebowana na energę końcową na potrzeby urządzeń energ pomocnczej dla systemu chłodzena Wytyczne do oblczena rocznej lośc energ końcowej wytworzonej w ndywdualnym źródle energ elektrycznej Wytyczne do oblczana efektu energetycznego w wynku przebudowy (modernzacj) lokalnych sec cepłownczych (w przypadku gdy źródło cepła jest zlokalzowane poza budynkem).... Wytyczne do oblczana efektu ekologcznego projektu Zestawene efektu ekologcznego..... Procedura oblczana efektu ekologcznego.... Wytyczne do oblczana efektywnośc ekonomcznej projektu Koszt redukcj emsj CO..... Prosty okres zwrotu nakładów SPBT Wytyczne w sprawe sporządzena opsu techncznego projektu wraz z uproszczonym przedmarem

3 1. Wytyczne do oblczana efektu energetycznego projektu W celu oblczena efektu energetycznego (oszczędnośc energ) wynkającego z realzacj projektu należy skorzystać z następującego wzoru: Gdze: E = E 1 -E [kwh/rok] (1) E 1 zapotrzebowane na energę końcową przed realzacją projektu [kwh/rok], E - zapotrzebowane na energę końcową po realzacj projektu [kwh/rok]. Zapotrzebowane na energę końcową przed po realzacj projektu należy oblczać zgodne z wytycznym podanym w punkce Wnoskodawca zobowązany jest do określena lośc energ końcowej przed po realzacj projektu oraz ujęce tych wartośc w ponższym zestawenu (tabela 1). Tabela 1. Zestawene zapotrzebowana na energę końcową (wg nośnków energ) dla stanu przed po realzacj projektu. Nośnk energ Olej opałowy Gaz zemny Gaz płynny Węgel kamenny Węgel brunatny Bomasa Inny (podać jak) Cepło secowe z cepłown Cepło secowe z cepłown wyłączne na bomasę Cepło secowe z elektrocepłown Cepło secowe z elektrocepłown opartej wyłączne na energ odnawalnej (bogaz, bomasa) Zapotrzebowane na energę końcową w kwh/rok Stan przed Stan po Różnca 1) realzacja realzacj (kol. kol. ) projektu projektu 1 4 1) ) ) Energa elektryczna zużyta na potrzeby budynku Energa elektryczna wyprodukowana w mejscu, zużyta na potrzeby budynku lub sprzedana (wyeksportowana) do sec 1) ) (podawać ze znakem mnus) 1) Wartość energ elektrycznej uwzględna lość energ elektrycznej na potrzeby danego budynku: ośwetlene wbudowane, energa pomocncza, energa elektryczna do napędu urządzeń chłodnczych dla klmatyzacj oraz np. ogrzewane, c.w.u. ) Dla energ elektrycznej, zakłada sę, że wykazywana w tej pozycj tabel energa elektryczna, pochodz z polskej sec elektroenergetycznej. ) eksport energ elektrycznej do sec elektroenergetycznej dotyczy wyłączne wnosków wzorcowych.

4 1.1. Wytyczne do oblczana efektu energetycznego w wynku modernzacj budynku oblczana zapotrzebowana na energę końcową budynku (przed po modernzacj) W przypadku budynków użytecznośc publcznej zapotrzebowane na energę końcową obejmuje sumę rocznego zapotrzebowana na energę końcową do ogrzewana, wentylacj, przygotowana cepłej wody, ośwetlena wbudowanego oraz energ pomocnczej 1 a także w przypadku, gdy występuje, do chłodzena budynku.( K,H + K,W +E L +E el, pon, H + E el, pon, + E el, pon, W + K,C + E el, pon, C ) Wytyczne do oblczena rocznego zapotrzebowana na energę końcową do ogrzewana wentylacj Wyznaczane rocznego zapotrzebowana na energę końcową. Metoda określena rocznego zapotrzebowana energ końcowej do ogrzewana wentylacj wykorzystuje pkt Załącznka nr 5 Rozporządzena Mnstra Infrastruktury z dna 6 lstopada 008 r. w sprawe metodolog oblczana charakterystyk energetycznej budynku lokalu meszkalnego lub częśc budynku stanowącej samodzelną całość technczno-użytkową oraz sposobu sporządzana wzorów śwadectw ch charakterystyk energetycznej (Dz. U. nr 01, poz. 140). Roczne zużyce energ końcowej do ogrzewana określa sę ze wzoru: K, H H, nd / H, tot kwh / rok () () H,tot H,g H,s, zapotrzebowane na energę użytkową (cepło użytkowe) przez budynek kwh/ rok H nd H, tot H, g H, s H, d H, e średna sezonowa sprawność całkowta systemu grzewczego budynku od wytwarzana (konwersj) cepła do przekazana w pomeszczenu średna sezonowa sprawność wytworzena nośnka cepła z energ dostarczanej do grancy blansowej budynku (energ końcowej) średna sezonowa sprawność akumulacj cepła w elementach pojemnoścowych systemu grzewczego budynku (w obrębe osłony blansowej lub poza ną), średna sezonowa sprawność transportu (dystrybucj) nośnka cepła w obrębe budynku (osłony blansowej lub poza ną) średna sezonowa sprawność regulacj wykorzystana cepła w budynku (w obrębe osłony blansowej) H,d H,e 1 Na potrzeby ogrzewana, wentylacj przygotowana cepłej wody. Wraz z energą pomocnczą na potrzeby chłodzena. 4

5 Uwag: 1. Jeżel występuje klka nośnków energ lub klka wydzelonych stref nstalacj, oblczena przeprowadza sę oddzelne dla każdego przypadku.. W budynkach z nstalacją wentylacyjną wyposażoną w oddzelne źródło cepła do ogrzewana powetrza wentylacyjnego, wykorzystującym tak sam nośnk energ jak w źródle cepła nstalacj ogrzewczej, roczne zapotrzebowane na energę końcową na ogrzewane wentylację należy oblczać ze wzorów () (), przyjmując w oblczenach średne wartośc sprawnośc cząstkowych w nstalacj grzewczej wentylacyjnej oblczone z uwzględnenem udzałów strat cepła przez przenkane straty cepła na podgrzane powetrza wentylacyjnego w całkowtej strace cepła.. Zysk cepła od nstalacj transportu nośnka cepła modułów pojemnoścowych, jeżel są one zlokalzowane wewnątrz osłony zolacyjnej budynku, to są wlczane do wewnętrznych zysków cepła. 4. Jeżel nstalacja transportu nośnka cepła jest zazolowana położona w bruzdach, to ne uwzględna sę tej częśc nstalacj w oblczenach strat cepła. Sprawnośc cząstkowe uwzględnone we wzorze () należy wyznaczać w oparcu o: obowązujące przepsy, dokumentację technczną budynku nstalacj oraz urządzeń, wedzę technczną oraz wzję lokalną obektu, dostępne dane katalogowe urządzeń, elementów nstalacj ogrzewczej wentylacyjnej obektu. Tabela. Sprawnośc regulacj wykorzystana cepła H,e Lp. Rodzaj nstalacj H,e 1 Elektryczne grzejnk bezpośredne: konwektorowe, płaszczyznowe promennkowe 0,98 Podłogowe: kablowe, elektryczno-wodne 0,95 Elektryczne grzejnk akumulacyjne: konwektorowe podłogowe kablowe 0,90 4 Elektryczne ogrzewane akumulacyjne bezpośredne 0,91-0,97 5 Ogrzewane wodne z grzejnkam członowym lub płytowym w przypadku regulacj 0,75-0,85 centralnej, bez regulacj mejscowej 6 Ogrzewane wodne z grzejnkam członowym lub płytowym w przypadku regulacj 0,86-0,91 mejscowej 7 Ogrzewane wodne z grzejnkam członowym lub płytowym w przypadku regulacj 0,98-0,99 centralnej adaptacyjnej mejscowej 8 Ogrzewane wodne z grzejnkam członowym lub płytowym w przypadku regulacj 0,97 centralnej mejscowej (zakres P 1K) 9 Centralne ogrzewane z grzejnkam członowym lub płytowym w przypadku regulacj 0,9 centralnej mejscowej (zakres P K) 10 Ogrzewane podłogowe w przypadku regulacj centralnej, bez mejscowej 0,94-0,96 11 Ogrzewane podłogowe lub ścenne w przypadku regulacj centralnej mejscowej 0,97-0,98 1 Ogrzewane mejscowe przy braku regulacj automatycznej w pomeszczenu 0,80-0,85 5

6 Sprawnośc elementów nstalacj wyznacza sę ze wzorów: H, e H, d H, s H, e H, nd 1 / H, e 1 kwh / rok H, d H, nd H, e / H, nd H, e H, d H, s H, nd H, e H, d / H, nd H, e H, d H, s uśrednone sezonowe straty cepła w wynku nedoskonałej regulacj przekazana cepła w budynku uśrednone sezonowe straty cepła nstalacj transportu (dystrybucj) nośnka cepła w budynku (w osłony blansowej lub poza ną) uśrednone sezonowe straty cepła w elementach pojemnoścowych systemu grzewczego budynku (w obrębe osłony blansowej lub poza ną), (4) (5) (6) kwh/ rok kwh/ rok kwh/ rok Straty cepła sec transportu nośnka cepła oraz zbornka buforowego określa sę ze wzorów: H d l ql tsg 10, kwh / rok (7) (8) H s S qs tsg 10, kwh / rok l długość -tego odcnka sec dystrybucj nośnka cepła m q l jednostkowe straty cepła przewodów ogrzewań wodnych, wg Tabela. W / m t czas trwana sezonu ogrzewczego h SG S pojemność zbornka buforowego dm q jednostkowe straty cepła zbornka buforowego, wg Tabela 6. W / dm S Tabela. Jednostkowe straty cepła przez przewody centralnego ogrzewana q l [W/m] Parametry 90/70 C stałe 90/70 C regulowane 70/55 C regulowane 55/45 C regulowane Izolacja termczna Na zewnątrz osłony zolacyjnej budynku Wewnątrz osłony zolacyjnej budynku przewodów DN DN 0- DN DN DN DN 0- DN DN nezolowane 9, 65,0 106,8 16, 4,7 57, 94, 144,0 ½ grubośc wg WT 1) 0,1 7,7 8,8 5,4 17,8 4,4 4, 46, grubość wg WT 10,1 1,6 1,1 1,1 8,9 11,1 10,7 10,7 x grubość wg WT 7,6 8,1 8,1 8,1 6,7 7,1 7,1 7,1 nezolowane 4, 40,1 66,0 100,8 19,6,5 5,4 81,6 ½ grubośc wg WT 1) 1,4 17,1 4,0,4 10,1 1,9 19,4 6, grubość wg WT 6, 7,8 7,5 7,5 5,0 6, 6,0 6,0 x grubość wg WT 4,7 5,0 5,0 5,0,8 4,0 4,0 4,0 nezolowane 18,5 0,6 50, 76,8 1,9,9 7,7 57,6 ½ grubośc wg WT 1) 9,5 1,0 18, 4,7 7,1 9,8 1,7 18,5 grubość wg WT 4,7 5,9 5,7 5,7,6 4,4 4, 4, x grubość wg WT,6,8,8,8,7,8,8,8 nezolowane 14,4,9 9, 60,0 9,8 16, 6,7 40,8 ½ grubośc wg WT 1) 7,4 10, 14, 19, 5,0 6,9 9,7 1,1 6

7 Na zewnątrz osłony zolacyjnej Wewnątrz osłony zolacyjnej Parametry Izolacja termczna budynku budynku przewodów DN DN DN DN DN DN DN DN grubość wg WT,7 4,6 4,4 4,4,5,1,0,0 x grubość wg WT,8,0,0,0 1,9,0,0,0 nezolowane 8,1 1,4,0,6,5 5,7 9,4 14,4 5/8 C ½ grubośc wg WT 1) 4,1 5,7 8,0 10,8 1,8,4,4 4,6 regulowane grubość wg WT,1,6,5,5 0,9 1,1 1,1 1,1 x grubość wg WT 1,6 1,7 1,7 1,7 0,7 0,7 0,7 0,7 1) Grubośc zolacj podane Rozporządzenu Mnstra Infrastruktury z dna 1 kwetna 00 r. w sprawe warunków techncznych jakm pownny odpowadać budynk ch usytuowane (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.), dalej oznaczone WT. Tabela 4. Jednostkowe straty cepła przez zbornk buforowy (zasobnk) w układze centralnego ogrzewana q S [W/dm ] Lokalzacja bufora Na zewnątrz osłony zolacyjnej budynku Wewnątrz osłony zolacyjnej budynku Parametry termczne 70/55 o C wyżej Parametry termczne 55/45 o C nżej Pojemność [dm Izolacja Izolacja Izolacja Izolacja Izolacja Izolacja ] 10 cm 5 cm cm 10 cm 5 cm cm 100 0,7 0,9 1,1 1,4,0,7 0, 0,5 0,5 0,8 0,9 1,6 00 0,5 0,7 0,8 1,1 1,6,1 0, 0,4 0,4 0,7 0,7 1, 500 0,4 0,5 0,6 0,8 1, 1,6 0, 0, 0, 0,5 0,5 1, , 0,4 0,5 0,6 1,0 1, 0,1 0, 0, 0,4 0,4 0, , 0, 0,4 0,5 0,8 1,0 0,1 0, 0, 0, 0, 0, ,5 0,7 0,8 1,1 1,5, 0,1 0,4 0, 0,6 0,4 1,1 00 0,4 0,6 0,6 0,9 1, 1,7 0,1 0, 0, 0,4 0, 0, , 0,4 0,5 0,7 0,9 1, 0,1 0, 0,1 0, 0, 0, , 0, 0,4 0,5 0,7 1,0 0,1 0, 0,1 0, 0, 0, , 0, 0,4 0,6 0,8 0,0 0,1 0,1 0, 0,1 0,4 Przy braku danych dla zastosowanych urządzeń, dla budynków stnejących można korzystać odpowedno z wartośc zryczałtowanych podanych w Tabelach 5 7 Tabela. 5. Sprawnośc przesyłu (dystrybucj) cepła H,d (wartośc średne) Lp. Rodzaj nstalacj ogrzewczej H,d 1 Ogrzewane centralne wodne z lokalnego źródła cepła 1) usytuowanego w ogrzewanym 0,96-0,98 budynku, z zazolowanym przewodam, armaturą urządzenam, które są zanstalowane w pomeszczenach ogrzewanych Ogrzewane centralne wodne z lokalnego źródła cepła usytuowanego w ogrzewanym 0,9-0,95 budynku, z zazolowanym przewodam, armaturą urządzenam, które są zanstalowane w pomeszczenach neogrzewanych Ogrzewane centralne wodne z lokalnego źródła cepła usytuowanego w ogrzewanym 0,87-0,90 budynku, bez zolacj ceplnej na przewodach, armaturze urządzenach, które są zanstalowane w pomeszczenach neogrzewanych 4 Ogrzewane powetrzne 0,95 1) Węzeł ceplny, kotłowna gazowa, olejowa, węglowa, bopalwa. Tabela 6. Sprawnośc układu akumulacj cepła w systeme ogrzewczym H,s Lp. Parametry zasobnka buforowego jego usytuowane H,s 1 Bufor w systeme grzewczym o parametrach 70/55 o C wewnątrz osłony 0,9-0,97 termcznej budynku 7

8 Lp. Parametry zasobnka buforowego jego usytuowane H,s Bufor w systeme grzewczym o parametrach 70/55 o C na zewnątrz osłony 0,91-0,95 termcznej budynku Bufor w systeme grzewczym o parametrach 55/45 o C wewnątrz osłony 0,95-0,99 termcznej budynku 4 Bufor w systeme grzewczym o parametrach 55/45 o C na zewnątrz osłony 0,9-0,97 termcznej budynku 5 Brak zasobnka buforowego 1,00 Tabela 7. Sprawnośc wytwarzana cepła (dla ogrzewana) w źródłach H,g Lp. Rodzaj źródła cepła H,g (ε H,g ) 1 Kotły węglowe wyprodukowane po 000 r. 0,8 Kotły węglowe wyprodukowane w latach ,65 0,75 Kotły węglowe wyprodukowane przed 1980 r. 0,50 0,65 4 Kotły na bomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100 kw 0,6 5 Kotły na bomasę (drewno: polana, brykety, palety, zrębk) wrzutowe 0,7 z obsługą ręczną o mocy do 100 kw 6 Kotły na bomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy powyżej 100 0,70 kw 7 Kotły na bomasę (słoma) automatyczne o mocy powyżej 100 kw do 600 kw 0,75 8 Kotły na bomasę (drewno: polana, brykety, palety, zrębk) automatyczne 0,85 o mocy powyżej 100 kw do 600 kw 9 Kotły na bomasę (słoma, drewno) automatyczne z mechancznym 0,85 podawanem palwa o mocy powyżej 500 kw 10 Podgrzewacze elektryczne przepływowe 0,94 11 Podgrzewacze elektrotermczne 1,00 1 Elektryczne grzejnk bezpośredne: konwektorowe, płaszczyznowe, 0,99 promennkowe podłogowe kablowe 1 Ogrzewane podłogowe elektryczno-wodne 0,95 14 Pece kaflowe 0,60-0,70 15 Pece olejowe pomeszczenowe 0,84 16 Pece gazowe pomeszczenowe 0,75 17 Kotły na palwo gazowe lub płynne z otwartą komorą spalana (palnkam 0,86 atmosferycznym) dwustawną regulacją procesu spalana 18 Kotły nskotemperaturowe na palwo gazowe lub płynne z zamknętą komorą spalana palnkem modulowanym - do 50 kw kw kw 19 Kotły gazowe kondensacyjne 1) - do 50 kw (70/55 o C) - do 50 kw (55/45 o C) kw (70/55 o C) kw (55/45 o C) kw (70/55 o C) kw (55/45 o C) 0,87-0,91 0,91-0,97 0,94-0,98 0,91-0,97 0,94-1,00 0,91-0,98 0,95-1,01 0,9-0,99 0,96-1,0 0 Pompy cepła woda/woda w stnejących budynkach,8/,5 ) 1 Pompy cepła glkol/woda w stnejących budynkach,5/, Pompy cepła powetrze/woda w stnejących budynkach,7/,5 Węzeł ceplny kompaktowy z obudową - do 100 kw - powyżej 100 kw 4 Węzeł ceplny kompaktowy bez obudowy - do 100 kw kw - powyżej 00 kw 0,98 0,99 0,91 0,9 0,95 8

9 1) Sprawność odnesona do wartośc opałowej palwa. ) Sezonowy współczynnk wydajnośc grzejnej pompy cepła (SPF). Uwag: ) przyjęta sprawność dla rozpatrywanego przypadku pownna uwzględnać stan kotła jego średnosezonowe obcążene ceplne; ) w przypadku trudnośc oceny stanu faktycznego należy przyjmować wartość średną z podanego zakresu sprawnośc Roczne zapotrzebowane na energę użytkową do ogrzewana wentylacj Oblczena zapotrzebowana cepła użytkowego do ogrzewana wentylacj wykonuje sę dla normatywnych warunków użytkowana oraz w oparcu o dane klmatyczne z bazy danych klmatycznych, określonych dla najblższej stacj meteorologcznej. Obowązujące bazy danych klmatycznych są opublkowane na strone Buletynu Informacj Publcznej Mnstra właścwego do spraw budownctwa, gospodark przestrzennej meszkanowej do celów wykonywana śwadectw charakterystyk energetycznej budynków Roczne zapotrzebowana cepła użytkowego H,nd dla ogrzewana wentylacj oblcza sę metodą blansów mesęcznych. Zapotrzebowane cepła H,nd jest sumą zapotrzebowana cepła do ogrzewana wentylacj budynku w poszczególnych mesącach, w których wartośc oblczenowe są dodatne. Rozpatruje sę mesące: od styczna do maja od wrześna do grudna włączne. (9) kwh rok H, nd n H, nd, n / Wartość mesęcznego zapotrzebowana cepła do ogrzewana wentylacj budynku H,nd, n należy oblczać zgodne ze wzorem: (10) kwh m c H, nd, n H, ht H, gn H, gn / lość cepła nezbędna na pokryce potrzeb ogrzewczych budynku w okrese H, nd kwh/ m c mesęcznym lub rocznym, straty cepła przez przenkane wentylację w okrese mesęcznym kwh/ m c H ht, zysk cepła wewnętrzne od słońca w okrese mesęcznym kwh/ m c H gn H, gn współczynnk efektywnośc wykorzystana zysków w trybe ogrzewana Współczynnk efektywnośc wykorzystana zysków cepła η H,gn w trybe ogrzewana wyznaczany jest z zależnośc: H, gn dla H 1 H, ht H, gn 1 1 a H ah H H 1 (11) dla H =1 9

10 H, gn Parametr numeryczny a H zależny od stałej czasowej, wyznaczany jest dla budynku lub strefy budynku w funkcj stałej czasowej wg zależnośc: (1) H,0 a H a H,0 a a H H H,0 a bezwymarowy referencyjny współczynnk równy 1,0 H,0 stała czasowa dla strefy budynku lub całego budynku h stała czasowa referencyjna równa 15 h h 1 [ ] (1) Przy czym: C H m tr, adj / 600 H ve, adj [ h] (14) C wewnętrzna pojemność ceplna strefy budynku lub całego budynku J / K m Cm cj j dj A J / K j j (15) c cepło właścwe materału warstwy -tej w elemence j-tym J / kgk j j gęstość materału warstwy -tej w elemence j-tym kg / m grubość warstwy -tej w elemence j-tym, przy czym łączna grubość warstw ne może przekraczać 0,1 m m A pole powerzchn j-tego elementu budynku d j j Długość trwana sezonu ogrzewczego Długość sezonu ogrzewczego nezbędna do wyznaczena czasu pracy elementów nstalacj ogrzewczej budynku (pomp, wentylatorów, td.) może być wyznaczona z zależnośc: (16) 1 L H f H, m m 1 Część mesąca będąca składową sezonu ogrzewczego dla budynku f H,m, może być wyznaczona w oparcu o udzał potrzeb ogrzewczych budynku - H. W metodze tej w perwszej kolejnośc wyznaczany jest udzał granczny potrzeb ceplnych: H, lm ah 1 a Dla m-tego mesąca analzowana jest welkość H na tej podstawe określana jest wartość f H,m dla każdego mesąca według następującej procedury: H m (17) 10

11 wartość H na początku mesąca m-tego Jest ona oblczana jako średna arytmetyczna wartośc H mesąca m-tego mesąca poprzedzającego (np. dla styczna mesącem poprzedzającym jest grudzeń); wartość H na końcu mesąca m-tego Jest ona oblczana jako średna arytmetyczna wartośc H mesąca m-tego mesąca następnego (np. dla styczna mesącem następnym jest luty, a dla grudna styczeń); mnejszą w dwóch wyżej oblczonych welkośc oznacza sę H,1 a wększą H,. Jeżel wystąp ujemna wartość H, to zastępuje sę ją wartoścą dodatną H najblższego mesąca. Wyznaczene względnej długośc czasu ogrzewana w m-tym mesącu: jeżel H, < H,lm, to cały mesąc jest częścą sezonu ogrzewczego, f H,m = 1; jeżel H,1 > H,lm, to cały mesąc ne jest częścą sezonu ogrzewczego, f H,m = 0; w przecwnym przypadku tylko ułamek m-tego mesąca jest częścą sezonu ogrzewczego, co wyznacza sę następująco: o jeżel H > H,lm, to f H = 0,5 ( H,lm - H,1 )/( H - H,1 ); o jeżel H H,lm, to f H = 0,5 + 0,5 ( H,lm - H )/( H, - H ) Straty cepła przez przenkane wentylację Mesęczne straty cepła przez przenkane wentylację budynku należy oblczać ze wzorów: (18) kwh m c H tr ve H, ht tr ve / tr Htr H e tm 10 nt, kwh / m ve Hve H e tm 10 nt, kwh / m współczynnk strat mocy ceplnej przez przenkane przez wszystke przegrody zewnętrzne 11 c c (19) (0) W / K H współczynnk strat mocy ceplnej na wentylację W / K nt, H e M temperatura wewnętrzna dla okresu ogrzewana w budynku przyjmowana zgodne z wymaganam zawartym w przepsach technczno-budowlanych średna temperatura powetrza zewnętrznego w analzowanym okrese mesęcznym według danych dla najblższej stacj meteorologcznej t lczba godzn w mesącu h Współczynnk strat cepła przez przenkane Współczynnk strat cepła przez przenkane należy oblczać ze wzoru: b tr, A H b A U l W K tr tr, / współczynnk redukcyjny oblczenowej różncy temperatur -tej przegrody ( Tabela8); dla przegród pomędzy przestrzeną ogrzewaną środowskem zewnętrznym b tr = 1 pole powerzchn -tej przegrody otaczającej przestrzeń o regulowanej temperaturze, oblczanej wg wymarów zewnętrznych przegrody, (wymary oken drzw przyjmuje sę jako wymary otworów w ścane) U współczynnk przenkana cepła dla danej przegrody pomędzy przestrzeną W / m K C C (1) m

12 ogrzewaną neogrzewaną lub strona zewnętrzną: w przypadku stanu przed modernzacją określone na podstawe nwentaryzacj technczno budowlanej budynku to jest w przypadku przegród neprzezroczystych oblczany wg normy PN-EN ISO 6946, w przypadku oken śwetlków drzw przyjmuje sę wg Aprobaty techncznej lub zgodne z normą wyrobu PN-EN ;w przypadku braku Aprobaty przyjmować zgodne z Tabelą nr 10; w odnesenu do ścan osłonowych metalowo-szklanych wg Aprobaty techncznej lub zgodne z normą wyrobu PN-EN 180 a w przypadku podłog na grunce przyjmowany jako U gr oblczany jak ponżej; w przypadku stanu po modernzacj zgodne z Tabela 9 11 (o le jest to wykonalne pod względem technczno ekonomcznym lub prawnym); do oblczana współczynnków przenkana cepła U przegród budynku należy wykorzystywać oblczenowe współczynnk przewodzena cepła λ obl materałów, a ne wartośc deklarowane λ D, co dotyczy w szczególnośc materałów termozolacyjnych; w celu dokonana poprawnej konwersj wartośc deklarowanych na wartośc oblczenowe należy korzystać z normy PN-EN ISO 10456:009 Materały wyroby budowlane -Właścwośc ceplno-wlgotnoścowe - Tabelaryczne wartośc oblczenowe procedury określana deklarowanych oblczenowych wartośc ceplnych ; l długość -tego lnowego mostka ceplnego m lnowy współczynnk przenkana cepła mostka ceplnego przyjęty wg PN- EN ISO 1468:008 lub oblczony zgodne z PN-EN ISO 1011:008. Współczynnk przenkana lnowych mostków cepła wyznacza sę w oparcu o: dokumentację technczną budynku, tablce mostków ceplnych, oblczena szczegółowe mostków ceplnych. W / mk Lp. 1 4 Tabela8. Współczynnk redukcyjny oblczenowej różncy temperatury b tr Rodzaj przestrzen neogrzewanej oddzelonej rozpatrywaną przegrodą od ogrzewanej przestrzen budynku b tr Pomeszczene: a) tylko z 1 ścaną zewnętrzną 0,4 b) z przynajmnej ścanam zewnętrznym bez drzw zewnętrznych 0,5 c) z przynajmnej ścanam zewnętrznym z drzwam zewnętrznym (np. hale, garaże) 0,6 d) z trzema ścanam zewnętrznym (np. zewnętrzna klatka schodowa) 0,8 Podzeme: a) bez oken/drzw zewnętrznych 0,5 b) z oknam/drzwam zewnętrznym 0,8 Poddasze: a) przestrzeń poddasza slne wentylowana (np. pokryce dachu z dachówek lub nnych 1,0 materałów tworzących pokryce necągłe) bez deskowana pokrytego papą lub płyt łączonych brzegam b) nne nezolowane dachy 0,9 c) zolowany dach 0,7 Wewnętrzne przestrzene komunkacyjne (bez zewnętrznych ścan, krotność wymany powetrza mnejsza nż 0,5h -1 ) 0 Swobodne wentylowane przestrzene komunkacyjne (powerzchna otworów/kubatura powerzchn 0,005 m /m ) 1,0 1

13 5 Przestrzeń podpodłogowa: a) podłoga nad przestrzeną neprzechodną 0,8 b) podłoga na grunce 0,6 6 Przejśca lub bramy przelotowe neogrzewane, obustronne zamknęte 0,9 Tabela 9. Maksymalne wartośc współczynnka przenkana cepła U ścan, podłóg na grunce, stropów, dachów stropodachów do przyjęca dla budynku po modernzacj [W/(m K)] Lp. Rodzaj przegrody temperatura w pomeszczenu U Dla wszystkch projektów Ścany zewnętrzne: 1 a) przy t 16 C 0,0 b) przy 8 C t < 16 C 0,45 c) przy t < 8 C 0,90 Ścany wewnętrzne: a) przy Δt 8 C oraz oddzelające pomeszczena 1,00 ogrzewane od klatek schodowych korytarzy b) przy Δt < 8 C bez wymagań c) oddzelające pomeszczene ogrzewane od neogrzewanego 1,00 Ścany przyległe do szczeln dylatacyjnych o szerokośc: a) do 5 cm, trwale zamknętych wypełnonych zolacją ceplną na głębokośc co najmnej 0 cm 1,00 b) powyżej 5 cm, nezależne od przyjętego sposobu zamknęca zazolowana szczelny 0,70 4 Ścany neogrzewanych kondygnacj podzemnych bez wymagań 5 Dachy, stropodachy stropy pod neogrzewanym poddaszam lub nad przejazdam: a) przy t 16 C 0,15 b) przy 8 C t < 16 C 0,0 c) przy t < 8 C 0,70 Podłog na grunce: 6 a) przy t 16 C 0,0 b) przy 8 C t < 16 C 1,0 c) przy t < 8 C 1,50 7 Stropy nad pomeszczenam neogrzewanym zamknętym przestrzenam podpodłogowym: a) przy t 16 C 0,5 b) przy 8 C t < 16 C 0,0 c) przy t < 8 C 1,00 Stropy nad ogrzewanym kondygnacjam podzemnym mędzykondygnacyjne: a) przy Δt 8 C 1,00 8 b) przy Δt < 8 C c) oddzelające pomeszczen ogrzewane od neogrzewanego bez wymagań 0,5 O le jest wykonalne pod względem technczno ekonomcznym lub prawnym 1

14 Tabela 10. Wartośc współczynnków przenkana cepła U przez okna drzw w budynkach stnejących (przed modernzacją) przy braku Aprobaty Techncznej Lp. Rodzaj oken lub drzw balkonowych oraz drzw wejścowych do budynku Oblczenowy współczynnk U [W/(m K) 1 Okna krosnowe pojedynczo oszklone 5,0 Okno jednoramowe, oszklone szybą zespolona jednokomorową,0 Okno jednoramowe, oszklone szybą zespolona dwukomorową, 4 Okno skrzynkowe lub ośceżncowe: - oszklone podwójne - oszklone potrójne,6,0 5 Okno zespolone oszklone podwójne,6 6 Okno zespolone oszklone potrójne (w tym jedna szyba zespolona, jednokomorowa) 7 Drzw neoceplane oszklone pojedynczo 5,1 8 Drzw deskowe klepkowe,5 9 Drzw zolowane z płyt w rame stalowej lub alumnowej 1,4 Tabela 11. Maksymalne wartośc współczynnka przenkana cepła U oken, drzw balkonowych drzw zewnętrznych do przyjęca dla budynku po modernzacj 4 [W/(m K)] Lp U Okna, drzw balkonowe drzw zewnętrzne Dla wszystkch projektów Okna (za wyjątkem oken połacowych), drzw balkonowe powerzchne przezroczyste neotweralne: a) przy t 16 C 0,9 b) przy t < 16 C 1,4 Okna połacowe: a) przy t 16 C 1,1 b) przy t < 16 C 1,4 Okna w ścanach wewnętrznych: a) przy Δt 8 C 1,1 b) przy Δt < 8 C c) oddzelające pomeszczene ogrzewane od neogrzewanego Drzw w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach mędzy pomeszczenam ogrzewanym neogrzewanym Okna drzw zewnętrznej w przegrodach zewnętrznych pomeszczeń neogrzewanych bez wymagań 1,1 1, bez wymagań Wartość współczynnków przenkana cepła przez podłogę na grunce Współczynnk przenkana cepła przez podłogę na grunce U gr należy określć wg PN-EN 181:006 borąc pod uwagę: 1) welkość zagłębena ponżej terenu z, ) welkość współczynnka przenkana cepła U dla konstrukcj podłog, oblczonego wg zasad podanych w norme PN-EN ISO 6946:008 z uwzględnenem oporu przejmowana cepła od strony wewnętrznej budynku z pomnęcem oporu przejmowana cepła od strony gruntu. ) welkość parametru B, który określa sę z zależnośc 4 O le jest wykonalne pod względem technczno ekonomcznym lub prawnym 14

15 A g B = A g / 0,5P () powerzchna rozpatrywanej płyty podłogowej łączne ze ścanam zewnętrznym wewnętrznym; w odnesenu do wolnostojącego budynku A g jest całkowtą powerzchną rzutu parteru, a w odnesenu do budynku w zabudowe szeregowej A g jest powerzchną rzutu parteru rozpatrywanego budynku P obwód rozpatrywanej płyty podłogowej; w odnesenu do budynku wolnostojącego P jest całkowtym obwodem budynku, a w odnesenu do budynku w zabudowe szeregowej P odpowada jedyne sume długośc ścan zewnętrznych oddzelających rozpatrywaną przestrzeń ogrzewaną od środowska zewnętrznego Jako wartość U gr przyjmuje sę ekwwalentną wartość określoną na podstawe wylczonych wartośc B oraz U, U gr = U equv,bf. m m Współczynnk strat cepła na wentylację Współczynnk strat cepła na wentylację należy oblczać ze wzoru: H ve a c a ( b k ve, ac a pojemność ceplna powetrza, 100 /( m K) ve k, k ve, k mn) [ W / K] () J J /( m K) b, współczynnk korekcyjny dla strumena k - ve k, mn, uśrednony w czase strumeń powetrza k m / s k dentyfkator strumena powetrza - Strumene powetrza wentylacyjnego należy wyznaczać w oparcu o: obowązujące przepsy, dokumentację technczną budynku nstalacj wentylacyjnej, program użytkowana budynku lub lokalu meszkalnego, wedzę technczną oraz wzję lokalną obektu. Najczęścej występujące przypadk: budynek z wentylacją naturalną b ve,1 1; ve,1, mn o [ m / s] (4) b ve, 1; ve,, mn budynek z wentylacją mechanczną wywewną b ve,1 1; ve,1, mn nf ex [ m [ m / s] / s] (5) b ve, 1; ve,, mn budynek z wentylacją mechanczną nawewną x [ m / s] 15

16 b ve,1 1; ve,1, mn su [ m / s] (6) b ve, 1; ve,, mn x [ m / s] budynek z wentylacją mechanczną nawewno-wywewną b b ve,1 ve, 1 1; oc ; ve,, mn ve,1, mn budynek z wentylacją mechanczną nawewno-wywewną dzałającą okresowo b ve,1 1 oc ; x ve,1, mn [ m f f [ m / s] [ m / s] / s] (7) (8) b ve, ; ve,, mn x [ m / s] b ve, 1 1 oc ; ve,, mn o [ m / s] o b ve,4 1 ; ve,4, mn dodatkowy strumeń powetrza x przy pracy wentylatorów wywołany wpływem watru wyporu termcznego, wyznacza sę z ponższej zależnośc,:,, su ex x 16 ' x [ m / s] n50 e su ex e / 1 [ m / s] 600 f n oblczenowy strumeń powetrza wentylacyjnego, wymagany ze względów hgencznych, lczony zgodne z PN-8/B-040/AZ:000 Wentylacja w budynkach meszkalnych, zameszkana zborowego użytecznośc publcznej. Wymagana. (9) m / s o strumeń powetrza wentylacj naturalnej kanałowej m / s su strumeń powetrza nawewanego mechanczne m / s ex strumeń powetrza wywewanego mechanczne m / s f wywewanego m / s strumeń powetrza wększy ze strumen: nawewanego su ex dodatkowy strumeń powetrza nfltrującego przez neszczelnośc przy pracy x wentylatorów, wywołany wpływem watru wyporem termcznym strumeń powetrza nfltrującego przez neszczelnośc, spowodowany dzałanem nf watru wyporu termcznego dodatkowy strumeń powetrza nfltrującego przez neszczelnośc, spowodowany ' dzałanem watru wyporu termcznego przy wyłączonych wentylatorach x wentylacj mechancznej; ' n50 e/ 600 x m / s m / s m / s kubatura wewnętrzna wentylowana m skuteczność odzysku cepła z powetrza wywewanego; z dodatkowym gruntowym powetrznym wymennkem oc 1 (1 oc1) (1 GW C) ; przy czym: oc 1 oc skuteczność wymennka do odzysku cepła z powetrza wywewanego, GW C skuteczność gruntowego powetrznego wymennka cepła; przy braku urządzeń do odzysku cepła 0 oc

17 e, f n 50 udzał czasu włączena wentylatorów wentylacj mechancznej w okrese blansowana (mesąc lub rok) współczynnk osłonęca budynku, określane według Tabela 1. Współczynnk osłonęca e f, stosowane do oblczeń dodatkowego strumena powetrza wg wzoru (9). krotność wymany powetrza w budynku wywołana różncą cśneń 50 Pa określana metodą B zgodne z normą PN-EN 189:00 Właścwośc ceplne budynków - Określane przepuszczalnośc powetrznej budynków - Metoda pomaru cśnenowego z użycem wentylatora. h 1 Tabela 1. Współczynnk osłonęca e f, stosowane do oblczeń dodatkowego strumena powetrza wg wzoru (9) Współczynnk e dla klasy osłonęca Węcej nż jedna neosłonęta fasada Jedna neosłonęta fasada Neosłonęte: budynk na otwartej przestrzen, wysoke budynk w centrach mast 0,10 0,0 Średne osłonęce: budynk wśród drzew lub nnych budynków, budynk na przedmeścach 0,07 0,0 Mocno osłonęte: budynk średnej wysokośc w mastach, budynk w lasach 0,04 0,01 Współczynnk f 15 0 Przy braku danych, dodatkowy strumeń powetrza nfltrującego przez neszczelnośc dla budynków stnejących można przyjąć: dla budynku poddanego próbe szczelnośc n 50 (h -1 przy 50 Pa) nf 0,05 dla budynku bez próby szczelnośc nf 0, n n Kubatura wentylowan a / 600 Kubatura wentylowan a / 600 [ m [ m / s] / s] (0) (1) Zysk cepła wewnętrzne od słońca Zysk cepła wewnętrzne od słońca dla budynku w okrese mesąca oblcza sę ze wzoru: () [ kwh / m ] H, gn nt sol c mesęczne wewnętrzne zysk cepła kwh/ m c nt mesęczne zysk cepła od promenowana słonecznego przenkającego do przestrzen sol ogrzewanej budynku przez przegrody przezroczyste 17 kwh/ m Wartość zysków cepła od promenowana słonecznego występującą we wzorze () należy oblczać ze wzoru: () [ kwh / m ] s1 s sol s1 s c zysk cepła od promenowana słonecznego przez okna zamontowane w przegrodach ponowych zysk cepła od promenowana słonecznego przez okna zamontowane w połacach dachowych kwh/ m kwh/ m c c c

18 Wartośc mesęcznych zysków cepła od nasłonecznena przez okna w przegrodach ponowych budynku należy oblczać ze wzoru: (4) C A I g k Z [kwh / m c] C s 1,s udzał pola powerzchn płaszczyzny szklonej do całkowtego pola powerzchn okna, jest zależny od welkośc konstrukcj okna; wartość średna wynos 0,7 A pole powerzchn okna lub drzw balkonowych w śwetle otworu w przegrodze I g k Z wartość energ promenowana słonecznego w rozpatrywanym mesącu na płaszczyznę ponową, w której usytuowane jest okno o powerzchn A, wg danych dotyczących najblższego punktu pomarów promenowana słonecznego współczynnk przepuszczalnośc energ całkowtej promenowana słonecznego oken oraz przegród szklanych przezroczystych lczony, według wzoru 5 współczynnk korekcyjny wartośc I ze względu na nachylene płaszczyzny połac dachowej do pozomu, według Tabela.; dla ścany ponowej k α = 1,0 współczynnk zacenena budynku ze względu na jego usytuowane oraz przesłony na elewacj budynku, według Tabela 15. g = f C g n (5) 18 kwh/ m m g n współczynnk przepuszczalnośc energ promenowana słonecznego przez oszklene, należy przyjmować na podstawe deklaracj użytkowych okna, w przypadku braku danych przyjmować wg Tabel nr 1 f C współczynnk redukcj promenowana ze względu na zastosowane urządzena przecwsłoneczne należy przyjmować na podstawe deklaracj użytkowych wyrobu, w przypadku braku danych przyjmowaćzgodne z obowązującym przepsam Tabela 1. Wartośc współczynnka przepuszczalnośc energ promenowana słonecznego przez oszklene g n Lp. Rodzaj oszklena g 1 Oszklene pojedynczą szybą 0,85 Oszklene podwójną szybą 0,75 Oszklene podwójną szybą z powłoką selektywną 0,67 4 Oszklene potrójną szybą 0,70 5 Oszklene potrójną szybą z dwema powłokam selektywnym 0,50 6 Okna podwójne 0,75 Tabela 14. Wartośc współczynnka korekcyjnego nachylena k Lp. Orentacja płaszczyzny względem strony śwata Nachylene do pozomu, Połudnowa (S) 1,1 1,1 1,1 Połudnowo-zachodna (S-W) 1,1 1,1 1,1 Zachodna (W) 1,1 1,1 1, 4 Północno-zachodna (N-W) 1,4 1, 1,1 5 Północna (N) 1,4 1, 1,1 6 Północno-wschodna (N-E) 1,4 1, 1,1 7 Wschodna (E) 1, 1, 1, 8 Połudnowo-wschodna (S-E) 1,1 1,1 1,1 m c

19 Tabela 15. Wartośc współczynnka zacenena budynku Z Lp. Usytuowane przesłony występujące na elewacj budynku Z 1 Budynk na otwartej przestrzen, lub wysoke wysokoścowe w centrach mast 1,0 Budynek w którym co najmnej połowa oken zacenona jest przez elementy logg lub 0,96 balkonu sąsednego meszkana Budynk w mastach w otoczenu budynków o zblżonej wysokośc 0,95 4 Budynk nske średnowysoke w centrach mast 0,90 Wartość mesęcznych wewnętrznych zysków cepła nt w budynku należy oblczać ze wzoru: (6) q A t 10 [ kwh/ m c] q obcążene ceplne budynku zyskam wewnętrznym A nt f nt nt jest powerzchną pomeszczeń o regulowanej temperaturze w budynku f Welkość zysków wewnętrznych należy wyznaczać w oparcu o: dokumentację technczną budynku nstalacj oraz program użytkowana budynku, wedzę technczną oraz wzję lokalną obektu. Przy braku danych, dla budynków stnejących można przyjąć wartośc z Tabela 16. M W / m Tabela 16. Średna moc jednostkowa wewnętrznych zysków cepła (bez zysków od nstalacj grzewczych cepłej wody) odnesona do powerzchn A f [W/m ] m Lp. Rodzaj budynku q nt 1 Szkoły 1,5-4,7 Urzędy,5-6, Wytyczne do oblczana rocznego zapotrzebowana na energę końcową do przygotowana cepłej wody Roczne zapotrzebowane na cepło do przygotowana cepłej wody określane jest przez audytora energetycznego na podstawe analzy prognozy zużyca cepła, oblczone zgodne z normą PN-EN 1516-:007 lub ponższą procedurą określoną na podstawe pkt 4 Załącznka nr 5 Dz. U. nr 01, poz Wartość rocznego zapotrzebowana na energę końcową do przygotowana cepłej wody określana jest według ww. rozporządzena ze wzoru: (7) kwh / rok K,W W,nd W, tot, zapotrzebowane cepła użytkowego do podgrzana cepłej wody kwh/ rok W nd W, tot średna sezonowa sprawność systemu przygotowana cepłej wody W, tot W, g W, d W, s W, e g W, średna sezonowa sprawność wytworzena nośnka cepła z energ dostarczanej do grancy blansowej budynku (energ końcowej) 19 (8)

20 średna sezonowa sprawność transportu (dystrybucj) cepłej wody w obrębe budynku W, d (osłony blansowej lub poza ną) średna sezonowa sprawność akumulacj cepłej wody w elementach pojemnoścowych W, s systemu cepłej wody (w obrębe osłony blansowej lub poza ną) W, e średna sezonowa sprawność wykorzystana (przyjmuje sę 1,0) Uwag: 1. Jeżel stneje klka nośnków energ lub klka wydzelonych nstalacj, oblczena przeprowadza sę oddzelne dla każdego przypadku.. Zysk cepła od nstalacj transportu cepłej wody modułów pojemnoścowych, jeżel są one zlokalzowane wewnątrz osłony zolacyjnej budynku, to są wlczane do wewnętrznych zysków cepła.. Jeżel nstalacja transportu cepłej wody jest zazolowana położona w bruzdach, to ne uwzględna sę tej częśc nstalacj w oblczenach strat cepła. Sprawnośc cząstkowe uwzględnone we wzorze (8) oraz dane do wzoru (4) należy wyznaczać w oparcu o: obowązujące przepsy, dokumentację technczną budynku nstalacj oraz urządzeń, wedzę technczną oraz wzję lokalną obektu, dostępne dane katalogowe urządzeń, elementów nstalacj cepłej wody użytkowej obektu. Sprawnośc elementów nstalacj wyznacza sę na podstawe ponższych zależnośc, /( W, nd W, W, d W, nd d ( W, nd W, d )/( W, nd W, d W, ) W, s s uśrednone roczne straty cepła nstalacj transportu (dystrybucj) cepłej wody W, d użytkowej w budynku (w osłone blansowej lub poza ną) uśrednone sezonowe straty cepła w elementach pojemnoścowych systemu W, s grzewczego budynku (w obrębe osłony blansowej lub poza ną) ) (9) (40) kwh/ rok kwh/ rok Straty cepła sec transportu cepłej wody użytkowej oraz zasobnka cepłej wody: W,d l q l t CW 10 kwh / rok (41) W,s s q s t CW 10 kwh / rok (4) l długość -tego odcnka sec cepłej wody użytkowej m q l jednostkowe straty cepła przewodów cepłej wody, wg tabel 17. W / m t czas dzałana układu cepłej wody w cągu roku h CW s pojemność zasobnka cepłej wody dm q jednostkowe straty cepła zasobnka cepłej wody, wg s Tabela 18. W / dm 0