TRADUCTION DES TERMES LATINS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "TRADUCTION DES TERMES LATINS"

Transkrypt

1 TRADUCTION DES TERMES LATINS ROCZNIKI HUMANISTYCZNE Tom LXI, zeszyt MARZENA DYJAKOWSKA * PRIVILEGIUM ODIOSUM. O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ PRIVILEGIUM ODIOSUM: ABOUT THE IMPORTANCE OF CONTEXT IN THE TRANSLATION OF LEGAL TERMINOLOGY Abstract The article aims to investigate the most accurate way to translate Latin phrase privilegium odiosum into Polish. The most popular translation «przywilej niekorzystny» can be regarded as awkward. On the grounds of legal and literary Roman sources the etymology of word privilegium was taken into consideration and the meaning of this word can be defined as a rule granted to an individual or to a restricted group, not always profitable for them. The Author takes into consideration the meaning of phrase in question in old and contemporary sources and literature of canon law, examples of such privileges were also given. In the last part of the article the Author points out how important is to determine the proper meaning of Latin phrases for the most proper translation, and suggests such translation of phrase privilegium odiosum into Polish. Key words: legal terminology, translation, privilegium odiosum, context. aci ski wyraz privilegium zwykle t umaczony jest na j zyk polski jako przywilej, co w j zyku prawniczym oznacza korzystny wyj tek w zastosowaniu ogólnie obowi zuj cych norm prawnych w odniesieniu do poszcze- Dr hab. MARZENA DYJAKOWSKA Katedra Historii Pa stwa i Prawa na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw a II; adres do korespondencji: Al. Rac awickie 14, Lublin; marzena.dyjakowska@kul.pl

2 150 MARZENA DYJAKOWSKA gólnych osób (privilegium personae) lub spraw (privilegium causae) 1. Kodeks Prawa Kanonicznego (KPK) z 1983 r. w kan okre la przywilej jako ask udzielon szczególnym aktem dla po ytku pewnych osób zarówno fizycznych, jak i prawnych ( Privilegium, seu gratia in favorem certarum personarum sive physicarum sive iuridicarum per peculiarem actum facta ). Przywilej udziela aski, czyli jest aktem korzystnym dla adresatów 2 ; na okre lenie przywileju w j zyku aci skim u ywane s zreszt terminy takie, jak commodum po ytek, interes, korzy, wygoda 3, oraz beneficium dobrodziejstwo, aska, przys uga, opieka oraz korzy 4. Takie rozumienie przywileju przyczynia si do trudno ci w znalezieniu najw a ciwszego t umaczenia wyst puj cego w tekstach prawnych terminu privilegium odiosum, gdy spotykane zwykle jego polskie odpowiedniki, takie jak przywilej uci liwy czy przywilej niekorzystny, sprawiaj wra enie oksymoronów: czy to, co stanowi korzy, mo e zarazem by uci liwe lub niekorzystne? Aby omawiany termin w a ciwie prze o y na j zyk polski, nale y najpierw ustali jego znaczenie, co wymaga odwo ania si do dogmatycznego podzia- u prawa w znaczeniu przedmiotowym na ius commune i ius singulare. Ius commune oznacza prawo obowi zuj ce wszystkich, i w tym sensie prawo powszechne, pospolite, natomiast ius singulare to prawo stanowi ce wyj tek od norm prawa powszechnie obowi zuj cego, i w tym sensie prawo wyj tkowe, ustanowione ze wzgl dów s uszno ci, moralno ci, dobra publicznego 5 : Ulp. D. 1,3,8: Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur. Paul. D. 1,3,16: Ius singulare est quod contra tenorem rationis propter aliquam utilitatem auctoritate constituentium introductum est. Iulian. D. 1,3,15: In his, quae contra rationem iuris constituta sunt, non possumus sequi regulam iuris. Iulian. D. 9,2,51,2: [ ] multa iure civili contra rationem disputandi pro utilitate communi recepta esse, innumerabilibus rebus probari potest. Zakres powy szych terminów pokrywa si niekiedy z podzia em na ius generale, czyli prawo kierowane do ogó u podmiotów prawa, oraz ius 1 H. Heumann, E. Seckel, 1958: 459. Por. J. Sondel, 1997: 787; S ownik aci sko-polski, red. M. Plezia, t. 4, Warszawa 1999, s J. Krukowski, R. Soba ski, 2003: Ch. Lewis, Ch. Short, 1955: 381; J. Sondel, 1997: 177; S ownik aci sko-polski, t. 1, s J. Sondel, 1997: ; S ownik aci sko-polski, t. 1, s J. Zielonacki, 1862: 10; F. Zoll, 1914: ; R. Orestano, 1937: Zob. tak e: I. Szpringer, 2008: 259 oraz wskazana tam literatura.

3 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 151 speciale, czyli prawo wydawane dla podmiotów konkretnie wymienionych w danej normie prawnej. Kryterium tego rozró nienia stanowi adresat normy. W tym w a nie podziale sytuuje si privilegium jako norma skierowana do konkretnych adresatów; tak te termin ten rozumieli rzymscy autorzy. Pomponiusz Festus w dziele De verborum significatu nast puj co wyja nia jego etymologi : Privos privasque antiqui dicebant, pro singulis. Ob quam causam et privata dicuntur, quae uniuscuiusque sint, hinc et privilegium et privatus, dicimus tamen et privatum cui quis est adeptum (226). Pochodzeniu terminu privilegium po wi ca uwag tak e Izydor w Etymologiarum sive originum libri: Privilegia autem sunt leges privatorum, quasi privatae leges. Nam privilegium inde dictum, quod in privato feratur (5,18). Z zestawienia zacytowanych fragmentów wynika, i privilegium pochodzi od wyrazu privus, czyli indywidualny, dotycz cy pojedynczych osób, a oznacza leges privatorum, czyli ustawy uchwalone w odniesieniu do pojedynczych osób. Na takie w a nie znaczenie wskazuje za prawnikiem Atejuszem Kapitonem Aulus Gelliusz w Noctes Atticae, dokonuj c rozró nienia mi dzy lex a privilegium: Quid sit <rogatio>, quid <lex>, quid <plebiscitum>, quid <privilegium>: et quantum ista omnia differunt. Ateius Capito, publici privatique iuris peritissimus, quid <lex> esset, hisce verbis definivit: <Lex>, inquit, <est generale iussum populi aut plebis rogante magistratu> [ ] Non sunt enim generalia iussa neque de universis civibus, sed de singulis concepta; quocirca <privilegia> potius vocari debent, quia veteres <priva> dixerunt, quae nos <singula> dicimus (10,20,2-4). W wietle tego fragmentu ustawa (lex) to generale iussum, kierowana jest zatem do wszystkich obywateli (de universis civibus). Takiego charakteru pozbawione s natomiast ustawy uchwalane dla pojedynczych osób (de singulis), które nale y raczej okre li jako przywileje, gdy privus to synonim singulus, tj. jednostka 6. 6 Zob. tak e: Lateinisches etymologisches Wörterbuch von A. Walde, 3. Aufl. von J.B. Hofmann, t. 2, Heidelberg 1954, s. 363; Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots, red. A. Ernout, A. Meillet, t. 2, Paris 1960, s. 536; Thesaurus linguae Latinae, ed. B.G. Teubner, t. X.2, fasc. IX, Stuttgart und Leipzig 1996, szp

4 152 MARZENA DYJAKOWSKA Privilegium oznacza zatem prawo dotycz ce indywidualnie okre lonych adresatów, co nie jest to same z ius speciale norm stanowi c wyj tek od norm powszechnie obowi zuj cych, i to wyj tek korzystny dla adresatów. Korzy nie stanowi zatem koniecznego elementu poj cia privilegium, które mo e w zwi zku z tym oznacza zarówno regulacj przynosz c korzy (privilegium favorabile), jak i niekorzy (privilegium odiosum). Ten ostatni termin nie jest ród owym terminem prawa rzymskiego, ród a wskazuj jednak, e takie w a nie rozumienie terminu privilegium pocz tkowo dominuje. I tak Ustawa XII tablic zawiera a przytoczony przez Cycerona w De legibus zakaz stanowienia norm na niekorzy jednostki: Privilegia ne inroganto. De capite civis nisi per maximum comitiatum ne ferunt (3,4,11). Oba przepisy najstarszego rzymskiego spisu prawa Cyceron przytoczy jeszcze raz w powo anym dziele w nieco bardziej opisowy sposób (3,19,44): Leges praeclarissimae de XII tabulis tralatae duae, quarum altera privilegia tollit, altera de capite civis rogari nisi maximo comitiatu vetat. Et nondum in<ven>tis seditiosis tribunis plebis, ne cogitatis quidem, admirandum tantum maioris in posterum providisse. In privatos homines leges ferri noluerunt, id est enim privilegium: quo quid est iniustius, cum legis haec vis sit, <ut sit> scitum et iussum in omnis? Ju kontekst, w jakim pojawi si przepis zakazuj cy stanowienia przywilejów, wskazuje, e przywilej oznacza norm na niekorzy adresata, skoro bezpo rednio w dalszym ci gu wypowiedzi Cyceron wspomnia o innym przepisie korzystnym, tj. ograniczeniu mo liwo ci orzeczenia kary mierci dla obywatela rzymskiego. Do tego samego przepisu Ustawy XII tablic Cyceron odnosi si jeszcze kilkakrotnie, jak cho by w mowie w obronie Publiusza Sestiusza i w sprawie swego domu: Quum sancitum esset, ut neque privilegum irrogari liceret, neque de capite, nisi comitiis centuriatis, rogari (Pro Sest. 30,65). Vetant leges sacratae, vetant XII tabulae, leges privatis hominibus irrogari: id est enim privilegium (Pro dom. 17,43). Przyj te znaczenie terminu privilegium jednoznacznie potwierdzaj s owa tego autora w opowie ci o podj tej przez trybuna ludowego ze 149 r. przed Chr., Lucjusza Libona, próbie doprowadzenia do uchwalenia ustawy przeciwko Serwiuszowi Galbie, sprawuj cemu w 151 r. przed Chr. pretur :

5 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 153 Libo rogationem in Galbam privilegii similem ferens [ ] (Brutus 23,89). Cyceron opisa tu nast pstwa wydarze zwi zanych z wybuchem powstania Wiriatusa w Luzytanii podczas pretury Serwiusza Galby. Libon wyst pi na zgromadzeniu ludowym z wnioskiem ustawy przeciw by emu ju pretorowi, któremu zarzucano przyczynienie si do wzniecenia, a nast pnie krwawego st umienia powstania wbrew przysi dze danej Luzytanom. Ofiar takiej ustawy sta si sam Cyceron, który, sprawuj c w 63 r. przed Chr. urz d konsula, w senacie wyst pi jako zwolennik kary mierci dla przywódców spisku Katyliny 7, a nast pnie wykona orzekaj c t kar uchwa senatu 8. Nowy trybun ludowy, urz duj cy od 10 grudnia tego roku Metellus Nepos zaatakowa Cycerona za skazanie na mier obywateli rzymskich poza post powaniem s dowym, pi lat pó niej za kolejny trybun, Klodiusz, wniós projekt ustawy przewiduj cej kar wygnania (interdictio aquae et igni) dla urz dnika skazuj cego na mier obywatela rzymskiego bez odwo ania si do ludu 9, a po jej przeg osowaniu przez zgromadzenie ludowe 20 marca 58 r. przed Chr. doprowadzi do uchwalenia lex Clodia de exsilio Ciceronis. Ustawa ta zabrania a Cyceronowi przebywania w odleg o ci mniejszej ni 400 mil od granic Italii, a tak e przewidywa a konfiskat ca ego maj tku Cycerona oraz zburzenie jego domu na Palatynie i willi podmiejskich. W razie pojawienia si na terytorium Italii Cyceron podlega karze mierci; ta sama kara przewidziana by a dla wszystkich udzielaj cych mu go- ciny. Ustawa zabrania a ponadto wyst powania w senacie i na zgromadzeniu ludowym z wnioskiem o odwo anie Cycerona z wygnania 10. Tu przed uchwaleniem lex Clodia de capite civis Romani, 19 marca, Cyceron opu ci Rzym. Zaraz po powrocie 4 wrze nia 57 r. przed Chr. wyg osi kilka mów, m.in. dzi kczynn do senatu (Oratio post reditum in senatu) i na rzecz swojego domu (Oratio po domo sua), gdy cz placu, na którym sta dom Cycerona spalony za spraw Klodiusza zosta a przez tego ostatniego po wi cona bogini wolno ci (Libertas). W tej ostatniej mowie zarzuca Klodiuszowi: De peste civis, conservatoris reipublicae, licuit tibi fere non legem, sed nefarium privilegium (Pro dom. 10,26). Quum indemnatum exturbares privilegiis tyrannicis irrogatis (Tam e, 42,110). 7 Cicero, In L. Catilinam oratio IV, passim. 8 Plutarchus, Vitae paralellae: Cicero G. Rotondi, 1912: Tam e, Zob. tak e np.: K. Kumaniecki, 1989:

6 154 MARZENA DYJAKOWSKA W powy szych s owach pojawia si przeciwstawienie lex privilegium. Lex oznacza ustaw adresowan do ogó u obywateli, privilegium ustaw skazuj c Cycerona na wygnanie, o czym wiadczy tak e fragment w mowie do senatu: Vim et crudelitatem privilegii publicis litteris consignavit (Post red. in senat. 11,29). W okresie klasycznym natomiast pod poj ciem privilegium rozumiano tak e ius singulare prawo wyj tkowe, ustanawiane dla pewnych kategorii osób (privilegium personae), np. kobiet, o nierzy, osób ma oletnich, albo w odniesieniu do pewnych stosunków prawnych (privilegium causae), o czym wiadczy nast puj ca wypowied Modestyna: D. 50,17,196: Privilegia quaedam causae sunt, quaedam personae. Et ideo quaedam ad heredem transittuntur, quae causae sunt: quae personae sunt, ad heredem non transeunt. W powo anym fragmencie Modestyn stwierdza, e przywileje zwi zane z sytuacj prawn pewnych osób nie przechodz na spadkobierców, w odró nieniu od tych dotycz cych tre ci stosunku prawnego. Do przywilejów pierwszego rodzaju zaliczy mo na np. privilegium militum, obejmuj cy mo liwo sporz dzenia testamentu w dowolnej formie 11 oraz uprawnienie syna rodziny (filius familias, tj. m czyzny pozostaj cego pod w adz ojcowsk ) wzgl dem tzw. maj tku obozowego, tj. nabytego w zwi zku ze s u b wojskow (peculium castrense) 12. Inny przyk ad stanowi privilegium exigendi, czyli przywilej przyznaj cy pewnym kategoriom wierzycieli pierwsze stwo w zaspokojeniu wierzytelno ci z maj tku d u nika w przypadku egzekucji uniwersalnej. Do wierzytelno ci korzystaj cych z przywileju egzekucyjnego nale a y m.in. wierzytelno ci publicznoprawne, wynikaj ce ze zobowi za podatkowych i z umów prywatnoprawnych zwieranych przez podmioty publiczne (privilegium fisci) 13, wierzytelno ci z tytu u zwrotu posagu przys uguj ce kobiecie w przypadku, gdy ma e stwo nie dosz o do 11 Zob. w szczególno ci Ulp. D. 29,1,1 pr. Z testamentem tego rodzaju wi za si ponadto szereg udogodnie ; zob. D. 29,1 De testamento militis. Zob. tak e: G. Wesenberg, 1957: 19-22; R. Orestano, 1937: ; P. Voci, 1963: 99 n. 12 Zob. w szczególno ci D. 49,17 De castrensi peculio. Zob. tak e: R. Orestano, 1937: Pauli Sententiae 5,12,10; Marcian. D. 42,5,34; Paul. D. 42,5,38,1; Marcian. D. 50,1,10. Zob. tak e: G. Wesenberg, 1957: 23 n.

7 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 155 skutku 14 oraz wierzytelno ci przys uguj ce osobom pozostaj cym pod opiek lub kuratel przeciwko opiekunom i kuratorom z tytu u funkcji przez nich pe nionych 15. Na mocy konstytucji cesarskich przywilejami cieszy y si osoby sprawuj ce zaszczytne urz dy (privilegium dignitatis) 16, duchowni 17, a tak e niektóre miasta, jak Rzym 18 i Konstantynopol 19. Do privilegia causae zaliczy nale y np. beneficja spadkowe, przyk adowo beneficium abstinendi, czyli przyznany przez pretora dziedzicowi koniecznemu przywilej wstrzymania si od obj cia zad u onego spadku 20, beneficium legis Falcidiae, czyli przywilej ograniczaj cy wysoko legatów do trzech czwartych spadku (tzw. kwarta falcydyjska) 21 czy te znane równie w obecnie obowi zuj cym kodeksie cywilnym beneficium inventarii (dobrodziejstwo inwentarza), czyli ograniczenie odpowiedzialno ci za d ugi spadkowe do warto ci spadku 22. Przywileje w powy szym rozumieniu stanowi y prawa wyj tkowe, ale korzystne dla adresatów. Wy cznie korzy przynosi adresatowi równie przywilej nale cy do kategorii zwanej ius speciale przepis szczególny. Inne osoby bowiem, znajduj ce si w tej samej sytuacji, przywilejem takim nie by y obj te. Przyk adowo legitymacja dziecka nieprawego przez reskrypt cesarza wynika a z przywileju nale cego do ius speciale, legitymacja za takiego dziecka przez pó niejsze ma e stwo rodziców (per subsequens matrimonium) z przywileju nale cego do ius singulare 23. Wobec dotychczasowych rozwa a nale y odpowiedzie na pytanie, czy tytu owy termin privilegium odiosum odpowiada rzymskiemu terminowi privilegium w rozumieniu Ustawy XII tablic i powo anych wypowiedzi 14 Ulp. D. 42,5,17,1; Paul. D. 42,5,18; Ulp. D. 42,5, Ulp. D. 42,5,19,1; Paul. D. 42,5, Zob. np. C. 2,14,1; C. 8,11,7; C. 9,8,3 pr.; C. 10,16,10; C. 10,32,64; C. 11,8,1; C. 12,1,1. 17 Zob. w szczególno ci: C. 1,2 De sacrosanctis ecclesiis et de rebus et privilegiis eorum oraz C. 1,3 De episcopis et clericis et orphanotrophis et brephotrophis et xenedochis et asceteriis et monachis et privilegio.jeden z tych przywilejów dotyczy odpowiadania duchownych przed specjalnymi s dami (najpierw przed prefektem pretorianów, pó niej przed arcybiskupem), zwany z czasem privilegium fori. 18 C. 11,15 De privilegiis corporatorum urbis Romae. 19 C. 11,21 De privilegiis urbis constantinopolitanae. 20 Ulp. D. 29,2,71,4: Si quis suus dicit retinere hereditatem nolle, aliquid autem ex hereditate amoverit, abstinendi beneficium non habebit. 21 D. 35,2 Ad legem Falcidiam; D. 35,3: Si cui plus, quam per legem Falcidiam licuerit, legatum esse dicetur. 22 I. 2,19,6; C. 6,30 De iure deliberandi et de adeunda vel acquirenda hereditate. O beneficjach spadkowych zob. szerzej: P. Voci, 1967: 577 i n.; R. wirgo -Skok, F. Zoll, 1914:

8 156 MARZENA DYJAKOWSKA Cycerona, tj. jako norma wydana na niekorzy adresata. Omawiany termin nie pojawia si w aci skim tek cie obowi zuj cego Kodeksu Prawa Kanonicznego, a w komentarzu do kan J. Krukowski stwierdza, e: Przywilej udziela ask, czyli jest aktem korzystnym dla adresatów. Takie poj cie przywileju, jakie podaje kan. 76, wyklucza przywileje niekorzystne, jakie by y w przesz o ci 24. Do podzia u przywilejów na korzystne i niekorzystne nawi zuje natomiast T. Pawluk, wyró niaj c przywilej uci liwy, nieprzynosz cy nikomu szkody, nieb d cy dla nikogo ci arem i nieograniczaj cy praw innych osób (privilegium favorabile), oraz stanowi cy jego przeciwie stwo przywilej uci liwy privilegium odiosum seu onerosum 25. Autor nawi zuje tu do kan. 82 KPK, okre laj cego regu y ustania przywileju przez niekorzystanie z niego: Can. 82: Per non usum vel per usum contrarium privilegium aliis haud onerosum non cessat; quod vero in aliorum gravamen cedit, amittitur, si accedat legitima praescriptio. Kan. 82. Przywilej nie ustaje przez nieu ywanie go lub post powanie jemu przeciwne, które dla innych jest nieuci liwe; za przywilej, który jest uci liwy dla innych, ustaje, je li nast pi o prawne przedawnienie 26. Czy w takim razie jak sugeruje wypowied T. Pawluka privilegium odiosum 27 to synonim privilegium onerosum, tj. korzystny dla adresata, ale poci gaj cy ze sob pewne obowi zki obci aj ce inne osoby? W dawniejszej literaturze kanonistycznej wskazywano na ró nic mi dzy tymi dwoma terminami: np. V. Pichler w oparciu o normy prawa kanonicznego sprzed kodyfikacji z 1917 r., zebrane w Corpus Iuris Canonici, wyja nia, e privilegium odiosum oznacza przywilej, którego odbiorca zobowi zywa si do pewnych wzajemnych wiadcze na rzecz wystawcy, czy si zatem z pewnymi obci eniami dla tego pierwszego. Przez privilegium odiosum rozumiano natomiast przywilej, który oprócz korzy ci dla odbiorcy ustanawia obowi zki dla innych osób 28. Z kolei M. Conte a Coronata, omawiaj c nor- 24 J. Krukowski, R. Soba ski, 2003: T. Pawluk, 1985: Przek ad wed ug: J. Krukowski, R. Soba ski, T. Pawluk, 1985: Summa Jurisprudentiae sacrae universae seu Jus canonicum secundum quinque Decretalium Gregorii Papae IX Titulos explicatum [ ], cz. 2, Augustae Vindelicorum 1741, s Autor podkre la zarazem, i ka dy przywilej jest udzielany dla po ytku osób. Ze s ów tych wnioskowa nale y, e w opinii autora nie ma przywilejów niekorzystnych w dos ownym rozumieniu.

9 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 157 my prawa kanonicznego wed ug KPK z 1917 r., stwierdza, e privileium odiosum nak ada obci enie na osoby trzecie, a nie na uprzywilejowanego, po rednio jednak mo e zawiera w sobie obci enie w stosunku do uprzywilejowanego 29. T ostatni cz definicji pomijaj z regu y inni autorzy, akcentuj c jedynie na o one na osoby trzecie obowi zki w interesie uprzywilejowanego. I tak B. Ojetti, komentuj c kan. 76 KPK z 1917 r., stanowi cy odpowiednik kanonu 82 KPK z 1983 r. 30, okre la privilegium odiosum jako taki, który na któr kolwiek inn osob (tj. poza adresatem) nak ada pewn niedogodno lub niekorzy 31. Z kolei G. Michiels zwraca uwag, e cho ustaw, która nak ada szczególne obci enia na pewne osoby lub narody, nie mo na nazwa przywilejem, lecz raczej ustaw karn. Nie stanowi to zarazem przeszkody, by przywilej móg by uci liwy dla innych osób, jak przewidziano w kan. 76 KPK z 1917 r., a co wi cej, nie wyklucza, by przywilej by dla samego uprzywilejowanego korzystny nie w ca o ci, ale po czony z obowi zkiem. Jako przyk ad autor wskazuje prawo patronatu, okre lone w kan KPK z 1917 r. jako zbiór przywilejów z pewnymi obci eniami ( summa privilegiorum cum quibusdam oneribus ) 32. Na prawo patronatu sk ada y si bowiem prawa i obowi zki, jakie przys ugiwa y fundatorowi i jego spadkobiercom wzgl dem beneficjum ko cielnego z racji przekazania gruntu pod ko ció i uposa enia na jego utrzymanie oraz wybudowanie wi tyni. Istotnym elementem prawa patronatu by o prawo prezenty duchownego na wakuj ce beneficjum do zatwierdzenia odpowiedniej w adzy duchownej (ius praesentandi). Z prawem patronatu by y te zwi zane inne obowi zki i przywileje, wynikaj ce zarówno z prawa kanonicznego, jak te tre ci dokumentów fundacyjnego i erekcyjnego powo uj cych do ycia beneficjum, np. prawo precedencji, tj. pierwsze stwo przed innymi osobami wieckimi np. na procesjach czy zaszczytniejsze miejsce w ko ciele (ius processionis), a tak e mo liwo domagania si od beneficjata rodków utrzymania w razie popadni cia w niedostatek (ius alimentationis). Do najwa niejszych obowi zków patrona nale a a natomiast obok przekazywania wyznaczonego w dokumencie fundacyjnym uposa enia szeroko rozumiana ochrona i opieka nad beneficjum, m.in. dba o o budynek i wyposa enie 29 M. Conte a Coronata, 1928: Per non usum vel per usum contrarium privilegia aliis haud onerosa non cessant; quae vero in aliorum gravamen cedunt, amittuntur, si accedat legitima praescriptio vel tacita renuntiatio. 31 B. Ojetti, 1927: i G. Michiels, 1929:

10 158 MARZENA DYJAKOWSKA ko cio a, troska o ca o i niepozbywalno maj tku ko cielnego, a nawet nadzór nad w a ciwym pe nieniem pos ugi religijnej 33. Z tego powodu V. Pichler zalicza prawo patronatu do kategorii privilegia onerosa 34. Powstanie prawa patronatu wi zane jest z osob papie a Aleksandra III ( ) jako autora wi kszo ci przepisów dotycz cych tej kwestii, które wesz y do Corpus Iuris Canonici (dekretalia Grzegorza IX, ). KPK z 1917 r. zakazywa nadawania nowego prawa patronatu, jednak utrzymywa w mocy ju istniej ce (kan ). Ostatecznie prawo to zosta o zniesione po Soborze Watyka skim II, a obecnie obowi zuj cy Kodeks Prawa Kanonicznego nie porusza ju tej kwestii 35. W przeciwie stwie do privilegium onerosum, po czonego na zasadzie wzajemno ci z obowi zkami po stronie samego uprawnionego, jako przyk ad privilegium odiosum, tj. przewiduj cego obci enia osób trzecich w interesie obdarowanego przywilejem, wymieniane jest zwolnienie od obowi zku op acania dziesi ciny 36. W tym wypadku bowiem wstrzymanie si p atnika od wiadczenia oznacza o pozbawienie dochodu instytucji ko cielnej, dla której dziesi cina by a przeznaczona. Jako przyk ad przytoczy mo na wyj cie spod ci aru dziesi ciny papieskiej pewnej kategorii dóbr i dochodów ko cielnych. Ten rodzaj dziesi ciny, znany od XII do XV wieku, wiadczyli nie wszyscy wierni, lecz tylko duchowni, a jej nazwa pochodzi st d, e opiera a si na dyspozycjach papie y wydawanych podczas soborów lub poza nimi; ponadto przeznaczano j na cele okre lane przez papie y i pobierano wed ug norm prawnych przez nich wydawanych. Ustanawiane by y albo dla ca ego Ko cio a (dziesi ciny powszechne), albo dla poszczególnych prowincji ko cielnych (dziesi ciny partykularne) na ró nego rodzaju przedsi wzi cia podejmowane przez spo eczno chrze cija sk, jak w szczególno ci obrona wiata chrze cija skiego przed zagro eniem z zewn trz czy próby odzyskania utraconej warto ci, na przyk ad Ziemi wi tej z bezcenn pami tk Grobu Pa skiego 37. Dziesi cin t nie obci ano dóbr nale cych do zakonów rycerskich: joannitów, templariuszy i Krzy aków oraz dóbr b d cych w posiadaniu kardyna ów, a racj tego uprzywilejowanego stanowiska by a specjalna ofiarno i po wi cenie, jakie okazywali 33 V. Pichler, Summa Jurisprudentiae, cz. 1, ; B. Szady, 2003: V. Pichler, Summa Jurisprudentiae, cz. 2, s B. Szady, 2003: Zob. np. V. Pichler, Summa Jurisprudentiae, cz. 1, s. 621; cz. 2, s. 356; F.X. Wernz, P. Vidal, 1952: J. Dudziak, 1974: 10.

11 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 159 kardyna owie, dziel c z papie em trud rz dów Ko cio a, a zakonnicy rycerze nara aj c swe ycie w walce z niewiernymi. Ju Sobór Laterane ski IV (1215 r.), nak adaj c na beneficjatów taks w wysoko ci dwudziestej cz ci dochodów, wyj spod niej niektórych zakonników oraz duchownych, którzy uczestniczyli w wyprawie krzy owej, a w pierwszej konstytucji papieskiej, nak adaj cej na Soborze Lio skim w 1274 r. sze cioletni dziesi cin na wszelkie beneficja ko cielne, istnia y wyj tki na korzy pewnych zakonników 38. Uprzywilejowan sytuacj kardyna ów tworzy a natomiast po raz pierwszy konstytucja papie a Klemensa VI z 1 grudnia 1343 r. Gustamus amaritudini calicem, nak adaj ca trzyletni dziesi cin na duchowie stwo w ca ym Ko- ciele 39. Zwolnienia dotyczy y tak e p atników dziesi ciny uiszczanej na rzecz Ko cio a pocz tkowo z dóbr panuj cych (tzw. dziesi cina ksi ca), z czasem przerzuconej na ogó ludno ci. Przyk adowo w redniowiecznej Polsce na podstawie ugody z 1227 r., zawartej mi dzy ksi ciem l skim Henrykiem Brodatym a biskupem wroc awskim Wawrzy cem, czasowo zwolniono od dziesi ciny kolonistów niemieckich i osadników na prawie polskim w nowo lokowanych wsiach. Z tekstu tej ugody wynika ponadto, e ju wcze niej pewne grupy ludno ci ponosz ce, jak si wydaje, osobiste ci ary na rzecz pa stwa by y wolne od dziesi ciny. Nie uiszcza o jej pocz tkowo tak e rycerstwo pozostaj ce na utrzymaniu ksi cia 40. W opublikowanym w Czasopi mie Prawno-Historycznym z 1983 r. artykule pod znamiennym tytu em Pu apki redniowiecznej aciny 41 J. Matuszewski, poddaj c analizie dokumenty wizytacji dóbr arcybiskupstwa i kapitu y gnie nie skiej z XVI wieku 42, zwraca uwag na wyst puj ce tam dwa znaczenia wyrazu przywilej : specjalne uprawnienie, ale tak e dokument takie uprawnienie potwierdzaj cy 43. Konkluzja o wieloznaczno ci tego wyrazu sk ania autora do wniosku, e privilegium nie zawsze oznacza tradycyjnie rozumiany przywilej, polegaj cy na przyznaniu adresatowi korzy ci, skoro miewa znaczenie materialne dokument. Tymczasem korzy ci mog 38 J. Dudziak, 1974: Ibid.: Powo ana ugoda podda a rycerstwo obowi zkowi op acania dziesi cin, z jednoczesnym prawem wyboru ko cio a, na rzecz którego by a wiadczona (tzw. dziesi cina swobodna). Zob. szerzej: W. Abraham, 1891: 161; R. 35, z. 1, s. 1 i n. 42 Visitationes bonorum archiepiscopatus necnon capituli Gnesnensis Saeculi XVI, Cracoviae Znaczenie takie podaje tak e S ownik aciny redniowiecznej w Polsce, t. 7, red. K. Weyssenhoff-Bro kowa, Kraków , szp. 1169, s.v. privilegium.

12 160 MARZENA DYJAKOWSKA jak wynika z przeprowadzonej powy ej przez autork niniejszego studium analizy wi za si z obci eniami. W przek adzie aci skiego privilegium odiosum warto zatem rozwa y u ycie innego wyrazu ni przywilej (np. wyj tek, przepis ), by unikn wra enia sprzeczno ci, ewentualnie zast pi przymiotnik niekorzystny lub szkodliwy. J. Sondel proponuje t umaczenie przepis wyj tkowo niekorzystny dla kogo 44, nie uwzgl dnia ono jednak korzy ci, jakie zarazem przyznaje taki przepis adresatom. Z uwagi na omówione powy ej znaczenie tytu owego zwrotu najwierniej oddaje je przek ad przywilej po czony z obowi zkami, tj. obowi zkami b d to po stronie adresata przywileju, b d te osób trzecich w jego interesie. BIBLIOGRAPHIE Abraham W adys aw, 1891, O powstaniu dziesi ciny swobodnej. Studyum z dziejów prawa ko- cielnego w Polsce, Warszawa, nadbitka z Biblioteki Warszawskiej 1891, t. 10. Conte a Coronata Matteo, 1928, Institutiones iuris canonici ad usum utriusque cleri et scholarum, t, 1, Normae generales. De Clericis. De Religiosis. De Laicis, Taurini, Marietti. Dudziak Jan, 1974, Dziesi cina papieska w Polsce redniowiecznej. Studium historyczno-prawne, Lublin, TN KUL. Heumann Hans/Seckel Emil, 1958, Handlexikon zu den Quellen des römischen Rechts, Graz, Akademische Druck U. Verlagsanstalt Krukowski Józef/Soba ski Remigiusz, 2003, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1, Ksi ga I. Normy ogólne, Pozna, Pallotinum. Kumaniecki Kazimierz, 1989, Cyceron i jego wspó cze ni, Warszawa, Czytelnik. Lewis Ch. Short Ch., 1955, A Latin Dictionary, Oxford. Matuszewski Józef, Pu apki redniowiecznej aciny, Czasopismo Prawno-Historyczne, R. 35, 1983, z. 1, s Michiels Gommar, 1929, Normae generales juris canonici. Commentarius libri I Codicis Juris Canonici. Volumen secundum. De consuetudine. De temporis supputatione. De rescriptis. De privilegiis. De dispensationibus, Lublin, Universitas Catholica. Ojetti Benedetto, 1927, Commentarium in Codicem iuris canonici. Liber primus. Normae generales (can. 1-86), Romae, apud aedes Universitatis Gregorianae. Orestano Riccardo, 1937, Ius singulare e privilegium in diritto romano. Contributo storico dommatico, Tolentino, Stab. Tipografico F. Filelfo. Pawluk Tadeusz, 1985, Prawo kanoniczne wed ug Kodeksu Jana Paw a II, t. 1, Zagadnienia wst pne i normy ogólne, Olsztyn, Warmi skie Wydawnictwo Diecezjalne. Rotondi Giovanni, 1912, Leges publicae populi Romani, Milano, Società Editrice Libraria, Nachdr. Darmstadt Szady Bogumi, 2003, Prawo patronatu w Rzeczypospolitej w czasach nowo ytnych, Lublin, Drukarnia Liber. Sondel Janusz, 1997, S ownik aci sko-polski dla prawników i historyków, Kraków, Universitas. 44 J. Sondel, 1997: 788.

13 O ZNACZENIU KONTEKSTU W PRZEK ADZIE TERMINOLOGII PRAWNICZEJ 161 Szpringer Iwona, 2008, Privilegium exigendi instytucja prawa rzymskiego czy nowo ytna? (Rozwa ania na gruncie prawa rzymskiego i regulacji Code civil), [w:] W kr gu historii i wspó czesno ci polskiego prawa. Ksi ga jubileuszowa dedykowana profesorowi Arturowi Korobowiczowi, red. W. Witkowski, Lublin, Wydawnictwo UMCS. wirgo -Skok Renata, 2011, Beneficja spadkowe w prawie rzymskim, Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Voci Pasquale, 1963, Diritto ereditario romano, t. 2, Milano, Società Tipografica Multa Paucis. Voci Pasquale, 1967, Diritto ereditario romano, t. 1, Milano, Società Tipografica Multa Paucis. Wernz Franxz Xavier/Vidal Pierre, 1952, Jus canonicum ad Codicis normam exactum, t. 1, Normae generales. Altera editio, Romae, apud aedes Universitatis Gregorianae. Wesenberg Gerhard, 1957, Privilegium, [w:] Realenzyklopädie der classichen Alterumwissenschaft, neue Bearb. von G. Wissowa, W. Kroll, K. Mittelhaus, K. Ziegler, t. 23/1, Stuttgart. Zielonacki Jozafat, 1862, Pandekta czyli wyk ad prawa prywatnego rzymskiego, o ile jest ono podstaw prawodawstw nowszych. Cz pierwsza obejmuj ca Ogólne zasady prawne i nauk o stosunkach rzeczowych, Kraków. Zoll Fryderyk, 1914, Pandekta czyli nauka rzymskiego prawa prywatnego, t. 1, Cz ogólna, Kraków, Spó ka Wydawnicza Polska. PRIVILEGIUM ODIOSUM. DE L IMPORTANCE DU CONTEXTE DANS LA TRADUCTION DE LA TERMINOLOGIE JURIDIQUE Résumé L auteur propose une réflexion sur la traduction la plus pertinente de l expression privilegium odiosum vers le polonais. La traduction «przywilej niekorzystny», souvent rencontrée, peut paraître en effet maladroite. En se fondant sur les sources romaines, juridiques et littéraires, elle a examiné l étymologie du mot privilegium et son sens comme norme pas toujours avantageuse, adressée à des destinataires concrets. Vient ensuite l analyse du sens de l expression en question dans les sources anciennes et contemporaines ainsi que dans la littérature du droit canon, illustrée par des exemples de cette sorte de privilèges. Dans la dernière partie de l article, l auteur souligne l influence du sens exact des expressions latines sur la pertinence de la traduction et propose des traductions de l expression privilegium odiosum en polonais. Mots-clés : terminologie juridique, privilegium odiosum, contexte, traduction. S owa kluczowe: terminologia prawnicza, privilegium odiosum, kontekst, przek ad.

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ORGANIZACYJNY

REGULAMIN ORGANIZACYJNY REGULAMIN ORGANIZACYJNY Załącznik do Zarządzenia nr 4/05 Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rudzie Śląskiej POWIATOWEGO INSPEKTORATU NADZORU BUDOWLANEGO W RUDZIE ŚLĄSKIEJ ROZDZIAŁ I Postanowienia

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania

Bardziej szczegółowo

Gdy kontrahent jest niesolidny 2015-06-11 11:35:13

Gdy kontrahent jest niesolidny 2015-06-11 11:35:13 Gdy kontrahent jest niesolidny 2015-06-11 11:35:13 2 W Grecji konflikty gospodarcze rozstrzygają sądy cywilne i administracyjne. Te pierwsze rozpatrują spory między osobami fizycznymi (np. umowy kupna-sprzedaży,

Bardziej szczegółowo

z dnia Rozdział 1 Przepisy ogólne

z dnia Rozdział 1 Przepisy ogólne U S T AWA Projekt z dnia 26.11.2015 r. z dnia o szczególnych zasadach zwrotu przez jednostki samorządu terytorialnego środków europejskich uzyskanych na realizację ich zadań oraz dokonywania przez nie

Bardziej szczegółowo

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs. HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne

Bardziej szczegółowo

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE Rozdział I Postanowienia Ogólne. 1. Stowarzyszenie nosi nazwę Polskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szpitali w Krakowie w dalszej części określone

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 1469/2012

Zarządzenie Nr 1469/2012 Zarządzenie Nr 1469/2012 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 01 marca 2012 w sprawie przyjęcia Regulaminu Płockiej Karty Familijnej 3+ w ramach Programu Płocka Karta Familijna 3+ Na podstawie art. 7 ust 1

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r.

Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r. Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r. w sprawie: ustalenia instrukcji dotyczącej sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzulą

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski z dnia 6 kwietnia 2005r. w sprawie udzielenia dnia wolnego od pracy Działając na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.

Bardziej szczegółowo

Ustawa o obywatelstwie polskim z dnia 15 lutego 1962 r. (Dz.U. Nr 10, poz. 49) tekst jednolity z dnia 3 kwietnia 2000 r. (Dz.U. Nr 28, poz.

Ustawa o obywatelstwie polskim z dnia 15 lutego 1962 r. (Dz.U. Nr 10, poz. 49) tekst jednolity z dnia 3 kwietnia 2000 r. (Dz.U. Nr 28, poz. Data generacji: 2009-5-11 20:13 ID aktu: 25900 brzmienie od 2007-07-20 Ustawa o obywatelstwie polskim z dnia 15 lutego 1962 r. (Dz.U. Nr 10, poz. 49) tekst jednolity z dnia 3 kwietnia 2000 r. (Dz.U. Nr

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) Sygn. akt II CSK 35/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 30 października 2013 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity) Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim. Rozdział 1 Obywatele polscy

USTAWA z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim. Rozdział 1 Obywatele polscy Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 1962 Nr 10 poz. 49 USTAWA z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim Rozdział 1 Obywatele polscy Opracowano na podstawie: tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, z 2001

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR... WZÓR - UMOWA NR... Załącznik nr 4 zawarta w dniu we Wrocławiu pomiędzy: Wrocławskim Zespołem Żłobków z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Fabrycznej 15, 53-609 Wrocław, NIP 894 30 25 414, REGON 021545051,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk Sygn. akt II UK 27/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 lutego 2016 r. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od studentów kwestionujące

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od studentów kwestionujące RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-686330-I/11/ST/KJ 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pani Barbara Kudrycka Minister Nauki

Bardziej szczegółowo

PN-II.4131.93.2016 Lublin, dnia 01 kwietnia 2016 r.

PN-II.4131.93.2016 Lublin, dnia 01 kwietnia 2016 r. WOJEWODA LUBELSKI PN-II.4131.93.2016 Lublin, dnia 01 kwietnia 2016 r. Rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność uchwały Nr XIV/65/2016 Rady Gminy Podedwórze z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie działa na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989, Nr 20, poz. 104 z późn. zm.) oraz niniejszego statutu.

Stowarzyszenie działa na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989, Nr 20, poz. 104 z późn. zm.) oraz niniejszego statutu. STATUT STOWARZYSZENIA Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Stowarzyszenie o nazwie Stowarzyszenie Prawa Konkurencji", zwane dalej, Stowarzyszeniem", jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem. 2 Stowarzyszenie

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? 1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia

Bardziej szczegółowo

I. POSTANOWIENIE OGÓLNE

I. POSTANOWIENIE OGÓLNE Załącznik do Zarządzenia Nr 26/2015 Rektora UKSW z dnia 1 lipca 2015 r. REGULAMIN ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PODMIOTOWEJ NA DOFINANSOWANIE ZADAŃ PROJAKOŚCIOWYCH NA UNIWERSYTETCIE KARDYNAŁA

Bardziej szczegółowo

Opłaty wstępne w leasingu jako koszty bezpośrednio związane z uzyskanym przychodem

Opłaty wstępne w leasingu jako koszty bezpośrednio związane z uzyskanym przychodem Opłatę wstępną należy ściśle powiązać z przychodami roku, w którym zaczęto użytkować przedmiot leasingu, nie zaś rozdzielać proporcjonalnie w stosunku do czasu obowiązywania umowy zawartej na okres przekraczający

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do SIWZ 2/2012/pn BR-X-2/2121/3/2012 Usługi introligatorskie dla Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu w 2012r.

Załącznik nr 6 do SIWZ 2/2012/pn BR-X-2/2121/3/2012 Usługi introligatorskie dla Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu w 2012r. Załącznik nr 6 do SIWZ 2/2012/pn BR-X-2/2121/3/2012 Usługi introligatorskie dla Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu w 2012r. Projekt U M O W Y zawarta w dniu... w Poznaniu pomiędzy Biblioteką Raczyńskich

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

t-r...(l"' "'_1 ~li"''. H.~ -t, "'\'{V\ 't. J

t-r...(l' '_1 ~li''. H.~ -t, '\'{V\ 't. J Do druku nr 3426 lllmwtmltmil 00000065903 ZWIĄZEK BANKÓW POLSKICH KRzYSZTOF PIETRASZKIEWICZ PREZES Warszawa, dnia 26 maja 2015 roku SEKRETARIAT Z-CY SZEFA KS ~ dz..... Data wpływu.~... ~... d?.qj..~....

Bardziej szczegółowo

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu 1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z

Bardziej szczegółowo

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk Część I Postanowienia ogólne 1 1. Regulamin Wynagradzania Pracowników IFJ PAN, zwany

Bardziej szczegółowo

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby

Bardziej szczegółowo

WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia 11.12.2015 w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu.

Uchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia 11.12.2015 w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu. Uchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia 11.12.2015 w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu. Na podstawie 18 ust. 4.15 Statutu Stowarzyszenia, uchwala się co następuje. Przyjmuje się Regulamin

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1

USTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych

Bardziej szczegółowo

Regulamin organizacyjny spó ki pod firm Siódmy Narodowy Fundusz Inwestycyjny im. Kazimierza. Wielkiego Spó ka Akcyjna z siedzib w Warszawie.

Regulamin organizacyjny spó ki pod firm Siódmy Narodowy Fundusz Inwestycyjny im. Kazimierza. Wielkiego Spó ka Akcyjna z siedzib w Warszawie. Regulamin organizacyjny spó ki pod firm Siódmy Narodowy Fundusz Inwestycyjny im. Kazimierza Wielkiego Spó ka Akcyjna z siedzib w Warszawie Definicje: Ilekro w niniejszym Regulaminie jest mowa o: a) Funduszu

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 do zarządzenia Burmistrza Gminy Brwinów nr 32.2011 z dnia 29 marca 2011 roku

Załącznik Nr 1 do zarządzenia Burmistrza Gminy Brwinów nr 32.2011 z dnia 29 marca 2011 roku Załącznik Nr 1 do zarządzenia Burmistrza Gminy Brwinów nr 32.2011 z dnia 29 marca 2011 roku Instrukcja dotycząca sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzulą zastrzeżone oraz

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Rada Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Eurogalicja, zwana dalej Radą, działa na podstawie: Ustawy

Bardziej szczegółowo

Wnioski o ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego na nowy okres wiadczeniowy s przyjmowane od dnia 1 sierpnia.

Wnioski o ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego na nowy okres wiadczeniowy s przyjmowane od dnia 1 sierpnia. WIADCZENIA DLA OSÓB UPRAWNIONYCH DO ALIMENTÓW Ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego oraz ich wyp ata nast puj odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Objaśnienia przyjętych wartości do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy i Miasta Jastrowie na lata 2013-2028 1.

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczenie społeczne pracownika

Zabezpieczenie społeczne pracownika Zabezpieczenie społeczne pracownika Swoboda przemieszczania się osób w obrębie Unii Europejskiej oraz możliwość podejmowania pracy w różnych państwach Wspólnoty wpłynęły na potrzebę skoordynowania systemów

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie pobierania przez p atników podatku od spadków i darowizn

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie pobierania przez p atników podatku od spadków i darowizn Dz.U.06.243.1763 ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie pobierania przez p atników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z dnia 27 grudnia 2006 r.) Na podstawie art. 18

Bardziej szczegółowo

Regulamin Projektów Ogólnopolskich i Komitetów Stowarzyszenia ESN Polska

Regulamin Projektów Ogólnopolskich i Komitetów Stowarzyszenia ESN Polska Regulamin Projektów Ogólnopolskich i Komitetów Stowarzyszenia ESN Polska 1 Projekt Ogólnopolski: 1.1. Projekt Ogólnopolski (dalej Projekt ) to przedsięwzięcie Stowarzyszenia podjęte w celu realizacji celów

Bardziej szczegółowo

Jak mogę zrezygnować ze składek ubezpieczeniowych w ZUS?

Jak mogę zrezygnować ze składek ubezpieczeniowych w ZUS? Pytanie nr 1 Jak mogę zrezygnować ze składek ubezpieczeniowych w ZUS? Zasady podlegania w Polsce ubezpieczeniom społecznym określone są w ustawie z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

Bardziej szczegółowo

z dnia 6 lutego 2009 r.

z dnia 6 lutego 2009 r. Pieczęć podłuŝna o treści Burmistrz Lądka Zdroju ZARZĄDZENIE NR 19 /09 Burmistrza Lądka Zdroju z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia programu przeprowadzania szkoleń pracowników Urzędu Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832

Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832 Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832 OBWIESZCZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia 2 kwietnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa

Bardziej szczegółowo

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 r. DOLiS-035-1239 /14 Prezes Zarządu Spółdzielnia Mieszkaniowa w związku z uzyskaniem przez Generalnego

Bardziej szczegółowo

PK1.8201.1.2016 Panie i Panowie Dyrektorzy Izb Skarbowych Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej wszyscy

PK1.8201.1.2016 Panie i Panowie Dyrektorzy Izb Skarbowych Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej wszyscy Warszawa, dnia 03 marca 2016 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW PK1.8201.1.2016 Panie i Panowie Dyrektorzy Izb Skarbowych Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej wszyscy Działając na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

STATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW. Postanowienia ogólne

STATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW. Postanowienia ogólne STATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW Postanowienia ogólne 1 1. Fundacja pod nazwą Fundacja Ścięgoszów, zwana dalej Fundacją ustanowiona przez Łukasza Perkowskiego Olgę Sobkowicz zwanych dalej fundatorami, aktem

Bardziej szczegółowo

1. NAUCZANIE JĘZYKÓW NOWOŻYTNYCH (OBOWIĄZKOWYCH) W RAMACH PROGRAMU STUDIÓW STACJONARNYCH (CYKL A I B) I NIESTACJONARNYCH

1. NAUCZANIE JĘZYKÓW NOWOŻYTNYCH (OBOWIĄZKOWYCH) W RAMACH PROGRAMU STUDIÓW STACJONARNYCH (CYKL A I B) I NIESTACJONARNYCH 1 Szczegółowe przepisy wykonawcze na rok akadem. 2010/11 wprowadzające w życie Zarządzenie Rektora PWT we Wrocławiu w sprawie nauczania języków obcych na PWT we Wrocławiu z dnia 29 września 2009 r. 1.

Bardziej szczegółowo

p o s t a n a w i a m

p o s t a n a w i a m ZARZĄDZENIE NR ON.0050.2447.2013.PS PREZYDENTA MIASTA BIELSKA-BIAŁEJ Z DNIA 7 CZERWCA 2013 R. zmieniające zarządzenie w sprawie wprowadzenia Regulaminu przyznawania karty Rodzina + oraz wzoru karty Rodzina

Bardziej szczegółowo

PARLAMENT EUROPEJSKI

PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji 2009 26.09.2008 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0943/2006, którą złożył Hans-Heinrich Firnges (Niemcy) z jednym podpisem, w sprawie braku możliwości odliczania

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych Dz.U.08.234.1577 ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2008 r.) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś

Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś Druk: Drukarnia VIVA Copyright by Infornext.pl ISBN: 978-83-61722-03-8 Wydane przez Infornext Sp. z o.o. ul. Okopowa 58/72 01 042 Warszawa www.wieszjak.pl Od

Bardziej szczegółowo

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / zawarta w dniu. w Szczecinie pomiędzy: Wojewodą Zachodniopomorskim z siedzibą w Szczecinie, Wały Chrobrego 4, zwanym dalej "Zamawiającym" a nr NIP..., nr KRS...,

Bardziej szczegółowo

R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI

R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI PODSTAWA PRAWNA 1. 1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.kodeks

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawne dotyczące uzgadniania wynagrodzeń na Uczelniach

Podstawy prawne dotyczące uzgadniania wynagrodzeń na Uczelniach Podstawy prawne dotyczące uzgadniania wynagrodzeń na Uczelniach Prawa związków zawodowych jako reprezentacji pracowników zwłaszcza w zakresie prowadzenia rokowań, zawierania układów zbiorowych pracy i

Bardziej szczegółowo

XXXXXXXXXXX. XXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

XXXXXXXXXXX. XXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Znak:F.310.1.2013 Sobków, 17.07.2013 r. XXXXXXXXXXX. XXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Wójt Gminy Sobków działając na podstawie art. 14 j 1 i 3, w zw. z art.14 k 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 kwietnia 2016 r. Poz. 1809 UCHWAŁA NR XVIII/114/2016 RADY GMINY JEŻÓW z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład

Bardziej szczegółowo

UCHWALA NR XXXIXI210/13 RADY MIASTA LUBARTÓW. z dnia 25 września 2013 r.

UCHWALA NR XXXIXI210/13 RADY MIASTA LUBARTÓW. z dnia 25 września 2013 r. UCHWALA NR XXXIXI210/13 RADY MIASTA LUBARTÓW z dnia 25 września 2013 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasto Lubartów Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu. Podstawa prawna: (Dz.U.2014 poz.

Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu. Podstawa prawna: (Dz.U.2014 poz. Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie o światy (Tekst jednolity Dz. U.z 2004

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

OIGD 89/2013 Kraków, 8 lipca 2013 r. Pani/Pan Prezes Członkowie Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa

OIGD 89/2013 Kraków, 8 lipca 2013 r. Pani/Pan Prezes Członkowie Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa 31-542 Kraków Biuro w Warszawie ul. Mogilska 25 03-302 Warszawa www.oigd.com.pl tel.: 12 413 80 83 ul. Instytutowa 1 tel./fax.: 22 811 92 74 e-mail: oigd@oigd.com.pl fax.:12 413 76 25 e-mail: oigdwars@atcom.net.pl

Bardziej szczegółowo

1. Brak wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących WNT lub import usług.

1. Brak wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących WNT lub import usług. Jakie problemy podatkowe występują w przypadku przepisów ustawy o VAT? W trakcie audytów podatkowych audytorzy szczególną uwagę zwracają na rozliczenie przez podatników faktur wystawionych przez zagranicznych

Bardziej szczegółowo

PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP

PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP Warszawa, dnia 04 września 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP W związku z interpelacją nr 34158 posła Jana Warzechy i posła

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski Sygn. akt III SK 45/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 22 maja 2012 r. SSN Jerzy Kwaśniewski w sprawie z powództwa Polskiego Związku Firm Deweloperskich przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r. Projekt ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia... 2009 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie warunków i sposobu prowadzenia post powania kwalifikacyjnego dla kandydatów na stanowisko

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

KLAUZULE ARBITRAŻOWE

KLAUZULE ARBITRAŻOWE KLAUZULE ARBITRAŻOWE KLAUZULE arbitrażowe ICC Zalecane jest, aby strony chcące w swych kontraktach zawrzeć odniesienie do arbitrażu ICC, skorzystały ze standardowych klauzul, wskazanych poniżej. Standardowa

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia l. 1. Zarząd Stowarzyszenia jest organem wykonawczo zarządzającym Stowarzyszenia i działa na podstawie statutu, uchwał Walnego Zebrania Członków oraz niniejszego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

Jakie są te obowiązki wg MSR 41 i MSR 1, a jakie są w tym względzie wymagania ustawy o rachunkowości?

Jakie są te obowiązki wg MSR 41 i MSR 1, a jakie są w tym względzie wymagania ustawy o rachunkowości? Jakie są te obowiązki wg MSR 41 i MSR 1, a jakie są w tym względzie wymagania ustawy o rachunkowości? Obowiązki sprawozdawcze według ustawy o rachunkowości i MSR 41 Przepisy ustawy o rachunkowości w zakresie

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług Podatek od towarów i usług. Red.: Aneta Kaźmierczyk Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług 1.1. Cechy charakterystyczne podatku VAT 1.2. Prounijna wykładnia

Bardziej szczegółowo

Reguła Życia. spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13

Reguła Życia. spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13 spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13 Reguła życia, to droga do świętości; jej sens można również określić jako: - systematyczna praca nad sobą - postęp duchowy - asceza chrześcijańska

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. (tekst jednolity) Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli

USTAWA. z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. (tekst jednolity) Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity) Rozdział 3a Awans zawodowy nauczycieli Art. 9a. 1. Ustala się stopnie awansu zawodowego nauczycieli: 1) nauczyciel stażysta; 2) nauczyciel

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) Sędzia SN Anna Kozłowska (sprawozdawca) Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

ZESTAWIENIE UWAG. na konferencję uzgodnieniową w dn. 7.06.2011 r. poświęconą rozpatrzeniu projektu. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów

ZESTAWIENIE UWAG. na konferencję uzgodnieniową w dn. 7.06.2011 r. poświęconą rozpatrzeniu projektu. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów ZESTAWIENIE UWAG na konferencję uzgodnieniową w dn. 7.06.2011 r. poświęconą rozpatrzeniu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie współdziałania Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefa

Bardziej szczegółowo

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane

Bardziej szczegółowo

Co do zasady, obliczenie wykazywanej

Co do zasady, obliczenie wykazywanej Korekta deklaracji podatkowej: można uniknąć sankcji i odzyskać ulgi Piotr Podolski Do 30 kwietnia podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych byli zobowiązani złożyć zeznanie określające wysokość

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 9 kwietnia 2003 r., I CKN 281/01

Postanowienie z dnia 9 kwietnia 2003 r., I CKN 281/01 Postanowienie z dnia 9 kwietnia 2003 r., I CKN 281/01 Jeżeli fundator przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację od chwili jej ustanowienia, to w oświadczeniu o ustanowieniu fundacji,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11. września 2006 r. Szanowna Pani LUIZA GZULA-FELISZEK Agencja Obsługi Nieruchomości ZAMEK Błonie, ul. Łąki 119,

Warszawa, dnia 11. września 2006 r. Szanowna Pani LUIZA GZULA-FELISZEK Agencja Obsługi Nieruchomości ZAMEK Błonie, ul. Łąki 119, Warszawa, dnia 11. września 2006 r. Szanowna Pani LUIZA GZULA-FELISZEK Agencja Obsługi Nieruchomości ZAMEK Błonie, ul. Łąki 119, OPINIA PRAWNA DLA AGENCJI OBSŁUGI NIERUCHOMOŚCI ZAMEK NA TEMAT PRAWA CZŁONKÓW

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH Załącznik do zarządzenia nr 36/14/15 Dyrektora ZSM-E w Olsztynie z dnia 8 stycznia 2015r. REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH Zespołu Szkół Mechaniczno Energetycznych im. Tadeusza Kościuszki

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 30/2012

ZARZĄDZENIE NR 30/2012 ZARZĄDZENIE NR 30/2012 Rektora Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie z dnia 17 lipca 2012 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu zatrudniania i wynagradzania osób uczestniczących

Bardziej szczegółowo

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. Tadeusz Smyczyński Prawo rodzinne i opiekuńcze

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. Tadeusz Smyczyński Prawo rodzinne i opiekuńcze PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Tadeusz Smyczyński Prawo rodzinne i opiekuńcze Ukochanemu synkowi Michałowi Prawo rodzinne i opiekuńcze Tadeusz Smyczyński profesor dr hab. nauk prawnych Uniwersytet Szczeciński i

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst obowiązujący od dnia:. SPIS TREŚCI I.A. Postanowienia ogólne... 3 I.B. Podstawy prawne opracowania IRiESD... 3 I.C. Zakres przedmiotowy

Bardziej szczegółowo

Kancelaria Radcy Prawnego

Kancelaria Radcy Prawnego Białystok, dnia 30.03.2007 r. OPINIA PRAWNA sporządzona na zlecenie Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów w Warszawie I. Pytania: 1. Czy zakaz ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części, ujętych

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki

ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 68

Bardziej szczegółowo

Umowa nr.. 1 Przedmiot umowy

Umowa nr.. 1 Przedmiot umowy Załącznik nr 4 do SIWZ Wzór umowy Umowa nr.. zawarta w dniu... roku w Łomży, w wyniku postępowania o zamówienie publiczne...2014 przeprowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego art. 39-46 ustawy z

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku

UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku i Strona znajduje się w archiwum. Data publikacji : 30.06.2005 Uchwała nr 660 Druk Nr 687 UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 27.06.2005roku w sprawie: przyjęcia Regulaminu przyznawania

Bardziej szczegółowo

Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN-II.4131.9.2015 Wojewody Lubelskiego

Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN-II.4131.9.2015 Wojewody Lubelskiego WOJEWODA LUBELSKI Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN-II.4131.9.2015 Wojewody Lubelskiego z dnia 14 stycznia 2016 r. stwierdzające nieważność uchwały Nr XVI/95/2015 Rady Gminy Jastków z dnia 18 grudnia 2015

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Załącznik nr 1 do Zarządzenia Wójta Gminy Ułęż nr 21 z dnia 14 maja 2014r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Spis treści Użyte pojęcia i skróty...

Bardziej szczegółowo

STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE

STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE Załącznik do Uchwały r IV-20-15 Rady Miejskiej w Andrychowie z dnia 29 stycznia 2015r. STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE I. Podstawa prawna działania 1. Ośrodek działa na podstawie obowiązujących

Bardziej szczegółowo

za pośrednictwem 00-898 Warszawa Al. Solidarności 127 (art. 398 2 kpc) ul. Góralska 5 01-112 Warszawa

za pośrednictwem 00-898 Warszawa Al. Solidarności 127 (art. 398 2 kpc) ul. Góralska 5 01-112 Warszawa (WZÓR) Warszawa, dn. 2012 r. SĄD APELACYJNY SĄD PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH w Warszawie za pośrednictwem Sądu Okręgowego XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych w Warszawa 00-898 Warszawa Al. Solidarności

Bardziej szczegółowo

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie

Bardziej szczegółowo

O WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy

O WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy O WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy..., dnia... r. (miejscowo ) Uwaga: 1 Osoba sk adaj ca o wiadczenie obowi zana jest do zgodnego z prawd, starannego i zupe nego wype nienia ka dej z rubryk. 2 Je eli

Bardziej szczegółowo

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. 13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że

Bardziej szczegółowo

Statut Stowarzyszenia SPIN

Statut Stowarzyszenia SPIN Statut Stowarzyszenia SPIN Rozdział I. Postanowienia ogólne 1 1. Stowarzyszenie nosi nazwę SPIN w dalszej części Statutu zwane Stowarzyszeniem. 2. Stowarzyszenie działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo