Edited by Foxit PDF Editor Copyright (c) by Foxit Software Company, For Evaluation Only.

Transkrypt

1

2 G R E C J A - I N F O R M A C J E O G Ó L N E KRAJ Grecja Kraj na półwyspie Bałkańskim, głównie górzysty o powierzchni 131,9 tys. km2, NajwyŜszy szczyt to Olimp m. n.p.m. Grecja to ponad 3,5 tys. wysp oraz szeroko rozwiniętą linią brzegowa. Kraj oblewają cztery morza: Jońskie, Egejskie, Kreteńskie, Trackie. Grecja, kraj Homera i Fidiasza do zaoferowania ma nie tylko cztery tysiące lat cywilizacji, ale równieŝ piękne krajobrazy i wspaniały śródziemnomorski klimat. Elada (Hellada) - państwo o powierzchni km2 od północy graniczy z Albania, Macedonia, Bułgarią i Turcją, a z trzech pozostałych stron oblane jest morzami: Egejskim, Jońskim i Śródziemnym. Skarby w tym państwie wydają się kryć w kaŝdym miejscu: w ruinach ukazujących miniona wspaniałość, ogromnych przestrzeniach szafirowego morza, dostojnym masywie Olimpu, tajemniczych klasztorach Świętej Góry Athos, zadziwiających Meteorach, czyli "klasztorach w chmurach", czy nawet w sklepach pełnych pięknych wyrobów rękodzielniczych. Kombinacja staroŝytności i nowoczesności daje przybyszowi wraŝenie, iŝ ciągle znajduje się miedzy fantazja a rzeczywistością. Terytorium Grecji moŝna podzielić na: Grecje kontynentalna (wraz z oddzielonym od niej Kanałem Korynckim półwyspem Peloponez), która wchodzi w skład Półwyspu Bałkańskiego oraz wyspy rozsiane na morzach Egejskim i Jońskim Prawie 1/5 powierzchni Grecji przypada na około 3000 wysp, z czego 167 jest zamieszkałych. Największe z wysp to: Kreta (ok km²) Eubea (ok km²) Lesbos (ok km²) Rodos (ok km²) Chios (ok. 840 km²) Kefalinia (ok. 780 km²) Samos (ok. 480 km²) Naksos (ok. 430 km²) oraz archipelagi o Wyspy Jońskie o Cyklady o Sporady Południowe i Północne Blisko 80% powierzchni Grecji zajmują pasma górskie (śr. wysokość m n.p.m.), które przyjmują przebieg południkowy. Obszary nizinne są niewielkie i występują w pobliŝu wybrzeŝy (Nizina Salonicka, Tracka, Tesalska oraz Argolidzka). Półwysep Chalcydycki, tworzy 3 wtórne półwyspy: Athos, Longos i Kasandra.

3 T R A N S P O R T POCIĄGI W większości przypadków podróŝ pociągami greckich kolei (OSE), kursującymi jedynie na lądzie stałym, jest zawsze dłuŝsza niŝ autobusem, bilety kolejowe są jednak znacznie tańsze (o ok. 50% w pociągach osobowych, a jeszcze tańsze przy zakupie biletu tam i z powrotem). Wagony dzielą się na dwie klasy. W pierwszej zwykle jest luźniej, a siedzenia są wygodniejsze. Jedyny pociąg z wagonami sypialnymi kursuje na trasie Ateny Saloniki (ta wygoda sporo jednak kosztuje). Bilety zakupione w pociągu są droŝsze o 50%. AUTOBUSY Po głównych drogach, zarówno na lądzie stałym, jak i na wyspach, autobusy kursują często i regularnie. Gorzej sytuacja wygląda na drogach podrzędnych. Z większych miejscowości do kaŝdej, nawet najbardziej odludnej wioski, moŝna jednak dojechać autobusem szkolnym lub dowoŝącym ludzi na rynek (przynajmniej w dni powszednie). Autobusy te często wyruszają zaraz po wschodzie słońca (wracają ok ). Na wyspach autobusy zapewniają zwykle połączenia między portem a główną miejscowością. Warto zaznaczyć, Ŝe rozkład jazdy dostosowany jest do rozkładu rejsów promów. Większość połączeń obsługiwana jest przez zielonokremowe autobusy naleŝące do prywatnej firmy KTEL (Kratikó Tamío Ellinikón Leoforíon). Nawet w miastach średniej wielkości autobusy odjeŝdŝają często z kilku róŝnych miejsc, trzeba więc dokładnie dowiedzieć się o właściwy przystanek. Przydatne linki: SAMOCHÓD Grecja leŝy w śródziemnomorskiej strefie drogowej, co oznacza, Ŝe prowadzenie pojazdu, szczególnie na głównych drogach i w miastach, moŝe być bardzo stresujące. Grecy jeŝdŝą na ogół zawadiacko i nie wykazują naleŝnego respektu wobec przepisów, zwłaszcza wobec ograniczeń prędkości. Drogowskazy i tablice z nazwami miejscowości oraz ulic wypisane są w dwóch językach (i alfabetach): najpierw pojawia się wersja grecka, a nieco dalej angielska. Niekiedy obie wersje występują na jednej tablicy. Przepisy drogowe nie odbiegają zbytnio od standardów europejskich. Dozwolone prędkości wynoszą: 50 km/h na terenie zabudowanym, 90 km/h dla samochodów osobowych poza terenem zabudowanym, 120 km/h na autostradach. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi wynosi 0,5. W Grecji dostępne są prawie wszystkie rodzaje paliwa, którego jakość nie odbiega od standardów europejskich. Wyjątek stanowi LPG (auto-gas), sprzedawany zaledwie na kilkunastu stacjach w kraju. Większość z nich znajduje się w Atenach, gdyŝ po mieście kursują ekologiczne taksówki na gaz.

4 SAMOLOT Większość tras w obrębie Grecji obsługiwana jest przez Olympic Airways oraz stowarzyszone z nimi Olympic Aviation. Od 1993 r. państwo nie ma juŝ monopolu na linie lotnicze, ale jak do tej pory niewielu prywatnych przewoźników jest w stanie zagrozić tym potentatom. Niedawno połączone Aegean-Cronus Airlines obsługują linie łączące Kretę (Chanię i Iraklio), Thirę, Mytilini, Rodos, Korfu, Kawalę, Janinę, Ateny i Saloniki. Linie Axon, załoŝone w 2001 r., łączą Ateny i Saloniki z Samos, Makonos, Santorini, Rodos i Kretą (Chanią i Iraklio). Ich Embraery są najnowocześniejszymi i najszybszymi samolotami na liniach krajowych. Informacje o rozkładzie lotów moŝna uzyskać w biurach Olympic Airways, działających w kaŝdym duŝym mieście i na większych wyspach. Wydawane po grecku broszury z cenami lotów ukazują się dwa razy do roku, na początku kwietnia i pod koniec czerwca, a publikowane po angielsku rozkłady lotów w marcu i październiku. Lotnisko w Atenach: Aegean-Cronus Airlines: Olympic Airways: PROM Z promów przede wszystkim korzysta się podróŝując pomiędzy wyspami. Kursują one równieŝ z Aten do Monemvassii na Peloponezie (jego południowo-wschodniej części). Spotyka się trzy rodzaje promów: zwykłe promy (średniej wielkości i duŝe, na głównych liniach), wodoloty (między innymi Dodecanese Hydrofoils, minojskie Flying Dolphins oraz Samos Hydrofoils) oraz kaiki (niewielkie łodzie kursujące w sezonie na krótszych dystansach, wykorzystywane teŝ do rejsów wycieczkowych). Ceny na dłuŝszych trasach są bardzo atrakcyjne, na krótszych natomiast proporcjonalnie droŝsze. Linie dysponujące monopolem na krótsze trasy, np. Aleksandrúpolis Samotraka czy Kými Skýros, bardzo zawyŝają ceny biletów. Przydatne linki: I N F O R M A C J E D O D A T K O W E PRACA Polacy mają moŝliwość swobodnego poszukiwania i podejmowania pracy na terenie Grecji. Podjęcie pracy nie wymaga uzyskania Ŝadnego pozwolenia. OGÓLNE ZASADY POBYTU I ZATRUDNIENIA W GRECJI DLA OBYWATELI POLSKICH Grecja zdecydowała się na pełne otwarcie rynku pracy dla obywateli nowych członków UE, jednak utrzymała w mocy pewne wymogi, do których muszą się stosować osoby zainteresowane podjęciem pracy w tym kraju. Od 1 maja 2006 r. zniesiono wobec Polaków obowiązujący uprzednio wymóg posiadania dwóch osobnych pozwoleń na pobyt i pracę (Adia Paramonis i Adia Ergasias), co stanowi wielkie ułatwienie dla osób starających się w tym kraju o pracę, poniewaŝ uzyskanie wspomnianych pozwoleń było dosyć kosztowne. Ale nadal obowiązuje tam zasada, iŝ w ciągu dwóch tygodni od przybycia do Grecji (oczywiście jeśli celem przyjazdu jest podjęcie pracy) naleŝy zgłosić się do tzw. policji turystycznej, gdzie moŝna otrzymać szczegółowe informacje nt. formalności, jakich naleŝy dopełnić przed podjęciem pracy.

5 Podstawowym krokiem jest wystąpienie o dokument o nazwie Europejskie pozwolenie na pracę z prawem do pracy (zwane dalej Pozwoleniem) do otrzymania którego niezbędne są następujące dokumenty: podanie o pracę, paszport bądź dowód osobisty oraz potwierdzona notarialnie ich kopia (moŝna ją wykonać na miejscu nieodpłatnie), trzy zdjęcia, zaświadczenie o miejscu zamieszkania, oświadczenie o posiadaniu ubezpieczenia, umowa o pracę poświadczona przez Urząd Inspekcji Pracy. Dopełnienie formalności związanych z uzyskaniem wspominanego Pozwolenia nie jest, wbrew pozorom skomplikowane. Po pierwsze Grecy dosyć liberalnie podchodzą do wymogu dwutygodniowego terminu na zameldowanie, którego przekroczenie jest zresztą dosyć trudne do udowodnienia (brak pieczątek z granicy). Ponadto wszystkie formalności związane z uzyskaniem Pozwolenia moŝe w naszym imieniu załatwić grecki pracodawca. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z interpretacją nowych przepisów, moŝna się zwrócić do ateńskiego wydziału ds. cudzoziemców usytuowanego przy Ministerstwie Porządku Publicznego (Piefnisi Allodapon Ja Ipikus Ewropaikis Enosis) tel lub do najbliŝszego urzędu pracy. Przy dopełnianiu formalności związanych z podpisywaniem umowy o pracę i legalizacją pobytu warto korzystać (o ile to moŝliwe) z pomocy znajomych Greków, poniewaŝ w urzędach greckich znajomość języka angielskiego nie jest powszechna, a dobra znajomość wręcz rzadka. Wprawdzie Pozwolenie jest potrzebne przy ubieganiu się o numer identyfikacji podatkowej oraz przy rejestracji w miejscowym zakładzie ubezpieczeń społecznych, jednak w praktyce w urzędach nie jest stanowczo egzekwowany obowiązek posiadania tego dokumentu. PODATKI Dochody osób fizycznych zwolnione są z podatku do kwoty euro. Dochody pracownika w wysokości do euro wychowującego 2 dzieci są zwolnione z podatku, a w przypadku 3 dzieci granica to euro. Dochody pracowników najemnych i emerytów przekraczające euro są opodatkowane w sposób następujący: powyŝej euro do euro stawka podatkowa 29% powyŝej euro stawka podatkowa 39%. Wszyscy płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymują teŝ znaczne ulgi z tytułu posiadanych dzieci, a takŝe mogą sobie odpisać od podstawy opodatkowania niektóre zakupy oraz wydatki z tytułu ubezpieczenia na Ŝycie. O P I E K A Z D R O W O T N A W Grecji moŝna korzystać ze świadczeń lekarza, stomatologa lub ośrodka zdrowia, który naleŝy do IKA (Zakładu Ubezpieczenia Społecznego) lub podpisał z nim umowę. Ich lista znajduje się w lokalnym oddziale IKA. Ośrodki zdrowia często ulokowane są przy oddziałach IKA. Na wizytę w ośrodku zdrowia naleŝy umawiać się pod nr 184 dostępnym z kaŝdego miejsca Grecji, lecz w przypadkach nagłych moŝna zgłaszać się bez wcześniejszego umówienia się. Ośrodki na ogół przyjmują w godzinach Wizyta u lekarza specjalisty w ośrodku zdrowia nie wymaga skierowania. Po godzinach przyjęć ośrodków

6 zdrowia naleŝy zgłaszać się do szpitali IKA lub mających umowę z IKA. NaleŜy przedstawić swoją Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego lekarzowi lub personelowi szpitala. Za dodatkowe badania, np. prześwietlenia oraz za niektóre dodatkowe świadczenia jak fizykoterapia i protezy zębowe, naleŝy uiścić dodatkowe opłaty. Uprawniony do wystawiania recepty objętej refundacją jest lekarz, który podpisał umowę z IKA. Recepty naleŝy realizować w aptece objętej systemem IKA w ciągu 5 dni od wystawienia. Wykaz takich aptek moŝna otrzymać w biurze IKA. Za leki na receptę zapłaci się maksymalnie 25% ceny. W wielu miejscowościach, zwłaszcza na wyspach, nie ma placówek słuŝby zdrowia IKA. JeŜeli w pobliŝu miejsca pobytu nie ma takiej placówki i skorzystano ze świadczeń lekarza, stomatologa lub w szpitalu, który nie ma umowy z IKA, naleŝy opłacić wszystkie koszty takiego leczenia. IKA moŝe zwrócić część kosztów (wg stosowanych przez siebie stawek) po przedstawieniu szczegółowych rachunków. Oryginały dowodów zapłaty z perforowanymi numerami (perforacja oznacza, Ŝe rachunek wystawiła placówka publiczna), oryginały recept (naleŝy Ŝądać ich zwrotu). Odklej nalepki z opakowań lekarstw i przyklej je na recepcie. Wniosek o refundację moŝesz złoŝyć podczas pobytu w Grecji w lokalnym oddziale IKA bądź we właściwym oddziale NFZ po powrocie do Polski. Od 1 stycznia 2006 r. karta EKUZ zastąpiła dotychczasowy druk E-111, umoŝliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby ją otrzymać, naleŝy zgłosić się do najbliŝszego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia (szczegółowe informacje nt. EKUZ zamieszczone są na stronach internetowych NFZ: ). Karta uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeŝdŝającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak równieŝ koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. T E L E F O N Y Grecka telekomunikacja OTE (Organismós Tiliepikinoníon tis Elládos) do niedawna naleŝała do najgorszych w Unii Europejskiej, ale zagroŝony prywatyzacją i rozwojem telefonii komórkowej monopolista znacznie poprawił ostatnio poziom swoich usług i obniŝył taryfy. Budki telefoniczne z aparatami tylko na karty magnetyczne usytuowane są zwykle na rogach najruchliwszych ulic. Karty mają 100, 500 lub 1000 jednostek i moŝna je kupić w kioskach, biurach OTE i u właścicieli kiosków z czasopismami. Aby dzwonić za granicę najlepiej kupić kartę typu TalkTalk, czasami są one cięŝko dostępne, ale warto ich poszukać gdyŝ za 3-4 moŝna rozmawiać ok. 20 minut. ENERGIA ELEKTRYCZNA W sieci plynie prad zmienny 220 V; w niektórych odludnych rejonach niekiedy staly 110 V. Gniazdka typowe, jak w Polsce. TELEFONY ALARMOWE OGÓLNY TELEFON ALARMOWY 112 POGOTOWIE 166 STRAś POśARNA 199 TOURIST POLICE 171 POLICJA 100 SOS DOCTORS 1016

7 PRZYDATNE LINKI M I N I S Ł O W N I C Z E K Dzień dobry - Kaliméra Co słychać?- Ti kánis Dobry wieczór - Kalispéra Wszystko w porządku?- Isse kala? Dobranoc - Kalinichta Która jest godzina?- Ti ora ine? Cześć (jeden osobnik)- Jassou Ile to kosztuje?- Poso kostizi? Cześć (wam) (do widzenia)- Jassas Dziękuję- efcharistó (bardzo - poli), (nie - den) Tutaj- EdopTam Eki Jak się pan (pani) miewa? -Ti kánete kirie (kiri)? Dobrze, dziękuję- Kalá efcharistó Na prawo- Deksia, Przed- Brosta Na lewo- Aristera, Przez- Meso Nazywam się - Léghome Blisko- Konda, Daleko- Makrja Proszę (a proszę bardzo)- Parakaló Smacznego- Kali orexi O.K. w porządku- Daksi (en daksi) Na zdrowie- Yia mas Przepraszam- Signomi Dobre jedzenie- Oreo fagito Nie ma za co- Den Pirazi Polska, Polak- Polonija, Polonos Nie- Ochi Nie mówię po grecku- Den milo elenika Tak- Ne Rozumiesz?- Katalaweno? Na pewno- Malista Nie rozumiem!-den katalaweno! Lubię Grecję- Mou aressi i Ellada Gdzie jest? -Pu ine? Proszę o -Ja mena parakalo Pomidory- Domades Mleko- Ghala Arbuz- Karpuzi Chleb- Psomi Ogórek- Aguri Woda mineralna- Nero metaliko Figa-Sika Masło- Wutiro Kurczak - Kotopulo Sok owocowy- Chimos Melon- Peponi Cukier- Zachari Ryba- Psari Herbata- Tzai Winogrona- Stafilia 1 ena 6 eksi 11 endeka 16 dekaeksi 21 ikosi ena 60 eksinda 150 ekaton peninda 2 dio 7 eftas 12 dodeka 17 dekaeftas 22 ikosi dia 70 ewdominda 200 diakosja 3 tris 8 ochtop 13 dekatria 18 dekaochtop 30 trianda 80 ogdonda 300 triakosja 4 tesseris 9 enja 14 dekatesera 19 dekaenja 40 saranda 90 eneninda 500 pendakosja 5 pende 10 deka 15 dekapende 20 ikosi 50 peninda 100 ekato 0 miden

8 U Z Y T E C Z N E A D R E S Y 1. Konsulat Honorowy RP w Salonikach Konsul Honorowy: Minos X. Kiriakou (grecki, polski, angielski) Thessaloniki 78, Tsimiski str. tel. ( ) fax. ( ) poniedziałek-piątek Ambasada RP Chryssanthemon Paleo Psychico Ateny, Grecja tel. centr. ( ) , fax. ( ) atenyamb@internet.gr info@poland-embassy.gr 3. Konsulat RP w Pireusie Konsul Honorowy: Michail D. Kokkinis (grecki, angielski) 59 Akti Miaouli str Pireus tel. ( ) fax. ( )