Małopolski Klaster Informatyczny

Transkrypt

1 Małopolski Klaster Informatyczny Potrzeby w zakresie kształcenia kadry IT perspektywa małopolskiego rynku Materiały z konferencji Kraków, 14 grudnia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Multimedia Communication Sp. z o.o. ul. Racławicka Kraków tel./fax: , Dobre koncepcje skuteczna realizacja! Działamy z myślą o prawdziwych potrzebach naszych klientów. Własne zaplecze intelektualne i produkcyjne pozwala nam tworzyć analizy potrzeb, koncepcje, oprogramowanie oraz produkować materiały poligraficzne i płyty CD/DVD. Zobaczcie sami

3 Małopolski Klaster Informatyczny Potrzeby w zakresie kształcenia kadry IT perspektywa małopolskiego rynku Materiały z konferencji Kraków, 14 grudnia 2005 Opracowanie: Multimedia Communication Sp. z o.o

4 Małopolski Klaster Informatyczny Projekt eklaster.org Małopolski Klaster Informatyczny jest finansowany przez Unię Europejską (Europejski Fundusz Społeczny) w ramach Działania Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy, Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (nr projektu Z/2.12/II/2.6/4/05). Cele projektu: Wykreowanie pojęcia Małopolski Klaster Informatyczny Rozwiązanie problemu braku dobrze (prawidłowo, stosownie do potrzeb) wykształconych informatyków na małopolskim rynku pracy Ustanowienie przepływu informacji pomiędzy instytucjami Przygotowanie koncepcji i narzędzi promocji małopolskiej branży IT Przygotowanie finansowego wsparcia dla rozwoju przedsiębiorstw działających w ramach geograficznych małopolskiego klastra informatycznego (przede wszystkim w oparciu o dotacje z UE) Partnerzy projektu e-klaster: Multimedia Communication Sp. z o.o. ul. Racławicka Kraków tel.: fax: biuro@hybrid.pl Krakowski Park Technologiczny Sp. z o.o. Al. Jana Pawła II Kraków tel.: fax.: biuro@sse.krakow.pl Ericpol Telecom Sp. z o.o. ul. Targowa 9A Łódź tel.: fax: Oddział w Krakowie ul. Madalińskiego Kraków tel.: fax: milosz.konkel@ericpol.pl Wyższa Szkoła Zarządzania / The Polish Open University ul. Domaniewska 37a Warszawa tel.: fax.: rektorat@wsz-pou.edu.pl Oddział Małopolski WSZ/POU ul. Głowackiego Kraków tel.: , fax: infolinia: informacja.krakow@wsz-pou.edu.pl dziekanat.krakow@wsz-pou.edu.pl Inkubator Przedsiębiorczości Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości ul. Armii Krajowej Kraków tel./fax.: Rafal@aktywni.pl Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie ul. Armii Krajowej Kraków tel.: fax: wszib@wszib.edu.pl 2

5 Spis treści Spis treści O konferencji... 5 Wystąpienia Współpraca pomiędzy biznesem i uczelniami wyższymi - Wyzwania Regionalnej Strategii Innowacyjności Potrzeby firm IT w zakresie kształcenia kadry Informatyka dla Budownictwa - Potrzeby kształcenia kadr IT Koncepcja Małopolskiego Parku Technologii Informacyjnych Biznes uniwersytet. Wspieranie relacji na rzecz zatrudnienia w sektorze IT - przykłady z Wielkiej Brytanii Możliwości dostosowania programu studiów do potrzeb rynku pracy w sektorze IT Problemy wspierania sektora IT z perspektywy Krakowskiego Parku Technologicznego Możliwoci finansowania branży IT z funduszy UE Inicjatywa e-klaster IT Yellow Pages Uczestnicy konferencji Wybrane firmy z regionu małopolskiego Prezentacja multimedialna

6 4

7 O konferencji O konferencji Marek Zaborowski Koordynator Projektu e-klaster marek.zaborowski@hybrid.pl Multimedia Communication Sp. z o.o. ul. Racławicka Kraków tel.: fax: biuro@hybrid.pl Szanowni Państwo! Konferencja Potrzeby w zakresie kształcenia kadry IT była pierwszą z cyklu konferencji organizowanych w ramach projektu Małopolski Klaster Informatyczny. Kolejne odbędą się w kwietniu 2006 r., we wrześniu 2006 r. oraz w styczniu 2007 r. W konferencji udział wzięło około 60 osób (firmy IT i wyższe uczelnie). Konferencja została otwarta przez Wicemarszałka Województwa Małopolskiego Witolda Śmiałka, który zidentyfikował główne problemy związane ze współpracą biznesu oraz szeroko pojętego sektora badawczo-rozwojowego. Przedstawił listę problemów, które moim zdaniem, wydają się być listą potencjalnych, interesujących projektów lub koniecznych działań. Pogrubioną czcionką przedstawiam moje propozycje rozwiązania problemów: 1. Brak instrumentów finansowych wspierania podejmowania ryzyka innowacji potrzeba utworzenia funduszu wysokiego ryzyka z udziałem wyższych uczelni i instytucji finansowych/kapitałowych. 2. Konkurowanie tanią siłą roboczą i umiejętnością zapełniania nisz rynkowych, a nie innowacyjnością produktu jako celem strategicznym przedsiębiorstwa (sprzyja temu m.in. ustawa o zamówieniach publicznych), z tego wynika między innymi konieczność zmiany prawa zamówień publicznych tak, aby cena nie była jedynym kryterium wyboru oferty, ale również jakość, innowacyjność, gwarancja, koszty eksploatacyjne, wpływ na ochronę środowiska. 3. Brak możliwości finansowych dla podjęcia współpracy MŚP ze sferą nauki przygotowanie projektów dla MŚP wspierających współpracę z nauką. 4. Brak sieci MŚP, które mogłyby wspólnie realizować projekty badawcze i wdrożeniowe, związane z transferem technologii, zdolnych do kooperacji z dużymi krajowymi oraz zagranicznymi firmami konieczność rozwoju współpracy firm IT w ramach projektu eklaster.org w celu budowy sieci kooperacji. Robert Szewczyk z firmy Ericpol Telecom i prezes firmy Robobat Małgorzata Pawłowska reprezentowali małopolską branżę IT. W swoich wystąpieniach przedstawili profil poszukiwanych pracowników, stosowany proces rekrutacji i prognozy zmian na rynku, które determinować będą potrzeby kadrowe w firmach z sektora nowych technologii w przyszłości. Zaakcentowana została konieczność nawiązania silniejszej i trwałej współpracy pomiędzy środowiskiem biznesu i sektorem badawczo-rozwojowym, jak również uczelniami wyższymi kształcącymi przyszłych pracowników. Robert Szewczyk podkreślił niedobór kadr przygotowanych w zakresie działania kreatywnego, pracy zespo- 5

8 O konferencji łowej i działań projektowych. No cóż, kreatywność podobno można kształtować. Ten wątek zostanie rozwinięty podczas naszej kwietniowej konferencji. Robert Szewczyk podkreślił, że uczelnie nadal większą wagę przykładają do wiedzy teoretycznej, nie zaś umiejętności wymaganych w realizacji codziennych zadań przez pracowników w sektorze IT. Doświadczenia firmy Robobat wskazują na duże możliwości rozwoju i wzrostu konkurencyjności sektora płynące z wykorzystania programów finansowania ze środków Unii Europejskiej. Robobat skorzystał chyba z wszystkich dostępnych programów pomocowych i niewątpliwie jest tzw. dobrym przykładem do naśladowania. Należy podkreślić, że produkty Robobata powstają w ścisłej współpracy z Politechniką Krakowską i oczywiście są udostępniane studentom. Prezes Pawłowska potwierdziła znaczenie inicjatywy budowania małopolskiego klastra informatycznego dla kształtowania konkurencyjności i rozwoju małopolskiego sektora IT. Zauważanie przez biznes możliwości wynikających z sieci współpracy pozwala sądzić, że budowanie platformy komunikacji i współpracy biznes-b&r-uczelnie ma duże szanse powodzenia, pomimo tradycyjnie silnej konkurencji wśród firm IT. Pomysły na budowanie powiązań uczelnia-biznes przedstawił, na przykładzie Wielkiej Brytanii, Tomasz Makowski - Kierownik Programu Regionalna Inicjatywa Biznesu w BPCC Region Południe. Podobne projekty mogłyby zostać wprowadzone na polskim gruncie, szczególnie, kiedy możliwe jest wykorzystanie w tym zakresie środków unijnych, co podkreślił Grzegorz Godziek w prezentacji możliwości wykorzystania finansowania z funduszy strukturalnych. Krakowski Park Technologiczny zaprezentowany przez Mateusza Górskiego, koordynatora projektów w KPT, może być właśnie przykładem działań podjętych wspólnie przez biznes i uczelnie wyższe w celu inkubowania i promowania działań innowacyjnych, w tym w sektorze IT. Projekt e-klaster oferujący współpracę biznesu zarówno z sektorem B&R, jak i uczelniami wyższymi może stanowić ogniwo pośrednie w realizacji projektów takich, jak: organizowanie staży, praktyk, kształtowanie programów nauczania dostosowanych do potrzeb regionalnego sektora IT, promocja i wzmacnianie wizerunku małopolskiego klastra informatycznego. Tak skonsolidowane działania stają się szczególnie ważne w obliczu rodzącej się konkurencji, już nie na szczeblu międzynarodowym, ale często pomiędzy regionami. Przykład rodzącej się konkurencji dla Małopolski, w regionie Dolnego Śląska (z centrum we Wrocławiu) wskazał Sławomir Kopeć, Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. Pomysł władz na wzmocnienie pozycji konkurencyjnej małopolskiego IT został przedstawiony w formie koncepcji Małopolskiego Parku Technologii Informacyjnej, zaczerpniętej z pomyślnie funkcjonujących rozwiązań indyjskich, która to obejmuje przygotowanie nie tylko zaplecza infrastrukturalnego, ale i kadrowego dla budowania Małopolskiej Doliny Usługowej. 6

9 O konferencji Najwięcej dyskusji wzbudził wykład profesora Jacka Migdałka, który wskazał potencjalne możliwości zmiany oferty edukacyjnej uczelni wyższych w odpowiedzi na formułowane zapotrzebowanie rynku. Dyskutanci wskazali brak kadr informatycznych przygotowanych do produkcji oprogramowania użytkowego, gdzie nie wymagana jest zaawansowana wiedza. Być może jest to obszar, w którym nie powinno być wymagane wykształcenie wyższe na poziomie magisterskim prawdopodobnie wystarczy licencjat lub dyplom technikum. Te twierdzenia, wprowadzone w życie, mogą być wręcz rewolucyjne dla małopolskiego sektora IT (ponieważ ilość osób z licencjatem jest znacznie większa niż magistrów). Profesor Migdałek potwierdził, że uczelnie mają problem z przygotowaniem praktycznym do wykonywania zawodu informatyka. Dobrym przykładem może być Akademia Pedagogiczna kładąca nacisk na kształcenie kadr użytkowych, pod kątem aktualnie funkcjonujących rozwiązań. Dostosowanie programu edukacji wymaga jednak lepszego sformułowania potrzeb ze strony biznesu, tak aby podejmowane przez uczelnie działania miały formalne uzasadnienie wymagane w procesie uzyskiwania akredytacji przeprowadzanym przez Państwową Komisję Akredytacyjną. Okazało się, że firmy z branży IT mogą i chcą z sobą rozmawiać, że mamy wspólny, bardzo poważny problem (brak dostępu do dobrej kadry), którego prawdopodobnie nikt za nas nie rozwiąże. Powstała lista problemów/propozycji, które w miarę możliwości będziemy rozwiązywać. Zapraszam do oglądnięcia filmów z konferencji i zdjęć w ramach załączonej prezentacji multimedialnej. Życiorys Marek Zaborowski - dyrektor ds. rozwoju w firmie Multimedia Communication sp. z o.o., współwłaściciel firmy. Pomysłodawca i koordynator projektu Ukończył studia na Politechnice Krakowskiej (inżynier chemik), oraz roczne studia doktoranckie na uniwersytecie Minnesota, tworząc neuronowy model zanieczyszczeń powietrza oraz ucząc się zarządzania strategicznego i ekonomii ochrony środowiska. Przez ostatnie 6 lat członek zarządu Małopolskiej Agencji Energii i Środowiska sp. z.o.o. ( której był założycielem i pierwszym prezesem. W latach dyrektor departamentu w Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego ( odpowiedzialny za opracowanie i wdrażanie projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej: projekt transferu technologii, regionalna strategia produkcji żywności ekologicznej, program rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Od roku 2004 konsultant ds. biznes planów i studiów wykonalności w brytyjskiej firmie inżynieryjno-konsultingowej ARUP ( Marek Zaborowski Koordynator projektu Małopolski Klaster Informatyczny eklaster.org Dyrektor ds. Rozwoju, Multimedia Communication sp.z o.o. 7

10 8

11 Wystąpienia Wystąpienia Witold Śmiałek Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Współpraca pomiędzy biznesem i uczelniami wyższymi - Wyzwania Regionalnej Strategii Innowacyjności Marszałek Witold Śmiałek przedstawił problemy zidentyfikowane w trakcie tworzenia Regionalnej Strategii Innowacyjności. Zwrócił uwagę na niewielką współpracę pomiędzy biznesem a wyższymi uczelniami tylko 23% przedsiębiorstw nawiązało taką współpracę. Jeszcze mniej przedsiębiorstw nawiązało współpracę z ośrodkami badawczo-rozwojowymi. Witold Śmiałek zwrócił uwagę na stosunkowo niską ocenę pracy jednostek badawczo-rozwojowych, która to ocena może wpływać na stopień współpracy. Rys 2. Ocena jakości pracy jednostek badawczych Rys 1. Odpowiedź na pytanie czy firma współpracuje z ośrodkami badawczo-rozwojowymi. Wicemarszałek Śmiałek w swoim wystąpieniu zwrócił również uwagę na nieznajomość priorytetów Narodowego Planu Rozwoju i Sektorowych Programów Operacyjnych. Konsekwencje tej niewiedzy mogą być dla przedsiębiorstw niezwykle poważne biznes nie zdaje sobie sprawy z możliwości pozyskiwania środków na swoją działalność, z możliwości uczestnictwa w programach badawczych, budowania współpracy międzynarodowej. 9

12 Wystąpienia W konkluzjach przedstawił zagrożenia realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności, lista zagrożeń została sformułowana szczególnie w odniesieniu do firm z branży IT: 1. Brak instrumentów finansowych wspierania podejmowania ryzyka innowacji. 2. Konkurowanie tanią siłą roboczą i umiejętnością zapełniania nisz rynkowych, a nie innowacyjnością produktu jako celem strategicznym przedsiębiorstw (sprzyja temu m.in. ustawa o zamówieniach publicznych). 3. Brak możliwości finansowych dla podjęcia współpracy MŚP ze sferą nauki. 4. Przekonanie, że współpraca z nauką nie jest, wg przedstawicieli MŚP, narzędziem rozwoju i wzrostu konkurencyjności ich firmy. 5. Brak sieci MŚP, które mogłyby wspólnie realizować projekty badawcze i wdrożeniowe, związane z transferem technologii, zdolnych do kooperacji z dużymi krajowymi oraz zagranicznymi firmami. Życiorys Witold Śmiałek od 28 czerwca 2004 jest wicemarszałkiem województwa małopolskiego. W ramach swoich kompetencji odpowiedzialny jest m.in. za problematykę związaną z rozwojem gospodarczym i technologicznym województwa, a także z wykorzystaniem funduszy strukturalnych. Przed sprawowaniem funkcji publicznej był kierownikiem Zespołu Kontraktu Wojewódzkiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, w latach w Ministerstwie Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej był specjalistą ds. monitorowania realizacji Kontraktu Wojewódzkiego oraz wdrażania i monitorowania Funduszy Strukturalnych UE, w latach w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego i Budownictwa pracował jako specjalista ds. monitorowania realizacji Kontraktu Wojewódzkiego, specjalista ds. analiz o problematyce regionalnej w Rządowym Centrum Studiów Strategicznych - Biuro Rozwoju Regionalnego w Krakowie. Robert Szewczyk Kierownik Działu Badań i Rozwoju robert.szewczyk@ericpol.pl Ericpol Telecom Sp. z o.o. ul. Targowa 9A Łódź tel.: fax: Oddział w Krakowie ul. Madaliskiego Kraków tel.: fax: Potrzeby firm IT w zakresie kształcenia kadry Za wysoki potencjał firm IT odpowiedzialna jest przede wszystkim wysoko wykwalifikowana kadra. Kompetencje jakie kandydat zdobędzie na studiach decydują o szybkości wdrożenia go do pracy na danym stanowisku i przyswajania nowej wiedzy, co przekłada się bezpośrednio na koszty szkoleń w firmie oraz koszty projektów. Z drugiej strony uczelnia, która lepiej przygotowuje absolwentów do pracy w firmach przyciąga więcej studentów, przedstawiając bardziej atrakcyjną ofertę programową. Kompetencje, jakich od pracowników oczekują firmy IT wynikają z wymagań tech- 10

13 Wystąpienia nicznych, czyli znajomości odpowiednich metodologii, technologii, protokołów i języków programowania (patrz Wymagania techniczne). Nie mniej ważne są tzw. umiejętności miękkie (patrz Umiejętności miękkie), które decydują o możliwościach przystosowania się pracownika do zmiennych warunków pracy. Nie wystarczy jednak dostosowywanie programu kształcenia do obecnych wymagań rynku. Istnieje potrzeba stałej obserwacji trendów zmian technologicznych w dziedzinie IT zmian potrzeb firm i przewidywania, jakie kompetencje będą wymagane, gdy absolwenci będą opuszczali mury uczelni (patrz Przewidywania przyszłych potrzeb firm IT). Wymagania techniczne Wymagania techniczne stawiane kandydatom w firmach IT są ściśle uzależnione od stanowiska, na którym kandydat ma pracować. W przypadku programisty lub projektanta oprogramowania wystarczająca jest znajomość jednego lub kilku języków czy technologii IT. Od architekta oprogramowania wymaga się znajomości większej liczby technologii, języków opisu systemów oraz umiejętności projektowania systemów informatycznych, które można nabyć jedynie poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju projektach informatycznych. Na stanowisku kierownika konfiguracji wymagana jest znajomość środowiska systemowego, serwerów aplikacyjnych, zagadnień związanych z bazami danych, umiejętność administracji narzędziami służącymi do zarządzania konfiguracją słowem bardzo dobra znajomość środowiska projektowego i produkcyjnego. Ze względu na kluczową rolę kierownika konfiguracji w całym projekcie musi to być osoba odpowiedzialna i systematyczna, która potrafi pracować pod presją czasu. Umiejętności związane z pracą w projektach można nabyć już na uczelni, jeśli prowadzone są one zgodnie z wybraną metodologią, a co za tym idzie, odpowiednim podziałem obowiązków i odpowiedzialności między poszczególnych uczestników projektu. W przypadku technologii opisanych w ogólnodostępnej literaturze kandydat może poznać wymagane zagadnienia na kursie podczas studiów lub samodzielnie. Istnieją też technologie, będące tajemnicami firm, które dzięki nim budują swoją przewagę konkurencyjną na rynku. Kandydat może je poznać jedynie poprzez pracę w danej firmie, stąd wymagania jakie się mu stawia przed przyjęciem do pracy dotyczą przede wszystkim umiejętności miękkich opisanych w następnym rozdziale. Oczywiście niezbędna jest tu też solidna podstawowa wiedza techniczna z zakresu IT, która pozwala na lepszą orientację w nowych technologiach, protokołach i językach programowania. Umiejętności miękkie Uczelnie wyższe kształcące studentów na kierunkach ścisłych skupiają się głównie na wiedzy technicznej, a nie na kompetencjach miękkich. Pewne umiejętności trudno nabyć inaczej niż poprzez doświadczenie w środowisku pracy. Takie cechy jak inicjatywa w działaniu, umiejętność samodzielnego realizowania powierzonych zadań, umiejętność pracy w zespole i pod presją czasu, czy umiejętność analitycznego myślenia i podejmowania decyzji można nabyć już w trakcie studiów poprzez uczestnictwo w projektach, zaangażowanie w działania organizacji studenckich, czy poprzez aktywną pracę w kołach naukowych. W realizacji projektów informatycznych kluczowe są oczywiście kompetencje techniczne, jednak istnieją obszary, w których bardzo istotną rolę pełnią umiejętności szybkiego przyswajania nowej wiedzy i wykorzystywania jej w praktyce. Konieczna w tym kontekście jest gotowość i silna motywacja do stałego poszerzania swojej wiedzy, jak też umiejętność twórczego jej przetwarzania. Na dynamicznie zmieniającym się rynku IT umiejętność elastycznego dostosowania się do nowych warunków jest wymaganiem uniwersalnym i dotyczy zarówno osób doświadczonych, jak i dopiero zaczynających swoją karierę zawodową. Innym obszarem kompetencji nietechnicznych, często zaniedbywanych podczas edukacji, są umiejętności językowe. Aktywny kontakt z językiem obcym na uczelni często ogranicza się do analizy tekstów w języku angielskim. Tymczasem bardzo istotna jest również znajomość języków obcych na poziomie pozwalającym na swobodne komunikowanie się. Język angielski jest językiem kluczowym, choć np. w Ericpol Telecom atutem jest znajomość dodatkowo co najmniej jednego języka obcego z grupy: hiszpański, niemiecki, szwedzki, francuski czy włoski. 11

14 Wystąpienia Przewidywania przyszłych potrzeb firm IT Operatorzy telekomunikacyjni świadczą obecnie, poza usługami telefonii, także usługi dostępu do Internetu. Operatorzy telewizji kablowych, poza przesyłem sygnału telewizyjnego, świadczą obecnie usługi dostępu do Internetu jak również, coraz częściej, telefonii przez Internet VoIP. Wynikiem tej naturalnej konwergencji różnych dotychczas sieci jest tzw. usługa Triple Play (Internet, telefonia, telewizja). Ze względu na ogromną popularność telefonii komórkowej usługi Triple Play będą również dostarczane poprzez urządzenia mobilne tworząc tzw. Quatro Play. Triple Play oraz Quatro Play umożliwi zaproponowanie użytkownikowi nowych usług takich jak np. telewizja interaktywna, co zwiększy atrakcyjność oferty, a zarazem dalsze przyspieszenie wzrostu rynku usług. Powyższe innowacje mogą spowodować powstanie jednego protokołu do przesyłania danych, sygnału telefonicznego i telewizyjnego. Można się też spodziewać, że pojawią się rozwiązania IT jeszcze bardziej uniezależniające aplikacje od sprzętu i pozwalające na ich większą konfigurowalność oraz skalowalność. Ważną rolę w erze informatyzacji społeczeństw będą też spełniały technologie ochrony dostępu do danych, w tym technologie biometryczne. Na podstawie obserwowanych trendów zmian w obszarach IT można przewidywać, że w ciągu najbliższych kilku lat popularnością będą się cieszyły następujące technologie, protokoły i języki programowania: IMS, VoIP, TVoIP, SIP, Parlay/OSA, J2EE, J2ME, SOAP oraz różnego rodzaju środowiska wspierające programowanie, tzw. framework i. W 2000 roku w Lizbonie Rada Europejska uchwaliła nowy cel strategiczny Unii Europejskiej na następną dekadę: stać się najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką na świecie opartą na wiedzy, zdolną do ciągłego wzrostu ekonomicznego, dającą więcej atrakcyjnych miejsc pracy oraz zapewniającą kształtowanie nowego aktywnego państwa socjalnego. Wynikiem szczytu w Lizbonie było sformułowanie inicjatywy politycznej: eeurope społeczeństwo informacyjne dla wszystkich, dotyczącej budowy i rozwoju społeczeństwa informacyjnego w krajach Unii Europejskiej. Cele ogólne wyznaczone przez eeurope realizowane są w ramach istniejących programów europejskich. Wsparcie ze strony jednostek rządowych przy wdrażaniu idei społeczeństwa informacyjnego przyspiesza ten proces, powodując dodatkowy wzrost popytu na kompetencje IT. Podsumowanie W gospodarce opartej na wiedzy podstawowe znaczenie ma tzw. know-how oraz kompetencje kadry. Mówiąc o kompetencjach trzeba pamiętać zarówno o wiedzy technicznej, jak i o tzw. umiejętnościach miękkich, które decydują o zdolności szybkiej adaptacji pracownika do dynamicznie zmieniającego się środowiska pracy w firmie z branży IT. Uczelnie skupiają się na rozwijaniu umiejętności technicznych studentów. Nie jest to jednak wystarczające. Potrzeby firm IT, w których praca związana jest z uczestnictwem w projektach (wieloosobowych, międzynarodowych, często też interdyscyplinarnych), mogą być najpełniej zaspokajane poprzez współpracę uczelni z biznesem. Współpraca taka jest możliwa i może przynieść wymierne, długofalowe korzyści przy aktywnym zaangażowaniu każdej ze stron. Życiorys Robert Szewczyk - Kierownik Działu Badań i Rozwoju Ericpol Telecom. W roku 2001 ukończył studia magisterskie jako najlepszy absolwent Politechniki Łódzkiej na kierunku Elektronika i Telekomunikacja. Rozpoczął prace nad pracą doktorską z dziedziny identyfikacji biometrycznej publikując swoje osiągnięcia w kraju i zagranicą. W 2002r. podjął pracę w firmie Ericpol Telecom będąc równocześnie zaangażowanym w prace europejskiego konsorcjum badawczego IRISEP. Aktywnie wspiera współpracę firmy z uczelniami - Politechniką Łódzką i AGH. Biegle posługuje się językiem angielskim, zna również hiszpański, francuski oraz niemiecki. 12

15 Wystąpienia Małgorzata Pawłowska prezes Robobat Kraków Firma Informatyczna Robobat joint venture Sp. z o.o. ul. Odlewnicza Kraków tel.: fax: commerce@robobat.com Informatyka dla Budownictwa - Potrzeby kształcenia kadr IT Prezes Małgorzata Pawłowska na wstępie prezentacji przybliżyła profil firmy Robobat związany z rozwojem i sprzedażą oprogramowania do projektowania konstrukcji budowlanych. Przedstawiony został zasięg geograficzny (5 oddziałów i sieć 45 dystrybutorów) oraz strategiczni partnerzy tacy, jak: Autodesk czy ANSYS. Struktura krakowskiej firmy opiera się na Centrum Badawczo-Rozwojowym Grupy Robobat oraz Centrum sprzedaży na kraje Europy Środkowej i Wschodniej, w ramach których stale współpracuje ok. 90 pracowników (R&D - 60 osób, sprzedaż - 12 osób, obsługa klienta - 12 osób, administracja - 5 osób) Firma przeprowadza proces rekrutacji wykorzystując własne akcje naboru pracowników i nawiązuje współpracę z agencjami rekrutacyjnymi. Poszukiwani są pracownicy o dwóch profilach: programiści i inżynierowie o specjalności budownictwo. Wśród przyjmowanych pracowników są zarówno osoby z udokumentowanym doświadczeniem, jak i absolwenci czy studenci ostatnich lat. Od zatrudnianych programistów, w zakresie podstawowych umiejętności uzyskanych w procesie kształcenia, wymagane są: - języki programowania: C++ (MFC), C#, Java, - znajomość nowych technologii dla środowiska MS Windows - znajomość nowych technologii informatycznych - praktyka programowania obiektowego w stopniu zadawalającym - najistotniejsze jest jednak rzeczywiste zainteresowanie informatyką. Mile widziane są również takie dodatkowe umiejętności, jak: - języki programowania dla technologii internetowych (np. PHP, ASP) - znajomość baz danych (SQL) - Informatyka w zastosowaniach Poszukiwani inżynierowie muszą wykazywać się nie tylko wiedzą inżynierską, ale również znajomością norm (w szczególności Eurocode) i umiejętnością algorytmizacji obliczeń. W zakresie problemów informatycznych istotne są następujące umiejętności: - znajomość obsługi programów obliczeniowych i CAD - podstawy programowania w językach C++, Visual Basic Dodatkowo mile widziana jest praktyka w projektowaniu inżynierskim i zaawansowane programowanie. Firma rozszerza zakres wiedzy swoich pracowników w ramach zorganizowanych szkoleń. Szkolenia wewnętrzne mają na celu wymianę wiedzy, nabieranie praktyki przez zespoły programistyczne i zapoznanie kadr z nowymi technologiami. W ramach szkoleń zewnętrznych prowadzone są programy zarówno dla menadżerów, związane z zarządzaniem projektami i jakością, jak i dla programistów, obejmujące zagadnienia związane z nowymi technologiami. 13

16 Wystąpienia Robobat ma duże doświadczenie we współpracy z uczelniami technicznymi kształcącymi informatyków i inżynierów, szczególnie z Politechniką Krakowską. Prowadzone działania obejmują m.in.: - Budowanie zaplecza naukowego - konsultacje, zlecenia - Organizowanie staży dla studentów - Udostępnianie licencji oprogramowania dla celów edukacyjnych - Coroczne konkursy na najlepsze prace dyplomowe - Kursy dla studentów, prowadzone przez firmę. Małgorzata Pawłowska przedstawiła oczekiwania spółki wobec realizowanego projektu eklaster, związane ze wzrostem zaplecza kadrowego dla rozwoju oprogramowania, rozwojem MŚP w regionie, które dzięki współpracy i komplementarność działań wzmocnią konkurencyjność firm małopolskich. Za istotne wskazane zostało również podejmowanie wspólnych działań w celu tworzenia nowych rozwiązań, wymiana informacji o dostępnych/stosowanych technologiach, nawiązanie współpracy i kontaktów w regionie pozwalające na zwiększenie skuteczności na rynkach eksportowych. W podsumowaniu wystąpienia przedstawione zostały możliwości podniesienia konkurencyjności firm z małopolskiego sektora IT przy wykorzystaniu środków z Unii Europejskiej na przykładzie szeregu programów realizowanych przez Robobat. Firma wykorzystała tę formę finansowania w szerokim spektrum działań, m.in. na: - uczestnictwo w zagranicznych targach branżowych (PHARE 2001 i 2002) Nowy stadion Wembley, Londyn Dworzec kolejowy, South Railway Station, Szanghaj Biurowiec, Tour Granite, Paryż Rys. Przedstawienie aplikacji rozwijanych przez firmę Robobat z wykorzystaniem ich do wybranych realizacji projektów budowlanych. - uzyskanie rosyjskiego certyfikatu GOST-R dla tworzonego oprogramowania - wdrożenie systemu klasy CRM (PHARE 2000) - wdrożenie ISO 9001:2000 (SPO WKP, działanie 2.1) - unowocześnienie i rozwój bazy technicznej (SPO WKP, działanie 2.3) 14

17 Wystąpienia - długofalowy program szkolenia dla inżynierów-projektantów (SPO Rozwój Zasobów Ludzkich, działanie 2.3 schemat A) - otrzymanie akredytacji wykonawcy usług dla wielu programów (PHARE i SPO). Życiorys Małgorzata Pawłowska od roku 1990 obejmuje stanowisko Dyrektora Firmy Informatycznej ROBOBAT Sp. z o.o. joint ventures w Krakowie. Posiada szerokie doświadczenie praktyczne w obszarze organizacji pracy średniego przedsiębiorstwa, w tym na płaszczyźnie organizacji pracy działu handlowego i marketingowego w zakresie sprzedaży oprogramowania komputerowego. Biegłą znajomość rachunkowości i pełnej księgowości zawdzięcza między innymi pracy na stanowisku zastępcy głównego księgowego w Biurze Podróży i Turystyki Alma- tur w Polsce ( ). Uzyskała również certyfikat wydany przez Ministerstwo Finansów RP, uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Posiada obszerną wiedzę na temat prawa pracy, przepisów administracyjnych oraz prawa spółek, w tym również spółek joint ventures. Pani Małgorzata Pawłowska uzyskała tytuł mgr inż. chemika na Wydziale Chemicznym Politechniki Krakowskiej w roku Niemal równolegle była studentką Studium Pedagogicznego przy Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie. W latach kontynuowała naukę na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Krakowskiej na specjalności: ochrona środowiska. W czerwcu 2002 uzyskała świadectwo ukończenia studiów podyplomowych z zakresu Finansów i Bankowości na Akademii Ekonomicznej i ROKK w Krakowie. Sławomir Kopeć Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego slawomir@kopec.pl Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ul. Racławicka 56 tel.: fax: dgro@malopolska.mw.gov.pl Koncepcja Małopolskiego Parku Technologii Informacyjnych Na podstawie badań firmy Ernst&Young, Polska jest na czwartym miejscu pod względem atrakcyjności inwestycyjnej w skali światowej, zaraz po Chinach, USA i Indiach. Niemcy poszukując miejsc dla tworzenia swoich baz produkcyjnych najchętniej wskazują Polskę (23%), potem Chiny (15%), inne kraje światowe (12%), azjatyckie (11%), Hiszpanię (11%), Czechy (8%), państwa Europy Wschodniej (8%) i na końcu państwa Europy Zachodniej, Rosję i Irlandię (po 4%). Innymi atutami przytaczanymi przez Sławomira Kopcia, które zwiększają atrakcyjność polskiej lokalizacji dla inwestorów, to jedne z najniższych kosztów życia nawet w porównaniu do Czech, Węgier czy Słowacji (wskaźnik: Poziom cen dla jedzenia, tytoniu i napojów. Eurostat), duża pracowitość liczona w liczbie godzin pracy na rok wynoszącą dla Polski g/rok, ustępującą jedynie Korei (2390 g/rok) oraz szanse, które bezpośrednio wynikają ze wstąpienia do struktur Unii Europejskiej, takie jak: - Obszerny, jednolity rynek 460 milionów klientów 15

18 Wystąpienia Rys. Preferencje inwestorów niemieckich. - Jedne z największych dotacji dla Polski ze środków strukturalnych na lata obejmujące ogółem 60 miliardów Euro, z czego około 6 miliardów Euro przeznaczone jest na same działania w obrębie IT. - Harmonizacja regulacji prawnych zgodnie z kształtem Acquis Communautaire w celu zapewnienia jednolitych standardów. W następnej części wystąpienia przedstawiona została koncepcja softwarowych parków technologicznych - Software Technology Parks of India (STPI), które zostały stworzone jako autonomiczna organizacja w 1991 przez Departament Komunikacji i Technologii Informacyjnych rządu Indii. Głównym celem ich utworzenia było wspieranie i promocja eksportu oprogramowania, usług IT oraz hardware u poprzez zapewnianie w Indiach stymulującego środowiska biznesowego oraz odpowiedniej infrastruktury. Główne cele przyświecające indyjskim parkom, to m.in.: - Tworzenie i zarządzanie zasobami infrastrukturalnymi, - Zapewnienie jednego okna dla załatwiania formalności administracyjnych (w tym związanych z importem i eksportem), - Promocja rozwoju i eksportu usług IT poprzez analizy technologiczne, analizy rynku, segmentację rynku, wspieranie marketingu, etc., - Kształcenie kadr i wspieranie planowania rozwoju zasobów ludzkich w dziedzinie technologii IT i inżynierii oprogramowania. Podstawowe zasady działania struktur parków STPI obejmują: - STP może być utworzony przez rząd centralny, rząd stanowy, firmę publiczną lub prywatną albo dowolną kombinację powyższych w dowolnym miejscu w Indiach - W ramach STP rejestruje się jednostki zorientowane na eksport (EOU), - Pozwolenie dla EOU wydawane jest do 2 tygodni, - Dopuszczalna sprzedaż na rynku krajowym stanowi do 50% eksportu, - Uprawnione do rejestracji są firmy indyjskie, zagraniczne i mieszane; dopuszcza się 100% własność zagraniczną. 16

19 Wystąpienia Ryc. Software Technology Parks of India (STPI) Wybrane korzyści, jakie odnoszą firmy zarejestrowane i/lub tworzące STPI, to m.in.: - Możliwość bezcłowego importu wyposażenia infrastrukturalnego, w tym m.in. infrastruktury teleinformatycznej dla EOU, - EOU zwolnione z centralnej akcyzy i na 10 lat z płacenia podatku dochodowego, - Zapewniony zwrot centralnego podatku od sprzedaży, - Możliwość wywozu kapitału z dywidend, własności intelektualnej, etc. po zapłaceniu podatków, jeśli obowiązują, Przedstawione formy ulg, dotacji i subsydiów mają w skuteczny sposób zainteresować potencjalnych inwestorów do wybierania tych lokalizacji. W ramach działań stosowane są następujące zachęty: - Zwrot opłaty za grunt (400 $ za miejsce pracy) dla firm samodzielnie inwestujących, - Firmy IT nieobjęte wyłączeniami prądu; obniżenie opłat za prąd o 25% przez pierwsze 3 lata działalności, - Zwrot 50% kosztów uczestnictwa w wystawach międzynarodowych, - Subsydiowanie zatrudnienia dla firm tworzących min. 100 miejsc pracy (IT) lub 200 (ITES), - Zwrot 20% wydatków na certyfikaty jakości (od CMM Level2 w górę i bezpieczeństwa BS7799), - Specjalne pakiety dla inwestujących w nowych lokalizacjach i megaprojektów (>1000 pracowników IT lub 1500 ITES lub > 10 mln $), - Firmy IT nieobjęte zasadami kontroli środowiska w AP. W efekcie podjętych działań powstało 39 parków, gdzie największe to: Bangalore, Nida, Chennai, Hyderabad, Pune. Następnie przedstawione zostały cztery etapy klastrowania w ramach działań indyjskich, które obejmowały: kilka firm indyjskich + kilka wielonarodowych (Texas Inst., HP, Digital) eksportujących software. 2. Koncepcja offshoringu. Do 2001 r. wszyscy globalni liderzy (380 wielonarodowych firm) lokują w Indiach swoje centra usług. Eksport sięga 5,7 mld $. 3. Bliska współpraca ze startupami z Silicon Valley. 4. Osiągnięta masa krytyczna - liczne firmy indyjskie stają się właścicielami praw autorskich i czerpią dochody z ich udostępniania międzynarodowym korporacjom. W chwili obecnej Bangalore, Noida, Chennai i Hyderabad są globalnymi klastrami porównywalnymi z Silicon Valley, Bostonem, Dallas, Irlandią, Szwecją czy Tokio. Życiorys Sławomir Kopeć, Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, doktor nauk fizycznych. Był kolejno radnym Rady Miejskiej w Skawinie ( ) oraz wiceprzewodniczącym Rady Powiatu w Krakowie ( ). W roku 2000 pełnił funkcję dyrektora Małopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR. W Ministerstwie Łączności był podsekretarzem stanu ( ). Od roku 2002 jest przewodniczącym Rady Miejskiej w Skawinie. Od 2004 r. jest dyrektorem Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Jest autorem ponad 100 artykułów w prasie lokalnej, regionalnej i specjalistycznej poświęconych problematyce rozwoju lokalnego oraz telekomunikacji i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. 17

20 Wystąpienia Tomasz Makowski Kierownik Programu Regionalna Inicjatywa Biznesu British Polish Chamber of Commerce - South Poland Krakow, ul. sw. Anny 9 tel.: fax: krakow@bpcc.org.pl Biznes uniwersytet. Wspieranie relacji na rzecz zatrudnienia w sektorze IT - przykłady z Wielkiej Brytanii Tomasz Makowski w pierwszej części prezentacji przedstawił region Północnowschodniej Anglii, który aspiruje do roli Centrum hi-tech w Wielkiej Brytanii i jednocześnie jest popularnym regionem dla lokowania inwestycji z takich obszarów jak: technologie informatyczne, biotechnologie, półprzewodniki, aparatura naukowa, zaawansowane materiały i przemysł motoryzacyjny. Ryc. Region Północno-Wschodniej Anglii. Na przykładzie Uniwersytetu w Sunderland, Tomasz Makowski przedstawił koncepcję aktywnego partnerstwa uczelni wyższej z biznesem. Relacje te oparte są na szeregu działań wykorzystujących m.in.: - Własną firmę B&R - North East Microelectronics Centre - Subsydiowane usługi dla MŚP - Zarządzanie Sunderland Science Park - Wspólne z biznesem tworzenie curriculum Specjalistów kształconych dla MSP W tworzenie partnerstwa zaangażowane są firmy z regionu, głównie z branży motoryzacyjnej (Nissan Motor Manufacturing UK, Thyssenkrup Tallent Chassis, Magna Kanzei, Calsonic, TRW, Autrans), ale nie brakuje również firm z innych sektorów (LG Electronics, Wallstream, Rolls Royce, Black & Decker). Opisane zostały również partnerstwa zawarte z Uniwersytetem w Newcastle w ramach Wydziału Informatycznego, gdzie powstała nowa katedra nauk informatycznych, sponsorowana przez Siemensa i w obrębie Wydziału Elektrycznego, gdzie stworzono centrum doskonałości półprzewodników Samsunga. The School of Computing and Technology w ramach swoich działań partnerskich z biznesem organizuje Sandwich Degree - fakultatywny staż pomiędzy drugim i trzecim rokiem studiów, który trwa 48 tygodni, gdzie studentowi przydzielonych jest dwóch opiekunów (z uczelni i z przedsiębiorstwa) i który podlega dokładnej ewaluacji. Istotną rolą tej współpracy jest możliwość kształtowania przyszłej kariery studenta, który w trakcie studiów zapoznaje się z wybrana firmą i po studiach ma możliwość podjęcia tam pracy. Trzymiesięczny staż w przemyśle organizowany np. przez Computing Laboratory of The University of Newcastle odbywa się na ostatnim roku studiów i związany jest z uru- 18