Jednolita konwencja o środkach odurzających sporządzona w Nowym Jorku, dnia 30 marca 1961 r. (z późniejszymi zmianami)

Transkrypt

1 Kierując się wolą niesienia pomocy ludziom uzależnionym od substancji psychoaktywnych przebywającym w warunkach izolacji więziennej, jak również mając na uwadze międzynarodowe konwencje, przepisy i zalecenia ratyfikowane przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, takie, jak: KONWENCJE MIĘDZYNARODOWE Jednolita konwencja o środkach odurzających sporządzona w Nowym Jorku, dnia 30 marca 1961 r. (z późniejszymi zmianami) Artykuł 38 Środki przeciwko narkomanii 1. Strony zwrócą szczególną uwagę i zastosuję wszelkie praktycznie możliwe kroki w celu zapobieżenia nadużywaniu środków odurzających oraz dla wczesnego wykrywania, leczenia, kształcenia, opieki po leczeniu, rehabilitacji i resocjalizacji zagrożonych osób i będą kontynuowad swoje wysiłki podejmowane w tych celach. 2. Strony będą popierad, w miarę możliwości, kształcenie personelu w zakresie leczenia, opieki po leczeniu, rehabilitacji i resocjalizacji osób nadużywających środków odurzających. 3. Strony podejmą wszelkie praktycznie możliwe kroki w celu udzielenia pomocy osobom, których praca wymaga zdobycia zrozumienia dla problemów nadużywania środków odurzających i zapobiegania ich nadużywaniu i będą takie zrozumienie rozpowszechniad wśród szerokich kręgów społeczeostwa, jeżeli istnieje obawa, że nadużywanie tych środków może przybrad wielkie rozmiary. Konwencja o substancjach psychotropowych sporządzona w Wiedniu, dnia 21 lutego 1971r. Artykuł 20 Środki przeciwko nadużywaniu substancji psychotropowych

2 1. Strony zastosują wszelkie środki mogące zapobiec nadużywaniu substancji psychotropowych i zapewnid wczesne wykrywanie, leczenie, kształcenie, opiekę po leczeniu, rehabilitację i włączenie do życia społecznego zainteresowanych osób; Strony będą także koordynowad swoje wysiłki podejmowane w tym celu. 2. Strony będą popierad, w miarę możliwości, kształcenie personelu w zakresie leczenia, opieki po leczeniu, rehabilitacji i włączenia do życia społecznego osób, które nadużywają substancji psychotropowych. 3. Strony udzielą pomocy osobom, którym to jest potrzebne w pracy zawodowej w zaznajamianiu się z problemami nadużywania i zapobiegania nadużywaniu substancji psychotropowych oraz będą rozpowszechniad znajomośd tych problemów wśród szerokich kręgów ludności, jeżeli istnieje obawa, że nadużywanie tych substancji może przybrad wielkie rozmiary. DOKUMENTY UNII EUROPEJSKIEJ Strategia Antynarkotykowa UE ( ) Stanowi, że jednym z obszarów unijnej polityki antynarkotykowej jest zmniejszenie popytu na narkotyki i określa, że działania w tym obszarze powinny mied na celu: Par Wymierne zmniejszenie zażywania narkotyków, uzależnienia oraz szkód zdrowotnych i ryzyk społecznych spowodowanych zażywaniem narkotyków poprzez opracowanie i usprawnienie skutecznego i zintegrowanego, wszechstronnego systemu zmniejszania popytu opartego na wiedzy, z uwzględnieniem zapobiegania, wczesnego interweniowania, leczenia, zmniejszania szkód, rehabilitacji i środków społecznej reintegracji w ramach Paostw Członkowskich UE. Par Taki system zmniejszania popytu pociąga za sobą koniecznośd stosowania następujących środków z wykorzystaniem wszystkich opcji dostępnych na podstawie najnowszych osiągnięd naukowych: zapewnienie programów leczenia; zapewnienie programów rehabilitacji i reintegracji społecznej; zmniejszenie szkód zdrowotnych i społecznych spowodowanych zażywaniem narkotyków Par Następujące priorytety określono w dziedzinie zmniejszania popytu: 3. Zwiększenie dostępu do skierowanych do konkretnych grup i zróżnicowanych programów leczenia, z uwzględnieniem zintegrowanej opieki psychospołecznej i farmakologicznej.

3 Plan działania UE w zakresie narkotyków ( ) Operacjonalizował cele i priorytety określone w strategii UE, w formie konkretnych działao (zadao) do wykonania w określonych terminach, ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację i kryteriów oceny (wskaźników). Polski Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii jest w dużej mierze kalką planu działania UE. Plan ten na lata przewidywał między innymi: Cel 11. Zapewnienie dostępności i dostępu do ukierunkowanych i zróżnicowanych programów leczenia oraz rehabilitacji 13. Opracowanie rozwiązao innych niż pozbawienie wolności dla osób nadużywających narkotyków oraz usług dla osób przebywających w więzieniach, mając na względzie prawodawstwo krajowe. Działanie 1. Udostępnienie możliwości leczenia opartego na dowodach obejmującego różne podejścia psychospołeczne i farmakologiczne, dostosowane do występującego zapotrzebowania na leczenie. 2. Ustalenie strategii i wytycznych dotyczących zwiększenia dostępności i dostępu do usług dla osób zażywających narkotyki nieobjętych istniejącymi usługami. 1. Skuteczne wykorzystanie i opracowanie rozwiązao innych niż pozbawienie wolności dla osób nadużywających narkotyków. 2. Rozwój działao profilaktycznych, programów leczenia oraz usług związanych z ograniczaniem szkodliwych skutków dla więźniów, usługi resocjalizacyjne po opuszczeniu więzienia oraz metody monitorowania/badania przypadków zażywania narkotyków przez więźniów. Strona odpowiedzialna Komisja Europejska Plan działania UE w zakresie narkotyków ( ) Przewiduje działania podobne do tych, które były ujęte w poprzednim planie: Cel 7. Zwiększenie skuteczności leczenia osób uzależnionych od środków odurzających i rehabilitacji, poprzez poprawę Działanie 13. Dalsze opracowywanie i wdrażanie opartych na danych naukowych metod leczenia osób uzależnionych od środków odurzających obejmujących różne Strona odpowiedzialna

4 oferty, dostępności i jakości usług. podejścia psychospołeczne i farmakologiczne, odpowiadające potrzebom osób zażywających narkotyki 9. Zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej dla osób zażywających narkotyki w zakładach karnych, w celu profilaktyki i ograniczania szkód zdrowotnych związanych z nadużywaniem narkotyków. 14. Opracowywanie i wdrożenie strategii rehabilitacji i reintegracji społecznej, oraz usług opartych na najlepszych praktykach, które pozwalają zapobiegad nawrotom i ograniczyd wykluczenie społeczne i stygmatyzację. 19. Opracowanie i wdrożenie usług w zakresie profilaktyki, leczenia, ograniczania szkód oraz usług reintegracyjnych dla osób osadzonych w zakładach karnych, równoważnych z usługami dostępnymi na wolności. Szczególny nacisk należy położyd na dalszą opiekę po opuszczeniu zakładu karnego. MIĘDZYNARODOWE DOKUMENTY DOTYCZĄCE WIĘŹNIÓW Reguły Minimalne ONZ zawierają najbardziej ogólne wymagania dotyczące opieki medycznej nad więźniami, natomiast nic nie mówią na temat postępowania z więźniami uzależnionymi. Europejskie Reguły Więzienne, stanowiące zrewidowaną wersję Reguł Minimalnych ONZ, przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy w dniu 12 lutego 1987, a następnie wielokrotnie aktualizowane, określają ogólne standardy postępowania z osobami pozbawionymi wolności w krajach należących Rady Europy. W Europejskich Regułach Więziennych najważniejsze są tak zwane podstawowe zasady (normalności, odpowiedniości, niedyskryminowania), zgodnie z którymi: 2. Osoby pozbawione wolności zachowują wszystkie prawa, których nie zostały pozbawione zgodnie z prawem w orzeczeniu skazującym je lub zatrzymującym w areszcie. 5. Życie w więzieniu odpowiada, tak jak tylko jest to możliwe, pozytywnym aspektom życia w społeczeostwie. Z powyższych zasad wynika między innymi to, iż jeśli jakiś rodzaj leczenia (terapii, rehabilitacji, etc.) jest dostępny dla osób uzależnionych na wolności powinien byd również dostępny dla osób uzależnionych przebywających w warunkach izolacji penitencjarnej. Oznacza to, że międzynarodowe rekomendacje dotyczące postępowania z osobami uzależnionymi, stosuje się również wobec takich osób przebywających w warunkach izolacji (tj. oferta terapeutyczna dla uzależnionych więźniów, powinna byd odzwierciedleniem oferty wolnościowej dostępnej dla ogółu osób uzależnionych). Niezależnie od tego, w różnych dokumentach Komitetu Ministrów Rady Europy da się odnaleźd

5 trochę szczegółowych rekomendacji, dotyczących postępowania wobec więźniów uzależnionych, na przykład: W Rekomendacji Komitetu Ministrów Rady Europy przyjętej w dniu 12 lutego 1987, w sprawie Europejskich Reguł Więziennych: Reguła 32. Personel medyczny instytucji powinien wykrywad i leczyd wszelkie choroby somatyczne i psychiczne, które mogą utrudniad powrót więźnia do społeczeostwa po zwolnieniu (tj. między innymi wszelkie uzależnienia od substancji psychoaktywnych); W Rekomendacji Komitetu Ministrów Rady Europy przyjęta w dniu 11 stycznia 2006, w sprawie Europejskich Reguł Więziennych: Reguła 42.3 Badając więźnia lekarz lub wykwalifikowana pielęgniarka mu podlegająca zwraca szczególną uwagę na zajmowanie się objawami uzależnieo wynikających z używania narkotyków, leków lub alkoholu. Postanawia się: 1. Każdej osobie uzależnionej od substancji opioidowych, osadzonej w zakładzie penitencjarnym zapewnia się wybór leczenia abstynencyjnego lub substytucyjnego. 2. Każdej osobie uzależnionej od substancji opioidowych leczonej substytucyjnie, w chwili osadzenia zapewnia się kontynuację tego leczenia, bez względu na długośd wyroku. 3. Każdy Okręgowy Inspektorat Służby więziennej tworzy przynajmniej jeden program substytucji lekowej, do którego mają dostęp osadzeni w różnych typach zakładów penitencjarnych (np. aresztach, zakładach karnych dla kobiet).