JEST TAKA WIES, WITASZYCL.

Transkrypt

1 NR 22 (634) ROK XXXI LISTOPADA 1984 Cana JEST TAKA WIES, WITASZYCL. W SZYSCY CHWALA WITASZYCE, " bo to kolo wiejskie. A mnie ten sposeth mowienia draini. No to CO, ze wiejskie...? To znaczy inne? Z taryfe ulgowe...? W odniesieniu do Witaszyc, to w ogole smieszne. Kiedy 7 paidziernika przyjechalem na miejsce, przede wszystkim zrodzily giq wetpliwoeci: czy Witaszyce to wieb? Trzy zakiady produkcyjne. Mlodzietowe Centrum Kultury Wiejskiej ZSMP to okazaly wielofunkcyjny budynek, ze ho, ho, ho...! Z sale widowiskowe na kilkuset widzow. Z barem, gdzie mile panie szybko, z Arniechem i bardzo smacznie karmic. Przez wiele godzin pobytu w Witaszycach dojrzalem tylko jednego lekko pod-. chmielonego, ktory grzecznie dal sie koledze odprowadzie do domu... Mej Ty Boae...! Gdyby taki budynek o- trzymaly warszawskie Stegny lub Ursynow (osiedia liezece po ok. 50 tys.,mieszkancow) miejscowi by oszaleli z radoki. Gospodarze zaklinali sie jednak, ie to wied, taka zwyczajna sobie wied wielkopolska. Nikonou jednak bym nie uwierzyl na slowo, gdybym sam tego nie sprawdzii, ie w Witaszycach moina znalead skarb prawdziwy. Ludzi spolecznik6w. Ludzi, kterym naprawde thee ate chciet. I ktgrzy to chcenie przeobraaajg w czyn. Za krotko tam bylem, by o wszystkim sic dowiedzie5. Za story wszak jestem, bym nie rozumial, Se nie wolno oidzielac jednej datedziny tycia spolecznego od pozostalych. Dlatego jestem przekonany, le nie tylko filatelisci wyroaniaja sic systematycznacia i solidnogoig -w wan, spolecanej, char sie zgadram, ie filatelistyka stanowi tarn wlagnie wa2ny przejaw iycia kulturalnego. Staratem sic wiec rzetelnie zebrao material o pracy kola PZF w Witaszycach. Od jego calonkbw. Z wystawy jubileuszowej. Z kronik, z tych ostatnich zreszta najwiecej. Kolo w Witaszycach prowadzilo kronikg od pierwszych dni istnienia. Przez tych 25 lat zebralo sie kilka opaslych tom6w. W jednakowej oprawie sprawiajg imponujgce wra- Senie. To z zewnetrz. A po ich otwarciu

2 colowiek ma wradenie, de zajroal do przeilicznych dredniowiecznych inkonabulow. Kolorowe, pracowite pismo. Ozdobne inicjaly. Informacje o wszelkich przejawach dzialalnoici kola. At chcialoby sie przedrukowat je wszystkie. Ogranicze sit jednak do notatek porobionych z kilku, kolejnych kart: Obrady 30-lecia PZF. Kolo limy 14 colorik6w Temat Lowiectwo". Prelekcja. Pokaz Zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Aleksy Grabiasz przewodniczacy. Zbigniew Stnoczyk sekretarz. Aleksander Musial skarbnik. Wojciech Lison przewodniczacy Komisji Newizyjnej- Aleksy Grabiasz jest przewodniczqeym kola od dnia zaloienia po dzien dzisiejszy. Przez 25 lat bez przerwy! Pozostali panowie swe funkeje do teraz Temat: Najstarsze znaki pocztowe polskie. Znaki pocztowe i literatury o Konstytucji 3 Maja Pdsarze i poeci na znakach yam-. towych" Flora na znakach pocztowych" Spotkanie z dzietmi ze Stomilu", z Bydgoszczy, przebywajacymi na kolonii w Witaszycach. Temat Filatelistyka w sakole", pokaz zbloru, literatury, przyborbw filatelistycznych Pay na znaczkach pocztowych". Rd., ltd., ltd. To przecied iraponujecel Tym bardziej, de w kole zastosowano presto oasade. Przed koatem roku ustala sit plan pracy na rok nastepny. Czyli: kto, kiedy i jakiego tematu jest gospodarzem. Oznacza to, ie colonek kola, ktory czuje sit na silach i ma odpowiedni zbidr, jui w grudniu 1982 r. wie, de np r. bedzie mial prelekcje o 300 romnicy Odsieczy Wiedefiskiej" i zilustruje swym zbiorem (.przyklad z Kroniki). Panowie z dudych, miejskich k61 czapki z glow! l T a wystawe jubileuszowe skiadala sit nie tylko ekspozycja znakow pocztowych, ale takie medali i literatury filatelistycznej (sporo pout% a wdr6d nich Mika bardzo interesujacych). Przed aasadnicze impreze odbylo sic jamcze wyjazdowe posiedzenie Zarzachi Olcregu PZF w Kaliszu, z udzialem miejseowego aktywu. I podczas Lego posieclzenia po ran pierwszy uslyszalem slowa skargi i ogromnego rozczarowania. Ambieja miejscowych data- Mazy (nie tylko filatelist6w, lecz przedetawicieli wladz table) bylo udwietnienie 25-1ecia clzialalnotci kola stemplem okolicznotciowym. Swim tei, ie z mydla o tym stemplu w haiku M.C.K.W. oainstalowano stoisko peer- 506 Rowe (tiumy i tak oreszta je oblegaly). Ale stempla nie byte. one uzyskano zgody. Rozumem obawy pried inflacje.stempli okolcznoiciowych. Jai w tym roku grubo gonad 100 k61 PZF w Polsce obehodzi swoje okregle" rocznice istnienia. 1Jrzeba byte jednak widziet to rozczarowanie mlodzikow, osob w drednim wieku plci 000jga lub posiadaczy caupryn mocno prayproszonych siwiana, kiedy sit dowiadywaty w stoisku yocztowym, de stempla nie ma. 1th stemplal Na ich uroczystadd I to rodzi sir;.wetpliwode. Nasuwa sit pytanie: czy shisznie pozbawiono Kolo PZF w Witaszycach tej satysfakcji. Po 25 latach solidnej pracyl Autentyczrue spolecznej i rzeczywitcie wainej, i dostrzeganej przez spolecaenstwo eras miejscowe wladze. Potwierdzeniem tej pozycji kola w (tradewisku byla frekwencja na akademii jubileusmwej, skromnie w zaproszeniu nazwanej Dniem Znaczka 1984". A przybylo kilkaset osold, wirod kterych m.in. dostrzeglem: Ryszarda Szymaaskiego skarbnika ZG PZF, JOzefa Wlodarczyka prezesa ZO w Kaliszu, zastopce Naczelnika Urzedu Miasta i Grniny w Jarocinie, Andrzeja Freckoiviaka, a takle: Mariana Szurygajlo, Mariana Pakule, Henryka Wojciechowskiego, Aniele Grabiasz i Mariana Sikorskiego. Poczatek byl bardzo podniosly 1 uroczysty. Dekoracja zasludonych dzialaczy odznaczeniami resortowymi i PZF, referat o 25-letniej pracy kola, przepigkny kosz kwiatdw dla A. Grabiasza... Se delegacje filatelistow z Jamtirm i Ostrowia Wlkp. Jest Jaroslaw Koczorowski z Poznania, pierwszy opiekun kola w Witaszycach z ramienia ZO w Poznaniu (do reformy administracyjnej kraju I powatania ZO w Kaliszu, by/ to roacierzysty Okreg PZF). W czasie przerwy znow rozmawiam z nuejscowymi filatelistami. Mowie:...My sic przeciet wszymy znainti. We wsi I w oko/icy. Kaddy z nas ma krewnych, powinowatych. Wige chotby z ciekawoict mum sit zajmuje wujek, Mocks, przychodza. Na nasze wystawy, a co dopiero na taint uroczystoie. I wietu z nich potem prosi o dekiaracje... Wzrasta wiec bolo w site, limy pond 80 oath... Jay sktad socjalny? Mniej wiecej po remotos 113 gospodarzy rolnych, 1/3 robotnikaw I tyled inteligencji. Grabiasz i jego Iona, to dune i motor dziawnia... Sarni tei dajg dobry przyk/ad, podejmujac sic kwdej pracy... Name marzenie na najbliing n7.21) Krajowa Wystawa Filatelistyczna. Bardzo chcialbym przyjechat do Witaszyc na take wystawt. Z dwema stemplami okoliczno ciowymi. Jednym z okazji Krajowej Wystawy, drugim, zaleglym na 25-lecie Kola. Czego wapanialym Metellstom Witaszyc I Sable tyezy Jerzy B. Klima

3 ROCZNICE LWP NA ZNAKACH POCZTOWYCH 0 PAZDZIERNI.KA KAEDEGO ROKU, w." dniu bitwy 1 Dywizji Piechaty im. Tadeusza Koiciuszki pod Lenin() obchodzimy kolejne rocznice ludowego Wojska Pol. skiego. W tym roku czterdziesto pierwszq. Eolnierz polski poczowszy od twitu 1 wrzetnia 1939 roku kaddego dnia skladal darling krwl: obroncy Westerplatte i Help, Warszawy i Modlina, at po bitwy nad Bzurq i pod Kookiem. Polskie formacje regularne oraz oddzialy partyzanckie toczyly walki na terytorium 19 spoked 23 Icraj6w Europy j Afrykl biorgcych udzial w tej wojnie. Dymily peiniej -1crematoria 06wiecimia, Majdanka, Treblinki, Stutthofu i innych obozow zaglady. A na barykadach powstaticzej Warszawy, w ulicznych walkach gingli powstancy i ludnad cywilna. II. '..'L I VI 'XX',,,,,,,rio r- X RAID..71 PRZYJA2N1 w VLSECZAVACH x LUDOWE -WOJSKA- POISKIEGO W okresie II wojny Swiatowej zginglo obywateli polskich, w tym bezpotrednio w wyniku dzialarl wojennych, pozoetali to ofiary masowego terroru i eksterminacyjnej polityki okupanta. Trwale kalectwo stalo sit udzialem os6b, a doled. polskich odebrano rodzicom i skazano na germanizacjg, wywoiqc je do Niemiec Polakow wysiedlono, a wywietiono w glob Nierniec do prac niewolniczych. Obozy koncentracyjne i wigzienia przetrwalo mob tracqc zdrowie tub doznajoc trwalych urazow psychicznych. Ogromne straty poniosla nasza gospodarka. Unicedtwiono okolo polowy d6br kulturalnych Polski. Przypomnienie tych potwornych strat biologicznych i zniszczefi, pozwala lepiej troutmiee ogromny wysilek oraz rozrniar i trudnosci powojennej odbudowy. 8 maja 1943 roku radio i pram ZSRR podal}, komunikat: Rzgd radziecki postanowil zadoeenezunie proabte Zwigzku Patriotdw Polskick to ZSRR w sprawie utworzenia na terytorium ZSRR polskiej Dywizji im. Tedeusze Kokinseki, celu tusin5inej z Armig Czerwong wauct przeetwko najeidicorn niemieckim. Forme:Lennie polskiej dywizji ItcC si0 rozpocento. Istotnie. Jut w drugiej polowie kwietnia do prac organizacyjnych ptzystgpili wojskowi polscy i radzieccy. Formujoca sit dywizja mists dowedeg w osobie pulkownika dyplomowanego Zygmunta Berlinga, ktlry referujoc Jdzefowi Stalinowi projekt organizacji dywizji, przedstawit rewniet ogllny plan u- tworzenia w ZSRR Polskith Sit Zbrojnych. Dywizja im. T. Koiciuszlci zapoczotkowala: powstawanie dalszych jednostek, byla niejako fundamentem 1 Korpusu Polskiego, ktery marcu 1944 roku przeksztalcony zostal w Arm1 Polskg w ZSRR. Kolebko Polskich SO Zbrojnych w ZSRR byl oboz wojskowy w Sielcach nad maja 1943 roku odbylo sig formalne jego przekazanie Polakom. Tu formowaly sig procz 1 Dywizji Piechoty im. T. Koteiuszki 2 DP im. Henryka Dobrowskiego, 3 DP im. Romualda 'Traugutta oraz oddzialy i pododdzialy specjalne Korpusu. 1 Dywizja rozwijala sig organizacyjnle, przechodzoc intensywne szkolenie. Zaprzysig- Male dywizji odbylo sit w dniu 15 lipca 1943 roku w rocznicg bitwy pod Grunwaldem, Wydarzeniu temu nadano niezwykle uroczysty charakter. Od tej chwili wiete o polskiej dywizji w ZSRR panto. w Swiat. Szlak bojowy 1 Dywizji Piechoty im. T. Kotciuszki rozpoczal sit pod Lenino, gdzie w skladzie 33 Armii Radzieckiej walczyla polska dywizja. F.,!9.1, ,1 to chwalebny udzial, mimo ii ponietlitmy dale straty wlasne: okolo 500 zabitych, 1800 rannych i 660 zaginionych. Powatne byly straty Niemc6w. Stracili oni okolo 1800 zabitych i 329 wzigtych do niewoli. Dowodem uznania stunted dywizji i postawy tolnierzy -w walce jest nadante 239 odmaczen tolnierzom, podoficerorn i oficerom za wykatang odwag0 i hart bojowy na polo bitwy. 507

4 Z chwila, gdy Armia Radziecka przekroczyla Bug, wyzwalajac wschodnie tereny Polski, Krajowa Rada Narodowa w dniu 21 lipca 1944 roku powolala Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, ktfiry 22 lipca oglesil historyczny Manifest. RownoczeSnie Kali wydaje ustawe o polaczeniu Armii Ludowej dzialajacej w kraju a walczaca u boku Armii Czerwonej, Armia Polska, w Ludowe Wojsko Polskie. Decydujacej pomocy w uzbrojeniu i wyszkoleniu naszej armii udzielal w dalszym eiagu ZSRR. Armia Qs/agile/a w kwietniu 1945 roku Solnierzy. Jednostici bojowe 1 Arndt WI' braly udzial w wyzwoleniu WarszawY, przelamaniu Wale Pomorskiego, zdobyciu Kolobrzegu i Waftska, a po sforsowaniu Odry w szturmie Boehm. To iolnierzom 1 DP przypadl w udziale szturm gniazda hitleryzmu. Tak oto szlak bojowy najstarazej jednosuci WP opial klamra dwie nazwy: Lenino i Berlin. Dopelnil sie ode tylko akt dziejowej sprawiedliwoki, lecz takte znalazia praktyczne potwierdzenie polityczna myal lewicy polakiej. 2 Armia WP brala udzial w wyzwalaniu ziem nad Odra i Nysa fadycka, przywracajac le po wielowiekowej niewoli Polsce. W tym gigantycznym wysilku zbrojnym narodu trzeba rowniei widzie6 trust tyaieey robotnikow i chlopaw, ktbrzy obok odbudowy wyzwolonej Ojczyzny, zabezpieczall transport i zaopatrzenie wojsk radzieckich i polskich, remonty sprzatu i to wszystko, co potrzebne byte walczacym armiom. Wklad militarny Polski wliczajac udzial dwustutysiecznej armii polslciej na Zachoclzie, bioracel udzial w wyzwalaniu Wloch, Francji, Belgit i HoIandii w dziele wyawalania Europy 'od faszyzmu, ustepowal jedynie Zwiazkowi Radziecklemu, Wielkiej Brytanii i USA, natomiast byl rowny wildadowi Francji! Ratak bojowy LWP od Lenino do tieruna I udzial w wyzwalaniu bratniej Czechoslowacji, to powhd do slimy iesza chlubna tradycla. lat nasce Zbrojne peln1a pokojows stu2- tog tak caszczytnie, jak mcinie walczyly a okupantem. Stoat asszych granic, walks z niedobltkaml faszystow w Bieszezarlach, geese gen. Walter. Swierczewski, udzial w powojennej 002 budowle znizzezonego kraju, a SzczegOlnie osadnictwo wojakowe na zlemlach gachodnich I Poinocnych oraz ich zagospodarowywanie, saperskle zmaganla z zardzewla13 9 imierela minami niewypalami, to rownie trudne I s honorem wypelnlone zadanla. Dowodem uznania dla pokojowych wysilkow naszego kraju i naszych Sil Zbrojnych jest udzial ihirlierzy i oficerow WP w misjach pokojowych ONZ w Korei, Nigerii, Wietnamie i Laosie, a w ostatnich latach w Sited/ Zbrojnych ONZ w Egipcie i Syrii. Wydarzenia ostatnich let potwlerdzaja patriotyczne zaangatowanie wojska w dramatycznych okolleznotciach WOjskowa Rada Ocalenia trarodawage podjola trod politycznego I gospodarezego odrodzenia. Wojskowe Grupy Operaeyjne Pornagaty w gmlnach, miatitecakach 1 wslach przywracac normality tok tyclo 1 dzialalno2c1, a Inspekeja Sit Zbrojnych y telciaug konsekwencjg przeprowadzata kontrole poszczegolnych wojew6datw, sprawdzajac nastopnie z cola wnikliwotcia realizowanle swoich zaleeed. W tym trudnym Chreste, tolnierze wypel z honorern nletypowe dla wojska eadania. Lttdowe Wojsko po5side zagroczuo anarchil, tolnierze wykazall wielka dojrzaloto polityczha, a wielu oficerow 1 generalow abide stanowiska aparaele administracyjnyzn 1 P 771Phikel lake ministrowie, wojewodowle, dyrektorzy, sekretarze Instaneji partyjnych Its. Na stanowlskach wnlesli tak potrzehns rzetelnok, operatywno16 I dyscypling. Ponad pig& tysisey tolnierzy wp otrzymato radzieekle ordery I medale, a 29 polsklels jednostek wojskowych zostalo wyrdtnionych wysoklmi odaczenlaml radzlecklmi. Wyzwolenle stoney Polski Z 117arszawy uhonorowal Zwlswek Radzlecki tortenowlajad medal, ktorym odana0zen1 zostall wszysay biorgey miclat w wyzwalaniu stoney Polski, a 70 jednostek wojekowych rat/rice:rich 1 12 polskieh otrzymalo nazwe WARSZAWSKA,e. Szlak bojowy LW? od Oki po Labq zostat bogato udokumentowany na naszych znakach pocztowych, a talcie przez pocztq ZSRR. 508

5 Najcenniejsze, oryginalne przesylki pocztowe z okresu wojny czy slusby pod flagq ONZ, cenzury, poczty polowe itp. dokumenty czasu sq poszukiwang ozdobg zbioru, przedstawiajqcego dzieje iolnierskich dreg, wyzwolenie Polski, Pokojowe misje LWP I wiele innych. Wystawy hlatelistyczne, sympozia, kluby zointereeowan, liczne publikacje w prasie filatelistycznej, przyczyniajg sig do popularyzacji tej tematyki wired jeden z trzech kasownikow - w formie trotkgta wzdlut boicow napis: 40 lat LWP 12 X X 1983 XX Zmiana PKW Syria VI-XI 83, w arodku kasownika dwa only. Jest to jeden z niewielu tematycznych kasownikow uiywanych w Egipcie i Syrii. W ciggu ubieglych lat ukazaly sig znaczki przedstawiajgce patrondw pierwszych dywizji WP (KoAciuszki, Dabrowskiego, Traugutta, Berne, Kiltriskiego), jego bohaterow (M, KalinoWski, K. Pazihski) i dowegicow (Michal Rota Zymierski, Karol Swierczewski, Zygmunt Berling), ordery i odznaczenia, rodzaje epizody walk i rnalarstwo batalistyczne. Poczta Polska, poczynajac od dziesigtej rocznicy LWP wydaje co pige lat okolicznogciowe serie znaczkow pogwigcone kolejnym rocznicorn. Do kaidej serii wydawane sg tel koperty pierwszego Lqcznie wydano z tej okazji 35 znaczkbw i 15 kopert FDC. Wydano tei 3 kartki pocztowe - z okazji 30, 35 i 40 rocznicy LWP (pray czym dwie ostatnie w 3 wersjach kaida). Z okazji Oddzialowej Wystawy Pilatelistycznej w Bytorniu odbywajgcej sig pagdsiernilca 1973 r. wydano specjalna nalepke polecenia: Bytom 1 (Wystawa Filateli stye.) XXX-lecie LWP". Jest to dotychczas jedyna specjalna nalepka polecenia o tematyce militaria'. XX Zmiana Polskiego Kontyngentu Wojskowego w snack zbrojnych ONZ w Syrii, Procz znalsow pocztowych wydawanych z okazji rocznic LWP przez Pocztg Polska, rowniet Poczta ZSRR wydala z okazji 30 rocznicy LWP specjalna koperty pocztowg oral stosowany byl w m. Lenino stempel 0- kolicznogclowy..poprzednio z okazji 25 rocznicy LWP rowntez or m. Lenin stosowany byl kasownik okolicznogclowy. Lacznie z okazji rocznic LWP dotychczas Poczta Polska wydala 128 znakow pocztowych (35 znaczkow, 15 kopert FDC, 3 kartki pocztowe i przeszlo 75 kasownik6w okolicznogciowych), jetli dodamy do Lego 3 znaki pocztowe wydane przez Pocztg ZSRR otrzymamy 131 canakow opoezfurwyeh: 10 roc znica LWP r - znaczki 680-2, FDC - standardowy kasownik FDC 15 loonies LWP r. - znaczk , FDC, , rocznica LWP r. - kas rocznlca LWP , -znaczki , FDC, kas , 63134, 63136, 51147, , 63460, 63470, 63478, 63470, 63480, 63481, , rocznica LWP r. - kas roczntoa LWP r, - znaczin FDC, , 66049, 68963, 68079, 68165, , 68236, 68255, 68236, 88297, 68298, 68295, 66300, 68201, 68302, 68363, 68364, 68367, orar010 Wet), w kat. My g0 - Bydgoszcz 12 X1939 II Pokar znaczkow Bydgoszcz XXV-lecie Ludowego W03ska Poiskiego Kok. PZF nr 2 G140 rocznica LWP znaczki FDC. C24 537, kas , 73033, 73119, 73129, 73207, 71525, 73226, 73236, (nalepka polecents) rocznicy LWP r. - znaczki , FDC, Cp 710 I. 710 II, ass , 78053, 78260, 78561, 78267, 78279, 73280, rocznica LWP r. - znaczkl, FDC, Cp, kasownlki nie sa feszcze Ujete w katalogach. ZBAR - kas , 2772, koperta pocztowa Jerzy Parfiniewicz Jerzy Jagodziiiski Numery znaczkece, kart pocztowych wg Kat. Pop r., stena.ple okohcznotclowe wg Ket. Po1-51c1ch Stempli Okollezn08C1Owych, Stemple olcolicznoeciowe ZSAR wg kat, w sakobs,specialnyie PoCztowyje sztiemplela koperty pocztowe wg kat. W. Orlow, N. Orlow chudozestwiennyie marklrowannyje kornoterty

6 JAK POCZTA PRZEWOZILA PODRONYCH W XVIII WIEKU P OCZTA NIP TYLKO ZAJMOWALA SIF EKSPEDIOWANIEM LISTOW i rozmaitego rodzaju przesyiek pocztowych, ale spatnia/a tea role przewoinika web. Nie byio wdwczas regularnych linii pasaaerskich, motna byio korzystad z przejazdu wozem pocatowo-osobowym po wyznaczonej trasie tub wynajne tzw. ekstrapocztg, kt6ra przewoziia pasatera do okreilonej miejscowosci. PodrOzny rn6g/ wynajad albo konie do wiasnego pojazdu, albo odpowiedniej wielkotci pow6z. TRAKT POCZTOWY Z WARSZAWY DO POZNANIA Warszawy do: Blorlla Sochaezewa Mallows Kutna Itiodawy Sempoina Mil za 4 korne za I pizoni ZIP. Zip ,5 4,5 4.5 U N g sew Z Werszawy do: Mil za 4 konle ea 6 koni Zip. Zip. Kleezowa Siupey wrzeeni Kostrzyna Poznanta Bosom 40 Na kaldey z 11 Stacyl die Pozztyliona 2 zip. trinkgeldu. 1 tern Pocatmayetrowl od smarowania t.1. stmirgeld 1./2 21p. ogotem ti ,5 5,5 357,5 525,5 Plac zamkowy, w glabi Dom Wasilewskiego, w ktorym mle0ell ate Poeztamt w 1rVIII w. Dysponowano w6wczas pojazdami dwuosobowymi, do kt6rych zaprzggano tray koala, modsoa tea. byio korzystad z pojazdow 0 wlekszej liczbie miejsc, do kt6rych przydzielano, w zaleinosci od Wielkoget pojazdu i jego cit. Zara, od 4 do 6 koni. Kaidy pojazd byf prowadzony przez jednego pocztyliona w praypadku, gdy zapragg skiadal sit od dw6ch, do pitcht koni. Jeiell natomiast pojazd wymagal a koni, pocztylion6w musialo byd dw6ch. Przejazd taki byl kosatowny i nie kaady mogl sobie nest pozwoli6. Generalne Officyum Poczt J.K. Mel wydalo odpowiednie przepisy pocztowe okrealajace trasy przejazd6w i ich koszt. Jeden z takich przepisdw m6wi: Note 1. Od 2 konia do karety placid sig powinno na I mile zip. 2. od wierzchowego cad pod kuryera 2,5. ztp. 3. Nader. Pocztmayster obowtrizany nie bedote, Passoiyerowi wigcey Toni zaprzegae, jab WWI ile jemu zap/acq. 4. Naden Pocztmayster nie powtnien wiccep od Passaiyera wyciagad talc tylg co tome sig rude* tot same Passaiyer na1eaycie po Maawait placid ma, y w niczem Pocztmaystra krzywdzie nie powinien, inaczey Pocatinaystar obowirizarty nie bedzie Passayera daley expeclyototte, y /emu bydzie do pob1iisup Grodu lob zwierachnoaci zapozwae, a poniesiona krzywda Generatnemu Pocztamtocol Warszawskiemu J.K.Mci donieid, stosujqc sig w tyrn do Uniwersalu Nayianieyszego Porto. Poczta, jak to wynika z przytoczonego przepisu, dbaia nie tylko o interes wiasny, ale takte o dobro pasatera, a zarazem i pracownikow pocztowych. 510

7 Podrat w owych =mach nie naletaa do przyjemnutcl. Pojazdy nie byly resorowane, mieltkie siedzenia posiadaty tylko niekt6re powozy, w Innych natomiast siedzenta, wewnotrz pojazdu, spoczywaly na skorzanych pasach amortyzujocych w pewnym stopniu wstrzosy-na nierownej drodze. Bo :Mt drogi na ego) byly w fatalnym stanie. Trakty pocztowe, to stare goscifice, kt6rymi, zgodnie z obowiozujocymi przepisami, powinni sie opiekowae i utrzymywa6 je no naletytym porzadku wlatciciele gruntbw, przez ktdre prowadzily trakty. Niestety, przepisy przewatnie nie byly respektowane. Pozarywane mostki i mosty, eabokie koleiny wyryte kolami, podczas slot i rortopdw witssennych, dab, I dziury, w ktdrych Tamely s- i osie i kola pojazd6w. Istniejace przydroine zajazdy nie bodoce poczthalteriami lob stacjami pocztowymi, byly przewahnie prymitywnymi chalupami zamieszkanymi przez rlydowskich arendarzy, czerpiocych z prmjezdnych czesto spore zyski. Poniewat na bocznych zwlaszcza trakloch, nie bylo stacji pocztowych lub poczthalterii, podr6ini cecsto byli zmuszent do horzystania z prymitywnych legowisk na slomie rozlotonej na podlodze, bedocej zazwycm) zwyktym klepiskiem oraz nedznych posilk6w, joieli podrainy nie dysponowal wlasnymi zapasami tywnoici, a nawet skladanymi /6tIcarni z poteielo. Ludzie jednak wowczas byli mniej wymagajocy od dzisiejszych. Prymityw bytowania znacznie czgiciej wystepowsd jako normalny tryb tycia, zwlaszcza warstw ubotszych. Warstwy. zamoiniejsze, zwlaszcza kupiectwo przyzwyczajone do wystepujecych w kraju niedogodnotci w czasie podr6ty, jeteli werunki na to pozwalaly, korzystalo z wlasnych rodlaw lokomocji, wyposatonych w potrzebne w podr6iy trodki I zapasy. Inaczej bylo z cudzoziemcami, ktorzy krytycznym okiem obserwowali nest kraj, chat czesto byly lei oceny przyjazne. Ciekawe so bet ich wspomnienia. Przytocze fragmenty listu pisanego 1791 r. Johanna Ericha Biestera: W Polsce bardzo wygodnie podrauje ale erstrapocztq. Oznaczona z Odr11 limbo kohl, ktoro trzeba zaprzqc do powozu, jest dole wysoka. Na stacjach obsluga tidal dond sprawnie. Pocztylioni role so an% podstepni, ani Mezreczni, )ado ostronnte, a jednak szybko, co jak wiecle, nie lady to zwyczajts wszystkich sasiednich krajdw. Konie to uiywane so lekkie, zwlnne, daskonale chodzace po niebagnistej drodze, czasem spotvka alp konte ukrainskie cry tatarskie, bardzo ogniste. Pleat sip Podobnie jak w Prusach, ostem groszy za mizg ad koala. Mite so to nieco mniejsze: celery polskie rdwmtlq sip freers niemieckinz. Chod naden z nos nie mdwit po polsku, nigdy nie powieziono nos w niewlahciwynt kterunku ani nie wstrzymano po drodze; ate wyrzodzono nom lei nigdy Zadnej przykronci. Raz tytko na trasie ostemdziesteciondlo- Dyllgans pocztowy z czasdw Stardslawa Augusta na Placu Zarnkowym w Watszawle wej podrony doszlo do drobnej sprzeczki z nieco podchrnielonym pocztmistrzern, Wong trwalaby petunia duns- kracej, gdybygmy po polsku. Mime to wszystko skoriczyto sip szybko i dobrze. Fannie) et/a artroinoici wzieltbny wystawiony przez Kralewsko Generalno Dyrekcje Poczt w Warszawie i zaopatrzony w pieczocie rozkaz do wszystk pocztmistrzow, ale sass pochwee Polak6w trzeba powiedziee, te nie mielinmy potrzeby ant rams z nieco korzystat. Uwatara, de obrazajri godno46 Iudzko ci, ktorzy szybko obstage na pocztach w Polsee i uprzedzajtico grzecznoid pocrtyliondu, w tyre kraju, tows- Zajo za przejaw niewolniczej duszy twit lud.zi. Rzuca sip w oczy fakt, ze w tak wielktm kraju jak Polska nie ma regularnego prze- WO= poczto sob. (...) Podejmujoe wieksze pm:irate w sprawach prywatnych czy handlowych trzeba korzystat z wlasnego ekwipatu albo wynalq6 extrapoute. Moist ludzie naimetlq zwykle Eyda, ktory wiezie ich detested ezy dwadziefeta mtl, poczym Jaen cling jechad dale), wynajmujo noway 2vda. W obecnych czasach game powitano projekt _ uruchomienia stale) poczty, ale ze wzgledu as liczne pareby, slabe zaludniente kraju, grotoce stale to drodze niebezpieczeetstwa, wskutek czego monna w ctogu dwudziestu czterech godzin stracia wiecej, nit zarobit w ciorfu dwudziestu czterech lot, projektten wzbudzil wide zastrzeten. jednak cry to we dnie, coy to to nocy podrdruje sip bardzo bezpiecznie, kilka tystecy dukatow wozi kabrio/atom (kariolko) laden czlowiek tam i z powrotem po kraju, a nawet przekracza Jaya granite. Ntejedrookrotnie powierza sip znaczne sumy calkiem nieznanvm wotnicom z odleglych polskich prowincji, a nikt jeszcze ale slyszal, ctieby je ukradziono tub Mtbowano. Monna stwierdzie, de z wyjotkiem sporadycznych wypadkdw, kt6re nova sip zdarzyt w najsprawniej modzonych padstwach, na got die rabusime o wiele bardziej klopotliwq sprawq jest zorganizowanie napadu na przygodnego podrannika nie zatrzymujocego sip na ustalongch postojach, 511

8 nit na kursujgcy regularnie td samq. droga pojazd, nie posiadajgcy w dodatku dostatecz- nej obrony. W og6inoici Polacy, to =rod zbyt dobroduszny i zbyt spokojny, teby mogli papal- Mad takie zbrodnie. Zreszta wiadomo, te rowniet Roe*, aczkolwiek z innych wzgltdew, jak tet SawaWarta, nie maja stalych poczt, to ostatnia nie ma nawet extrapoczt, ktore to Polsce jednak istniek Tak wigc w Pollee, kraju najhojniej przez nature wyposaaonym, podrdtuje sic beaptecznie, wygodnie i przyjemnie t prowls nie napotyka sic ludzi. Jak widad z tego opisu, poczta polska w owych czasach, minw niedogodnoici (Mere zreszt4 istniaty i w innych krajacn na zachodzie) oceniana byla wysoko, a ticwiwoie, grzecznote, solidnoit i pracowitok pracownikow pocztowych budziala podziw i pochwaly. Jednakie bardzo zmienity sic werunki i stosunki w naszym kraju w niespetna 200 lat. R6wnie interesujgce sq spostrzeienia Friedrichs Schulza, inflantczyka podr6zuj0cego go Polsce to 1793 r: Droga z W ggrowa, skqd tego wieczora toyjechalem rut Makew (tray mile), Stanistawow (trey mile) i Okuniew (trzy mile) do Warszawy (trey mile), jak poprzednio do Wegrowa, mato jest urozmaicona. Plaski i las iowarzyszyn mi do Warszawy, dokgd dnia siodmego Tana o dziestatej przybytem. Talc to szea6 dui i dwie note zrobitem mil dziewicadaiesiat staid i pdt. Wetpic bym w krajach innych, ktdre ten gwiat za dziki poczytujg rownie szybko magt ubiec przestrzen talc wielkg. (...) Cena koni extrapoczta jest WSZed.zie, od jednego po dwa dote za mile, to jest po groszy stem, pocztylion ad stacji dtuiszej czy knitszej po dwa ziote, ktore sig placq postmajstrowt razem. Oddtde on je Postylionowt po powrocie dopier, aby gosiadajgc ten skarb nie pit po drodze, gdy2 dla tutejszego ludo jedynct przyjemnotcig jest wddka. JddB mu sic oprocz tego da trey do pied: polskich groszy, dojechawszy, catuje rece i suknie. Mamy to dwie ratite oceny pracownika pocztowego, jakim byl pocztylion. Charakterystyczna unitonose w stosunku do cudzoziemea byla raczej oceny niesprawiedliwq i nie nalety przypuszczad, by ogal pocz#ylionow zachowywal sig podobnie do opisanego. Na uwagg zastugujg opinie Francuzow: Fortia de Piles i Boiseglin de Kerdu, Oglo- &zone w Parytu (w roku 1798) pod tytutem Voyage de deux Francais en...et Pologne fait en ". Podajg kilka frogmentow. Przybylienty do Warszawy na ntdznym wade, Story papsut sit pray wjeadzie do iniasta. Poniewat sauna stata sig niemotliwa jut o 25 mil od tej stolicy, trzeba byio z Societenot ct derygnotuad z tego Srodka lokamacji i przesirtid sic do jakiegokoludek pojazdu no Solace, nie mieliamy pixy tym wyboru. Warszawa jest dodd durum miastem, liczgcynt 65 tys. mieszkancow. Brisk' sci talc o- kropne, ii niepodobna jechad wyciggnigtym ktusem, :lice brudne i nieoiwietione. Stoja pray nick Ode niegdzie niebrzydkie palace, najzzdctej jednak zwykte domy, czy raczej Potworne rudery. Palace magnatow set camel obszerne t bogato urzcidzcnie. Minna :teen stanu brukow w 'Magda, a biota I kurzu w jego okoitcach, Polacy dubo jetclag konno, majct bowiem wspaniate i dobrze adeidtone bonnie. (...) Droga migdzy Warszawq a Krakowem biegnie only coos przez rfrtoniny i Braejekitalitmy po drodze przez wide tad, ale toszystkte byt), ntdzne, jak rbtottiet przez kilka miast, ktdre price nazwy, niewiele miaty wspblnego z miestem. Trudno sable wyobrazie, w jak oplakanym stance jest to droga, zwlaszcza w porn rortop6w, kiedy whignie nit} jechaltimy. (...) Drogi nie naprawtone t nigdy nie brukowane. PowyZszy obraz nie szczedzi krytycznego spojrzenia na stan ziem polskich. Dalekie to jest od obrazow, jakie tworzylo sig na podstawie opowiedci idealizujqcych dawng wing i miasteczka. Jakie odmienna byta rzeczywistogg, zwlaszcza widziana cudzymi oczami. Jerzy Dobrzeniecki ROZWIAZANIE KRZY2OWR1 Z NR 17 - Poziomo: 1. pilkarz, 4. Sewed, 7. lotnictwo, 8. reka, 9. Grunwald, 11. zjazd, 12. bajka, 17. Slowaoki, 19, kola, 21. pieczqtka, 22. Wisla, 23. adresat. Pionowo: 1. pisarz, 2. auto, 3. zbiory, 4. sztandor, 5. wrona, 6. Dziady, 7.lokaj, 10. sztafeta, 13. krowa, 14. Ostr6w, 15. okazja, 18. poczet, 18. odpis, 20. star. Nagrody, spcdrod 578 nadeslanych rozwiazan, wylosowali walor filatelistyczny bl 60: Josef MAMMA, 512 ul. M. Konopnickiej 11/6, I/stroll k. Cieszyna, bony oszczqdnoiciowe PKO po 250. zi: Grzegorz LO2EWSKI, ul. Podhalanska 3/43, Grudziadz, Marian KA- NABUS, ui. Niska 25 m 442, Warszawa. Nagrody pocieszenia ark. 2728: Eugenia BROZEK, ul. Swierczewskiego 21/4, Swidnik. Gratulujemyl

9 513 0 MWF SOCPHILEX '84" POWIEDZIELI NAM: SOCPHILEX 7- '84 8 POLSKA Ladislav Ilvorzaczek, Prezydent FIP: VVystawa bardzo, ale to bardzo udana, eksportray na wysokirn poziomie a imprezy towarzyszqce import:1p} rozmachem To byl dobry pomp* to ulokowaliicie jg we Wroclawiu. Jul so 1944 r. w tym mteicie tak bardzo zniszczonym przez wojne odbyl sic Swiettowy Kongres Intelektualistew, ktbry wystosowat ape/ do wszystkich narodow o walks o pok6j. Stanowilo to poczatek iwiatowego ruchu obroncow pokoju, ktory przyjiq formy organizacyjne w dwa Iota painiej w Warszawie. Dzie walka o yokel jest nie mniej walna nil 34 lata term Wiele eksponat6w z krajew socjalistycznych przypomina groat wojny,?nowt o bohatersklej walce z faszyzmem, nawoluje do walki o yokel. Spero razy bytent jut w Palace. Poznatem dzialaczy filatelistycznych w rainyek miastack i rejonach Waszego pick/sego kraju. Teraz poznalem wroclawski aktyw. To dobry aktyw. Made Prawo bye z niego dumni. Przed filatelistami stoi sporo trudnych problemdw do rozwiazania. Musza sic tymt sprawami zaj46 dzialacze FIP. Muzzu w turn porn& zwiezki filatelist6w, aktywiect w katdym z paistw neat/lei/eh do Federacji. Wysold poziom urystawiertnictwa w Polsce t Wasze zbiory wskazuk na to, to liezna jest roesza czolowych filatelist6w w Waszyrn kraju. To bardzo mnie cteszy. Jako Waszego przyjaciela i jako prezydenta FIP. Liczymy na stale rosnacy udzial poiskich filatelistaw w praeach FIP, na udzia/ PZF w rozwiezywaniu problemaw fllatelistyki Iwiatowej, na Wasze inicjatywy. Z ogromnym uznantem ocentam Wass u- dzial pray opracowywaniu wadnych dokumentew regulujacych zasady wsp6lpracy filatelist6w kraj6w socjalistycznych t wystatotennictwa na Socphilexach". Powatrui role odegral PZF w rozwoju kontaktew bilateralnych i wielostronnych zwirlzkow filatelist6w. A szczepoinie imponulit mi Wasze formli pracy z dzieemi t mlodzielet. Taka systematyczna I konsekwentna praca gwarantuje fluty rozwdj Polskiego Zuriezku Filatelist6w. Andrzej hopczynski, sehretarz ZG PZF: Przez chwilc nie watpilem, to MWF philex '84 Wroclaw" sig uda. B/gdy? Potknigcia organizacyjne? Tych nigdy nie morna wykiuczyd. Zwlaszcza pray duiej imprezie. A MWF Soephilex 84 Wroclaw" by' ogromna irnpreza. Jedng z najwigkszych, jesli nie najwieksza z dotychczasowych. W jakim nastroju opuszczam Wroclaw? Dominuje uczuele podziwu dla wroc/awslciego aktywu z Zygmwatem Kalamagg na czele. A przeciet trzeba pamigtad i o tym, ze wielu tych kolegow pracuje zawodowo. Brali wigs pracy urlopy, calymi dniami nie widzieli sig z rodzinami. To byla cena, ktdorg musieli eaplacid za sulcces. Ale Socphilex zakodczyl sic sukcesem. Niskie ukkny i serdeczne podzigkowania naleig sig wiadzom Wroclawia. Za Ratusz. Za pomieszczenia na imprezy towarzysz9ce. Za liczne, dodatkowe wystawy. Za stworzenie 17,.rietnych warunkow goiciom zagranicznym i krajowym, sgdziom konkursowym Wystawy. I jeszcze pragng skierowad slowa uznania pod adresem kolegow z resorto Lticznohci. Za trud 1 ofiarnoid. Za podejinowanie operatywnych decyzji, trudnych niejednokrotnie i skomplikowanych. Jedna z watkich korzyki wystawy upatrujg w bliskiej wspdlpracy i lepszym poznantu sic filatelist6w i pocztowcow. Ryszard Szymanski, skarbnik ZG PZF: Jako czlowiek odpowiadakcy za firtanse Zwiqzku zaczng od tego wlahnie kompleksu spraw. Z obserwacji postawy aktywu wmctawskiego jui teraz widad, to rozliczenie z wydatkow Socphileeu bgdzie prawidlowe. Jedynie boje sic przekroczen wydatk6w za pobyt gold zagranicznych. Chodby z racji wzrostu cen za hotel. Sama wystawa urosto do wydarzenla rangi. Nabriaa charakteru untwersalnego. Odpowiada wszystkint wymogom stawianym przez FIP. Specjalnego uroku dodalo Wystawie miejsee ekspozycji. Przepickne wuctrza Ratting, a w nick zharrnontzowana oprawa plastyczna Zaimponowala mi frekwencja. Ludzte dyskutowati prop gablotach, ale dyskutowali tea po wyjlciu, na placu pried Ratuszem. Tattle bylo ciinienie wralen, ernocji... Bardzo udane imprezy towarzyszace, rownie2 deszcice sic clutit frekwenck W turn tattle gold zagranicznych. A sama konferencja migdzynarodcnua...? Praca w zespolach...? Koracretrut. Owocna w decyzje i w przylatnie. Te stare odnowione. I to nowe nawiqzone. Bo No tak nie kezy Mdzt fats wspoliza idea i wspolna pracy. ibis

10 ROZMOWRI NA SOCPH1LEXIE '84" Czestaw Palau z Rybnika Na Wystawg przyjechali6my z wyciecz.- kg, jest nas 30 os6b z RYFAMY (Rybnicka Fabryka Maszyn). Jestem brygadzisto tloczarzem. Talc i filateliatg To po matte, Antoninie, ktbra zbieraia jeszcze przed wojno Polska. Zbierana Polska od 1944 roku, ale mam od mamy i wczetniejsza Hie, nie wystawialem, nie bylo odwagi. Na to trzeba man i roboty. Chao sprobowae, wrociawska wystawa mchaca. Sa tu bardzo ladne zbiory, ale mall) czasu na zwiedzanie. Jakie zblory Pana najnaredej nataltexesowaly? GeneraIna. Tematyka mniej, bo to cladko sia zbiera. Do landau kola Pan naleay? Pan tu jest Sam? Do Kola PZF nr 56 w Rybniku. Na Wystawie jestem z tong Teresa i corka Jadwigo. Panic interesole ale Itlateltetyket Ja niekoniecznie, corka tak, po trochu idzie w tlady ojca. Jan dziadek i Reraigiusz orna Dariusz Rapacaowie wnukowie z Wronlawia Najmniej eatery godziny jut tu jestedmy. Tyle ciekawego materialu m6wi Dziadek = a jeszcze, powiadajg mi chlopcy, de nie wszystko widzieli. Oni tak porownujg, co maja, a czego jeszcze im potrzeba. Tematycznie rile abieraja, za trudno, wolo tak wszystko, jak led, seriami, co ich zainteresuje. sax aceniade Wystawq? Swietna. Takiej jeszcze nie byte we Wroclawiu. Tylko trudno zdoby6 pami9tki z Socphilexu" arkusik, ostemplowania, taka koiejka przed Pocztoi Cod trzeba bedzie Przewodniezka turystymna (niechaj pazostanie anonimowa) Ta wystawa tutaj, bardzo, prosza patistwa, psuje nastroj wspanialych sal Ratusza, zas/ania wszystko. Jestedmy w Wielkiej Sali Gotyckiej prosza popatrzed w gore, na te zworniki, jest ich ponad sto. Sa tam herby i twarze ludzkie, sa zwierzota. Sala nazywana jest Wielka, Rycerskg lub Refektarzem. Tylko fa pierwsza nazwa oddaje rzeczywistok, pmestale sa nietrafne: laden szanujacy sie rycerz nie byiby tu wszedl, gdzie przebywali tylko zacni mieszczanie. Refektarze so natomiast tylko w klasztorach... Idziemy 514 SOCPHILEX '84 8 POLSKA dalej, prosze uwatac, talc tu ciasno, te okropne gabloty... (Wycieczka byla z Wtoclawka, jak sig dowiedzielismy) Fabian Bars z Warszawy Sporo niedopracowanych eicsponatow, dla przykladu nr 142 Analogofilia abler generalny" jawnie niekonsekwentny. Autor zaczyna w tornado, koaczy za4 w siostrzanym, w maksymafilii. Albo, nr 45 ZSRR abide generalny specializowany". Autor majoc bardzo dobry material, nie zadbal o naletyte opracowanie. Podpisy nie koresjxmdujo z cennym materialem. Szezegdolnie arktyczny rejs lodolamacza Malygin" a w podpisie, to ptynie do Bieguna P6Ineenego. Tymczasem walor ten, to list lotniczy lot Zeppelina na spotkanie z lodolamaczeml ZbiSr nr 85 Muzyka na znaczkach pocztowych" zawiera bardzo cenne walory, np. blok WIPA z 1933 r., wart &it 8 tys. mkz! Albo pigkne arkusiki Hymn Narodowy" Czechosiowacji a 1934 roku. To bardzo dobry zbi6r, ale np. polscy muzycy wyeksponowant sr; na fredziim poziomie, cho6 tat ma cenno2c1... Dobry jest natomiast zbidr sir 79 Bulgaria pierwsze stemple", bo na listach obiegu, ciekawe frankatury. Warnenczyk bardzo korzystny, bo na hide lotniczym! Same zalety. Zreszta zbiory lotnieze, takie polskie sa dobre.., Wladyslawa Zdzistawa Howalska a Wroclawia - Zwiedzilam Wystawg Socphilex" w Ratuszu, interesujg sic filatelistyka, abed tylko okazionalnie, mam troche anaczk6w,choc to do niczego jeszcze nie Nip znam sic na tym, prosze nie traktowad zbyt serio tego, co powiem. Podobaly rat tie te gabloty, gdzie znaczki byly razern z ich powiekszeniami. To byte flicznel Latwiej obejrzed o co chodzi, takie piakne widoki i dziela sztuki, kolorowe, wyraziste. A znaczek talc may! Jestem przewodnikiem. bade, owszem, zacheead wycieczki do zwiedzenia wystawy. W piatek Main wycieczkg z RFN-u, na pewno WEI chcieli obejrzed wystawg. 0, tak, term. im powiem, Se to so nie lyle powiakszenia znaealthw, a raczej maksymatlia! No, mam cod nowego... Marcel Heave a Paryda Swietne niekt6re zbiory. Taki alai& Nadolnego, lotniezy nr 132 Polska pocata lotalma"..podoba mi sic tot Malingiewicz nr 118 Polskie wydawnictwa pocztowe na tie-

11 miach wyzwalanych w roku 1944". Sa tam cudowne rzeczy. Sluszne sa nagrody za talcie zbiory! Wystawa jest piekna, jest tet wyczynem organizacyjnym. Przylmiewa go tylko to, tie podia jest odwietlenie sal i gablot. Nic nie widat. Zle olovietlenie zabija Slowo daja, nitro przychodza z latarka elektrycana... Zle zorganizowano oprawa propagandowa, nikt to chyba nie chce zarabia6, na tak brym hobby?! Nie ma katalogu (a jak to zwiedzak bez tego?), ani arkusika i stemplowaii, nawet o goiciach z zagranicy nikt nie pomyslall Nie mam czasu na kolejki. Czemu nie ma rezerwy wydawnictw dla gotci, ro6wia mi, be wszystkie katalogi sa spreedane, to niemetliwe... pl; t - Zaluje zbioru an 214 Wojciechowskiego CaIostki PRL zbior specjalizowany", owszem, dobrze pielagnowany, ale ile pokazany. Autor sam nie wie, co ma... Spodobal eta abide nr 105 Landrocka z NRD Nigdy nie zapomnimy poczta z faszystowskich oboznw koncentracyjnych" ma bardzo dobry material, poczynajac od 1934 rolcul cotatj!, %"..;:=1:1 "- Marcin Grzywacz a Sosnowes Jestem na Wystawie razors z narzeczorw, Ewa KowalsIca (kiedy ten wywiad ukaie sie drukiem bada jui malienstwem Cases gratulacje na filatelistycznej drodze tycia!). Oboje zawodowo jesteamy zainteresowani medycyna (Pan jest studentem VI roku Slaskiej Akademii Meclycznej, cat Pani ukonczyla pomaturalna salt* medyczna, Wale pracowat jako technik radiology. Z Whim lest Pan kolas Maio PZF nr 1 w Sosnowcu. Filatelistykq zainteresowalem sic od pierwszej Iclasy szkoly podstawowej, a to jul pond 18 lat! Specjalizuja dwudziestolecie miadzywojenne, brakuje mi tylko najwiakszych road- Zaczynalem, jak wszysey, od masowki. Zbieralem wszystko, zwlaszcza PRL. Od 2-3 lat specjalizuja. Ograniczam swe. zainteresowania, rezygnuja ze zbierania,,generalnie". Tu na Wystawie wroclawskiej wysoko cenia abior nr 170 Leslawa Schmutza z Kola nr 1 w Rzeszowie,,Wydania lokalne z lat ". Ma on wielkie rzadkotci tych wydan, a to bardzo trudny do zbierania temat. Ewa nie abiera odpowiada Pan Marcin namawiam ja do tego, jej ojciec zbieral. Ale one moim hobby sic interesuje, nie stawia mi warunkow, ni przeszkod. Namawiam ja na Wolne Miasto Gdansk, to moina stosunkowo taniej zgromadzit. Caytoje Pan Fllatellatqwt 0, tak, od lat i abieran5 numery. Cot, jak dla mnie, zbyt mate piszecie o latach' miadzywojennych. Interesuje mnie wszystko specjalizacja, odmiany, prdby, rzadkosci. Wszystko, byle z faktycznego obiegu poczwego. co spray:ma:10 panstwa do Wrochada, tylko Wystawa? Talc, przyjechalilmy razem z Marcinem powiada Pani Ewa no wystawa, bo rzadka to okazja, by obejrzee wystawe na takim dobrym poziomie. I, nie ma rozczarowania. Ani miastem, ani Socphilexem". Rozmawial: Jan Szpruch SOCPHs.F_X OBRADY ZESPOLU ZWIAZKOW FILATELISTOW KDL W xoclaw, 9 wrzeinia 1984 roku. Sala konferencyjna Hotelu Wroclaw". Zblitia sie godz Dobiega konca inauguracyjne plenarne posiedzenie delegacji zagranicznych KDL. Przewodniczaey obradom prezes ZO PZF we Wroclawiu, wiceprzewodniczacy Komitetu Organizacyjnego MWF KS Socphilex '84" Zygmunt Kalamaga oglasza przerwe. Po przerwie, obrady tocza ate w trzech zespelach: administracji pocztowych, zwiazkow filatelist6w, redalstorow pism filatelistycznych. W zespole zwiazkow filatelist6w uczestnicza przedstawiciele delegacji: BRL, CSRS, MRL, NRD, SRR, WRL i ZSRR. Z ramienia Fly jako obserwator uthial laierze prezyclent Federacji Ladislav DvoraZek. PZF reprezentuja: prezes ZG Henryir Malek, Lucjan Adamwsyk (przewodniczacy Komisji Wystow ZG PZF), Zygmunt Kalamaga (prezes ZO PZF we Wroclawiu), Andrzej Kopczysiski (sekretarz ZG) i Jan Zaborowski (przewodniczacy Komisji Wspelpracy z Zagranica ZG PZF). Obradom przewodniczy 11. Bialek. Dziakuje delegacjom zwiazkow filatelistow KDL za przybycie do Polski w 40-lecie PL i u- czestniczenie w tej wielkiej imprezie jaka jest MWF KS Socphilex '84". Podlcretla it udzielenie Wystawie" poparcia ze strony FIP otwiera Socphilex'om" drogo do Swiatowej filatelistylci. 515

12 Slciadajgc informacjg o 53. Kongresie FIP L. Dvoraeek ogrardczyl sig w swojej wypowiedzi do kilku uwag. Jako jedng z iatotnych dziedzin bieigcej pracy Biura FIP wyntienil prowadzenie spraw finansowych. L. Dvoraeels wspomnial tat o koniecznodci przeorganizowania pracy w komisjach FIP. W dyskusji jednornyalnie stwierdzono, ie wszystkie zwiazki filatelistow KDL zastanowia sie jai[ najskuteczniej wspelpracourae w ramach FIP, a merytoryczng prate wykonywad beds komisje FIP. Dzigki bardzo aktywnej pracy L. Dvoraelca co szezegolnie podkrealono zwiazki filatelistow Icrajow socjalistycznych dun) zyskaly. I za to prezydentowi Federacji L. Dvoraekowi zloiono alowa podzigkowania i wdziecznoki. Ale sama wdziecznoac nie wystarczy. Zwigzki filatelistow KDL powinny popierad dzialalnodd Prezydenta FIP i aktywnie w pracach komisji, a tym samym mini wplyw na caloksztalt dzialalnoici FIP. Przedstawiciele poszczegolnych delegacji o- mowili przebieg dotychczasowej wspolpracy. Stwierdzono, de wspolpraca miedzy zwiazkami filatelistow KDL uklada sic bardzo dobrze co przynosi powaine korzylci. Przez organizowanie wspelnych (dwu- i wielostronnych) imprez filatelistycznych utrwala sie przyjain. Wnosi sie wielki wklad pracy i zaslug w wake o pokoj i jego utrwalanie na Swiecie. 50CPFLEX MEDALE ZLOTE Andor Ber (Wegry) Wegierskie calotel przedzmzkowe". Manialaw Hihid (Polska) Korespondencja polakich jencdw wojennych (w plerwszym okreste tstnienia oboariw stalychr wraz nagrode. Anatollj Bogdanowsk)J Partla I armla". Joan Boma (Rumania) Strain. 'Astor)) Rumunil " wraz z nagrodp. Cleo Remote (NRD).,Nerw a dusza". Adolf Cerny (CARS) Czechoslowacki ruck antyfaszystowskl" wraz negrods. Grigor CWietanow (Bulgaria) walka narodif bulgarskiego przeetwaso kapitallzmowl I monarchs.- faszyzmowi". Georg) Dimiszew (Bulgaria) Duty kw". maoirea Dania (SORB) z historl1 datownlkow pocztowych Basil". HanS Joachim Holz (HAD) Pdlnocno-nlemleckl ohm pocztowy". Istran Horbnkyi (WOgry) FrankatUry I enticekl drukowane na kopertech pocztowych", Marat Kabanow (ZSRR) Obiegewe znaczkl pocztowe RYSER i ZSRR w latach ". Was]) KataiWanOW (Bulgaria) Maly law I nadruki". ODZNACZENI Podziekowano Zwiazircrwi Filatelistow NRD za coroczne opracowywanie I wydawanle,aalendarza imprez filatelistycznych KDL". Pamietano o sprawach mlodzieiowego ruchu filatelistycznego. Rok 1985 to Miedzynarodowy Rok Mlodzieiy". Jak poinformowal I. A. Morosanow, Komitet Organizacyjny Festiwalu Mlodziely w Moskwie zwrecil sie do WOF o zorganizowanie w tym czasie imprez (wystaw) filatelistycznych. ' _ Zgodnie is postulatami z ostatniego postedzenia (Warszawa; IV.84 r.) Miedzynarodowego zespolu ds. opracowania rojektu regulaminu wystaw Socphilex", omawiono projekt tego dok-umentu. Przedyskutowano doktadnie artykul po artykule, punkt po punkcie. W wyniku talc wszechstronnego rozpatrzenia i wniesienia drobnych poprawek, projekt uznano za prawidlowy, odpowiaisicy aktualnym warunkom i zadowalajsey zainteresowane strony. Przedyskutowano tee metode przygotowania zasad oceny zbiorew na orystawach Socphilex". Postanowiono, be zwiazki filatelistow KDL ponownie przeanalizuja materialy FIP dotyczace Regulaminu oceny zbiorow" i przekaia swoje uwagi pozostalym zwigzkom. Dochodzi godzina Prams 11. Bialek stwiordza: jestelmy zmeesent, ale wszyscy moiemy miee i mamy wielka satysfakcje program posiedzenia naszego zespolu w pelni zostal urealizowany". Andrzej Sopezyliski Jarostaw Hazieski (Polska) Muzyka na znaczkach pocztowych" wraz z nagrodq. Harry swipe (NRD) On Mosel Lskre do bee, ki z prochem?damns Lute,. Hanna KonopiPska (FNMA).,Poznan /Betorts jego poorly" wraz nagrodb. WleStaw Lewieki (Polska) RoMa ranks". Pavel LeukanIc (CARS) Gospodarka rolna to wytywlenle ludnoki". Tadeusz Laster (Polska) LiSty przedznaczkowe Kr6lestwa polzkiego- wraz nagrodq. MlcheR Stoczew (Bulgaria) Historia poczty ksiestwa Aulgarli I Wschodnla Rumella ". Alfred Stollberg (NRD) Okras inflacji w Rasp Radelecklej I (zbibr specjalistyczny)" wraz z nagrodn. Alekslej Szwiedow (ZARB) Powtiswe peelsylki pierwszych 1st wiadzy racialeckiej ". Igor Wlerdycz (ZSRR) zascski pocztowt ZSRR ". Piotr Wodnlk (Polska) [oz. wed a organizacja" wraz nagroda. Edward woiciechowski (Polska) Calostki PILL Mier specjallzowany" wraz z nagrodq. Anatol)] Cuba (ZSRR) NaKennielSw po- 063 narodom Zwiata" wraz z nagroda. 5(8

13 SOCPKI WYDAWNJCTWA NA,,SOCPHILEX' 84" '84 POLSKA NRD Karta rysurakiem wroclawskiego Ratu- CSRS RS Karta Zr anaklem optaty wartogei 5 Res Wroclawia) i stempel okolieznogeiowy sza, stempel okolicanoadowy berbami pakstwowymi I napisem 90 lat PRL, 351st NRD klolgaria kopertai stempel oicolieznoaciowy, ria koperie naklejono znaezek wydany okazji VIII SwIatowej Mlodziegowej Wystawy Filateli- PiiL Karts z rysunkiem wrocjawskiego ratusza, stycznej w. Pleven. Gotabek pokoju z listen w na anaku platy wartokci 5 al. Figure postanea datobie unosagey ste nad atemska bard. z Ratusza wroclawskiego odpowiadal tematycznie 'deem asocktulex'o" Wagry Koperta z nadrukiem i stempel okolieznoaciowy 517

14 nowoaci Q POLSKIE ROZWOJ POJAZDOW POZARNICZYCH" Ministerstwa Lacznoki przygotowuje nowq analsjg szeicht znaczkow pocztowych, becks one prezentowat pojazdy potarnteze z OstatnIch dwusto tat: 4 at porapg parows z pocz. XX w. (w na 01301)1 8 min sabots), 5 It ofolskiego Fiala" z pompa I ablorrn. Rims na wodg (8 min sat.), 6 at pellet 315. do gaszenia ognla prosz- Itieto (8 min sot.), 18 al slkawkg konna reczna z 1899 r. (5 min szl), 29 al drabing.,magirus" na podwoziu Saloon" (3 min sat.), "I 31 at eiezka sikawkb recent z pocz. XVIII w. min Ott). Mezbedue naregdzia do walk' a iywlotern. ZakupIorso done slkawkl parowe, nowote na owe essay _ (zupelnle tattle, jak na znaczku o nom. 4 at), dwie 6,kawk, Memo (Palm nom. 16 al), dwa mazy rekwizytowe, dwa osobowe, drabing mechanieznd, eatery beczki telarne 1 luny sprzat. Stre2acy byli sprawnl, 32111ni 1 oftarol. Z naraaeolem svlasnego brood! Zycia t minute tnnych ludzi. Ninety wlainie dwte roczn1ce wlelkich kiedy to w 1904 r. siedmin druh6w zginelo w ogn)u, za3 w 1911 szeklu ulegto bardzo silnym poparzentom. Wszyscy z VI OddzianI; kiedy w zadumie spoginclara na Wqsate twarze atratak6w, na zdjgclach zamleaczonych w Xstgdze Jublleuszowej, wydanej w 1928 r. na przypominam sob), wieltz spoteod flints, starych famularzy" z robotntcyych domow na Ogrodowej w Lodzi, rietelnych ludz1. Posiugiwall sig2 czasem nowoczegniejszym Jul w 1911 C. otrzyrudi nowott. drabibb -Zt 6 _sisa utorem projektow znaczkow, kopert FDC w trzech rodzajach oraz datownlka okollcznoiclowego, jak1 logdzie stosowany w Opt. Warszawa 1, jest art. yank Zb1gniew Stasik. sprzedatny ma 50 znaczkew drukowanych rolograwitua, na.pap1erze kredowanym, format zacska n 43X31.25 mm. Data wprowadzenta do obiegu, jak 1 ostateczne nominal), poszczegolnyeh znaczkow ale sa jeszcze minion,. Ta, co prezentu- Jemy aktua1nie, to 'projekty snaczkow. By) cans, kiedy zwlaszcza 16dzkie stra2e ogniowe staly sic alawne, uzyskiwaty dyptomy na atote medals, nawet na mtstrzostwach Tait sit sklada, zapowled2 name) emisk zblega sig ze 110 rocznica powstanle straty polarnych Miasta Lodzi. Meal womo rat bytizte z le) rocznicowej okazp wsponanted dziadka, Franctszka, ktbry by) sek-.yjnynt topornikew w stalym VI, w labnice Pozobasktego. OddzIal ten powstat w hojote costal niebawem mopatrzony we wszystkle finny MagirUS, wysoka na m, automatycznie wysuwajacq slg pray pomocy kwasu wbgianeho'. Ta sama firma po chid dale. dostarcza ova t (patrz nom. 29 at). Interesujacym, zapewne ma o znanym szczegotem, bertha I ten, to podczas I wojny, w 1915, kiedy strata podupadly, zrodziia sic iniejatywa, by oorganizowab oddzial pocotowy straty. WykorzyStano w ten spos615 ludzi, nie rioter majgayeh Platoe zakcie, usprawnlajac zarazem obleg pocztowy w mieicie. Jak zapisano we w5pomolanej Ks1gdze Jublleuszowet: Komendant dr A. Grobmann waxer,' pertraktacle z wiadzand okupacyjnymi o zorgantzowarne pray Study rozooszenla list6w, pragnoe wykorzy- Mt do tel PtaCY eatnnktw Straty nie pos1ada1b- Ora zalecia, a to:amnia! pray* a aamoer mteszkancom mlasta, funkcjonujaca bowlem portal nitmieeka ale dostarczaht Ilstics do dom6w. Dzitki staraniom d-ra. Grolunanna w1adze nlemieckie 618

15 zgodttly 014 na przekmanie Straty roznostenia po mieacie korespondencji oraz przyjnsowania od mieszkaackw wysylanej. W tym MIU Pray karlym caterech pierwszych oddzial6w zorganisowano pododdzialy pocztowe i umieszczono jednoezetnle pray Bich oddzialach specjame skrzynki pocztowe. Sedni smaiacy sortowal1 nedchodzacg korespon dende, inns doreczali memong adresatom, Ind wzeszeie dyturowali we dale I w nocy w celu przyjmowania i dorgmania telegram6w. Caly ten aparat stratacko-poeztowy wymbil sly z mama( doskooale. Mies(karacy byll z tych czyamotel Straty zupelnie todowolebit a sama Strad delyki inicjatywie d-rn Orono:maim zyska, to, to adolala utrzymat w swyeb szeregach najlepszych stratak6w. Po roabieleniu NiemcOw (:) w listopadale 1918 r. to czynnotici Straty przeigiy polskie (manta p000towe". Natorniast postyp teohniki stratackiel zaznaczyl sir skokowo, dopier po wprowadzeniu uzyskanych z demobllu starych samochodow. Zat w 1923 r. sprolvadzono a wiedenskiej flrmy W. Kinaust nowoczesna slkawkg sarnoehodowq ALIStro- -Flat", ale jak zoinsono: Mintz:Mu konnnego na male jednak nie zlikwldowano zupebnie, gdyi ebeiano siy zarazem przekonak w praktyce, jaka niepewnde wykata pray notaracb zignne WOW samochodowe. Zmiany okmaly sty border( peaktyre's..." Zak ten postep lacty1 sly mraiemz IMPrawg warunk6w kultury tycla przekonuje opts, jak to powiekmeuie remmy dla potrzeb samochodowych spowodowalo dobudowe sali jadalnej 3 sypialnd. Zrolhono to: Ma stalyeb topornik6w I szoter6w, urzadzakie tam, jednomeiltie dla stratakow Rapid] tryinkowa (I) i specjalna utnywalnle. Byl tet ems, kledy 16dzka steal byla najwiekeza lirzebnie w calym panawte polskim lat mlydzywojennych, oraz dobrze wyposalona technicznie. Slumnie tat w Ksigdze zauwatonoi Rozwid kmdego stowarzyszenia jest zaletny od uspolecznienia, dobrych checi semomparcla sly 1 wyerwabitcl, a wriesicie I umidetnoie 1 kierowniczych jednostek c/ion (-1 Co zbudowall nteustanna. mozolng praeg ojcowle, to pokolenie nastepne podejmowalo zrome; energig i dwiadomieniem o- bywatelsisiem, rozbudowuja2 aadal 0 8(41311,318 chiubne dzielo przodk6w swoich. W nieknirych rodzinach obywateti 16dzkich stall sig wprost Iradye% te sin oddawal sly sprawom Steady przy boku old, lab pa ojcu poiwiecni sic stuome stratackiel..." Ofiamn, patrtotyczna dzialainott straty podczes II wojny Swlatowej I okupech to osobna Nle zaponme Mteczki Niemc6w z Lodz' w styczniu 1945 r., kiddy to, z tejte fabrykt Poznanskiego, okupanct wywictli canna cadet clektrowni i lone watne yrzadzenia - nojazdamt potarniczymt, 2 naszymi szoferami. Zmykll oni MUNcoSe WrOgai by rzekomo uszkodzonynal" wozami powrocia po wygwoleniu miasta 19 stycznia 1045 r. zdolaligmy od razu uruchomie na nowo produkcjg LP S IS. 17. PLANY EMISJI ZNACZKOW POCZTOWYCH Nalwa midi Z czba ac, zmaczkow pocztowych k6w V 25 lot krazowlecklch Zokladinv Eattneryjnych Helvetia Cup - MIstradtwa Europy or Badmintonle Giityrna. Komenda Straty Po- Imicych Las pionte szybko - mints powoll" naiad OlimestietYka 1800 Panorama Baciewicka VIII Zjazil VII Mangers ZSoWin 40 rocznica powrotu ZIem Zacriorthich do blecterzy PomnIk Smrital Matkl Polkt 30-lecie Palacu Kultury 1 Nam. kl w Warszawie 60-1ec1e Towarzystwa Organieach i Klerowania Karol A- damieck e Towarzystwa Polsko- -BrazylIjskiego Waclaw soratynekt - Krobskie Towarzystwo Kulturalne Odnowa Zabytk6w Krakowa 50-lecie Cantrell Zeopatrzenta Poczty 1 TelekomuntkacjI Wybltny 11Iatellsta W. PolanskI Koperta z wydrukowanym znaczklem pocztowynt 900 rocznica urodzin Boletlawa Krzywoustego Terrain 1. NO2w61 nojezdnw notarniczych 16. LudOwe Mstrumenty mutyczne 11. II 6 II 3. Dzikle rwilerzeta chronione 4 IV A. Swiatowy Rok Ngodziegy 1 IV 5. Panorama RaelaWieka 1 IV lecle Instytutu Zachodnlego 1 IV 7, minimize Strormictwa Bemokratycznego 1 V rocznica odzyskanla =ern Sack. i Parr - 2 V rocrnica zwyclestwa nad faszyzmem 90-lecle StronnIctwa LIP 1 V dowega 2 VI rocznica powsitanla Marynarkl Wojennej. Ptak( Blowy wawelskle - o- 1 6 VI VI biegowa 2 VII Sport - Itokej na trawie 1 VIII Wojna obronna cz. II 2 IX 100 rocznica (mettle St. I. Witiciewicza (Witkaneg.) 6 IX Sprzet korounikecyjny PAPAWAG 4 IX 40-lecie ONZ 1 X - Miedzynarodowa Wystawa Fi1atebStyeans ITA- LIA 85 Odnowa zabytk6w Kra- 1 X kowa 1 XI 200 let baletu polskingo a XI Znane legendy polskle 6 XII 320 Tonal. urodzin J. S. Barba 1 XII Ratem 59 I KART POCZTOWYCH NA ROK 1985 L.P. TENLAT rermin III III IV lv V V V V V VI Vol VIII IX VIII 519

16 Stemple okolieznolciowe Lqcznoact wyrazilo xgodu na stosowanle: 19 XI w Opt. Poznan 2 datownika: INTERART I Targi Sztukt KraHow SOCIallatycznyCh. 24 XI no Opt. Warszawa 1 datownika: X Mgdaynarodowe MIstrzostwa Polaki w BadmIntone w Upt. Bielsko-Biala 1 dat0wn1k9; Okrugowa Wystawa Pllatellatyczna BESFIL XII w Upt. Rzeszow 1 datownika: 40 lat TPPR. 29 XII w Opt. Lublin 1 datownsta: 175 roeznica indent Stanislawa Malachowskiego. Prezentujemy kasownhd, o ktoryob 2105 r. W Upt. Elk 1 datownika: 20 lat ROJOnowej DyrekcJ1 InwestycJI. 10I IS r. w Opt. Lublin 1 datowntka: IX Nonferencja Sprawozdawczo-Wyborna kubelsklel Choragwi ZIIP PKWN r. w Up). Etelehataw 1 (97-400) datownka; X lat KopaInt Wugla Kam1ennego Selena- 17 I w Opt. Warszawa 1 datowhika: 40 ronntea wyzavolenla Warszawy Wystawa Pilatelistyczna. Stalego datownika w parednictwie pontowym na statku-muzeum,,dar Pomona". Urzedem maclerzystym ells potrdnictwa Opt. Gdynia I. piss3i4my w poprrednich numerac0 nowoaci ZAGRANICZNE AFRYKI PD. REP. (RBA) 2.IX. 4 0naczkl Wawa KOnstytucja": 11 c X (tekst konstytucli po anglelsku w mielscowym u); 55 c (tekst hymn); 50 (herb). AITUTAKI. 24 VII. 4 Blank) 1 blok Igrzyska GlImpljskm Los Angeles 1984" 36: 48; 80 e; 2 dol.; blok (wrzystkle 4 nacrld z dop)ata do kaidego..45 0"). ANDORA, POCZTA FRANCUS. KA. li.ix. 1 znaczek Centrum kultur plrenejskieh : 3 Ir (symb. rys.). ANGUILLA. 16.v11. 4 znaczkl 0100 Wystawa Fllatehatyczna Auslpex 94": 10; 75 c; 1; ; Ina znankach downy znaczea Australlt 1 emblemat Wystawy); blok 5 dol. (na anaczku w bloke repr. dwbch znaczkow australinkich) naczkow t blok c1e znleslenla nlewolnletwa": 10; 25; 35; BO; 75 e; I; 2.50; 5 dol.; Wok (wnystkle a znaczkow) znaczki 19. Stelatowy Kongres Pocnowy Hamburg 1904": 5 4; 20 c nadruk na 10 c; 5 dol. (na dawnych znaczkach n- druk talon okolicnoletowego). a AUSTRIA. 4.X. 1 znaczek sent ObIegOwel..0pactwa 1 klasabuy to AUStr11": 4 82 ( Stiff Reln-Hohenfurth). Iz.X. 1 znaczek 0 cyklu Banka nowonesna w Austr11": 4 sz ( Karla Koraba Okno"). 18.X. 1 znaczek 500-lode u- rodzln matematyka 1 astronomy Johannes von Gmunden": 3.50 n (astrolablum, 1555). BAHAMA WISPY. 18.IX. 4 znacrki 1 blok Gehrona dy"; 5; 25; 35; 50 c (gaily I pt92y): 0101 (wszystkie 4 zilacelti). BELGIA. 17.1X. 1 snaczels lecla Chlrojeugd": 10 f (.1.6oryo.ny M. 1 emblentat). BERLIN ZACH. 18.X. 4 znacz- It1 z doplatq na opleke sponczng: f; f; f; 120+M f (orchldee). BRAZELIA. 3.1X. 4 znacald Konkurs rysunkow dateel a oka- all ojczyzny": 100 cr. 10.IX. I znaczek 150-lecle Zurlanu Handlowego w RIO de Janeiro": 100 er (symb. *U.), 220

17 24.1X. 1 enamels d3e Smlerct Don Pedro I, krtda Bray zy111 Oako Pedro IV kada Portuga116": 100 cr. COOKA WEEPY. 20.VII. 1 anaemic do seril OblegOwej: 7.20 dol. (korale). 10.V znaczek do seth oblegowej: 9.6o dol. (koralm. DANIA 5.X. 1 znaczek leske urodzin piearza Ludwige Holberge": 2.70 kr (llustracja materra WIlhelms Maratranda do jednej z anegdot Holberge). DzIEwICZE 10 zna 2067: w dwoch paskach pozlomych po pled...dv,,150- -lecle emencypacll na WyspeCIP': 10 C X (sceny feetiwalu ludowe sk go); 30 e X 5 (zawody teglar- ). ETIOPIA. 3.VIII. 3 ma....miejscowe domy": 15; 65 c; 1 b (leplanki I roinych creecl kra1 11). FRANCIA. 15.X. 1 rnaczek 10.VII. 1 znaczek POprawa z cyklu Malarstwo": 5 2 (molars standardu in.": 10 czon (0600 Andre Masson Pyba"). ertykulow spotywczych na tie no- 29.X. 1 vtaczek z doplate z wych wietowc(rw). Cy Slaw. ludaie": fr (Jean Paulhan, portret). GABON. 1.1X. 3 znaczkt KrajObrazy Gebonu": 90; IM; 1E6 t. GAMBIA. 19.VI 2 znaczkl I serif Oblegowej 2 nadruklem N. Kongres UPII, Hamburg OM": 2.50: 5 d. 27.VII. 4 znaczkl Tgrzyska 011rapdskle Los Angeles ISM": GO b(meg); 85 b (Gtok w dal); 90 b (bleg); 1.25 d (tredskol). GIBRALTAR. 21.1y. 4 znaczkl,,herby statkow Royal Navy": 20; 21; 28; 29 p. GWINEA-B10SAIL 24.V. 7 enac blok 1grzyska 011mp12sIde Los Angel : 6 p (polka (:all'e;? ' 2: It' rovell)7t2i') 1); m (Puke revane); P (ketek (..); Wok 709 p (eagle). HAITI. 30.V. 6 enacelcow Swlatowy Itok KomunlkacJI": 0.25; 0.50; 1; 1.25; 2; HISZPANIA. 16.V znacook Statut autonomlezny Newarmw; 17 pt (herb 1 fragment tnepy). KOREA PD. 2.3.VI. I znaczek 90-lecle MR21zynarodowego 1ComItetu OlImpijsklego": 70 w. 30.VI. znaczek 20-lecle Radlotonlcznej Krajow Az11 1 Pa. cyflku": 70 w. (emblemat). 9.V11. 1 znaczek Wleyte prezydenta Senegaltr: 70 w (Clog!). KUBA. 11.Vt. 6 znaczkaw.,stare lokomotywy": 1; 4; 1; 10; 30; 50 c. 19.VI. 1 blok 19. Swlatowy Xongres Pocztowy Hamburg INK": blok 1 p. 23.v1. znaczek 25-lecle miedzynarodowego Komiteto 0- limpljskiego": 30 c (portret Pierre de Coubertin). LAOS. 19.V1. 7 znaczkow I blok M. Kongres GPO 1 Wystawa Fllatelistyczna Hamburg ISM": 0.60; 1; 2X2; 3: 4; 9; blok 10 k (stare samochody t emblemat Kongrestb. LIBERIA. 2.V11. 5 znacakew 1 Molt Igrzyeka OlImpijskie Los Angeles NM": 3; 4; 25; 41' 62 c; blok 1.25 dol. (dawn) meda1.1.1). MALAWI. VIII. 4 enaczkl Motyle-: 7; 20; 30 1; 1 12, 61AURETANIA. VI. 6 znaczkow Ryby i rybolowstwo": 1; 1; 5; 14; 18 um WY; 21 VIII. 1 znaczek Irolarsk.v stews edatebstyczna Austpex 94' MIstrzostwe Svviata' : 17 pt (em- 5; 25; 40 c; 1 dol. (1edynynt blemat. kolarz). centern wystawowym. Jest em- INDIE. 3.VIII. 4 znaczkl blemat w PrawYDI &TRY duskie forty": 50; 100; 150; 200 P. znacektoz). KAMPVCZA. 15.VI. 7 znacz- FINLANDIA. 6.X. 1 znaezek 06, Lokomotywy - : 0.10; 0.40; kodelcsu z 1734 r.: 2 mk pm ; 0; 120; a; 2.50 riels. (kslega rut tie strong tytulowel kodek sta). KENIA. 1.X. 4 zna0ek1 Rok eksportu- : 70 c (emblemat R001); 3.50 sz (elosport lotnlezy); 5 se (eksport morski); 10 sz (towery eksportowe). KOREA/72RA REP. LOD. DEM. 30.VI. 2 znaczkl Prarwlees- 19.X. 1 znaczek 150-lecle uro- kam1 1 blok 1511-lecle Alfreda Bola poety Alekalsa Klv1": La Noble.: 10 barn (Nobel przy do- Mk (lleatrecie do poematu Kly1 twledczenteeb); 30 czon (portret Pleed mego err."). Noble); blok 80 own (portret). VI 5 eneszkow 1 blok JRrzyska OlImpOskle Los Angeles 1964" 14 um (blegl; 18 urn (6011Me ); 19 urn (bieg przez metk1); 44 17m (rzut oszczepem); 77 urn skok wzwyt); blok 100 Urn (bieg przez plotki). MAURITIUS. VIII. 4 znaczki MO- ecle praybycia IndyjskIch trnlg antow i 0(eslenl0 nlewolnlctwa": 25 c (aleavolnlea); 1 r Mandel niewolnikarni); 2 r (codeine 10 r (przybycle ImIgrantenv na bmem. NEPAL. LVIL 1 arm.. 20-le0le Radlotmdeznej 7/11w Azji i PacyfikU.: 5 r. NIGER. 16.VIII. 1 znaczek Wete": SO f ( 1mi/ed. NIGERIA. 9.VIII. 4 znaczk1 /grzyske OlimpOskle Los Angeles 19414"; 10 k (boks); 25 k (rent 10 Is (podnomenle Meters.); 45 (0 (kolaretwo). 521

18 N1KARAGUA blok 19. Kongres UPU flanablirg 1384 i Wystawsk Filaielistyerna": blok cor (zeppelin). NOWA KALEDONIA znaczek 1 1 blok Wystawa El- Jatellstyczna w Melbourne Awlpen 84": 160 f (gmach Wystawy); blok N RF. 18.X. 1 maczek EMMA Znacalta 1284"; 80 1 (budynek 00eZty Taxistne w Augsburgu z XVI w. wedtug dawnej ryelay). OWCZE WYSPY rnaczki Rybolowstwo : 1.80 kr (1049 rybacka); 3; 12 kr (rybacy). PAPUA i NOWA GWINEA. 21.1X. 9 znaczki Tarcze obrzedown": 10; 10; 00; 50 t (tarcm retnych prowincji). 0 znaczkow igrzyska Olirapijskie Los Angeles 1984"; 20 e (jeadaleetwo); 30 c (surfing); 50 c (polia notna); 9 f (plywanie); 10 / (hokej na trawls); 40 0 (suermierka); 80 f (Meg); (boles). SAN MARINO znaczz w pionowei parce Melbourne, z okeejl Deriatowej Wyatawy Filatelistycznej AtIalPeR 04" w tym mietele: IMO; oaks) colnns" wg ryciny z 1035 r. 1 fotograf11 dzislejszed SZWAJCARIA. 11.1X. 3 enactkl obtegowej) 25; 45; 80 c (zwyczaje ludowe). SZWECJA znaczkew on zessyelku Stare :Malta": 1.00 kr X I (mlasta; Jarkoping, Karlstad; Gtlyle; a; Norrkbping; Vadstena). TOGO znaczki 1 7 MokOw cie przyjarni togij- skoentemieckler: 26 3 X 7; 48 2 X II; 70 e X 2; 90 1 X 11; 110 X 1; 150 f; X 4; VANUATU. 2.1R. 3 znaczki Wystawa Filatellstyczna Ausipesc 94"; 15; 43 s. WALLIS I FUTUNA znacrek loin.,400-lecie Amedeo Modlgilan1": ( portrei dalewczynki). 21.IX. 1 znaezek loin. Wy. Galva Fllatenstyema Austpex 180 f (erablemat 1 repr. kilim11). ZADI znaczkrea I blok Igrzyska Glimpijskie Loa Angeles 1084": 2 z (koszykowka); 3 z (jeidzieetwo); 10ell:ties); 15 (skok w dal); 20 z (P a nolna); blok 50 (kajakt). 38.VI. eznaczkow 200-lecte Merwszego lotu Calowieka Oslone : m 10; 15 lc; 3; 5; 10; 15; 37.50; 50 z (balany). PERU mac zek FaunPeru": 1000 s (maipy). RWANDA znaezkow 106blecie pierwszego loth wieks balonem": 20; 30; 50 c; 9: 0; 10; 80; 200 f (plerwsze wzlety 7941ych balonew). 1 z lycia PZF XI PLENUM ZG PZF dokonuje wstepnej oceny MWF krajow socjalistycznych Socphilex 84" Odbylo wrzesnia br. w Soluitce k. Wroclawia. Posiedzenie otworzyl i obradom przewodniczyl prezes ZG PZF Henryk Bialek. Ministra LqcznoSei PRL reprezentowali dyr. Okregu Poczty i Telekomunikacji we Wroclawiu Wladyslaw 2ebrowski i z-ca dyr. Jan Wawmzynek. Zarzed Gldwny dokonal wstepnej oceny MWF Socphilex 84" i imprez jej towarzyszacych. Z satysfakcja stwierdzono, ii Wystaws spelnila swoje zadania. Wszystkie imprezy towarzyszace oeeniono bardm wysoko. ZG PZF wyrazil date uznanie dla organizatortow z Zygmuntern Kalarnaga, prezesern ZO PZF we Wroclawiu, wiceprzewodniczacym Komi- tebi Organizacyjnego Wystawy. PodkreAlono wspaniale atmosferg wspapracy w Komitecie Organizacyjnym Wystawy. Wiele cieplych slow padlo tei pod adresem pocztowc6w", a szczegolnie kierownictwa i personelu Upt. nr 32 (oczywiscie we Wroclawiu). Z uznaniem i ardzieeznokie merreiono o pomocy wladz wojewedztwa wroclawskiego. Zgbdnie potwierdzono wysoki poziom eksponat6w. Zgodzono sig z wypowieclzie przewodniczacego Miedzynarodowego Jury Wystawy Jana Ryblewskiego, ie ekspozycja ukladzie alfabetyeznym (tog nazwisic wystawc6w) byla przednim pomyslem. Zygmunt Kalamaga w imtertiu Komitetu organizacyjnego 1- aktywu wroclawskiego podziekowal wszystkim czlonkom ZG PZF, M- azy udzielili pomocy w organizacji Wystawy, jak tei imprez jej towarzyszscych. Dyrektor W. Zebrowski, w imieniu Mini-. stra Lacznoki PRL podzigkowal i zkotyl gratulacje za zorganizowanie MWF KS Socphilex 84". Plenum ZG jednomysinie pocljete uchwan zatwierdzilo wszystkie decyzje i postanowienia Prezydium ZG PZF podjete miedzy 522

19 posiedzeniami ZG PZF (od 25 czerwca do 14 wrzesnia 1984 r.). Zgodnie z przyjetym porzadkiem dziennym, odbyly sig posiedzenia w zespolach problemowych ZG PZF, a nastepnie przedstawiciele poszczegolnych zespoldw zreferowali Zarzodowi GlOwnemu najwatniejsze problemy. A oto niektere z nick: GIOwne xolecum sedza&vm przygotowuje projekt programu szkolezna ekspert6w; 05010(0 do organizatorow Wystaw by ezhgclej a11 kandydatury do jury sp0gr6d czlonkow OKS-6w a Me ograniczaii Us do ezionkaw OHS; Zesp61 ds. wystawiennietwa: anainowat!delete:re wydawn1ctwa z wystast okrhg6w, stwierdza- Mc czesto ich ala jama; przedstawit tematyke proponowanych na NM rot caterech wystaw kmjowych stopnla II-go; pray:mantel o terminach skladania weds:skew 1 projektem kasowniklw okolicznotclowych.na 1925 r.: Zespot ds. mbodzietowego ruche filatelistyc, nego (obradowal wspolnie z komisja Mtodziettnya ZG PZF): zamterza przeprowadzie badanta sad sta nem zainteresowan instencyosnyco Mimi I miodzie2y oraz opracawrad raport o Mania mlodzielowego ruchu illatetistycznego w poisce; praystepuje do amodyfikowania projektu nmsad state] wspolpracy z innymi komisjami problemowymi ZG PZF". Projekt ten przedioty do deny*. ZG no kolejnym, najblliszym postedzonio (listopad zesp01 ds. orgarmacjl suchis filateustycznego wtrtki dorostych: przedlotod wrahoski organizacyjne do planowsusej w sterpniu 1925 :Mu Ill szmand Przewodniczacych (organizator: ZO PZF w KaIlszu); a:emit propozycje do terminarza postedzen ZG 1 premdium ZG PZF w 1935 r.; Zmp61 ds. rozwoju pigmlennictwa filatellatyeznego bibitotek PIP: omeholt przyczysay nieterminowego ukaaywarna slq Filatelisty-Tematyka"; wtbcil uwagq na powatne opmnienia w realizecji plan wydawniczego. J. Kozlowski (pmeworiniczacy Komisj1 Literatury t Bibliotek Filitelistycznych ZG PZF) zreferowat projekt Progrsmu dzialania PZF w dziedzinie filatelistycznych". Plenum ZG postsnowno,,prograrc, przyjat do reolizacji, traktujhe go taco watqpne zatotenia; ZespOl ds. handle t zaopatrzenia ealonkow w nierbedne pomme filateastymne omawial sprawy: katalogow I can no polskte anaki pocztowe; spotkan wymiennych organizowanych w kolach arm niestety nadal slabego zoopotrzerna w walory I przybory filatellstyczne; Zesp61 ds. badan, ekspertyz I rwalczania ratszerstw.poruszyl sprowy: szkoierda ekspertew (Zbigniely Paezkowski wyrazil total:vote opracowania programu szkolen1a); wydanda POdreeznika nt. zwolczania falszerstw (M. Ways podjkl alq zorganizewanta arupy 5368, ktorn zaistie.le op0000w3- niern takiego wydmanietwa); Ujednolicenta nazewnictwa utywanego w filatelistyce. Sim:01301k ZG PZF Ryszard Szymanski ornowil sprawozdania a wykonania plane dochodew 1 Wydatkew Ns I paroete 1934 'NACU Zarzadu GI:Owned oraz Miorezego za Zwimek. Uwzgledniajge wnioski dotyczace nadawania imion patronfrw kolom PZF, Plenum podjg/o stosowng uchwalq. Zadecydowato, ze w tej sprawie uchwalg podejmuje zarzad macierzystego okrggu PZF. Prezes H. Bialek podzigkowal obecnym za udzial w posiedzeniu, aktywnoid w dyskusji oraz decyzyjnok, Goopodarzom Okregu Wroctawskiego PZF i wszysticim jego aktywistom w imieniu Plenum ZG PZF wyrazil slowa uznania i podzigkowania za stworzenie idealnych waronkow do przeprowadzenia obrad, koleteriskose i uczynnose. Andrzej KepCayAakl sekretarz ZG PZF P.R. Dokumenty om6wions w tract artykulu, w Wigk30010i w pelnym bramieniu publikoseme w RI PZF nr 3)31 z 1959 r. T PROBLEMATYKA POCZT JENIECKICH rzy byly glowne kwestie, o jakich dyskutowano w Lodz) (30 IX 84) podczas spotkania rozszerzonego gremium Bomish Naukowo-Badawczej Okrogu Lodzkiego PZF: cenzury, raport o statusie poczt obozowych oral problemy badawcze, do podjecia w prayszlodei. Spotkanie prowadzil Tadeusa Hempel, tematy referowali: Jerzy Tokar cenzury Tadeuso Molenda raport. Autorzy omdwien zapewne zechca ogiosie diklkiem swe ustalenia, lecz dobrym prawern dziennilcarza jest zasada relata refero... Jerzy Tokar ze swede przedstawil dzieje instytuzji cenzury, poczynajac od starodytnotci przyslowiowej, a w siczegolach, od rewolucji Erancuskiej ad do naszych cenzur stanu wojennego. Podkreilil jeduak, ze prawdziwymi prekursorami rozmartych arkanow cenzury sg Brytyjczycy. Drugs wojna twiatowa byla natomiast okresem powszechnego stosowania rygorow tej instytucji (boda) z wyjatkiem arserustanu t -num. Rumu- Na nie stosowaia cenzury w latach (n2 do przystapienia do wojny), co taktwito naszym wojskowym kontakty z Zaehodem. Natomiast tatnialy korespondencil jenleckiej at obozach tnternowania (Wegry, Szwajcaria, Idols one zawsse byla naletycie przestrzegana maz oozywista w III hzeszyb W Polsee aarys dziejem cenzury poczyns sie od Insurekcp Koteiuszkowskiej, kteay to Rada Za- 523

20 stoma Tyro..Owa w area 1794 narzocita kom hole korespondenc3l. Zachowal sig untkatowy odrisk lakowej pieezeci warszewskiej eensury. wieku XIX brak dokumentach, oboe wladomo, re W Petersburgu byl departament canonry (na doblexlstwo,,coarnego Gal:Mato" z Let rewoluch francusktej), POdczas I Wojny OwlatoweJ Po - wszechna censure stosowano w zaborsem prwskirn I austriackirn, w rosyjsktro oat, Census. podlegaty (Aka przezyiki zagranlasne. Znana jest natomiast censure strzelecka, legionowa, formacyjna. Po tanstej wohne censure stosowano tylko tam, gdzle toczyly 117 walki, nie byla stosowana na terenach pleblscytowych. DwodoiestolecIe ale znato canonry, tstniala tylko 'centrals dewisawa. W Przewidywantu wojny przygotowano system canonry (raktycznie wprowadzony 31 WII1939). Gotowe byly trojkatne plecsatkl a literowyml cansezeniam1. Road emigracyjny stosowal jedynie benzurg formacyjna, byly tat eenzory oboe (trafiaja sie stemple polsko-angielskie). W Z1110 od 1943 r. stosowano w wojsku naszym cenzure radziecks, at do powolania canonry LWP. W powstaniu warszawskim stosowano powasechna tenure poczty harcerskiej i w poczcie polowej AK, Natomiast PKWN me od razu wprowadsil canoure, pierwsze dokumenty, nosedce eechy canonry, pochodsa prselomu slerprda-wszetrda 1949 r. Byla to cenzura umgclu Bezpleczenstwa Publiconego, rood formamie nos' a osnacsenia century webskowej. Zniesiono ja 31 X1949 roku. Warta wymienit Mywane najezgtciej znaki century: sg nimi reczne adnotacje, stemple, naklejki, -zaklejki, zalepki oraz formularze. Stosunek filatelistow do cenzur, jako przedmiotu zbieractwa, wskasuje, ze to nie sg marginalia naszego hobby. W ystgpienie kolejne, Tadeusza Molendy, as temat statusu west.jeniockich, tassel sie od przypomnienia, te temat liczy sobie 1st! Zaczglo sie od japonskiego obozu Bando, dla jencew niemieckich w 1914 r, ktorzy wydali dwa znaczki dla utytku poczty obozowej. Natomiast w 1915 r. w obozie jencow alianckich w Rukleben pod Berlinem, u- kazala sie, emisja 13 znaczkow. Natomiast druga wojna iwiatowa zaznaczyla sie wla3- nie rozwojern tych poczt obozowych w Srodowisku polskich oficeraw-jencaw. I to wbrew warunkom ekherminacyjnym, jako wyraz ruchu oporu w obozowym fyciu., Powolanie tat aktywnie dzialajgeego Funduszu Welow i Sierot, na ktbrego ceie szly wpiywy uzyskane z tej poczty, nadaje swoiste pittno tej inicjatywie. Spoleczny seas PozorneJ ',ea - bawie" w pocztg. Z niezupelnie jednak jasnych powod6w zacmto w 1946 r. dyskusjo, jak sie okazalo trwajace po dolt dzws, na temat statusu tych poczt. Autorytet St. Miksteina jut w 1948 r. sankcjonowal to poczty, zwqc je poczty wewnetrzna. Ale oto problem sie odnawia, gdyi zdarzaja 114 przypadki wyleczen z oceny elesponatow tej poczty. Jako przyklad podano m.in. wystawy w Oslo, Paryiu i w Landynie, gdzie takie decyzje zapadaly, mime pisemnych otwiadczeti naszych przedstawieieli w micdzynarodowym jury, ktere dotyczyly autentycznotci tych walor6w. Doszlo wife u nas do powolania grupy eksperttw, by wypowiedzieli sie na ten temat, stad idea lodzkiego sympozjum, gdzie pod dyskusjg poddano zarys projektu prayszlego raportu. NiektOrzy ezionkowie tej grupy napisali nawet specjalne prate, np. L. Schmalz spisal swe wnioski na 21 stroflack, plus 48 zdjee, tat Cs. Jerya, na 16 stronach, plus 21 zdjge. Ten pierwszy omawia 'tine obozy i poczty, drugi mowi o Woldenbergu (Dobiegniewie). D yskusje zdominowala sprawa statusu poczt jenieckich. Chat i w sprawie century let byte kilka interesujecych wystapien. Glos w drugim temacie zabierali min.: Fabian Burs, Marian Gwiazdka, Jerzy Jagodziiiski, Krzysztof Kulphiski (z USA), Tadeusz Modraewski, Ryszard Rosin, Jerry Saikiewicz to Bolandii), Stanislaw Sankowski, Stefan Sniady. Zaraz na wstepie wyjainilo sic, to cala kwestia nie jest najwlageiwiej postawiona, gdyi nie ma orzeczen, ani nie stalely oczek iwae ich od FIP, ktora rile kwest-nowala migdy pelooprawnosci poczty obozowej. Natomiast Oo46 z Holandii zwrocil slusenie uwage, te na Zachodzie brakuje specjalisblow od tej tematyki. Na krajowej wystawie w Holandii zdarzylo mu tie ustyszee o swym zbiorze, za ktory otrzymal medal pozlacany, be z braku specjalisty or jury, polega sie na znawstwie eatery samego Autora eksponatu. Co oat do meritam sprawy, dodal: Ten caly swad idzie od malej grupki ludzi Ostatnig sprawe obszernie natwietlil Fabian Bura, kt6ry przedstawil kserokopie materialaw z nru 43/84 Biuletynu IMOS (Migdzynarodowa Grupa Tematyczna Olimplady i Sport" w RFN), gdzie odpowiadaje na nonsensy niejakiego Hansa von Vespera z Duisburga, ktory nadeslal list do Biuletynu, pt.,no bitte nicht, mein Olympia-Sammlerfreundel" (w wolnym nie jest - tak, moi Olimpijscy Przyjaciele-Zbierame"). Pikantnym szczegolem mote bye to, ie sam Vesper Make charakteryfuje, jako bylego jefica wojennego. Podaje, byl fanny podczas walk przeciw powstancom warszawskim (strati) w6wczas mice), a nawet przymaje 017, te uczestniezyl w tow. eisatzgruppe", a wicc pall) i hurzyl stolice. Na kalumnie Lego osobnika odpowiedzial, w tymie numerze Biuletynu IMOS, dr. M. Bergman, czlonek HOmisji Tematycznej FIP, w artykule p.t. Politik and Olympische Spiele" ( Polityka i Igrzyska Olimpijskie"). Riposte jest celna: 1310a to poczty piste slusznie w obozach oficjaina, zgodna z 524