Psychologia Finansowa PIENIĄDZE, A SZCZĘŚCIE

Transkrypt

1 Psychologia Finansowa PIENIĄDZE, A SZCZĘŚCIE

2 Początki badań nad Ekonomią Szczęścia 1974r. Easterlin Czy wzrost ekonomiczny zwiększa pomyślność ludzi? Jednostki (społeczeństwa) zamo niejsze są na ogół szczęśliwsze, ale wzrost dochodów nie zwiększa poczucia ich szczęścia, lub zwiększa je tylko do określonego poziomu

3 Co dają nam pieniądze? poczucie bezpieczeństwa pewien komfort życia wiele możliwości, w tym edukacji, podróży, poznawania ludzi i świata Czy jednak wszystkie te czynniki warunkują poczucie szczęścia?

4 Co dają nam pieniądze? Daniel W. Sack, Betsey Stevenson i Justin Wolfers Istnieje pewna relacja między dochodami, a szczęściem Jeżeli zwiększy y asze do hody ze USD do USD, to wzrost aszej satysfak ji ędzie taki sa, jak w o e ie zwiększe ia aszy h zarobków z USD, do USD. Gdy zwiększy y do hody z USD do USD, zadowole ie wzrasta, le z ie osiąga pułapu zadowole ia z poprzed iej podwyżki. Jest iejsze. By uzyskać efekt podo y ależało y spodziewać się podwyżki o aj iej z USD do USD, a wię po raz kolej y podwoić te do hody. Tutaj rów ież wkrada się a paradoks Easterli a, po ieważ w pew y o e ie osiąg ie y pułap, po który zadowole ie z kolej y h podwyżek ędzie z a zą o spadać. Będzie y ieć tyle pie iędzy, że przesta ą ieć o e dla as znaczenie.

5 Szczęście, a dobrobyt obywateli Inglehart (1990r.) i Deaton (2008r.) Niewielka nawet różnica PKB oznacza dużą różnicę w poziomie dobrostanu w krajach ubogich, natomiast w krajach zamożnych nachylenie krzywej regresji dobrostanu i dochodu jest bliskie zeru.

6 Dobrostan psychiczny, a ekonomiczny Ada Leung (2007r.) Zachowania Finansowe prowadzą do wzrostu Materialnego Dobrostanu, który przenosi się na Subiektywny Dobrostan, na podstawie którego kształtuje się Dobrostan Psychologiczny (Emocjonalny Dobrostan i Szczęście)

7 Cebulowa teoria szczęścia Józef Czapiński (1992, 1997, 2001r.) Istnieje trójpoziomowa struktura dobrostanu psychicznego: Najgłębszy, genetycznie zdeterminowany i nie zawsze w pełni świadomie doświadczany poziom to WOLA YCIA. Poziom środkowy zawiera niektóre hedonistyczne (bilans emocjonalny i pewne satysfakcje) oraz eudajmonistyczne (np. poczucie sensu życia) miary dobrostanu tzn. subiektywnie doświadczane wartości własnego życia. Na najbardziej zewnętrzny poziom składają się bie ące doświadczenia afektywne oraz satysfakcje cząstkowe, odnoszące się do konkretnych aspektów życia (rodzina, praca, finanse, warunki mieszkaniowe, czas wolny itd.) DO WIADCZźNIA AFEKTYWNE I SATYSFAKCJE CZ STKOWź OGÓLNY DOBROSTAN SUBIEKTYWNY WOLA YCIA

8 Teoria GÓRA - DÓŁ Ogólne poczucie zadowolenia, czy też szczęścia, ewentualnie optymizm, pogoda ducha, nadzieja warunkują sytuacje cząstkowe i ich intensywność. Jest ono dane genetycznie, wyuczone w procesie dorastania, wychowania i niezależne.

9 Teoria DÓŁ - GÓRA Na ogólne zadowolenie z życia składa się suma (bądź też jakość ważona) zadowolenia z pracy, pieniędzy, dzieci, miejsca zamieszkania, małżeństwa, itd.. Bierze się pod uwagę wymiar czasu. Ważna jest też częstotliwość doświadczeń i uczuć z nimi związanych oraz ich intensywność.

10 Psychologiczne funkcje przedmiotów Instrumentalne: Utylitarna Hedonistyczna Interpersonalna Ekonomiczna Eksploracyjna Symboliczne: Ekspresyjna ekspresja Ja Ekspresyjna ekspresja tożsamości społecznej Ekspresyjna przedłużenie Ja Sentymentalna (retrospektywna) Społeczna (prestiżowa)

11 Paradoks materializmu Im silniejsza motywacja, tym większe (w pewnych granicach) prawdopodobieństwo sukcesu. To nie pragnienie pieniędzy prowadzi do pieniędzy, lecz brak pieniędzy sprawia, e stają się one szczególnie po ądaną wartością.

12 Materializm Berridge (1999r.) lubienie czegoś kontrolowane jest przez inny system neuronalny niż chcenie. System chcenia związany jest z tymi samymi strukturami mózgowymi, co system lęku i obaw. Skrajni materialiści nie mog się oprzeć pokusie mno enia pieniędzy, mimo iż nie zawsze znajdują w tym przyjemność, a często jak dowodzą badania stają się przez to wręcz mniej szczęśliwi; podobnie jak narkomani i alkoholicy.

13 Materializm Myers (2000r.) Wieloletni sondaż prowadzony na studentach amerykańskich pokazuje systematyczną zmianę motywacji kontynuowania nauki: nadzieję na większe pieni dze wyra ało w latach 60. XX w. 40% nastolatków, a w 2000 r. ju 74%. Dokładnie odwrotny był trend związany z pozamaterialnymi oczekiwaniami, które w tym czasie stopniały z 80% wskazań do 40% Liczni publicyści i badacze społeczni nie mają żadnych wątpliwości, że pieni dze w bogatych krajach wcale nie trac na znaczeniu i e ich zdobywanie tym bardziej ludzi absorbuje, im więcej ich maj.

14 Materializm dobry, czy zły? Małgorzata Górnik Durose (2002r.) Materializm mo emy podzielić na 2 aspekty: DOBRY formalny, bez uczuciowego zabarwienia, gdy służy nam do zaspokajania potrzeb bytowych i funkcjonalnych ZŁY chęć posiadania jako cel sam w sobie, uzależnienie psychiczne, przymus kupowania

15 Czy szczęście jest kapitałem, na którym można zarabiać? Barbara Fredrickson (2011r.) Bardziej ródłem bogactwa jest szczę cie ni bogactwo jest ródłem szczę cia Pozytywne emocje, takie jak radość czy śmiech, mogą mieć znacznie większe znaczenie dla ludzi i to dzięki nim są oni w stanie zarabiać większe pieniądze. Pozytywne emocje rodzą zaufanie.

16 Chcesz, czy musisz? Aaron Ahuvia (2002r.) Działania motywowane zewnętrznie NIE sprzyjaj do wiadczaniu szczę ciaą Cele zewnętrzne podejmowane z obowiązku, nakazu, poczucia winy lub dla zewnętrznych gratyfikacji. Działania motywowane wewnętrznie powi zane z do wiadczaniem szczę ciaą Cele związane z samorealizacją, psychologicznym rozwojem, szacunkiem dla samego siebie.

17 Polacy, pieniądze i szczęście Badania CBOS (2012r.) Bogatsi Polacy częściej niż biedniejsi szukaj celu ycia poza pieniędzmi. Badanie potwierdziło też, że ocena stanu materialnego i wykształcenie poprawiają samopoczucie naszych Rodaków. Pozytywne stany emocjonalne częściej odczuwali badani, którzy lepiej oceniają swoją sytuację materialną. Pozytywne my lenie to także częściej cecha ludzi lepiej wykształconych.

18 Posiadania pieniędzy - zagrożenia fizyczne i psychiczne Choroby/zaburzenia psychiczne związane z pieniędzmi: Zakupoholizm czyli uzależnienie od dokonywania zakupów Zaburzenie osobowo ci, mania wy szo ci Depresja

19 Posiadania pieniędzy - zagrożenia fizyczne i psychiczne ycie celebrytów szczególnie nara one jest na popadanie w ró nego rodzaju nałogi, czy depresje z powodu wielkości ich majątku i łatwego dostępu do u ywek. Nie bez znaczenia jest tu te codzienne ycie w blasku fleszy.

20 Szkoła żłówna żospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ŻINANSź I RACHUNKOWO Ć studia niestacjonarne Gr. 1 Rok 3 Anuszewski Tomasz Bączkowska Karolina Ciołek Magdalena