NARKOTYKI, DOPALACZE, ALKOHOL I NIE TYLKO. UZALEŻNIENIA

Transkrypt

1 NARKOTYKI, DOPALACZE, ALKOHOL I NIE TYLKO. UZALEŻNIENIA

2 CO MOŻE UZALEZNIAĆ? 1. Alkohol 2. Nikotyna ( papierosy) 3. Narkotyki, dopalacze 4. Komputer, Internet 5. Gry, hazard 6. Zakupy, praca, używanie telefonu, jedzenie i wiele innych

3 NARKOTYK substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która przyjęta przez człowieka, wpływa na działanie układu nerwowego, a przez to zaburza jedną lub kilka funkcji organizmu. Efektem przyjmowania może być zależność fizyczna i psychiczna oraz szkodliwe następstwa dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

4 DOPALACZE Dopalacze to związki zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez Ustawę o Zwalczaniu Narkomanii działające podobnie jak narkotyki. Skutki uboczne zażywania dopalaczy mogą spowodować utratę zdrowia lub życia.

5 POJĘCIA ZWIĄZANE Z UZALEŻNIENIAMI UZALEŻNIENIE - stan, w którym człowiek nie potrafi obyć się bez danej substancji. Istnieją dwa rodzaje uzależnienia: a) fizyczne kiedy zaprzestanie przyjmowania danej substancji powoduje pojawienie się dolegliwości fizycznych związanych z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego, krążenia i trawiennego - m. in. rwany oddech, duszności, palpitacje serca, niepokój wewnętrzny, bóle mięśni, biegunka, wymioty tzw. zespół abstynencyjny; b) psychiczne istnieje silna potrzeba psychiczna ponownego przyjęcia narkotyku w celu poprawy samopoczucia, redukcji napięcia, stresu, oddalenia strachu, lęku itp. Jedna osoba może być uzależniona od wielu narkotyków. Towarzyszyć temu może zjawisko tzw. tolerancji.

6 TOLERANCJA jest to wzrost odporności organizmu na dany środek. Dla uzyskania takich samych efektów konieczne staje się przyjmowanie coraz większych dawek narkotyku. PRZEDAWKOWANIE przyjęcie dawki narkotyku, której organizm nie może znieść. Jest to w znacznym stopniu sprawa jakości, jak i ilości przyjętego narkotyku. Oznaki przedawkowania to silne zaburzenia układu oddychania, zaburzenia pracy serca oraz duże ryzyko śmierci. Taka osoba wymaga pomocy lekarza.

7 GŁÓWNE PRZYCZYNY UŻYWANIA NARKOTYKÓW - chęć przeżywania odmiennych stanów świadomości; - ciekawość i moda; - chęć poprawienia nastroju, uzyskania lepszego samopoczucia; - ucieczka od codzienności, trosk, doznawanych trudności, frustracji czy stresu; - poszukiwanie mocnych wrażeń ; - wpływ kolegów, środowiska, subkultury; - chęć bycia akceptowanym i uznawanym w grupie rówieśniczej; - nadmierne odczuwanie lęku przed wyzwaniami i obowiązkami codziennego życia; - brak wiary we własne siły, niska samoocena; - brak odpowiednich emocjonalnych więzi rodzinnych; - z powodu trudności w szkole lub na studiach; - brak autorytetów (dom, szkoła, środowisko); - bunt przeciw dorosłym i ich światu.

8 FAZY POWSTAWANIA UZALEŻNIENIA FAZA I: EKSPERYMENTOWANIE - zapoznanie z narkotykami następuje najczęściej z ciekawości, na imprezie, w czasie wakacji, w grupie rówieśników; - bierze się narkotyki, gdy inni częstują; - najczęściej jest to marihuana, ekstaza, amfetamina; - mniej ważne są przeżycia po narkotyku, ważna jest sama sytuacja, towarzystwo; - część osób uznaje w tym momencie, że zaspokoiło swoją ciekawość i nigdy więcej nie próbuje tego typu środków; - są też jednak tacy, którym zaczyna się to podobać.

9 FAZA II: CZĘSTSZE UŻYWANIE - człowiek zaczyna aktywnie szukać okazji i towarzystwa, w którym będzie mógł zażywać narkotyki; - rozpoczyna się gra w zaprzeczanie, której częścią staje się podwójny styl życia. Jeden cichy i spokojny przeznaczony dla rodziców, drugi swobodny i wyluzowany wśród kolegów; - branie narkotyku ma charakter instrumentalny, by zmienić swoje uczucia aby bez wysiłku poczuć się przyjemnie, aby zapomnieć o smutku, zmniejszyć napięcie czy stres.

10 FAZA III: REGULARNE ZAŻYWANIE - narkotyki stają się niezbędnym dodatkiem do życia; - stan odurzenia staje się celem nadrzędnym; - coraz krótsze stają się okresy abstynencji; - potrzebne są coraz większe fundusze, na zakup kolejnej porcji; pojawiają się pierwsze konsekwencje, których narkoman nie chce zauważyć: gorsze oceny w nauce, problemy w pracy, kłopoty z koncentracją i pamięcią, problemy zdrowotne; - nadal trwa zaprzeczanie i udowadnianie innym i samemu sobie, że nie jest się uzależnionym, że w każdej chwili mogę przestać brać; - przestać brać to nie problem, problem w tym, żeby tę abstynencję utrzymać, po przerwie szybko wraca się do dalszego brania.

11 FAZA IV: UZALEŻNIENIE - bycie na haju staje się głównym celem życia; - stan odurzenia właściwie się nie kończy; - nieważna jest cena, jaką trzeba zapłacić, ważny jest tylko narkotyk, który pomaga uniknąć nieprzyjemnych wrażeń; - bycie trzeźwym oznacza konfrontację z poczuciem winy, porażkami, niezadowoleniem z siebie, z psychicznymi i fizycznymi dolegliwościami bycia na głodzie; - pojawiają się nowe narkotyki i większe dawki; - młodzież rezygnuje ze szkoły, pracy lub zostaje z niej wyrzucona; - następuje całkowity brak kontroli nie tylko nad narkotykami, ale i całym życiem; - coraz częstsze stają się kolizje z prawem, przedawkowania i utraty przytomności.

12 JAK WYGŁĄDAJĄ NARKOTYKI?

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28 DOPALACZE

29 SKUTKI ZDROWOTNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW wyniszczenie ogólne - fizyczne organizmu; zmiany dermatologiczne - zapalne skóry; choroby układu pokarmowego: próchnica zębów, dolegliwości żołądkowe, uszkodzenie funkcjonowania wątroby; zaburzenia apetytu, anemia; choroby nerek; choroby dróg oddechowych i oskrzeli; podwyższona ciepłota ciała; wzmożona potliwość; obniżenie potencji seksualnej; zakażenia bakteriologiczne i wirusowe (HIV, zapalenie wirusowe wątroby); zaburzenia koordynacji ruchowej, obniżenie sprawności mięśniowej; czasowe i subiektywne poczucie dużej wydolności psychicznej i fizycznej; zaburzenia snu, zapalenie spojówek.

30 SKUTKI PSYCHICZNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW trudności w koncentracji uwagi i zapamiętywaniu; czasem występują objawy chorób psychicznych: majaczenia, depresje, głównie poamfetaminowe; stany euforyczne lub paradoksalnie nasilenie stanów lękowych i drażliwości; częste zmiany nastroju, niepokój; poczucie pobudzenia psychicznego i ruchowego; zmiany w funkcjonowaniu zmysłów wzroku, węchu, czucia; występowanie zjawiska flashback kolorowe omamy połączone z reakcjami lękowymi i zaburzeniami percepcji zmysłowej; wysoka podatność na zmęczenie; brak motywacji do działania, osłabienie zdolności twórczych; obniżenie zdolności planowania i osiągania wytyczonych celów; zmiany w poczuciu czasu.

31 SKUTKI SPOŁECZNE I PRAWNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW łamanie norm społecznych i moralnych; tendencje do rezygnacji z celów życiowych; ograniczenie zainteresowań; tendencje do izolacji społecznej, lękowe nastawienie do ludzi, labilność emocjonalna; niezdolność do nawiązywania długotrwałych związków; pogorszenie jakości wykonywanej pracy; tendencje do utraty poczucia tożsamości; tendencje do zachowań aspołecznych; zaburzenia w procesie rozwoju i dorastania; tendencja do naruszania dyscypliny; skłonność do łamania prawa pod wpływem narkotyków lub w celu ich zdobycia np.: kradzieże i rozboje; wypadki komunikacyjne.

32 CO POWINNO ZANIEPOKOIĆ RODZICÓW? Objawy ogólne Pierwszym sygnałem ostrzegawczym wskazującym na możliwość kontaktu z narkotykami jest zmiana stylu życia, ubierania się i znajomych. Towarzyszyć temu może także unikanie wszelkich rozmów i nagłe oddalenie psychiczne. Problemy w szkole czy w pracy to również dość istotny symptom. Oczywiście wymienione wyżej sytuacje wcale nie muszą mieć nic wspólnego z narkotykami, jeśli się jednak pojawią warto stać się bardziej uważnym. Objawami bliżej związanymi z zażywaniem narkotyków mogą być nagłe wyjścia z domu, krótkie telefony, zaniedbywanie obowiązków, nieprzywiązywanie wagi do stroju, zmiany nawyków żywieniowych, zmiany trybu życia (na przykład długie przesiadywanie w nocy lub wręcz przeciwnie), spadek wagi ciała, wydawanie coraz większych sum pieniędzy, apatia lub senność, nagłe wybuchy agresji i w ostateczności wynoszenie z domu cenniejszych przedmiotów, używanie narkomańskiego slangu, psychozy i lęki.

33 NA CO POWINIENEŚ ZWRÓCIĆ UWAGĘ: Zwróć uwagę na: 1. Zachowanie Twojego dziecka. Powinny zaniepokoić Cię wszelkie radykalne zmiany w jego sposobie bycia, a zwłaszcza: huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość, nadmierny apetyt lub brak apetytu, porzucenie dotychczasowych zainteresowań, kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary), izolowanie się od innych domowników, zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów, zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie potrzeby prywatności częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza, wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków, zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie, krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami, późne powroty lub nagłe wyjścia z domu, bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad, kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu, powtarzające się zgłaszanie przez dziecko zagubień lub kradzieży przez rówieśników drobnych sum pieniędzy, kłopoty z koncentracją, zmiany w porach spania, nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia.

34 2. Wygląd zewnętrzny nowy styl ubierania się, szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy, przewlekły katar, krwawienie z nosa, zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło, bełkotliwa, niewyraźna mowa, brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny, słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie, "gęsia skórka". 3. Narkotyki lub przybory do ich używania fifki, fajki, bibułki papierosowe małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem kawałki opalonej folii aluminiowej, łyżka znaczki, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami leki bez recepty tuby, słoiki, foliowe torby z klejem igły, strzykawki

35 A dokładniej.

36 MARIHUANA I HASZYSZ szerokie źrenice słabo reagujące na zmiany światła przekrwione spojówki charakterystyczny słodkawy oddech i przesiąknięte tym zapachem ubranie skłonności do nieuzasadnionego śmiechu gadatliwość i pobudzenie ruchowe lub spowolnienie mówienia i ruchów napady żarłoczności, szczególnie duża ochota na coś słodkiego upodobanie do robienia ciągłych dygresji beztroska, rozbawienie, niemożność skupienia się na jednym temacie przez dłuższą chwilę milczenie, unikanie większego towarzystwa, zamknięcie się w sobie napady agresji niemożność porozumienia się z otoczeniem nadwrażliwość zaburzenia percepcji psychozy omamy i iluzje zaburzenia pracy serca i układu oddechowego zapaści syndrom amotywacyjny czyli niemożność zrobienia niczego konstruktywnego ewentualnie doprowadzenia do realizacji choć jednego z wielu pomysłów

37 AMFETAMINA, EXTASY wzmożona aktywność rozszerzone źrenice, charakterystyczny lekki wytrzeszcz (wygląd Strusia Pędziwiatra ) słowotok, nadmierna ruchliwość wykonywanie irracjonalnych czynności o irracjonalnych porach (np. sprzątanie pokoju o lub reperowanie radia o 3 w nocy) utrata wagi ciała płaczliwość, ogólne rozbicie brak koncentracji charakterystyczny, cuchnący zapach potu pobudzenie, niepokój zawroty głowy lęki głębokie depresje, psychozy, ataki agresji bóle klatki piersiowej przewlekłe zaburzenia snu krwotoki z nosa gwałtowne i nieregularne bicie serca obfite pocenie się biegunka omdlenia rozdrażnienie niepokój napięcie zanik łaknienia prowadzący do wychudzenia

38 OPIATY pobudzenie, dobry nastrój, gadatliwość zwężone źrenice niereagujące na światło błogostan, stan beztroski odprężenie i zadowolenie ospałość, rozleniwienie zmniejszenie lęku i niepokoju wymioty, mdłości lęki stany depresyjne trudności z koncentracją trudności z artykułowaniem słów osłabienie woli spadek ambicji egoizm kłamliwość nieliczenie się z normami społecznymi i moralnymi znaczne wychudzenie spadek sił bladość skóry i jej zły stan wypryski ropne rozległą próchnicę wypadanie włosów

39 KLEJE I INNE SUBSTANCJE WZIEWNE charakterystyczny zapach permanentny katar i kaszel krwawienia z nosa zapalenie spojówek mdłości i wymioty napady agresji dziwne plamy na ubraniu senność lub euforia odrętwienie osłabienie łaknienia opóźnione reagowanie nadwrażliwość na światło zła ocena rzeczywistości utrata kontroli nad rzeczywistością brak kontaktu ze światem zewnętrznym bóle mięśni i głowy wychudzenie problemy z poruszeniem się upośledzenie pamięci zmiany charakterologiczne, wahania nastroju przygnębienie, apatia, niepokój

40 HALUCYNOGENY LSD, GRZYBY HALUCYNOGENNE rozszerzone źrenice suche usta nieprzytomny lub nieobecny wzrok zaburzenia postrzegania zaburzenia świadomości nadwrażliwość zmysłów halucynacje wzrokowe i słuchowe zachowania agresywne depresje zmęczenie lęk panika urojenia o negatywnych treściach przyspieszenie akcji serca podwyższenie ciśnienia drżenie ślinotok wymioty zesztywnienie lub zwiotczenie mięśni

41 KOKAINA rozszerzone źrenice pociąganie nosem katar nadpobudliwość niepokój gadatliwość wzmożona aktywność zwiększony popęd seksualny uczucie zadowolenia i błogości bezsenność halucynacje manie prześladowcze urojenia stany lękowe stany depresyjne wyniszczenie organizmu zwyrodnienie wątroby i serca

42 BARBITURANY I INNE LEKI NASENNE I USPOKAJAJĄCE uspokojenie zadowolenie obojętność nadmierna senność czasami oszołomienie i euforia niewyraźna mowa spowolnione ruchy niezrównoważenie psychiczne lęki depresje napady agresji zaburzenia mowy i pamięci zmęczenie otępienie myślowe drżenie rąk zaburzenia czynności wegetatywnych psychoza

43 OBJAWY ZAŻYWANIA DOPALACZY Nadmierna wesołość, ale też przygnębienie i przerażające uczucie pustki Wymioty i nudności (podrażnienie śluzówki oraz wpływ na ośrodkowy układ nerwowy); Gwałtowny wzrost temperatury ciała; Pobudzenie psychoruchowe, brak potrzeby snu (może utrzymywać się przez wiele godzin); Bełkotliwa mowa i splątanie; Nietrzymanie moczu i brak kontroli nad innymi czynnościami fizjologicznymi (upośledzenie działania zwieraczy); Silne pobudzenie i agresywne zachowanie; Przyspieszona akcja serca i wzrost ciśnienia tętniczego krwi; Bóle wieńcowe i udar mózgu; Kolorowe wizje, ale też przerażające halucynacje i zawroty głowy.

44 ŹRÓDŁA: %20PREZENTACJA%20%28wp%29.pdf autor: mgr inż. Katarzyna Dąbrowska Koordynator Programu profilaktycznego