KOSZMAR CAŁKIEM TANI. Zbadaj swoje dziecko za darmo. Weź udział w akcji ZDROWE USZKA MALUSZKA. Szczegóły, str. 10

Transkrypt

1 Zbadaj swoje dziecko za darmo. Weź udział w akcji ZDROWE USZKA MALUSZKA. Szczegóły, str listopada Nr 36 (99) w w w. g o n i e c. c o m CAŁKIEM TANI KOSZMAR

2 Post Office Ltd, registered in England and Wales. Registerednumber Registered officeat 80 Old Street, LondonEC1V 9NN. Post Office, the Post Office Symbol and the antcharacters are registered trademarks of Post Office Ltd in theunited Kingdom and other countries. 2 Goniec Polski

3 w numerze Goniec Polski The Polish Times NR 36(99) 2005 temat numeru listopada Całkiem tani koszmar Linie lotnicze grają pasażerom na nosie. Odwołują loty bez uprzedzenia, sprzedają więcej biletów niż miejsc w samolocie, bezprawnie doliczają do ceny biletu dodatkowe opłaty. Opóźnienia lotów są na porządku dziennym, a kilka tysięcy sztuk bagażu każdego dnia nie trafia do miejsca swojego przeznaczenia. Wydarzenia Były prezydent Lech Wałęsa był honorowym gościem obchodów 87. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Uroczystość odbyła się w czwartek ambasadzie polskiej w Londynie. Wydarzenia We wtorek 8 listopada po raz ostatni w roli prezydenta Aleksander Kwaśniewski z małżonką przybyli z dwudniową pożegnalną wizytą do Wielkiej Brytanii. Uwaga Nie ma pytania czy, ale kiedy terroryści dokonają zamachu na centrum światowej finansjery - londyńskie City - tak twierdzi James Hart, komisarz policji działającej na terenie City. rubryki stałe 4 POLSKA I ŚWIAT, 6 BRITPRESS, 8 WIADOMOŚCI LOKALNE, 10 POLSKI LONDYN, 12 TEMAT NUMERU, 15 ENGLISH PAGE, 16 WYDARZENIA, 17 WYDARZENIA, 18 OBYCZAJE, 20 UWAGA, 22 LEKCJA ANGIELSKIEGO, 24 OBYCZAJE, 26 GONIA I GONIO, 27 SKRZYNKA KONTAKTOWA, 29 MŁODY ZDOLNY, 30 POLACY W LONDYNIE, 31 HISTORIA, 32 ZDROWIE, 33 BRONEK, 35 GALERIA, 36 SPORT, 39 OGŁOSZENIA DROBNE zamiast wstępu Jakoś tak to już jest, że pierwsze razy pamięta się dokładnie. Kolejne różnie bywa. Ja swój pierwszy raz pamiętam bardzo dobrze. A dokładnie swój pierwszy raz nad ziemią, swój pierwszy lot samolotem. Pamiętam strach, ekscytację, ścisk w żołądku podczas startu i dziwne posiłki w małych, plastykowych pojemniczkach. Pamiętam niepewność, obawy, że nie trafię do właściwego wyjścia albo wejścia (podróżowałam sama) i oczywiście nieunikniony lęk, że moje bagaże nie dolecą do celu razem ze mną. Doleciały. Następnym razem też i jeszcze następnym. Po kilku lotach ekscytacja zamieniła się w monotonię, a radość w rutynę. Podniecający ścisk w żołądku był coraz słabszy, ale i strach przed tym, że coś pójdzie źle coraz mniejszy. Z czasem udało mi się nawet nauczyć spać na pokładzie samolotu. Szczęśliwym trafem (tu odpukuję w niemalowane) za każdym razem dolatywałam do celu na czas, razem z bagażem i na właściwe miejsce. Oczywiste? Niekoniecznie. Jak się okazuje latanie tanimi liniami lotniczymi może nas kosztować całkiem sporo nerwów. Opowiadają o tym bohaterowie naszego reportażu. Dwoje z nich tanie linie lotnicze zamiast do Polski zabrały do Rzymu. Jak się zachować w takich sytuacjach? Jakie są prawa poszkodowanych pasażerów? Czy mamy szansę na rekompensatę za stracony czas i zszarpane nerwy? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziecie w naszym temacie numeru. Warto przeczytać, zwłaszcza, że większość z nas będzie przecież wkrótce lecieć do Polski na święta. W całym numerze zresztą o podróżach jest całkiem sporo, choć o bardziej luksusowych. W ubiegłym tygodniu Londyn odwiedzili były prezydent Lech Wałęsa i ustępujący prezydent Aleksander Kwaśniewski. Relacje i zdjęcia z tych wizyt tuż za tematem numeru. Jeszcze dalej zapraszamy do podróży w czasie. Magdalena Gignal pisze o raporcie na temat obyczajów seksualnych Brytyjczyków. Wyniki badań przeprowadzonych ponad pięćdziesiąt lat temu były tak szokujące, że ujrzały światło dzienne dopiero w tym roku. Wielbicielom bardziej tradycyjnych wypraw w przeszłość polecam zaś kolejne spotkanie z historią w towarzystwie Wojciecha Delugi. Katarzyna Jaklewicz Goniec Polski The Polish Times Całkiem tani koszmar s. 12 Polski tygodnik w Londynie, ADRES: 12 Central Chambers, The Broadway, Ealing, London W5 2NR REDAKCJA (EDITORIAL): Katarzyna Jaklewicz (red. nacz.), Michał Szaflarski WSPÓŁPRACA: K. Bany, P. Bogacki, A. M. Borkowski, K. Bzowska, W. Deluga, C. Dziadul, A. Falińska, M. Gignal, B. Korwin-Kamieński, T. Kozłowski, G. i M. Lewandowscy, M. Porzezińska, P. Sikora, M. Titow, K. Zając MARKETING: tel , marketing@goniec.com, Fax: , Mariusz Zdeb ( ), Jan Bernacki ( ), Anida Musialska-Kusaj ( ), Marcin Dembowski ( ) KOREKTA: Michał Szaflarski SKŁAD I GRAFIKA: Rafał Głowa - Design Transform Point, Sławomir Sobolewski, Fot: PAP, Archiwum. REDAKCJA (EDITORIAL OFFICE): tel , redakcja@goniec.com info@goniec.com WYDAWCA (PUBLISHER): Goniec Ltd Dyrektor generalny: Mieczysław Cezary Olszewski Dyrektor: Krzysztof Frais ISSN Nakład: egzemplarzy projekt okładki Rafał Głowa The Polish Times 19 listopada 2005 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny. 3

4 z Polski Order dla Balcerowicza Tradycyjnie, w dniu Święta Niepodległości prezydent Aleksander Kwaśniewski uhonorował najwyższymi odznaczeniami państwowymi ludzi wybitnie zasłużonych. W tym roku Order Orła Białego otrzymali prof. Leszek Balcerowicz - za wybitne osiągnięcia w transformacji politycznej i gospodarczej kraju oraz za działalność państwową i publiczną, a także Krzysztof Penderecki - za zasługi dla kultury polskiej i wybitne osiągnięcia w pracy Prezydent Aleksander Kwaśniewski podkreślił, że uhonorowane w tym roku osoby mogą stanowić wzór cnót obywatelskich: W takich chwilach, niezmiennie towarzyszy nam poczucie dumy, radość, iż w naszej Ojczyźnie nie brakuje ludzi wybitnych, wyróżniających się wzorowym wypełnianiem obywatelskich powinności, gotowych do najwyższego wysiłku powiedział prezydent. Order Orła Białego przyznaje Kapituła, która pracuje w składzie: prof. Barbara Skarga, prof. Władysław Bartoszewski, Tadeusz Mazowiecki, profesorowie Bronisław Geremek, Krzysztof Skubiszewski oraz Prezydent RP. Jest to najwyższe polskie odznaczenie przyznawane w czasie pokoju. (interia.pl) Tarcza pod ostrzałem Politycy krytykują nagłośniony ostatnio przez prasę postulat programu Prawa i Sprawiedliwości, zmierzający do zainstalowania w Polsce bazy amerykańskiego systemu tzw. tarczy antyrakietowej. System miałby się składać z wyrzutni pocisków antyrakietowych gotowych do wykrycia pocisków atomowych wroga, baz radarowych oraz zdolnych do ich zniszczenia. Deklaracja rządu polskiego o wejściu do programu znalazła się w załączniku do exposé premiera Marcinkiewicza: Zależy nam na objęciu Polski tak zwanym trzecim członem MDI (tarczy przeciwrakietowej). Polska jest pierwszym w Europie państwem, które wydało tak daleko idące oświadczenie. Zamiary rządu wywołały zaniepokojenie opozycji. Jan Rokita (PO) mówił w Radiu Zet, że do tej pory to USA zabiegały o nasz udział w programie, nagle okazało się, że to my zabiegamy. Zdumiony jest były szef MSZ Adam Rotfeld: - To jakaś amatorszczyzna. Prowadzimy w tej sprawie delikatny dialog ze Stanami Zjednoczonymi, proszono nas o dyskrecję, bo USA chcą rozpraszać obawy Rosji, a tymczasem takie coś znajduje się w dokumencie rządowym. Od soboty rząd usiłuje osłabić wrażenie, jakie wywarła ta deklaracja. - Żadne decyzje w tej sprawie nie zapadły, wszystko poddamy gruntownej analizie i dopiero wtedy będziemy informować społeczeństwo o tym, czy to dobrze, czy źle dla Polski - mówił w TVN premier Kazimierz Marcinkiewicz. (bbc/gazeta.pl) Wotum zaufania dla rządu Sejm udzielił w ubiegły czwartek wotum zaufania rządowi Kazimierza Marcinkiewicza. Za wotum zaufania głosowało 272 posłów, przeciw było 187, nikt nie wstrzymał się od głosu. Większość bezwzględna, niezbędna do uchwalenia wotum zaufania, wynosiła 230. W głosowaniu udział wzięło 459 posłów na 460. Nie głosował jedynie poseł SLD Jacek Piechota. Wszystkie kluby zagłosowały zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami. I tak rząd poparły: PiS posłów, Samoobrona - 56, LPR - 32 i PSL - 25 oraz pięciu posłów niezrzeszonych. Przeciwko udzieleniu wotum zaufania dla rządu były kluby Platformy Obywatelskiej posłów i SLD 54 oraz jeden poseł niezrzeszony. Posłowie PiS aplauzem zareagowali na wynik głosowania. Wyniku pogratulował rządowi i premierowi marszałek Sejmu Marek Jurek. Gratuluję panu premierowi i ministrom - powiedział. Premier odebrał też gratulacje od liderów PiS, z pozostałymi liderami klubowymi wymienił uścisk dłoni. Kazimierz Marcinkiewicz zapowiedział po sejmowym głosowaniu, że od zaraz, krok po kroku, będzie realizował program swojego rządu. Dziś uzyskałem znaczące poparcie parlamentarne - powiedział premier w oświadczeniu wygłoszonym w Sejmie po głosowaniu. Jak dodał, za to wotum zaufania dziękuje wszystkim środowiskom politycznym - PiS, Samoobronie, LPR i PSL. Święto niepodległej Polski Wychodzę z Sejmu w nastroju dobrym, z przekonaniem, że jest duża szansa na to, że w wielkiej mierze nasz program zrealizujemy, że Polska zostanie zmieniona, zresztą ona już jest zmieniana - powiedział Kaczyński dziennikarzom po głosowaniu. Platforma Obywatelska zapowiedziała natomiast, że będzie zachowywać się z godnością i rzetelnie wobec rządu Kazimierza Marcinkiewicza. Żadnej woli wyzłośliwiania się względem tego rządu absolutnie w nas nie ma. Raczej jest spokojna determinacja co do tego, aby walczyć o swoje ideały - powiedział wiceszef PO Jan Rokita. (onet.pl) 11 listopada przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odbyły się główne uroczystości z okazji Święta Niepodległości. W ramach obchodów na stołecznym placu Piłsudskiego odczytano apel poległych, przeprowadzono uroczystą odprawę wart oraz złożono wieńce przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Ceremonię zakończyła defilada pododdziałów reprezentacyjnych wojska, policji i Straży Granicznej. Odbył się także pokaz kołowych wozów opancerzonych Rosomak oraz wystawa historycznych pojazdów pancernych. W czasie uroczystości okolicznościowe przemówienie wygłosił prezydent Aleksander Kwaśniewski. - Rzeczpospolita jest czymś, co powinno nas łączyć, wspólnym dobrem niezależnie od naszych biografii, doświadczeń i poglądów - powiedział. Kwaśniewski, który ostatni raz jako prezydent przemawiał podczas uroczystości z okazji Święta Niepodległości, życzył swemu następcy Lechowi Kaczyńskiemu, premierowi Kazimierzowi Marcinkiewiczowi i całej Radzie Ministrów, która w czwartek uzyskała w Sejmie wotum zaufania, powodzenia w wypełnianiu ich misji. Kwaśniewski podziękował też tym Polakom, którzy okazywali mu życzliwość przez 10 lat jego urzędowania w Pałacu Prezydenckim. Jako największe sukcesy tego okresu wymienił uchwalenie nowej konstytucji, przystąpienie Polski do NATO i integrację z Unią Europejską. Uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza poprzedziła msza za ojczyznę w warszawskiej bazylice Św. Krzyża. Uczestniczyli w niej m.in. premier Kazimierz Marcinkiewcz, marszałkowie Sejmu i Senatu Marek Jurek i Bogdan Borusewicz, żona prezydenta Jolanta Kwaśniewska, kombatanci, harcerze i liczni mieszkańcy stolicy. *** 11 listopada jest świętem państwowym od 1989 roku. Wcześniej był oficjalnym świętem narodowym Polski w latach listopada 1918 roku w Compiegne we Francji podpisano zawieszenie broni będące kapitulacją Niemiec i kończące I wojnę światową. (pap/interia.pl) 4 Goniec Polski

5 Stan wyjątkowy we Francji Rząd francuski przyjął w poniedziałek projekt ustawy przedłużającej o trzy miesiące - od 21 listopada - stan wyjątkowy wprowadzony w celu położenia kresu zamieszkom na przedmieściach. Ustawa o stanie wyjątkowym weszła w życie w ubiegłą środę i miała obowiązywać przez 12 dni - do 20 listopada. Pozwala ona na wprowadzenie godziny policyjnej na przedmieściach, na których od prawie trzech tygodni dochodzi do gwałtownych zamieszek, wywoływanych przez młodzież z rodzin imigranckich. Rząd podjął decyzję o przedłużeniu stanu wyjątkowego, choć zdaniem policji niepokoje stopniowo zaczynają przygasać. W nocy z niedzieli na poniedziałek młodociane gangi podpaliły jednak 284 samochody, a policja zatrzymała 112 wandali. Grupy młodocianych atakowały przede wszystkim szkoły. W Tuluzie grupa wandali ukradzionym samochodem uderzyła w ścianę szkoły podstawowej, a następnie podpaliła budynek. Samochody płonęły też w Strasburgu. Na północy, na przedmieściach Faches- -Thumesnil podłożono ogień w budynku centrum sportowego, a w mieście Halluin zaatakowano budynek szkoły. W Grenoble dwu policjantów zostało rannych w wybuchu kanistra z gazem, ukrytego w pojemnikach na śmieci w centrum miasta. Jak podkreślił szef policji francuskiej Michel Gaudin straty z ostatniej nocy są dużo mniejsze Siedem ofiar ptasiej grypy Co najmniej siedem osób zmarło w Indonezji w wyniku zarażenia wirusem ptasiej grypy, poinformowały tamtejsze władze. Do Indonezji udał się przedstawiciel Komisji Europejskiej, aby rozmawiać o sposobach walki z epidemią. Z komentarzy unijnego wysłannika Markosa Kyprianou, który odwiedził już kilka innych krajów regionu jasno wynika, że można zrobić jeszcze więcej, aby zmniejszyć zagrożenie epidemią. Podobnie jak Wietnamowi, Tajlandii czy Kambodży, Kaprianou zaoferuje Indonezji pomoc finansową ze strony Unii. Do tej pory kraj ten chętnie pomoc przyjmował, ale odmawiał wybijania tysięcy sztuk drobiu, które mogą być przyczyną rozprzestrzeniania się choroby. Zdaniem ekspertów to jeden ze skuteczniejszych sposobów zapobiegania epidemii. Władze tłumaczą, że nie mają środków na wypłatę odszkodowań. Podkreślają też, że prawie każdy mieszkaniec wsi w Indonezji ma swoje kury i przeprowadzenie takiej akcji byłoby niezwykle niż przed tygodniem. Tymczasem przewodniczący Komisji Europejskiej zaoferował Francji 50 milionów euro na walkę z problemami na terenach, gdzie od ponad dwóch tygodni dochodzi do rozruchów. Jose Manuel Barroso powiedział, że Unia Europejska może przekazać pieniądze na pomoc w polepszeniu warunków na biednych przedmieściach, które praktycznie zamieniły się w etniczne getta. Przewodniczący KE stwierdził, że rozruchy do jakich dochodzi we Francji stały się europejskim problemem. (bbc/rmf/pap) trudne. Tymczasem Chiny ogłosiły odkrycie dziewiątego w tym miesiącu ogniska ptasiej grypy. Śmiertelny dla człowieka wirus H5N1 wykryto w Jingshan we wschodniej prowincji Chin - Hubei. Władze poinformowały, że wirus zabił 2500 ptaków, a w ramach przeciwdziałania rozprzestrzenieniu się choroby zabito ponad 30 tysięcy sztuk ptactwa hodowlanego. Dotychczas w Chinach nie było ofiar wśród ludzi. Istnieje jednak podejrzenie, że cztery osoby zaraziły się wirusem. W Rumunii natomiast wykryto trzecie ognisko choroby w delcie Dunaju. Jak podało ministerstwo rolnictwa w Bukareszcie, nie wiadomo jeszcze, czy chodzi o najgroźniejszą dla człowieka odmianę wirusa H5N1. Władze weterynaryjne nakazały wybijanie drobiu z miejscowości, w której pojawiły się chore kury. Rumunia to pierwszy kraj w Europie, w którym stwierdzono pojawienie się wirusa. Na początku października odkryto go w dwóch wioskach w delcie Dunaju. (bbc.co.uk) ze świata Stalowa kurtyna Lotnictwo USA zabiło około 37 rebeliantów podczas akcji przy granicy syryjskiej w zachodnim Iraku. To część operacji Stalowa kurtyna. W pierwszej fazie operacji Amerykanie zajęli Husaybę i Karabilę, a teraz walczyli z bojownikami w Ubaydi nad Eufratem. Rebelianci stawiali czynny opór. Zbombardowaliśmy pięć celów. Około 25 bojowników zostało aresztowanych - napisano w oświadczeniu. Celem operacji jest przecięcie szlaku przerzutowego, którym z Syrii do Iraku dociera broń i bojownicy. W operacji bierze udział 2500 żołnierzy amerykańskich i 1000 irackich. Akcji sprzeciwia się zamieszkująca przygraniczne tereny mniejszość sunnicka. Jej zdaniem w wyniku akcji duże straty ponoszą cywile. (bbc.co.uk) Wyleczył się z HIV? Jeden z londyńskich szpitali zapowiedział przeprowadzenie serii badań pacjenta, u którego zdiagnozowano wirusa HIV, a który rok później miał zupełnie wyzdrowieć. Jeśli testy potwierdzą, że nie popełniono nigdzie błędu, Andrew Stimpson będzie pierwszą znaną osobą, która oficjalnie zostanie uznana za zupełnie wyleczoną z zarażenia wirusem HIV. Stimpson po wykryciu u niego wirusa popadł w depresję i myślał o samobójstwie, później jednak odzyskał równowagę psychiczną, nie wymagał też specjalnej opieki medycznej. Kiedy 14 miesięcy później zaproponowano mu drugi test, okazało się, że po wirusie nie został nawet ślad. (bbc.co.uk) Madryt protestuje W Madrycie odbyła się wielka demonstracja przeciwko zapowiadanej przez socjalistyczny rząd premiera Jose Zapatero reformie systemu edukacyjnego. Według władz miasta, w manifestacji wzięło udział 1,5 mln osób. Zgodnie z projektem reformy, religia ma być przedmiotem fakultatywnym i bez oceny na świadectwie; ocena z religii nie będzie więc miała wpływu na promocję ucznia. Protesty zorganizowało około 10 organizacji, w tym konserwatywne Forum Rodziny, katolickie Stowarzyszenie Rodziców, z poparciem episkopatu Hiszpanii oraz opozycyjnej centroprawicowej Partii Ludowej (PP). (onet.pl) The Polish Times 19 listopada

6 Polacy są częstymi gośćmi na łamach brytyjskiej prasy. Do niedawna ten przywilej był zarezerwowany dla Lecha Wałęsy i Jana Pawła II, odkąd jednak Polska należy do Unii Europejskiej, coraz więcej możemy czytać o Polakach pracujących na Wyspach, borykających się z codziennymi problemami i odnoszących swoje małe sukcesy. W tym tygodniu prasa koncentruje się na sporach pracowników z pracodawcami. Polacy, którzy godzą się pracować za dużo niższe stawki niż Brytyjczycy, często odbierają im miejsca pracy, co powoduje oczywiste frustracje. Ale bywa i tak, że pracownicy z Polski występują przeciwko pracodawcy ramię w ramię z kolegami Anglikami. Jedno jest pewne - Polacy na Wyspach przestali chować głowę w piasek i udawać, że ich tu nie ma. Kiedy trzeba, potrafią walczyć o swoje prawa. Polacy odebrali nam pracę 4 października 2005 Ponad 20 monterów rur z Ellesmere Port w północno-zachodniej Anglii oskarżyło pracodawcę o dyskryminację rasową. Anglicy zostali zwolnieni, a na ich miejsce zatrudniono za niższe stawki pracowników z Polski. Związki zawodowe złożyły pozew przeciwko irlandzkiemu pracodawcy Laurence Mechanical Services. - Prawo pracy niewątpliwie zostało naruszone twierdzi John Fallows, przedstawiciel związków. 1 kwietnia, po przepracowaniu kilku miesięcy, 23 brytyjskich monterów otrzymało wypowiedzenia. Poinformowano ich, że powodem zwolnienia jest brak pracy. Usłyszeliśmy, że praca została skończona mówi monter Glen Chesters zaledwie kilka tygodni wcześniej menedżer zapewniał nas, że wystarczy jej co najmniej na rok. Kilka dni po zwolnieniu Brytyjczyków, firma zatrudniła 20 Polaków, którym płaci 8 funtów za godzinę. Anglicy dostawali 12 funtów. Bezrobotni monterzy twierdzą, że pracodawca pozbył się ich, gdy zażądali stałych kontraktów. Laurence Mechanical Services odmawia komentarza w tej sprawie. Niespełnione obietnice 11 października 2005 Polacy zatrudnieni w centrum dystrybucji sieci sklepów Woolworth s w Rochdale oskarżają pracodawcę o dyskryminację. Związki zawodowe T&G zgadzają się, że pracownicy z Polski są traktowani gorzej, niż zatrudnieni na tych samych stanowiskach Brytyjczycy. Bezprawnie pozbawia się ich części zarobków, mieszkają w uwłaczających warunkach, muszą płacić za ubrania robocze. Jeden z poszkodowanych pracowników, Waldemar Kieliszak mówi: - Obiecywano nam 6,5 funta za godzinę i płatne wakacje. Mieliśmy mieszkać w jednoosobowych pokojach, 5 minut od miejsca pracy. Rzeczywistość okazała się zupełnie inna. Polacy początkowo mieszkali po kilku w pokojach, za które płacili po 60 funtów tygodniowo. Za dojazd do pracy minibusem pracodawca brał 15 funtów tygodniowo. Woolworth s odrzuca zarzuty twierdząc, że ma dobre stosunki z Polakami. Przyznaje, że problemy były, ale je rozwiązano. Pracowników przeniesiono do innych mieszkań, zmniejszono opłaty za dojazdy do 1,5 funta. Firma w geście dobrej woli zwróciła też depozyt za ubrania robocze. Polacy nie są jednak usatysfakcjonowani. T&G podejmie dalsze działania w tej sprawie. Równo czyli źle Brytyjska prasa o Polakach 29 października 2005 Polscy kierowcy autobusów zatrudnieni przez przewoźnika First Bus z północnego Staffordshire twierdzą: - Pracodawca traktuje nas wszystkich Brytyjczyków i Polaków - tak samo źle. Polacy, ramię w ramię z brytyjskimi kolegami stanęli do strajku. Ponad 300 strajkujących kierowców łączy wspólny cel zmiana warunków zatrudnienia. First Bus, którego zysk w ubiegłym roku wyniósł 112 milionów funtów, płaci kierowcom po 6,6 funta za godzinę, co stanowi jedną z najniższych stawek w kraju. Jednocześnie firma zatrudnia kierowców z agencji, co kosztuje ją 13 funtów za godzinę. Prośba pracowników, by zwiększyć płacę do 8 funtów za godzinę została odrzucona przez kierownictwo firmy. Jeden ze strajkujących Polaków mówi: To okropne, że jesteśmy zmuszeni strajkować. Ale First Bus płaci nam wszystkim Brytyjczykom i Polakom mniej niż kierowcom, których zatrudnia w innych regionach kraju. To jawna dyskryminacja i musimy z tym walczyć. Brytyjscy kierowcy zgodnie przyznają, że w podawanych przez prasę informacjach o Polakach zabierających pracę Anglikom nie ma ani cienia prawdy. - Nasz pracodawca potrzebuje co najmniej 50 nowych kierowców - mówi jeden ze strajkujących Brytyjczyków - pracy wystarczy dla wszystkich. Jak policzyć hydraulików 2 listopada 2005 Nic dziwnego, że polscy hydraulicy mają takie wielkie bicepsy. Według oficjalnych źródeł Home Office, w Wielkiej Brytanii pracuje zaledwie 95 polskich hydraulików - muszą więc być bardzo zajęci. Jest też inne wytłumaczenie tego fenomenu. Na Wyspach prosperuje czarny rynek na usługi hydrauliczne. Pracownicy ze wschodniej Europy, ogłaszający się na stronach internetowych jak gumtree.com i w witrynach sklepików za swoje usługi życzą sobie o połowię mniej niż hydraulicy brytyjscy (65 funtów za godzinę). Jeden z zatrudniających Polaków pracodawców twierdzi, że polskich hydraulików są tu tysiące. Jednak nie mogą oni pracować oficjalnie, bo do tego potrzebne są brytyjskie uprawnienia, a tych nie da się zdobyć bez znajomości angielskiego. Mieszkali w barakach 6 listopada 2005 Na farmie Greenfield, niedaleko Eaglesham w Szkocji odkryto tajne obozowisko, w którym w ciasnocie i uwłaczających warunkach mieszkało 30 Polaków. Obóz złożony z kilkunastu baraków i kontenerów odkryli strażacy, którzy przyjechali do Greenfield, by ugasić pożar trawiący jeden z budynków. Właściciel farmy, irański milioner Ali Najafian twierdzi, że nie miał pojęcia, co dzieje się na terenie jego nieruchomości, którą wynajął niemieckiej firmie budowlanej zatrudniającej Polaków. Lokalne władze prowadzą dochodzenie w tej sprawie, ponieważ kwatery dla pracowników z Polski i toalety zostały ustawione w tym miejscu bez koniecznych zezwoleń. Pożar na farmie wybuchł o godzinie 14, kiedy kwatery były puste. Zdaniem strażaków, gdyby budynki zapaliły się w nocy, na pewno byłyby ofiary śmiertelne. Służby imigracyjne twierdzą, że teren był pod ich obserwacją, jednak dopiero podczas pożaru okazało się, jak wielu Polaków mieszka w uwłaczających warunkach. Chociaż prawdopodobne pracują oni w Wielkiej Brytanii legalnie, ich status imigracyjny będzie sprawdzony. oprac. M. Gignal 6 Goniec Polski

7 The Polish Times 19 listopada

8 Rodzice mają prawo wiedzieć wiadomości lokalne Samotna matka dwóch córek, 51-letnia Sue Axon z Manchesteru, podjęła sądową walkę z przepisami, zgodnie z którymi rodzice nastolatek nie muszą być informowani o zamiarze dokonania aborcji przez ich córki. Axon złożyła wniosek do brytyjskiego Sądu Najwyższego po tym, jak wiosną tego roku rozgorzała dyskusja wokół przypadków posyłania uczennic na aborcje przez pedagogów szkolnych. Czuję, że jako matce zabrano mi prawo do ochrony własnych dzieci - powiedziała Axon BBC. 20 lat temu Axon poddała się zabiegowi przerwania ciąży, ale do dzisiaj żałuje tej decyzji. Jak twierdzi, towarzyszyło jej wtedy poczucie winy, wstyd i depresja. Kiedy niedawno jej starsza córka oświadczyła, że jest w ciąży, Axon powiedziała, że jest dumna, że jej dziecko ma do niej zaufanie. Dodała, że chciałaby być ze swoimi córkami, jeśli by jej potrzebowały w takiej sytuacji. Twierdzi też, że nie chce odbierać młodym dziewczynom prawa do aborcji, ale chce bronić prawa rodziców do tego, żeby byli informowani o takich przypadkach. Prawo brytyjskie nie zapewnia rodzicom prawa do informacji o procedurze medycznej zagrażającej zdrowiu i życiu ich dziecka. Obecnie przepisy pozwalają na przerwanie ciąży bez zgody rodziców, a lekarze muszą respektować prywatność młodych pacjentek. Doradcy minister zdrowia Patricii Hewitt bronią przepisów, twierdząc, że prawo do prywatności jest kluczowe, aby zmniejszyć ilość ciąż u nastolatek. (bbc.co.uk) Robbie Williams najlepszy Robbie Williams jest najlepiej sprzedającym się artystą XXI wieku w Wielkiej Brytanii. Od 2000 roku, płyty byłego wokalisty boysbandu Take That łącznie rozeszły się w nakładzie 6,3 miliona egzemplarzy. Niedawno muzyk wydał szósty solowy longplay, Intensive Care, który również cieszy się dużą popularnością. Na drugim miejscu zestawienia przedstawionego przez Channel 4, uplasował się zespół Coldplay. Do tej pory trzy studyjne dzieła kwartetu kupiło 6,2 miliona osób. Pierwszą trójkę zamyka Dido. Artystce od początku XXI wieku udało się sprzedać 5,7 miliona krążków. Warto zaznaczyć, że piosenkarka ma na koncie jedynie dwa albumy. Zestawienie zostało przygotowane na podstawie sprzedaży płyt wydanych od stycznia 2000 roku. (onet.pl) Poważny kryzys w rządzie Blaira Po dotkliwej porażce w głosowaniu nad jedną z propozycji zaostrzenia prawa antyterrorystycznego, premier Tony Blair stanął wobec pytań o przyszłość swego rządu i swojej pozycji jako lidera Partii Pracy. Czy to początek końca? - pyta brytyjska prasa. Brytyjski parlament odrzucił przepis ustawy antyterrorystycznej, który pozwalał przetrzymywać podejrzanych o terroryzm bez stawiania zarzutów aż 90 dni. Tony Blair po raz pierwszy w ciągu ośmiu lat rządów przegrał głosowanie w parlamencie. Przeciwko swojemu rządowi zagłosowało aż 41 deputowanych lewicy, więcej niż się spodziewano. Rebelianci z Partii Pracy zaatakowali rząd twierdząc, że tworzy państwo policyjne. Gdy pewny siebie premier trwał przy swoim, wspólnie z opozycją obalili propozycję rządową i uchwalili własną - tylko 28 dni zatrzymania bez postawienia zarzutów. Porażka wisiała w powietrzu od tygodnia, kiedy 33 laburzystów zagłosowało przeciw innemu przepisowi proponowanej ustawy wprowadzającemu nowy rodzaj przestępstwa - pochwalanie terroryzmu. Oznacza on, że każdemu, kto nie tylko będzie namawiał do zabijania, lecz np. ogłosi zamachowca-samobójcę z Palestyny bohaterem, grozić będzie siedem lat więzienia. Zapis ten przeszedł wówczas zaledwie jednym głosem. Inne pomysły zawarte w ustawie przeszły bez kontrowersji. Przewiduje ona m.in. karanie osób, które uczestniczą w szkoleniach dla terrorystów w obozach, np. w Afganistanie czy Pakistanie, oraz zaostrza kary za przygotowywanie zamachów. W środę Blair dwoił się i troił, by przeforsować 90-dniowy okres zatrzymania. Argumentował, że chce go policja, by lepiej walczyć z terroryzmem. Na głosowanie ściągnął wszystkich swoich ministrów - szef dyplomacji Jack Straw musiał opuścić Polakom płacą mniej Moskwę, a minister finansów Gordon Brown zawrócił do Londynu tuż po wylądowaniu w Izraelu. Podczas debaty premier ostrzegał deputowanych, że Wielka Brytania jest cały czas zagrożona zamachami. - Od 7 lipca udało się zapobiec dwóm zamachom terrorystycznym - oznajmił nieoczekiwanie, powołując się na źródła policyjne. Wszystko na nic. Według komentatorów porażka w głosowaniu nad ustawą tak ważną dla bezpieczeństwa kraju stawia pod znakiem zapytania przyszłość Tony`ego Blaira. Po kiepskim wyniku w majowych wyborach, kiedy przewaga Partii Pracy zmalała w parlamencie o ponad 100 mandatów, Blair ogłosił, że ustąpi tuż przed następnymi wyborami w 2009 lub 2010 r. Jednak szykowany na jego następcę minister finansów Gordon Brown może wykorzystać okazję, by to przyspieszyć. - Po ostatnich porażkach Blair jest coraz gorzej oceniany, opinia publiczna mu nie ufa - uważa komentator polityczny Simon Heffer. - A Gordon Brown jest nieskompromitowany, dobrze przygotowany i chętny do przejęcia władzy. (gazeta.pl) Polacy zatrudniani na lotnisku Luton przez firmę Big Orange Handling za pośrednictwem agencji pośrednictwa pracy otrzymują niższe stawki niż wykonujący tę samą pracę, ale zatrudnieni na miejscu. Big Orange Handling odpowiada za utrzymanie infrastruktury lotniska i naziemną obsługę samolotów. Według Forbes Magazine, który pisze o tym powołując się na źródła w brytyjskiej centrali związkowej T&G (Transport and General), Polacy zostali zwerbowani w Polsce. T&G zamierza przeprowadzić głosowanie wśród swoich członków w sprawie akcji strajkowej, traktując je jako wyraz solidarności z Polakami. Jeżeli ktoś wykonuje pracę, to powinien być opłacany według przyjętej stawki, która w przypadku personelu Big Orange Handling wynosi prawie 7 funtów na godzinę (wobec ustawowej stawki minimum w wysokości 5,05 funta na godzinę) - podał w komunikacie regionalny przedstawiciel T&G John Street. Według naszych informacji pracownicy z Polski zatrudnieni przez Big Orange Handling otrzymują mniej niż 7 funtów za godzinę, dlatego zwrócimy się do członków naszego związku, by w głosowaniu w sprawie akcji strajkowej wyrazili poparcie dla związkowej kampanii, mającej na celu wymuszenie sprawiedliwego ich traktowania - oświadczył Street. Brytyjskie ustawodawstwo wymaga, by głosowanie w sprawie strajku przeprowadziła niezależna organizacja. W razie poparcia dla strajku wymagane jest uprzedzenie o tym pracodawcy. Od głosowania w sprawie strajku do przeprowadzenia go upływa średnio około pięciu tygodni, co oznacza, że mógłby dojść do skutku w czasie dużego natężenia ruchu w okresie przedświątecznym. Luton jest bazą taniego przewoźnika easyjet, latającego m.in. do Polski. Big Orange Handling to spółka o mieszanym kapitale założycielskim easy- Jet i grupy logistycznej John Menzies. (onet.pl) 8 Goniec Polski

9 Prezydent Chin w Wielkiej Brytanii Oszczędzaj czas - zamieszkaj w biurze Armia pracowników mieszkających w biurach swoich firm. Mieszkania, które są jednocześnie stanowiskami pracy. To nie kolejne telewizyjne reality show ani opowieść inspirowana twórczością George a Orwella. To nowy pomysł na wykorzystanie powierzchni biurowych i usprawnienie działań londyńskich firm. Wiele osób dojeżdża do pracy, aby siedzieć przed komputerem około 45 godzin tygodniowo. To równa się 1785 godzin rocznie. Porównując to do 8760 godzin w roku stwierdzamy, że w pracy jesteśmy tylko 20 proc. naszego życia. Według niektórych to zdecydowanie za mało! W swoim liście do wicepremiera Wielkiej Brytanii Johna Prescotta i burmistrza Londynu Kena Livingstone a, sir Terence Conran, znany restaurator, projektant mebli i właściciel firmy deweloperskiej argumentuje, że puste lokale biurowe w większych miastach mogą być przekształcone w mieszkania dla młodych pracowników. Broszura Live/Work, a proposition sugeruje oferowanie młodym pracownikom biur mieszkanie w miejscu ich zatrudnienia. Pracownicy mieliby wykonywać swoją pracę we własnym mieszkaniu, a powierzchnie biurowe wykorzystywane by były do spotkań i koordynacji. Ma to zmniejszyć koszty dojazdów do pracy, usprawnić ruch uliczny, zwiększyć liczbę lokali mieszkalnych w centrach miast oraz zmniejszyć straty energii w budynkach, ożywić dzielnice biznesowe w czasie weekendu. Słowem same plusy. Prezydent Chin Hu Jintao przybył w miniony wtorek do Londynu, rozpoczynając europejską podróż, podczas której odwiedzi również Niemcy i Hiszpanię. Prezydent Chin został przyjęty przez królową Elżbietę i księcia Edynburga na dziedzińcu pałacu Whitehall. Hu powitali też premier Tony Blair, księżniczka Anna, ministrowie spraw zagranicznych Jack Straw i spraw wewnętrznych Charles Clarke. Podczas przejazdu Hu i królowej ceremonialną złoconą karetą do pałacu Buckingham, w którym chiński prezydent zamieszka na czas wizyty, ok. 200 osób z transparentami Wolny Tybet wymachiwało zakazanymi w Chinach flagami Tybetu i wznosiło okrzyki. Kiedy poprzednik Hu, Jiang Zemin, odwiedził w 1999 roku Wielką Brytanię, policja przerwała demonstrację obrońców praw człowieka i skonfiskowała tybetańskie żółto-czerwono-błękitne flagi. Tym razem premier Blair wydał zgodę na demonstrację. Ludzie jak najbardziej mają prawo nosić T-shirty z hasłem Wolny Tybet czy w tybetańskich barwach - powiedział. - Żyjemy w wolnym, demokratycznym kraju. Oczywiście, ludzie mają jak najbardziej prawo mówić to, co chcą powiedzieć. Będziemy protestować podczas całej wizyty - powiedziała Reutersowi Alison Reynolds z Kampanii Wolny Tybet. Organizacja ta domaga się, aby chiński prezydent, który był wcześniej działaczem partyjnym w Tybecie, zgodził się na spotkanie z obecnym dalajlamą Tenzinem Gyatso, nagrodzonym pokojowym Noblem przywódcą buddyjskich Tybetańczyków. Chiny utrzymują, że inwazja na Tybet miała charakter wyzwoleńczy i że dokonały jej na prośbę tybetańskiego rządu. Zwolennicy wolnego Tybetu twierdzą, że Chiny usiłują zniszczyć tam unikatową cywilizację buddyjską. Na trasie przejazdu do Pałacu Buckingham znaleźli się również zwolennicy Hu, którzy wymachiwali chińskimi flagami. Celem wizyty Hu było rozszerzenie współpracy w zakresie czystych technologii, mających zapobiegać pogłębianiu się globalnego ocieplenia klimatu, oraz przedyskutowanie spraw handlowych, a także pogłębienie więzów z gwałtownie rozwijającą się chińską gospodarką. W rozmowach w Londynie zostały poruszone także kwestie praw człowieka i rosnące ambicje Chin w rozwiązywaniu takich spraw jak plany nuklearne Iranu i Korei Północnej. Hu z kolei naciskał na zniesienie embarga na broń, jakie Unia Europejska nałożyła na Chiny po masakrze na Placu Tiananmen w 1989 roku. Prezydent Chin nie otrzymał jednak od strony brytyjskiej w tej kwestii obietnicy pomocy. (gazeta.pl) Pomysł powstał, ponieważ wielu moich pracowników narzekało na uciążliwe warunki dojazdu do miejsca pracy - powiedział sir Terence Conran. Propozycja ma dotyczyć około 10 proc. pracowników, głównie młodych, niezamężnych lub nieżonatych pracujących w takich branżach jak finanse, ubezpieczenia, czy media. (interia.pl) wiadomości lokalne Nowy Potter w kinach W Londynie odbyła się światowa premiera filmu Harry Potter i czara ognia. Swoją obecnością premierę uświetnili odtwórcy głównych ról: Daniel Radcliff, Rupert Grint i Emmy Watson. Najnowsza produkcja, wyreżyserowana przez Brytyjczyka Mike a Newella, jest czwartą w serii przygód młodego czarodzieja. Zdaniem krytyków jest najbardziej mroczna z dotychczasowych. W Wielkiej Brytanii dzieci do lat 12 muszą oglądać go w towarzystwie dorosłych. Zdecydowała o tym specjalna komisja, uznając, że film zawiera sceny przemocy i może wzbudzać niepokój u dzieci. W USA film jest dozwolony od lat 13. Film trwa 157 minut. Dłuższa była tylko adaptacja drugiej części Harry Potter i komnata tajemnic. Zdjęcia do piątej części przygód młodego czarodzieja mają rozpocząć się w lutym przyszłego roku. Do kin trafi ona w 2007 roku. Najbardziej zagorzali fani opowieści o Harrym przez kilka godzin okupowali plac przed kinem Odeon, gdzie miała odbyć się premiera. Jesteśmy zmęczeni i prawie nie spaliśmy, ale było warto - powiedziała BBC Argentynka Romina Talamonti. Odtwórca głównej roli Daniel Radcliffe dziękował fanom za entuzjastyczne przyjęcie filmu. Jeżeli ten film was nie poruszy, to nic nie zdoła tego zrobić - powiedział. W najnowszym filmie Harry walczy ze swoim odwiecznym wrogiem Lordem Voldemortem i... po raz pierwszy się zakochuje. (bbc.co.uk) Najlepsze koncerty w historii Występ grupy Queen podczas Live Aid w 1985 roku uznano za najlepszy rockowy koncert w historii. W głosowaniu wzięło udział ponad 60 artystów, dziennikarzy i producentów muzycznych. Jurorzy uznali trwający 20 minut występ Queen na stadionie Wembley za niesamowity. W uzasadnieniu werdyktu podkreślili, że wokalista Freddie Mercury doprowadził 75 tysięcy widzów do klaskania w jednym tempie do rytmu piosenki Radio Ga-Ga. Drugie miejsce w głosowaniu zajął Jimi Hendrix ze swoim koncertem na festiwalu w Woodstock w 1969 roku. Na trzeciej pozycji umieszczono występ Sex Pistols z Manchesteru z 1976 roku. Najmłodszym koncertem na liście jest występ Radiohead w Glastonbury w 1997 roku. (bbc.co.uk) The Polish Times 19 listopada

10 POLSKI LONDYN 18 listopada Koncert O.S.T.R. i Łony Trzeci z cyklu hip-hopowych koncertów w klubie Mass zapowiada się na wielkie wydarzenie. Gwiazdą wieczoru będzie O.S.T.R. - niekwestionowany mistrz freestyle u, doskonały producent oraz autor pięciu solowych płyt, który po raz trzeci rozgrzeje londyńską publiczność. W stolicy Anglii zadebiutuje natomiast Łona z DJ Weberem. Wśród składów supportujących gwiazdy będzie m.in. Squeak, która zdobyła we wrześniu wicemistrzostwo świata kobiet w beatbox ie. Oprócz niej wystąpią składy reprezentujące polskie podziemie, m.in. lubelskie 311. pl show, krakowskie Pokolenie Krakowskiego Rapu i kielecki Experymenthal. Imprezę poprowadzi jak zwykle DJ Pac1, a jego gośćmi będą DJ Twister i DJ Haem. Jak zwykle odbędzie się też sesja freestyle owa wolny Majk, w której udział weźmie publiczność. Piątek 18 listopada, godz Klub Mass, St. Matthews Peace Garden, Brixton Hill, SW2. Bilety Ł15, informacje i rezerwacje pod nr: listopada Koncert Tomasza Stańko W ramach Londyńskiego Festiwalu Jazzowego na koncercie w stolicy Anglii wystąpi jedna z największych gwiazd polskiego jazzu - Tomasz Stańko z zespołem. Wirtuoz trąbki zagra z młodymi uzdolnionymi muzykami: Marcinem Wasilewskim (fortepian), Sławomirem Kurkiewiczem (kontrabas) i Michałem Miśkiewiczem (perkusja). Dwie ostatnie płyty kwartetu Soul of things (2002) i Suspended nights (2004) zyskały ogromne uznanie krytyków i słuchaczy na całym świecie. Podczas tego samego wieczoru wystąpi słynny amerykański saksofonista Charles Lloyd oraz Zakir Hussain i Eric Parland. Tomasz Stańko Quartet wystąpi jeszcze na trzech koncertach w Wielkiej Brytanii: 23 listopada w Edynburgu, 24 listopada w Bristolu i 25 listopada w Birmingham. Sobota 19 listopada, godz Barbican Hall, Silk Street EC2Y, metro: Barbican. Bilety 25, 20 i 15, tel: lub Stałe p lskie imprezy *Polski wieczór z DJ em, Klub Orła Białego, 211 Balham High Road, SW17, tel , w każdy piątek (godz ), wstęp wolny. *Chodźmy razem, polska impreza, klub Turnmills Anexo, 63b Clerkenwell Road, EC1 (metro: Farrington), info: , w każdą niedzielę (godz ). *Polski wieczór, klub Boulevard, 10 High Street, Ealing (metro: Ealing Broadway), info: , w każdą niedzielę (godz ). *Polska dyskoteka, klub Chaos, 47A Station Road, Willesden, NW10, info: , w każdy czwartek, piątek i sobotę (godz ). *Polska dyskoteka, Corks Wine Bar, 28 Binney Street, przy Oxford Street, tel: , każdy wtorek (godz ). *Polska impreza na East Ham, klub Sugar Lounge, 350 Katherine Rd., East Ham, Redakcja Gonca Polskiego: wspólnie z Silver Leaf Clinic ogłasza specjalną jesienną akcję dla wszystkich dzieci bez względu na wiek pod tytułem: i listopada Alicja w Krainie Czarów Teatr Syrena zaprasza na wesoły spektakl muzyczny na podstawie książki Lewisa Carrolla - Alicja w Krainie Czarów w adaptacji Michała Gielety. Reżyseria Michał Gieleta, piosenki Antoni Marionowicz, muzyka Ryszard Sielecki. W spektaklu występują dorośli aktorzy oraz dzieci i młodzież z polskich szkół sobotnich. Sobota 19 listopada, godz , niedziela 20 listopada, godz , sobota 26 listopada, godz , niedziela 27 listopada, godz , sobota 3 grudnia, godz , niedziela 4 grudnia, godz POSK (Sala Teatralna), King Street, Hammersmith W6. Bilety: 8 i 7, tel , (kasa POSK-u czynna od 7 listopada, od 19-21). do 21 listopada Inspired Art Fair Podczas targów sztuki Inspired Art Fair będzie można obejrzeć prace kolejnej polskiej młodej artystki - Katarzyny Gajewskiej, która ma swoim koncie już kilkanaście wystaw w Polsce i za granicą. Na targach będzie można zobaczyć jej obrazy, ale artystka robi też m.in. zdjęcia, tworzy instalacje multimedialne, maluje plakaty i grafiki. Gajewska mieszka i tworzy obecnie w Dublinie listopada, godz , The Bridge, St. Thomas Street SE1, metro: London Bridge. Bilety: 6 na jeden dzień, 12 na wszystkie dni, tel listopada Romantyczna Serenada Z cyklu Koncert przy kawie Romantyczna Serenada. W programie utwory m.in. Fryderyka Chopina, Claude a Debussy ego i Henryka Wieniawskiego. Występują: Iwona Boesche (skrzypce) i Bartosz Barasiński (fortepian). Środa 23 listopada, godz POSK King Street, Hammersmith W6, tel listopada Dzień Podchorążego Przez wiele lat w Londynie istniało Koło Szkoły Podchorążych. Co roku na Dzień Podchorążego odbywała się uroczystość oddania hołdu sztandarowi Szkoły Podchorążych Piechoty, który znajduje się w Instytucie Sikorskiego. Rok temu koło rozwiązało się (średnia wieku członków przekroczyła 85 lat). Byli członkowie Koła i jego sympatycy, w tym też przedstawiciele trzeciej emigracji, chcą podtrzymać tę tradycję i w Dzień Podchorążego organizują spotkanie, aby oddać hołd podchorążym, którzy w 1830 roku chwycili za broń, aby walczyć o wolność Polski. Wtorek 29 listopada, godz , Instytut gen. Sikorskiego, 20 Princes Gate SW7. E7. info: , w każdy czwartek (godz , kobiety wstęp wolny do 21.30). *Polskie Party, klub Imperial, 400 High Road, Seven Sisters Road N4 2LX, metro: Manor House, tel i , piątki i soboty (od 21 do późna), panie wstęp wolny do 23. *Polski wieczór z DJ-em, pub The Windmill, 50 High Street, Acton W3, tel , w każdy czwartek, (godz. 20 1), wstęp wolny. *Polska impreza, night klub Charlie Browns, 242 High Road, Wood Green N22 8JX, tel , , w każdy piątek (od 21 do 4), panie wstęp wolny przed 23. Drodzy Czytelnicy! Proponujemy bezpłatne badanie słuchu dla Waszych dzieci. Na badanie można się zgłaszać do Silver Leaf Clinic przez 2 tygodnie od 14 do 25 listopada od poniedziałku do piątku w godzinach Silver Leaf Clinic 43 Madeley Road, W5 2LS Ealing, London Tel Goniec Polski

11 The Polish Times 19 listopada

12 Całkiem tani koszmar Linie lotnicze grają pasażerom na nosie. Odwołują loty bez uprzedzenia, sprzedają więcej biletów niż miejsc w samolocie, bezprawnie doliczają do ceny biletu dodatkowe opłaty. Opóźnienia lotów są na porządku dziennym, a kilka tysięcy sztuk bagażu każdego dnia nie trafia do miejsca swojego przeznaczenia. Jednak problem z bagażem jest niczym w porównaniu z tym, co spotkało naszych czytelników. Tym razem linia lotnicza wysłała pasażerów 1500 km od lotniska, do którego wykupili bilety. MAGDALENA GIGNAL Rodzice naszej czytelniczki Agnieszki Deląg odwiedzili ją w Londynie. Wakacje udały się wyśmienicie, ale trzeba było wracać do kraju. 25 września wszyscy razem pojechali na lotnisko Stansted. Problemy zaczęły się, gdy okazało się, że nie można zmienić nazwiska na rezerwacji. Do Londynu rodzice przylecieli osobno, każde z jednym z dzieci, wracać chcieli razem. Skończyło się na kupnie nowego biletu dla mamy, za 170 funtów. To był nasz błąd i Ryanair miał pełne prawo żądać od nas kupna nowego biletu mówi Agnieszka do tej pory wszystko odbyło sie zgodnie z przepisami. Rodzice i mąż Agnieszki, który też miał bilet na lot do Wrocławia odprawili się i postanowili pobuszować po strefie wolnocłowej. Postanowiliśmy, że mąż odprowadzi rodziców pod samą bramkę i w ostatniej chwili zrezygnuje z lotu wyjaśnia Agnieszka do odlotu została ponad godzina. Jednak zakupy w strefie wolnocłowej się nie udały. Zaraz po odprawie rodziców Agnieszki wezwano przez megafon i w wielkim pośpiechu usadzono w samolocie. O mężu z ważnym biletem, już po odprawie wszyscy zapomnieli. Samolot wystartował bez niego i nikt nawet nie zauważył, że brakuje pasażera wpisanego na listę. Tata zorientował się, że coś jest nie tak już w czasie lotu. Zamiast Polski z powietrza zobaczył półwysep w kształcie buta opowiada Agnieszka. Rzeczywiście, najgorsze przeczucia nie myliły taty Agnieszki. Zamiast we Wrocławiu rodzice wylądowali we Włoszech. Z trudem udało im się wyjaśnić sytuację obsłudze samolotu, która po skontaktowaniu się z centralą podjęła decyzję o zabraniu ich z powrotem do Londynu. Wylądowali i tu dopiero zaczął się ich koszmar... Ryanair nie był w najmniejszym stopniu zainteresowany dalszym losem pasażerów, których wysłał do Włoch. Dopiero, kiedy przyjechałam na lotnisko i postraszyłam menedżerkę prawnikiem, zdecydowała się podjąć jakieś działania mówi Agnieszka. Początkowo rodzicom Agnieszki zaproponowano... kupno biletów na samolot następnego dnia. Nikogo nie interesowało, czy mają na to środki, czy mają gdzie spać i co jeść. Kolejna awantura zaowocowała wystawieniem biletów na ich nazwiska i rezerwacją hotelu w pobliżu lotniska. O posiłkach nie było już mowy. Agnieszka z trudem wyegzekwowała od nieuprzejmej menedżer adres biura reklamacji Ryanair i na tym skończyło się zainteresowanie linii lotniczych sprawą. Pani menedżer nie chciała udostępnić nam ani adresu, ani numeru telefonu do biura linii lotniczych twierdząc, że nie jest do tego upoważniona. Na wyciągnięty od niej adres biura reklamacji wysłałam skargę, jednak do dziś (ponad dwa tygodnie) nie doczekałam się odpowiedzi wzdycha Agnieszka rodzice bardzo przeżyli tę sytuację, cały czas towarzyszył im ogromny stres, znaleźli się w obcym kraju, bez znajomości języka i żadnej opieki. Nie zdążyli na wybory w Polsce, nie stawili się w pracy. Nie chcę tego tak zostawić dodaje. (Nie) dla wszystkich starczy miejsca Historia Agnieszki jest wyjątkowo przykra, jednak podobnych pomyłek i niedopatrzeń linii lotniczych zdarza się mnóstwo. Rok temu, przed świętami głośno było w brytyjskich mediach o Hiszpance, która lecąc do domu na święta, zamiast w Barcelonie wylądowała w Liverpoolu. Wtedy linie lotnicze opłaciły taksówkę z Liverpoolu na londyńskie lotnisko Stansted, pokryły koszt dodatkowego biletu i zapłaciły odszkodowanie za opóźnienie w podróży. Tyle szczęścia nie mieli klienci polskich tanich linii lotniczych Centralwings, którzy w czerwcu tego roku nie zostali poinformowani o odwołaniu lotów. Żeglarze z Poznania i Gdańska wybierali się na rejs po Morzu Śródziemnym. Kupili bilety linii Centralwings na 3 września na trasie Poznań- Chania z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Na początku czerwca do żeglarzy z Gdańska zadzwonił przedstawiciel linii lotniczych i poinformował ich, że rozkład lotów się zmienił, samolot nie wystartuje z Poznania, a kupione przez nich bilety 12 Goniec Polski

13 zostaną przepisane na lot z Warszawy. Niestety, drugiej grupy pasażerów z Poznania - nikt nie poinformował o zmianach. Jeden z żeglarzy, kiedy usłyszał od kolegi o planach linii lotniczych, dowiedział się na własną rękę, że owszem to prawda samolot nie wyleci z Poznania tylko z Warszawy, ale dla poznaniaków nie ma w nim miejsca. Zaproponowano im lot tydzień później. Propozycja była nie do przyjęcia i żeglarze zdecydowali się, za słoną dopłatą, umówić z armatorem na wypłynięcie z Aten, do których dolecieli liniami Lufthansa. Wakacje kosztowały ich kilkakrotnie drożej, niż planowali. Z niefrasobliwym Centralwings, który wyjaśnia, że nie poinformował ich o odwołaniu lotu, bo nie mógł się do nich dodzwonić, żeglarze planują spotkać się w sądzie. Gdzie na skargę? W przypadku stwierdzenia jednego z opisanych wyżej problemów, należy najpierw zgłosić się do przedstawiciela linii lotniczych obsługujących lot z prośbą o jego rozwiązanie. Jeśli linie lotnicze nie wywiązują się ze swoich obowiązków, pasażer powinien złożyć skargę do właściwych krajowych władz wykonawczych. The Polish Times 19 listopada 2005 Spotkamy się w sądzie... Niestety, rodzicom Agnieszki również pozostaje dochodzenie swoich praw jedynie na drodze powództwa cywilnego. Jeśli uda im się udowodnić przed sądem, że w konsekwencji popełnionego przez przewoźnika błędu ponieśli wymierne straty, mogą liczyć na odszkodowanie. Według przedstawiciela Komisji Ochrony Praw Pasażerów przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego przypadek rodziców Agnieszki nie podlega rozporządzeniu unijnemu 261, które nakłada na przewoźnika wysokie kary w przypadku nierespektowania praw pasażerów. Ryanair tak skutecznie ukrywa się przed pasażerami, że do momentu oddania gazety do druku nie udało się w żaden sposób skontaktować z przedstawicielem linii. Komentarza nie będzie. Według prawa, przewoźnik ma obowiązek ustosunkować się do reklamacji w ciągu siedmiu dni od jej otrzymania. Ten wymóg najwyraźniej Ryanaira także nie obowiązuje. Agnieszka wciąż czeka na odpowiedź. Ogromna opieszałość w odpowiadaniu na reklamacje cechuje nie tylko firmę Ryanair. Inne tanie linie nie pozostają w tyle. Wśród skarg złożonych do Komisji Ochrony Praw Pasażerów na tanie linie, najwięcej jest zażaleń na SkyEurope. Obowiązujące od 5 października znowelizowane prawo lotnicze nakłada wysokie kary na przewoźnika, który nie zabierze pasażera posiadającego ważny bilet na pokład z powodu braku miejsc, odwoła lot albo go opóźni, nie dopełni obowiązku opieki nad pasażerem, nie zwróci części ceny biletu w razie umieszczenia w klasie niższej lub nie poinformuje pasażera o przysługujących mu prawach. Stawka odszkodowań za anulowane loty wynosiła dotychczas 250 euro dla dystansu do 1500 kilometrów, 400 euro dla dystansu od 1500 do 3500 kilometrów i 600 euro w przypadku jeszcze większej odległości. Po nowelizacji, w indywidualnych przypadkach, kary mogą sięgać nawet 25 tysięcy euro. Jak na razie skarg do Komisji Ochrony Praw Pasażerów nie ma wiele, a przewoźnicy raczej nie uchylają się od płacenia kar. Warto więc upominać się o swoje. Warto znać swoje prawa Obowiązujące od 17 lutego tego roku rozporządzenie nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy ustanawia wspólne zasady rekompensaty i pomocy pasażerom w przypadku odmowy przyjęcia na pokład i odwołania lub opóźnienia lotu większego niż dwie godziny. W przypadku odmowy przyjęcia pasażera na pokład samolotu lub anulowania rejsu przewoźnik ma obowiązek zaoferowania pasażerowi rekompensaty finansowej oraz pomocy. Prawo to obowiązuje w przypadku wszystkich lotów, łącznie z przelotami czarterowymi, pod warunkiem, że pasażer stawi się w odpowiednim czasie do odprawy w porcie lotniczym Unii Europejskiej lub w porcie poza Unią Europejską, jeśli ma wykupiony bilet na lot obsługiwany przez przewoźnika unijnego, którego celem podróży jest port lotniczy leżący w granicach Unii. Jeśli do odprawy zgłosi się większa liczba pasażerów, niż ilość miejsc w samolocie, przewoźnik powinien najpierw poszukać osób chętnych przełożyć rejs za rekompensatą (zwrot opłaty przewozowej lub alternatywny rejs do portu docelowego). Jeśli nikt nie zgłosi się na ochotnika, przewoźnik ma obowiązek zaoferować pasażerom, dla których nie starczy miejsc w samolocie rekompensatę pieniężną. Podobne regulacje dotyczą rejsów opóźnionych o więcej niż dwie godziny, a jeśli opóźnienie jest większe niż pięć godzin, przewoźnik ma obowiązek zwrócić pasażerowi opłatę za przewóz. Przewoźnik ma również obowiązek zapewnienia pasażerom wyżywienia i miejsca w hotelu, transportu do hotelu oraz dodatkowych świadczeń (telefon, faks, itp.). W przypadku anulowania rejsu pasażer ma prawo do otrzymania zwrotu opłaty przewozowej lub skorzystania z alternatywnego połączenia do celu podróży oraz wyżywienia i pobytu w hotelach, w razie potrzeby. Podobnie jak w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, pasażerowi należy się rekompensata. Jeśli przewoźnik nie wypłaci rekompensaty w ciągu siedmiu dni od anulowania rejsu lub nie zaproponuje Według prawa, przewoźnik ma obowiązek ustosunkować się do reklamacji w ciągu siedmiu dni od jej otrzymania. Jeśli wylot następuje z kraju Unii Europejskiej, skargę składa się w kraju wylotu. Jeśli wylot ma miejsce z kraju nienależącego do Unii, natomiast port docelowy leży w granicach Unii, a lot jest obsługiwany przez przewoźnika unijnego, skargę należy złożyć w kraju docelowym. Nazwę i adres właściwych władz oraz szczegółowe informacje o organizacjach udzielających porad lub pomocy w przypadku wszelkich innych skarg można pasażerowi innego rejsu, w odpowiadającym mu terminie, należy jak najszybciej wnieść na niego skargę. W przypadku, kiedy zaginie lub zostanie uszkodzony bagaż, pasażer ma prawo do odszkodowania. Roszczenia dotyczące uszkodzonego bagażu należy zgłosić w terminie siedmiu dni od daty jego odbioru, a w przypadku bagażu opóźnionego w terminie 21 dni od odbioru. Prawo swoje, życie swoje... W przypadku sporu między linią lotniczą a pasażerem na temat wypłaty odszkodowania, ostateczną decyzję podejmuje Komisja Europejska. Tak było w przypadku linii British Airways, którą w sierpniu tego roku zaskarżyło ponad 100 pasażerów. Ich podróże zakłócił strajk pracowników londyńskiego lotniska Heathrow. Gdyby przewoźnik musiał ponieść koszt należnych podróżnym odszkodowań, przestój na lotnisku kosztowałby go 60 milionów funtów, czyli dwa razy więcej niż stracił na samym strajku. Prawo regulujące sprawy odszkodowań dla pasażerów wyłącza z odpowiedzialności przewoźnika sytuacje spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, których linie lotnicze nie mogły przewidzieć. Jeśli pojawiają się wątpliwości lub spór między pasażerami a przewoźnikiem, krajowy wymiar sprawiedliwości sprawdza, czy pasażerowie mają prawo do odszkodowań czy też nie. Pasażerowie British Airways mogą obejść się smakiem, żadnych odszkodowań nie dostaną. Koniec oszustw? Do Londynu za złotówkę! - kuszą reklamy. Małym druczkiem na dole dopisano: cena nie zawiera opłat lotniskowych. Taka informacja jest nie tylko niepełna, ale też myląca, a promocyjny bilet za złotówkę może faktycznie kosztować nawet 300 zł. Choć chyba nikt już nie daje się nabrać na nierealnie niskie ceny biletów lotniczych, Urząd Lotnictwa Cywilnego zdecydował, że postępowanie przewoźników polegające na wliczaniu do opłat lotniskowych dodatkowych należności z tytułu zapewnienia ochrony, kosztów paliwa, ubezpieczenia, itp. jest nieuzasadnione. ULC wystąpił do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ocenę stosowanych przez przewoźników praktyk. Jeśli praktyka marketingowa stosowana przez przewoźników zostanie uznana za godzącą w prawa pasażerów, linie lotnicze będą musiały ją zmienić. Problemem jest nie tylko strategia handlowa uzyskać, dzwoniąc pod bezpłatny numer Europe Direct: (informacja w języku polskim) lub pisząc na adres poczty elektronicznej: mail@europe-direct.cec.eu.int. Skargi od pasażerów w Polsce przyjmuje Komisja Ochrony Praw Pasażerów, tel lub , w Londynie zajmuje się tym Air Transport Users Council, tel i Civil Aviation Authority, tel

14 przewoźników, ale również wysokość naliczanych opłat lotniskowych. Z analizy przeprowadzonej przez ULC wynika, że wysokość opłat lotniskowych wyszczególnianych na biletach lotniczych często znacznie różni się od wysokości opłat pobieranych od przewoźnika przez zarządzającego lotniskiem. Często przewoźnicy do podstawowej ceny biletu, wprowadzają również dodatkowe opłaty pokrywające koszty oferowanych usług, jak opłata paliwowa, opłata za wystawienie biletu, opłata za bezpieczeństwo. ULC uważa, że informowanie klientów, iż wszystkie stosowane przez przewoźników dopłaty do podstawowej ceny biletu (która wynosi 1 zł) stanowią opłaty lotniskowe jest nie tylko nieprawdziwe, ale przedstawia również w niekorzystnym świetle porty lotnicze. Urząd Lotnictwa Cywilnego zaleca pasażerom zwracanie uwagi na wysokość opłat lotniskowych doliczanych przez linie lotnicze do cen bile- tów, a także przez biura podróży do cen wycieczek, gdyż te również pobierają często zawyżone opłaty lotniskowe. A może autobusem? Wzrost liczby przewoźników, rosnąca konkurencja na rynku i coraz większa popularność tanich linii lotniczych sprawiają, że spełniają się czarne wizje operatorów autobusowych dotyczące popytu na ich usługi. Logicznym w tej sytuacji wydawałoby się poszukiwanie dróg do przyciągnięcia nowych klientów i utrzymania starych. Przewoźnicy autobusowi chwycili się najprostszej deski rachunku promocji. Operatorzy obniżają ceny, żeby utrzymać konkurencyjność w stosunku do biletów lotniczych. Jednak w walce o utrzymanie klientów kluczową rolę powinno odgrywać również dbanie o pasażerów tak, by zadowoleni wrócili do firmy. Tu jednak okazuje się, że nie wszyscy przewoźnicy przywiązują do tego wagę. Po podróży na trasie Wielka Brytania Polska do redakcji Gońca zadzwonił oburzony czytelnik. Pan Mieczysław Gruszka zwykle lata samolotem, jednak sytuacja zmusiła go do wybrania się jeden, jedyny raz do Polski autobusem. Nigdy więcej nie chcę tego przeżywać mówi. Pan Mieczysław jest oburzony zachowaniem kierowców, którzy, jak twierdzi, z autobusu pracodawcy zrobili swoje własne państwo, w którym dzierżą władzę. Sposób, w jaki kierowcy traktują pasażerów jest nie do przyjęcia żali się pan Mieczysław. Zaczęło się już na londyńskim dworcu Victoria. Kolegi pana Mieczysława, który miał wykupiony bilet, nie wpuszczono do autobusu z braku miejsc. Dopiero po awanturze wszedł do autokaru. Z miejscem musiał pożegnać się ktoś inny, mniej przebojowy. Przy wchodzeniu do autokaru, kierowca zapisywał w przejściu dane pasażerów. Kiedy ktoś próbował go ominąć, usłyszał: Gdzie? Nie widzi, że piszę?! Sama podróż nie należała do przyjemności, także za sprawą kierowców. Ten z kierowców, który aktualnie nie prowadzi, ma za zadanie obsługiwać pasażerów, m.in. podawać im kawę i herbatę. Niestety, nie zawsze jest na miejscu wyjaśnia pan Mieczysław. Kiedy jeden z podróżnych chciał sam nalać sobie gorącej wody z termosu do kubka, cały autobus usłyszał krzyk kierowcy: Ej, ja ci w torbie nie grzebię! Takie przykłady można mnożyć bez końca. Pan Mieczysław ma też inne zastrzeżenia do przewoźników autobusowych. Inna firma, wystawiając bilet otwarty nie informuje pasażerów, że przy rezerwacji miejsca trzeba będzie do niego dopłacić. Tylko 50 zł, ale jeśli ktoś nie jest na to przygotowany, skąd ma wziąć dodatkowe pieniądze? - zadaje pytanie pan Mieczysław. Opowiada też historię swojego brata, który przed świętami chciał podać paczkę do Polski. Kierowcy autokarów trudnią się tym procederem nielegalnie za opłatą pobieraną do kieszeni przewożą paczki autobusem należącym do ich pracodawcy. Pana Mieczysława nie zbulwersował jednak sam proceder, ale wysokość opłaty, jakiej zażądał kierowca za tę usługę. Zaczął negocjacje od 200 funtów za karton z odtwarzaczem DVD w środku. Sam odtwarzacz kosztował o połowę mniej. W końcu stanęło na 100 funtach, ale ta cena była nie do zaakceptowania dla brata i zrezygnował. Pan Mieczysław po tym jednym razie ma dość doświadczeń z przewoźnikami autobusowymi. Nigdy więcej nie wsiądę do autokaru, choćby bilet lotniczy miał mnie kosztować fortunę dodaje na pożegnanie. Tak źle i tak niedobrze. Kiedy nie możemy pozwolić sobie na klasę biznes, a podróżować czasem przecież trzeba, wybór nie jest łatwy. Często, niestety, działa zależność im niższy koszt biletu, tym większe ryzyko, że usługa nie będzie świadczona na odpowiednim poziomie. Jednak między nieuprzejmym kierowcą a wysłaniem pasażerów do innego portu lotniczego, niż ich właściwy cel podróży, różnica jest ogromna. Pozostaje mieć nadzieję, że prawo regulujące sprawę odszkodowań dla pokrzywdzonych pasażerów będzie coraz doskonalsze i coraz lepiej egzekwowane. Albo, że przewoźnicy przestaną popełniać błędy Wzrost liczby przewoźników, rosnąca konkurencja na rynku i coraz większa popularność tanich linii lotniczych sprawiają, że spełniają się czarne wizje operatorów autobusowych dotyczące popytu na ich usługi. Chcecie opowiedzieć nam o swoich doświadczeniach z tanimi przewoźnikami? Piszcie na adres: redakcja@goniec.com lub: Goniec Polski, 12 Central Chambers, The Broadway, W5 2NR Ealing 14 Goniec Polski

15 english page Fly away Chris Dziadul is a Londonbased journalist and editor. A contributor to Goniec Polski, he below offers an English-language summary of the adjacent article and his opinions on the subject it covers. One of my first experiences of what can go wrong in the wonderful world of aviation was when I found myself at JFK airport in New York waiting to board a budget flight back to London. Despite having a valid ticket, I was told the flight was overbooked and that the next available one would only be in two to three days time. Given the choice of either sleeping in the terminal or paying a premium to another, much more reliable airline that offered to fly me back almost right away, I had no hesitation in reaching for my wallet. The moral of the story was that by paying just a little extra one often gets a lot more, especially when it comes to flying. Put another way, penny pinching is not always the best course of action, and strange though it may seem might sometimes even lose you money. Last year s EU expansion into Central and Eastern Europe opened up a vast new market for budget travel, and now it is possible to fly from (very outer) London to capital cities from the Baltic Republics to the former Yugoslavia, along with numerous regional destinations in such countries as Poland, for what appears to be almost next to nothing. It goes without saying that this has proved to be godsend for the many Poles in the UK wishing to travel home and having hitherto only been able to afford a two-day coach journey. On the other hand, life is not all it seems when you use a budget airline, as a growing number of Poles new to this mode of travel are slowly finding out. Firstly, the advertised low fare is something you ll be lucky to pay, and should you wish to travel at certain busy times of year such as the summer holiday season, Christmas and New Year the asking price may even be higher than that charged by a traditional airline such as BA or LOT. Secondly, you ll be flying from and arriving at an airport a ridiculously long distance from your final destination (in some cases well over an hour by bus or coach). You should also forget about complimentary food and drink on the plane, and be prepared for a less than generous baggage allowance. If that s not all, the chances of your flight being delayed, cancelled or diverted are pretty high. It goes without saying that the airline industry has changed dramatically in recent years, and no more so than since the 9/11 terrorist attack on the US. First and foremost, heightened security costs, coupled with higher fuel charges, have contributed to a significant rise in the cost of flight tickets. One from London to South America, for instance, could be bought for in the region of between the early 1980s and 2001/2. Now, however, it will set you back at least 20% more. Buy a BA ticket online to a European destination and you ll find that tax and other surcharges will increase its final cost by up to 50%. Budget airlines have stepped into this breach by offering their customers or certainly those who are prepared to buy their flight tickets weeks if not months in advance real savings. I, for one, am happy to use them providing the savings are substantial, even after allowing for the inconvenience (and expense) of getting to and from Luton or Stansted airports. On the other hand, there is always a fear at the back of my mind that something will go wrong. Its less to do with safety standards in Europe are probably among the highest in the world than the prospect of finding myself in another JFK scenario. The unfortunate thing is that bailing out is likely to cost me much more than did all those years ago, and I might end up appearing in a reality show on airline travel in the process. The Polish Times 19 listopada

16 fot. K. Frais wydarzenia Lech Wałęsa w Londynie Były prezydent Lech Wałęsa był honorowym gościem obchodów 87. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Uroczystość odbyła się w czwartek w Ambasadzie RP w Londynie. Wcześniej prezydent uczestniczył w uroczystym lunchu, wydanym z okazji 25. rocznicy Solidarności przez przewodniczącego Izby Gmin Michaela Martina. Podczas lunchu prezydent odznaczył 14 Brytyjczyków, którzy w latach 80. wspierali polską Solidarność. Wśród nich są historyk prof. Norman Davies, publicyści Neal Ascherson i Timothy Garton Ash, były minister ds. europejskich Denis MacShane oraz były minister spraw zagranicznych Malcolm Rifkind. Spotkanie w brytyjskim parlamencie Wałęsa podsumował z właściwą sobie ironią, mówiąc że liczył na wystąpienie przed całą Izbą Gmin, a nie w»stołówce«izby Gmin, ale mimo wszystko było ciekawie i bardzo miło. W wystąpieniu podczas wieczornej uroczystości w ambasadzie polskiej, na której obecnych było kilkuset przedstawicieli polskiej emigracji, podkreślił, że to Ojciec Święty Jan Paweł II był na tyle sugestywny, by obudzić Polaków w latach 80. Wałęsa ocenił, że 70 proc. zasług za to, że Polacy odzyskali wolność w 1989 roku, miał Jan Paweł II. 30 proc. należałoby oddać Solidarności i Lechowi Wałęsie, czyli mnie dodał, tylko trochę żartując, były prezydent. Zgromadzeni przyjęli to oklaskami. Dawno już w ambasadzie polskiej nie zgromadziło się tyle osób. Ścisk na sali podczas przemówienia prezydenta był taki, że na krótko po nim zemdlała jedna z uczestniczek spotkania i konieczne okazało się wezwanie karetki. Były prezydent podziękował weteranom, którzy poświęcili swe życie, by Polska i świat stały się wolne. W emigracji był zamysł budowy świata pokojowego i zjednoczonego. Trzeba było wysłać najlepszych synów i córki w świat, by przygotować te wielką szansę. Jestem za, a nawet przeciw - powiedział Lech Wałęsa pytany o opinię w sprawie mniejszościowego rządu Kazimierza Marcinkiewicza. Przyznał, że sam chciał osiągnąć to, co osiągnęli Lech i Jarosław Kaczyńscy. Chciałem mieć system prezydencki, oni mają rząd i prezydenta, więc mają wszelkie szanse zrobić to, co mi się nie udało. Mogą wprowadzić system prezydencki trochę tylnymi drzwiami dodał. Jeśli Kaczyńscy wiedzą, po co zdobyli władze, może to wyjść naprawdę na dobre dla Polski. Dajmy im szansę. Ale oczywiście przygotujmy się, gdyby szli w złą stronę. Wówczas trzeba będzie się im przeciwstawić - zapowiedział. Komentując poparcie dla rządu ze strony Samoobrony i LPR Wałęsa ocenił, że to konsekwencja demokracji. Żeby otrzymać możliwość rządzenia, podparto się tymi, którzy chcieli popierać dodał. Pytany o możliwość współpracy z prezydentem-elektem Lechem Kaczyńskim, Wałęsa powiedział, że wszędzie tam, gdzie będzie interes Polski, Kaczyński może na niego liczyć. Za granicą nigdy nie powiem o nim nic złego. Tego nie wolno robić, możemy się prać w kraju. Jeżeli Lech Kaczyński spełni choć połowę tego, co obiecał, będę go popierał - oświadczył Wałęsa. Lech Wałęsa przebywał w Londynie przez trzy dni. Towarzyszyła mu, pełniąca od paru dni funkcję asystentki, 23-letnia córka Maria. (zet) 16 Goniec Polski

17 wydarzenia fot. Z. Drzewiecki Kwaśniewski po raz ostatni We wtorek 8 listopada po raz ostatni w roli prezydenta Aleksander Kwaśniewski z małżonką przybyli z dwudniową pożegnalną wizytą do Wielkiej Brytanii. ZBIGNIEW DRZEWIECKI Wizyta rozpoczęła się od spotkania Prezydenta RP z premierem Wielkiej Brytanii Tony Blairem na Downing Street oraz krótkiej konferencji prasowej. Z siedziby premiera prezydent udał się od Ambasady RP, gdzie wręczył wysokie odznaczenia państwowe pięciu działaczom londyńskiej emigracji oraz przewodniczącemu Rady Dyrektorów Europejskiego Kongresu Żydów Mosze Kantorowi. Po uroczystości w ambasadzie prezydent wziął udział w spotkaniu poświęconym projektowi budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. W drugim dniu wizyty Prezydent RP wraz z małżonką został przyjęty na audiencji pożegnalnej przez królową Elżbietę II. Sześcioro odznaczonych W trakcie uroczystości w ambasadzie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski prezydent odznaczył działacza społecznego i politycznego Kazimierza Móchlińskiego oraz członka Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej ds. brytyjsko-polskiej współpracy wywiadowczej w latach II wojny światowej Jerzego Kulczyckiego. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymał z rąk prezydenta jeden z pomysłodawców utworzenia Europejskiej Federacji Polonijnych Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych oraz członek władz Zjednoczenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii dr inż. Ryszard Chmielowiec. Prezydent wręczył też Krzyże Oficerskie Orderu Odrodzenia Polski Aleksandrze Kulczyckiej i Eugenii Maresh, działającym aktywnie w Polsko- -Brytyjskiej Komisji Historycznej. Mosze Kantor otrzymał z rąk polskiego prezydenta Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej. Aleksander Kwaśniewski podziękował wszystkim działaczom brytyjskiej emigracji za ich wsparcie w dążeniu Polski do NATO i Unii Europejskiej. Pamiętamy o waszym wkładzie, jesteśmy wam wdzięczni, bez was Polska byłaby inna, byłaby gorsza, nie mogłaby być dzisiaj wolna i demokratyczna - oświadczył prezydent. Podziękował także emigracji za kontakty, jakie utrzymuje z Polakami na Ukrainie i Białorusi. Ku czci Muzeum Historii Żydów Polskich ma zostać otwarte w 2009 roku, na placu przed pomnikiem The Polish Times 19 listopada 2005 Bohaterów Getta w Warszawie. Ma ono upamiętniać tysiąc lat historii Żydów w Polsce. Multimedialna ekspozycja zajmie 4 tys. metrów kwadratowych. Kwaśniewski sprawuje honorowy patronat nad projektem budowy muzeum. Projekt wspierają zarówno instytucje publiczne, w tym polski rząd, jak i prywatne. W trakcie spotkania prezydent powiedział m.in.: We wspaniale zaprojektowanym przez fińskich architektów Muzeum Historii Żydów Polskich pragniemy przywrócić pamięć o żydowskim świecie. O polsko-żydowskim świecie. Będzie to swoista, jedyna w swoim rodzaju wędrówka śladami wielu pokoleń Żydów, którzy żyli między nami. Do aranżacji wystawy i prezentacji eksponatów wykorzystane zostaną najnowocześniejsze techniki multimedialne. Chcemy za ich pomocą upamiętnić wielkich przywódców religijnych, takich jak Bal Szem Tow czy Mordechaj Alter, przywódców politycznych Bundu i wielu innych partii żydowskich, ojców założycieli Izraela, Dawida ben Guriona, Menachema Begina czy też mojego przyjaciela Szimona Peresa, który jest przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Honorowego budowy Muzeum. Zamierzamy przywrócić obraz ubogich sztetlów i fabrykanckich pałaców, przywołać pamięć postaci polskich patriotów: pułkownika Berka Joselewicza poległego za Polskę w boju z Austriakami i bohaterskich żydowskich żołnierzy walczących w polskiej armii na stokach Monte Cassino. Przypomnimy teatr Estery Racheli Kamińskiej, dorobek wielkiego pianisty Artura Rubinsteina i wspaniałą twórczość literacką laureata nagrody Nobla, Isaaca Bashevisa Singera Żydów wywodzących się z Polski, bez których trudno wyobrazić sobie i polską, i światową kulturę. Z pewnością nie zabraknie w tym szczególnym panteonie tak dobrze znanych, zwłaszcza tu - na Wyspach Brytyjskich, postaci, jak fenomenalny artysta Feliks Topolski, słynny poeta Marian Hemar czy wspaniały wydawca Mieczysław Grydzewski że wspomnę tylko trzy nazwiska, choć ich lista jest przecież niepomiernie dłuższa. Bardzo jestem rad, że i społeczność Wielkiej Brytanii państwa, które właśnie sprawuje przewodnictwo w Unii Europejskiej chce odegrać znaczącą rolę w powstaniu tej placówki ( ). Jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, za którego kadencji zaczęła się materializować ta wspaniała idea już dziś zapraszam wszystkich Państwa do odwiedzin muzeum. Myślę, że wiele z obecnych tu osób przybędzie wręcz na jego otwarcie w 2009 roku. Zatem do zobaczenia za cztery lata w Warszawie! Do zobaczenia w Muzeum Historii Żydów Polskich, w którego powstanie wnoszą Państwo tak znaczący wkład! Marcinkiewicz przyjedzie w listopadzie Nowy premier Kazimierz Marcinkiewicz jest zaproszony do złożenia wizyty w Londynie, która mogłaby dojść do skutku jeszcze w listopadzie powiedział w trakcie konferencji prasowej na Downing Street prezydent Aleksander Kwaśniewski. Prezydent rozmawiał z premierem Blairem także o unijnym budżecie na lata Wielka Brytania, która w tym półroczu przewodniczy UE, deklaruje, że chce doprowadzić do kompromisu budżetowego jeszcze w tym roku. Główną przeszkodą w porozumieniu jest jednak spór o kilkumiliardowy brytyjski rabat we wpłatach do unijnej kasy, którego likwidacji domagają się m.in. Francja i Niemcy. Aleksander Kwaśniewski podkreślił, że Polska oczekuje podjęcia decyzji jeszcze podczas brytyjskiego przewodnictwa w Unii. 17

18 Tacy sami, ale inni Sztuką wbrew pozorom wcale niełatwą do opanowania, jest umiejętność konwersowania na błahe tematy (tzw. small talk ). Anglicy są w tym mistrzami. MONIKA CROUSE Decyzja o opuszczeniu własnego kraju i udaniu się w nieznane nigdy nie jest prosta. W grę wchodzi nie tylko konieczność opanowania obcego języka, ale również przystosowanie się do innych obyczajów. W czasach globalizacji, kiedy kultury europejskie mają tak wiele wspólnego, łatwo zapomnieć o tym, że w pewnych aspektach wciąż się jednak różnimy. Poznanie zasad dobrego wychowania uznawanych przez mieszkańców kraju, do którego się udajemy może nam znacznie ułatwić nawiązanie znajomości, znalezienie pracy i szybszą integrację ze społeczeństwem. Trzymaj dystans... ale bez przesady Tradycyjnie Anglików uważa się za naród dość chłodny, mało wylewny i czasem aż przesadnie uprzejmy. Stereotyp ten nie do końca mija się z prawdą. Wystarczy spojrzeć na sposób, w jaki wyspiarze się witają. Zapomnijmy o pocałunkach, czy padaniu sobie w ramiona. Jeżeli nie jesteś rodziną, najbliższym przyjacielem, bądź zaginionym i odnalezionym po latach krewnym, uścisk dłoni zupełnie wystarczy. Nadmierny kontakt nie jest w większości wypadków mile widziany. Pamiętaj również, że standardowe pytanie how are you? nie jest zaproszeniem do wyłuszczenia twoich problemów egzystencjalnych. Szczególnie jeśli zadaje je kasjer w supermarkecie. Biorąc to pod uwagę, szokująca jest swoboda, z jaką przeciętny Anglik używa w odniesieniu do mało znanych osób płci żeńskiej wyrażeń takich jak dear, czy też love. Nie wynika to wcale z braku szacunku i jest zupełnie normalne. Zanim więc się obrazisz i wysyczysz przez zęby: nie jestem twoim kochaniem!, ugryź się w język - możesz wyjść na prawdziwą wiedźmę... Przepraszam, proszę, dziękuję... Wszyscy wiemy, że o powyższych słowach nie należy na co dzień zapominać. Anglicy jednakże wydają się ich używać z dużo większą niż my, Polacy, częstotliwością. Wielokrotnie na początku mojego pobytu w Londynie nie mogłam się nadziwić, że to mnie przepraszano, kiedy kogoś niechcący potrąciłam lub nastąpiłam na czyjąś nogę w metrze. Teraz sama łapię się na tym, że odruchowe sorry wymyka mi się nawet wtedy, gdy to ja jestem ofiarą. Czy podliczyliście kiedyś liczbę thank you s, które wymieniacie ze sprzedawcą w sklepie? W Polsce dziękujemy raz, odchodząc od kasy. W Wielkiej Brytanii przynajmniej trzy, w porywach do czterech (przy podaniu gotówki, po otrzymaniu reszty, przed wyjściem ze sklepu). Polityka pubowa Jeżeli udajesz się na drinka z kilkoma osobami, wyjdziesz na gbura, kupując piwo tylko dla siebie. Stawianie kolejek ( buying rounds ) jest niezwykle istotnym elementem brytyjskiej kultury. Jeżeli zaakceptowałeś czyjąś ofertę, należałoby się odwdzięczyć. Osoby, które się z tym ociągają lub opuszczają pub zanim przyjdzie ich kolej stawiania, prędzej czy później stają się przedmiotem drwin reszty towarzystwa. Dość powszechne jest również zrzucanie się na początku wieczoru (np. po 10 funtów) do garnuszka (tzw. pot lub kitty ) i korzystanie z tej wspólnej puli, aż do jej wyczerpania. W związku z wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących licencji na sprzedaż alkoholu, godziny otwarcia pubów i barów ulegną wkrótce drastycznym zmianom. Obecnie jednak, większość miejsc wciąż zamyka swoje podwoje o godzinie Pamiętaj więc, że nawet jeśli sympatyczny barman zgodził ci się sprzedać ostatnie piwo o tej właśnie porze, nie znaczy to, że możesz je sączyć do północy. Po 20 minutach ma on pełne prawo stać się niesympatyczny i poprosić cię o opuszczenie lokalu. Transport publiczny Obraz dobrze nam znany. Godzina szczytu w metrze. Pociąg wypełniony po brzegi i... cisza jak makiem zasiał. 80 proc. pasażerów zagłębionych w lekturze, pozostałe dwadzieścia wpatruje się w podłogę. Jeżeli ktoś ośmieli się zakłócić spokój, to jest duża szansa, że będzie to: a) grupa Włochów/Hiszpanów, którzy z natury nie mówią, tylko krzyczą b) grupa podchmielonych Polaków/Australijczyków/Południowoafrykańczyków c) grupa bardzo nietrzeźwych Brytyjczyków wracających z meczu piłki nożnej Pełne dezaprobaty spojrzenia szybko ci uzmysłowią, że tego typu zachowanie nie jest przez Anglików akceptowane. Równie niegrzeczne jest zbyt intensywne obserwowanie współpasażerów. Jeżeli nie masz przy sobie książki lub gazety, poczytaj ogłoszenia lub pokontempluj swoje nogi. Cokolwiek robisz, nie gap się na ludzi. Świadczy to o wyjątkowym braku manier. O czym rozmawiamy Sztuką wbrew pozorom wcale niełatwą do opanowania, jest umiejętność konwersowania na błahe tematy (tzw. small talk ). Anglicy są w tym mistrzami. Do ich ulubionych tematów należy pogoda (i ciągłe na nią narzekanie), transport publiczny (szczególnie w Londynie), sposób spędzania weekendów, wakacji i oczywiście piłka nożna. Tak jak w Polsce, lepiej unikać rozmów na temat polityki, religii, czy też zarobków - chyba, że dobrze kogoś znamy. Zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym Brytyjczycy uprawiają small talk dużo częściej niż Polacy. My jesteśmy dużo bardziej konkretni. Dzwoniąc na przykład do klienta, po przedstawieniu się i przywitaniu, przejdziemy od razu do sedna sprawy. Typowy Anglik spędzi pierwsze kilka minut na pogawędce nawet jeśli tak naprawdę wcale go nie interesuje, jak klient spędził weekend, czy też jak się miewa jego żona. Kilka dodatkowych rad W restauracji/na obiedzie u znajomych poczekaj z rozpoczęciem jedzenia na resztę towarzystwa i nie wstawaj od stołu, zanim wszyscy nie skończą. Inaczej niż w Polsce, nalanie sobie samemu wina jest jak najbardziej akceptowane, chociaż to twoi sąsiedzi po obu stronach powinni o to zadbać (jak również ty o twoich sąsiadów). Nie wpadaj niezapowiedziany, Anglicy cenią sobie bardzo prywatność. Uszanuj kolejkę przed autobusem, czy też klubem. Wciskanie się ( jumping the queue ) jest bardzo źle widziane. Chociaż tego akurat nas, Polaków nie trzeba uczyć... Nie określaj Szkotów, Irlandczyków, czy też Walijczyków mianem Anglików. Możesz utracić kilku potencjalnych przyjaciół. Pamiętaj: When in Rome, do as the Romans do lub jeśli wolisz: Włażąc między wrony, krakaj jak i one. Czasem naprawdę warto. Bycie świadomym różnic kulturowych i dostosowanie się do nich może ci nie tylko ułatwić życie na obczyźnie, ale również otworzyć nowe horyzonty Goniec Polski

19 The Polish Times 19 listopada

20 City pod nadzorem specjalnym Nie ma pytania czy, ale kiedy terroryści dokonają zamachu na centrum światowej finansjery - londyńskie City - tak twierdzi James Hart, komisarz policji działającej na terenie City, odpowiedzialnej za bezpieczeństwo tej najbogatszej mili kwadratowej świata. KATARZYNA BZOWSKA Jego zdaniem, City jest dokładnie obserwowane przez grupy terrorystyczne, które robią rozpoznanie ewentualnych celów. Dla komisarza Harta zamachy z 7 i 21 lipca były tylko próbą generalną. W tych zamach przede wszystkim ucierpieli pasażerowie jadący w kierunku City. Nikt nie wie, w co terroryści uderzą następnym razem. Niestety - twierdzi Hart - wiele firm lekceważy obawy. A przecież, jeśli ktoś chce uderzyć w rząd, zabić jak najwięcej ludzi i spowodować jak największe szkody materialne, to centrum finansowe jest najlepszym celem. Zaledwie 50 proc. firm znajdujących się w obrębie City ma przygotowane plany jak przetrwać w razie ewentualnego ataku. Wiele innych dopiero po lipcowych zamachach zaczęło je przygotowywać. Pierwszym krokiem dla dużych firm - zdaniem policji - powinno być przeniesienie departamentu segregującego pocztę poza główny budynek. Zawsze bowiem istnieje niebezpieczeństwo przysłania przesyłki zawierającej materiały wybuchowe, chemiczne lub biologiczne. Wybuchy 7 lipca miały miejsce na obrzeżach City i nie dotknęły żadnej z działających tam instytucji w sposób bezpośredni. Giełda co prawda na kilka godzin wstrzymała pracę, ale nie zanotowano długotrwałego załamania rynku, jak to miało miejsce w przypadku ataku w Stanach Zjednoczonych 11 września 2001 r. Wszelkie straty giełda już odrobiła - jej obroty są obecnie najwyższe od roku, choć nadal jeszcze nie udało się osiągnąć poziomu z 2000 r. Londyńska Giełda Metali musiała zawiesić działalność na kilka dni - jej siedziba znajduje się w pobliżu stacji metra Aldgate, a policja zablokowała otaczający stację teren. Także i ta giełda szybko odrobiła straty. Kilka innych firm, m.in. Prudential, jeden z największych ubezpieczycieli i szwajcarski bank handlowy UBS, który musiał ewakuować się z siedziby przy Liverpool Street na żądanie policji, miały okazję, by sprawdzić, czy ich programy działań na wypadek ataku terrorystycznego są sprawne. Takie przygotowania są konieczne. Według szacunków specjalistów 90 proc. firm, które stracą z jakiegoś powodu swoje dane komputerowe w ciągu następnych dwóch lat zostanie zamkniętych. Tak było po zamach w Nowym Jorku, który dotknął także firmy brytyjskie - 58 proc. poniosło straty, a jedna na osiem - dotkliwe straty. Komisarz Hart nie chce wywoływać paniki. Nie ma żadnych informacji wywiadowczych na temat przyszłych ataków, ale nie oznacza to, że City jest bezpieczne. Było ono przecież celem działania terrorystów przez ostatnie 30 lat. Najpoważniejszy, w 1992 r., zburzył zabytkowy budynek Giełdy Bałtyckiej i spowodował śmierć jednej osoby. Wtedy po raz pierwszy zainstalowano wokół City zapory betonowe, a samochody wjeżdżające do centrum były sprawdzane. Obecnie w dziewięciu nowych punktach wjazdu do City zainstalowano kamery. W ostatnich latach kilkakrotnie udało się zapobiec zamachom. Kiedy i w jakich okolicznościach - komisarz nie chce udzielić informacji. Unieruchomienie City spowodowałoby ogromne straty finansowe nie tylko dla Wielkiej Brytanii, ale dla całej Unii Europejskiej. W finansach zatrudnionych jest w City ponad 300 tys. osób (dane z 2003 r.), a dochód tego sektora przynosi 11,2 proc. dochodów całej brytyjskiej stolicy. Gdyby City przestało istnieć, Unia Europejska poniosłaby straty wartości prawie 19 mld funtów, a 100 tys. miejsc pracy w całej Europie uległoby likwidacji. City, jako potęga finansowa, nie ma praktycznie biorąc konkurenta. Tej pozycji nie zachwiało wprowadzenie euro i utworzenie Europejskiego Banku Centralnego z siedzibą we Frankfurcie. Wielka Brytania może być lub nie być w euro. To decyzja rządu - mówią fi Goniec Polski