HAZARD NA WYSPACH s.39 ŻYCIE WEDŁUG MUNKA s.48

Transkrypt

1 s.24 ROK LIDERÓW s.30 WYWIAD Z BRODKĄ HAZARD NA WYSPACH s.39 ŻYCIE WEDŁUG MUNKA s.48 I S S N nr 1 (156) 5 stycznia s. 8

2

3

4 TEMAT NUMERU NUMERU pełen wrażeń i niepokoju Gdyby popatrzeć z boku na wszystko to, co wydarzyło się w inionym roku, można by dostać palpitacji serca. Każdego dnia Polską i światem wstrząsały mniejsze lub większe wydarzenia. Najwięcej zamieszania wywołali jak zwykle politycy, choć i sama natura nie pozostawała bierna. Artur Rynkiewicz Rok 2006 ogłoszono jako: Benedykt XVI podczas wizyty w Polsce Bezdomny Hubert H. przed sądem Dymisja Kaziemierza Marcinkiewicza Rok Jana Łaskiego (Sejm RP) Rok Jerzego Giedroycia (Sejm RP) Rok Języka Polskiego (Senat RP) Międzynarodowy Rok Pustyni i Pustynnienia (ONZ) Międzynarodowy Rok Planety Ziemia (Międzynarodowa Unia Nauk Geologicznych przy wsparciu UNESCO) Europejski Rok Mobilności Pracowników (UE) Światowy Rok Mozartowski (Austria) Rok Rembrandta (Holandia) Kara śmierci dla Saddama Husajna Rok Krzysztofa Kieślowskiego (Polski Instytut Sztuki Filmowej) 4 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007 fot. Paweł Kula PAPRok fot. Jacek Turczyk PAP fot. Paweł Kula PAP fot. David Furst PAP Większość z nas nie zdążyła jeszcze ochłonąć po sylwestrowych szaleństwach, gdy podczas Międzynarodowych Targów Gołębi w Katowicach zawalił się dach hali wystawowej. Pod gruzami zginęło 65 osób, ponad 140 zostało rannych. Jak się potem okazało, przyczyną katastrofy był zalegający na dachu śnieg, którego nie usuwano przez długie miesiące. Na kilka tygodni w kraju zapanowała panika: inspektorzy budowlani zostali postawieni w stan najwyższej gotowości. Sprawdzano każdy dach, nawet małego kiosku z warzywami. W mediach nie mówiło się o niczym innym, jak tylko o kolejnych przypadkach nieodśnieżonych dachów, idących w ślad za tym wysokich grzywnach i roszadach na stanowiskach inspektorów budowlanych. Grypa przyszła także do nas Kiedy gorączka opadła, a politycy PiS, Samoobrony i LPR podpisali tzw. pakt stabilizacyjny (który tak naprawdę ze stabilizacją miał niewiele wspólnego), w Toruniu u jednego z łabędzi wykryto wirus ptasiej grypy H5N1. W kraju powiało grozą, bo to pierwszy taki przypadek w Polsce. Niedługo potem to samo spotkało Bydgoszcz, Kostrzyn nad Odrą i okolice Szczecina. W miastach tych wprowadzono najwyższe środki ostrożności, wyłożono maty dezynfekujące, mieszkańcy dzwonili do inspektorów sanitarnych z najdrobniejszymi nawet przypadkami znalezionych martwych ptaków. Psychoza, to chyba najdelikatniejsze słowo określające to, co działo się przez prawie dwa miesiące. Kiedy o grypie wszyscy zdążyli już zapomnieć, przypomnieli się politycy. W drugą rocznicę wejścia Polski do Unii Roman Giertych i Andrzej Lepper zostali zaprzysiężeni na wicepremierów i ministrów (odpowiednio edukacji i rolnictwa). Niech żyje Benedykt XVI W dwa miesiące po mianowaniu Leppera i Giertycha do dymisji podał się Kazimierz Marcinkiewicz. Oficjalna wersja mówiła o nieporozumieniach z koalicjantami. W kuluarach sejmowych i na ulicach polskich miast huczało jednak od plotek na temat braci Kaczyńskich. Lech prezydentem, Jarosław premierem. W internecie zaczęły krążyć dowcipy o kaczorach, kaczyzm zaś stał się ulubionym słowem rodaków znad Wisły. Nie obyło się także bez skandali. Niemiecka bulwarówka,,die Tageszeitung porównała obydwu braci do kartofli, a nasz kraj do wielkiego worka ziemniaków. Kolejną zgryzotą prezydenta stał się bezdomny Hubert H., który naubliżał na warszawskim dworcu w obecności policjantów głowie państwa i trafił pod sąd; tam przeprosił, wykazał skruchę i sprawa się rozmyła. W międzyczasie z pielgrzymką do Polski przyjechał papież Benedykt XVI, owacyjnie przyjęty przez Polaków. Sam chyba nie spodziewał się takiej serdeczności. Wizyta głowy Kościoła katolickiego była brzydko mówiąc przerywnikiem w bałaganie, który ogarnął polską politykę. Oto bowiem pod koniec wrze-

5 TEMAT NUMERU śnia Andrzej Lepper został zdymisjonowany, a Samoobrona wyszła z koalicji. Zaledwie kilka dni później wybucha tzw. afera taśmowa. Po ujawnieniu w telewizji TVN nagrań z udziałem Renaty Beger i ministrów z Kancelarii Premiera Adama Lipińskiego i Wojciecha Mojzesowicza które ukazały rozmowy na temat opuszczenia przez posłankę Samoobrony jej macierzystego klubu. A dla PiS coraz gorzej W kraju zawrzało. Polacy naocznie przekonali się bowiem, jak wygląda kupczenie stanowiskami w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Echa tej afery nie ustają do dziś. Tymczasem w Warszawie Miss Świata została Czeszka Tatána Kuchařová. Miesiąc po dymisji Leppera premier znów zaprasza go do rządu (to efekt nieudanych rozmów z innymi partiami na temat koalicji, głównie z PSL). Wręcza mu nominację na stanowisko wicepremiera po godz. 22, bez obecności dziennikarzy. W 2006 roku do kraju przyleciały też pierwsze samoloty F-16, które kupiliśmy od Amerykanów (dwa z nich musiały mieć międzylądowanie z powodu usterek...). W wyborach samorządowych zaś w dużych miastach wygrywa zdecydowanie PO i partia Marka Borowskiego. PiS poniżej oczekiwań (to po części efekt afery taśmowej), podobnie jak jej dwaj koalicjanci. 21 listopada to czarny dzień w polskim górnictwie. W wyniku wybuchu metanu i pyłu węglowego w kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej ginie 23 górników. W Polsce trwa trzydniowa żałoba narodowa. Na początku grudnia w polskiej polityce wybucha kolejna afera, której echa trwają zresztą po dziś dzień. Członkowie Samoobrony mieli rzekomo zmuszać do seksu kobiety oferując im w zamian pracę w biurach poselskich. Jednym z podejrzanych w tej sprawie jest Andrzej Lepper (który, choć jest wicepremierem, został już wcześniej dwukrotnie skazany prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwa). Tym razem bracia Kaczyńscy nie odcięli się jednak od szefa Samoobrony. Koalicja trwa, choć tak naprawdę nikt nie wierzy w jej skuteczność. I tak kończy się długi i obfitujący w wydarzenia rok w Polsce. Terroryści nigdy nie śpią Kiedy świat przestał się interesować stanem śpiączki, w którą popadł premier Izraela Ariel Szaron, media zaczęły donosić o kolejnych ofiarach trwającej bez przerwy wojny domowej w Iraku.,,Terroryści nigdy nie śpią podała w jednym z newsów arabska stacja Al-Jazeera. I miała rację. Ofiary wojny w Iraku są już liczone w dziesiątkach tysięcy. Samych Amerykanów zginęło już trzy tysiące. Sporym zaskoczeniem był też 51 festiwal piosenki europejskiej Eurowizja. Wygrał go niespodziewanie zespół Lordi z Finlandii, który śpiewał odrobinę lepiej niż wyglądał. O starcie Ivana Komarenki z zespołem Delfin nie warto nawet pisać. Tydzień później w trzęsieniu ziemi na Jawie o sile 6,2 w skali Richtera zginęło 5427 osób. Miss Świata Tatána Kuchařová Ratownicy palą znicze w intencji ofiar katastrofy w Katowicach Zastępy ratowników opuszczają kopalnię Halemba Trzesienie ziemi na Jawie fot. Leszek Szymański PAP fot. Radosław Pietruszka PAP fot. Radosław Pietruszka PAP fot. Dennis M. Sabangan PAP Odeszli w 2006 roku: 18 stycznia Jan Twardowski, polski poeta, ksiądz katolicki (ur. 1915) 3 marca Krzysztof Kołbasiuk, polski aktor (ur. 1952) 8 marca Teresa Ciepły, polska lekkoatletka, trzykrotna medalistka olimpijska (ur. 1937) 9 marca Hanka Bielicka aktorka filmowa i teatralna (ur. 1915) 11 marca Slobodan Milošević były prezydent Jugosławii, oskarżony o ludobójstwo (ur. 1941) 27 marca Stanisław Lem polski pisarz science-fiction (ur. 1921) 23 maja Kazimierz Górski, selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej (ur. 1921) 7 czerwca Abu Musab al-zarkawi, jordański terrorysta (ur. 1966) 10 lipca Szamil Basajew, czeczeński bojownik i terrorysta (ur. 1965) 23 lipca Ewa Sałacka, polska aktorka (ur. 1957) 9 września Lucjan Kydryński, dziennikarz, konferansjer, prezenter sceniczny, publicysta (ur. 1929) 15 września Oriana Fallaci, włoska dziennikarka i pisarka (ur. 1929) 7 października Anna Politkowskaja, niezależna rosyjska dziennikarka (ur. 1958) 9 października Marek Grechuta, polski kompozytor i piosenkarz (ur. 1945) 16 listopada Milton Friedman, amerykański ekonomista, twórca monetaryzmu, laureat Nagrody Nobla (ur. 1912) 17 listopada Ferenc Puskás, węgierski piłkarz (ur. 1927) 20 listopada Robert Altman, amerykański reżyser filmowy (ur. 1925) 29 listopada Leon Niemczyk, polski aktor (ur. 1923) 10 grudnia Augusto Pinochet, polityk chilijski (ur. 1915) 19 grudnia Danuta Rinn, polska piosenkarka i aktorka (ur. 1936) 5

6 TEMAT NUMERU Cały świat pospieszył z pomocą. Kilka miesięcy później kolejne nieszczęście wyspę zalała lawina błotna. Kolejny już raz ofiary liczone są w tysiącach. Na początku czerwca w ataku lotniczym zginął przywódca irackich terrorystów Abu Musad al-zarkawi. Nie uspokoiło to jednak sytuacji w Iraku. Przeciwnie, ataki wywołane żądzą zemsty nasiliły się. W niedługim czasie zginął także czeczeński bojownik Szamil Basajew. Dzień później, 11 lipca, w zamachu terrorystycznym w Bombaju ginie 135 ofiar. Zresztą lista miejsc, w których masowo zginęli ludzie jest dłuższa: Dahab, Sri Lanka, Kana, Sadra... W sumie umiera w nich ponad tysiąc osób. I zginęłoby jeszcze więcej, gdyby nie czujność brytyjskiej policji. Scotland Yard udaremnił bowiem spisek terrorystyczny mający na celu przeprowadzenie serii ataków terrorystycznych polegających na strąceniu z kursu kilku samolotów. Na Heathrow i innych brytyjskich lotniskach tłumy ludzi koczowały po nawet po kilka dni. Czas buntów i zamieszek Na początku września papież Benedykt XVI zacytował słowa cesarza bizantyjskiego Manuela II Paleologa na temat dżihadu. Zasugerował niejednoznacznie, że islam jest religią przemocy i terroru. Podczas kilkudniowych zamieszek obrzucano koktajlami Mołotowa kościoły katolickie w krajach arabskich. Przeprosiny papieża nie zostały przyjęte. Chłodne stosunki między religiami zostały. Nie pomogła nawet późniejsza wizyta Benedykta XVI w Turcji. Planowano nawet zamach na papieża, do którego jednak nie doszło. Sam Ali Agca ostrzegał przed tym głowę kościoła rzymskokatolickiego. W tym samym czasie wybuchły zamieszki na Węgrzech. W internecie pojawiło się nagranie, w którym premier mówi do swoich kolegów z rządu, że choć przez ponad rok nie udało się nic zrobić dla kraju, to przynajmniej mają zapewniony byt na całą kadencję. Naród nie był jednak taki zacofany, jak premier przypuszczał i wyszedł na ulice domagając się dymisji całego rządu. Po ponad miesiącu demonstracje ustały, premier został na stanowisku podobnie jak i niesmak po całej sprawie. Zaprotestował też cały świat, gdy Korea Północna dokonała do dziś budzącej wątpliwości podziemnej próby nuklearnej. Nie pomogły groźby, sankcje i restrykcje. Totalitarny reżim ma w swoich założeniach kolejne takie próby, o czym zresztą informuje cały świat. Podobnie Oni dostali Nobla: z fizyki: George F. Smoot i John C. Mather z chemii: Roger D. Kornberg z medycyny: Andrew Z. Fire i Craig C. Mello z literatury: Orhan Pamuk z ekonomii: Edmund Phelps nagroda pokojowa: Cała Polska pali znicze w intencji górników z Halemby Minister Edukacji Narodowej Roman Giertych Wicepremierzy Giertych i Lepper z premierem Jarosławem Kaczyńskim Zwycięzcy Eurowizji - grupa Lordi 6 Muhammad Yunus i Grameen Bank Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007 fot. Aandrzej Grygiel PAP fot. Tomasz Gzell PAP fot. Andrzej Wiktor PAP fot. Joerg Carstensen PAP jak Iran, który kontynuuje program atomowy. Rada Bezpieczeństwa ONZ nakłada nawet na niego sankcje. Bezskutecznie. Podsycają one tylko i tak już zaognioną sytuację na linii Iran świat. Ostatnim ważnym wydarzeniem na świecie mijającego roku było na pewno skazanie Saddama Husajna na karę śmierci przez powieszenie za zbrodnie przeciwko ludzkości, których dopuścił się w związku z masakrą 148 szyitów w Dudżail. Irakijczycy przyjęli tę decyzję ze spokojem. Nie ma już dla nich Saddama, są inni przywódcy. Siła terrorystów rośnie wprost proporcjonalnie do nienawiści, jaką darzą USA. A ta z każdym dniem jest coraz większa. Jesteśmy wicemistrzami świata! W sporcie rok 2006 upłynął głównie pod znakiem porażek Polaków. Na igrzyskach zimowych w Turynie zdobyliśmy tylko dwa medale i to jeszcze ostatniego dnia! Brązowy wywalczyła Justyna Kowalczyk w biegach narciarskich, a srebrny Tomasz Sikora w biathlonie. W Mistrzostwach Europy polscy szczypiorniści zostali sklasyfikowani poza pierwszą dziesiątką, a forma Adama Małysza daleka była od tej, do której przyzwyczaił nas przez ostatnie lata. Największy zawód sprawili jednak polscy piłkarze. Po katastrofalnym występie na boiskach Korei i Japonii wszyscy liczyliśmy, że w Niemczech będzie lepiej. To były niestety tylko nadzieje. Przegrana z Ekwadorem i Niemcami pozbawiła nas drugi raz z rzędu szans na awans. Wygrana na osłodę ze słabiutką Kostaryką nie zmazała plamy na honorze. Dopiero zmiana na stanowisku trenera (z Pawła Janasa na holenderskiego Leo Beenhakkera) wniosła powiew świeżości w grę Polaków. Po słabiutkim początku eliminacji do Mistrzostw Europy wygraliśmy z Portugalią i Belgią. I zimę mamy spokojną. Piłkarskim mistrzem świata zostały Włochy, które w finale pokonały po rzutach karnych Francję (choć bardziej niż wynik komentowano uderzenie z główki Zidana w Materazziego). Afera piłkarska w związku z kupowaniem i ustawianiem wyników meczów wybucha nie tylko w Polsce, ale i we Włoszech. Tyle, że w Italii kary są surowsze (m.in. odebranie tytułu mistrza kraju Juventusowi i zdegradowanie go do drugiej ligi). Zmieniając dyscyplinę polskie siatkarki wygrały tylko jeden mecz w serii turniejów Grand Prix (przypominam, że są aktualnymi mistrzyniami Europy), za to siatkarze pokazali klasę. Po latach posuchy i lokowania się blisko podium, wreszcie zdobyli medal i zostali wicemistrzami świata! Do finału gromili wszystkich. W najważniejszym meczu ulegli jednak Brazylii. W Polsce i tak zapanowała euforia. Kibice dosłownie nosili ich na rękach. To był chyba najjaśniejszy moment w całym mijającym roku, który choć na chwilę pozwolił nam zapomnieć o katastrofach, zamachach terrorystycznych, odejściach najbliższych i kłótniach w parlamencie. Szkoda, że tylko jeden.

7 7

8

9 ZAMIAST WSTĘPU nr 1 (156) SPIS TREŚCI STYCZEŃ Goniec Polski The Polish Times Polski tygodnik w Londynie ADRES: POLISH TRADE CENTRE 48 Haven Green, Ealing, London W5 2NX, tel info@goniec.com REDAKCJA (EDITORIAL): Katarzyna Kopacz (red. nacz.), Michał Szaflarski (zast. red. nacz.) tel , redakcja@goniec.com KOREKTA: Tomasz Tułasiewicz WSPÓŁPRACA: P. Bogacki, A. M. Borkowski, K. Bzowska, W. Deluga, P. Geise, Ł. Jachimiak, T. Kozłowski, T. Krotos, P. Podchorodecki, A. Rynkiewicz P. Sikora, P. Płatek, A.M. Tuckett, J. Skibicka, M. Stopa, R. A. Gajdziński, E. Tułasiewicz SKŁAD I GRAFIKA: Rafał Głowa (red. tech.), Rafał Szmidt, Krzysztof Gackowski (DTP) MARKETING: tel , , fax: , Mariusz Zdeb , Aleksandra Mamczak Grażyna Trybuła , marketing@goniec.com PRZEDSTAWICIELSTWO W BIRMINGHAM: Lidia Tułacz / Fot: PAP Archiwum WYDAWCA (PUBLISHER): Goniec Ltd Dyrektor generalny: Mieczysław Cezary Olszewski Redaktor naczelna Katarzyna Kopacz Koniec każdego starego i początek każdego nowego roku to czas wszelakich podsumowań. Bilans zysków i strat robią niemal wszyscy. Oczywiście każdy liczy po swojemu. Ot, choćby polski rząd Mimo że przez cały rok Polacy dowiadywali się o kolejnych aferach, deficytach, problemach gospodarczych, dziurach budżetowych i obyczajowych skandalach, na jego koniec okazało się, że był to całkiem dobry rok. Tak przynajmniej w telewizji TVN 24 wyraził się premier Jarosław Kaczyński Przypomina mi to nieco angielski sposób myślenia. No bo przecież niemal każdy Brytyjczyk zapytany o to jak mu idzie, odpowie: Dziękuję. Wszystko w porządku. Nawet jeśli chwilę temu stracił pracę, rozwiódł się czy mocno podupadł na zdrowiu My także dokonaliśmy małego podsumowania. Rzeczywistą ocenę roku 2006 zostawiamy oczywiście Wam, drodzy Czytelnicy! Nowy rok to także czas noworocznych postanowień. Tradycyjnie już panie zakładają, że zrzucą kilka kilogramów, a polski rząd zapowiada, że uda mu się zmniejszyć bezrobocie oraz zminimalizować dziurę budżetową. Goniec Polski niczego zmniejszać jednak nie zamierza wręcz przeciwnie, będziemy zwiększać nakład i objętość naszego pisma. Tak, by pod koniec 2007 roku z czystym sumieniem powiedzieć sobie: To był naprawdę dobry rok. Nie tylko dla nas, ale również dla naszych Czytelników. Nakład: egzemplarzy ISSN Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny Rok pełen wrażeń i niepokoju 10 Wiadomości z Polski 12 Prosto z Wysp 14 Wiadomości ze świata 16 Informacje lokalne z Wielkiej Brytanii 18 Polonia na Wyspach 20 Britpress 21 Polpress 24 Rok liderów 26 Biotechnologia bez tajemnic 28 Mieszkasz za granicą? Studiuj po polsku! 30 Wywiad z Moniką Brodką 33 W dłoniach kobiety 35 Czy woda zdrowia nam doda? 37 Dziewczyna z living roomu PROJEKT OKŁADKI: RAFAŁ GŁOWA & RAFAŁ SZMIDT 39 Hazard na Wyspach 41 Studia, studia, studia 44 Gonia i Gonio 45 Mama na Wyspach 47 Goniec Rozrywka 48 Życie według Andrzeja Munka 49 Lista bestsellerów Merlin.pl 50 Polski Londyn 51 Czas - felieton Gosi Dobosz 52 Przeżyj to sam 54 Galeria - Sztuka bez pretensji 56 Sport z Polski 58 Informacje sportowe ze świata 60 Polski sport na Wyspach 62 Program telewizyjny 66 Ogłoszenia drobne 39

10 WIADOMOŚCI Z POLSKI Coraz więcej zadowolonych Polaków W ciągu 12 lat przybyło Polaków, którzy są zadowoleni z życia wynika z sondażu CBOS. W 1994 r. deklarowało to 53 proc. respondentów, w 2006 r. 69 proc. Zatrzymano podejrzanych o uduszenie ośmiolatki Badanie Poziom satysfakcji życiowej Polaków w latach wskazuje, że w 1994 r. średnio zadowolonych było 33 proc. osób, obecnie 25 proc.; natomiast niezadowolonych odpowiednio 12 proc. i 5 proc. W grudniu 2006 r. co trzeci Polak (33 proc.) zaliczał sam siebie do grona ludzi szczęśliwych; a tylko co ósmy (13 proc.) uważał się za pechowca; 53 proc. respondentów przyznawało, że w tej kwestii różnie bywa. Według autorów sondażu, pozytywnemu myśleniu sprzyja przede wszystkim wysoka pozycja społeczno-ekonomiczna. Za szczęściarzy uważa się większość kadry kierowniczej i inteligencji (60 proc.), badanych z wyższym wykształceniem (58 proc.), żyjących w dobrych warunkach materialnych (54 proc.), o dochodach powyżej 1200 zł na osobę w rodzinie (51 proc.) oraz co drugi pracownik umysłowy niższego szczebla (50 proc.). Do grupy tej zalicza się także prawie połowa uczniów i studentów (45 proc.). Poczucie życiowego pecha stosunkowo najczęściej towarzyszy ludziom znajdującym się w trudnym położeniu życiowym: żyjącym w złych warunkach materialnych (30 proc.), najgorzej sytuowanym (25 proc.), bezrobotnym (24 proc.), rencistom (22 proc.) oraz rozwiedzionym (21 proc.). Do pechowców częściej niż inni zaliczają się także rolnicy (22 proc). Według CBOS, wyraźna poprawa samopoczucia Polaków nastąpiła w 1999 r. Od tego czasu liczba Polaków deklarujących satysfakcję z dotychczasowego życia utrzymuje się na wysokim poziomie (w granicach od proc.), a w ostatnim roku była najwyższa z zanotowanych. Znacznie mniej osób (od 25 proc. do 33 proc.) uważa się za średnio zadowolonych i tylko nieliczni (od 5-7 proc.) są niezadowoleni. Polacy są bardzo zadowoleni najczęściej ze swoich dzieci (66 proc.) i małżeństwa (49 proc.) to wskaźniki niezmienne od 14 lat. Raczej zadowoleni są ze swego miejsca zamieszkania (52 proc.), przebiegu pracy zawodowej (45 proc.) czy warunków bytu (40 proc. raczej zadowolonych). (onet.pl) fot. Grzegorz Momot (PAP) Zamienimy mieszkania na domy Po co kupować 50-metrowe mieszkanie w blokowisku za 500 tys. zł, skoro z niewielką dopłatą można mieć nawet 200-metrowy, wygodny dom za miastem? pyta Życie Warszawy. Pod koniec ubiegłego roku za metr mieszkania w Warszawie trzeba już było zapłacić grubo ponad osiem tys. zł. Od stycznia do listopada ceny podskoczyło o 46 proc. Analitycy coraz częściej mówią o barierze popytu. Zmniejsza się grupa ludzi, którzy są w stanie co miesiąc płacić 2,5 tys. zł za kredyt na 50-metrowe lokum. Alternatywą są domy poza miastem mówią eksperci. Metr kwadratowy można mieć za ok. 3,5 tys. zł. Cenę podnosi oczywiście koszt nabycia działki. Grunty drożeją jednak wolniej niż mieszkania. W dodatku, jeśli za budowę domów wezmą się deweloperzy, będą w stanie wynegocjować niższe stawki podkreślają analitycy. Życie Warszawy tym, którzy zdecydują się na zakup domu za miastem, zwraca uwagę na dotkliwy, szczególnie w okolicach stolicy, problem zakorkowane drogi dojazdowe. (onet.pl) We wtorek zatrzymano w Wałbrzychu dwóch mężczyzn podejrzanych o zamordowanie ośmioletniej dziewczynki. Sekcja zwłok 8-latki, która zaginęła w niedzielę wykazała, że przyczyną zgonu było uduszenie. Dziewczynka prawdopodobnie została też zgwałcona. Jak poinformowała we wtorek rzeczniczka wałbrzyskiej prokuratury Ewa Grzeszczak, sekcja zwłok wskazała na uduszenie jako przyczynę zgonu. Na ciele nie widać śladów użycia jakiegoś narzędzia. Są jednak obrażenia, które mogą wskazywać na dokonanie gwałtu powiedziała Grzeszczak. Policjanci zatrzymali mężczyznę, który mieszka w bliskim sąsiedztwie dziewczynki. Mężczyzna nie jest z rodziny ofiary. Obecnie prowadzone są z jego udziałem dalsze czynności procesowe. Możliwe, że jeszcze dzisiaj usłyszy jakieś zarzuty dodała Grzeszczak. Drugi zatrzymany to ojciec ofiary. Jak poinformował rzecznik wałbrzyskiej policji Jerzy Rzymek, na terenie miasta i w komendzie policji trwają bardzo intensywne działania śledcze, przesłuchiwanych jest wielu świadków. 8-letnia Grażynka zaginęła w niedzielę w Wałbrzychu. W poniedziałek jej ciało zostało odnalezione przez policjantów na terenie ogródków działkowych, ok. 1,5 km od domu, w który mieszkała dziewczynka. Zwłoki były ukryte w starej altance i zamaskowane m.in. kawałkami desek. O zaginięciu dziecka poinformowała policję jego matka; kobieta miała wówczas ok. dwa promile alkoholu w wydychanym powietrzu. (onet.pl) fot. Adam Hawałej (PAP) 10 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

11 fot. Grzegorz Momot (PAP) Krwawy Sylwester w Zakopanem Sześć osób trafiło do zakopiańskiego szpitala z ciężkimi obrażeniami od ugodzenia nożem. Grupa młodych mężczyzn padła ofiarą dwóch napastników, którzy zaatakowali ich w tłumie witającym Nowy Rok na stoku Gubałówki w Zakopanem. Policja na podstawie rysopisów napastników opracowała ich portrety pamięciowe. Rzeczniczka zakopiańskiej policji, aspirant Monika Kraśnicka-Broś powiedziała, że poszukiwani są mężczyźni w wieku lat. Jeden ma około 2 m wzrostu, muskularną budowę ciała Giertych chce referendum na swój temat Minister edukacji chce przeprowadzenia ogólnopolskiego referendum na temat polityki szefa MEN, czyli samego siebie. W ten sposób Giertych chciałby zamknąć usta krytykom, którzy według niego wciąż niesłusznie go atakują. Pomysł Giertycha to czysta propaganda, która raczej nie ma szans na realizację. Minister edukacji postanowił zagrać pod publiczkę fot. Radek Pietruszka (PAP) i ciemne włosy. Wzrost drugiego to ok. 165 cm; jest on szczupły i ma krótko obcięte włosy. Stan zdrowia czterech poszkodowanych w bójce mężczyzn jest już na tyle dobry, że policjanci mogli wysłuchać ich wersji zdarzenia. Dwóch pozostałych nadal jest w ciężkim stanie ale według lekarzy ich życiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Do bójki doszło około godz. 2 po północy na stoku Gubałówki w Zakopanem, w pobliżu górnej stacji kolejki na Polanę Szymoszkową. Liczna grupa turystów witała tam Nowy Rok, pijąc alkohol. Wciąż nie wiemy dokładnie, co było powodem zajścia, prawdopodobnie najpierw doszło do kłótni, a dopiero potem do rękoczynów. Nie wiemy też, czy była to bójka między przyjezdnymi a miejscowymi powiedziała policjantka. Poszkodowani zostali mężczyźni w wieku od 21 do 33 lat pięciu warszawiaków i poznaniak. Wszyscy byli nietrzeźwi, badania w szpitalu wykazały, że mieli od 1,5 do 3,1 promila alkoholu we krwi. Mężczyźni trafili do szpitala z ranami ciętymi bądź kłutymi od noża. (onet.pl) i ustawić się w pozycji ofiary mediów. Jak mówi, chce zmieniać polską szkołę, a zamiast tego jest niesprawiedliwie atakowany i ciągle musi występować na konferencjach prasowych. Być może jedynie to mi pozostało w tej atmosferze nieustannych ataków. Odwołam się do rodziców uczniów z zapytaniem, czy chcą, aby ten program był wprowadzany, czy chcą program Gazety Wyborczej w polskich szkołach stwierdził minister. Polacy mieliby odpowiedzieć na trzy pytania dotyczące: wprowadzenia mundurków w szkołach podstawowych i gimnazjach, zakazu przebywania nieletnich w godzinach nocnych bez opieki w miejscach publicznych oraz podniesienia dyscypliny wśród uczniów w ramach programu Zero tolerancji dla przemocy w szkole. Giertych zapowiedział, że poda się do dymisji, jeśli społeczeństwo odrzuci propozycje MEN. (interia.pl/rmf/pap) W SKRÓCIE Zmarła najstarsza Polka W wieku 113 lat zmarła najprawdopodobniej najstarsza Polka Benedykta Mackieło, mieszkanka Ostródy w woj. warmińsko-mazurskim. 1 maja obchodziłaby 114 urodziny. Zmarła 1 stycznia 2007 roku Benedykta Mackieło pochodziła z Torowa na Litwie. Urodziła się w 1893 roku. Mimo sędziwego wieku nie opuszczało jej poczucie humoru. Bliscy wspominają ją jako osobę uśmiechniętą i łagodną. Z mężem przeżyła w szczęśliwym związku 80 lat. (interia.pl/pap) Marcinkiewicz w PKO BP Kazimierz Marcinkiewicz rozpoczął we wtorek pracę na stanowisku doradcy p.o. prezesa zarządu PKO BP Sławomira Skrzypka. Decyzja o objęciu przez byłego premiera funkcji doradcy zapadła w ostatni piątek 2006 r. Wówczas też szef rady nadzorczej banku Marek Głuchowski poinformował, że prezes PKO BP będzie wyłoniony w drodze konkursu. Marcinkiewicz chce uczestniczyć w konkursie. (onet.pl) Bardzo ciepły Nowy Rok Nowy rok zaczął się w Polsce rekordowo ciepło w skali trzech ostatnich dekad. W Legnicy było aż plus 12,6 st. C poinformował dyrektor Ryszard Klejnowski z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W Nowy Rok termometry pokazały w Polsce najwyższe dla tego dnia temperatury w ciągu trzech ostatnich dekad. Najcieplej było w Legnicy plus 12,6 st. C. Ciepło było też w Warszawie: plus 10,2 st. C. (wp.pl) fot. Monika Kaczyńska (PAP) fot. Radosław Pietruszka (PAP) 11

12 PROSTO Z WYSP Noworoczne postanowienia fot. M. Titow Katarzyna Bzowska Tradycja noworocznych postanowień sięga bardzo odległych czasów. W 153 r. p.n.e. Rzymianie ustanowili Janusa, boga początków, królem kalendarza. Miał dwie twarze: jedną zwróconą w przeszłość, drugą patrzącą ku przyszłości. Zmuszał do podsumowań i składania zobowiązań. Rzymianie przyrzekali przede wszystkim, że wybaczą swoim wrogom i oddadzą długi. Można więc powiedzieć, że przyrzeczenia noworoczne są tak stare jak świat. Przynajmniej ten świat, który został opisany. W moim domu w Nowy Rok należało napisać najważniejsze życzenie na kawałku papieru, zwinąć kartkę i spalić nad świecą przyniesioną w pasterkę z kościoła. Nigdy tego nie zrobiłam. Zawsze spałam zbyt długo, leczyłam skutki sylwestrowej nocy i zapominałam o spisaniu życzeń. Zapewne dlatego moje życie układa się bez planu, a to, czego naprawdę pragnęłam, nigdy się nie spełnia. W domu mojej przyjaciółki należało tego dnia wrzucić do ognia łuski karpia zebrane w Wigilię. Jeżeli spłonęły natychmiast, była pewność, że następny rok przyniesie pieniądze. Ona też zawsze o tym zapominała. Ileż to dzienników zaczyna być pisanych właśnie w Nowy Rok. Tak uczynił kronikarz wszech czasów Samuel Pepys. Rozpoczął pisanie 1 stycznia 1660 r. Nie zaczynał od żadnego przedstawienia siebie i swojej rodziny, a od zwykłego zanotowania wydarzeń dnia: rano msza w kościele, potem obiad, odwiedziny u ojca. Ale wiedział, kiedy zacząć pisanie: wiadomo było, że powrót na tron Jakuba II to tylko kwestia czasu. A Samuel Pepys był blisko wielkich wydarzeń i wielkich ludzi swej epoki. Większość zaczynanych 1 stycznia dzienników ma na ogół krótki żywot. Umierają wraz z innymi noworocznymi zobowiązaniami. Oczywiście bywają wyjątki. Niektórzy piszą przez całe życie, np. Virginia Woolf, która rozpoczęła pisanie 1 stycznia 1914 r. Robiła notatki, choć z przerwami czasem trwającymi wiele miesięcy, aż do samobójczej śmierci. Samuel Pepys pisał przez dziesięć lat. Przestał, bo wydawało mu się, że traci wzrok. Dla niego dziennik to były zapiski natury czysto osobistej, nawet gdy pisał o wydarzeniach historycznych. Posługiwał się szyfrem, a więc wydawało mu się, że nikt tego nie odczyta. Chyba dlatego jego dziennik jest tak autentyczny. Pepys nie kryje swoich słabostek (zwłaszcza jeżeli chodzi o zainteresowanie wdziękami niewieścimi), nie stara się być konsekwentny i logiczny. Każdy nowy rok jest dla niego okazją, aby podsumować wydarzenia ostatniego, a także złożyć noworoczne przyrzeczenia. Z roku na rok notuje poprawę sytuacji finansowej i z roku 12 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007 na rok zobowiązuje się, że: będzie mniej pił, więcej pracował, nie będzie chodził do teatru, grał w karty i nie będzie bić żony. Wszystko to brzmi bardzo współcześnie. Na ogół łamał zobowiązanie bardzo szybko, nawet pierwszego dnia, jak choćby w 1662 r., kiedy to przez sen tak zdzielił żonę w nos, że przez kilka dni nie mogła wychodzić z domu. Znacznie krócej prowadził swój dziennik Leopold Tyrmand zaledwie przez trzy miesiące. Przestał, gdy Czytelnik, wypłacając mu zaliczkę, podpisał kontrakt na powieść sensacyjną o bikinarzach i chuliganach. Tak narodził się Zły. Dziennik 1954 to zupełne przeciwieństwo zapisków Pepysa. Zmieniany, poprawiany, jest raczej fikcją literacką niż autentycznym dziennikiem. Zaczyna się jednak typowo: Rano raz jeszcze ukorzyłem się przed Bogiem. W imię Boże rozpoczynam ten dziennik, jak zawsze to robię z racji świąt, początków, rocznic i innych powodów do metafizycznych sentymentów, rozrzewnień i w ogóle przy każdej okazji, jaka się do tego nadaje. Okazje są dwie. Data. I w imię Boże, zacznijmy wreszcie ten dziennik! Odpowiednikiem dawnych dzienników są współczesne blogi. Ile z nich rozpoczęło się 1 stycznia 2007 r.? W przeciwieństwie jednak do kronikarzy z dawnych lat, którzy pisali nie myśląc o odbiorcach, blogi pisane w internecie natychmiast mogą być skonfrontowane z czytelnikami. Czy są prawdziwe? Czy to też kolejny wytwór czasów współczesnych, w których liczy się głównie efekt i życie na sprzedaż, a bohaterami dnia są uczestnicy Big Brothera? W fikcyjnym dzienniku Bridget Jones stwierdza, nie bez słuszności, że noworoczne postanowienia zawsze rodzą się z poślizgiem. Czy możemy minutę po północy wprowadzić w życie to, że nie będziemy pić? Przecież właśnie trzymamy w ręku kieliszek szampana! To samo z jedzeniem czy paleniem papierosów. Nawet odchudzanie się jest trudne w Nowy Rok, bo jeśli nawet nie idziemy na obiad do krewnych, to leczymy kaca-głoda. Myślę stwierdza Bridget że noworoczne postanowienia powinny zaczynać się drugiego stycznia. Najczęściej postanawiamy, że: zaczniemy się odchudzać (robię to co roku), chodzić na spacery, do siłowni, oszczędzać, ale także: dawać więcej na biednych, być lepszym dla najbliższych i udzielać się społecznie. Czasem mamy życzenia natury bardziej ogólnej: niech politycy skończą wreszcie te idiotyczne wojny i zapanuje pokój. Najczęściej trzymamy się postanowień przez tydzień, góra miesiąc. A potem postanawiamy, że postanowimy w następnym Nowym Roku. Ja też mam swoje postanowienia. Przede wszystkim nie denerwować się z byle powodu i nie dawać się wyprowadzić z równowagi. Głównie głupotą innych. Mieć więcej optymizmu i wiary, że jeszcze coś mi się w życiu dobrze ułoży. A przede wszystkim nie pisać zawsze źle o braciach Kaczyńskich. I jeszcze jedno: postanowiłam żyć 121 lat. Kiedy czytacie ten tekst, jest już 5 stycznia. Jak na razie dotrzymuję przyrzeczenia. PS. Napisałam ten tekst kilka dni wcześniej i nagle ogarnęła mnie wątpliwość: czy przypadkiem nie ukaże się on wraz z moim nekrologiem?

13

14 WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA Wykonano wyrok na Saddamie Husajnie Zgodnie z zapowiedziami w ubiegłą sobotę w Bagdadzie odbyła się egzekucja byłego irackiego dyktatora Saddama Husajna. Godzina śmierci nadeszła dla Saddama w sobotę około piątej rano, gdy żołnierze amerykańscy przewieźli go z więzienia w bazie Camp Cropper koło lotniska bagdadzkiego do innej amerykańskiej bazy w sercu stolicy. Tam został przekazany świeżo wyszkolonej jednostce Irackiej Policji Narodowej. Miejscem egzekucji była dawna siedziba saddamowskiego wywiadu wojskowego w szyickiej dzielnicy Bagdadu Kazimija, gdzie przesłuchiwano i zabijano ofiary reżimu. Dwa amerykańskie śmigłowce przywiozły tam z Zielonej Strefy, silnie strzeżonej enklawy rządowej w centrum Bagdadu, 14 oficjalnych świadków egzekucji. Ponieważ było zimno, Saddam miał na sobie płaszcz, a pod nim pulower, koszulę i spodnie. Wprowadzono go najpierw do małego pomieszczenia, gdzie usiadł, aby wysłuchać wyroku i jego uzasadnienia, czytanego przez sędziego. Na krótko przed egzekucją toczył utarczkę słowną z katami i częścią świadków, którzy szydzili z niego i wołali: Idź do piekła!, Niech Bóg cię przeklnie!, aż musiał ich upomnieć przedstawiciel sądu. Sceny te, utrwalone na filmie wideo kiepskiej jakości zrobionym zapewne przez jednego ze świadków telefonem komórkowym, pokazała w niedzielę katarska telewizja Al-Dżazira, a także wiele portali internetowych. Egzekucja Saddama Husajna nastąpiła około szóstej rano, godzinę przed wschodem słońca. Pogrzeb byłego dyktatora odbył się następnego dnia w jego rodzinnej miejscowości Audża pod Tikritem. Na grób Husajna przybyło w niedzielę około dwa tysiące ludzi oddających hołd skazanemu przez iracki sąd na karę śmierci za zbrodnię ludobójstwa. Zbrodniarz Saddam został powieszony oświadczyła w sobotę rano iracka telewizja Al-Irakija. Informacji towarzyszyła patriotyczna muzyka oraz wersety z Koranu i zdjęcia irackich miejsc pamięci narodowej. Wraz ze śmiercią Saddama Husajna przewrócona została czarna karta irackiej historii głosił napis na czerwonym pasku u dołu ekranu. Telewizja CNN podała, że na wieść o powieszeniu Saddama na ulicach Bagdadu słychać było strzały na wiwat. Zwycięstwo Irakijczyków tak określił w sobotę egzekucję byłego dyktatora Iraku Saddama Husajna wiceminister spraw zagranicznych Iranu Hamid Reza Assefi. Irakijczycy zostali zwycięzcami, podobnie jak nimi byli, kiedy Saddam utracił władzę powiedział Assefi. Prezydent USA George W. Bush oświadczył, że stracenie byłego dyktatora Iraku Saddama Husajna to kamień milowy na drodze tego kraju do demokracji. Wielka Brytania popiera postawienie Saddama Husajna przed sądem za jego zbrodnie, chociaż Londyn sprzeciwia się stosowaniu kary śmierci gdziekolwiek na świecie oświadczył przedstawiciel brytyjskiego MSZ po straceniu Saddama. 69-letni Husajn i dwaj jego współpracownicy zostali skazani 5 listopada przez Wysoki Trybunał Iracki, który uznał ich za winnych doprowadzenia do masakry 148 szyitów, zgładzonych w odwecie za nieudany zamach na życie Husajna w 1982 roku w miejscowości Dudżail. Wyrok został podtrzymany we wtorek przez sąd apelacyjny. Od sierpnia Saddam był sądzony razem z sześcioma innymi osobami w drugim procesie, za ludobójstwo na Kurdach w latach sąd we wtorek uznał jednak, że proces ten będzie kontynuowany bez Saddama. (interia.pl/pap/onet.pl) fot. Ali Haider (PAP) fot. Robert Ghement (PAP) Rumunia i Bułgaria w UE Od 1 stycznia Unia Europejska liczy 27 państw. Wspólnota poszerzyła się o Rumunię i Bułgarię. Mamy dzień do świętowania i uroczyście świętować będziemy ważne wydarzenie w historii Europy przystąpienie Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej powiedział 31 grudnia szef komisji europejskiej Jose Manuel Barroso. Prezydent Bułgarii Georgi Pyrwanow w poniedziałkowym przemówieniu telewizyjnym powiedział, że początek 2007 r. jest w dziejach Bułgarii gwiezdną chwilą, w której przekracza ona historyczną granicę. Należy zdawać sobie sprawę, że nasze przyszłe sukcesy zależą nie tyle od eurofunduszy, ile od naszej własnej pracy dodał. To dla nas nadejście wielkiej wolności. Było ciężko, ale udało nam się w końcu przebyć całą drogę. To droga ku naszej przyszłości. To droga pełna radości powiedział natomiast prezydent Rumunii Traian Basescu w transmitowanym przez telewizję przemówieniu noworocznym, wygłoszonym do tysięcy ludzi zgromadzonych na Placu Uniwersyteckim w Bukareszcie. Rumunia kraj, w którym reżim komunistyczny należał do najbardziej brutalnych w całym bloku wschodnim, dwa tygodnie temu dokonała jednoznacznej oceny obalonego w grudniu 1989 roku systemu. Oficjalnie uznała komunizm za system zbrodniczy i przestępczy. (rmf/pap) 14 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

15 ONZ nowy sekretarz generalny Były minister spraw zagranicznych Korei Południowej Ban Ki Moon pełni już oficjalnie funkcję sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zamiary nowego szefa ONZ pozostają jednak na razie tajemnicą. Pożegnanie Jamesa Browna Wiele muzycznych gwiazd obok tysięcy fanów uczestniczyło 30 grudnia w pogrzebie amerykańskiego piosenkarza i kompozytora Jamesa Browna, uważanego za prekursora muzyki rhythm and blues i funky, nazywanego też ojcem chrzestnym soulu. Brown zmarł w wieku 73 lat w ubiegły poniedziałek w Atlancie. Został pochowany w swym rodzinnym mieście Auguście. Głównym mówcą na uroczystościach pogrzebowych był amerykański bojownik o prawa czarnych Al Sharpton. Obecny był też Jesse Jackson. Wśród przybyłych do Augusty były takie znakomitości jak rapper MC Hammer czy komediowy aktor Dick Gregory. Pogrzeb muzyka stał się też rzadką okazją do publicznego pojawienia się Michaela Jacksona. James Brown należał do wyjątkowo płodnych i najbardziej rozpoznawalnych wykonawców muzyki popularnej. Nagrał ponad 50 płyt, wydał 119 singli. W ciągu długiej kariery, trwającej od końca lat pięćdziesiątych, wydawał średnio po cztery albumy rocznie, a w rekordowym 1969 roku skomponował ich aż dziewięć. To właśnie Brown, określany mianem Mister Dynamit, wprowadził do muzyki pojęcie funk. Jego przebój Say it Loud (I m Black fot. Kathy Willens (PAP) Wtorek był pierwszym dniem urzędowania nowego sekretarza generalnego ONZ. Ban Ki Moon rozpoczął go od spotkania z pracownikami organizacji, których poinformował o pierwszych nominacjach. Moon powołał na szefa swego gabinetu doświadczonego indyjskiego dyplomatę Vidżaja Nambiara, a na rzecznika prasowego haitańską dziennikarkę Michaele Montas. Na razie nie wiadomo, kto zostanie zastępcą nowego sekretarza generalnego. W ONZ mówi się o przedstawicielu któregoś z krajów rozwijających się. Pada też nazwisko prezydent Łotwy Vairy Vike-Freibergi. Podczas rozpoczynającej się kadencji Baan Ki Moona czeka trudne zadanie reformy ONZ oraz odbudowania wiarygodności tej organizacji. Moon nie ujawnił jednak jeszcze, w jaki sposób będzie chciał to osiągnąć. Ban Ki Moon ma 62 lata. Jest doświadczonym dyplomatą. Pełnił funkcje ministra spraw zagranicznych Korei Południowej oraz doradcy prezydenta tego kraju. Zdobywał wykształcenie na prestiżowych amerykańskich uniwersytetach. Mówi płynnie po angielsku i francusku. Jest żonaty, ma trójkę dzieci: syna i dwie córki. (onet.pl) and I m Proud) stał się hymnem walki o równość społeczną czarnoskórej ludności w Ameryce lat 60. XX wieku. Najbardziej znane utwory to m.in. I Got You (I Feel Good) i (Get Up I Feel Like Being a) Sex Machine. (interia.pl) fot. Hana Kalvachova (PAP) W SKRÓCIE Słowenia już w strefie euro Z dniem 1 stycznia 2007 roku Słowenia, jako pierwszy z nowych krajów członkowskich UE, weszła do liczącej odtąd trzynaście państw strefy euro. Dla obywateli tej byłej republiki jugosłowiańskiej oznacza to wprowadzenie do obiegu nowej waluty. Euro zajmie miejsce słoweńskiego tolara, który istniał krótko, bo tylko 15 lat od czasu pierwszego rozpadu dawnej Jugosławii w 1991 roku i przez wiele lat był symbolem niezawisłości i suwerenności byłej republiki jugosłowiańskiej. (pap) 67-letnia kobieta urodziła bliźnięta 67-letnia Hiszpanka została najstarszą mamą, kiedy w ubiegłą sobotę urodziła bliźnięta poinformował szpital w Barcelonie. Kobieta zaszła w ciążę po kuracji i zapłodnieniu in vitro w Ameryce Łacińskiej. Bliźnięta przyszły na świat dzięki cesarskiemu cięciu powiedziała rzeczniczka szpitala. Zarówno matka, pochodząca z Andaluzji, jak i dzieci czują się dobrze. Bliźnięta umieszczono jednak w inkubatorze. (interia.pl/pap) Katastrofa samolotu w Indonzezji Władze Indonezji zapowiedziały zintensyfikowanie poszukiwań samolotu pasażerskiego Boeing , który zaginął w poniedziałek przy złej pogodzie. Kontakt z maszyną utracono, gdy samolot znajdował się na wysokości niemal 11 tysięcy metrów, na godzinę przed planowanym lądowaniem w Manado w Północnym Sulawesi powiedział przedstawiciel Ministerstwa Transportu Tatang Ikhsan. Na pokładzie samolotu Boeing tanich linii Adam Air było 96 pasażerów i sześcioosobowa załoga. (onet.pl) fot. Yves Boucau (PAP) 15

16 LOKALNE WIELKA BRYTANIA Pomoc dla bezdomnych Polaków w Wielkiej Brytanii Brytyjskie organizacje charytatywne w czasie ostatnich Świąt Bożego Narodzenia po raz pierwszy opublikowały broszury w języku polskim, zapraszające bezdomnych Polaków do pozarządowych ośrodków pomocy pisze londyński Times na swej stronie internetowej. Zdaniem gazety, wysokie czynsze i wzrost bezrobocia sprawiły, iż coraz większa liczba szukających pracy w Wielkiej Brytanii Polaków dołączyła do grona bezdomnych. Dziennik szacuje, że jest tu dziś co najmniej trzy tysiące bezdomnych imigrantów z Polski. Tylko w Londynie, specjalnie dla nich, w okresie świątecznym otwarto siedem ośrodków pomocy. Dla około 600 tysięcy obywateli nowych krajów członkowskich UE z Europy Wschodniej, przybyłych w ostatnich dwóch latach do Wielkiej Brytanii, organizacje charytatywne stanowią w praktyce jedyne źródło pomocy. Aby mogli oni korzystać z wsparcia organizacji rządowych, muszą pracować w Wielkiej Brytanii bez przerwy co najmniej 16 miesięcy, a tego warunku większość nie spełnia pisze Times. Gazeta pisze, iż wielu Polaków przybywa na Wyspy nie znając języka, są także oszukiwani przez nieuczciwe firmy, obiecujące im na brytyjskim rynku dobrą pracę z wysoką płacą, nierealną nawet dla Brytyjczyków. Cytowany przez londyńską gazetę Philip Burke z organizacji Simon Community wyraża pogląd, iż problemem tym winna zająć się Unia Europejska. To sprawa UE. Nie można otwierać śluzy i nie robić nic, gdy coś pójdzie źle. Zamiast wysłać całą pomoc finansową do Polski, fundusze winny płynąć też w ślad za Polakami mówi Burke. (wp.pl) Brytyjski rząd zniechęca Bułgarów i Rumunów Papierosy tylko dla pełnoletnich fot. Dirk Waem (PAP) Brytyjski resort spraw wewnętrznych nakładem 280 tys. funtów przystąpił do realizacji w Bułgarii i Rumunii akcji mającej na celu wyperswadowanie imigrantom z tych krajów przyjazdu do Wielkiej Brytanii bez uprzedniego uzyskania zezwolenia na pracę. W ramach kampanii, realizowanej przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji (IMO) za pieniądze MSW, w obu krajach rozwieszono 8 tys. plakatów i wydano 40 tys. ulotek. W bułgarskiej telewizji wykupiono czas na pokazywanie ostrzegających migawek. Kampania potrwa do połowy marca. Bułgaria i Rumunia zostały członkami UE 1 stycznia. Ich obywatele uzyskali prawo swobodnego przemieszczania się w ramach UE, ale w odróżnieniu od państw postkomunistycznych przyjętych do UE 1 maja 2004 r., brytyjski rynek pracy nie będzie dla nich w pełni otwarty. Rząd brytyjski ustanowił dla Bułgarów i Rumunów roczną liczbę 20 tys. pozwoleń na pracę, głównie w sektorze rolnym i przetwórczym. Inni mogą znaleźć zatrudnienie w gałęziach gospodarki wymagających kwalifikacji, jeśli uzyskają pozwolenie. Jeszcze inni mogą pracować na własny rachunek. Nieoficjalne prognozy sugerują, iż w pierwszym roku po akcesji do Wielkiej Brytanii napłynie ok. 55 tys. imigrantów z obu krajów wobec ok. 600 tys. imigrantów z ośmiu państw byłego bloku wschodniego, którzy przyjechali do pracy w ciągu ostatnich dwóch i pół roku. W ocenie komentatorów, MSW wyciąga wnioski z wcześniejszych doświadczeń, gdy w swoich prognozach drastycznie zaniżyło liczbę imigrantów z krajów Europy Centralnej i Wschodniej po otwarciu dla nich rynku pracy. Tymczasem tygodnik Sunday Telegraph twierdzi, iż na bułgarskim czarnym rynku za ok. 470 funtów można kupić podrobione dyplomy m.in. pielęgniarek, inżynierów i kierowców ciężarówek, a także zaświadczenia ukończenia kursu języka angielskiego. Reporterka gazety nabyła je bez większego trudu. Natomiast inna gazeta Sunday Mirror w reportażu z Bukaresztu twierdzi, iż w przypadku Rumunów obawy są wyolbrzymione. Bilety lotnicze i autobusowe do Londynu nie zostały wykupione na wiele miesięcy z góry, a Rumuni bardziej niż pracą w Wielkiej Brytanii zainteresowani są zatrudnieniem we Włoszech, Hiszpanii, Niemczech, Austrii i Grecji. (onet.pl) Kurs funta fot. STF (PAP) Wielka Brytania od 1 października tego roku podniesie z 16 do 18 lat wiek osób, którym wolno kupować papierosy zapowiedział rząd premiera Tony ego Blaira. Trzy miesiące wcześniej w Anglii wejdzie w życie zakaz palenia papierosów w zamkniętych miejscach publicznych. Rząd brytyjski ma nadzieję, że podniesienie dopuszczalnego wieku nabywców papierosów pozwoli sprzedawcom łatwiej odróżnić zbyt młodych klientów. Osoba, która zaczyna palić w wieku 15 lat jest trzykrotnie bardziej narażona na ewentualność śmierci na raka niż ta, która zaczyna palić w wieku 20 lat podkreśliła wiceminister zdrowia Caroline Flint. Organizacje antynikotynowe przyjęły decyzję rządu z zadowoleniem, choć niektóre uważają, że przyjęte kroki nie są wystarczające. Wysokość kary za sprzedaż papierosów nieletnim jest śmieszna w 2004 r. ukarano tylko 50 handlowców i zaledwie jeden dostał karę przekraczającą 1000 funtów powiedziała dyrektorka organizacji Akcja Papierosy a Zdrowie Deborah Arnott. Kara maksymalna wynosi 2500 funtów. Według oficjalnych statystyk, 9 proc. Brytyjczyków w wieku od 11 do 15 lat pali papierosy. Co roku na choroby związane z paleniem umiera w Wielkiej Brytanii 106 tys. osób. (wp.pl) Średni kurs funta według NBP: 1 GBP = PLN Kursy kantorowe: kupno sprzedaż Białystok Kraków Rzeszów Warszawa Wrocław (Dane z 2 stycznia 2007 r. źródło: NBP/eurobankier.pl) 16 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

17

18 LOKALNE POLONIA Tu Polskie Radio Bristol Na początek ma być jedna audycja. Jeśli się przyjmie, Radio Bristol zagości w sieci na stałe. Artur Rynkiewicz Wiem, że to przedsięwzięcie niedochodowe. Radio internetowe musi przecież z czegoś żyć, choćby z reklam. Wierzę jednak, że przyjmie się wśród słuchaczy i na stałe zagości w ich komputerach. Jeśli dodatkowo znajdą się osoby chętne do prowadzenia audycji nawet z własnego domu, to jeszcze lepiej mówi Artur Sienkiewicz, jeden z pomysłodawców założenia polskiego radia internetowego w Bristolu. To pierwsza taka inicjatywa w mieście. Artur pracuje w jednej z miejscowych firm. Wcześniej pracował w publicznym Radio Olsztyn. Los jednak chciał, że wylądował na wyspach. Po przyjeździe do Anglii skontaktował się z Mariuszem Brzozą, założycielem i webmasterem portalu internetowego www. polski-bristol.net. Od słowa do słowa narodziła się koncepcja polskiego radia internetowego w Bristolu. Interaktywni słuchacze Mariusz na co dzień nie ma czasu nawet odetchnąć, bo życie zawodowe pochłania mu cały czas. Pracuje w jednej z secondary school. Potrafi jednak znaleźć wolne chwile (zazwyczaj wieczorami i nocami) i poświęcić się pasjom, które wciąż ma w sercu: radiu i internetowi. Pomysł na założenie radia narodził się przed dwoma miesiącami. Skoro jest nas Polaków w Bristolu ponoć 15 tysięcy, warto coś dla tych ludzi zrobić. Niewykluczone, że i z zewnątrz się ktoś podłączy... Na początek planujemy audycję muzyczną. Taki blok tematyczny, żeby sprawdzić urządzenia i sens robienia takiej audycji. A potem zobaczymy mówi. Po pierwszej audycji razem z Arturem liczą na głosy internautów: co było dobre, a co beznadziejne, co dołożyć, a co wyrzucić z ramówki, jaką muzykę puszczać w sieć, a jaką sobie podarować. Myślimy, żeby w czasie audycji zrobić coś na kształt czatu, skype a. Chodzi nam o to, żeby ludzie mogli na gorąco powiedzieć, czy chcą polskiego radia bristolskiego czy może mamy o całym przedsięwzięciu zapomnieć? Czekamy na wiele głosów krytyki, bo to one zawsze dają najwięcej do myślenia. W końcu to my będziemy dla słuchaczy, a nie na odwrót śmieje się Marcin, zwany przez kolegów Brzozzim. Prowadź sam, jeśli chcesz To jednak nie wszystko. Chłopaki wychodzą bowiem z radiem do ludzi. Więcej, oddają prowadzenie audycji w ich ręce. I to dosłownie! Jeśli ktoś ma pojęcie o radiówce i chciałby mieć swój własny autorski program, to my dajemy mu taką szansę. Będzie mógł to nawet robić ze swojego domu! Już zgłosiła się jedna osoba, a wierzymy, że za nią pojawią się następne. Najlepszym rozwiązaniem było by, gdyby każda z nich prowadziła jeden muzyczny cykl. I tak rozbić w przyszłości czas antenowy na różne tygodnie albo nawet i na dni dodaje Brzozzi. Bowiem jeśli pomysł wypali, znajdą się chętni do robienia radia i do jego słuchania, to audycje będą się pojawiać w sieci bardzo często. Liczymy na ludzi dobrej woli. Nie mamy niestety pieniędzy na zareklamowanie się, bo cała nasza działalność to żadna komercja, a jedynie czyste społecznikostwo. Dlatego liczymy między innymi, że w sukurs przyjdzie nam Goniec Polski. Ludzie chętnie was czytają, więc dzięki temu dowiedzą się o naszej audycji tłumaczy Brzozzi. Myślimy o BBC Ale Artur i Brzozzi mają ambitniejsze plany. Wierzą bowiem, że zapoczątkowanie polskiego radia internetowego w Bristolu pozwoli im wyrwać czas antenowy z lokalnego BBC. Artur wie, że to możliwe, ale potrzeba mnóstwo wysiłku. To byłaby niesamowita sprawa. Myślę, że każdy radiowiec marzy o czymś takim. Gdyby nam się udało... Ech, to było by naprawdę coś bardzo wielkiego mówi rozmarzony. Więcej informacji o radiu na stronie Niekonwencjonalne parkowanie Fot. Robert Małolepszy Znane w Londynie problemy z parkowaniem, a także nierzadkie przypadki kradzieży pojazdów zmuszają nawet użytkowników jednośladów do szukania niekonwencjonalnych sposobów parkowania i zabezpieczania swoich środków lokomocji. Posiadacz roweru zamieszkały na Hanger Lane, wykazał się tu sporą inwencją, a nawet tężyzną fizyczną. (ram) 18 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

19 LOKALNE POLONIA 19

20 BRITPRE S S BRYTYJSKA PRASA O POLAKACH W prasie brytyjskiej pojawił się artykuł o polskich lekarzach przybywających na Wyspy w poszukiwaniu lepszego zarobku i życia, jak wielu z naszych rodaków. Z myślą o nich angielskie władze instalują elektroniczne terminale na ulicach miasta. Na początek w Aberdeen polscy imigranci otrzymają dostęp do internetu i lokalne informacje w języku ojczystym. System szkolny również wymaga uwzględnienia przez władze lokalne potrzeb naszych rodaków. oprac. Dorota Charczuk Polski lekarz zarabia w Północnej Irlandii Belfast Telegraph, 18 grudnia Polscy lekarze obsadzają coraz więcej nocnych i świątecznych dyżurów lekarzy rodzinnych w Irlandii Północnej. Zarobki pozwalają im na wynajmowanie zastępców w swoich gabinetach w Polsce, gdy oni sami przebywają na Wyspach. Około 30 lekarzy z Europy Wschodniej, przede wszystkim Polaków, pracuje w ramach pomocy poza godzinami dyżurów lekarzy pierwszego kontaktu (Out Of Hours Service OOHS) na terenie brytyjskiego Ulsteru. Jeden sześciogodzinny dyżur daje możliwość zarobienia do 300 funtów i jest dostępny dla wykwalifikowanych lekarzy każdej narodowości. W porównaniu z zarobkami lekarzy w takich krajach jak Polska, bardziej opłaca im się płacić swym zastępcom w gabinetach w kraju, podczas gdy sami wyjeżdżają do Irlandii Północnej pracować w ramach OOHS na kontraktach, zazwyczaj sześciomiesięcznych. Dane z dwóch spośród czterech okręgów administracji służby zdrowia w Irlandii Północnej dowodzą, że w jednym z nich na 134 działających w ramach OOHS lekarzy 7 to przybysze z Europy Wschodniej, zaś w drugim na 118 świadczących takie dyżury 12 to Polacy. Lokalni lekarze nie postrzegają swych wschodnioeuropejskich kolegów jako konkurencji, gdyż własnymi siłami nie są w stanie obsadzić wszystkich dyżurów OOHS, prowadząc w ciągu dnia prywatne kliniki. Z tego powodu witają Polaków z otwartymi rękoma. Elektroniczne informacje po polsku że te urządzenia zaoszczędzą mnóstwo pracy urzędnikom w wydziale mieszkaniowym i biurze doradztwa personalnego, jeśli obywatele mogą mieć dostęp do informacji, których tam poszukują. Zamieszanie w systemie szkolnym Western Mail, 16 grudnia icwales.icnetwork.co.uk Imigranci z krajów Europy Wschodniej wywierają ogromną presję na system szkolnictwa w Walii. Jak wynika z raportu, od kwietnia tego roku w Walii zapisano do szkół 100 uczniów pochodzących spoza Wielkiej Brytanii. W stolicy Walii Cardiff dyskutuje się nad problemem osób przybywających do tej części Zjednoczonego Królestwa w poszukiwaniu pracy, które nie posiadają kart zdrowia i nie rejestrują się u lekarza rodzinnego. Walijscy radni zajmują się problemem zamieszania wywołanego przez rodziny i osoby z Polski oraz innych krajów, emigrujących za chlebem. Ze względu na to, że pracujący na Wyspach imigranci przyjeżdżają tutaj na pewien czas, trudno przewidzieć ilość ich dzieci zapisywanych do szkół, a przez to odpowiednio przygotować system edukacyjny. Np. od kwietnia tego roku zarejestrowano 103 nowych uczniów szkołach w Wrexham. Polskie dzieci mają specjalne potrzeby edukacyjne. Ich przyjazd wywarł dużą presję na władze szkolne w Walii. Dzieci potrzebują nauczycieli, dwujęzycznych specjalistów, bo często nie mówią po angielsku lub znają ten język bardzo słabo. Jest to duże obciążenie dla, już i tak dość nadwyrężonego, budżetu przeznaczonego na oświatę w Walii. Piłeś, nie jedź! Daily Record, 14 grudnia Rada miasta Aberdeen instaluje elektroniczne terminale na ulicach miasta. Polscy imigranci otrzymają dostęp do internetu i lokalne informacje w języku ojczystym. Jednak koszt tego projektu wzbudza kontrowersje. Brytyjski rząd wydaje na tłumaczenia ponad 100 milionów funtów rocznie. Polskojęzyczne kioski zostały zainstalowane, by pomóc wciąż rosnącej liczbie imigrantów. Szacuje się, że około 5 tys. Polaków żyje w Aberdeen jest to największa mniejszość etniczna w tym rejonie. Siedem angielskojęzycznych e- -kiosków jest dostępnych w mieście od maja. By dać Polakom praktyczne informacje w ich własnym języku, w terminalach zainstalowano oprogramowanie językowe warte 8 tys. funtów. Urządzenia z dotykowym ekranem, z dostępem do internetu zostały oddane do użytku przed świętami. William Pyka z Polskiego Towarzystwa w Aberdeen (Aberdeen Polish Association) powiedział: To świetny pomysł, bo niektórzy przyjeżdżając tutaj nie są przygotowani i mają niewielką wiedzę o panujących tu warunkach życia. Mam nadzieję, BBC News, 19 grudnia Sąd w Liverpoolu skazał Polaka Łukasza Sontę na 6 lat więzienia za spowodowanie śmierci przez niebezpieczną jazdę pod wpływem alkoholu. W sierpniu tego roku w Seacombe (hrabstwo Merseyside) Sonta podczas jazdy uderzył w samochód, który przetoczył się na 18-letnią dziewczynę. Eluned Cleverley wracała do domu z przyjęcia urodzinowego. Zmarła na miejscu w wyniku wielokrotnych obrażeń. 24-latek przekroczył 2,5 raza dopuszczalny limit alkoholu dla kierowców. Sonta był wcześniej skazany za jazdę po pijanemu w lipcu ubiegłego roku w Polsce. 5 sierpnia, po całonocnym piciu, wziął bez pozwolenia vana kolegi i w godzinach porannych pojechał kupić więcej alkoholu. Stracił kontrolę nad pojazdem na zakręcie i uderzył w zaparkowanego Forda Pumę, który z kolei uderzył w Eluned i jej koleżankę. Sonta napisał list do sądu, w którym wyraził żal za popełniony czyn. Sędzia Henry Globe powiedział, że ma nadzieję, że ten wypadek będzie przestrogą przed zbliżającymi się świętami, by nie prowadzić pod wpływem alkoholu. 20 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

21 ART. SPON SOROWANY Holmes Place zamienia się w VIRGIN ACTIVE Od początku listopada sieć centrów fitness Holmes Place działa pod nazwą Virgin Active. Okazuje się, że zmiana właściciela wszystkim wyjdzie na dobre. Przejęcie przez Virgin Active kilkudziesięciu ośrodków w Wielkiej Brytanii oznacza dla wszystkich dotychczasowych jak i nowych klientów Holmes Place zmiany na lepsze. W nasz ośrodek zostanie zainwestowana spora suma pieniędzy, jeszcze bardziej poprawią się warunki do uprawiania sportu. Dla dotychczasowych klientów oznacza to też więcej obiektów do dyspozycji w Londynie i całej Wielkiej Brytanii mówi Artur Klimecki, który zajmuje się sprzedażą dla Virgin Active w oddziale na Cricklewood. Dotychczasowi członkowie Holmes Place mogą teraz korzystać na lepszych warunkach również ze wszystkich usług grupy Virgin, np. ze zniżek w Virgin Megastore czy Virgin Mobile lub tańszych biletów w Virgin Atlantic czy Virgin Trains. W samym ośrodku na Cricklewood zwiększyła się już liczba zajęć prowadzonych przez instruktorów ze 120 na 140. Zmiany na lepsze odczują też polscy klienci ośrodka Virgin Active na Cricklewood, których w ciągu ostatnich kilku miesięcy zapisało się tam około 200. Pamiętam jedną klientkę, Justynę, która wstąpiła do naszego klubu kilka miesięcy temu po przeczytaniu reklamy w Gońcu Polskim. Już po kilku tygodniach ćwiczeń zauważyłem poprawę w jej samopoczuciu. Sama mi też powiedziała, że czuje się o wiele lepiej i ma lepszą sylwetkę opowiada Artur. Justyna bardzo się też ucieszyła, że od kiedy ośrodek został przejęty przez Virgin Active, ma o wiele większe przywileje. Oprócz samego fitness centrum, może korzystać z setek ofert grupy Virgin. Justyna jest bardzo zadowolona z naszych usług i z pewnością przedłuży z nami kontrakt kończy Artur. Wszystkich Czytelników, którzy chcieliby wygrać darmowe członkostwo w klubie Virgin Active zapraszamy do udziału w konkursie poniżej. Kontakt z Virgin Active po polsku: Artur tel Konkurs! Dla Czytelników Gońca Polskiego mamy do rozlosowania DARMOWE CZŁONKOSTWO w Virgin Active w Cricklewood Aby wygrać nagrodę jeden z trzech trzymiesięcznych darmowych karnetów wystarczy odpowiedzieć poprawnie na zamieszczone poniżej pytania: 1. W jakich jeszcze branżach, oprócz ośrodków fitness Virgin Active, działa grupa Virgin? 2. Kto jest założycielem Virgin Group? 3. Ile jest aktualnie zajęć prowadzonych przez instruktorów w ośrodku Virgin Active na Cricklewood? Odpowiedzi, wraz z imieniem, nazwiskiem i numerem telefonu, prosimy przesyłać do 12 stycznia na adres mailowy: artur.klimecki@virginactive.co.uk Zwycięzcy zostaną powiadomieni o nagrodach telefonicznie. 21

22 POLPRE S S PRZEGLĄD POLSKIEJ PRASY W polskiej prasie prawdziwą burzę wywołał włoski artykuł dotyczący likwidacji świąt Bożego Narodzenia. Na szczęście nikt nie potraktował tego poważnie. Za to Polacy nadal poważnie myślą o wyjeździe za granicę. Może nowa prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, pierwsza kobieta pełniącą tę funkcję, ma jakiś pomysł na zatrzymanie fali wyjazdów? oprac. Dorota Charczuk Likwidacja Bożego Narodzenia Dziennik, 18 grudnia Polskie dzienniki komentowały głośno artykuł w L Osservatore Romano, w którym zadano kontrowersyjne pytanie, czy nie lepiej jest zlikwidować Boże Narodzenie jako oficjalną uroczystość kościelną, niż pozwalać na dalszą jego komercjalizację. Senator Krzysztof Piesiewicz tak skomentował kontrowersyjny artykuł: Wbrew pozorom mamy tu do czynienia z problemem bardzo złożonym. Z jednej strony bowiem na ogół święta religijne z czasem przechodzą w pewien rytuał, który się z biegiem lat laicyzuje. Ludzie obchodzą je nie ze względów religijnych, lecz z powodu przyzwyczajenia i sentymentu dla określonych postaw, działań czy rodzinnych spotkań. Z drugiej strony koncepcja zawarta w artykule z L Osservatore Romano jest bardzo przewrotna i radykalna, ale ja bym jej z góry nie lekceważył. Zastanowiłbym się, czy nie zawiera ona ważnej myśli. Żyjemy w potężnym zaplątaniu i zakłamaniu. Marcin Król, historyk idei napisał zaś: Myślę, że ten rodzaj lekarstwa mógłby raczej zaszkodzić pacjentowi niż mu pomóc. Jeśliby sprowadzić sacrum Bożego Narodzenia wyłącznie do uczestnictwa w mszy, wówczas może pogląd publicysty L Osservatore Romano mógłby się bronić. Ale świąteczność Bożego Narodzenia to przecież nie tylko liturgia. Nawet śpiewanie kolęd to w końcu nie kwestia liturgiczna, ale obyczajowa. Ważny jest też sam obyczaj spotykania się w rodzinie, który jest wyjątkowo cenny bo rzadko ludzie się spotykają spokojnie, całą rodziną. Ale żeby takie spotkanie mogło się odbyć, najpierw trzeba coś ugotować a na to potrzebny jest czas. Podobnie jak na samo spotkanie to przecież też kilka godzin. Gdyby tego czasu nie było, ten rodzinny aspekt świąt by po prostu upadł. I co Wy na to? Zakopiańska skarbówka walczy z gazdami Metro, 15 grudnia Zakopiański urząd skarbowy będzie ścigał gazdów i gaździny wynajmujących kwatery na czarno. Liczy przy tym na pomoc właścicieli legalnych pensjonatów. Na wieść o tym ceny wynajmu już poszły w górę. Jaka część kwater w polskich kurortach jest wynajmowana na czarno? Szacuje się, że nawet 60 proc. Urząd Skarbowy w Zakopanem wypowiedział więc wojnę wszystkim nielegalnym placówkom. Zaczynamy ścisłą współpracę z urzędem miasta i policją mówi Małgorzata Kabata-Żbik, naczelnik zakopiańskiej skarbówki. Liczymy, że w ściganiu nieuczciwych pomogą nam ci właściciele hoteli i pensjonatów, którzy płacą podatki. Już mamy duży odzew, że chcą walczyć z nieuczciwą konkurencją. Już wiadomo, że znajdzie się wielu takich, którzy będą donosić do skarbówki. Mam już gotową listę sąsiadów, którzy na czarno przyjmują na kwatery opowiada 56-letni Tadeusz, który prowadzi legalną działalność. Wiem też o kilku osobach, które oficjalnie mówią, że mają jeden pokoik do wynajęcia, a nie wiedzieć czemu cały czas pod ich domem stoi tuzin samochodów dodaje. Tacy jak pan Tadeusz twierdzą, że muszą od turystów brać co najmniej 50 zł za dobę, żeby po uiszczeniu opłat i podatku wyjść na swoje. Ci, którzy wynajmują na czarno, to samo mogą oferować dwa razy taniej. Do tej pory wielu gospodarzy podejrzewanych o wynajmowanie kwater na czarno mogło się tłumaczyć, że gości nie turystów, ale rodzinę z Warszawy czy z zagranicy. Teraz jak przestrzega zakopiańska skarbówka nie da się tak łatwo wytłumaczyć. Policjanci spiszą numery rejestracyjne z samochodów stojących na podwórkach podejrzanych gospodarzy, odnajdziemy ich właścicieli choćby w innym mieście i dokładnie przesłuchamy, w jakim charakterze gościli w Zakopanem ostrzegają urzędnicy. Polacy chcą za granicę! Życie Warszawy, 20 grudnia Dwa miliony Polaków mogło już trafić na Zachód do pracy po unijnej integracji w 2004 r. Zainteresowanie lepszymi zarobkami, nawet kosztem wyjazdu i poświęceń, wcale nie maleje. Zagraniczną ofertę pracy na stanowisku podobnym do aktualnie zajmowanego gotowych jest przyjąć niemal 50 proc. zatrudnionych w średnich i dużych polskich firmach wynika z ogólnopolskiego badania satysfakcji pracowników, przeprowadzonego w listopadzie przez Interaktywny Instytut Badań Rynkowych na prawie pięciu tysiącach respondentów. Dlaczego chcemy emigrować? 99,1 proc. podaje jako przyczynę wynagrodzenie wyższe od otrzymywanego w kraju. 95,6 proc. chce pogłębiać znajomość języka obcego; 91,5 proc. wabi możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego, a 77,5 proc. nie podoba się sytuacja w kraju. Wśród przyczyn emigrowania połowa badanych (52 proc.) wymieniła też chęć zmiany otoczenia. Hanna Gronkiewicz-Waltz Człowiekiem Roku Życie Warszawy, 15 grudnia Męską ręką rządziła stołeczną Platformą Obywatelską, by potem z kobiecym wdziękiem powalczyć o prezydenturę Warszawy. Hanna Gronkiewicz-Waltz została Człowiekiem Roku Życia Warszawy. Nowa prezydent Warszawy została uhonorowana tytułem przede wszystkim za iście męską, uwieńczoną zwycięstwem batalię o fotel prezydenta stolicy. Zwyciężyła najważniejszą polityczną bitwę 2006 roku powiedział redaktor naczelny ŻW Andrzej Załucki. Wygrała w drugiej turze z żelaznym kandydatem Kazimierzem Marcinkiewiczem, który startował z pozycji urzędującego komisarza Warszawy. Tym samym Gronkiewicz-Waltz została pierwszą kobietą, która piastuje tę funkcję. 22 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

23

24 Rok Tony Blair fot. RICHARD LEWIS PAP fot. Richard Lewis PAP Marta Mills Rok 2006 był dla rządzącej Partii Pracy czasem niepewności, rozłamów i rebelii, a także kurczenia się liczby członków i spadku zaufania wyborców. Wizerunek partii, jak i jej lidera Tonyego Blaira, mocno poplamiła ciągnąca się miesiącami afera cash for honours czyli oferowanie tytułów lordowskich w zamian za udzielanie setek tysięcy funtów niskoprocentowych pożyczek dla partii. Proceder ten trwa od dekad, jednak za Blaira rozrósł się do niespotykanych wcześniej rozmiarów. Tony Blair posunął się (i ugrzązł) o wiele dalej. Media szalały od spekulacji, kiedy w związku z aferą policja przesłuchiwała Lorda Levy, przyjaciela premiera i jego partnera do tenisa, oraz czołowego fundraisera Partii Pracy. Sam Blair doznał jednego z największych upokorzeń w swojej karierze, kiedy w grudniu jako pierwszy urzędujący premier w historii WB został przesłuchany przez policję. Wokół samego przesłuchania Blaira wybuchła kolejna burza w mediach biuro premiera ustaliło termin na dzień publikacji długo oczekiwanego raportu o śmierci księżnej Diany. Blair został oskarżony o próbę zakopania tego faktu pod lawiną komentarzy na temat raportu, i po raz kolejny o manipulację newsami. Nadszarpnięty wizerunek Na wizerunku partii zaciążył również romans jej wicelidera, wicepremiera Johna Prescotta John Prescott z sekretarką. Otyłemu, nie potrafiącemu się wysłowić Prescottowi daleko do wizerunku polityka z klasą. Jeden z komentatorów politycznych napisał ostatnio, że w 2006 roku Prescott zmusił wszystkich do porzucenia resztek powodów, dla których można by go jeszcze traktować poważnie. Nic dodać, nic ująć, ale niestety dotyczy to osoby, która w czasie urlopu premiera obejmuje najważniejsze stanowisko w kraju. Rok 2006 to dla Blaira nie mająca końca walka o przetrwanie w roli lidera Partii Pracy i tym samym premiera (w WB premierem zostaje lider zwycięskiej partii). Obok afery cash for honours znacznie osłabiła go pogarszająca się sytuacja w Iraku i nieustająca debata o sensie inwazji. Irak zaciążył już na reputacji Blaira wcześniej i miał istotny wpływ na słabe wyniki Labour Party w wyborach powszechnych Oficjalne stanowisko Blaira o słuszności decyzji o inwazji pozostało niezmienione. Opinię publiczną drażni fakt, że Blair nie chce przyjąć do wiadomości swojej porażki związanej z Irakiem. Nielegalnej inwazji miliony Brytyjczyków nigdy mu nie wybaczą. Teraz nie mogą mu również wybaczyć tego, że nie chce za nią przeprosić. Błędy Home Office 2006 był dla laburzystów również rokiem rozłamów i rebelii. Częściej niż w przeszłości posłowie głosowali przeciwko ustawom uznawanym przez ich laburzystowski rząd za kluczowe, łamiąc tym samym zasadę lojalności wobec partii. Jednak najwięcej zgrzytów i nadszarpnięć spójności spowodowała kwestia przywództwa. Od lat trwa cicha walka o kierownictwo między Blairem a Kanclerzem Skarbu Gordonem Brownem, jednak ostatnio nabrała ona tempa i stała się jednym z najistotniejszych wydarzeń roku. Po znaczącej porażce Labour Party w majowych wyborach lokalnych sygnale od wyborców, że chcą zmian coraz więcej posłów domagało się odejścia Blaira. W tym samym czasie media huczały od rewelacji o romansie Prescotta. Wyszło też na jaw, że rząd (Home Office) nie ma pojęcia, ilu nielegalnych emigrantów przebywa w Wielkiej Brytanii i ilu skazańców-imigrantów na wolności. Blair zareagował dramatyczną wymianą ministrów (tzw. Cabinet reshuffle), jednak głosy nawołujące go do odejścia jedynie się nasilały. Wreszcie we wrześniu grupa posłów Partii Pracy (zwolenników Kanclerza Browna) podpisała się pod listem do premiera domagającym się ustalenia przez niego daty rezygnacji ze stanowiska. Presja posłów oraz mediów wymusiły na Blairze upokarzające go oświadczenie, że odejdzie w przyszłym roku, przed jesienną doroczną konferencją laburzystów. Jeszcze nigdy tylu wcześniej lojalnych posłów tak głośno nie domagało się odejścia swojego lidera. Jeszcze nigdy spór Blaira i Browna nie przybrał tak gwałtowanych obrotów, tak dokładnie śledzonych i komentowanych we wszystkich mediach. Pytanie o termin rezygnacji powracało jak bumerang. Co z tym Blairem? Krótko po tych zawirowaniach podczas październikowej konferencji partii (jedno z najważniejszych wydarzeń w brytyjskiej polityce) Blair wygłosił wzruszające, pełne emocji przemówienie zapewniające o lojalności wobec partii i dążeniu do zwycięstwa w następnych wyborach (w 2009 r.). W komentarzach dziennikarzy i samych polityków pojawiło się paradoksalnie! pytanie o to, czy tak naprawdę warto pozbawiać Blaira przywództwa... Zdaniem komentatora Independent on Sunday ogromna porażka całej Partii Pracy polegała właśnie na tym, że przez angażowanie się w tę walkę na górze politycy zostali zmuszeni do usunięcia jednego z ich najlepszych liderów i ich najlepszego premiera. Już za późno na odwrót, Blair odejdzie w ciągu kilku miesięcy. 24 Goniec Polski nr 1 (156), 5 styczenia stycznia 2007

25 liderów Liderzy dwóch głównych partii Tony Blair i David Cameron grali główne role na brytyjskiej scenie politycznej anno Domini Fatalny rok dla pierwszego, rok triumfu dla drugiego. Nowy 2007 rok zapowiada się więc niezwykle interesująco w brytyjskiej polityce. fot. GERRY PENNY PAP David Cameron Sposób na charyzmę W minionym roku łatwo dało się zauważyć próby zmian wizerunku mrukowatego Gordona Browna, pokazywanie go z dziećmi, uśmiechniętego, jednak brakuje mu charyzmy, jego poglądy na wiele spraw są właściwie nieznane, nie ma tej ikry, tego czegoś potrzebnego liderowi, a co Tony Blair znakomicie opanował. Politycy Labour Party uważają, że kierownictwo należy mu się głównie dlatego, że tak długo na nie czekał, a nie dlatego, że jest go wart. To problem, ponieważ nie ma wśród nich entuzjazmu i ekscytacji zazwyczaj towarzyszących wyborom nowego lidera. Jest jakby świadoma rezygnacja: będzie to Brown, bo już swoje wyczekał. Nie jest przesądzone, że Brown zostanie następcą Blaira (każdy poseł może stanąć w szranki), jednak na razie nie ma innego liczącego się kandydata. To jest właśnie ta niepewność stojąca przed Labour Party kto i kiedy będzie nowym liderem, kto jego zastępcą. Jeśli Brown, to czy aby to dobra decyzja, jak wpłynie to na pogarszające się wyniki partii, jaki będzie nowy rząd i jego skład. I jeszcze jedno: czy stawi czoła i sprosta popularności jaśniejącej gwieździe nowego lidera konserwatystów, Davida Camerona? Gwiazda Camerona W przeciwieństwie do fatalnego roku Blaira naznaczonego serią porażek i ogromną utratą autorytetu, pierwszy rok Camerona w roli lidera był pasmem sukcesów. Złośliwi twierdzą, że swój sukces zawdzięcza on kopiowaniu Blaira sprzed kilku lat. Tak jak Blair dziesięć lat temu, uśmiechnięty Cameron nie ma jeszcze czterdziestu lat, jest elokwentny, pełen werwy i charyzmy, wspaniale przemawia. I, jak wcześniej Blair, postawił się w opozycji do swojej partii atakując jej konserwatywne elementy. Polityczny komentator BBC James Landale określił to jako detoksykację wizerunku partii oraz jej lidera. Tradycyjny elektorat konserwatystów jest zamożny, niezróżnicowany rasowo, niechętny imigrantom, przeciwny państwu socjalnemu. Chcąc pozyskać nowy elektorat, Cameron zdecydował się na zmianę wizerunku konserwatystów i tu poszedł dalej niż kiedyś Tony Blair: ukradł główne punkty programu swoim przeciwnikom. Parti Pracy usługi publiczne (public services) i otwarcie na szersze grupy społeczne, Liberalnym Demokratom liberalizm i ochronę środowiska. Na początku roku przemawiając na temat usług publicznych, zapowiedział że priorytet jego polityki zawiera się w trzech literach: NHS (National Health Service Publiczna Służba Zdrowia). Zmiana znacząca dla konserwatystów, jako że ich słynna premier Margareth Thatcher znacznie obcięła dotacje dla NHS. Nawet podczas tej przemowy Cameron nawiązał do Blaira niejako porównując swoje trzy litery do trzech słów w dawnym sloganie Blaira education, education, education. David Cameron wykreował się również na zielonego lidera, zatroskanego zmianą klimatu i jego wpływem na stan naszej planety. Do majowych wyborów lokalnych poszedł z hasłem: Vote blue go green (głosuj na niebieskich kolor konserwatystów bądź zielony, ekologiczny). Cameron dawał się filmować jeżdżąc na rowerze do pracy (później wyszło na jaw, że za jego rowerem szofer wiezie dokumenty i garnitur w samochodzie). Podkreślaniem swojej zieloności trafił w dziesiątkę: kwestia climate change staje się coraz ważniejsza wśród polityków i opinii publicznej. Cameron sprzedawał siebie również jako normalnego człowieka z normalnymi problemami, troskliwego ojca zmywającego naczynia i otwarcie mówiącego o upośledzeniu synka. Nazwał siebie Dave... W swojej otwartości i image u nieskazitelnego Dave a czasem przesadzał. Został na przykład przez media wyśmiany kiedy rzucił słynne hasło: hug a huddie ( przytul noszącego kaptur ), odnoszące się do noszących bluzy z kapturem postrzegane przez wielu jako symbol młodocianych przestępców w odpowiedzi na zaostrzenia wprowadzone przez rząd w walce z przestępczością. Dla niektórych, na przykład tradycyjnych zwolenników konserwatystów, Dave Cameron i cała jego transformacja były just too much. Udało mu się jednak dotrzeć do milionów potencjalnych wyborców, którym rok wcześniej nawet przez myśl by nie przeszło, że mogą głosować na niebieskich. Cameron nie tylko dogonił, ale i przegonił Blaira w sondażach. Również po raz pierwszy od 1997 Blairowi pojawił się przeciwnik mający duże szanse na odsunięcie laburzystów od władzy. Co u liberałów? Miniony rok dla trzeciej z partii, Liberalnych Demokratów, rozpoczął się od dramatycznej rezygnacji lidera Charlesa Kennedy ego (po podsycanej przez LD posłów nagonce w mediach, która zmusiła go do przyznania się do problemów z alkoholem). Kilku z najważniejszych graczy o przywództwo zrezygnowało z walki po tym, jak na jaw wyszły pikantne szczegóły ich pozamałżeńskiego życia. Ostatecznie na czele stanął dotychczasowy zastępca Kennedy ego sir Menzies Campbell. Nijaki, bez charyzmy i dla wielu po prostu za stary (73 lata). Starał się prezentować swój wiek jako atut (wiek = mądrość i doświadczenie), ale próby wypadły dość żałośnie w roku triumfu o ponad trzydzieści lat młodszego Camerona. Campbell postawił więc na wizerunek lidera i partii z zasadami, gdzie wartości górują nad manipulacją i PR-em. Bez rezultatów. Pozwolił na to, by mistrz Public Relations Cameron ukradł demokratom liberalizm i kwestie zielone. Partia, która w 2005 dla wielu wydawała się alternatywą dla Labour i tutaj oddała pałeczkę konserwatystom. Często odnosiło się wrażenie, że demokraci się zagubili bez Kennedy ego. Po jego wzruszającej mowie na dorocznej konferencji partii pojawiły się wątpliwości (tak jak w przypadku Blaira!), czy zmuszenie go do odejścia było słuszną decyzją. Czy w 2007 nowy lider laburzystów zdoła zatrzymać dobrą passę Camerona? Czy laburzyści i demokraci odrobią straty? Czy wróci Charles Kennedy? Przekonamy się o tym niedługo. 25

26 LUDZIE Biotechnologia bez tajemnic wyznania studentki W średniowieczu uznano by ją za czarownicę. Za pracę nad mikroskopią elektronową spłonęłaby na stosie. Na szczęście, w XXI w. Angelika Modelska może spokojnie studiować biotechnologię w Imperial College of London; hodować i klonować bakterie, badać strukturę białek - hemocyjaninę z pająków i hemoglobilnę z dżdżownic. Dorota Charczuk Angelika Modelska pochodzi ze Swarzędza pod Poznaniem. Podstawówkę i gimnazjum skończyła w rodzinnym mieście, następnie dostała się do II Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu, do klasy z Międzynarodową Maturą (International Baccalaureate, IB). - Były to trzy lata bardzo ciężkiej pracy, szczególnie że moja znajomość języka angielskiego była znikoma, a od drugiego roku wszystkie przedmioty odbywały się w tym języku - tłumaczy Angelika. Jednak chcieć to móc. Modelska zdobyła najwyższy wynik w Wielkopolsce i bez problemów dostała się na biotechnologię do Imperial College a także na inne uczelnie w Polsce. Wybrała Londyn. Laboratorium Biotechnologia to studia trzyletnie, kończące się stopniem Bachelor of Science (BSc). Czego uczą się młodzi naukowcy? Plan zajęć przewiduje przedmioty takie jak: biologia molekularna, biologia molekularna komórki, chemia biologiczna, immunologia, biochemia fizyczna czy nauka o białkach. Każdy przedmiot oprócz wykładów ma również zajęcia praktyczne. Są one bardzo zróżnicowane ze względu na dużą specjalizację. - Na jednych zajęciach hodujemy bakterie i klonujemy je, na innych oczyszczamy białka na kolumnach, na jeszcze innych prowadzimy obserwacje przy pomocy mikroskopu świetlnego. Każdy przedmiot jest inny i używa innych technik, a jednocześnie wszystko jest ze sobą powiązane w biochemię - opowiada Angelika. Fartuchy, okulary ochronne i specjalne rękawiczki to atrybuty współczesnych naukowców, wymagane przy pracy w laboratorium. Zajęcia mają różną długość, wszystko zależy od tego, co jest przedmiotem badań; mogą to być dwie godziny lub cztery dni. Praca w laboratorium wymaga też dużo cierpliwości i wyrzeczeń, na które godzą się prawdziwi pasjonaci: - Zdarza się, że się siedzi do późna. Raz zdarzyło mi się też raz nie wyjść z pracy na noc i spać w laboratorium, a raczej nie spać, tylko robić eksperymenty i mikroskopię. Zaczęliśmy o godz. 16, pracowaliśmy całą noc i skończyliśmy o godz. 11 dnia następnego. A że o 11 miałam wykład na uczelni, to od razu na niego pobiegłam... Ale było warto, mamy obiecujące wyniki i wszyscy byli zadowoleni. Na ogół jednak nie jest tak ekstremalnie, praca sprawia mi przyjemność dodaje. Biotechnologie XXI wieku Przedmioty na biotechnologii są bardzo wyspecjalizowane, a studenci mają szansę poznania najnowszych technik używanych w biochemii: izolowania DNA i elektroforezy, oczyszczania białek na kolumnach, transformacji bakterii i identyfikacji genów oraz wiele innych... Dla mnie, jak i dla przeciętnego czytelnika wyżej wymienione nazwy są niemal egzotyczne. Jednak nie dla Angeliki, która z niesłabnącą fascynacją opowiada: Jedna z najnowszych technik, jakiej mieliśmy okazję zakosztować, to spektrometria masowa przy użyciu MALDI TOF/TOF. Jest to instrument służący do otrzymywania struktur cząsteczek biologicznych np. białek. Wcześniej oczyściliśmy pewne białko, a następnie przy użyciu MALDI TOF/TOF otrzymaliśmy spektrum, które teraz należy zinterpretować, by się dowiedzieć, z jakich aminokwasów składa się to białko. Na tym właśnie polega codzienna praca biotechnologa, którego badania są wykorzystywane w wielu dziedzinach, od medycyny po loty w kosmos. Wywóz śmieci WYWÓZ ŚMIECI Z ZAŁADUNKIEM LUB BEZ KONKURENCYJNE CENY W NAGŁYCH PRZYPADAKACH WYKONUJEMY USŁUGĘ W DNIU ZAMÓWIENIA 7 DNI W TYGODNIU SKIPY PŁATNOŚĆ KARTAMI Krzysztof: _wywoz_smieci_B_od_145.indd 1 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia /10/ :23:31

27 LUDZIE text fot. archiwum prywatne Jednym z ulubionych zagadnień Angeliki jest mikroskopia elektronowa, której poświęcona jest również praca dyplomowa studentki. Pełna nazwa tej techniki to single particle cryo-electron microscopy, w wolnym tłumaczeniu kriomikroskopia elektronowa pojedynczych cząsteczek. Obecnie Angelika pracuje nad trójwymiarową strukturą dwóch białek: hemocyjaniny z pająków i hemoglobiny z dżdżownic. Sama, wraz z kilkoma innymi osobami, izolowałam krew, oczyszczałam białka, a następnie przeszliśmy do mikroskopii elektronowej. Mikroskopia elektronowa jest jedną z technik używanych w biologii strukturalnej. Uzyskanie struktury 3D pozwala na zrozumienie danej cząsteczki, w jaki sposób spełnia swoją funkcję i dlaczego ma taki, a nie inny kształt. Takie poznanie pozwala na przeprowadzenie innych eksperymentów i poznanie procesów w bardziej holistyczny sposób mówi. Jest to kontynuacja projektu, który studentka wykonywała latem. Wyprawa do Brazylii Pomysł wyprawy do Brazylii powstał rok temu, gdy Angelika poznała Nima Mahdavi, studenta czwartego roku biochemii, który na co dzień studiuje na uniwersytecie w Sztokholmie. Chcieliśmy przeżyć jakąś przygodę, odkryć daleki i nieznany kraj. Plany zmieniały się milion razy, ale ostatecznie udało nam się pojechać do Brazylii opowiada. Ich własna inicjatywa, została zrealizowana dzięki pomocy i życzliwości profesora Marina van Heela z Imperial College, pioniera w powyższej dziedzinie, który ma kontakty w Brazylii i od dwóch lat organizuje tam szkołę dotyczącą używania programu Imagic do otrzymywania struktur 3D. Sam zresztą jest współautorem tego programu. Codziennie mieliśmy serię wykładów dawanych przez najlepszych na świecie naukowców w tej dziedzinie. Idea szkoły jest taka, że każdy przyjeżdża ze swoim laptopem, na którym instalowany jest program, i który następnie używa do swojej obróbki danych. Po szkole pojechaliśmy wraz z Nimem Mahdavi do Sao Paulo, gdzie byliśmy goszczeni przez prof. Carlosa Jareda i Mata Antoniazziego. Spędziliśmy tam trzy tygodnie, oczyszczając hemolocyjaninę z hemolimfy pająków, przeprowadzając różne eksperymenty i wykonując barwienie negatywne do mikroskopii elektronowej. I dopiero ostatniego dnia udało nam się otrzymać dobre wyniki, tak więc z uśmiechem na twarzach mogliśmy wrócić do Europy opowiada z entuzjazmem. Na wspomnienie wyprawy do Brazylii Angelika uśmiecha się i dzisiaj. Nic w tym dziwnego, bo szkoła mikroskopii mieści się w hotelu położonym 5 km od miasta Araraquara, z dala od ruchu ulicznego i zgiełku miasta. Niesamowita przyroda: sad pomarańczowy, motyle, kaktusy, banany, jaszczurki, węże i oposy. W wolnym czasie jeździliśmy na koniach, rowerach, pływaliśmy opowiada. Mieliśmy też zorganizowane dwie całodniowe wycieczki. Podczas pierwszej przedzieraliśmy się przez brazylijską dżunglę, przeprawialiśmy się przez rzekę, a potem kąpaliśmy w naturalnym zbiorniku wodnym z krystalicznie czystą wodą. Uprawialiśmy też wspinaczkę pomiędzy drzewami, na wysokości około 30 m. Druga wyprawa to był spływ pontonami po rwącej rzece, tak zwany rafting. Po drodze musieliśmy pokonać kilkanaście wodospadów, w tym kilka 3-metrowych... Niesamowite przygody! kończy studentka. 27

28 ART. SPONSOROWANY Mieszkasz za granicą? Studiuj po polsku! Konkurs: Specjalnie dla Czytelników Gońca Polskiego Polski Uniwersytet Wirtualny ufundował 1 rok studiów gratis na wybranym kierunku. Rozlosujemy go wśród osób, które do 12 stycznia prześlą do nas, na kartkach pocztowych, odpowiedź na pytanie: W którym roku powstał Polski Uniwersytet Wirtualny. Możesz pracować lub prowadzić własną działalność gospodarczą, mieć obowiązki domowe i rodzinne, a mimo to studiować, nie wychodząc z domu. Takie możliwości stwarza Polski Uniwersytet Wirtualny wydział e-learningu Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Pierwsze studia na platformie PUW-u zostały uruchomione w październiku 2002 r. W tej chwili na wszystkich kierunkach studiuje około 1150 osób. Łódzka uczelnia prowadzi studia pierwszego i drugiego stopnia na kierunkach: zarządzanie i marketing oraz informatyka, studia pierwszego stopnia na kierunkach: pielęgniarstwo i politologia, a także studia II stopnia na kierunku pedagogika. W ofercie PUW-u znajduje się obecnie około 180 kursów z zakresu zarządzania i marketingu, informatyki, politologii oraz pielęgniarstwa. Dlaczego warto zostać studentem PUW-u? Zalet wirtualnej edukacji jest mnóstwo. Jedna z najważniejszych to możliwość zdobycia wykształcenia i podniesienia kwalifikacji bez konieczności rezygnacji z pracy i innych obowiązków. Jest to bardzo dobre rozwiązanie dla mieszkających poza krajem Polaków, którzy chcą zdobyć wykształcenie w ojczystym języku. Materiały dydaktyczne dostępne są 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Studenci nie ponoszą więc dodatkowych kosztów związanych z dojazdem, zakwaterowaniem czy wyżywieniem. Mogą uczyć się w dowolnym wybranym przez siebie miejscu i czasie. Osobista obecność jest konieczna tylko podczas egzaminów oraz obrony pracy dyplomowej. Wychodząc naprzeciw rosnącemu zainteresowaniu ofertą edukacyjną wśród Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii, już w styczniu 2007 r. uruchamiamy filię WSHE w Londynie. W ramach londyńskiej oferty znajdą się studia na kierunkach: pedagogika, filologia angielska, zarządzanie i marketing, informatyka, a także kursy języka angielskiego. Z kolei przebywający na Wyspach studenci PUW-u będą mogli na miejscu przystąpić do egzaminów podczas sesji. Studiujący na PUW-ie mają takie same prawa, jak ich koledzy uczący się na uczelniach państwowych lub niepaństwowych. Otrzymują indeks oraz legitymację studencką, mogą także ubiegać się o stypendia oraz o przyznanie kredytu studenckiego na preferencyjnych warunkach. Studenci uzyskują dostęp do kompletnych materiałów dydaktycznych oraz do zestawów interaktywnych ćwiczeń, które umożliwiają samodzielne sprawdzenie wiedzy z zakresu opanowanego materiału. Podstawą studiów internetowych są jednak zajęcia na platformie zdalnego nauczania to na niej znajdują się treści, które student powinien opanować, a także zadania, testy i polecenia do dyskusji na forum. Studenci pracują w grupach pod opieką przedstawicieli akademickiej kadry dydaktycznej, którzy udzielają odpowiedzi na pytania, moderują dyskusje, a także zlecają i oceniają wykonanie zadań. Studenci Polskiego Uniwersytetu Wirtualnego nie tylko zdobywają wiedzę z przedmiotów kierunkowych, ale również uczą się samodzielnej organizacji pracy. Jest to umiejętność ceniona przez pracodawców, którzy mają pewność, że zatrudniając studenta PUW-u, zyskują pracownika odpowiedzialnego, zorganizowanego i sumiennego. Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej Polskiego Uniwersytetu Wirtualnego: Rekrutacja na kolejny semestr studiów trwa do 26 lutego 2007 r. Nowe edycje kursów rozpoczynają się 24 lutego 2007 r. Kontakt do osoby zajmującej się filią WSHE w Londynie Magdalena Biernat, tel Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

29 29

30 text WYWIAD Młoda, piękna i utalentowana. Jest ulubienicą nie tylko publiczności, ale także prasy brukowej, która pilnie śledzi każdy jej ruch. Tymczasem Monika Brodka to bardzo normalna dziewczyna, z tą tylko różnicą, że szybciej niż jej rówieśniczki musiała dojrzeć. Życie trochę się Sławomir Urlach: Potrzebujesz adrenaliny? Monika Brodka: Wtedy czuję się zmotywowana. Dobrze znosisz stres? Robię się bardzo nerwowa. W Twoim życiu dużo się dzieje? Lubię żyć w biegu. Masz wrażenie, że życie toczy się zbyt szybko? Nie czuję, aby coś mi umykało, że coś przeoczyłam. Dostałam szansę od losu. I zdecydowałam się z niej skorzystać. Jak dziś postrzegasz swój udział w trzeciej edycji Idola? Mam duży sentyment do tego programu. Gdybym teraz miała decydować, czy wziąć udział w tym programie, podjęłabym tę samą decyzję. Źle się czułaś w roli odtwórcy? W programie Idol można zaprezentować się jako lepszy lub gorszy wokalista, odtwórca znanych przebojów. W Idolu nie biorą przecież udziału artyści. Dopiero po programie można określić swoją drogę artystyczną. Najbardziej wyraźne jest to podczas nagrywania płyty, kiedy samemu trzeba podejmować decyzje. Decydując się na taki lub inny repertuar, określam grupę ludzi, do których chcę dotrzeć i przez to sama wytyczam swoją drogę. Program Idol ma więcej aspektów pozytywnych czy tych negatywnych? Jeżeli ktoś potrafi wykorzystać możliwości, które daje ten program, to można mówić, że ma swoje pozytywne strony. A jeżeli ktoś wygrywa Idola i jest przekonany, że jest gwiazdą u szczytu swojej kariery, to jest w błędzie. Nie można wyjść z założenia, że wygranie takiego programu jest sukcesem, bo to dopiero początek drogi. Drogi, która na razie jest dość przewrotna, bo zwycięzcy dwóch pierwszych edycji nie są dziś na fali, a na topie jest, np. Ania Dąbrowska. Sam widzisz, że to zależy od osobowości i indywidualnych możliwości, a nie miejsca, które zajmie się w programie. Miałaś trudne momenty w Idolu? Występy na żywo zawsze wiążą się z ogromnym stresem. Tutaj dodatkowo byliśmy poddawani werdyktowi jury, a najgorsze było oczekiwanie na decyzję telewidzów kto przechodzi do kolejnego etapu, a kto odpadnie. Ogromna dawka emocji sprawia, że jest to program dla ludzi o mocnych nerwach. Pamiętasz, który moment był najgorszy? Wielu szczegółów już nie pamiętam. Po finale Idola zaczęłaś nowe życie. Trochę się zmieniło. Ale przede wszystkim miałam dużo pracy i koncertów. Lubisz zmiany? Na razie takie życie mi odpowiada. Poza tym mam nadzieję, że doświadczenia, które zebrałam w trakcie i po zakończeniu Idola zahartują mnie na całe życie. Zaczęło się od tego, że przeprowadziłaś się do Warszawy. Mogłam mieszkać tam, gdzie mieszkałam i przyjeżdżać do Warszawy tylko wtedy, kiedy byłoby to potrzebne. Ale chciałam przeprowadzić się do Warszawy. Podoba Ci się to miasto? Mieszkam tu tylko dlatego, że mam tutaj więcej możliwości. Blisko do wytwórni fonograficznej, studia nagrań. Nie zachwycam się Warszawą. Przytłacza mnie wielkość tego miasta. Nie jestem szczęśliwa z tego powodu, że tu mieszkam. Ciężko było pogodzić naukę z koncertami, nagrywaniem płyt i ich promocją? Nie było łatwo. Tym bardziej, że szkoła była dla mnie tak samo ważna, jak kariera. We wrześniu wyszła moja pierwsza płyta. Zaczęła się promocja, koncerty. Nigdy nie zdarzyło mi się opuścić tylu dni w szkole i samej nadrabiać zaległości. Do samego końca nie wiedziałam, czy mi się uda, bo najbardziej obawiałam się o wynik matury. Nie wiedziałam, czy wystarczy mi czasu, aby się do niej przygotować. Prasa brukowa napisała, że nie zdałam, chociaż do matury było jeszcze kilka dni. Ale zdałam. Zaraz po maturze zabrałam się do pracy nad drugą płytą. Jej premiera miała miejsce 20 listopada 2006 r. Cały ten rok był jednym z najcięższych w moim życiu. Kiedy ochłoniesz, pomyślisz o studiach? Nie chciałam robić sobie roku przerwy w nauce. Po prostu od razu wiedziałam, że nie uda się połączyć przygotowania, wydania drugiej płyty, trasy koncertowej z pierwszym rokiem studiów. Któraś z tych rzeczy na pewno by ucierpiała. Chciałabym w przyszłym roku zacząć studia. Na jaki kierunek chcesz zdawać? Myślę o reżyserii, filmoznawstwie lub scenografii. Czego oczekujesz od życia? Żeby nie rzucało kłód pod nogi. Chcę być szczęśliwa i spełniona. Co chcesz przez to powiedzieć? Nie zawsze możemy w pełni decydować o swojej przyszłości. Nie możesz liczyć na pomoc z wytwórni fonograficznej? Wytwórnia pomaga, bo ma w tym swój interes. Jestem w komfortowej sytuacji. Zdobyłam zaufanie osób, z którymi współpracuję. Być może dlatego łatwiej mi zachować własne zdanie np. przy nagrywaniu płyty. Mam 30 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

31 zmieniło prawo, żeby na pewne rzeczy się nie zgadzać i kierować swoim wizerunkiem tak, by był jak najbardziej naturalny. Jak reagujesz na popularność? Są dni, kiedy chciałabym być zupełnie anonimowa, ale też nie potrafię wyobrazić sobie koncertów bez tłumów fanów. Jesteś rozpoznawalna. Czy dzięki temu łatwiej Ci załatwić pewne rzeczy? Staram się nie wykorzystywać popularności w ten sposób. Uważam, że to nie jest w porządku wobec innych. Występ na festiwalu w Opolu był dużym przeżyciem? Jeszcze dwa lata temu oglądałam z mamą festiwal w telewizji. Wtedy nawet przez myśl mi nie przeszło, że będę mogła znaleźć się na tej scenie. W zeszłym roku w Opolu zdobyłaś nagrodę publiczności w koncercie premier i Superjedynkę. Czy te nagrody zmieniły coś w Twoim życiu? Jeżeli artysta zdobywa nagrodę publiczności, oznacza to, że ludzie chcą przychodzić na jego koncerty. Trochę trudniej mi określić, czy nagrody poprawiają sprzedaż płyt, ale na pewno na koncerty przychodzi więcej osób. Pierwszy Album zdobył status Złotej Płyty. Moje piosenki mają szansę powtórzyć ten wynik? Mam taką nadzieję. Nie minął jeszcze miesiąc od premiery, a Moje piosenki sprzedały się w nakładzie 13 tysięcy egzemplarzy. Brakuje jeszcze 2 tysięcy do statusu Złotej Płyty. Kierunki studiów: I stopień - Politologia - Informatyka - Zarządzanie i marketing - Pielęgniarstwo II stopień - Pedagogika - Informatyka - Zarządzanie i marketing Siedziba: Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna w Łodzi ul. Rewolucji 1905 r Łódź Kursy: Kursy otwarte i studyjne z różnych dziedzin: Politologia, Marketing, Psychologia, Informatyka. Nabór na semestr letni trwa do 25 lutego 2007 r. Dla osób, które do 15 lutego 2007 r. dopełnią wszystkich formalności, obniżamy wpisowe o 10%. Kontakt: (+48 42) infolinia@puw.pl jgajda@wshe.lodz.pl Twoja ostatnia płyta nosi tytuł Moje piosenki Tytuł płyty jest trochę przewrotny, bo piosenki pisałam z Anią Dąbrowską i Karoliną Kozak. Większość tekstów jest po polsku. A za warstwę muzyczną odpowiada kilka osób, m.in. Seweryn Krajewski, Marcin Macuch z zespołu Pogodno, Ania Dąbrowska i ja. Przed Tobą trasa koncertowa? Pierwszy koncert w sylwestra na rynku w Krakowie. W styczniu mała trasa koncertowa, a duża na początku wiosny. Masz już jakieś doświadczenia koncertowe spoza Polski? Grałam w Berlinie i Dublinie. Koncerty dla Polonii sprawiają, że nie odczuwa się różnicy, czy są to koncerty w Polsce czy poza nią. Jak spędzasz wolny czas? Internet pochłania bardzo dużo mojego czasu. Poza tym oglądanie filmów. Lubię też podróżować, ale ostatnio nie miałam na to czasu. Marzenia o podróży do Azji i Ameryki Południowej wciąż czekają na spełnienie. Nie masz przyjaciół? Są momenty, gdy potrzebuję towarzystwa znajomych, ale nie ma nic bardziej frustrującego, gdy doświadcza się, że w gronie tzw. przyjaciół nie ma nikogo, komu można zaufać. Mam tylko jedną osobę, która jest przyjacielem. Ufam jej i mogę się zwierzać. I ona mi wystarcza. Reszta nie potrafi dochować tajemnicy. Ludzie w Warszawie żyją z przekazywania plotek. Dlatego przestałaś bywać na imprezach? Nie mam na to czasu ani ochoty. Z tego bywania rodzą się tylko plotki. Mam dystans do życzliwych, którzy mnie nie obgadują za placami i lanserów. Pojawiam się tylko na tych imprezach, które mnie interesują. Można powiedzieć, że jesteś samotna w wielkim mieście? Tak, ale staram się znajdować w tym pozytywne aspekty. Lubię siedzieć sama w domu, oglądać filmy, surfować w internecie. Stałam się typem domatorki i dobrze mi z tym. 31

32 32 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

33 HISTORIA W dłoniach kobiety Kierowca autobusu, operator ciężkiej maszyny, kierownik wielkiej fabryki. Nie dziwi nas dzisiaj, że zawody te z powodzeniem, często większym niż mężczyźni, wykonują kobiety. A pilot samolotu? Czemu nie. Ale samolotu bojowego i to z górą sześćdziesiąt lat temu? Wojciech Deluga Druga od lewej Stefania Wojtulanis, czwarta Jadwiga Piłsudska Prawdopodobnie nic tak nie zmienia poglądów i stereotypów niż konflikty. Zwłaszcza zbrojne. Już w czasie I wojny światowej (a może zresztą i wcześniej) kobiety wykonywały większość męskich prac. Na terenie Anglii istniały fabryki produkujące amunicję, gdzie pracowały przede wszystkim kobiety. I to setki. Cóż, mężczyźni walczyli na pierwszej linii frontu, brakowało rąk do pracy... Dwadzieścia lat później w czasie kolejnej wojny w Europie produkcja wojenna znów znalazła się w kobiecych rękach. Panie szyły mundury, produkowały amunicję i składały m.in. Spitfire y. Dosłownie składały, bowiem produkcja tych słynnych dzisiaj myśliwców oparta była na bardzo prostych zasadach. Jest takie zdjęcie, pokazujące montaż tego samolotu, na którym pięć, sześć pań stoi zgiętych wpół. Na ich plecach spoczywa płat skrzydła. Potem, nóżka za nóżką, powoli do kadłuba, aż zaskoczy na właściwym miejscu. Jednak rola kobiet nie skończyła się tylko na produkcji. Ponad setka z nich ukończyła kursy pilotażu, by potem zasiąść za sterami bojowych maszyn. Trzy z nich urodziły się w Polsce... Anna Leska, Stefania Wojtulanis i Jadwiga Piłsudska. Swoją przygodę z lotnictwem rozpoczęły od szybownictwa. Stefania Wojtulanis, urodzona w Warszawie w 1912 roku w wieku 23 lat ukończyła kurs szybowcowy, później pilotażu samolotów. Licencję uzyskała jako jedna z pierwszych kobiet w Polsce, wliczając w to również licencję pilota balonowego i instruktora sportu spadochronowego. Anna Leska przebyła bardzo podobną drogę. Obie panie w momencie wybuchu wojny zgłosiły się jako ochotniczki i wykonywały loty łącznikowe w Eskadrze Sztabowej Naczelnego Dowódcy Lotnictwa. Po ewakuacji, poprzez Rumunię i Francję dotarły, choć nie jednocześnie, do Anglii. Okres pobytu w Rumunii był szczególnie niebezpieczny. Na temat pracy i wysiłków pani Stefanii Wojtulanis można by napisać całą książkę. Wielu polskich lotników wydostało się z tamtejszych obozów internowania tylko dzięki niej... Po przybyciu do Anglii Stefania Wojtulanis i Anna Leska starały się o przydział do ATA Pomocniczej Służby Transportowej, która zajmowała się dostarczaniem samolotów z fabryk wprost na lotniska bojowe. Zaliczone kursy teoretyczne i zdane egzaminy z pilotażu nie wystarczyły. Aby zasilić szeregi ATA jako bądź co bądź cudzoziemiec, trzeba było również uzyskać pozwolenie z Home Office... Od stycznia 1941 roku Stefania Wojtulanis była pierwszą kobietą spoza Anglii, która rozpoczęła służbę w brytyjskiej Pomocniczej Służbie Transportowej. Wkrótce dołączyła do niej Anna Leska, a w lipcu 1942 roku trzecia Polka Jadwiga Piłsudska młodsza córka Marszałka Rzeczypospolitej Józefa Piłsudskiego. Podobnie jak starsze koleżanki, pani Jadwiga najpierw ukończyła kurs szybowcowy, i to już w wieku 17 lat. Zaledwie kilka lat później w Anglii pilotowała nawet bombowce... Praca w ATA nie była łatwa. Piloci siadali za sterami wszystkich typów samolotów. Bardzo często tuż przed startem zapoznawali się z instrukcją danego samolotu, bywało, że były to jedynie odręczne notatki sporządzone przez kolegów. W przypadku naszych pań były to tysiące wylatanych godzin na ponad dwudziestu Anna Leska różnych typach samolotów. Od maszyn transportowych, powietrznych taksówek, poprzez samoloty szkoleniowe, myśliwskie i bombowe. Nie wiem, czy można napisać, że służba ta była dla kobiet bardziej uciążliwa. Dobry pilot jest po prostu dobrym pilotem. Bez znaczenia jest Od lewej: Anna Leska, Jadwiga Piłsudska i Stefania Wojtulanis fakt, czy jest to mężczyzna, czy też kobieta. Ale kiedy nasze panie lądowały na bojowych stacjach lotniczych, niezmiennie budziły niemalże osłupienie u oficerów odbierających maszynę. Prawie zawsze padało to samo pytanie: A gdzie jest pilot? W odpowiedzi pilotki wyciągały z kabin samolotów swoje spadochrony i czekały na powrotny transport. Pewnie równie niemałą sensację (choć tym razem bardzo pozytywną) wywoływało ich pojawienie się w polskich dywizjonach... Stefania Wojtulanis w 1958 roku wyjechała z Anglii do Stanów Zjednoczonych, gdzie nadal bardzo aktywnie działała wśród lotników. Zmarła w 2005 roku. Anna Leska zmarła w Polsce w 1998 roku. Jej grób znajduje się na warszawskich Powązkach. Jadwiga Piłsudska opuściła szeregi ATA w 1944 roku i ukończyła studia architektoniczne w Liverpool u. Powróciła do Polski w 1990 roku. Jej obecna działalność to również temat na osobną książkę. Od czasu do czasu odwiedza jednak Londyn, Instytut Józefa Piłsudskiego i Mieczysława Stachiewicza. Oficjalnie prezesa Instytutu, prywatnie przyjaciela od lat dziecięcych. Materiały pochodzą z archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie 33

34 34 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

35 ZDROWIE Czy woda zdrowia nam doda? Woda jest źródłem życia. Składa się z niej większa część naszego organizmu. W trosce o zdrowie coraz częściej staramy się unikać wody z kranu kupujemy butelki, zakładamy filtry. Czy to jednak naprawdę idzie nam na zdrowie? Jolanta Skibicka Nikt tak chętnie nie pije surowej wody z kranu jak Wyspiarze. Nad jej jakością i czystością czuwają liczne agencje dumnie zapewniając nas, iż nie ma ona sobie równych. A chmury chloru? To naoczny dowód, iż została dokładnie oczyszczona. Sposób taki wcale jednak nie jest bezpieczny. Chlor jest trucizną, a skutki picia go zostały dobrze udokumentowane. Uważa się go za częstą przyczynę poronień, nowotworów, chorób serca, niedoczynności tarczycy, niepłodności i obniżonej odporności. Pomimo starań, od czasu do czasu do wody przedostają się też chorobotwórcze bakterie i metale ciężkie. Firma Thames Water odpowiedzialna za dostarczanie wody broni się twierdząc, iż wszelkie zanieczyszczenia dostają się do obiegu już po opuszczeniu oczyszczalni z nieszczelnych i starych rur. Kilka miesięcy temu brytyjskie media obiegła szokująca wiadomość, iż wodzie z kranu wykryto śladowe ilości różnych hormonów i Prozacu niezwykle popularnego leku antydepresyjnego. Oznacza to nie tylko, że metody oczyszczanie są jednak niedoskonałe, ale również to, że po raz kolejny spożywamy wodę, którą wcześniej użyliśmy w kuchni czy toalecie. Sam widok Tamizy, z której zresztą pochodzi większa część londyńskiej wody pitnej, świadczy o ilości procesów koniecznych do jej uzdatnienia. Nakazem władz, do wody dodawany jest również fluor. W pierwotnym założeniu ma to przeciwdziałać próchnicy zębów o tym jednak, że fluor jest szkodliwy dla małych dzieci i osób starszych, nikt nie wspomina. Nikt nam też (choć to kraj wolny i demokratyczny) nie pozostawia wyboru. Którą wybrać? Świadomi zagrożenia, coraz częściej sięgamy więc po wodę w butelkach. Zachęca nas do tego nie tylko wygoda i smak, ale przede wszystkim troska o zdrowie. Tu jednak może nas spotkać kolejne rozczarowanie. Jak podają statystyki, większość butelkowej wody pochodzi właśnie z kranu. Dodatkowy problem stanowi sama butelka, z której szkodliwe związki plastiku przedostają się do wody. Idealnym rozwiązaniem byłoby więc opakowanie szklane. Zgodnie z wymogami prawnymi, etykietka na każdej butelce musi jasno określać źródło pochodzenia wody i jej skład mineralny. Pierwiastkami ujętymi na liście są z reguły: wapń (calcium), magnez (magnesium), sód (sodium), potas (potassium), krzem (silica). Wszystkie są niezbędne dla naszego zdrowia, a ich obfitość w wodzie pomaga nam uzupełniać ich niedobory. Wodę o wysokiej zawartości minerałów określa się popularnie mianem twardej. Statystyki wykazują, iż ludzie żyjący na obszarach gdzie woda jest twarda, znacznie rzadziej zapadają na choroby serca. Szczególne znaczenie przypisuje się tu wysokiej zawartości wapnia i magnezu, które wspólnie odpowiadają za prawidłową pracę mięśni, w tym sercowego. Warto też zwrócić uwagę na ph, czyli czynnik kwasowości. Skala ta ma 14 stopni zaczynając od kwasów (od 1 do 6) na zasadach kończąc (od 8 do 14). 7 jest neutralne. Ponieważ optymalnym ph dla ludzkiego organizmu jest przedział od 7 do 7,5 (lekka zasada), woda jaką pijemy powinna się w tym przedziale mieścić. Jeśli jest zbyt kwasowa (poniżej 7) organizm będzie tę różnicę rekompensował poprzez np. wykorzystanie zapasów własnego wapnia (który jest silną zasadą). Przy znacznym zakwaszeniu organizmu, czemu służą również słodycze, mięso i tytoń, szczególnie zagrożone stają się nie tylko kości i zęby, ale i wszystkie życiowe procesy. Woda wodzie nie równa Aby dokonać świadomego wyboru wody, dobrze jest wiedzieć, o czym informuje jej etykietka. Mineralna (Mineral) pochodzi z podziemnego zbiornika wodnego. Musi naturalnie zawierać określoną ilość minerałów nie mogą one być sztucznie dodane. Źródlana (Spring) pochodzi ze źródła, które naturalnie wypływa spod powierzchni ziemi. Jest butelkowana u źródła. Oczyszczona (Purified) produkowana poprzez destylację, odwróconą osmozę lub inne metody. Źródło pochodzenia nie musi być określone. Często posiada dodane minerały. Destylowana (Destilled) oczyszczona ze wszystkich minerałów. Czyste H2O. Najczęściej używana jest w żelazkach i maszynach przemysłowych. Gazowana (Sparkling) zawiera po zabiegach i uzupełnieniu tyle samo dwutlenku węgla, ile miała wypływając ze źródła. Filtry Tym, którzy sami chcą oczyścić wodę z kranu, z pewnością pomocne będą filtry. Na rynku jest ich kilkadziesiąt rodzajów. Od prostych dzbanków z wkładem po systemy na cały dom. Przed zakupem należy jednak dokładnie przemyśleć swoje oczekiwania. Nie tylko odnośnie ceny, ale i dokładności oczyszczania. Im będzie ono wyższe, tym więcej stracimy nie tylko toksyn, ale i wartościowych minerałów. A oto kilka przykładów: Dzbanek z wkładem opiera się na granulacie węglowym. Eliminuje niewielką część metali ciężkich i toksyn. Umożliwia przepływ większości ważnych minerałów. Choć poprawia smak, to nie usuwa m.in. fluoru. Częsta wymiana wkładów czyni go stosunkowo drogim w eksploatacji. Węglowy wolny, ale dość skuteczny. Może składać się z jednolitego bloku lub granulek, które często wzbogacone są antybakteryjnym związkiem srebra. Oczyszcza wodę ze znacznej części chemikaliów i bakterii. Nie zmienia ph wody i nie zatrzymuje minerałów. Montowany jest bezpośrednio do rur pod zlewem. Odwrócona osmoza działa na zasadzie odwróconego ciśnienia osmotycznego. Choć uzyskana woda jest bardzo czysta, pozbawiona jest też niestety minerałów. Aby uzyskać optymalny efekt, należy je uzupełniać we własnym zakresie. W sprzedaży dostępne są specjalne płyny do mineralizacji wody. Destylator pracuje poprzez odparowanie i ponowne skraplanie. Woda jest idealnie czysta, jednak nie polecana do spożycia gdyż wypłukuje zawarte w organizmie pierwiastki. Należy ją samemu mineralizować. Pytania do tej rubryki kierujcie na adres: zdrowie@goniec.com Autorka jest absolwentką naturopatii i homeopatii w College of Naturopathic Medicine w Londynie. 35

36 36 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

37 LUDZIE Zdjęcia: Jolanta Dolewska Dziewczyna z living roomu Delikatne światło poranka i niesamowite oświetlenie dochodzące z living roomów. To jedna z inspiracji utalentowanej polskiej fotografki, która od kilku lat tworzy w Walii. Piotr Płatek Living room. C o d z i e n n i e mamy z nim do czynienia. Mieszkamy w nim, odpoczywamy, spędzamy wolny czas. Pojawia się w filmach, w książkach odnajdujemy w nim naszych bohaterów, a w prasowych ogłoszeniach jest ważnym elementem wpływającym na cenę mieszkania. Trudno o coś bardziej pospolitego. Nic bardziej błędnego. Piękno i tajemniczość living roomu wydobyła w cyklu swoich zdjęć Polka Jolanta Dolewska, która od trzech lat mieszka w Wielkiej Brytanii. Skąd taki niecodzienny pomysł? Kiedy chodzimy wieczorem ulicami, dość naturalnym odruchem jest patrzenie się w stronę światła. Stąd zainspirowało mnie światło dochodzące z wnętrza domów. W Wielkiej Brytanii ze względu na architekturę, tzn. zabudowę jednorodzinnych domów, o wiele łatwiej jest obserwować, co się dzieje w living roomach, bo zazwyczaj są one na parterze opowiada 27-letnia studentka University of Wales Newport na kierunku fotografii dokumentalnej. Swoje zaskakujące zdjęcia młoda polska fotografka robiła głównie w miastach Walii, bo tu mieszka od dwóch lat. W cyklu obejrzeć można living roomy z Newport, Caerlon i Rogerstone oraz szkockiego Irvin. Co było najtrudniejsze przy tak niecodziennym pomyśle? Niełatwo było pukać do wypatrzonych domów, a potem pytać o pozwolenie na fotografowanie. Cykl o living roomach to tylko niewielka cześć pracy młodej fotografki, bo Dolewska to osoba niezwykła. Ma swój pomysł na życie i uparcie go realizuje. Zdaje się nie być zainteresowana komercją, co w obecnych czasach musi budzić uznanie. Jest zaangażowana w rożnego rodzaju działalność społeczną. Swego czasu organizowała szkołę romską dla dzieci ze slumsów w Macedonii, pomagała w zajęciach z fotografii dla dzieciaków w Kosowie. Obecnie w walijskim Newport pracuje z osobami upośledzonymi jako opiekun. Na talencie swojej studentki poznali się na uczelni w Newport. Dolewska za swoje zdjęcia i zaskakujące pomysły zdobyła niedawno na walijskim uniwersytecie prestiżową nagrodę Reginalda Salisbury. Dzięki pieniądzom z tego wyróżnienia mogła zrealizować swój kolejny projekt serię zdjęć w Mitrovicy. To seria portretów osób przesiedlonych połączona z fotografią pomieszczeń i krajobrazów zrobionych po obu stronach Mitrovicy. Wszystko to zaprezentowane na pocztówkach, które miały być symbolem możliwości przesłania ich z jednej strony na drugą rozbitego wojną miasta opisuje artystka. Skąd takie fotograficzne zainteresowania u młodej dziewczyny z Warszawy? Okazuje się, że Dolewska kontynuuje rodzinne tradycje. Tata był fotografem, zajmował się tym przez większość swojego zawodowego życia, przez pewien czas robił nawet zdjęcia w szkołach mówi. Ojciec był niewątpliwie pierwszym wzorem warsztatu fotografa, obecnie artystce imponują takie sławy jak pochodzący z Chile Alfredo Jaar czy Holender Rineke Dijkstra. Aktualnie zdolna studentka trzeciego roku pracuje nad swoim kolejnym projektem. Myśli o serii portretów Polaków, którzy pracują w Walii nocą i o świcie kończą swoją robotę. Poranne światło jest bardzo delikatne, a twarz człowieka po pracy w takim niesamowitym świetle jest bardzo ciekawa. Tak powstał pomysł porannych portretów zdradza. Jolanta Dolewska poszukuje osób pracujących nocą i mieszkających w Południowej Walii, które zgodziłyby się na opisywane w tekście poranne portety. Kontakt do artystki: joladolewska@hotmail.com, tel Więcej informacji o artystce można znaleźć na jej stronie internetowej: 37

38 38 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

39 fot. Matthew Fearn PAP Hazard na Wyspach Są wszechobecne. Jedne z najczęściej odwiedzanych miejsc w Wielkiej Brytanii. Zasadniczo trudno sobie bez nich wyobrazić kawałek miejskiego krajobrazu obok fish and chips, lokali serwujących kebaby i specjały kuchni tureckiej i małych, lokalnych sklepików z żywnością. Mowa oczywiście o zakładach bookmakerskich, w których lwią część swego czasu spędza duża część społeczeństwa zamieszkującego Wyspy Brytyjskie. Piotr Marek Pierwsze wzmianki o zakładach hazardowych pochodzą jeszcze z czasów poprzedzających panowanie Wilhelma Zdobywcy i sięgających czasów mitycznego króla Artura. Już w opowieściach o rycerzach Okrągłego Stołu znaleźć można elementy hazardu (wśród obserwujących zmagania rycerzy na turniejach panował zwyczaj obstawiania poszczególnych konkurentów i zakładania się o wynik poszczególnych walk). Zarówno władza świecka jak i duchowna nie omieszkała opodatkowywać prowadzących lokale, w których uprawiano grę w kości, w karty czy też prowadzono jakąkolwiek działalność hazardową. Wiele podobnych zakładów prowadziło swoją działalność nielegalnie, wliczając ryzyko wykrycia i ewentualnych kar w koszty prowadzenia tego typu działalności. Z czasem rządzący w Wielkiej Brytanii doszli do wniosku, że skoro ukrócić hazardu nie sposób, to należy ciągnąć z niego zyski. W czasach już nam współczesnych, w roku 1961, będący wówczas u władzy gabinet Harolda MacMillanna zalegalizował miejsca, w których prowadzono zakłady bookmakerskie i wprowadził szereg prawnych rozwiązań, mających na celu gwarancje uczciwości i rzetelności tego typu procederu. Od tego czasu mamy do czynienia z ciągłym, nieprzerwanym wzrostem tego typu działalności. Swego czasu w Wielkiej Brytanii prowadziło działalność ponad zakładów bookmakerskich. Obecnie, w wyniku konsolidacji, liczba ich spadła do około Czterech największych, tzw. high street bookmakers to William Hill, Ladbrokes, Gala Group oraz państwowy ToteSport. Zakłady bookmakerskie cieszą się niewątpliwie ogromną popularnością wśród angielskiego społeczeństwa. Obok wydawałoby się wrodzonej sympatii społeczeństwa angielskiego do wszelkiego rodzaju gier hazardowych, na popularność zakładów wpływ niewątpliwie ma, już wzmiankowane, korzystne dla nich (porównując chociażby ze Stanami Zjednoczonymi), obecne ustawodawstwo w Wielkiej Brytanii. Bookmaker, bookie czy też jak zwykło się go niekiedy określać w Polsce bukmacher to organizacja lub osoba, która przyjmuje zakłady i może wypłacać wygrane w zależności od rezultatu. Chcąc zostać bookmakerem w Wielkiej Porady Prawne EKONOMIA Od 14 lat jestem na rencie (nie widzę na jedno oko). Rok temu przyjechałem do Anglii, a kilka dni temu podjąłem pracę. Ile muszę pracować, żeby przejść na angielską rentę? Moja żona zaś 16 lat pracowała w Polsce, tu pracuje od trzech lat. Po jakim czasie należy jej się emerytura? Krystyna i Marian Emeryturę w UK można uzyskać na dwa sposoby. Po pierwsze na podstawie obowiązujących w danym państwie (UK) przepisów prawa i po spełnieniu określonych warunków. Po drugie, można uzyskać prawa do tzw. emerytury europejskiej. Mieszkańcy UK mogą korzystać z trzech rodzajów emerytury: State Pension (emerytura państwowa), Personal Pension (emerytura prywatna) lub Company Pension (emerytura firmowa). Do pobierania państwowej emerytury uprawnieni są mężczyźni, którzy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance contributions) przez 44 lata i kobiety, które płaciły składki przez 39 lat. Jeśli nie zostały przepracowane wymagane 44 (lub 39) lata, można uzyskać emeryturę państwową wysokości co najmniej 20,05 funtów tygodniowo, jednak należy mieć zaliczone co najmniej 25 procent wymaganych lat pracy. Mężczyźni mogą przejść na państwową emeryturę po skończeniu 65 lat, kobiety 60 (od 2020 roku również 65). Jednak należy pamiętać, że państwowa emerytura to zaledwie 82,05 funta tygodniowo. Emerytura prywatna otrzymywana jest od banku, kasy oszczędnościowej lub towarzystwa ubezpieczeniowego. Instytucje te inwestują opłacane składki przez lata poprzedzające emeryturę. Emeryturę prywatną można zacząć pobierać już w wieku 50 lat. Emerytura firmowa jest to fundusz emerytalny ustanowiony przez pracodawcę dla zatrudnionych przez niego pracowników. Jego warunki zależą od umowy z pracodawcą. Pracując w kraju Unii Europejskiej, nie traci się zapłaconych dotychczas składek na ubezpieczenie społeczne. Do przyszłej emerytury liczy się staż pracy we wszystkich państwach Unii. Mimo własnego systemu emerytalno-rentowego każdego państwa członkowskiego Unii i stosowania różnych zasad przyznawania świadczeń, obowiązuje unijny system koordynacji, który porządkuje relacje pomiędzy wewnętrznymi przepisami każdego z państw. Prawo do emerytury można uzyskać w kraju, w którym było się ubezpieczonym co najmniej przez rok, a zsumowany staż pracy we wszystkich krajach UE (w tym w Polsce) jest wystarczający do uzyskania emerytury w tym kraju. Jeżeli zostanie nabyte prawo do emerytury na podstawie przepisów prawa polskiego i po uzyskaniu tego prawa osoba uprawniona zamieszka na stale w innym państwie unijnym, to emerytura będzie przekazywana (transferowana) do tego kraju. Transfer dotyczy również rent, zasiłków dla bezrobotnych, chorobowych i macierzyńskich, dodatków pielęgnacyjnych, dodatków dla sierot zupełnych oraz zasiłków pogrzebowych. Wniosek o ustalenie prawa do polskiej emerytury lub renty bądź o jej transfer za granicę osoby zamieszkujące w UK powinny złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie w Departamencie Wypłat Świadczeń Zagranicznych, ul. Senatorska 10, tel. (22) , , Wypłaty polskich świadczeń dokonuje ZUS za pośrednictwem współpracujących zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych bądź też bezpośrednio na konto bankowe osoby uprawnionej. Maciej Kępiński, Radca Prawny Jeśli potrzebujecie porady prawnej, piszcie na adres redakcja@goniec.com. Nasz ekspert będzie odpowiadał na Wasze listy na łamach naszego tygodnika dwa razy w miesiącu. 39

40 EKONOMIA Porady ubezpieczeniowe Jakiś czas temu kupiłem ubezpieczenie samochodowe w internecie. Po kilku tygodniach firma ubezpieczeniowa podniosła mi cenę ubezpieczenia, ponieważ nie mogli zaakceptować moich polskich zniżek za bezszkodową jazdę, pomimo tego, że miałem list od mojego polskiego ubezpieczyciela. Co mogę teraz zrobić? Nie stać mnie na płacenie tak wysokiej składki. Jedną z największych zalet internetu jest to, że można wyszukać i kupić ubezpieczenie bardzo szybko bez konieczności rozmawiania z kimkolwiek. Musimy jednak pamiętać o tym, że cena, którą otrzymamy w internecie uzależniona jest od informacji, które wpiszemy do formularza. Ze względu na barierę językową, która dotyczy większości z nas, nie zawsze będziemy w stanie zrozumieć specjalistyczną terminologię ubezpieczeniową, a taka właśnie zawarta jest w zasadach ubezpieczenia (terms and conditions). Kupując ubezpieczenie przez internet nie mamy szansy uzyskania odpowiedzi na nasze pytania i wątpliwości, jeżeli takie mamy. Odpowiadając na Twoje pytanie: zanim zdecydowałeś się na kupno polisy w internecie, powinieneś był dowiedzieć się, czy firma ubezpieczeniowa, w której chcesz ubezpieczyć swój samochód zaakceptuje Twoje zniżki z Polski, a jeśli tak, to na jakich zasadach to zrobi. Na przykład, czy list musi być przetłumaczony na język angielski czy nie itd. Nasze doświadczenie w A-Plan Insurance pokazuje, że różne firmy ubezpieczeniowe wymagają różnych zaświadczeń o bezszkodowej jeździe. Musimy pamiętać o tym, że firma ubezpieczeniowa ma prawo podnieść nam cenę ubezpieczenia, jeśli nie dostarczymy odpowiednich dokumentów. Właśnie dlatego takie ważne jest, aby dowiedzieć się, na jakich zasadach będzie ubezpieczony nasz samochód zanim go ubezpieczymy. Jeśli cena ubezpieczenia po podwyżce nie jest dla Ciebie zadowalająca, dowiedz się na jakich zasadach możesz zrezygnować z niego i przenieść się do innej firmy, ale tym razem dowiedz się, czy ona zaakceptuje nie tylko Twoje zniżki, ale też inne dokumenty. W celu uzyskania dokładnych informacji skontaktuj się ze swoją firmą ubezpieczeniową. Wojciech Olejniczak A-Plan Insurance Jeśli potrzebujecie porady ubezpieczeniowej, piszcie na adres redakcja@goniec.com. Nasz ekspert będzie odpowiadał na Wasze listy na łamach naszego tygodnika dwa razy w miesiącu. Brytanii, należy postarać się o otrzymanie tzw. bookmaker s permit, które wydaje Betting Licensing Committee miejscowego Magistrates Court. Pozwolenie jest wydawane po upewnieniu się, że kandydat ubiegający się o nie jest osobą odpowiednią. Większość bookmakerów w Zjednoczonym Królestwie oferuje szeroką gamę zakładów, obejmujących zakłady w golfie, futbolu, tenisie, jak również te dotyczące wyścigów konnych i wyścigów chartów. Obecnie u niektórych bookmakerów zakładać można się o takie rzeczy jak prawdopodobieństwo tego, czy spadnie śnieg na święta Bożego Narodzenia, a także, jakie będą wyniki wyborów parlamentarnych czy kto okaże się zwycięzcą popularnych reality shows takich jak Big Brother, The X Factor bądź I m a Celebrity, Get Me out of Here. Ponieważ brytyjski sektor hazardowy jest ważną gałęzią brytyjskiej gospodarki, powstała konieczność jego prawnej regulacji i powołania szerokiej gamy instytucji, które miałyby za zadanie organizowanie i czuwanie nad prawidłowym i zgodnym z obowiązującymi przepisami przebiegiem poszczególnych dziedzin hazardu. Wypada wymienić najważniejsze z nich. Na samym szczycie rządowym ciałem, które kontroluje sferę hazardową w Wielkiej Brytanii jest departament do spraw kultury, mediów i sportu (Departament for Culture, Media and Sport). Jest on odpowiedzialny za prawo regulujące gry hazardowe i wyścigi, a także jest ich sponsorem. Nie od rzeczy będzie wspomnieć w tym miejscu, że w chwili obecnej wspomniany wyżej departament jest w trakcie wdrażania nowego ustawodawstwa dotyczącego gier hazardowych, które do września 2007 ma zastąpić wszystkie dotychczasowe regulacje w tej materii. Głównym celem tego tzw. new Gambling Act 2005 jest przeciwdziałanie przestępstwom w dziedzinie gier hazardowych, zapewnienie do nich równego i otwartego dostępu, a zarazem chronienie przed nim dzieci i osób dorosłych podatnych na uzależnienie od hazardu. Za wyścigi konne odpowiada HBLB (Horserace Betting Levy Board), która została ustanowiona przez Betting Levy Act z roku Do jego zadań należy zbieranie ustawowych opłat od bookmakerów i przeznaczanie tak zgromadzonych funduszy na między innymi ulepszenie wyścigów konnych (przeznaczanych jest na to blisko 90% środków, którymi dysponuje HBLB) czy wdrażanie najnowszych osiągnięć w nauce i edukacji weterynaryjnej. Wszystkie osoby i firmy posiadające pozwolenie na prowadzenie zakładów bookmakerskich na wyścigach konnych są zobowiązane prawem do wypełnienia i odesłania do HBLB wymaganych zgłoszeń i tam, gdzie to konieczne, do zapłacenia ustawowej opłaty. W następnych latach rząd planuje zastąpienie HBLB nowym organem. Odpowiednikiem HBLB jeśli chodzi o wyścigi chartów jest British Greyhound Racing Board. Wyścigi chartów, po niezbyt udanych latach 60. i 70. ubiegłego wieku, przeżywają obecnie renesans i cieszą się wciąż rosnącą popularnością. Z publicznością dochodząca do 4 milionów rocznie, blisko 3 miliardami funtów zakładów i 11 milionami nagród, mogą stanowić przedmiot zazdrości reszty przemysłu rozrywkowego. Zwycięzcy, tacy jak Rapid Ranger, Toms The Best, Spring Rose czy Ballyregan Bob, znani są szeroko miłośnikom wyścigów chartów. Rozstrzyganiem spornych kwestii wśród bookmakerów zajmuje się The Independent Betting Arbitration Service (IBAS), który został utworzony jesienią 1998 roku za aprobatą rządu i pomocą środowiska skupionego wokół zakładów bookmakerskich (ponad 95% bookmakerów należy do prowadzonego przez niego rejestru i korzysta z jego usług). Ci z bookmakerów, którzy zarejestrowali się w IBAS, zobowiązują się tym samym do przestrzegania jego rozstrzygnięć, pod groźbą usunięcia z rejestru. Pomimo tego, że przynależność do IBAS nie jest obowiązkowa a jego wyroki nie mogą być egzekwowane na drodze prawnej, ze względu na jego powszechność spełnia on niezwykle ważną rolę w utrzymywaniu właściwych standardów w dziedzinie zakładów bookmakerskich. W miarę rozwoju technologii, świat hazardu coraz śmielej wykorzystuje nowe możliwości, które niesie ona ze sobą. Z nadejściem internetu większość szanujących się bookmakerów założyło w nim strony internetowe, gdzie klienci mogą sprawdzić ceny i postawić zakłady. Gwałtowny rozwój gier hazardowych w internecie jest łączony ze wzrostem liczby osób uzależnionych od hazardu, jak utrzymują brytyjskie organizacje udzielające porad i pomocy uzależnionym, GamCare i Gamblers Anonymous. Zakłady są obecnie również przyjmowane telefonicznie, przy użyciu SMS-ów. O skali hazardu w Wielkiej Brytanii może świadczyć fakt, że w samym tylko roku 2005 na zakłady przeznaczono niemalże 48 miliardów funtów, a 64% dorosłych wzięło udział w przynajmniej jednej grze hazardowej w ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających badania (przeprowadzone między wrześniem 2005 roku a marcem 2006). Jak wynika z rezultatów British Gambling Prevalence Study opublikowanych w 2000 roku, ocenia się, że około 0,6% dorosłych w Wielkiej Brytanii są osobami mającymi problem z grami hazardowymi. Rosną więc, obok zysków, koszta społeczne uprawiania hazardu. Rok 2007 będzie dla właścicieli i prowadzących zakłady bookmakerskie w Wielkiej Brytanii prawdopodobnie równie udany jak lata poprzednie. Należałoby także wszystkim osobom korzystającym z bookies życzyć, by był on rokiem udanym także dla nich, a do rozrywki, jaką niewątpliwie jest obstawianie wyników Premiership, wyścigów konnych, wyścigów chartów czy jakichkolwiek innych zawodów podchodzili ze zdrowym rozsądkiem, który często zmącony jest przy tego typu okazjach mirażem wielkiej wygranej. 40 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

41 EDUKACJA Studia, studia, studia W poprzednim dodatku edukacyjnym Gońca Polskiego pisaliśmy o studiach w Wielkiej Brytanii ogólnie. Dziś wyjaśniamy system rekrutacji, a także dajemy kilka wskazówek co do wyboru uczelni i kierunku studiów. Aleksandra Janulewicz Pierwszym pytaniem, jakie kandydaci na studia brytyjskie muszą sobie zadać brzmi: czy się do nich nadają? Dwa wymagania są najważniejsze: matura i dość dobra znajomość języka angielskiego. W Wielkiej Brytanii rolę polskiej matury pełnią tzw. A- -levels, które są zdawane przez brytyjskich uczniów i wymagane przez uczelnie. To właśnie uczelnie, w zależności od ich poziomu i prestiżu, żądają rezultatów A, B, czy względnie C lub D z odpowiednich przedmiotów podczas procesu rekrutacji (A, B, C, D opowiadają odpowiednio polskim celującym, bardzo dobrym, dobrym i dostatecznym). Kandydaci z zagranicy muszą przedstawić jakiś odpowiednik A-levels, czyli w przypadku Polaków będzie to świadectwo maturalne (które warto już zawczasu przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego na angielski, co jest dalej i tak konieczne). Więc absolwenci polskich liceów czy techników z dobrymi ocenami mają już spore szanse na przyjęcie na jedną z brytyjskich uczelni. Znajomość języka Następny krok do wykonania to udowodnienie dobrej znajomości angielskiego w mowie i piśmie. Tu cudzoziemcom uczelnie także stawiają wymagania zgodnie z ich poziomem nauczania. Wymagają więc certyfikatów, które muszą być nowsze niż dwuletnie, to znaczy, że egzamin nie mógł się odbyć dawniej niż dwa lata temu. Najczęściej wymagany jest IELTS (International English Language Testing System) i TOEFL (Test of English as a Foreign Language), a rzadziej jest to CAE (Cambridge Certificate in Advanced English) bądź też CPE (Cambridge Certificate of Proficiency in English). Uczelnie o wysokim poziomie i niektóre kierunki (jak prawo) zwykle wymagają kolejno: IELTS około lub powyżej 7.0, TOEFL około 600, natomiast tym nieco słabszym wystarczają odpowiednio: IELTS około 6.0 i TOEFL w granicach Kandydaci, którzy nie mają jeszcze certyfikatu lub też nie czują się jeszcze na siłach aby go zdawać, nadal mogą starać się o przyjęcie na studia! Proces przyjmowania Proces wnioskowania o przyjęcie na studia można rozpocząć zanim spełni się wszystkie wymagania. Tak też robią Brytyjczycy wnioskując do 15 stycznia jeszcze przed egzaminami A-levels, których wyniki dostają w sierpniu. Należy wiedzieć, że wnioskować powinno się do 15 października roku London College of Excellence Contact: Marta Ptaszek Tel: Fax: info@lce.org.uk martaptaszek@op.pl Website: Edukacja wyższa w Londynie? Czemu nie? Przyłącz się do LCCM. Oferujemy: - atrakcyjne ceny - kursy; angielskiego już od kursy (Diploma, Advance Diploma In Business, Tourism, Traveling) kursy księgowości ACCA, CIMA - IT kursy IMIS, ACP - programy pomostowe (ABE) studia licencjackie (BBA) - studia wyższe - MBA - współpracujemy z University of East London, University of Wales, University of Sunderland - MSc University of Pourthsmoth London College of Computing & Management Contact: Marta Ptaszek Tel: Fax: info@lccm.uk.com martaptaszek@op.pl Website:

42 EDUKACJA poprzedzającego pierwszy rok akademicki w przypadku gdy kandydat wybiera się na Oxford lub Cambridge lub też na medycynę, weterynarię czy też na studia stomatologiczne. Dla wszystkich innych data przyjmowania wniosków mija 15 stycznia. Datę tę warto zapamiętać i jej przestrzegać, ale nie jest ona jeszcze ostateczna. Spóźnialscy mogą jeszcze wnioskować do 30 czerwca, ale ci na odpowiedzi z uczelni będą musieli poczekać. W sierpniu, gdy wyniki A-levels są ogłoszone, wielu kandydatów jest odrzucanych z powodu zbyt niskich ocen. Wtedy szanse mają jeszcze raz ci spóźnieni i gorsi kandydaci, gdyż następuje tzw. Clearing gdy te gorsze uczelnie próbują zapełnić swoje wolne miejsca. Robią to ze względu na czesne, które studenci im zapłacą, a także ze względu na dofinansowanie od brytyjskiego rządu i tym sposobem zapełniają ostatnie wolne miejsca. Tak więc nawet w sierpniu na bodaj dwa miesiące przed rozpoczęciem nauki udaje się wielu kandydatom jeszcze załapać. Jest to czas stresujący dla wszystkich, telefony uczelni pracują bezustannie, więc jest oczywiste, że lepiej oszczędzić sobie stresu i miejsce zaklepać sobie wcześniej. Jak to zrobić? UCAS Service Procesem edukacji zajmuje się UCAS czyli University & Colleges Admissions Service. Zgłoszenia przyjmowane są przez internet na stronie gdzie także można wyszukać dla siebie odpowiednią uczelnię i kierunek. To, jak wypełnić taki wniosek poprawnie, wyjaśnimy już wkrótce. Najważniejsze, co mają zrobić kandydaci, którzy pragną rozpocząć naukę już w najbliższym roku akademickim 2007/ 2008, to wybór kierunku, uczelni oraz spełnienie choć części ich wymagań. Koniecznie należy postarać się o tłumaczenie świadectwa maturalnego u tłumacza przysięgłego, które to będzie potrzebne prędzej czy później podczas procesu wnioskowania o przyjęcie na studia. Osoby po szkołach zawodowych, które nie mają polskiej matury mogą się zapisać na kursy A-levels w wielu college ach w Wielkiej Brytanii. Natomiast osoby, które jeszcze nie mają certyfikatu, a są w stanie go wyrobić przed 15 stycznia, powinny nadal wnioskować. Dlaczego? Już wyjaśniam. Wnioski do wszystkich uczelni na studia licencjackie przyjmuje UCAS, nie wysyła się więc żadnych podań do wybranych uczelni. To UCAS działa w imieniu studenta. Jest to wyłącznie elektroniczny system, dostępny na wyżej wymienionej stronie internetowej. Za jego pomocą można starać się o przyjęcie na aż do sześciu kierunków (czterech w przypadku wnioskowania o przyjęcie na medycynę, weterynarię czy stomatologię) a uczelnie nie mają wglądu w listę pozostałych uczelni, o przyjęcie na które stara się kandydat. Wniosek składa się z kilku sekcji dotyczących kwalifikacji edukacyjnych (ukończone szkoły, kursy, certyfikaty), danych osobistych, statusu dotyczącego kraju pochodzenia (potrzebnego do wyliczenia przyszłego czesnego), innych informacji, w tym referencji, i przede wszystkim osobistego oświadczenia. Takie oświadczenie jest pisane przez kandydata i uczelnie traktują je bardzo poważnie. Generalnie powinno ono zawierać powody zainteresowania kierunkiem i nadzieje związane z przyszłością po jego ukończeniu. Złożenie wniosku kosztuje pięć funtów w przypadku wnioskowania o przyjęcie na jeden kierunek a 15 funtów, jeżeli kandydat ubiega się o przyjęcie na więcej niż jeden kierunek. UCAS kontaktuje się z wybranymi przez kandydata uczelniami i przez funkcję tracking pozwala na śledzenie postępowania. Uczelnie po podjęciu decyzji informują UCAS i studenci mogą dostać oferty bezwarunkowe (unconditional offers) lub też warunkowe (conditional offers). Ta pierwsza oznacza przyjęcie na uczelnię, czyli gwarancję miejsca, a druga wyszczególnia warunki przyjęcia, które musi spełnić kandydat do określonego terminu. Najczęściej są to określone wyniki A-levels, a w przypadku Polaków może to być, powiedzmy, warunek zdania IELTS na 6.5. W taki sposób można starać się o przyjęcie na uczelnię z góry, jeszcze przed spełnieniem warunków. Jak wybrać odpowiednie studia? Decyzja o podjęciu studiów wymaga wyboru dotyczącego czterech głównych kwestii: rodzaju studiów (licencjackie czy magisterskie), trybu studiów (dzienne czy zaoczne), kierunku i uczelni. Czym się kierować w wyborze kierunku? Ogólnie rzecz biorąc, powinno się brać pod uwagę własne zdolności i zainteresowania. Doskonale jest, jeśli wybrany kierunek idzie w parze z wymarzonym długoterminowym zawodem. A wybór kierunków (courses) jest niemal nieograniczony. Są kierunki standardowe jak psychologia, matematyka, fizyka, księgowość, języki. Są też bardziej oryginalne, jak na przykład studia o mediach. Możliwe są także kombinacje kierunków, które mogą być pozornie ze sobą niezwiązane: filozofia i biznes, języki i ekonomia. Niektóre uczelnie oprócz tego, że dają wybór 300 kierunków, ponadto wręcz pozwalają samemu studentowi stworzyć własny program nauczania i dają swobodny wybór, o ile tylko student uzyskuje odpowiednią liczbę punktów na każdym roku. Czasem wybór, na który pozwalają uczelnie może być przytłaczający. Niektórzy studenci wiedzą co ich interesuje, na przykład ogólnie medycyna, a muszą podjąć szczegółową decyzję: czy będzie to stomatologia, akupunktura bądź też weterynaria. Podobnie z biznesem: księgowość, zarządzanie czy też marketing. W takiej sytuacji najlepiej jest się zaznajomić z planem danego kierunku by sprawdzić, czy zawiera on to, czego dany student oczekuje. Poszczególne uczelnie najczęściej określają na swoich stronach internetowych, co dane kierunki zawierają. Czas spędzony pracowicie na poszukiwaniu odpowiedniego kierunku z pewnością w przyszłości zaprocentuje. Bo przecież jest to dosyć oczywiste, że jeśli przyjdzie się uczyć czegoś, co kogoś nie interesuje, zaangażowanie i poświęcenie włożone w naukę będzie mniejsze, a ponadto widoczne na dyplomie w postaci niskiej oceny. Podobnie, jeżeli studia okażą się być inne niż to było przewidywane, istnieje prawdopodobieństwo, że się ich nie skończy, co jest zupełną stratą czasu. Wybór uczelni Generalnie są trzy rodzaje instytucji, w których można podjąć studia: uniwersytety, college (które nie są uniwersytetami, ale w połączeniu z lokalnym uniwersytetem oferują kierunki studiów kończące się także uzyskaniem dyplomu) i zagraniczne instytucje posiadające kampusy w Wielkiej Brytanii (na przykład American Intercontinental University czy University of Notre Dame). W całej Wielkiej Brytanii jest ponad 42 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

43 120 college ów i uniwersytetów oferujących wyższe studia. Spośród nich najwięcej jest uniwersytetów i one cieszą się największym prestiżem i popularnością. Wybierając uczelnię, najlepiej najpierw dowiedzieć się, czy oferuje ona dany kierunek. Można to zrobić na stronie lub Wyniki wyszukiwania pokażą uczelnie, które prowadzą dany kierunek. W przypadku niemal każdego kierunku pojawi się długa lista instytucji, więc szukając ponownie warto ją skrócić przez wprowadzenia regionu geograficznego, który interesuje kandydata (na przykład Londyn, Szkocja, Walia itp.) Następnym etapem w poszukiwaniach jest wybór poziomu uczelni. Jeżeli chcemy uczyć się na prestiżowym uniwersytecie, to wymagania podczas procesu rekrutacji są wysokie, ale i taki jest poziom nauczania. Także brytyjscy pracodawcy znają rankingi i czasem wolą absolwentów lepszych uczelni. The Guardian corocznie przeprowadza ranking uczelni, który jest jednym z najbardziej wiarygodnych w Wielkiej Brytanii. Jego wyniki dla roku 2005 są dostępne na stronie ,00.html Wyniki są ustawione domyślnie, jednak można zmienić je na bardziej spersonalizowane. Najlepiej jest starać się o przyjęcie na dobre uczelnie a dodatkowo starać się o przyjęcie na nieco gorszą uczelnię na wypadek, gdyby coś poszło nie tak. W wyborze uczelni są pomocne tzw. dni otwarte (open days) podczas których kandydaci mogą pooglądać kampusy, podpatrzeć studentów i zadawać pytania oprowadzającym ich pracownikom uczelni. Pewną alternatywą dla standardowych studiów jest najliczniejsza uczelnia brytyjska: The Open University ( ac.uk). Działa ona na zasadzie nauczania na odległość, korespondencyjnie, ale dyplomy uzyskiwane po ukończeniu tam studiów nie są inne od tradycyjnych. Także pracodawcy rozpoznają tą uczelnię a jakość nauczania jest jedną z najlepszych w Wielkiej Brytanii. Wielu spośród studentów to osoby niepełnosprawne, a 70 proc. wszystkich studentów pracuje na cały etat i uczy się w wolnym czasie. Zajęcia odbywają się indywidualnie, we własnym czasie, przy pomocy specjalnych podręczników, kaset audio i wideo, programów telewizyjnych, płyt CD a czasem wideo-konferencji. Studenci są pod opieką własnych nauczycieli i są zobowiązani pisać prace (assignments), wypełniać elektroniczne testy i zdawać egzaminy w specjalnych centrach Open University. Wszelkie szczegóły, także i koszt studiów (płacony za przedmiot w zależności od liczby punktów, jaką jest wart) są podane na wyżej wymienionej stronie internetowej. 43

44 Przygotowuje Ewa Tułasiewicz Magda Cześć. Nazywam się Magda. Mam 8 lat. Chodzę do angielskiej szkoły; chodzę też na taniec, który nazywa się Capoeira. Pozdrawiam wszystkie dzieci i rodziców w Londynie. Zdjęcia można przesyłać pocztą na adres redakcji: Goniec Polski 48 Haven Green, Ealing London W5 2NX lub mailem na adres: dziecko@goniec.com R E K L A M A KAWAŁY Noworoczne postanowienia Jasia: Rok Postaram się przeczytać 20 wartościowych książek. Rok Przeczytam 10 wartościowych książek. Rok Postaram się przeczytać chociaż 5 książek. Rok Wreszcie skończę krzyżówkę! * Pan Adaś wpada do baru i od drzwi woła: - Kolejka dla wszystkich! Niech nam się szczęści w Nowym Roku! - Zwariował pan? uspokaja go kelner będzie pan składał życzenia noworoczne w połowie lutego??? - O rany... jeszcze nigdy tak długo nie wracałem z imprezy! Cześć, dzieciaki! Święta, Święta i już po Świętach, ale to przecież nie koniec świata. Choinka jeszcze stoi, a przed nami fantastyczny okres bali kostiumowych i nowy pełen obietnic rok! Fajerwerki, śnieg, muzyka, Już szampana każdy łyka. Stary rok się w nowy zmienia, Szczęścia ślemy Wam życzenia! SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU!!! H uczne świętowanie sylwestra zaczęło się w roku Przerażeni ludzie czekali na spełnienie się przepowiedni o końcu świata. Kiedy północ minęła i nic strasznego nie nastąpiło, ogarnęła ich szaleńcza radość, a papież wygłosił pierwsze błogosławieństwo Urbi et orbi Miastu (Rzymowi) i światu. Zwyczaj zaczynania Nowego Roku zawsze 1 stycznia wprowadził Juliusz Cezar przeprowadzając w 46 roku p.n.e. reformę kalendarza, który przestał zgadzać się z porami roku. Wcześniej Rzymianie zaczynali rok 1 marca. Nie wszędzie jednak wypada to w tym samym czasie. Na przykład księżycowy chiński rok kończy się w styczniu lub lutym. Stara legenda opowiada, że straszny smok polował na ludzi właśnie w tym okresie. Odpędzono go biciem w bębny, głośną muzyką i fajerwerkami. Od tego czasu dzieje się tak rokrocznie. Chińczycy bawią się tłumnie na ulicach w towarzystwie ogromnych papierowych smoków upamiętniających legendarną bestię. NIEDŹWIADEK Niedźwiedzie polarne to ogromne drapieżniki. Samce ważą kg i mierzą 2,5 do 3 m. Zamieszkują arktyczne tereny półkuli pn. do granicy występowania pól lodowych, czyli swobodnie pływającej kry. Zimę spędzają polując na dryfującym lodzie, żywiąc się głównie fokami. W ten sposób przemierzają do 80 km dziennie! W lecie, kiedy pola lodowe się cofają, przenoszą się na ląd, gdzie ich jadłospis jest dużo bogatszy. Niedźwiedzie polarne są świetnie przystosowane do skrajnych warunków. Nigdy nie zamarzają chroni je warstwa tłuszczu a długie, nie nasiąkające wodą futro porasta nawet ich stopy. Włosy białych misi to puste w środku rurki, co zapobiega utracie ciepła i pozwala przedostać się ciepłu słońca do wewnątrz. Mogą za to łatwo umrzeć z przegrzania, np. uciekając zbyt długo przed samolotem lub skuterem śnieżnym. Jeśli w marcu lub kwietniu niedźwiedzica zajdzie w ciążę, musi intensywnie polować, by, zanim w październiku wycofa się do gawry, przytyć do 500 kg. To pozwoli jej przetrwać bez jedzenia 4 miesiące, podczas których urodzi i zacznie karmić jedno lub dwoje młodych. Maleństwa są niezwykle małe ( g każde) i bezwłose. Dlatego mama może zostawić je i coś zjeść dopiero po 3-4 miesiącach, kiedy chronić je będzie własne, śnieżnobiałe futerko. Niedźwiadki spędzą z mamą prawie trzy lata, z których pierwsze 18 miesięcy będzie stanowić o ich przeżyciu. Dopiero wtedy przestaną potrzebować mleka, stracą zęby mleczne i nabędą od matki niezbędne do przeżycia minimum umiejętności łowieckich. Masowo wybijane dla swych pięknych futer, białe niedźwiedzie były na początku lat 60. XX wieku na skraju zagłady. Objęcie ich ochroną pozwoliło na stopniowe odbudowanie populacji, jednak dziś znów są zagrożone. Z roku na rok zmniejsza się obszar pól lodowych, na których białe misie mogą polować. KRZYŻÓWKA 44 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

45 skrzynka kontaktowa MONIKA MELLOR MAMA NA WYSPACH Witam! Mieszkam w Anglii od czerwca 2006 roku razem z mężem (mąż jest tu już od ponad 2 lat) i 9 letnią córką, na którą pobieram zasiłek (Child benefit) i mam numer ubezpieczenia. Obecnie jestem w 9 miesiącu ciąży; nigdy w Anglii nie pracowałam. Moje pytanie dotyczy zasiłku porodowego czy becikowego. Czy należą mi się jakieś pieniądze po porodzie czy jakieś macierzyńskie (nie jestem zarejestrowana w Jobcentre). Proszę o pomoc w tej sprawie. Z góry dziękuje za odpowiedź Marta Witam, Pani Marto! Sure Start Maternity Grant (odpowiednik becikowego) jest jednorazowym, bezzwrotnym świadczeniem mającym na celu pomoc finansową matkom po urodzeniu lub adoptowaniu dziecka. Przysługuje osobom o niskich dochodach, które pobierają Income Support (zasiłek dla bezrobotnych), Job Seekers Allowance (zasiłek dla osób poszukujących pracy), Child Tax Credit, którego wysokość przekracza element rodzinny (family element), Pension credit lub Working Tax Credit z wliczonym dodatkiem chorobowym (disability i severe disability element). Wysokość świadczenia wynosi 500. Wystarczy, żeby jeden z partnerów pobierał któryś z powyższych zasiłków, aby należał się on matce. Ponieważ nie pracowała Pani w Anglii, nie będzie Pani przysługiwał Statutory Maternity Pay, ani Maternity Allowance. Więcej informacji, jak również formularz SF100 Sure Start można znaleźć na stronie: dwp/2002/maternity/index.asp lub w lokalnym Jobcentre Plus Pozdrawiam Monika Mellor Pani Moniko! Mam na imię Aneta, mam 28 lat. Jestem w Londynie od pięciu lat. Mieszkam z partnerem i naszym 19-miesięcznym dzieckiem w wynajętym mieszkaniu. Parę dni temu dostaliśmy decyzję o zatwierdzeniu naszej prośby o pożyczkę na kupno domu. Partner wykazywał się do tej pory niewielkimi dochodami, ale teraz ulegnie to zmianie w związku z przyznaniem kredytu. Ja jestem artystką malarką i chciałabym w nowym roku zarejestrować się jako self employed. Spodziewam się minimalnych dochodów. Abym mogła pracować, będę musiała oddać dziecko do przedszkola i tu mam pytanie czy mogę ubiegać się o dofinansowanie do placówki w tej sytuacji? Jeżeli tak, to bardzo proszę o bliższe informacje: gdzie, jak to wygląda i jaki procent dodatku byłabym w stanie uzyskać. Z góry serdecznie dziękuję Aneta Droga Pani Aneto! W Wielkiej Brytanii 9 na 10 rodzin ma prawo do korzystania z różnorakiej pomocy państwa związanej z kosztami opieki nad dziećmi. Aby się ubiegać o taką pomoc, należy złożyć podanie o Child Tax Credit i Working Tax Credit z elementem opieki nad dzieckiem (childcare element). Osoby, które otrzymują te zasiłki mogą się starać o dofinansowanie do opieki nad dziećmi w przypadku: Rodziców samotnie wychowujących dzieci, pracujących przynajmniej 16 godzin. Gdy oboje z partnerów pracują przynajmniej 16 godzin tygodniowo. Jedno z partnerów pracuje przynajmniej 16 godzin tygodniowo, a drugie pozostaje w domu, ponieważ nie jest w stanie podjąć pracy ze względu na stan zdrowia. Child care element może wynosić nawet do 80% kosztów (70% ze 175) tygodniowo na jedno dziecko lub 210 (70% z 300) tygodniowo na dwoje lub więcej dzieci. Warunkiem jest, by opiekunka, przedszkole, lub grupa zabawowa były zarejestrowane i posiadały akredytację. Więcej informacji na ten temat może Pani znaleźć dzwoniąc do HM Revenue and Customs pod numer: , wchodząc na stronę www. hmrc.gov.uk/taxcredits lub w lokalnym Jobcentre Plus. Pozdrawiam Monika Mellor Zasiłek macierzyński Drogie Mamy i przyszłe Mamy na Wyspach! Wiele z listów, które ostatnio otrzymuję porusza temat urlopu i zasiłku macierzyńskiego. Trudno mi odpowiedzieć na każdy z nich z osobna, dlatego postanowiłam w tym tygodniu zająć się bardziej szczegółowo zasadami przyznawania Statutory Maternity Pay i Maternity Allowance. Komu, ile i jak długo są one wypłacane? Statutory Maternity Pay jest świadczeniem mającym na celu pomóc finansowo młodym mamom kilka tygodni przed porodem i po urodzeniu dziecka. Pieniądze, które są odpowiednikiem pensji wypłaca pracodawca, on też odliczy podatek i ubezpieczenie NI. Warunki, które trzeba spełnić, by móc otrzymać Statutory Maternity Pay to: Pracować do tzw. tygodnia kwalifikującego (qualifying week), który jest 15 tygodniem przed datą przewidywanego porodu. Być zatrudnioną przez tego samego pracodawcę bez przerwy przez przynajmniej 26 tygodni do 15 tygodnia przed przewidywaną datą porodu. Niepełne tygodnie liczone są jak pełne. Otrzymywać średnie wynagrodzenie przynajmniej 84 tygodniowo przed potrąceniem podatku. Jest to wysokość minimalna zarobków (tzw. Lower Earnings Limit), aby móc starać się o zasiłki, ponieważ dopiero od zarobków powyżej tej kwoty odtrącane są pieniądze na składki ubezpieczeniowe National Insurance Contributions. Najwcześniej SMP może być wypłacany od 11 tygodnia przed planowaną datą porodu, najpóźniej od dnia urodzenia dziecka. Matkom dzieci urodzonych przed i 31 marca 2007, które kontynuują pracę po rozpoczęciu 11 tygodnia przed porodem, pieniądze będą wypłacane od pierwszej niedzieli, która nastąpi po dniu, w którym przestają pracować. Natomiast od 1 kwietnia 2007, jeśli kobieta będzie kontynuować pracę po11 tygodniu przed planowanym porodem, będzie ona mogła sama zdecydować, kiedy chce by pracodawca zaczął wypłacać pieniądze. Oznacza to, że pieniądze mogą zacząć być wypłacane od pierwszego dnia urlopu macierzyńskiego. Jeśli dziecko urodzi się przed rozpoczętym 11 tygodniem lub przed planowanym rozpoczęciem otrzymania świadczenia, SMP zacznie być wypłacane dzień po porodzie. Innym czynnikiem, który może wpłynąć na zmianę daty początkowej świadczenia jest pójście na zwolnienie lekarskie z powodu dolegliwości związanych z ciążą w ostatnich 4 tygodniach przed rozwiązaniem. W tej sytuacji SMP będzie wypłacane od pierwszego pełnego dnia zwolnienia. W razie gdy kobiecie przysługuje SMP, a przerwie ona pracę po rozpoczęciu 15 tygodnia przed datą planowanego porodu, ale przed początkiem 11 tygodnia, SMP zacznie być wypłacane na początku 11 tygodnia. Z kolei gdy kobieta przerwie pracę z początkiem 11 tygodnia, a przed rozpoczęciem planowanego urlopu macierzyńskiego, SMP zacznie być wypłacane: Od pierwszej niedzieli po zakończeniu pracy w przypadku dzieci urodzonych przed/i 31 marca 2007 Dzień po przerwaniu pracy w przypadku dzieci urodzonych po/i 1 kwietnia Świadczenie SMP jest wypłacane przez 26 tygodni w przypadku dzieci urodzonych przed/i 31 marca 2007 i 39 tygodni w przypadku dzieci urodzonych po/i 1 kwietnia Wysokość w obu przypadkach wynosi 90% średniego wynagrodzenia, bez górnego ograniczenia, przez pierwsze 6 tygodni. W pozostałych tygodniach (20 w przypadku dzieci urodzonych przed i 33 w przypadku dzieci urodzonych po ) wysokość świadczenia jest równa 90% średniego wynagrodzenia, lub tzw. standard rate, czyli stawce podstawowej wynoszącej tygodniowo. Wypłacana zostanie kwota niższa. Jak starać się o Statutory Maternity Pay? Poinformuj pracodawcę, kiedy zamierzasz przerwać pracę i pójść na urlop macierzyński. Należy to uczynić przed 15 tygodniem przed planowaną datą porodu. Datę tę możesz zmienić, lecz musisz powiadomić pracodawcę z 28-dniowym uprzedzeniem. Dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie (maternity certificate MATB1) potwierdzające, kiedy dziecko ma się urodzić (wydawane ok. 21 tygodnia ciąży przez lekarza lub położną) nie później niż 3 tygodnie po planowanej dacie rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Bez zaświadczenia pracodawca nie może wypłacić świadczenia. SMP wypłacane jest w ten sam sposób co pensja. Osoby, które pracują dla dwóch pracodawców, mogą starać się o pieniądze od obu. Również w przypadku gdy kobieta nie planuje powrotu do pracy, a kwalifikuje się do otrzymania SMP, może nadal otrzymać świadczenie, którego nie musi potem zwracać. Pracującym partnerom młodych matek należą się 2 tygodnie płatnego urlopu Statutory Paternity Leave, jeśli spełni wymagane warunki. Więcej informacji można uzyskać wchodząc na stronę Osoby, które nie kwalifikują się do otrzymania Statutory Maternity Pay mogą mieć prawo do Maternity Allowance (zasiłku macierzyńskiego). O tym w następnym numerze. 45

46 46 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

47 ROZRYWKA Rozwiązywanie SUDOKU nie wymaga wykonywania żadnych matematycznych działań, niezbędna jest natomiast cierpliwość, spostrzegawczość oraz umiejętność logicznego myślenia. Rozwiązywanie SUDOKU polega na wpisaniu do diagramu brakujących cyfr w taki sposób, aby w każdym poziomym rzędzie i w każdej pionowej kolumnie oraz w każdym małym kwadracie 3x3 kratki (o pogrubionych bokach) znalazły się wszystkie cyfry od 1 do 9. Każda z cyfr w rzędzie, w kolumnie czy w małym kwadracie może być wpisana tylko raz. Jan Bartoszek 47

48 KULTURA Życie wg Andrzeja Munka Tragiczna śmierć reżysera podczas pracy nad filmem Pasażerka przerwała jedną z najbardziej obiecujących karier w historii polskiego filmu. Andrzej Munk to współtwórca tzw. polskiej szkoły filmowej, nauczyciel Romana Polańskiego i Jerzego Skolimowskiego w Łódzkiej Szkole Filmowej. Dorota Charczuk Retrospektywa Andrzeja Munka Kino Riverside Studios, Crisp Road, Hammersmith, London W6 9RL Telefon: Bilety: 6.50 lub 5.50 Filmy są wyświetlane z angielskimi napisami. Środa 10 stycznia Zezowate szczęście ( Bad Luck ) godz Obywatel Piszczyk ( Citizen Piszczyk ) godz Środa 17 stycznia Spacerek staromiejski ( A Visit to the Old City ) godz Człowiek na torze ( Man on the Track ) godz Pasażerka ( Passenger ) godz Ostatnie zdjęcia ( The Last Pictures ) godz Niby nie tak dawne czasy PRL-u, a jednak na tyle odległe, że prawie nieistniejące w świadomości młodego pokolenia. Dla ludzi urodzonych w latach 80. okres ten jest znany jedynie z historii. Suche fakty nie przemawiają jednak tak dobrze do wyobraźni jak obrazy. Szczególnie ruchome obrazy Andrzeja Munka. Retrospektywę jego filmów można obejrzeć w kinie Riverside Studios. Odrzucając hurra-optymizm socrealizmu artysta portretował polski nacjonalizm i heroizm poprzez pryzmat satyry i absurdu. Filmy, które stworzył składają się na spójne dzieło nonkonformisty, którego głównym celem było ukazanie głupoty panoszącej się w Polsce w połowie ubiegłego stulecia. W czerwcu 1939 przyszły reżyser ukończył gimnazjum w Krakowie, w czasie okupacji przeniósł się do Warszawy. Musiał ukrywać się z racji swego żydowskiego pochodzenia. W stolicy pracował w firmie budowlanej jako technik. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Potem jako robotnik pracował w Monopolu Tytoniowym w Mogile pod Krakowem i przy kolejce linowej na Kasprowy Wierch (był dozorcą kolejki i mieszkał w schronisku). Po wyzwoleniu powrócił do Warszawy. Podjął studia na Politechnice Warszawskiej na wydziale architektury (przerwane na skutek choroby), następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, wreszcie wstąpił do szkoły filmowej w Łodzi. W latach pracował w Wytwórni Filmów Dokumentalnych, początkowo jako operator Polskiej Kroniki Filmowej, potem jako reżyser filmów dokumentalnych. Kolejarskie słowo, czy zrealizowany wspólnie z Witoldem Lesiewiczem Gwiazdy muszą płonąć to filmy przełamujące socrealistyczny schemat. Munk starał się choć częściowo wyrwać widza z idylli PRL-u, tej wizji nieistniejącego świata. Świata utopii stalinowskiej Polski, w której na każdym kroku wmawiano obywatelom, że żyją w krainie szczęścia i 110 procent normy. Wystarczyło wyjść na ulicę, by przekonać się, że jest inaczej. Szare ulice, domy, puste sklepy, zmęczeni ludzie. Brak wolności słowa, wyboru. Terror i życie pod dyktando. Ale w tym świecie nadal żyli ludzie. A ludzie wbrew pozorom nie zmieniają się tak bardzo w ciągu stuleci: kochają, nienawidzą, pracują i bawią się. Munk starał się utrwalić to na taśmie filmowej. Poruszał pozornie banalne sprawy: trud, poświecenie, bohaterstwo, piękno codziennej pracy. W tamtych czasach wiele przemilczano i niewielu miało odwagę mówić o tym co Munk. Trwałe miejsce w historii polskiej kinematografii zapewniły Munkowi dwa filmy: Eroica (1957) i Zezowate szczęście (1960). Tytuł pierwszego Munk zapożyczył od patetycznej III Symfornii Es-dur Ludwiga van Beethovena. Podtytuł Symfonia bohaterska w dwóch częściach jeszcze bardziej podkreśla ironiczny i sceptyczny wydźwięk filmu. Jedno z czołowych osiągnięć szkoły polskiej, będące swoistym rozrachunkiem z mitologizowaniem wojennej przeszłości. Przy filmie tym Munk współpracował z Jerzym Stefanem Stawińskim m.in. autorem scenariusza do filmu Kanał. W Eroice ten tandem przedstawia różnorodność charakterów i bogactwo typów ludzkich. Artyści tworzą swoiste studium psychologiczne bohaterów. Film składa się z dwóch nowel ukazujących bohaterskie czyny, które nie przyniosły konkretnych rezultatów. Dla reżysera nie był ważny sukces, ale pobudki, jakie kierowały bohaterami. Zaś Zezowate szczęście to połączenie różnych stylów i poetyk. Krytycy znaleźli w dziele Munka zjadliwą ironię, groteskę, elementy czysto komediowe i dramatyczne oraz cechy powiastki filozoficznej w duchu wolteriańskim. W warstwie fabularnej film Munka stanowi studium postawy obecnej w każdej epoce i w każdym społeczeństwie. Zezowate szczęście ukazuje losy pechowego oportunisty, który w różnych warunkach w ciągu dwudziestu lat usiłuje przypodobać się aktualnym władzom. Główny bohater Piszczyk chce za wszelką cenę dostosować się do wymagań aktualnej sytuacji politycznej, lecz z różnych powodów mu się to nie udaje. Pragnie być wzorowym harcerzem, ale kompromituje się na defiladzie. We wrześniu 1939 roku przymierza wymarzony mundur podchorążego i trafia do oflagu, później uznany za szpiega. Nie ma szczęścia w organizacji podziemnej ani po wojnie, już jako służalczy biurokrata. Piszczyk trafia w końcu do więzienia. Z którego nie chce zresztą wyjść na wolność. Filmy Andrzeja Munka są aktualne do dzisiaj. Jest on jednym z niewielu twórców, którzy potrafili w swoich filmach pogodzić tragedię i komedię, dając pełny obraz życia. Reżyser był wielokrotnie nagradzany na najważniejszych festiwalach filmowych świata, m.in. w Wenecji za film Spacerek Staromiejski (1959), Błękitny Krzyż (1955) i Pasażerka (1964) oraz w Cannes również za Pasażerkę (1964). Jego filmy Człowiek na torze (1957), Eroica (1958), Zezowate szczęście (1960) oraz Pasażerka (1963) uznane zostały przez polskich krytyków filmowych za najlepsze filmy fabularne roku. Łódzka PWSFTviT przyznaje nagrodę jego imienia dla najlepszego debiutanta roku. Śmierć przerwała jego pracę nad filmem Pasażerka, który został dokończony przez Witolda Lesiewicza w 1963 r. Andrzej Munk zginął w wypadku samochodowym pod Łowiczem i został pochowany na cmentarzu na Powązkach, ale jego filmy są nadal żywe w świadomości widzów. 48 Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007

49 Konkurs Gońca Polskiego i Merlin.pl KONKURS Dla pierwszych ośmiu Czytelników, którzy zadzwonią do redakcji Gońca Polskiego mamy w prezencie nagrody książkowe. Wystarczy wykręcić nasz numer:

50 w w w. g o n i e c. c o m POLSKI LONDYN Koncert kolęd 7 stycznia Koncert polskich kolęd w wykonaniu zespołu Dei Trust, który co tydzień zapewnia oprawę muzyczną mszy młodzieżowej w polskim kościele na Shepherds Bush. Oprócz tego zespół często gra i śpiewa na imprezach kulturalnych, patriotycznych i charytatywnych. Był obecny również podczas Polskiego Festiwalu w Londynie w tym roku. Zespół planuje zorganizowanie pierwszego w Londynie Festiwalu Piosenki Religijnej, a także wydanie płyty. Zespół występuje w składzie: Asia Kozub skrzypce, Sebastian Książek gitara klasyczna i basowa, Arek Dowejko gitara prowadząca, Magda Wójcik śpiew i prowadzenie oraz Basia Książek, Asia Adwent, Victoria Fernandes, Ania Byczkiewicz, Wojtek Ziółkowski, Paweł Adwent, Kasia Adamska, Ania Brennenstuhl, Michał Adwent, Aga Palider, Michał Sławski, Ania Kulawik, Małgosia Rusiecka, Jacek Rutkowski, Angelika Modelska i Paweł Fesyk śpiew. Koncert jest darmowy, a dochód z ewentualnych wolnych datków zasili fundusz renowacji polskiego kościoła na Shepherds Bush. Honorowy patronat nad koncertem objął prezydent Ryszard Kaczorowski. Niedziela 7 stycznia, godz Kościół św. Andrzeja Boboli, 1 Leysfields Road W12 9JF, metro: Goldhawk Road, Shepherd s Bush. Wstęp: wolne datki. Więcej informacji o zespole na stronie Przegląd filmów Andrzeja Munka 10 i 17 stycznia W kinie Riverside Studios trwa retrospektywa filmów jednego z najgłośniejszych polskich reżyserów lat 50. Andrzeja Munka, który zmarł tragicznie w wieku 39 lat podczas kręcenia filmu Pasażerka. Munk był jednym z ważniejszych przedstawicieli nurtu zwanego polską szkołą filmową, do którego należeli m.in. Andrzej Wajda i Kazimierz Kutz. Podczas przeglądu zostaną pokazane jeszcze m.in. Pasażerka i Zezowate szczęście, a także kontynuacja tego filmu w reżyserii Andrzeja Kotowskiego pt. Obywatel Piszczyk. Środa 10 stycznia, godz Zezowate szczęście, godz Obywatel Piszczyk ; środa 17 stycznia, godz Spacerek staromiejski, godz Człowiek na torze, godz Pasażerka, godz Ostatnie zdjęcia. Riverside Studios, Crisp Road, Hammersmith W6 9RL, metro: Hammersmith. Bilety: 6.50 za dwa filmy (ulgowe 5.50), tel , więcej informacji na stronie: Vavamuffin 19 stycznia W znanym klubie Mass na Brixton odbędzie się piąty już koncert z cyklu Pozytywnej Kolizji Brzmień i Kultur. Wystąpi Vavamuffin czołowa formacja polskiego reggae/ragga/dancehall, lady MC Marika i Abselektor (czyli Bass Medium) oraz jamajski DJ Roots Hitek. Po koncercie odbędzie się impreza przy rootsowych rytmach. Vavamuffin powstał w 2003 roku w Warszawie. W skład zespołu weszli przedstawiciele dwóch, a może i trzech pokoleń reggae- i raggamaniaków. Zespół gra muzykę silnie inspirowaną raggamuffin i modern roots z elementami starego reggae, dancehallu i freestyle. W 2005 roku ukazała się debiutancka płyta Vavamuffin pt. Vabang!, a w ubiegłym miesiącu zespół wydał album pt. Dubang! z remiksami piosenek z debiutanckiej płyty. Piątek 19 stycznia, od godz do Klub Mass, St. Matthews Church, Brixton Hill, SW2 1JF, metro: Brixton. Bilety: w przedsprzedaży (na stronie 16 w dniu koncertu, info: lub STAŁE POLSKIE IMPREZY Kabaret Dno stycznia Występ kabaretu Dno rozpocznie comiesięczny cykl imprez z udziałem znanych polskich artystów w londyńskim Arts Theatre Polish Artists At The Arts Theatre. Kabaret Dno powstał ponad 10 lat temu, przełomowym momentem dla grupy było zwycięstwo w przeglądzie kabaretów PAKA w Krakowie w 2000 roku. Rok później grupa powtórzyła ten sukces, na swoim koncie ma też kilkanaście nagród publiczności na przeglądach kabaretowych. Kabaret Dno tworzą Jarosław Cyba, Adam Mrozewicz, Wojciech Stala i Tomasz Sobieraj. W ramach cyklu Polish Artists At The Arts Theatre w Londynie wystąpią w jeszcze m.in. Cezary Pazura i kabaret OTTO. Sobota 20 stycznia, godz i 19.30, niedziela 21 stycznia, godz Arts Theatre, 6/7 Great Newport Street, WC2H 7JB, metro: Leicester Square. Bilety: 13, 15 i 17, rezerwacja telefoniczna: lub na stronie www. ticketmaster.co.uk. KSU 28 stycznia Zespół KSU, który zagra w Rhythm Factory na Whitechapel, to jeden z weteranów polskiej sceny punk- -rockowej. Powstał w 1977 roku w Bieszczadach, w Ustrzykach Dolnych. Jego założycielem i liderem oraz jedynym muzykiem, który gra w nim nieprzerwanie od prawie 30 lat jest Eugeniusz Olejarczyk, znany lepiej pod pseudonimem Siczka. Zespół zaczynał od grania coverów m.in. Black Sabbath i Deep Purple. Pierwszym sukcesem KSU był bardzo dobrze przyjęty występ na festiwalu zespołów rockowych Nowej Fali w Kołobrzegu w 1980 roku. Grupa znana była m.in. z buntowniczej postawy, zakazanych w latach 80 kontaktów z Radiem Wolna Europa oraz dużej rotacji w składzie. Debiutancką płytę zespół wydał dopiero w 1988 roku ( Pod prąd ), ale od tamtego czasu regularnie nagrywa nowe albumy. Ostatnią studyjną płytę pt. Nasze słowa KSU wydał w styczniu ubiegłego roku, a w tym roku ukazał się zapis koncertu zespołu z Przystanku Woodstock Obecnie oprócz Siczki (gitara, śpiew) w KSU grają Jarosław Jasiu Kidawa (gitara), Sebastian Sebek Mnich (perkusja) i Erik Tuna Bobella (bas). Niedziela 28 stycznia, godz Klub Rhythm Factory, Whitechapel Road, E1 1EW, metro: Whitechapel, Aldgate, Aldgate East. Bilety: 12 w przedsprzedaży, 15 w dniu koncertu, tel lub na stronie Więcej informacji na stronie Witkacy w Barbicanie do 29 stycznia W Barbicanie trwa wystawa fotografii In the Face of History: European Photographers in the 20th Century, na której można zobaczyć m.in. zdjęcia wykonane przez jednego z najsłynniejszych polskich artystów Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego). Na wystawie zgromadzono prace wybitnych fotografów, którzy dokumentowali wydarzenia w Europie w XX wieku od I wojny światowej do zimnej wojny, od rewolucji seksualnej do aksamitnej, od komunizmu do kapitalizmu. Oprócz zdjęć Witkacego na wystawie można zobaczyć prace artystów jemu współczesnych, jak i żyjących jeszcze fotografów, m.in. Henryka Rossa (szokujące zdjęcia z łódzkiego getta) Eugène Atleta (fotograficzne ilustracje Paryża), Josefa Sudka (zdjęcia Pragi) czy Borysa Michajłowa (fotografie z czasów Związku Radzieckiego). Witkacy urodził się w 1885 roku w Warszawie, w 1939 roku popełnił samobójstwo. Był malarzem, fotografem, pisarzem, dramaturgiem i filozofem. Do 29 stycznia, otwarte codziennie od do 20.00, we wtorki i czwartki od do Barbican Art Gallery, Barbican Centre, Silk Street EC2, metro: Barbican. Bilety: 6 w przedsprzedaży na stronie i 8 przy wejściu. fot. Grzegorz Michałowski fot (PAP) Polska dyskoteka klub Chaos, 47A Stadion Road, Willesden (metro: Willesden Junction), w każdy piątek i sobotę od godz do Info: Polska impreza Club Q, 475 High Road, Leyton (metro: Leyton, autobus: 69, 97), w każdy czwartek, piątek i sobotę od godz do Info: , Polska impreza night club Charlie Browns, 242 High Road, Wood Green (metro: Wood Green), w każdy piątek od godz do 4.00, panie wstęp wolny przed Info: , i na stronie Polski wieczór z DJ-em pub The Windmill, 50 High Street, Acton (metro: Acton Town), w każdy czwartek, piątek i niedzielę od godz do Info: Polska impreza pub Trinity, Station Road, Harrow, HA1 2DE (metro, kolejka: Harrow-on-the-Hill), w każdy poniedziałek od godz do 2.00, panie wstęp przed Info: i Polska dyskoteka Corks Wine Bar, 28 Binney Street, przy Oxford Street (metro: Bond Street), w każdy wtorek i czwartek od godz Info: Polska impreza klub Euforia, 1-3 High Street, Acton W3 6NG (metro: Acton Town), w każdy piątek i sobotę od godz do późna. Info: , i na stronie Polska impreza pub The Ring, Western Avenue, Park Royal (metro: Park Royal), w każdy piątek i sobotę od godz Info: Goniec Polski nr 1 (156), 5 stycznia 2007