SOCIAL ACCOUNTABILITY 8000

Transkrypt

1 Norma międzynarodowa Odpowiedzialność społeczna 2008 SOCIAL ACCOUNTABILITY 8000 SA8000(r) jest zastrzeżonym znakiem towarowym należącym do Social Accountability International

2 O normie Oto trzecie wydanie SA8000, audytowalnej normy do systemów oceny organizacji przez podmioty zewnętrzne, określającej wymagania, jakie pracodawca może na siebie dobrowolnie przyjąć, dotyczące organizacji miejsca pracy, jego warunków, praw pracowniczych i sposobu zarządzania. Elementy zobowiązujące tej normy oparte są na prawie krajowym, międzynarodowych przepisach dotyczących praw człowieka, oraz konwencjach MOP ( Międzynarodowej Organizacji Pracy ). Norma SA8000 może być stosowana razem z Wytycznymi SA8000, celem oceny zgodności miejsca pracy z ustanawianymi standardami. Wytyczne SA8000 pomagają w zrozumieniu treści SA8000 i implementacji jej wymogów, dostarczają przykładowych metod stosowanych do weryfikacji zgodności, służą jako podręcznik dla audytorów i przedsiębiorstw dążących do uzyskania certyfikatu zgodności z SA8000. Wytyczne można otrzymać od SAI po złożeniu stosownego wniosku i uiszczeniu niewielkiej opłaty. SA8000 jest okresowo uaktualniana, celem dostosowania do zmieniających się uwarunkowań, jak również uwzględnienia uwag i poprawek zgłaszanych przez zainteresowane podmioty wiele z nich zostało uwzględnionych w tej wersji normy. Mamy nadzieję, że zarówno norma jak i związane z nią Wytyczne będą wciąż się rozwijać, z pomocą szerokiego grona osób i organizacji. SAI oczekuje również na Państwa sugestie. Wszelkie uwagi i komentarze do SA8000, Wytycznych lub standardu ramowego certyfikacji, prosimy przesyłać w formie pisemnej na podany poniżej adres SAI. SAI Social Accountability International (c) SAI 2008 Norma SA8000 może być powielana tylko po uzyskaniu pisemnej zgody SAI. SAI 15 West 44th Street 6th Floor New York, NY USA (facsimile) info@sa-intl.org

3 Spis treści I. Zakres i cel II. Źródła prawa i ich wykładnia III. Słowniczek 1. Przedsiębiorstwo 2. Personel 3. Pracownik 4. Dostawca/podwykonawca 5. Poddostawca 6. Działania prewencyjne i naprawcze 7. Strona zainteresowana 8. Dziecko 9. Małoletni pracownik 10. Praca dzieci 11. Praca przymusowa lub obowiązkowa 12. Handel ludźmi 13. Zadośćuczynienie dzieciom 14. Praca zdalna 15. Przedstawiciel pracowników 16. Przedstawiciel zarządu 17. Organizacja pracownicza 18. Układ zbiorowy IV. Zasady odpowiedzialności społecznej 1. Praca dzieci 2. Praca przymusowa lub obowiązkowa 3. Zdrowie i bezpieczeństwo 4. Wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych 5. Dyskryminacja 6. Dyscyplina pracy 7. Czas pracy 8. Wynagrodzenie 9. Zarządzanie

4 Odpowiedzialność społeczna 8000 (SA8000) I. Zakres i cel Celem SA8000 jest dostarczenie normy opartej o międzynarodowe regulacje dotyczące praw człowieka i krajowe przepisy prawa pracy, która dostarczy ochrony i uprawnień wszystkim osobom pozostającym w obszarze kontroli i wpływów danego przedsiębiorstwa, wytwarzającym dla niego towary lub dostarczającym usługi. Niniejsza norma dotyczy zarówno osób zatrudnionych bezpośrednio przez korzystające z niej przedsiębiorstwo, jak i pracowników dostawców, podwykonawców i poddostawców, oraz osób wykonujących pracę zdalną na rzecz przedsiębiorstwa. Zgodność z SA8000 jest weryfikowalna poprzez proces oparty na badaniu stanu faktycznego. Wymogi normy są uniwersalne, niezależne od rozmiaru przedsiębiorstwa, jego położenia geograficznego, branży w której działa. Zastosowanie zasad odpowiedzialności społecznej opisanych niniejszą normą umożliwi przedsiębiorstwu: a) stworzenie, wprowadzenie i utrzymanie procedur dotyczących zarządzania obszarami związanymi z odpowiedzialnością społeczną, na które przedsiębiorstwo może wpływać i nad którymi może sprawować kontrolę; b) wykazanie w sposób wiarygodny wszelkim zainteresowanym stronom, że stosowane przez przedsiębiorstwo procedury i praktyki są zgodne z wymogami niniejszej normy. II. Źródła prawa i ich wykładnia Przedsiębiorstwo będzie przestrzegać prawa krajowego i wszelkich innych przepisów którymi jest związane, zwyczajów przyjętych w danej branży, wymagań wynikających z umów i układów, które dobrowolnie zawarło, oraz niniejszej normy. Jeśli powyższa źródła prawa będą ze sobą sprzeczne w jakiejkolwiek kwestii, przedsiębiorstwo zastosuje unormowania najkorzystniejsze dla pracowników. Przedsiębiorstwo będzie również przestrzegać przepisów następujących aktów prawa międzynarodowego: Konwencja MPO nr 1 (o czasie pracy w przemyśle), oraz Rekomendacja nr 116 (o ograniczeniu czasu pracy) Konwencja MPO nr 29 (o pracy przymusowej ) i nr 105 ( o zakazie pracy przymusowej) Konwencja MPO nr 89 (o wolności związkowej i ochronie praw związkowych) Konwencja MPO nr 98 (o prawie do zrzeszania się i prawie do rokowań zbiorowych) Konwencje MPO nr 100 (o prawie do równego wynagrodzenia) oraz nr 111 (o dyskryminacji w zatrudnieniu i dostępie do zawodu) Konwencja MPO nr 102 (o minimalnych normach zabezpieczenia społecznego) Konwencja MPO nr 131 (o płacy minimalnej) Konwencja MPO nr 135 (o przedstawicielach pracowników) Konwencja MPO nr 138 i Rekomendacja nr 146 (o minimalnych wieku osób zatrudnionych) Konwencja MPO nr 155 i Rekomendacja nr 164 (o ochronie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników) Konwencja MPO nr 159 (o rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych) Konwencja MPO nr 169 (o ochronie ludów tubylczych i pierwotnych) Konwencja MPO nr 177 (o pracy zdalnej) Konwencja MPO nr 182 (o najgorszych formach pracy dzieci) Konwencja MPO nr 183 (o ochronie macierzyństwa)

5 Kodeks Postępowania MPO w sprawie HIV/AIDS i Świata Pracy Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych Międzynarodowy Pakt Praw Społecznych i Politycznych Konwencja ONZ o Prawach Dziecka Konwencja ONZ o Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet Konwencja ONZ o Likwidacji Wszelkim Form Dyskryminacji Rasowej III. Słowniczek 1. Przedsiębiorstwo: całość danej organizacji lub osoby prawnej odpowiedzialnej za wprowadzenie wymogów niniejszej normy, włącznie z całyn personelem zatrudnionym przez przedsiębiorstwo; 2. Personel: wszystkie osoby fizyczne bezpośrednio zatrudnione ( w dowolnej formie ) przez dane przedsiębiorstwo, włącznie z członkami zarządu, rady nadzorczej, kadrą menedżerską i pracownikami; 3. Pracownik: członek personelu nie pełniący funkcji kierowniczych; 4. Dostawca/podwykonawca: podmiot dostarczający przedsiębiorstwu produkty lub usługi, niezbędne do wytwarzania produktów lub wykonywania usług, które stanowią przedmiot działalności przedsiębiorstwa; 5. Poddostawca: osoba prawna umiejscowiona łańcuchu zaopatrzenia danego przedsiębiorstwa, która, pośrednio lub bezpośrednio, dostarcza dostawcy tego przedsiębiorstwa produktów lub usług, które są niezbędne dostawcy lub przedsiębiorcy do wytwarzania dóbr lub usług stanowiących przedmiot ich działalności; 6. Działania prewencyjne lub naprawcze: doraźne lub długofalowe działania mające na celu usunięcie niezgodności z normą SA8000; 7. Strona zainteresowana: osoba lub grupa osób, których dotykają lub dotyczą działania społeczne przedsiębiorstwa; 8. Dziecko: osoba poniżej 15 roku życia, chyba że przepisy prawa krajowego ustanawiają wyższą granicę wieku niezbędnego dla podjęcia pracy, lub wyższą granicę trwania obowiązku szkolnego; 9. Małoletni pracownik: pracownik powyżej wieku klasyfikującego go jako ( zgodnie z powyższą definicją ), a poniżej 18 lat. 10. Praca dzieci: Praca wykonywana przez dziecko w rozumieniu powyższej definicji, z wyjątkiem pracy określonej w Rekomendacji MPO nr 146; 11. Praca przymusowa lub obowiązkowa: wszelka praca wykonywana przez osobę, która nie zaoferowała dobrowolnie jej wykonywania i do której została ona przymuszona poprzez groźbę kary lub represji, również praca wykonywana pod przymusem w ramach spłaty długu; 12. Handel ludźmi: rekrutacja, transport, ukrywanie lub przyjmowanie osób, z użyciem gróźb, siły, innych form przymusu oraz oszustwa, w celu czerpania korzyści z ich pracy; 13. Zadośćuczynienie dzieciom: wszelkie wsparcie i działania niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa, zdrowia, edukacji i rozwoju dzieci, które wykonywały pracę w rozumieniu powyższej definicji, i które od pracy tej zostały uwolnione;

6 14. Praca zdalna: praca wykonywana na rzecz przedsiębiorstwa przez osobę fizyczną, poza siedzibą tego przedsiębiorstwa; 15. Przedstawiciel pracowników do spraw SA8000: pracownik wybrany do prowadzenia rozmów między pracownikami a wyższą kadrą zarządzającą w sprawach związanych z SA8000; podjętych przez związki zawodowe ( w zakładach z istniejącą organizacją związkową ) lub wybranego w tym celu pracownika ( w zakładach bez organizacji związkowej ); 16. Przedstawiciel zarządu: członek wyższej kadry zarządzającej wyznaczony przez przedsiębiorstwo celem spełnienia wszystkich wymagań niniejszej normy; 17. Organizacja pracownicza: dobrowolne stowarzyszenie pracowników zorganizowane w sposób trwały, w celu utrzymania i polepszenia warunków zatrudnienia i warunków w miejscu pracy; 18. Układ zbiorowy: porozumienie dotyczące pracy zawarte między pracodawcą lub pracodawcami a jedną lub więcej organizacji pracowniczych, określające warunki i zasady zatrudnienia. IV. Zasady odpowiedzialności społecznej: 1. Praca dzieci: 1.1. Przedsiębiorstwo nie będzie w żaden sposób wykorzystywało ani wspierało pracy dzieci, w rozumieniu powyższej definicji Przedsiębiorstwo ustanowi i będzie utrzymywało oraz dokumentowało, jak również w sposób efektywny przedstawiało personelowi i innym zainteresowanym stronom zasady i spisane procedury, dotyczące zadośćuczynienia dzieciom w przypadku zaistnienia sytuacji spełniającej zawartą powyżej definicję pracy dzieci. Przedsiębiorstwo zapewni adekwatne wsparcie finansowe i inne, niezbędne by zapewnić takim dzieciom możliwość kontynuowania nauki w czasie spełniania przez nie definicji dziecka w rozumieniu niniejszej normy Przedsiębiorstwo może zatrudniać pracowników małoletnich, jednak jeśli podlegają oni obowiązkowi szkolnemu, mogą pracować tylko poza czasem zajęć w szkole. W żadnym przypadku łączny czas zajęć w szkole, pracy i przejazdów małoletniego pracownika nie może przekroczyć 10 godzin na dobę. Małoletni pracownik nie może też w żadnym wypadku pracować dłużej niż 8 godzin na dobę ani w porze nocnej Przedsiębiorstwo nie spowoduje znalezienia się dziecka lub małoletniego pracownika w sytuacji (zarówno w miejscu pracy jak i poza nim) stwarzającej niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia, lub zagrażającej jego prawidłowemu rozwojowi fizycznemu i intelektualnemu. 2. Praca przymusowa lub obowiązkowa 2.1. Przedsiębiorstwo nie będzie wykorzystywało ani popierało pracy przymusowej lub obowiązkowej w rozumieniu Konwencji MPO nr 29. Przedsiębiorstwo nie będzie wymagało od personelu składania w depozyt pieniędzy, przedmiotów wartościowych lub dokumentów tożsamości przy podjęciu pracy Przedsiębiorstwo ani też żaden podmiot dostarczający mu pracowników nie będzie wstrzymywał wypłaty pracownikowi części wynagrodzenia, odmawiał mu innych świadczeń lub wydania

7 należących do niego rzeczy lub dokumentów, aby skłonić go do kontynuowania pracy dla przedsiębiorstwa Personel będzie miał prawo do opuszczenia miejsca pracy po zakończeniu dnia roboczego, oraz rezygnacji z pracy, po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy ze stosownym wyprzedzeniem Przedsiębiorstwo ani też żaden podmiot dostarczający mu pracowników nie będzie uczestniczył w handlu ludźmi. 3. Zdrowie i bezpieczeństwo 3.1. Przedsiębiorstwo zapewni bezpieczne i higieniczne warunki pracy, oraz podejmie efektywne działania celem zapobieżenia wypadkom i niebezpieczeństwom dla zdrowia pracowników, związanych z pracą. Działania te będą polegać na zminimalizowaniu ( na tyle, na ile jest to możliwe przy uwzględnieniu najlepszej wiedzy i dostępnych środkach materialnych i technicznych ) zagrożeń związanych z naturą pracy i miejsca jej wykonywania Przedsiębiorstwo wyznaczy przedstawiciela wyższej kadry zarządzającej, który będzie odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy dla całego personelu, jak również za wprowadzenie elementów niniejszego standardu dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa Przedsiębiorstwo zapewni personelowi efektywne i cykliczne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, łącznie ze szkoleniami w miejscu pracy i dotyczącymi konkretnych wykonywanych przez pracownika zadań. Szkoleniami takimi będą objęci każdorazowo nowo zatrudnieni pracownicy, jak również pracownicy zmieniający miejsce pracy. Dodatkowe szkolenia będą przeprowadzane, jeżeli w miejscu pracy dojdzie do wypadku Przedsiębiorstwo stworzy mechanizm wykrywania, unikania i reagowania na zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa personelu. Przedsiębiorstwo będzie prowadziło pisemny rejestr wszystkich wypadków do których dojdzie w miejscu pracy lub na terenie należących do przedsiębiorstwa nieruchomości, 3.5. Przedsiębiorstwo dostarczy personelowi na swój koszt odpowiedni ubiór i wyposażenie ochronne. W przypadku doznania przez pracownika obrażeń ciała w związku z pracą, przedsiębiorstwo zapewni pierwszą pomoc przedmedyczną i pomoże pracownikowi w uzyskaniu pomocy lekarskiej Przedsiębiorstwo będzie działało w kierunku oceny i wyeliminowania zagrożeń związanych z pracą dla zdrowia i bezpieczeństwa matek i kobiet ciężarnych Przedsiębiorstwo zapewni całemu personelowi dostęp do higienicznych toalet, wody pitnej oraz, tam gdzie to konieczne, urządzeń do przechowywania żywności Pomieszczenia mieszkalne należące do przedsiębiorstwa, przeznaczone dla pracowników, będą czyste i bezpieczne oraz będą odpowiadać ich podstawowym potrzebom Wszyscy pracownicy będą mieć prawo oddalenia się z miejsca, w którym zagraża im bezpośrednie niebezpieczeństwo, bez uprzedniej zgody przedsiębiorstwa. 4. Wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych

8 4.1. Wszyscy członkowie personelu będą mieć prawo do tworzenia, organizowania wstępowania do związków zawodowych według swojego wyboru oraz prowadzenia rokowań zbiorowych z przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwo nie będzie ograniczać powyższego uprawnienia. Przedsiębiorstwo będzie w efektywny sposób informować personel o prawie do zrzeszania i rokowań zbiorowych oraz o tym, że za korzystanie z tego prawa nie grożą ze strony przedsiębiorstwa żadne kary lub represje. Przedsiębiorstwo nie będzie w żaden sposób zakłócało tworzenia, działalności i funkcjonowania stowarzyszeń pracowników, ani też nie będzie utrudniało rokowań zbiorowych W sytuacji, gdy prawo do stowarzyszania się oraz rokowań zbiorowych będzie ograniczone przepisami prawa, przedsiębiorstwo umożliwi pracownikom wolny wybór swoich przedstawicieli Przedsiębiorstwo zadba, aby przedstawiciele pracowników oraz członkowie personelu zaangażowani w działalność organizacji związkowych nie byli poddani dyskryminacji, nękaniu, zastraszaniu bądź represjom z powodu członkostwa bądź działalności związkowej. Przedsiębiorstwo zapewni również reprezentantom związków dostęp do ich pozostałych członków w miejscu pracy. 5. Dyskryminacja 5.1 Przedsiębiorstwo nie będzie stosować ani popierać dyskryminacji w zatrudnieniu, wynagrodzeniu, dostępie do szkoleń, wyborze do awansów lub zwolnienia, ze względu na rasę, pochodzenie narodowościowe lub społeczne, kastę, miejsce urodzenia, religię, niepełnosprawność, płeć, orientację seksualną, stan cywilny, zobowiązania rodzinne, członkostwo w związkach, preferencje polityczne, wiek lub jakiekolwiek inne przesłanki Przedsiębiorstwo nie będzie utrudniało wykonywania przez personel prawa do wypełniania obowiązków i praktyk lub potrzeb związanych rasą, pochodzeniem narodowościowym lub społecznym, kastą, miejscem urodzenia, religią, niepełnosprawnością, płcią, orientacją seksualną, stanem cywilnym, zobowiązaniami rodzinnymi, członkostwem w związkach, preferencjami politycznymi, wiekiem lub jakimikolwiek innymi przesłankami Przedsiębiorstwo nie pozwoli w miejscu pracy ani na terenie nieruchomości oddanych do użytku personelu na jakiekolwiek zachowanie mające charakter groźby, molestowania, wyzysku; w formie słów, gestów czy dotyku Przedsiębiorstwo w żadnym wypadku nie będzie przeprowadzało wobec personelu testów ciąży lub dziewictwa. 6. Dyscyplina pracy Kryterium: 6.1. Przedsiębiorstwo będzie traktowało cały personel z szacunkiem i grzecznością. Przedsiębiorstwo nie będzie stosowało ani tolerowało stosowania wobec personelu kar cielesnych, przymusu pośredniego lub bezpośredniego oraz słownego znieważania. Zakazane jest surowe i nieludzkie traktowanie personelu. 7. Czas pracy

9 7.1. Przedsiębiorstwo będzie przestrzegać obowiązującego prawa i norm branżowych dotyczących czasu pracy i świąt państwowych. Normalny czas pracy w tygodniu ( bez uwzględnienia nadgodzin ) będzie określony prawem, ale nie przekroczy 48 godzin Personel będzie miał prawo do co najmniej jednego dnia wolnego po sześciu kolejnych dniach pracy. Wyjątki od tej zasady będą dozwolone tylko pod następującymi dwoma warunkami: a) prawo krajowe dopuszcza czas pracy ponad powyższy limit; oraz b) w przedsiębiorstwie obowiązuje ustanowiony w wyniku wolnych negocjacji układ zbiorowy, wprowadzający równoważny czas pracy, zapewniający odpowiednie okresy odpoczynku Praca w nadgodzinach będzie dobrowolna, poza wyjątkiem przewidzianym w punkcie 7.4. poniżej. Praca w nadgodzinach nie przekroczy 12 godzin tygodniowo, nie będzie też występować regularnie W sytuacji, gdy praca w nadgodzinach jest niezbędna dla spełniania krótkoterminowych potrzeb biznesowych przedsiębiorstwa, oraz obowiązuje ustanowiony w wyniku wolnych negocjacji układ zbiorowy zawarty ze znaczącą częścią pracowników, przedsiębiorstwo może wymagać pracy w nadgodzinach na zasadach przewidzianych w przywołanym układzie. Układ taki musi pozostawać w zgodzie z przedstawionymi wyżej regulacjami. 8. Wynagrodzenie 8.1. Przedsiębiorstwo będzie respektować prawo personelu do wynagrodzenia zapewniającego utrzymanie i zadba, aby wynagrodzenie za normalny tydzień pracy było nie niższe niż ustawowa płaca minimalna lub minimalne wynagrodzenie zwyczajowo przyjęte w danej branży. Wynagrodzenie będzie wystarczające do pokrycia podstawowych potrzeb życiowych pracownika, jak również do pozostawienia mu niewielkiego dodatkowego dochodu Przedsiębiorstwo zadba, aby nie dokonywano potrąceń z wynagrodzenia w celach dyscyplinarnych. Wyjątki od tej zasady są dopuszczalne tylko, gdy spełnione są obydwa poniższe warunki: a) prawo krajowe dopuszcza potrącenia z wynagrodzenia w celach dyscyplinarnych, oraz b) w przedsiębiorstwie obowiązuje ustanowiony w wyniku wolnych negocjacji układ zbiorowy Przedsiębiorstwo zadba, aby wszystkie składniki wynagrodzenia i inne świadczenia otrzymywane przez personel były jasno i czytelnie przedstawione na piśmie, za każdy okres za który wypłacane jest wynagrodzenie. Przedsiębiorstwo zapewni również, aby wynagrodzenie i inne świadczenia były przyznawane zgodnie z obowiązującym prawem. Wynagrodzenie będzie wypłacane w gotówce albo czekiem, w sposób wygodny dla pracowników Za pracę w nadgodzinach będzie przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie, zgodnie z prawem krajowym. W krajach, w których wysokość dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach nie jest określona prawem ani przez układ zbiorowy, personel będzie otrzymywał wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach po zwiększonej stawce albo w wysokości przeciętnego wynagrodzenia w danej branży, zależnie co będzie dla niego korzystniejsze.

10 8.5. Przedsiębiorstwo nie będzie wykorzystywało umów zlecenia i o dzieło, następujących po sobie umów o pracę na czas określony, ani fałszywych staży w celu ominięcia zobowiązań wobec personelu wynikających z prawa pracy i przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego. 9. Zarządzanie Kryteria Zasady 9.1. Zarząd określi, na piśmie, w języku ojczystym pracowników, panujące w przedsiębiorstwie zasady dotyczące odpowiedzialności społecznej i warunków pracy. Zasady te, jak i norma SA8000, będą prezentowane w dobrze widocznym, łatwo dostępnym miejscu na terenie przedsiębiorstwa, aby poinformować personel, że przedsiębiorstwo postanowiło dobrowolnie wypełnić wymagania normy SA8000. W skład przedmiotowych zasad będą wchodziły, wyrażone w sposób jednoznaczny, następujące zobowiązania: a) spełnienie wszystkich wymagań niniejszej normy; b) przestrzeganie prawa krajowego i innych norm prawnych mających zastosowanie do danego przedsiębiorstwa, włącznie z poszanowaniem aktów prawa międzynarodowego; c) regularne rewidowanie zasad w celu ich ciągłego ulepszania, mając na względzie zmiany w prawodawstwie, własne standardy etyczne przedsiębiorstwa i inne jego wewnętrzne regulacje; d) zapewnienie, aby przedmiotowe zasady były w skuteczny sposób udokumentowane, wprowadzone, utrzymywane, przedstawione i udostępnione w zrozumiały sposób całemu personelowi; e) udostępnienie na żądanie przedmiotowych zasad jakiejkolwiek zainteresowanej stronie. Przedstawiciel zarządu 9.2. Przedsiębiorstwo wyznaczy przedstawiciela wyższej kadry zarządzającej, który, niezależnie od swoich pozostałych obowiązków, będzie odpowiedzialny za wypełnienie wymagań niniejszego standardu. Przedstawiciel pracowników do spraw SA Przedsiębiorstwo uzna dialog w zakładzie pracy za kluczowy element odpowiedzialności społecznej i umożliwi wszystkim pracownikom prawo do bycia reprezentowanymi w kontaktach z wyższą kadrą zarządzającą w sprawach dotyczących SA8000. W zakładach z istniejącą organizacją związkową, pracownicy będą reprezentowani przez związki zawodowe. W pozostałych zakładach pracownicy wybiorą spośród siebie przedstawiciela do spraw SA8000. Przedstawiciel do spraw SA8000 nie może w żadnych wypadku być utożsamiany z reprezentacją związkową. Ocena zarządzania 9.4. Zarząd przedsiębiorstwa będzie regularnie oceniał skuteczność, adekwatność i długofalową efektywność jego planów, procedur i wyników w stosunku do wymagań niniejszej normy oraz innych wymagań wiążących przedsiębiorstwo. Jeżeli okaże się to konieczne, zostaną wprowadzone ulepszenia i poprawki. Przedstawiciel pracowników będzie uczestniczył w przedmiotowej ocenie. Planowanie i implementacja 9.5. Przedsiębiorstwo zadba, aby wymogi niniejszej normy były rozumiane i implementowane na wszystkich poziomach organizacji. Metody, które posłużą osiągnięciu tego celu, mogą w szczególności zawierać: a) jasne określenie zadań, odpowiedzialności i uprawnień wszystkich stron;

11 b) szkolenie nowych pracowników, pracowników przeniesionych i tymczasowych natychmiast po zatrudnieniu; c) okresowe szkolenia i warsztaty dla aktualnie zatrudnionego personelu; d) stałe monitorowanie działań i rezultatów w celu zademonstrowania skuteczności mechanizmów wprowadzonych dla spełnienia zasad przyjętych przez przedsiębiorstwo i wymogów niniejszej normy Przedsiębiorstwo ma obowiązek skorzystać z Wytycznych SA8000 w celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących wykładni niniejszej normy. Kontrola dostawców/podwykonawców i poddostawców 9.7 Przedsiębiorstwo będzie prowadziło stosowne rejestry dotyczące zaangażowania dostawców/podwykonawców, oraz poddostawców w odpowiedzialność społeczną, w szczególności wynikające z umów lub dobrowolne ( przyjęte w formie pisemnej ) zobowiązania tych podmiotów do: a) spełniania wszystkich wymogów niniejszej normy i wymagania tego samego od poddostawców, b) uczestniczenia w działaniach kontrolnych według żądania przedsiębiorstwa; c) w przypadku zauważenia niezgodności z niniejszą normą, bezzwłocznego odszukania źródła problemu i podjęcia działań prewencyjno-naprawczych celem usunięcia niezgodności; d) bezzwłocznego i wyczerpującego informowania przedsiębiorstwa o jakichkolwiek relacjach biznesowych z innymi dostawcami, podwykonawcami i poddostawcami, które mogą być istotne z punktu widzenia niniejszej normy Przedsiębiorstwo ustanowi, będzie utrzymywać i dokumentować w formie pisemnej odpowiednie procedury służące ocenie i wyborowi dostawców, podwykonawców i poddostawców, ze względu na ich zaangażowanie i sukcesy w spełnianiu wymogów niniejszej normy Przedsiębiorstwo podejmie odpowiedni wysiłek, aby zapewnić wypełnianie wymogów niniejszej normy przez dostawców i podwykonawców, pozostających w sferze jego wpływów i kontroli Poza wymogami określonymi wyżej w punktach 9.7 i 9.9,. w przypadku gdy przedsiębiorstwo nabywa, wykorzystuje lub promuje produkty lub usługi od dostawców, podwykonawców lub poddostawców, którzy wykonują pracę zdalną, podejmie ono dodatkowe działania celem zapewnienia, że osoby te objęte są ochroną niniejszej normy w takim samym stopniu, jak pracownicy wykonujący pracę na terenie przedsiębiorstwa. Działania te będą w szczególności polegały na: a) wprowadzeniu prawnie wiążących, pisemnych umów zakupu wymagających spełnienia minimalnych kryteriów opisanych przez niniejszą normę; b) zapewnieniu, że postanowienia opisanych wyżej umów są zrozumiałe i stosowane przez wszystkie zaangażowane strony; c) prowadzeniu na terenie przedsiębiorstwa wyczerpującej dokumentacji zawierających dane osób wykonujących pracę zdalną, ilość i rodzaj dostarczonych przez nich produktów lub usług, oraz czas ich pracy. d) częstych zapowiedzianych i niezapowiedzianych kontrolach mających na celu zweryfikowanie, czy przestrzegane są postanowienia opisanych wyżej umów. Rozwiązywanie problemów i działania naprawcze 9.11 Przedsiębiorstwo zapewni wszystkim członkom personelu możliwość anonimowego zgłoszenia przypadków łamania postanowień niniejszej normy władzom przedsiębiorstwa oraz przedstawicielowi pracowników. Przedsiębiorstwo zbada, ustosunkuje się i odpowie na wszystkie uwagi personelu i innych zainteresowanych stron, w zakresie zgodności ( lub jej braku ) stanu faktycznego z normą i

12 zasadami przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo powstrzyma się od ukarania, zwolnienia lub w inny sposób represjonowania członków personelu za zgłoszenie problemu dotyczącego realizacji niniejszej normy Przedsiębiorstwo ustali przyczynę i niezwłocznie podejmie działania naprawcze i zapobiegawcze, przy użyciu środków odpowiednich to rodzaju i wagi problemu związanego z naruszeniem wymogów niniejszej normy. Komunikacja z podmiotami zewnętrznymi i zaangażowanie interesariuszy 9.13 Przedsiębiorstwo ustanowi i będzie utrzymywać procedury służące regularnemu przedstawianiu wszystkim zainteresowanym stronom danych i innych informacji dotyczących zgodności z niniejszą normą, w szczególności wyników ocen zarządzania i innych kontroli Przedsiębiorstwo będzie prezentowało swoją gotowość do prowadzenia dialogu ze wszystkimi interesariuszami, w szczególności: pracownikami, związkami zawodowymi, dostawcami, podwykonawcami, poddostawcami, klientami, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami władz krajowych i samorządowych, w celu osiągnięcia trwałej zgodności z niniejszą normą. Dostęp w celach weryfikacyjnych 9.15 W razie zapowiedzianej bądź niezapowiedzianej kontroli przedsiębiorstwa, mającej na celu certyfikację zgodności z niniejszą normą, przedsiębiorstwo zapewni audytorowi dostęp do swojej siedziby i innych nieruchomości, oraz do niezbędnej dokumentacji. Dokumentacja 9.16 Przedsiębiorstwo będzie prowadzić odpowiednią dokumentację służącą wykazaniu zgodności z niniejszą normą.