Sprawozdanie merytoryczne

Transkrypt

1 Sprawozdanie merytoryczne z działalności Fundacji Ocalenie w 2009 roku. KRS: Adres: Warszawa, ul. Ordynacka 9, lokal 21 Zarząd: Dorota Parzymies - Prezes Zarządu Malika Abdoulvakhabova - Wiceprezes Zarządu Kamil Kamiński - Członek Zarządu Piotr Bystrianin - Członek Zarządu Główne kierunki działań Fundacji w 2009 roku Fundacja Ocalenie w 2009 roku w pierwszej kolejności skoncentrowała się na rozwijaniu oferty pomocowej Punktów Konsultacyjnych dla cudzoziemców w Warszawie i w Łomży. Uzupełnieniem udzielanej w nich pomocy była organizacja bezpłatnych kursów języka polskiego i organizacja warsztatów i imprez kulturalnych sprzyjających integracji uchodźców i imigrantów ze społeczeństwem przyjmującym. Odpowiadając na potrzeby społeczności wielokulturowej Warszawy w stołecznym Punkcie Konsultacyjnym oprócz mentorów uchodźców pochodzących i specjalizujących się w pomaganiu uchodźcom z Północnego Kaukazu zatrudniono również mediatorów kulturowych - osoby wywodzące się z krajów pochodzenia imigrantów i specjalizujące się w pomaganiu cudzoziemcom z krajów arabskich, Kaukazu Południowego, Afryki i Ukrainy. Dzięki czemu zarówno pomoc bezpośrednia jak i udzielana telefonicznie lub poprzez pocztę była dostępna dla osób posługujących się językami: angielskim, arabskim, czeczeńskim, francuskim, gruzińskim, polskim, rosyjskim i ukraińskim. Kontynuowano organizację warsztatów z tematyki kontaktu międzykulturowego, różnic międzykulturowych i pracy z cudzoziemcami dla urzędników państwowych, funkcjonariuszy policji i straży granicznej oraz pracowników i wolontariuszy organizacji pozarządowych. Kontynuowano również działania na terenie Gruzji oraz współpracę z organizacjami pozarządowymi z Gruzji.

2 Działania w Łomży oraz w powiatach Łomżyńskim i Zambrowskim. Ze względu na trudną sytuację uchodźców w Łomży, Fundacja w 2009 roku podejmowała wiele starań związanych z rozwijanie oferty pomocowej skierowanej do uchodźców mieszkających w tym mieście oraz ze wspieraniem integracji pomiędzy uchodźcami i polską społecznością lokalną. Znacząco została rozwinięta oferta Punktu Konsultacyjnego dla uchodźców w Łomży. Oprócz wsparcia i porad trzech mentorów uchodźców (2 kobiet i mężczyzny), uchodźcy mogli w Punkcie korzystać z pomocy psychologa, prawnika, doradcy zawodowego i pracownika socjalnego pomagającego w szukaniu mieszkań oraz kontaktach z OPS. W okresie 5 miesięcy od momentu rozwinięcia oferty pomocowej w sierpniu do końca grudnia 2009 roku z porad udzielanych w Punkcie skorzystało 127 różnych osób, mentorzy udzielili 417 porad a pozostali specjaliści 113 porad. Oprócz wsparcia i porad udzielanych w Punkcie pracownicy Punktu pomagali uchodźcom w załatwianiu różnego rodzaju spraw formalnych lub związanych ze zdrowiem (wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu itp.) wspierając ich jako tłumacze i doradcy. Konsultacje były udzielane w językach: czeczeńskim, polskim i rosyjskim. Rozpoczęto również organizacje darmowych, profesjonalnych kursów języka polskiego i kultury polskiej dla dorosłych uchodźców. Kursy były prowadzone w trzech grupach (dwóch podstawowych i jednej zaawansowanej). Kursy zakończyły się egzaminem który zdało 31 uchodźców. Stworzono też młodzieżowy zespół tańców kaukaskich Kaukaz, do którego rekrutowano młodzież uchodźczą mieszkającą w Łomży. Młodzi ludzie uczyli się tradycyjnych kaukaskich tańców pod okiem profesjonalnego choreografa pochodzącego z Czeczenii. Dla zespołu przygotowane zostały także tradycyjne stroje taneczne, które nadają występom zespołu wyjątkowy i profesjonalny charakter. Dzięki uczestnictwu w próbach i występach zespołu młodzi uchodźcy poznają swoją rodzimą kulturę, a występ są dla nich okazją do zaprezentowania tej kultury polskiej i czeczeńskiej publiczności. W próbach zespołu uczestniczyło około 20 osób a występy obejrzało ponad 300 osób. Ważną częścią działań prowadzonych w Łomży były również warsztaty kierowane zarówno do uchodźców jak i do Polaków. Warsztaty kierowane do uchodźców miały głównie charakter preintegracyjny i integracyjny przygotowujący osoby mieszkające w ośrodku dla uchodźców do życia w Polsce. Szczególnie duże znaczenie miały warsztaty dla uchodźców dotyczące polskiego prawa i prowadzone razem z Policją ponieważ oprócz roli informacyjnej służyły również zmniejszaniu dystansu pomiędzy uchodźcami i państwowymi funkcjonariuszami. Warsztaty kierowane do Polaków koncentrowały się z jednej strony na dostarczaniu wiedzy i umiejętności przydatnych w pracy z uchodźcami dla urzędników i pracowników urzędu pracy oraz opieki społecznej. Z drugiej strony warsztaty miały na celu uwrażliwianie mieszkańców Łomży w tym szczególnie społeczności szkolnych na sytuację uchodźców oraz dostarczanie uczniom i nauczycielom wiedzy o kulturze krajów, z których przyjeżdżają uchodźcy oraz o motywach

3 przyjazdu do Polski. W warsztatach wzięło udział około 700 osób. Duże znaczenie miały również organizowane przez Fundację imprezy kulturalne, których uczestnikami byli zarówno uchodźcy jak i mieszkający w Łomży Polacy. W pierwszej połowie grudnia zorganizowano Dzień Kaukaski w Łomży, w trakcie którego około 100 uczniów łomżyńskich szkół podstawowych wzięło udział w warsztaty o kulturach krajów Kaukazu i uchodźcach oraz mini warsztatach tańca czeczeńskiego. W dalszej artystycznej części imprezy, skierowanej głównie do młodzieży i dorosłych, uczestniczyło około 300 osób. Ponadto w ośrodku dla uchodźców Czerwonym Borze zorganizowano imprezę z okazji Dnia Dziecka dla dzieci mieszkających w tym ośrodku oraz ośrodku w Łomży. Imprezę zorganizowano we współpracy z dyrekcją i pracownikami obu ośrodków oraz Caritas Białystok i Polską Fundacją imienia Roberta Schumana. W trakcie imprezy dzieci uczestniczyły w różnego rodzaju zabawach a na zakończenie otrzymały paczki z prezentami. W Dniu Dziecka wzięło udział około 110 dzieci i 60 dorosłych. Istotną częścią działań prowadzonych w Łomży była również współpraca z samorządem, miejskim ośrodkiem pomocy społecznej, urzędem pracy, szkołami i policją dzięki czemu możliwości pomagania uchodźcom i wspierania integracji uchodźców i polskiej społeczności lokalnej były dużo skuteczniejsze i miały szerszy zasięg. Działania w Łomży były realizowane dzięki dofinansowaniom z Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców (EFU), budżetu państwa, Podlaskiego Urzędu Wojewódzki i polskiego przedstawicielstwa Wysokiego Komisarza do spraw Uchodźców (UNHCR). Działania w Warszawie W 2009 roku zarząd Fundacji podjął decyzję by ze względu na coraz bardziej widoczną wielokulturowość Warszawy istotnie rozszerzyć ofertę pomocową kierowaną do imigrantów. W związku z tym rozwinięto działalność Punktu Konsultacyjnego w Warszawie dostosowując oferowaną w nim pomoc do potrzeb imigrantów i uzupełniając ją o bezpłatne kursy języka polskiego. Pomoc udzielana w Punkcie Konsultacyjnym dla cudzoziemców w Warszawie była dostępna zarówno dla uchodźców jak i imigrantów, którzy mogli skorzystać z pomocy dwojga mentorów uchodźców (kobiety i mężczyzny), czterech mediatorów kulturowych (2 kobiet i 2 mężczyzn), psychologa, prawnika, doradcy zawodowego i pracownika socjalnego. W okresie 8 miesięcy od maja do końca grudnia 2009 roku w Punkcie Konsultacyjnym udzielono 359 konsultacji (z czego mentorzy i mediatorzy udzielili 132 a pozostali specjaliści 227). Oprócz wsparcia i porad udzielanych w Punkcie pracownicy Punktu pomagali cudzoziemcom w załatwianiu różnego rodzaju spraw formalnych lub związanych ze zdrowiem (wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu itp.) wspierając ich jako tłumacze i doradcy. Udzielano również wiele porad telefonicznych oraz poprzez pocztę elektroniczną dla osób z całej Polski. Konsultacje były udzielane w ośmiu językach: angielskim, arabskim, czeczeńskim, francuskim, gruzińskim, polskim, rosyjskim i ukraińskim.

4 Rozpoczęto również organizację darmowych kursów języka polskiego i kultury polskiej dla imigrantów mieszkających w Warszawie. Zajęcia były prowadzone przez grupę 10 przeszkolonych wolontariuszy pracujących pod opieką koordynatora wolontariatu. Oprócz zajęć uczestnicy kursów brali udział w wyjściach integracyjnych będących okazją do lepszego poznania polskiej kultury i Warszawy oraz do przećwiczenia w praktyce wcześniej poznanego słownictwa. Zajęcia były prowadzone w 5 grupach o różnym stopniu zaawansowania i odbywały się w godzinach popołudniowych co umożliwiało uczestnictwo w nich osobom pracującym. W okresie październik grudzień 2009 r. odbyło się 80 lekcji, w których wzięło udział 50 różnych osób. Dodatkową formą wsparcia dla cudzoziemców była pomoc rzeczowa w formie odzieży i zabawek przekazywanych przez prywatnych darczyńców oraz w formie pomocy finansowanej ze środków otrzymanych z jednego procenta podatku dochodowego przekazywanego na rzecz Fundacji (produkty spożywcze, balkonik inwalidzki i kule ortopedyczne, lekarstwa, pomoc samotnej uchodźczyni z czworgiem dzieci w przeprowadzce ). Pomoc rzeczowa była udzielana osobom w trudnej sytuacji życiowej i finansowej w tym do rodzin wielodzietnych, kobiet samotnie wychowujących kilkoro dzieci oraz do inwalidów i osób starszych. Ważną częścią działań Fundacji było również organizowanie imprezy kulturalnych i działań w przestrzeni publicznej wspierających integrację cudzoziemców i polskiej społeczności lokalnej. W ramach kampanii społecznej Geo.pl prowadzonej we współpracy z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim, wspierającej integrację społeczności gruzińskiej w Polsce z Polakami oraz promującej kulturę gruzińską, zorganizowano dwa wydarzenia kulturalne Tramwaj do Tbilisi oraz Imprezę kończąca kampanię w Klubokawiarni na ul. Chłodnej 25. W obu imprezach wzięło udział ponad 350 osób. Z okazji polskiego Dnia Niepodległości zorganizowano również imprezę dla cudzoziemców mieszkających w Warszawie, w której wzięło udział ponad 200 osób. Działania w Warszawie były realizowane dzięki dofinansowaniom z Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich (EFI), Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców (EFU), budżetu państwa, Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy (Biuro Polityki Społecznej i Centrum Komunikacji Społecznej) oraz ze środków pochodzących z jednego procentu przekazanego na rzecz Fundacji.

5 Wolontariat Ważną częścią działalności Fundacji jest promowanie i rozwijanie wolontariatu na rzecz cudzoziemców. W 2009 roku wolontariusze wspierali wiele działań prowadzonych przez Fundację. W ramach Programu Szkolenia Wolontariuszy przeszkolonych zostało 23 wolontariuszek. Osoby uczestniczące w szkoleniu wzięły udział w 66 godzinach specjalistycznych warsztatów przygotowujących je do pracy z cudzoziemcami. Poza programem szkolenia zorganizowano również dwa dwudniowe otwarte warsztaty dla osób zainteresowanych wolontariatem, wprowadzające w tematykę pracy z cudzoziemcami, w których łącznie wzięło udział 20 osób. Oprócz wolontariuszy, którzy ukończyli szkolenie działania fundacji wspierała również grupa studentek i studentów z Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagielońskiego odbywających praktyki w Fundacji. W 2009 roku w Fundacji pracowało łącznie 55 wolontariuszek i wolontariuszy, którzy uczestniczyli w następujących działaniach: zajęcia z języka polskiego i kultury polskiej dla cudzoziemców w Warszawie, pomoc w szukaniu mieszkań dla cudzoziemców w Warszawie, organizacja zbiórki zabawek pluszowych dla dzieci uchodźców, organizacja Dnia Dziecka w ośrodku dla uchodźców w Czerwonym Borze, organizacji zajęć dla dzieci i dorosłych osób mieszkających w ośrodku dla uchodźców w Czerwonym Borze w ramach trzydniowej wizyty praktykantów z Uniwersytetu Jagielońskiego, pomoc przy organizacji zajęć dla dzieci uchodźców wewnętrznych z Armenii i Azerbejdżanu przebywających w Polsce na koloniach letnich. Działania w Warszawie były realizowane dzięki dofinansowaniom z Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich (EFI), budżetu państwa i Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Działania prowadzone na terenie całego kraju Fundacja Ocalenie prowadziła również wiele działań na terenie całej Polski związanych przede wszystkim z udzielaniem porad dla cudzoziemców przez telefon i za pośrednictwem poczty elektronicznej, organizacją warsztatów dla urzędników i funkcjonariuszy państwowych i udziałem w rozwiązywaniu trudnych sytuacji.

6 W ramach działalności warszawskiego Punktu Konsultacyjnego były udzielane porady telefoniczne oraz konsultacje poprzez pocztę dla cudzoziemców z obszaru całej Polski. W 2009 roku Fundacja zorganizowała dwa dwudniowe warsztaty z różnic kulturowych i religijnych, w których wzięło udział łącznie 48 funkcjonariuszek i funkcjonariuszy Straży Granicznej. Szczególnie ważna dla osób uczestniczących okazała się możliwość osobistego kontaktu i zadawania pytań w trakcie warsztatów, mentorom uchodźców i mediatorom kulturowym występującym w roli ekspertów kulturowych. Fundacja wspierała również państwowe instytucje państwowe mające kontakt z cudzoziemcami poprzez tłumaczenie dokumentów na języki krajów pochodzenia imigrantów i uchodźców (Straż Graniczna i Urząd Pracy) oraz udzielanie pomocy przy rozwiązywaniu trudnych i kryzysowych sytuacji (bunt w zamkniętym ośrodku Straży Granicznej w Białej Podlaskiej). Ponadto kampania społeczna Geo.pl objęła swoim zasięgiem cały teren Polski za pośrednictwem internetowego polsko-gruzińskiego portalu społecznościowego oraz dzięki kampanii outdoorowej w Warszawie, Katowicach i Poznaniu. Większość działań prowadzonych poza Warszawą i Łomżą było realizowanych dzięki dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich (EFI) oraz budżetu państwa. Współpraca z polskimi instytucjami i organizacjami Duże znaczenie w działaniach prowadzonych przez Fundację miała współpraca z polskimi instytucjami państwowymi i organizacjami pozarządowymi. Fundacja kontynuowała dobrą współpracę z Caritas Polska współdziałając przy pomocy dla cudzoziemców w Warszawie oraz organizując wspólnie działania na rzecz uchodźców w Województwie Podlaskim. Kontynuowano również współpracę z innymi organizacjami działającymi na rzecz uchodźców i imigrantów w Warszawie w tym szczególnie często ze Stowarzyszeniem Centrum Inicjatyw Międzykulturowych oraz Stowarzyszeniem Interwencji Prawnej. Kontynuowano również współpracę z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim i Podlaskim Urzędem Wojewódzkim oraz z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Łomży, Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie. Nawiązano także współpracę z ambasadami i konsulatami krajów pochodzenia imigrantów służącą polepszeniu dostępności informacji wśród cudzoziemców o pomocy zapewnianej przez Fundację. Fundacja nawiązała ścisłą współpracę z Departamentem Polityki Migracyjnej MSWiA, której wynikiem była między innymi wspólna realizacja projektu Wsparcie reintegracji społecznej osób przemieszczonych wewnętrznie (IDPs) - warsztaty terapeutyczno-rekreacyjne dla dzieci IDPs z Armenii i Azerbejdżanu w lipcu i sierpniu 2009 roku w ramach implementacji Programu Polskiej Pomocy Zagranicznej (Polska Pomoc) na 2009 rok. Ze względu na obszar działalności Fundacji związany z pomocą dla cudzoziemców ważną częścią prowadzonych działań była także współpraca z Urzędem do Spraw Cudzoziemców i Strażą Graniczną polegająca na podejmowaniu wspólnych działań na rzecz cudzoziemców oraz na organizacji warsztatów.

7 Współpraca międzynarodowa i działania za granicą Nieodzownym elementem działalności Fundacji jest współpraca międzynarodowa z zagranicznymi organizacjami oraz podejmowanie działań poza granicami Polski i Unii Europejskiej. W sierpniu 2009 roku pracownik Fundacji odbył wizytę w Gruzji w celu zbadania przyczyn wzrostu migracji obywateli gruzińskich do Polski oraz zbadania sytuacji uchodźców wewnętrznych, żyjących w strefie buforowej, powstałej po ostatniej wojnie rosyjsko-gruzińskiej w sierpniu 2008 roku. W trakcie wizyty w Gruzji wysłanniczka Fundacji odbyła wiele spotkań z przedstawicielami mniejszości kurdyjskiej i organizacjami skupiającymi mniejszości etniczne w Gruzji oraz wzięła udział w spotkaniu z IOM Gruzja. Po wizycie została opracowana kampania informacyjna dotycząca sytuacji prawnej uchodźców Polsce i Unii Europejskiej skierowana do potencjalnych migrantów a gruzińskim partnerom przekazano materiały informacyjne w językach rosyjskim i gruzińskim. Dwoje pracowników Fundacji wzięło również udział w wizycie studyjnej w Armenii i Azerbejdżanie będącej kontynuacją i podsumowaniem projektu Wsparcie reintegracji społecznej osób przemieszczonych wewnętrznie (IDPs). W trakcie wizyty pracownicy Fundacji spotkali się z przedstawicielami instytucji rządowych i organizacji pozarządowych w odwiedzanych krajach. Fundacja kontynuowała również współpracę z niemieckimi organizacjami pozarządowymi zajmującymi się pomocą dla cudzoziemców w tym szczególnie z XENION - Pomoc psychologiczna dla uchodźców politycznych i bzfo - Berlin Center for the Treament of Torture Victims. Współpraca z zachodnio-europejskimi organizacjami jest szczególnie ważna ze względu dużą ilość osób deportowanych do Polski z tych krajów na mocy Konwencji Dublińskich. W warszawskim Punkcie Konsultacyjnym zorganizowano spotkania z delegacjami z berlińskiego Caritasu oraz przedstawicielem władz samorządowych miasta Berlin, które służyły wymianie dobrych praktyk i wzmacnianiu współpracy. W Łomży była goszczona również delegacja przedstawicieli organizacji pozarządowych z Estonii. Wizyta ta służyła wymianie dobrych praktyk i rozwijaniu współpracy. Podsumowanie działalności Fundacji w 2009 roku Podsumowując działania prowadzone przez Fundację w 2009 roku na pierwszy plan wychodzą cztery elementy. 1. Idea zatrudniania cudzoziemców do pomocy dla osób pochodzących tych samych co oni kręgów kulturowych sprawdziła się również w pracy z imigrantami (w latach Fundacja wdrożyła tę ideę w pracy z uchodźcami). 2. Powiodło się rozszerzenie oferty pomocowej Punktów Konsultacyjnych w Warszawie i Łomży dążące do zapewnienia cudzoziemcom możliwie kompleksowego wsparcia w jednym miejscu. 3. Sprawdził się również system pracy z cudzoziemcami wykorzystujący bogactwo kompetencji zespołów specjalistów składających się z osób pochodzący z różnych kultur. 4. Potwierdziła się także potrzeba organizacji warsztatów z różnic kulturowych dla urzędników i funkcjonariuszy państwowych mających w pracy kontakt z cudzoziemcami.