JESSICA INNOWACYJNY INSTRUMENT NA RZECZ FINANSOWANIA ROZWOJU MIAST. JESSICA Task Force 2008

Transkrypt

1 JESSICA INNOWACYJNY INSTRUMENT NA RZECZ FINANSOWANIA ROZWOJU MIAST JESSICA Task Force 2008

2 POLSCE Prognozowane zmiany w strukturze demograficznej społeczeństwa w Polsce w latach (źródło: Eurostat 2008) Liczba ludności zmniejszy się o 7,5 mln (włączając w to dodatnie saldo migracji 530 tys.); Spadek liczby osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata) o 10,7 mln; Wzrost liczby osób w wieku emerytalnym (powyŝej 65 lat) o 6,1 mln. Struktura demograficzna w Polsce mln Pozostali Oznacza to Ŝe: Znacząco wzrośnie w społeczeństwie udział osób starszych, mających inne oczekiwania odnośnie otaczającej ich infrastruktury społecznej; Miasta zaczną w jeszcze większym stopniu konkurować ze sobą w celu przyciągnięcia do siebie mieszkańców, o duŝym potencjale (oszczędności, bieŝące dochody, wiedza); Mniej atrakcyjne miasta zaczną tracić mieszkańców, co moŝe oznaczać ich stopniową degradację.

3 roŝenia: Migracja ludności do bardziej zaludnionych i zurbanizowanych obszarów w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i moŝliwości inwestowania; W wyniku ww. migracji, mniejsze miasta zaczną tracić atrakcyjność inwestycyjną; Monocentryczny rozwój gospodarczy kraju z dynamicznie rozwijającym się centrum (Warszawa) i słabnącymi ekonomicznie mniejszymi ośrodkami. zwania: Policentryczny rozwój gospodarczy kraju oznaczający bardziej zrównowaŝony wzrost gospodarczy miast; Implementacja instrumentów, które podniosą atrakcyjność inwestycyjną miast, przyciągną wykwalifikowaną siłę roboczą i tym samym wpłyną na poprawę ich sytuacji ekonomicznej.

4 MOśLIWE ROZWIĄZANIA: Polityka imigracyjna - moŝe częściowo złagodzić niekorzystne skutki ww. trendu, jednak prawdopodobnie nie będzie ona w stanie wystarczająco zbilansować niekorzystnej wiekowej struktury populacji. Ponadto imigranci zasilą głównie wysok zurbanizowane obszary, co nie poprawi ekonomicznej sytuacji ośrodków peryferyjnych. Saldo imigracji w wybranych krajach UE ,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2, ,526 11,820 8,067 7,708 4, , ,196 Pl CZ SK HU DE ES IT UK FR SE

5 MOśLIWE ROZWIĄZANIA: Bardziej elastyczny system emerytalny; Realizacja projektów podnoszących atrakcyjność inwestycyjną miast JESSICA - skuteczniejsze i efektywniejsze wykorzystanie Funduszów Strukturalnych dzięki utworzeniu Funduszów Rozwoju Obszarów Miejskich, które staną się waŝnymi podmiotami rynku kapitałowego inwestującymi w projekty przyczyniające się do rozwoju miast.

6 CO TO JEST JESSICA? Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas wspólna inicjatywa Komisji Europejskiej, EBI oraz Banku Rozwoju Rady Europy, w celu wsparcia projektów urbanistycznych zapoczątkowana w 2005 roku. Innowacyjny i bardziej skuteczny sposób wykorzystania Funduszów Strukturalnych przez uŝycie zwrotnych instrumentów finansowych lepiej stymulujących proces realizacji projektu oraz umoŝliwiających wielokrotne wykorzystanie ograniczonych zasobów ( recycling ).

7 JAK DZIAŁA JESSICA?- podstawowe elementy Utworzenie funduszów inwestycyjnych tzw. Funduszów Rozwoju Obszarów Miejskich dysponujących środkami unijnymi, które będą inwestować (na zasadach komercyjnych) w projekty z zakresu rozwoju obszarów miejskich. Inwestycje te kierowane będą do projektów w formie kapitału właścicielskiego, kredytów bądź gwarancji. Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich inwestujące w partnerstwa publicznoprywatne będą mogły łączyć potencjał finansowy i know-how sektora publicznego i prywatnego. Ideą jest, aby Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich był aktywnym partnerem / doradcą dla władz miast w stymulowaniu rozwoju poszczególnych obszarów. Utworzenie Funduszu Powierniczego (opcjonalnie) w celu inwestowania w kilka Funduszów Rozwoju Obszarów Miejskich, który zapewni doradztwo przy ich wyborze, przyśpieszenie absorpcji funduszów strukturalnych i moŝliwość uzyskania przychodów finansowych z lokaty środków Funduszu.

8 Instytucja Zarządzająca Dotacje Wkład do funduszu Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Projekty niekomercyjne Kredyty, Gwarancje, Mezzanine, Equity Projekty będące częścią zintegrowanego planu rozwoju obszarów miejskich Model tradycyjny (dotacje) JESSICA

9 JESSICA? W przeciwieństwie do projektów finansowanych tradycyjnie z funduszy strukturalnych w formie pomocy bezzwrotnej, celem JESSICA jest przekształcenie części dotacji w inwestycje przynoszące dochody. Inwestycje te (w formie kapitału właścicielskiego, kredytów bądź gwarancji) kierowane będą do projektów za pośrednictwem Funduszów Rozwoju Obszarów Miejskich. Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich umoŝliwią lepszą mobilizację dodatkowych zasobów finansowych pochodzących ze źródeł prywatnych oraz publicznych. MoŜliwość wcześniejszego uzyskania środków juŝ na etapie tworzenia Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich. Łączenie know-how i doświadczenia sektora publicznego i prywatnego. JESSICA moŝe połączyć interesy: spółek komunalnych, miast, banków komercyjnych, banków spółdzielczych, funduszy inwestycyjnych, firm deweloperskich, etc.

10 JESSICA?, C.D. JESSICA umoŝliwia realizację projektów, które nie kwalifikowałyby się do finansowania ze środków pomocowych przy pomocy tradycyjnego mechanizmu dotacji. Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich stworzy portfel inwestycji zarządzanych przy pomocy jednorodnych narzędzi z zachowaniem odrębności ekonomicznej poszczególnych projektów. Powinno to wygenerować synergie, które pozwolą na realizację wielu projektów w dłuŝszym czasie, co byłoby znacznie trudniejsze bez pomocy funduszu. Dzięki temu nakłady na kaŝdy projekt zostaną zoptymalizowane, a projekty będą realizowane przy mniejszym zaangaŝowaniu środków. Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich moŝe słuŝyć miastu (miastom) przez wiele lat, takŝe w następnych okresach programowych.

11 MIEJSKICH Regulacje dotyczące JESSICA nie rozstrzygają o formie prawnej oraz modelu biznesowym funkcjonowania Funduszu; MoŜe być on utworzony, jako osoba prawna lub wydzielony blok finansowy w ramach istniejącej instytucji; Musi być to jednak podmiot o charakterze inwestycyjnym, a nie wykonawczym. ZaangaŜowanie Funduszu w poszczególne projekty powinno się odbywać poprzez inwestycje w spółki wykonawcze, a nie przez faktyczne wykonawstwo projektowe; Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich moŝe powstać, jako fundusz zarządzany przez TFI, spółka kapitałowa załoŝona przez podmioty prywatne i publiczne (np. spółki komunalne w ramach ich kompetencji), fundusz utworzony w ramach funkcjonowania banku.

12 BANKOWEGO Bank uzyskuje korzyść finansową z finansowania EBI, którą przekazuje projektowi; Ograniczone ryzyko dla banku dzięki gwarancji z funduszu/ wyŝszemu skapitalizowaniu projektu (mezzanine); MoŜliwość uzyskania dźwigni finansowej na poziomie projektu. EBI (opcjonalnie) Global Loan Bank FUNDUSZ ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH Kredyt Gwarancja lub Mezzanine PROJEKTY BĘDĄCE CZĘŚCIĄ ZINTEGROWANEGO PLANU ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH

13 PUBLICZNEGO Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich będą mogły łączyć potencjał finansowy i know-how sektora publicznego i prywatnego; Inwestorzy mogą liczyć na: wpływ na wybór portfela projektów w ramach uzgodnionych kompetencji; współpracę z odpowiednimi instytucjami publicznymi odpowiedzialnymi za proces planowania urbanistycznego; wynagrodzenie za zarządzanie środkami JESSICA; długofalowy udział w zintegrowanym programie słuŝącym poprawie infrastruktury urbanistycznej regionów.

14 RóŜne modele funkcjonowania JESSICA (1) (2) (3) MANAGING AUTHORITY MANAGING AUTHORITY MANAGING AUTHORITY Holding Fund - EIB with Technical Assistance Holding Fund (Tender) UDF UDF UDF UDF UDF UDF UDF UDF UDF Call for expression of interest Call for expression of interest Call for expression of interest Technical Assistance - EIB Technical Assistance - EIB (OPTIONAL) (OPTIONAL)

15 Z uwagi na brak odpowiedniej infrastruktury inwestycyjnej na rynku polskim (ale takŝe w innych krajach) oraz zakres niezbędnych prac przygotowawczych, aktywny udział EBI w tworzeniu JESSICA w Polsce wydaje się być właściwą opcją. MoŜliwe formy prawne prowadzenia przez EBI funduszu powierniczego: W ramach swojego bilansu (analogicznie do depozytu); Poza bilansem, w ramach osobnego bloku finansowego; Stworzenie osobnego regulowanego podmiotu (SPV) na bazie przepisów odnoszących się do funduszy inwestycyjnych z moŝliwością pozyskiwania dodatkowych inwestorów; MoŜliwość pozyskania lokalnych partnerów do zarządzania lub administracji funduszem.

16 Podstawowe usługi: bieŝące zarządzanie płynnością; organizowanie przetargów na tworzenie funduszy rozwoju obszarów miejskich; ocena ofert (doradztwo techniczne); negocjowanie umów inwestycyjnych; księgowość i monitoring; zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Dodatkowe usługi: badania rynku, feasibility studies; przygotowanie biznes planów; propagowanie programu, organizacja konferencji, szkoleń; doradztwo w zakresie zintegrowanych programów rozwoju obszarów miejskich; moŝliwość utworzenia lokalnego biura.