Urazy miêœniowo-szkieletowe

Transkrypt

1 Urazy miêœniowo-szkieletowe ROZDZIA 7 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 85

2 86 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE OBJAWY OBRA EÑ MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWYCH Pacjent podtrzymuje w³asn¹ koñczynê (samoszynowanie). Obrzêki. Deformacje (niezwyk³y wygl¹d). Zmiany zabarwienia skóry (st³uczenia, siniaki). Otwarta rana. Widoczne od³amy koœci. Ból i/lub tkliwoœæ nad miejscem urazu. Trzeszczenia i zgrzytania powodowane przez tr¹ce o siebie koñce z³amanych koœci. Brak ruchomoœci koñczyn (pora enie). Ograniczone lub bardzo s³abe ruchy koñczyny. Ból w czasie ruchu. Zanik czucia lub kr¹ enia poni ej miejsca urazu (wymagaj¹ natychmiastowej interwencji).

3 OBJAWY PRAWDOPODOBNEGO URAZU KRÊGOS UPA Odpowiedni mechanizm urazu. Zmieniony stan œwiadomoœci lub nieprzytomnoœæ. Zanik czucia lub/i ruchów którejkolwiek koñczyny. Uczucie mrowienia w którejkolwiek koñczynie. Ból i/lub tkliwoœæ w lub wokó³ szyi lub pleców. Pora enie przepony i intensywne u ywanie dodatkowych miêœni oddechowych w czasie oddechu (pacjent ma trudnoœci w oddychaniu). Bezwiedne oddawanie moczu lub stolca. URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 87

4 88 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE RÊCZNE UNIERUCHOMIENIE SZYI I G OWY 1. Stañ przy pacjencie w pozycji umo liwiaj¹cej uchwycenie jego g³owy z obu stron. Przy³ó swoje rêce tak, by przykrywa³y one uszy pacjenta. Unieœ g³owê pacjenta tak, by lekko opiera³a siê na pod³o u. 2. U³ó g³owê pacjenta w pozycji neutralnej (fizjologicznej), utrzymuj¹c naturaln¹ krzywiznê krêgos³upa szyjnego. 3. Wesprzyj swoje przedramiona o pod³ogê albo o klatkê piersiow¹ lub plecy pacjenta. 4. Jeœli w trakcie przemieszczania g³owy lub szyi do pozycji neutralnej (fizjologicznej), pacjent poczuje ból lub ty poczujesz opór, ZAPRZESTAÑ tych dzia³añ i utrzymuj g³owê i szyjê pacjenta w pozycji zastanej. 5. Jeœli pacjenta zasta³eœ w pozycji na brzuchu, obróæ go wzd³u d³ugiej osi cia³a na plecy, stosuj¹c ca³y czas rêczne unieruchomienie szyi i g³owy tak, by g³owa nie przemieszcza³a siê w stosunku do tu³owia. 6. Utrzymuj rêczne unieruchomienie szyi i g³owy pacjenta do czasu uzyskania pe³nego unieruchomienia, np. na desce.

5 Ryc Rêczne unieruchomienie szyi i g³owy URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 89

6 90 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE OBJAWY I OZNAKI PRAWDOPODOBNEGO OBRA ENIA G OWY Ból, obrzêk, deformacja lub otwarte rany g³owy. Zmieniony stan œwiadomoœci lub utrata przytomnoœci po urazie. Nieregularny oddech. Nierówne Ÿrenice, s³aba reakcja lub brak reakcji Ÿrenic na œwiat³o. Nieprawid³owa mowa. Os³abienie lub pora enie jednej lub obu koñczyn po jednej stronie cia³a. Wyciek krwi lub/i p³ynu mózgowo-rdzeniowego z ucha. Widoczna tkanka mózgowa. Krwiaki okularowe (wokó³ obojga oczu). Krwiaki za jednym lub oboma uszami. Postêpowanie z pacjentami z obra eniami g³owy Nie ruszaj cia³a pacjenta, chyba e jest to absolutnie niezbêdne. Jeœli bêdziesz musia³ to zrobiæ, chroñ jak najlepiej jego krêgos³up. Rêcznie unieruchom g³owê i szyjê poszkodowanego. W celu udro nienia górnych dróg oddechowych zastosuj manewr wysuniêcia uchwy. Wspomagaj oddech pacjenta, jeœli potrzeba. Podaj tlen do oddychania, jeœli to mo liwe. Opanuj krwotoki zewnêtrzne. Zaopatrz wszelkie otwarte rany.

7 Nie tamuj adnego krwotoku lub wycieku p³ynu mózgowo-rdzeniowego z ucha. Jedyne co wolno zrobiæ, to przykryæ je ja³owym gazikiem, aby zabezpieczyæ przed zabrudzeniem. Stale obserwuj podstawowe funkcje yciowe pacjenta, nie wy³¹czaj¹c stanu œwiadomoœci. URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 91

8 92 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE OGÓLNE ZASADY UNIERUCHAMIANIA MIEJSC PO URAZACH MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWYCH Unieruchom miejsce obra enia. Rozetnij lub usuñ ubranie znad miejsca obra enia i zaopatrz wszystkie otwarte rany. Oceñ kr¹ enie, czucie i ruchy w okolicy dalszej (obwodowej) w stosunku do miejsca obra enia. Unieruchom za pomoc¹ szyny dwa stawy s¹siaduj¹ce z miejscem obra enia. Jeœli uraz dotyczy stawu, unieruchom za pomoc¹ szyny koœci powy ej i poni- ej stawu. Unieruchom miejsca urazu za pomoc¹ szyny w pozycji zastanej. Stopa i rêka (d³oñ) powinny byæ unieruchamiane w pozycji czynnoœciowej. Po unieruchomieniu za pomoc¹ szyny ponownie oceñ kr¹ enie, czucie i ruchy w okolicy dalszej (obwodowej) w stosunku do miejsca obra enia. U ywaj najró niejszych podk³adek, aby zapobiegaæ miejscowemu uciskowi szyny na tkanki.

9 OCENA KR ENIA, CZUCIA I MO LIWOŒCI RUCHU 1. Oceñ têtno na têtnicy promieniowej przy obra eniach koñczyny górnej. 2. Oceñ czucie przy obra eniach koñczyny górnej przez lekkie uciskanie opuszki palca i zapytanie pacjenta, czy coœ czuje. URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 93

10 94 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 3. Oceñ ruchy przy obra eniach koñczyny górnej, prosz¹c pacjenta o podniesienie rêki lub œciœniêcie twojej rêki. 4. Oceñ têtno na têtnicy grzbietowej stopy przy obra- eniach koñczyny dolnej.

11 5. Oceñ czucie przy obra eniach koñczyny dolnej przez lekkie uciskanie opuszki palucha i zapytanie pacjenta, czy coœ czuje. 6. Oceñ ruchy przy obra eniach koñczyny dolnej, prosz¹c pacjenta o zgiêcie stopy lub ruch stop¹ przeciwny do twojego nacisku. URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 95

12 96 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE TECHNIKI UNIERUCHOMIENIA ZA POMOC SZYN 1. Unieruchomienie obra enia pojedynczego palca. 2. Unieruchomienie palca wobec zdrowego palca.

13 3. Sposób unieruchamiania w pozycji zastanej izolowanego obra nia stawu ³okciowego (za pomoc¹ sztywnych szyn). URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 97

14 98 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 4. Unieruchomienie dwóch s¹siednich stawów w obra eniu przedramienia (dziêki uprzejmoœci dr. med. Piotra Koprowskiego).

15 5. Sposób unieruchamiania w pozycji zastanej izolowanego obra enia stawu kolanowego (za pomoc¹ sztywnych szyn). 6. Elastyczna szyna zastosowana przy obra eniu kostki. URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 99

16 100 URAZY MIÊŒNIOWO-SZKIELETOWE 7. Unieruchomienie dwóch s¹siednich stawów z zastosowaniem dwóch szyn w obra eniu podudzia.