RISK MANAGEMENT W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ CZYLI JAK ZARZĄDZAĆ
|
|
- Arkadiusz Kowal
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 RISK MANAGEMENT W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ CZYLI JAK ZARZĄDZAĆ I NIE RYZYKOWAĆ Aleksandra Wojnarowska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Streszczenie Risk management, czyli zarządzanie ryzykiem to jedna z nowych dziedzin zarządzania. Biorąc pod uwagę definicje przedsiębiorstwa, należy wziąć pod uwagę fakt, iż jest ono adresatem wielu ryzyk. Zatem w przedsiębiorstwie liderami prowadzenia prac identyfikujących i opanowujących ryzyko są służby wyspecjalizowane w tej dziedzinie. Zarządzanie ryzykiem to działania nakierowane na identyfikacją zagrożeń, na które narażone są wszelkiego rodzaju podmioty i wyboru metod, służących zabezpieczeniu się przed nimi. Wstęp Każde przedsiębiorstwo rozpatrywane jest jako podmiot gospodarczy, który posiada odrębność prawną, organizacyjną i ekonomiczną i prowadzący działalność w celu zarobkowym, dlatego też jest adresatem wielu ryzyk. W wyniku dążenia do ograniczenia lub wyłączenia zdarzeń losowych występujących w postaci niszczącego oddziaływania sił przyrody lub będących skutkiem działalności ludzi powstała właśnie koncepcja ubezpieczeń. Te zdarzenia losowe są konsekwencją istnienia ryzyka. Stąd zadaniem każdego towarzystwa ubezpieczeniowego jest łagodzenie oraz likwidowanie niepomyślnych skutków zdarzeń losowych, poprzez rozłożenie ciężaru na kilka jednostek, którym takie zdarzenia zagrażają 1. 1 Ronka-Chmielowiec W., Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa 2002, s ISSN , Nr 4 (16) 2013, s
2 W ubezpieczeniowej teorii ryzyka występują takie definicje jak: ryzyko, hazard i niebezpieczeństwo. Ryzyko jest pojęciem znacznie szerszym, a pozostałe są tylko jego elementami lub jego faktorami wpływającymi na jego wielkość, czy natężenie. Niebezpieczeństwo rozumiane jest jako przyczyna, bądź źródło straty, zaś hazard to zespół okoliczności i warunków, w których dane niebezpieczeństwo się realizuje. Risk management to proces identyfikacji zagrożeń, na które narażone są różne podmioty i wyboru najbardziej odpowiednich metod, służących zabezpieczaniu się przed nimi. Zarządzanie ryzykiem zajmuje się problemami niepewności ich realizacji. Pojęcie to oznacza systematyczne, całościowe i metodyczne podejście do radzenia sobie z ryzykiem 2. Istota procesu zarządzania ryzykiem Ryzyko, to zjawisko, które określa się jako coś mało przewidywalnego, nad czym mamy słabą kontrolę i czego rezultaty są niepewne. W literaturze ekonomicznej przyjęło się określenie zarządzania ryzykiem (risk management) dla radzenia sobie z ryzykiem w przedsiębiorstwie. Natomiast w literaturze ubezpieczeniowej do często wymienianych ujęć ryzyka należą te, które traktują się jako: prawdopodobieństwo szkody; możliwość szkody; niepewność; zmienność przyszłych wyników; prawdopodobieństwo innego wyniku od oczekiwanego; możliwość niekorzystnego odchylenia od wyniku na który się oczekuje 3. Ryzykiem dla zakładu ubezpieczeń jest więc możliwość niekorzystnego odchylenia się rzeczywistej wielkości odszkodowań od ich kalkulacyjnej wartości 4. Jak już wyżej wspomniano risk management to proces identyfikacji zagrożeń, na które narażane są wszystkie podmioty tj. ludzie, rodziny, jednostki, organizacja non-profit itd., oraz dobór odpowiednich metod służących zabezpieczeniu się nimi. Klasyfikacja ryzyka w zakładzie ubezpieczeń obejmuje takie elementy jak ryzyko ubezpieczeniowe, kredytowe, operacyjne, rynkowe i inne (Rys. 1) 2 Hadyniak B., Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie, [w:] Hadyniak B., Monkiewicz J. (red.), Ubezpieczenia w zarządzaniu ryzykiem przedsiębiorstwa, Tom I Podstawowy, Poltext, Warszawa 2010, s Tamże, s Ortyński K., Zarządzanie ryzykiem w Zakładzie Ubezpieczeń [w:] Monkiewicz J. (red.), Podstawy ubezpieczeń, Tom III Przedsiębiorstwo, Poltext, Warszawa 2003, s
3 Rysunek 2. Klasyfikacja ryzyk Zakładu Ubezpieczeń Źródło: 153, Do ryzyk ubezpieczeniowych zaliczyć można: umieralność, długowieczność czy koszty. Natomiast przy klasyfikacji ryzyk rynkowych uwzględnia się np. dopasowanie aktywów i pasywów, czy gwarancje zobowiązań. Oprócz wyżej wymienionych kategorii ryzyk w Zakładzie Ubezpieczeń istnieją także inne ryzyka tj. płynność, czy specyficzne dla danej jednostki. Zarzadzanie ryzykiem obejmuje wiele działań, które są ciągłe i cyklicznie się powtarzają. Proces risk management klasyczny obejmuje kilka elementów (Rys. 2). 33
4 Rysunek 4. Etapy procesu zarządzania ryzykiem Źródło: Ortyński K., Zarządzanie ryzykiem w Zakładzie Ubezpieczeń [w:] Monkiewicz J., Podstawy ubezpieczeń. Tom III- przedsiębiorstwo., Poltext, Warszawa 2003, s Etap I to identyfikacja wszystkich ryzyk, czyli potencjalnych szkód. Tutaj należy szczegółowo i systematycznie przebadać istniejące procesy danej organizacji oraz wymagane jest wykrycie ryzyk, na które dany zakład jest narażony. Przy identyfikacji ryzyk wykorzystywane są następujące narzędzia: kwestionariusze analizy ryzyka; schematy procesów i operacji; listy kontrolne; analizy raportów finansowych; dane o szkodach historycznych 5. Kwestionariusze są kluczowym narzędziem, ponieważ zawierają one zbiór pytań dotyczących zagrożeń ubezpieczalnych, jak i nieubezpieczalnych w firmie. Listy kontrolne są zarówno powszechne, jak i zakładów ubezpieczeń. Powszechne listy kontrolne są przykładowymi listami ryzyk w biznesie, natomiast listy firm ubezpieczeniowych są katalogami różnych polis ubezpieczeniowych. Schematy pro- 5 Tamże, s
5 cesów i operacji oraz raporty finansowe ułatwiają poznanie techniczno-organizacyjnych aspektów funkcjonowania firmy, co skutkuje odkryciem specyficznych zagrożeń 6. Głównym celem pierwszego etapu zarządzania ryzykiem jest rozpoznanie wszystkich najistotniejszych ryzyk, dzięki czemu nieświadomie nie będzie mogło wystąpić żadne katastroficzne ryzyko. Zwykle etap ten uważa się za najtrudniejszy, ponieważ wymaga dużego zaangażowania, wysiłku i dalekowzroczności, po to, aby nie pominąć zagrożeń, których skutkiem będzie katastrofa firmy. Drugi etap risk management, czyli oszacowanie potencjalnych szkód w początkowej fazie zajmuje się oszacowaniem możliwości wystąpienia danego ryzyka i rozmiaru jego szkody. Następnie dane te są modyfikowane w celu uzyskania rozkładów częstości i wysokości szkód. Metody manipulacji ryzykiem są zadaniem trzeciego etapu. Podstawowymi metodami są unikanie ryzyka, kontrola ryzyka, jego transfer, czy zatrzymanie ryzyka. Ostatni etap zarządzania ryzykiem zajmuje się wdrożeniem, administrowaniem oraz kontrolowaniem programu risk management. Początkowo w etapie tym zajmuje się wdrożeniem decyzji, które wiążą się z zaprojektowaniem i wdrożeniem wielu uzupełniających programów. Kolejnym zadaniem tego etapu jest sprawdzanie skuteczności przeprowadzonych wcześniej etapów oraz reagowanie na wynikające w trakcie niedoskonałości. Zatem etap ten dostarcza na bieżąco niezbędnych informacji do podejmowania decyzji w przyszłości. Zadaniem działań sprawdzających w risk management jest ustalenie, czy: polityka panowania nad ryzykiem została wprowadzona zgodnie z założonymi planami i czy przynosi przewidywane rezultaty; programy panowania nad ryzykiem zostały wprowadzone zgodnie z założonymi planami i czy przynoszą przewidywane rezultaty; praktyka risk management jest poprawna; nie nastąpiła zmiana poziomu ryzyka; zmieniły się uwarunkowania; zmieniła się podatność na ryzyko 7. Metody manipulowania ryzykiem Jak wyżej wspomniano do głównych metod manipulowania ryzkiem zalicza się: unikanie ryzyka, kontrola ryzyka, jego transfer, dystrybucja ryzyka i zatrzymanie ryzyka. Unikanie ryzyka wiąże się z niezaakceptowaniem czasowym ryzyka, co oznacza, że możliwość pojawienia się szkody została wyeliminowana. Ponadto unikanie ryzyka może oznaczać nieangażowanie się w ryzykowną działalność. Po to, aby uniknąć ryzyka niezbędne jest rozpoznanie niebezpieczeństwa w działalności. Jednym z powodów wyboru tej metody jest prawdopodobieństwo wystąpienia szkody oraz jej wysoki rozmiar. Wnioskować można, że nie można uniknąć wszystkich ryzyk, jednakże 6 Tamże, s Hadyniak B., Zarządzanie ryzykiem, dz. cyt., s
6 redukowanie ich ilości jest jedyną rozsądną alternatywą. W związku z tym zakład ubezpieczeń może nie prowadzić lub zaprzestać prowadzenia pewnych rodzajów ubezpieczeń ze względu na ich wysoki poziom ryzyka 8. Kontrola ryzyka wiąże się z redukcją częstości wystąpienia szkody, ograniczeniem jej rozmiarów, oraz redukcją jej nieprzewidywalności. Mówi się tutaj o dwóch grupach działań: prewencji szkodowej i kontroli szkód. Prewencja szkody ma za zadanie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia szkody. Kontrola szkodowa wynika z sytuacji, gdy mimo prewencji szkodowej nastąpiło pojawienie się szkody, a wtedy jej zadaniem jest ograniczenie jej rozmiarów. Kolejną metodą manipulowania ryzykiem jest transfer. Transfer ryzyka definiowany jest jako przeniesienie jego z podmiotu narażonego na nie, na inny zewnętrzny podmiot. Uwzględnia się tutaj transfer ubezpieczeniowy i nie ubezpieczeniowy. Transfer nieubezpieczeniowy, pojawia się w momencie gdy ryzyko oraz jego skutki są przeniesione na inny podmiot według zasad odmiennych od metody ubezpieczeniowej. Transfer ten następuje przez umowy: transakcji terminowych; najmu lub dzierżawy; inkorporacji lub fuzji firm 9. W konsekwencji umowy jedna ze stron uwalnia się od ryzyka kosztem strony drugiej, według zasad określonych w umowie. Najpowszechniejszą metodą manipulacji ryzyka jest ubezpieczenie. Transfer przez ubezpieczenie wynika z przeprowadzonej analizy ryzyka. Ryzyka należy zdefiniować biorąc pod uwagę czas, miejsce, przyczynę i wielkość. Kolejną metodą manipulowania ryzykiem jest dystrybucja ryzyka. Najogólniej polega ona na podzieleniu skutków finansowych realizacji danego ryzyka na grupę między uczestników wspólnego konsorcjum, funduszu czy też przedsięwzięcia. Ponadto do najpopularniejszych metod manipulowania ryzyka zalicza się jego zatrzymanie. Zatrzymanie ryzyka, oznacza, że skutki szkody, będą przeniesione na osobę, narażoną jej działaniem. Zatrzymanie może miejsc miejsce, jeśli nie zostało zidentyfikowane przed pojawieniem się szkody i może następować świadomie lub nieświadomie. Metoda ta jednakże wymaga zgromadzenia funduszu wewnętrznego lub zewnętrznego. Jedną z form zatrzymania ryzyka w programie ubezpieczeniowym przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego jest udział własny lub franszyza redukcyjna. Formą zatrzymania jest samoubezpieczenie, a jego rozwój następuje tam, gdzie szkody są przewidywalne. Do głównych przyczyn wykorzystania samoubezpieczenia zamiast np. ubezpieczenia zalicza się: wysoki koszt ubezpieczenia (cena ubezpieczenia zawiera koszty działalności ubezpieczeniowej, koszty prowizji pośredników, podatek, zysk); 8 Ortyński K., Zarządzanie ryzykiem, dz. cyt., s Tamże, s
7 przekonanie, iż przy samoubezpieczeniu szkodowość będzie niższa niż w firmie ubezpieczeniowej; przekonanie, że dochody z lokat nie są poprawnie uwzględnione w taryfach składek, stąd przeświadczenie, że samoubezpieczenie jest źródłem redukcji kosztów 10. Natomiast do negatywnych stron samoubezpieczenia zalicza się: brak gwarancji zabezpieczenia na wypadek szkód katastroficznych; możliwość pojawienia się dużej zmienności wydatków na pokrycie szkód; utrata dodatkowych usług oferowanych przez firmę ubezpieczeniową. Stosowane techniki manipulacji ryzykiem Na początek należy wskazać wiele regulacji prawnych ubezpieczeń, które wynikają z charakteru ubezpieczeń tzn.: usługa ubezpieczeniowa jest przyrzeczeniem kompensacji, czyli wypłaty świadczenia; konstrukcja ubezpieczeniowa pozwala zakładowi na dyskryminowanie i nadużywanie swojej pozycji względem klientów 11. Stąd też wyróżnia się dwie główne dziedziny regulacji dotyczące wypłacalności zakładu ubezpieczeń i rynku ubezpieczeniowego. Ta odnosząca się do wypłacalności zakładu ubezpieczeń ma na celu dążenie do zabezpieczenia uprawnionych przed ryzykiem niewypłacenia należnych im świadczeń. Natomiast druga regulacja dotycząca rynku ubezpieczeniowego dba o zapewnienie jego ekonomicznej efektywności. Warto tutaj wspomnieć, że jeśli mówimy o ekonomicznej efektywności, to rynek powinien spełniać podstawowe kryteria: powinien natychmiastowo się dostosowywać do zmian popytu i podaży; niezbędna jest właściwa konkurencja; strony zainteresowany powinny posiadać właściwa wiedzę. W manipulacji ryzykiem w zakładzie ubezpieczeń wykorzystane powinny być pewne wymagania prawne odnoszące się do form organizacyjnych zakładów ubezpieczeń, zasad konstrukcji umowy ubezpieczenia oraz relacji stosunków pomiędzy klientem, a zakładem ubezpieczeń. Ponadto regulowana jest też kwestia cen, co oznacza, że stawki ubezpieczeniowe nie mogą być ustalane poniżej kosztów świadczenia ochrony ubezpieczeniowej. System polityk i programów to jeden ze sposobów manipulacji ryzykiem w zakładzie ubezpieczeń. Polityki dotyczą głównych dziedzin operacji ubezpieczeniowych firmy i w pierwszej kolejności określa się je dla inwestycji finansowych, underwritingu i reasekuracji. Następnie określa się procedury oceny 10 Tamże, s Tamże, s
8 ryzyka inwestycyjnego i zasady funkcjonowania komórek organizacyjnych zajmujących się inwestycjami, tryb podejmowania decyzji oraz przeprowadzenie rozliczeń transakcyjnych. 12 Oprócz polityki, ważne są procedury realizacji danych procesów. Na przykładzie dziedziny inwestycji niezbędne są procedury dla procesów: operacyjnych; kontrolnych; specjalnych. Warto podkreślić, iż efektywność manipulacji ryzykiem wymaga stosownych procedur w każdym z obszarów działalności zakładu ubezpieczeń. Zakończenie Temat ryzyka jest dziś bardzo ważnym zagadnieniem, gdyż towarzyszy on każdemu człowiekowi w każdej dziedzinie jego działalności. Jak przedstawiono powyżej, pojęcie ryzyka jest niejednoznaczne i ciężkie do zdefiniowania. Swoje znaczenie nabiera w działalności gospodarczej, gdzie realizacja jego niesie za sobą duże skutki finansowe. Stąd też istota ryzyka, jego znaczenie, pomiar i zarządzanie ryzykiem jest dziś tematem coraz bardziej pogłębianym. Istota zarządzania ryzykiem polega na ocenie stopnia niepewności dotyczącej przyszłości, co stanowi podstawę do podjęcia możliwie najlepszej decyzji w danej chwili. Stąd też prawidłowe zarządzanie ryzykiem wymaga poprawnego rozpoznawania przez Zakład Ubezpieczeń rodzaju zagrożeń, a następnie ich pomiaru. Następnie niezbędne jest dokonanie wyboru metod, za pomocą których będzie ono zarządzane. W efekcie korzyści płynące z zarządzania ryzykiem to korzyści w postaci lepszych decyzji, lepszych wyników, czy lepszego planowania. Podsumowując risk managment to dziś jedno z ważniejszych zagadanień zarządzania. Zagadnienie ryzyka w zakładzie ubezpieczeń definiuje się jako możliwość niekorzystnego odchylenia się od rzeczywistej wielkości odszkodowań od ich wartości kalkulacyjnej 13. Bibliografia 1. Ronka-Chmielowiec W., Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa 2002, s Hadyniak B., Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie, [w:] red. Hadyniak B., Monkiewicz J., Ubezpieczenia w zarządzaniu ryzykiem przedsiębiorstwa. Tom I Podstawowy, Poltext, Warszawa Ortyński K., Zarządzanie ryzykiem w Zakładzie Ubezpieczeń [w:] Monkiewicz J., Podstawy ubezpieczeń. Tom III- przedsiębiorstwo., Poltext, Warszawa Tamże, s Tamże, s
Finansowanie ryzyka. Metody finansowania. Katedra Mikroekonomii WNEiZ US
Finansowanie ryzyka Metody finansowania FINANSOWANIE RYZYKA Finansowanie ryzyka Definicja: oznacza zarówno faktyczne finansowanie ryzyka jak i finansowanie strat Jest działalnością pasywną w odniesieniu
Bardziej szczegółowodr Hubert Wiśniewski 1
dr Hubert Wiśniewski 1 Agenda: 1. Istota gospodarki finansowej. 2. Cechy charakterystyczne gospodarki finansowej zakładów ubezpieczeń. 3. Wybrane elementy sprawozdawczości finansowej zakładów ubezpieczeniowych:
Bardziej szczegółowoSystematyka ryzyka w działalności gospodarczej
Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Najbardziej ogólna klasyfikacja kategorii ryzyka EFEKT Całkowite ryzyko dzieli się ze względu na kształtujące je czynniki na: Ryzyko systematyczne Ryzyko
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Analiza zmian i tendencje rozwoju rynku ubezpieczeń komunikacyjnych
Spis treści Wstęp... 9 1. Analiza zmian i tendencje rozwoju rynku ubezpieczeń komunikacyjnych w Polsce... 11 1.1. Charakterystyka i regulacje prawne rynku ubezpieczeń komunikacyjnych w Europie... 11 1.2.
Bardziej szczegółowoRyzyko. Ekonomika i organizacja produkcji. Materiały do zajęć z EiOP - L. Wicki Niebezpieczeństwo. Hazard. Zarządzanie ryzykiem
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Ekonomika i organizacja produkcji Ryzyko Zarządzanie ryzykiem Dr inż. Ludwik Wicki Pojęcia występujące w ubezpieczeniowej
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA. Co to jest ubezpieczenie??? Warunki zaliczenia 2014-12-03. Literatura: Literatura: Słownik języka polskiego
Warunki zaliczenia Egzamin pisemny: 22 stycznia 2012 r. Godz. 11.05-12.40 w Sali RA3. UBEZPIECZENIA Prowadzący: dr Jacek Rodzinka Katedra Makroekonomii pokój A 109, tel. (17) 866 11 34 1 jrodzinka@wsiz.rzeszow.pl
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Zarządzanie ryzykiem dr Grzegorz Głód Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 14.10.2013 r. Kto chce mieć absolutną pewność przed podjęciem decyzji nigdy decyzji nie podejmie 1
Bardziej szczegółowoREASEKURACJA KONSPEKT
REASEKURACJA 231170 KONSPEKT 1 Literatura 1. E.J. Voughen, T.Voughen Fundamentals of Risk and Insurance 8-th edition W&S,1999 r. 2. E. Montalbetti Reasekuracja PWE, Warszawa 1970r. 3. K Ciuman Reasekuracja
Bardziej szczegółowospecjalnościowy obowiązkowy polski letni wykład ćwiczenia laboratorium projekt inne C.EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKO2-689 Nazwa modułu Ubezpieczenia i ryzyko w działalności gospodarczej Nazwa modułu w języku angielskim Insurance and Risk in Business Obowiązuje od roku
Bardziej szczegółowoSpis treści CZĘŚĆ I. UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Spis treści Wykaz skrótów......................................................... 8 Wstęp................................................................. 9 CZĘŚĆ I. UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE 1. RYZYKO
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Finanse i Rachunkowość Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. Zarządzanie ryzykiem projektu
Zarządzanie projektami Zarządzanie ryzykiem projektu Warunki podejmowania decyzji Pewność Niepewność Ryzyko 2 Jak można zdefiniować ryzyko? Autor S.T. Regan A.H. Willet Definicja Prawdopodobieństwo straty
Bardziej szczegółowoWstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2
Załącznik do Zarządzenia Nr 10/2011-2012 Dyrektora Zespołu Szkół Integracyjnych z dnia 8 stycznia 2011r. Instrukcja zarządzania ryzykiem Instrukcja zarządzania ryzykiem Wstęp 1 1. Instrukcja zarządzania
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty. Zarządzanie ryzykiem
Akademia Młodego Ekonomisty dr Bartłomiej J.Gabryś Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 25 września 2017 r. bo przypadek to taka dziwna rzecz, której nigdy nie ma dopóki się nie zdarzy bo przypadek to
Bardziej szczegółowoDefinicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka.
Podstawowe pojęcia ubezpieczeniowe. Klasyfikacja ubezpieczeń Ubezpieczenia dzielimy na: Społeczne, Gospodarcze. Ubezpieczenia społeczne naleŝą do sektora publicznego, są ściśle związane z pracownikiem
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1.1.Ilekroć w dokumencie jest mowa o: 1) ryzyku należy przez to rozumieć możliwość zaistnienia zdarzenia, które będzie miało wpływ na realizację
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka kontraktu. Krzysztof Piłat Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej
Ocena ryzyka kontraktu Krzysztof Piłat Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej Plan prezentacji Główne rodzaje ryzyka w działalności handlowej i usługowej przedsiębiorstwa Wpływ udzielania
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM
Załącznik nr 3 do Zarządzenia Dyrektora Nr 6/2011 z dnia 14.12.2011 POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 1.1.Ilekroć w dokumencie jest
Bardziej szczegółowoRegulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego. generali.pl
Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego generali.pl Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego Generali Życie T.U. S.A. REGULAMIN LOKOWANIA ŚRODKÓW
Bardziej szczegółowoMiejsce zarządzania ryzykiem w zarządzaniu bankiem Wykład trzeci
1 Miejsce zarządzania ryzykiem w zarządzaniu bankiem Wykład trzeci 2 Triada celów w wersji tradycyjnej Rentowność Bezpieczeństwo/Ryzyko Płynność Bank nie może osiągać równocześnie więcej niż jednego celu
Bardziej szczegółowoI IV kw roku I IV kw roku WYNIK TECHNICZNY UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH , ,73
aktywa wyszczególnienie początek okresu koniec okresu A. Wartości niematerialne i prawne 262 204,57 225 035,39 1. Wartość firmy 0,00 0,00 2. Inne wartości niematerialne i prawne i zaliczki na poczet wartości
Bardziej szczegółowoAudit&Consulting services Katarzyna Kędziora. Wielowymiarowość zasad rachunkowości finansowej zakładów ubezpieczeń
Wielowymiarowość zasad rachunkowości finansowej zakładów www.acservices.pl Warszawa, 24.10.2013r. Agenda 1. Źródła przepisów prawa (PSR, MSSF, UE, podatki, Solvency II) 2. Przykłady różnic w ewidencji
Bardziej szczegółowoK A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S )
K A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S ) Kod Nazwa w języku polskim Ubezpieczenia w języku angielskim Insurance Wersja Wydział Kierunek Specjalność Specjalizacja/kier. dyplomowania Poziom (studiów)
Bardziej szczegółowoBILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na r
BILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na 31.12.2011 r Wyszczególnienie początek okresu koniec okresu A B C A. Wartości niematerialne i prawne 225 175 1. Wartość firmy 2.
Bardziej szczegółowoSpis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08
Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami 11 1.1. Istota projektu 11 1.2. Zarządzanie projektami 19 1.3. Cykl życia projektu 22 1.3.1. Cykl projektowo realizacyjny 22 1.3.2.
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE
Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 15/2013/2014 Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 2 im. św. Wojciecha w Krakowie z dnia 21. stycznia 2014 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW.
Bardziej szczegółowoK A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S )
K A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S ) Kod UTHRad/E/A/HES / Nazwa w języku polskim: Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w języku angielskim: Motor Third
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia majątkowe
Wprowadzenie do ubezpieczeń Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych 2016/2017 Literatura N. L. Bowers i inni, Actuarial Mathematics, The Society of Actuaries, Itasca,
Bardziej szczegółowoAktywa zakładu ubezpieczeń
Aktywa zakładu ubezpieczeń BILANS NA 31.12.2016 r. Wyszczególnienie 31.12.2015 31.12.2016 A. Wartości niematerialne i prawne 265 232,21 209 100,33 1. Wartość firmy 2. Inne wartości niematerialne i prawne
Bardziej szczegółowoZarządzanie ryzykiem w rozwiązaniach prawnych. by Antoni Jeżowski, 2014
Zarządzanie ryzykiem w rozwiązaniach prawnych by Antoni Jeżowski, 2014 Najbardziej ryzykuje ten, kto lekceważy ryzyko 2 www.mf.gov.pl 3 Ryzyko definicje Ryzyko prawdopodobieństwo, że określone zdarzenie
Bardziej szczegółowoBILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na r. Wyszczególnienie początek okresu koniec okresu
BILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na 31.12.2012 r Wyszczególnienie początek okresu koniec okresu A B C A. Wartości niematerialne i prawne 174 736,80 157 553,89 1. Wartość
Bardziej szczegółowoŚwiadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan. www.radapodatkowa.pl
Świadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan www.radapodatkowa.pl RYZYKO PODATKOWE Marcin Kolmas Definicja pojęcia ryzyka podatkowego na cele naszego spotkania Co to jest ryzyko podatkowe Ryzyko
Bardziej szczegółowoSPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
SPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO Wstęp Ogólny zamysł napisania książki wywodzi się ze stwierdzenia, iż dalszy rozwój rynku ubezpieczeniowego w Polsce jest uzależniony od znacznego zwiększenia
Bardziej szczegółowoKod przedmiotu: PLPILA02-IEEKO-L-5s13-2012ZMISPS Pozycja planu: D13
Kod przedmiotu: PLPILA02-IEEKO-L-5s1-2012ZMIP Pozycja planu: D1 C1 C2 C INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane 1 Nazwa przedmiotu Ubezpieczenia i ryzyko gospodarcze 2 Rodzaj przedmiotu pecjalnościowy/obowiązkowy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Notki o autorach Założenia i cele naukowe Wstęp... 17
Notki o autorach................................................... 11 Założenia i cele naukowe............................................ 15 Wstęp............................................................
Bardziej szczegółowoPlan finansowy pojęcie, istota, budowa. dr hab. Marta Postuła
Plan finansowy pojęcie, istota, budowa dr hab. Marta Postuła Istota planu finansowego Plan finansowy jest ujętym w sposób ilościowy planem zagospodarowania zasobów, mającym zapewnić osiągnięcie celów firmy.
Bardziej szczegółowodr Hubert Wiśniewski 1
dr Hubert Wiśniewski 1 Agenda: 1. Rodzaje i czynniki ryzyka w przedsiębiorstwie ubezpieczeniowym. 2. Miary ryzyka przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. 3. Zarządzanie ryzykiem ubezpieczeniowym w przedsiębiorstwie
Bardziej szczegółowoSystemy zarządzania bezpieczeństwem informacji: co to jest, po co je budować i dlaczego w urzędach administracji publicznej
Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji: co to jest, po co je budować i dlaczego w urzędach administracji publicznej Wiesław Paluszyński Prezes zarządu TI Consulting Plan prezentacji Zdefiniujmy
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I. Postanowienia ogólne
POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1. 1. Zarządzanie ryzykiem jest elementem łączącym kontrolę zarządczą z audytem wewnętrznym. Należy dążyć do minimalizacji ryzyka w funkcjonowaniu
Bardziej szczegółowoRyzyko i zarządzanie ryzykiem w projektach
Wykład objęty jest prawami autorskimi Prof.dr hab. Małgorzata Duczkowska-Piasecka Przedmiot: Zarządzanie projektami biznesowymi Ryzyko i zarządzanie ryzykiem w projektach Ryzyko może być definiowane jako
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój
Warszawa, 31 lipca 2013 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany statutu
Bardziej szczegółowozaliczenie na ocenę 0.5 0.5
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Zał. nr 4 do ZW 33/01 KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Rynkowy system finansowy - ubezpieczenia Nazwa w języku angielskim: Market financial system - insurance
Bardziej szczegółowoWYSZCZEGÓLNIENIE STAN NA STAN NA
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" ul. M. Skłodowskiej-Curie 82 59-301 Lubin Nr statystyczny REGON: 390294404 OGÓLNY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT UBEZPIECZYCIELA sporządzony na dzień: 2014-12-31 Adresat:
Bardziej szczegółowoTU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)
TU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych) Sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2012 roku Aktywa A Wartości niematerialne i prawne 7 900 8 303 1. Wartość
Bardziej szczegółowoISTOTA UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE
ISTOTA UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE Paula Malina Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest omówienie dostępnych na polskim rynku ubezpieczeń na życie. Na
Bardziej szczegółowoRyzyko w działalności przedsiębiorstw przemysłowych. Grażyna Wieteska Uniwersytet Łódzki Katedra Zarządzania Jakością
Ryzyko w działalności przedsiębiorstw przemysłowych Grażyna Wieteska Uniwersytet Łódzki Katedra Zarządzania Jakością Plan Prezentacji Cel artykułu Dlaczego działalność przemysłowa wiąże się z ryzykiem?
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia non-life. Redaktor: Ewa Wierzbicka
Ubezpieczenia non-life. Redaktor: Ewa Wierzbicka Wprowadzenie -Ewa Wierzbicka 11 1. Rynek ubezpieczeń non-life w Polsce -Kazimierz Ortyński 15 1.1. Pojęcie i funkcje rynku ubezpieczeń 15 1.2. Struktura
Bardziej szczegółowoKarta Produktu dla ubezpieczenia na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym Nowa Czysta Energia Zysku
Niniejszy dokument stanowi przykład Karty Produktu przygotowanej w związku z VI subskrypcją ubezpieczenia na życie i dożycie z UFK Nowa Czysta Energia Zysku, uwzględniający kwotę w wysokości 10 tys. zł.
Bardziej szczegółowoMetodyka zarządzania ryzykiem w obszarze bezpieczeństwa informacji
2012 Metodyka zarządzania ryzykiem w obszarze bezpieczeństwa informacji Niniejszy przewodnik dostarcza praktycznych informacji związanych z wdrożeniem metodyki zarządzania ryzykiem w obszarze bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoINFORMACJA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W SZCZYTNIE
INFORMACJA BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W SZCZYTNIE wynikająca z art. 111a ustawy Prawo bankowe Stan na 31 grudnia 2016 roku Spis treści 1. Informacja o działalności Banku Spółdzielczego w Szczytnie poza terytorium
Bardziej szczegółowo(Jan Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach)
UBEZPIECZENIE Ubezpieczenie to urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe,
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU KULTURY SPORTU I REKREACJI W GNIEWKOWIE
Strona1 ZAŁĄCZNIK NR 2 do Zarządzenia Nr DOK.0151.2.7.2016 Dyrektora MGOKSIR z dnia 30.08.2016r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU KULTURY SPORTU I REKREACJI W GNIEWKOWIE zwana dalej:
Bardziej szczegółowoGłównym zadaniem tej fazy procesu zarządzania jest oszacowanie wielkości prawdopodobieństwa i skutków zaistnienia zidentyfikowanych uprzednio ryzyk.
Głównym zadaniem tej fazy procesu zarządzania jest oszacowanie wielkości prawdopodobieństwa i skutków zaistnienia zidentyfikowanych uprzednio ryzyk. Na tym etapie wykonuje się hierarchizację zidentyfikowanych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2. Temat: REZERWY, ICH CHARAKTERYSTYKA, WYCENA, DOKUMENTACJA I UJĘCIE W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ
WYKŁAD 2 Temat: REZERWY, ICH CHARAKTERYSTYKA, WYCENA, DOKUMENTACJA I UJĘCIE W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ 1. Istota, pojęcie i podstawy tworzenia rezerw Rezerwy w rachunkowości to potencjalne
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR WÓJTA GMINY DOBROMIERZ. z dnia 10 wrzesień 2014 r.
ZARZĄDZENIE NR 0050.104. 2014 WÓJTA GMINY DOBROMIERZ z dnia 10 wrzesień 2014 r. w sprawie organizacji zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Dobromierz Na podstawie art. 68 i art. 69 ust. 1 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoSłowo ryzyko pochodzi od starowłoskiego risicare, które oznacza odważyć się.
RYZYKO Słowo ryzyko pochodzi od starowłoskiego risicare, które oznacza odważyć się. Ryzyko jest raczej wyborem, a nie nieuchronnym przeznaczeniem. Wiążąc ryzyko z wyborem, potwierdzamy nierozerwalny związek
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska
Ubezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Umowa ubezpieczenia definicja Strony umowy ubezpieczenia Elementy umowy ubezpieczenia OWU Podstawowe źródła
Bardziej szczegółowoS Składki, odszkodowania i świadczenia oraz koszty wg linii biznesowych
S.02.01.02 Bilans Wartość bilansowa wg Wypłacalność II Aktywa Wartości niematerialne i prawne R0030 0 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego R0040 0 Nadwyżka na funduszu świadczeń emerytalnych
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Nazwa modułu Ubezpieczenia Nazwa modułu w języku angielskim Insurance Kod modułu Kody nie zostały jeszcze przypisane Kierunek studiów Kierunek prawno-ekonomiczny
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 9a / 2011 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej Betania" w Lublinie z dnia 20.06.2011 roku
Dom Pomocy Społecznej Betania Al. Kraśnicka 223, 20-718 Lublin tel./fax 081 526 49 29 NIP 712-19-36-365, REGON 000979981 Zarządzenie nr 9a / 2011 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej Betania" w Lublinie z
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 2 listopada 2010 r.
1409 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie zakresu informacji zawartych w rocznym raporcie o stanie portfela ubezpieczeń i reasekuracji zakładu ubezpieczeń Na podstawie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Część I Istota i historia ubezpieczeń
Spis treści Wstęp Część I Istota i historia ubezpieczeń Rozdział 1. Pojęcie ubezpieczenia i podstawowa terminologia (Piotr Jaworski, Jacek Micał) 1.1. Istota ubezpieczeń 1.2. Wspólnota ryzyka i zasada
Bardziej szczegółowoBILANS SPORZĄDZONY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU
BILANS SPORZĄDZONY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU Wyszczególnienie Aktywa (w złotych) Stan na 31.12.2013 Stan na 31.12.2014 A B C A. Wartości niematerialne i prawne 2 125 628 3 468 486 1. Wartość firmy
Bardziej szczegółowoREGULAMIN FUNDUSZY POSTANOWIENIA OGÓLNE
Załącznik nr 2 z 3 do Warunków Ubezpieczenia grupowego na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym REGULAMIN FUNDUSZY Kod warunków: UB_OGIR115 W poszczególnych Strategiach inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 013/014 Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM w Zespole Szkół w Otocznej
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 9H/2010/2011 Dyrektora Zespołu Szkół w Otocznej z dnia 31.12.2010 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM w Zespole Szkół w Otocznej ROZDZIAŁ I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Słownik
Bardziej szczegółowoRegulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 14/2018 dyrektora Zespołu Obsługi Oświaty i Wychowania w Kędzierzynie-Koźlu z dnia 29.11.2018r. Regulamin zarządzania ryzykiem 1 Założenia ogólne 1. Regulamin zarządzania
Bardziej szczegółowoaktywa wyszczególnienie początek okresu koniec okresu
aktywa wyszczególnienie początek okresu koniec okresu A B C A. Wartości niematerialne i prawne 304 517,27 262 204,57 1. Wartość firmy 0,00 0,00 2. Inne wartości niematerialne i prawne i zaliczki na poczet
Bardziej szczegółowoKarta Produktu. zgodna z Rekomendacją PIU. dla ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ
Karta Produktu zgodna z Rekomendacją PIU dla ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ Ubezpieczony Klient: Jan Kowalski Ubezpieczyciel: Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie ABC S.A.
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA W UBEZPIECZENIACH NA ŻYCIE
OCENA RYZYKA W UBEZPIECZENIACH NA ŻYCIE Aleksandra Wojnarowska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie procesu oceny ryzyka (underwritingu)
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514
Bardziej szczegółowoREGULAMIN FUNDUSZY POSTANOWIENIA OGÓLNE
Załącznik nr 2 z 3 do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia indywidualnego na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym REGULAMIN FUNDUSZY Kod OWU: UB_OLIR132 W poszczególnych Strategiach inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo biznesu - Wykład 8
Wykład 8. Ryzyko bankowe Pojęcie ryzyka bankowego i jego rodzaje. Ryzyko zagrożenie nieosiągniecia zamierzonych celów Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej. Gospodarcze : wzrost, inflacja, budżet,
Bardziej szczegółowoODDZIAŁYWANIE FIRM UBEZPIECZENIOWYCH NA BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH
ODDZIAŁYWANIE FIRM UBEZPIECZENIOWYCH NA BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH Dr inż. Dariusz Gołębiewski Kierownik Zespołu Oceny Ryzyka Funkcja ubezpieczeń Szkoda zdarzenie losowe Przy założeniu
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe ubezpieczycieli w okresie trzech kwartałów 2006 roku
Warszawa, 10 stycznia 2007 i finansowe ubezpieczycieli w okresie trzech kwartałów 2006 roku (Informacja zweryfikowana w stosunku do opublikowanej w dniu 20 grudnia 2006, stosownie do korekty danych przekazanych
Bardziej szczegółowoOpis systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Ropczycach.
Opis systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Ropczycach. System zarządzania w Banku Spółdzielczym w Ropczycach System zarządzania,
Bardziej szczegółowoOpis: Spis treści: Wprowadzenie - Ewa Wierzbicka 11. 1. Rynek ubezpieczeń non-life w Polsce - Kazimierz Ortyński 15
Tytuł: Ubezpieczenia non-life Autorzy: Ewa Wierzbicka (red.) Wydawnictwo: CeDeWu.pl Rok wydania: 2010 Opis: W książce Ubezpieczenia non-life szczegółowo przedstawiono klasyczne oraz nowoczesne ubezpieczenia
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU Penton V Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego
Warszawa, dnia 18 czerwca 2012 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU Penton V Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niniejszym, Penton Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S. A. z siedzibą w Warszawie, ogłasza
Bardziej szczegółowoOkres sprawozdawczy oznacza okres od 7 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku objęty ww. sprawozdaniem finansowym.
Informacja w zakresie adekwatności kapitałowej Domu Maklerskiego ALFA Zarządzanie Aktywami S.A. (dalej: DM ALFA lub Dom Maklerski ). Stan na 31 grudnia 2010 roku na podstawie zbadanego przez biegłego rewidenta
Bardziej szczegółowoKwestia procesu / podziału odpowiedzialności w zakresie odpowiedzialności za księgi pomocnicze
Kwestia procesu / podziału odpowiedzialności w zakresie odpowiedzialności za księgi pomocnicze Polska Izba Ubezpieczeń Seminarium w sprawie rachunkowości 26 listopada 2013 roku Agenda Otoczenie regulacyjne
Bardziej szczegółowoBUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO. Wrocław, 13 maja 2010r.
BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Wrocław, 13 maja 2010r. ZASADY BUDOWANIA PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Zasady budowania partnerstwa Istotą partnerstwa jest: dobrowolność udziału uczestników (określenie
Bardziej szczegółowoMIROSŁAWA CAPIGA. m #
MIROSŁAWA CAPIGA m # Katowice 2008 SPIS TREŚCI WSTĘP 11 CZĘŚĆ I DWUSZCZEBLOWOŚĆ SYSTEMU BANKOWEGO W POLSCE Rozdział 1 SPECYFIKA SYSTEMU BANKOWEGO 15 1.1. System bankowy jako element rynkowego systemu finansowego
Bardziej szczegółowoDz.U Nr 124 poz z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym 1) (oznaczenie rozdziału 1 i tytuł uchylone)
Kancelaria Sejmu s. 1/5 Dz.U. 2003 Nr 124 poz. 1153 U S T AWA z dnia 22 maja 2003 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 477, z 2017 r. poz. 2486. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Ubezpieczenia w logistyce
PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Ubezpieczenia w logistyce Kierunek logistyka Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji II stopnia Rok pierwszy Semestr drugi Jednostka prowadząca Katedra
Bardziej szczegółowoTU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)
TU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych) Sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2013 roku Aktywa A Wartości niematerialne i prawne 8 303 11 436 1. Wartość
Bardziej szczegółowoBILANS NA r
BILANS NA 31.12.2015 r Aktywa zakładu ubezpieczeń Wyszczególnienie 31.12.2014 31.12.2015 A B C A. Wartości niematerialne i prawne 140 176,34 265 232,21 1. Wartość firmy 2. Inne wartości niematerialne i
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA KOMUNIKACYJNE NA PRZYKŁADZIE OC I AC
UBEZPIECZENIA KOMUNIKACYJNE NA PRZYKŁADZIE OC I AC Paula Malina Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie polskiego rynku ubezpieczeń
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIE KALKULACJA SKŁADEK
Ustalanie składek oraz świadczeń i odszkodowań. Składki, świadczenia i odszkodowania stanowią pozycje główne strumieni finansowych uruchamianych przez działalność ubezpieczeniową, główne pozycje rachunków
Bardziej szczegółowoREGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH (kod: RE EFZD UKO/2013/01/01)
REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH (kod: RE EFZD UKO/2013/01/01) dostępnych w ramach grupowych ubezpieczeń z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym, których warunki zostały określone w Warunkach
Bardziej szczegółowoKonstruowanie projektów badawczych. dr Tomasz Janus Biuro ds. Badań Naukowych UKSW
Konstruowanie projektów badawczych dr Tomasz Janus Biuro ds. Badań Naukowych UKSW PLAN PRACY I METODYKA BADAWCZA Plan pracy i metodyka badawcza PLAN PRACY OPIS MERYTORYCZNY PROJEKTU KOLEJNE DZIAŁANIA,
Bardziej szczegółowoK A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S )
K A R T A P R Z E D M I O T U ( S Y L L A B U S ) Kod Nazwa w języku polskim: Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w języku angielskim: Motor Third Party Liability
Bardziej szczegółowoPODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 5. Mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani
Bardziej szczegółowoZarządzanie jakością w logistyce ćw. Artur Olejniczak
ćw. artur.olejniczak@wsl.com.pl Plan spotkań Data Godziny Rodzaj 18.03.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 14.04.2012 4 godziny ćw. 28.04.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 19.05.2012 4 godziny ćw.
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój. I. Poniższe zmiany Statutu wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
Warszawa, 25 czerwca 2012 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany
Bardziej szczegółowoPOLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA
prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA (redystrybucja dochodów) Aspekt redystrybucyjny redystrybucja horyzontalna redystrybucja wertykalna Aspekt redystrybucyjny redystrybucja
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM CYBERNETYCZNYM NASZE ROZWIĄZANIA
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM CYBERNETYCZNYM NASZE ROZWIĄZANIA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA WOBEC OSÓB TRZECICH ZA NARUSZENIE BEZPIECZEŃSTWA SIECI KOMPUTEROWEJ ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA WOBEC OSÓB TRZECICH ZA UTRATĘ DANYCH
Bardziej szczegółowodokonać ustalenia kategorii zdarzenia/ryzyka, wg. podziału określonego w kolumnie G arkusza.
Instrukcja wypełniania Karty Oceny Ryzyka w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego oraz w Wojewódzkich Samorządowych Jednostkach Organizacyjnych Krok 1 - Ustalanie katalogu celów i zadań/obszarów
Bardziej szczegółowo3 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓRYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADÓW REASEKURACJI
Załącznik nr 3 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓRYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADÓW REASEKURACJI Wstęp obejmuje zakres informacji określony w przepisach
Bardziej szczegółowoINFORMACJA W GIŻYCKU
INFORMACJA MAZURSKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W GIŻYCKU wynikająca z art. 111a ustawy Prawo bankowe Stan na 31 grudnia 2018r. Spis treści 1. Informacja o działalności Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Giżycku
Bardziej szczegółowo