WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI 2009 / 2010

Transkrypt

1 Violetta Kramek nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne z fizyki Gimnazjum im. Wandy Rutkiewicz w Rząsce 1 WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI 2009 / 2010 Dział: ODDZIAŁYWANIA jakie jest miejsce człowieka w przyrodzie i że jest on odpowiedzialny za jej stan, co to jest eksperyment i jakie są podstawowe wymogi regulaminu pracowni fizycznej oraz przepisy BHP, co to jest ciało fizyczne, co to jest zjawisko fizyczne, jakimi przyrządami można posługiwać się w badaniach zjawisk fizycznych, w jakich jednostkach mierzy się: czas, długość, temperaturę, pole powierzchni, objętość, jakie są trzy podstawowe jednostki miar (długości, masy i czasu) Układu SI jakie są rodzaje oddziaływań, jakie są skutki oddziaływań, że oddziaływania są zawsze wzajemne, że miarą oddziaływań jest siła, że siła jest wielkością fizyczną, wektorową, i zna jej cechy, do czego służy siłomierz, jak nazywa się jednostka siły, co to jest siła wypadkowa, jakie cechy mają siły, które równoważą się. jakie działania człowieka mogą poprawić stan przyrody, że poznawanie przyrody jest związane m.in z obserwacją zjawisk, jakie przyrządy służą do rejestracji temperatury, ciśnienia i pomiaru długości, w jaki sposób i jakimi przyrządami bada się niektóre zjawiska astronomiczne, co jest źródłem oddziaływań: grawitacyjnego, sprężystego, elektrostatycznego, magnetycznego jak zbudowany jest siłomierz, czym różni się wielkość fizyczna skalarna od wielkości fizycznej wektorowej, że wypadkowa sił równoważących się wynosi 0 N, jakie cechy ma wypadkowa sił działających wzdłuż jednej prostej. jak utworzyć jednostki pochodne z zastosowaniem przedrostków jednostek fizycznych, jaki jest wpływ niektórych czynników środowiska na wskazać w terenie korzystne i niekorzystne skutki działania człowieka, odczytać temperaturę, ciśnienie itp. podać przykłady ciał fizycznych, podać przykłady zjawisk fizycznych, zmierzyć długość, obliczyć pole prostokąta, objętość prostopadłościanu, posługiwać się ze zrozumieniem pojęciami: ciało fizyczne, zjawisko fizyczne, wielkość fizyczna, zademonstrować z pomocą nauczyciela cztery rodzaje oddziaływań, zademonstrować z pomocą nauczyciela wzajemność oddziaływań na dowolnym przykładzie, dokonać pomiaru siły, dokonać przy pomocy nauczyciela składania dwóch sił działających wzdłuż jednej prostej. wykonać proste doświadczenie z pomocą nauczyciela (zapis, wykres temperatury), obserwować i opisywać niektóre zjawiska przyrodnicze (w tym astronomiczne), np. tęcza, mgła, fazy Księżyca, zademonstrować skutki różnych oddziaływań, porównać wartości siły, przedstawić graficznie wyznaczoną siłę, dokonać składania trzech i więcej sił działających wzdłuż jednej prostej. wykonać proste doświadczenie i sporządzić wykres temperatury, ciśnienia oraz wilgotności, przewidzieć skutki działalności człowieka w

2 organizm człowieka (temperatura, ciśnienie, wilgotność), jaki przyrząd służy do rejestracji wilgotności powietrza. jakie są przykłady zjawisk astronomicznych, które miały miejsce w ciągu ostatnich kilkunastu lat i tych, które można obserwować obecnie, na czym polega wzajemność w wypadku oddziaływań: grawitacyjnego, elektrostatycznego i magnetycznego, w jaki sposób można wyskalować siłomierz, jakie wielkości fizyczne zalicza się do grupy wielkości skalarnych, a jakie do wektorowych. że można przesunąć wektory wzdłuż prostej do wspólnego punktu przyłożenia, jak wyznaczyć wypadkową dwóch sił działających wzdłuż różnych prostych. jakie czynności są podejmowane w Polsce i na świecie, aby poprawić stan przyrody, w jakich warunkach należy przechowywać sprzęt laboratoryjny. jakie są najnowsze odkrycia w dziedzinie fizyki i astronomii w Polsce, jakie są przykłady oddziaływania grawitacyjnego innego niż ziemskie i jak duża jest siła tych oddziaływań. jak określić cechy siły na wielu przykładach jaki jest stan przyrody na świecie, jak nazywają się jednostki wielkości fizycznych zgromadzone w innych niż SI układach jednostek, jakie są najnowsze odkrycia w dziedzinie fizyki i astronomii na świecie, że oddziaływania wzajemne występują w mikro- i makroświecie, oraz podaje przykłady, jakie są rodzaje, źródła i cechy sił, kim był I. Newton, jak wyznaczyć wypadkową wielu sił działających wzdłuż różnych prostych. 2 środowisku naturalnym, oszacować niepewność pomiaru, dokonać prostych obliczeń związanych z zamianą jednostek, zademonstrować skutki różnego rodzaju wzajemnych oddziaływań, zbudować najprostszy siłomierz, dokonać składania sił z przesunięciem wzdłuż prostej do wspólnego punktu przyłożenia. zaprojektować plan działania w celu poprawy stanu przyrody w swoim miejscu zamieszkania, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie związane z obserwacją przyrody (np. wpływ zmian temperatury i ciśnienia na organizmy żywe), dokonać skomplikowanych przeliczeń jednostek (np. mm 3 na km 3 ), zaprojektować, samodzielnie przygotować i zademonstrować skutki oraz wzajemność różnych oddziaływań, zademonstrować działanie i wskazać wszystkie cechy różnych sił, dokonać składania i rozkładania sił metodą równoległoboku. zaprojektować plan działania w celu poprawy stanu przyrody na świecie, zaprojektować i przedstawić referat na temat różnorodnych zjawisk w przyrodzie oraz opisać szczegółowo wybrane, zaprezentować referat wraz z demonstracją (doświadczenie, plansza, fotografia) na temat oddziaływań w mikro- i makroświecie, przygotować referat z demonstracją różnych rodzajów sił i zademonstrować ich cechy, dokonać składania wielu sił działających wzdłuż różnych prostych. Dział: WŁAŚCIWOŚCI I BUDOWA MATERII wie, że substancje mogą występować w trzech różnych stanach skupienia, że stan skupienia substancji zależy od temperatury, jakie właściwości wykazują ciała w stałym, ciekłym i gazowym stanie skupienia, jakimi sposobami można wyznaczyć objętość ciał stałych i cieczy, jak przygotowuje się elektrolity, że materię tworzą atomy i cząsteczki, że cząsteczki zbudowane są z atomów, że cząsteczki różnych substancji różnią się od siebie rozmiarami i właściwościami, że pierwiastek chemiczny to substancja zbudowana z atomów jednego rodzaju, rozpoznawać stan skupienia substancji, podać przykłady ciał znajdujących się w różnych stanach skupienia, odczytać z pomocą nauczyciela objętość cieczy w cylindrze miarowym, zademonstrować zjawiska dyfuzji i rozpuszczania. zademonstrować z pomocą nauczyciela zjawiska spójności i przylegania, posługiwać się ze zrozumieniem pojęciami: topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimacja, resublimacja, wrzenie, posługiwać się termometrem, podać przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał,

3 3 czym różni się związek chemiczny od pierwiastka, które substancje znane z życia codziennego są związkami chemicznymi, na czym polega zjawisko dyfuzji że istnieją oddziaływania międzycząsteczkowe. jakie procesy nazywa się odpowiednio topnieniem, krzepnięciem, parowaniem, skraplaniem, że jednostką temperatury w skali Celsjusza jest 1 0 C, a w Układzie SI- 1 kelwin (A). na czym polega zjawisko rozszerzalności cieplnej ciał stałych, cieczy i gazów, do czego służą: dylatoskop i pierścień Gravesanda, do czego służy termometr na czym polega proces krążenia wody w przyrodzie, jakie jest znaczenie powietrza i wody w życiu organizmów żywych. jakie są podstawowe założenia teorii kinetycznomolekularnej budowy materii, jak definiuje się masę ciała, jak nazywa się jednostka masy w Układzie SI, że masa jest wielkością niezmienną, niezależną od siły grawitacji, do czego służy waga, jak definiuje się ciężar ciała, co to jest gęstość ciała, jaka jest jednostka gęstości w Układzie SI. które ciała można zaliczyć do sprężystych, plastycznych lub kruchych, gdzie znajduje się powierzchnia swobodna cieczy, co to jest konwekcja, które ciała stałe, ciecze i gazy przewodzą prąd elektryczny, czym różni się przewodnik ciepła od izolatora, jakie własności ciał świadczą o cząsteczkowej budowie materii, jakie są skutki procesu dyfuzji przebiegającego w ciałach stałych, ciekłych oraz lotnych, jaki proces prowadzi do powstania roztworu, jak zbudowane są kryształy, jak zbudowane są ciała bezpostaciowe, jakie są przejawy oddziaływań międzycząsteczkowych, czym różni się spójność od przylegania, jaką powierzchnię cieczy nazywa się meniskiem, jakie są rodzaje menisków, na czym polegają zmiany stanu skupienia ciał, takie, jak :wrzenie, sublimacja, resublimacja, jakie znaczenie w przyrodzie mają zjawiska zmiany stanów skupienia wody, co oznaczają terminy: temperatura topnienia (krzepnięcia), temperatura wrzenia, od czego zależy szybkość parowania, czym różni się parowanie od wrzenia, jakie ciała nazywa się bezpostaciowymi. jak zbudowane są: dylatoskop i pierścień Gravesanda, jak zbudowany jest termometr cieczowy i do czego służy, jaka jest zasada działania termometru, co to są przerwy dylatacyjne i gdzie się je wykorzystuje, że chmura, deszcz, rosa, szron, mgła, szadź, śnieg, grad to ta sama substancja w różnych stanach skupienia, co jest przyczyną zanieczyszczeń powietrza i wody, narysować schemat obiegu wody w przyrodzie, podać z pomocą nauczyciela przykłady zjawisk potwierdzających teorię cząsteczkowej budowy materii, rozwiązywać z pomocą nauczyciela zadania, w których wykorzystuje się definicję ciężaru ciała, rozwiązywać z pomocą nauczyciela zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na gęstość ciała. określić właściwości dowolnie wybranej substancji, przygotować elektrolit, obliczać z pomocą nauczyciela objętość ciał stałych o regularnych kształtach, dokonać pomiaru objętości ciał stałych za pomocą cylindra miarowego, rozróżnić, które substancje są pierwiastkami, a które związkami chemicznymi, zademonstrować samodzielnie zjawiska spójności i przylegania, na danym przykładzie rozróżnić menisk wklęsły i wypukły, z pomocą nauczyciela przeanalizować wykresy topnienia i krzepnięcia, korzystać z tabeli temperatur topnienia i wrzenia substancji (wyszukać temperatury topnienia i wrzenia, znając nazwę substancji, i odwrotnie), przekształca się jednostki temperatury (ze stopni Celsjusza na stopnie Kelvina), przeprowadzić z pomocą nauczyciela doświadczenie demonstrujące zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał będących w różnych stanach skupienia, podać przykłady zanieczyszczeń wody i powietrza w swojej okolicy, opisać wybrane zjawiska potwierdzające teorię cząsteczkowej budowy materii, rozwiązywać zadania wymagające przekształcania wzoru na ciężar ciała, zamieniać jednostki masy, zamieniać jednostki objętości, rozwiązywać samodzielnie proste zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na gęstość ciała, posługiwać się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania potrzebnej gęstości ciała.

4 jak można wyjaśnić właściwości substancji w różnych stanach skupienia na podstawie teorii cząsteczkowej budowy materii, jak zbudowana jest waga, od czego zależy ciężar ciała, jak mierzy się gęstość ciała. że podział na ciała sprężyste, plastyczne i kruche jest podziałem nieostrym, jakie są skutki występującego w przyrodzie zjawiska konwekcji, jakie są podobieństwa i różnice we właściwościach ciał stałych, cieczy i gazów, jaką rolę odgrywa zjawisko dyfuzji w przyrodzie, na czym polega doświadczenie modelowe, czym różni się monokryształ od polikryształu, na czym polegają ruchy Browna, jak wyjaśnić kulisty kształt kropli wody, czym jest napięcie powierzchniowe cieczy, jakie czynniki powodują zmniejszenie napięcia powierzchniowego wody, jak zbudowany jest i do czego służy bimetal, że zanieczyszczenia powietrza i wody są szkodliwe dla środowiska. jak można wyjaśnić poznane zjawiska (zmiany stanów skupienia ciał, rozszerzalność temperaturową, dyfuzję, rozpuszczanie, menisk cieczy, spójność ciał stałych) na podstawie teorii cząsteczkowej budowy materii, jak należy obchodzić się z wagą laboratoryjną, w jaki sposób można wyznaczyć masę ciała przy pomocy wagi laboratoryjne, że ciało o określonej i stałej masie miałoby inny ciężar na Ziemi niż na Księżycu, jak można wytłumaczyć różnice własności tej samej substancji w różnych stanach skupienia. w jakich warunkach ujawnia się siła sprężystości, na czym polega zjawisko osmozy, jakie znaczenie w przyrodzie ma istnienie napięcia powierzchniowego wody, jakie znaczenie w życiu człowieka ma zmniejszenie napięcia powierzchniowego wody. dlaczego temperatura wrzenia zależy od ciśnienia, na czym polega zjawisko anomalnej rozszerzalności wody, jakie znaczenie dla życia na Ziemi ma zjawisko anomalnej rozszerzalności temperaturowej wody, w jaki sposób należy chronić powietrze i wodę przed zanieczyszczeniem. na czym polega doświadczenie modelowe i jakie zjawiska fizyczne można dzięki niemu wyjaśnić, co to jest niepewność pomiaru, jak przeprowadzić analizę problemu związanego z wyznaczeniem i obliczeniem gęstości dowolnego ciała stałego lub ciekłego. 4 zaprojektować doświadczenia wykazujące właściwości ciał stałych, cieczy i gazów oraz wykonać je, narysować schemat obwodu elektrycznego do badania przewodnictwa elektrycznego ciał, wykonać doświadczenie wykazujące, że ciała stałe przewodzą ciepło, obliczyć objętości różnych ciał stałych, dokonując odpowiednich pomiarów, wskazać wśród wielu materiałów dobre przewodniki elektryczności i ciepła oraz izolatory cieplne i elektryczne, podać przykłady zjawisk potwierdzających cząsteczkową budowę materii, na podstawie widocznego menisku danej cieczy w cienkiej rurce określić, czy większe są siły przylegania, czy spójności, wykazać doświadczalnie, że różne substancje mają różne temperatury topnienia oraz wrzenia, sporządzić samodzielnie tabelę pomiarów oraz wykres zależności temperatury od czasu ogrzewania dla procesów topnienia różnych substancji, wskazać różnice w budowie termometrów i określić, czym są spowodowane, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie demonstrujące zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał będących w różnych stanach skupienia, wykazać istnienie zanieczyszczeń w powietrzu i wodzie, narysować model cząsteczkowej budowy materii w trzech stanach skupienia, posługiwać się wagą laboratoryjną, wyznaczyć masę ciała na wadze laboratoryjnej, wykonywać działania na jednostkach (zamiana jednostek), rozwiązywać samodzielnie zadania rachunkowe związane z przekształceniem wzoru na gęstość ciała. zaprojektować i przeprowadzić demonstrację konwekcji w cieczach, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie potwierdzające złe przewodnictwo cieplne powietrza, zaprojektować i zademonstrować doświadczenie wykazujące że, słup powietrza wywiera nacisk na powierzchnię cieczy, zaplanować i zademonstrować doświadczenie modelowe przedstawiające zjawisko rozpuszczania się substancji i mieszania się cieczy, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie potwierdzające istnienie napięcia powierzchniowego wody, wskazać na wykresach przedstawiających zależność temperatury od czasu ogrzewania przedziały temperatur odpowiadające stałym, ciekłym i gazowym stanom skupienia substancji, opisać zmiany temperatury podczas ogrzewania ciała stałego aż do całkowitego stopienia, oziębienia cieczy

5 że twardość minerałów określa się wg skali Mosha, czym są prądy konwekcyjne, na czym polega cyrkulacja powietrza w pomieszczeniu zamkniętym (pokoju), dlaczego w igloo jest ciepło, kim był R. Brown (A), jak przebiega zjawisko osmozy w przyrodzie, jak przygotować referat na temat: Wpływ substancji zmniejszających napięcie powierzchniowe wody na środowisko naturalne, lub Właściwości klejów, co to jest niepewność pomiaru, w jaki sposób można obniżyć temperaturę zamarzania wody, do czego służy higrometr, na czym polega proces destylacji i gdzie się go wykorzystuje, że istnieją inne (niż Celsjusza i Kelvina) skale temperatur, jaka jest historia termometru, jak określa się temperaturę zera bezwzględnego, jak przygotować referat na temat: Historia badań nad zjawiskiem rozszerzalności temperaturowej ciał, jaka jest historia badań powietrza, jak działa oczyszczalnia ścieków, na czym polega efekt cieplarniany, jaka jest rola ozonu w przyrodzie, jaka jest historia powstawania teorii cząsteczkowej budowy materii, jaki jest wzorzec 1 kilograma, jakie jednostki masy są stosowane w innych krajach, jakie są cechy wagi, jakie są rodzaje wag, na czym polega zjawisko konwekcji, jak zbudowany jest i do czego służy piknometr, wyjaśnić na podstawie teorii cząsteczkowej budowy materii zależność gęstości od temperatury. 5 aż do przejścia w ciało stałe, ogrzewania cieczy do stanu wrzenia, zademonstrować doświadczenie wykazujące anomalną rozszerzalność wody, dokonać analizy wykresów zależności objętości od temperatury wody, podać sposoby usuwania zanieczyszczeń z powietrza i wody, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie modelowe potwierdzające kinetyczno- cząsteczkową budowę materii, oszacować niepewność wyniku ważenia, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenia pozwalające wyznaczyć gęstość ciał stałych i cieczy. zaprojektować i zademonstrować doświadczenie przedstawiające istnienie prądów konwekcyjnych (w powietrzu), zademonstrować zjawisko osmozy, wygłosić referat wraz z demonstracją, filmem, zdjęciami lub planszą na temat: Wpływ substancji zmniejszających napięcie powierzchniowe wody na środowisko naturalne, lub Właściwości klejów. oszacować niepewność pomiaru temperatury i różnicy temperatur, zaprojektować, przeprowadzić i omówić przebieg procesu destylacji ciekłej mieszaniny substancji, wygłosić referat na temat: Historia badań nad zjawiskiem rozszerzalności temperaturowej ciał lub Historia termometru, przygotować i wygłosić referat np. na temat: Sposoby usuwania zanieczyszczeń z powietrza i wody, przygotować i przedstawić referat na temat: Rozwój wiedzy o budowie materii w ciągu wieków, przygotować i wygłosić referat (wraz z demonstracją) na temat: Sposoby pomiaru masy w ciągu wieków, zaprojektować doświadczenie pozwalające wyznaczyć gęstość gazu. Dział: ELEMENTY HYDROSTATYKI I AEROSTATYKI jak definiuje się parcie, w jakich jednostkach mierzy się parcie, jak definiuje się ciśnienie i od czego ono zależy, jak nazywa się jednostka ciśnienia w Układzie SI, że gazy i ciecze wywierają nacisk na dno i ścianki naczynia oraz na wszystkie ciała, które się w nich znajdują, rozwiązywać z pomocą nauczyciela zadania rachunkowe z zastosowaniem definicji ciśnienia. zademonstrować poziom cieczy w naczyniach połączonych, rozwiązywać z pomocą nauczyciela proste zadania rachunkowe dotyczące prawa Archimedesa.

6 czym zajmuje się hydrostatyka, jaka jest treść prawa Pascala dla cieczy i gazów, czym spowodowane jest ciśnienie hydrostatyczne a czym ciśnienie atmosferyczne, w naczyniach połączonych ciecz znajduje się na tym samym poziomie, jaka jest natura siły wyporu, jaka jest treść prawa Archimedesa dla cieczy i gazów. jak oblicza się ciśnienie, od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne, od czego zależy ciśnienie atmosferyczne, jakie przyrządy służą do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, jakie ciśnienie nazywa się normalnym, jakie zastosowanie w przyrodzie i w życiu codziennym znalazły naczynia połączone, od czego zależy siła wyporu i jakie są jej cechy, jakie są warunki pływania ciał. że wartość parcia nie zawsze jest równa wartości siły ciężkości (wie, kiedy nie jest), na czym polega doświadczenie Pascala, jaka jest zasada działania przyrządów do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, na czym polega zasada działania hamulców hydraulicznych, w jakich urządzeniach wykorzystano zjawisko ciśnienia atmosferycznego hydrostatycznego, oraz jak te urządzenia działają, dlaczego poziom cieczy w naczyniach połączonych jest jednakowy, dlaczego jedno ciało tonie, a inne pływa, jak praktycznie wykorzystano prawo Archimedesa. że siła nacisku może być składową ciężaru (np. na równi pochyłej), kto pierwszy dokonał pomiaru ciśnienia atmosferycznego, jakie znaczenie dla organizmów żywych ma istnienie ciśnienia atmosferycznego i hydrostatycznego, do czego służy i jak jest zbudowany aerometr. jak przygotować referat na temat: Życie i praca naukowa B. Pascala, na czym polega występowanie niżu i wyżu barometrycznego, jak powstają gejzery, jakie studnie noszą nazwę artezyjskich i jaka jest zasada ich działania, kim był Archimedes, jak przygotować referat na temat: Historia lotnictwa. 6 zamieniać jednostki pola powierzchni oraz ciśnienia, rozwiązywać samodzielnie proste zadania rachunkowe z zastosowaniem definicji ciśnienia, wykonać doświadczenie demonstrujące zasadę naczyń połączonych, rozwiązywać proste zadania rachunkowe dotyczące prawa Archimedesa. przeprowadzić doświadczenie w celu wyznaczenia parcia i ciśnienia, wykazać doświadczalnie istnienie ciśnienia atmosferycznego, omówić zasadę działania urządzeń, których budowa wykorzystuje zasadę naczyń połączonych, doświadczalnie wyznaczyć siłę wyporu, zbadać doświadczalnie warunki pływania ciał, rozwiązywać zadania rachunkowe dotyczące prawa Archimedesa. zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie w celu wyznaczenia parcia i ciśnienia, wyznaczyć graficznie siłę parcia, gdy siła ciężkości działa na powierzchnię, która nie jest pozioma, zaprojektować i wykonać model naczyń połączonych, wykorzystać naczynia połączone do wyznaczania gęstości nieznanej cieczy, rozwiązywać trudniejsze zadania rachunkowe dotyczące prawa Archimedesa, przedstawić graficznie wszystkie siły działające na ciało: pływające w cieczy, tkwiące w cieczy, tonące w cieczy, zaprojektować i wykonać urządzenie pływające. przygotować i wygłosić referat na temat: Życie i praca naukowa B. Pascala, zaprojektować i wykonać model urządzenia, w którym wykorzystano działanie ciśnienia atmosferycznego lub hydrostatycznego, przygotować i wygłosić referat wraz z demonstracją na temat: Życie i praca naukowa Archimedesa lub Historia lotnictwa. Dział: KINEMATYKA

7 jaka jest definicja ruchu, jakie są elementy ruchu, że, aby określić, czy ciało jest w ruchu, czy w spoczynku trzeba wybrać punkt odniesienia, jaki ruch nazywa się jednostajnym prostoliniowym, że prędkość w ruchu jednostajnym prostoliniowym ma wartość stałą, w jakich jednostkach mierzy się drogę i prędkość w układzie SI, że prędkość jest wielkością fizyczną wektorową, jaki ruch nazywa się niejednostajnym, jak definiuje się prędkość średnią i chwilową, jaką wielkość fizyczną nazywa się przyspieszeniem i w jakich jednostkach się je wyraża, że przyspieszenie jest wielkością wektorową, że produkcja i użytkowanie pojazdów mechanicznych ma ujemny wpływ na środowisko naturalne, jak można zmniejszyć zanieczyszczenie środowiska naturalnego spowodowane użytkowaniem pojazdów. 7 podać przykłady ciał, które są w ruchu względem jednego ciała, a jednocześnie w spoczynku względem drugiego, podać przykłady ruchu prostoliniowego i krzywoliniowego zamienić jednostki: km i cm na metry oraz odwrotnie, zamienić jednostki: km/h na m/s i odwrotnie, podać przykłady ruchu jednostajnego prostoliniowego, podać przykład ruchu niejednostajnego, z pomocą nauczyciela sporządzić wykres v(t) i a(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego, z pomocą nauczyciela wskazać pojazdy i czynniki, które mogą powodować skażenie środowiska. na czym polega względność ruchu, że droga jest odcinkiem toru i wielkością fizyczną skalarną, a przemieszczenie wielkością wektorową, że droga wzrasta wprost proporcjonalnie do czasu ruchu, że wartość prędkości można obliczyć ze wzoru v = s/t i jest ona liczbowo równa szybkości w ruchu prostoliniowym, jak oblicza się prędkość średnią i chwilową, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym droga rośnie wprost proporcjonalnie do kwadratu czasu, jak oblicza się przyspieszenie z definicji, że przyspieszenie ma w ruchu jednostajnie przyspieszonym wartość stałą, jak oblicza się prędkość z definicji, jakie działania człowieka powodują zanieczyszczenie i skażenie środowiska naturalnego. jaka jest różnica między drogą a przemieszczeniem, na czym polega proporcjonalność prosta, jakie równanie określa drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym. jaka jest różnica między szybkością a prędkością, w jaki sposób obliczyć przybliżoną wartość prędkości chwilowej, jaka jest różnica między ruchem jednostajnie przyspieszonym a jednostajnym ( jak przeprowadzić analizę porównawczą obu ruchów), z jakich źródeł korzystać, aby uzyskać dane dotyczące podać przykłady względności ruchu, podać z pomocą nauczyciela współrzędne położenia ciała w układzie jedno- i dwuwymiarowym, narysować wykresy s(t) i v(t) dla ruchu jednostajnego prostoliniowego, rozwiązać proste zadania z zastosowaniem wzoru: v = s/t z pomocą nauczyciela, obliczyć na podstawie definicji wartość prędkości średniej w ruchu prostoliniowym, z pomocą nauczyciela, sporządzić wykresy: s(t), v(t) i a(t) korzystając z podanych wartości liczbowych (z pomocą nauczyciela), rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem wzorów na prędkość, przyspieszenie i drogę dla ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniowego, opisać z pomocą nauczyciela urządzenie pozwalające zmniejszyć zanieczyszczenie środowiska naturalnego. sporządzić samodzielnie dwuwymiarowy układ współrzędnych i określić w nim różne położenia ciała, rozwiązywać samodzielnie proste zadania z zastosowaniem wzoru: v = s/t, sporządzać wykresy s(t) i v(t) dla podanych przykładów, obliczyć wartość prędkości średniej na podstawie danych odczytanych z wykresu s(t), zamieniać jednostki (np. km/h na m/s), sporządzić samodzielnie wykresy: s(t), v(t) i a(t) dla dowolnego ruchu jednostajnie przyspieszonego, wskazać przykłady technologii wprowadzanych w różnych krajach, zmniejszających ujemny wpływ produkcji i użytkowania pojazdów na środowisko naturalne. zademonstrować przypadek ruchu ciała względem pewnego układu odniesienia, które jest jednocześnie w spoczynku względem innego układu odniesienia, rozwiązywać samodzielnie złożone zadania dotyczące ruchu jednostajnego, zademonstrować zależność drogi od czasu dla danego ruchu,

8 8 zanieczyszczenia środowiska i sposobów walki ze skażeniami. jak wyznaczyć drogę oraz przemieszczenie na dowolnym torze ruchu, co to jest układ kartezjański, które prędkości występujące w przyrodzie mają stałą wartość, jak przygotować referat na temat: Historia przyrządów odmierzających czas, że prędkość chwilową definiuje się, stosując matematykę wyższą (pochodne), jak definiuje się opóźnienie i jaki ruch nazywa się jednostajnie opóźnionym, w jaki sposób przygotować referat na temat: Analiza porównawcza ruchu jednostajnego i jednostajnie przyspieszonego oraz opóźnionego, jakie badania prowadzone są na świecie w celu ustalenia metod walki z zanieczyszczeniem środowiska. wyznaczyć doświadczalnie (na podstawie wielu pomiarów) przybliżoną wartość prędkości chwilowej, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem poznanych wzorów, sporządzać wykresy: s(t), v(t) i a(t) na podstawie rozwiązanych zadań lub innych wykresów, dokonać analizy danych dotyczących zanieczyszczeń i walki z nimi na świecie oraz sformułować wnioski wynikające z tych spostrzeżeń. zaprojektować i zademonstrować ruch ciała w dowolnym układzie (także trójwymiarowym) i podać współrzędne ciała w czasie, zaplanować i przeprowadzić samodzielnie doświadczenie demonstrujące ruch jednostajny i na podstawie pomiarów sporządzić wykresy: s(t), v(t) dla tego ruchu, przedstawić referat na temat: Historia przyrządów odmierzających czas i wskazać miejsca (np. muzeum), w których znajdują się różne przyrządy do mierzenia czasu, zbudować zegar słoneczny lub inny prosty przyrząd do mierzenia czasu, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie pozwalające wyznaczyć prędkości średnią i chwilową, a następnie przeanalizować wyniki, zaprojektować i przeprowadzić analizę porównawczą ruchu jednostajnego i jednostajnie przyspieszonego oraz opóźnionego, przygotować projekt poprawy stanu środowiska naturalnego w Polsce. że siła wypadkowa zastępuje działanie kilku sił, jakie są skutki oddziaływań między ciałami, jakie są pożyteczne i szkodliwe skutki tarcia, że powietrze stawia opór ruchowi, że pęd zależy od masy i prędkości, jaka jest treść zasady zachowania pędu, jaka jest treść prawa powszechnego ciążenia, kim był Mikołaj Kopernik i jaką przedstawił teorię, że planety krążą wokół Słońca, że Ziemia jest jedną z planet Układu Słonecznego, jak nazywają się niektóre ciała niebieskie, jak definiuje się pracę i od czego zależy jej wartość, co to jest moc, jakie są jednostki pracy i mocy w Układzie SI, jakie są rodzaje energii, od czego zależy przyrost energii potencjalnej ciężkości, od czego zależy przyrost energii kinetycznej, jaka jest jednostka energii, jaka jest treść zasady zachowania energii mechanicznej, jakie zagrożenia dla środowiska naturalnego są powodowane przez procesy wytwarzania energii, jakie są rodzaje maszyn prostych, jaka jest korzyść ze stosowania maszyn prostych. Dział: DYNAMIKA wyznaczyć graficznie z pomocą nauczyciela wypadkową dwóch sił działających wzdłuż tej samej prostej, doświadczalnie wykazać istnienie tarcia i oporu powietrza, wykonać z pomocą nauczyciela doświadczenie wykazujące bezwładność ciała, zademonstrować zderzenia sprężyste i niesprężyste, obliczyć pęd ciała, podać przykłady ruchu po okręgu, wymienić planety Układu Słonecznego, posługując się modelem, zademonstrować przy pomocy nauczyciela zależność pracy od przyłożonej siły, wskazać przykłady pracy mechanicznej, zademonstrować sytuację, w której ciało posiada jednocześnie energię potencjalną oraz kinetyczną. jakie cechy ma siła wypadkowa dwóch sił działających wzdłuż tej samej prostej, że zmiana prędkości może nastąpić tylko wskutek oddziaływania z innym ciałem, wyznaczyć graficznie wypadkową sił działających wzdłuż tej samej prostej, doświadczalnie wykazać, jak zależy siła tarcia od rodzaju powierzchni i siły nacisku,

9 9 jak można zwiększyć, a jak można zmniejszyć tarcie, że masa jest miarą bezwładności, na czym polega swobodne spadanie ciał, jaka jest definicja 1 N, co to jest pęd ciała i jak określa się jego jednostkę, że pęd jest wielkością wektorową, jakie cechy ma siła dośrodkowa, że praca jest wykonana tylko wtedy, gdy na ciało działa siła (lub jej składowa) o kierunku zgodnym z kierunkiem przemieszczenia ciała, jak zapisać (wykorzystując matematykę) definicje pracy i mocy, jakim przemianom może ulegać energia, jak oblicza się energię potencjalną i kinetyczną, jakie są warunki równowagi dźwigni, bloczków i równi pochyłej, co to jest sprawność maszyn. jakie cechy ma wypadkowa dwóch sił prostych różnych kierunkach, jakie cechy ma siła tarcia, czym różni się tarcie statyczne od kinetycznego, co to jest ciężar, a co to jest masa, że ciała we Wszechświecie spadają z innym przyspieszeniem niż na Ziemi, na czym polega zjawisko odrzutu, jak wyprowadzić jednostkę pędu, jakie cechy ma wektor prędkości w ruchu po okręgu, że praca jest równa zero, jeżeli chociaż jeden z czynników iloczynu: siła lub przemieszczenie jest równy zero, że praca wykonana nad ciałem może być zmagazynowana w formie energii, jaka jest rola maszyn prostych w życiu codziennym, jak zapisać warunek równowagi danej maszyny prostej. jak wyznaczyć wypadkową kilku sił o różnych kierunkach, że tarcie zależy od rodzaju powierzchni trących i siły nacisku, czym jest współczynnik tarcia, gdzie można znaleźć wartość współczynnika tarcia, co to są łożyska i jakie jest ich zastosowanie, jak wykorzystuje się zjawisko odrzutu w technice, że zasada zachowania pędu dotyczy zderzeń sprężystych i niesprężystych ciał będących w ruchu, a także w przypadku, gdy jedno z nich jest w spoczynku, jaką funkcję pełni Słońce w Układzie Słonecznym, co oznaczają pojęcia, takie, jak: galaktyka, gwiazda, zaplanować i przeprowadzić doświadczenie wykazujące istnienie sił akcji i reakcji, wykonać z pomocą nauczyciela doświadczenie wykazujące zależność przyspieszenia od siły i masy, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru: a = F/m, rozwiązywać przy pomocy nauczyciela proste zadania z zastosowaniem zasady zachowania pędu, naszkicować model Układu Słonecznego, zademonstrować ruch po okręgu, rozwiązywać z pomocą nauczyciela zadania z zastosowaniem wzorów na pracę i moc, zademonstrować przykład przemiany energii potencjalnej w kinetyczną i odwrotnie, rozwiązywać przy pomocy nauczyciela proste zadania z zastosowaniem wzorów na energię kinetyczną i potencjalną, wykazać doświadczalnie warunki równowagi dla dźwigni i bloczków, rozwiązywać z pomocą nauczyciela proste zadania dotyczące maszyn prostych, wyznaczyć graficznie wypadkową sił prostych różnych kierunkach, wyznaczyć wektor siły tarcia na danym przykładzie, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru na wartość siły tarcia, doświadczalnie wykazać, że czas spadania ciała nie zależy od jego masy, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru: a = F/m i jego przekształceń, rozwiązywać samodzielnie zadania o średnim stopniu trudności z zastosowaniem zasady zachowania pędu, rozwiązywać zadania z zastosowaniem prawa powszechnego ciążenia, podać przykłady takich sytuacji, w których ciało działające siłą nie wykonuje pracy oraz takich, gdy wbrew pozorom, na ciało nie działa siła, zademonstrować przykład zamiany energii w pracę i odwrotnie, rozwiązywać zadania z zastosowaniem zasady zachowania energii mechanicznej, wskazać w otoczeniu ujemne skutki wytwarzania energii, wskazać maszyny proste w różnych urządzeniach mechanicznych (rower, nożyczki, itp., rozwiązywać zadania z zastosowaniem warunków równowagi dla maszyn prostych. wyznaczyć graficznie wypadkową kilku sił o różnych kierunkach, obliczyć wartość siły wypadkowej jako przekątnej prostokąta, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem wzoru na tarcie, przeprowadzić samodzielnie doświadczenia potwierdzające słuszność trzech zasad dynamiki Newtona, rozwiązywać złożone zadania z wykorzystaniem treści zawartych w trzech zasadach dynamiki, rozwiązywać złożone zadania dotyczące różnych rodzajów zderzeń oraz zastosować prawidłowo zasadę zachowania pędu w każdym z tych przypadków,

10 planetoidy, meteor itp., że przy obliczaniu pracy trzeba uwzględnić tę składową siły, której kierunek jest zgodny z kierunkiem przemieszczenia, jakie są alternatywne źródła energii, jakie siły działają na ciało umieszczone na równi pochyłej. jak wyznaczyć wypadkową kilku sił o różnych kierunkach, że wektor można przesunąć wzdłuż prostej, na której leży, jakie są rodzaje oporów ruchu i jak wyznacza się współczynnik tarcia, jak zbudowany jest silnik odrzutowy, jakie przyspieszenia mogą mieć (przykładowo) ciała spadające na inne niż Ziemia obiekty astronomiczne, jak przeprowadzić prawidłową analizę zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem zasady zachowania pędu, jak przygotować referat na dowolny temat z dziedziny astronomii wykraczający poza obowiązujący program, jak obliczyć wartość siły składowej, stosując trygonometrię, jak obliczyć pracę, posługując się wykresem przedstawiającym zależność między siłą i przesunięciem (jako wartość odpowiadającą polu powierzchni pod wykresem), kim byli: J. Joule, J. Watt, że spożywany posiłek daje organizmowi energię, jak przygotować referat na temat: Alternatywne źródła energii (energia jądrowa, wody, przypływów i odpływów, wiatru, słoneczna, geotermiczna, bioenergia), co to są wielokrążki i od czego zależy zysk na sile przy ich zastosowaniu, jak przygotować referat na temat: Historia maszyn prostych i ich odmiany (klin, śruba) lub Koła zębate i przekładnie pasowe. 10 rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem prawa powszechnego ciążenia, sporządzić model Układu Słonecznego, wyznaczyć tę składową siły, której kierunek jest zgodny z kierunkiem przemieszczenia, a następnie obliczyć jej wartość i uwzględnić we wzorze na pracę, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem wzorów na pracę, moc, energię i zasadę zachowania energii, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem wzorów dotyczących maszyn prostych i sprawności maszyn. wyznaczyć graficznie wypadkową kilku sił o różnych kierunkach, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem trygonometrii, przygotować referat na temat: Opory ruchu ich zwiększanie i zmniejszanie, wygłosić referat z dziedziny astronomii uzupełniony pokazem modeli fizycznych, filmu, ilustracji itp., trudności, rozłożyć na składowe siłę, której kierunek nie jest zgodny z kierunkiem przemieszczenia, a następnie, stosując trygonometrię, obliczyć wartość siły składowej potrzebnej do znalezienia wartości pracy, przedstawić referat na temat: Alternatywne źródła energii, trudności z zastosowaniem wiedzy o energii, trudności z zastosowaniem wzorów dotyczących maszyn prostych (przy użyciu funkcji trygonometrycznych równia pochyła), przedstawić referat na temat: Historia maszyn prostych i ich odmiany lub Koła zębate i przekładnie pasowe wraz z demonstracją omawianych maszyn. Dział: ANALIZA ENERGETYCZNA PROCESÓW CIEPLNYCH jak definiuje się energię wewnętrzną ciała, zmierzyć temperaturę i podać w 0 C i K, jak definiuje się temperaturę, że ciepło może być przekazywane przez promieniowanie, przewodnictwo i konwekcję, jakie substancje są mi przewodnikami ciepła, jaka jest treść I zasady termodynamiki, że ilość pobranego lub oddanego ciepła zależy od masy i rodzaju substancji oraz od przyrostu temperatury, na czym polegają procesy topnienia, krzepnięcia i skraplania, że temperatura topnienia i krzepnięcia są sobie równe, że parowanie w całej objętości cieczy odbywa się w temperaturze wrzenia, że ciała krystaliczne topnieją w stałej temperaturze, od czego zależy szybkość parowania. zademonstrować z pomocą nauczyciela na prostym przykładzie zmianę energii wewnętrznej ciała wskutek wykonanej pracy, odszukać w tabeli wartość ciepła właściwego danej substancji, skorzystać z tablic i odczytać: temperaturę topnienia, wrzenia, ciepło topnienia i ciepło parowania różnych substancji, narysować z pomocą nauczyciela wykres zależności temperatury od dostarczonego ciepła dla procesów: parowania i skraplania oraz topnienia i krzepnięcia.

11 jak definiuje się ciepło właściwe, jak zbudowany jest kalorymetr i do czego służy, jak można zmienić wartość energii wewnętrznej ciała, jaka jest różnica między ciepłem a temperaturą, z jakiego wzoru można obliczyć ilość ciepła, jaka jest jednostka ciepła i ciepła właściwego, że po zetknięciu ciał następuje samorzutny przepływ ciepła z ciała o temperaturze wyższej do ciała o temperaturze niższej, jak definiuje się ciepło topnienia, krzepnięcia, parowania i skraplania oraz jakie są ich jednostki, jakie właściwości termodynamiczne wody mają wpływ na klimat. że zmiana temperatury świadczy o zmianie energii wewnętrznej ciała, na czym polega bilans cieplny, jak zapisać wzór na ilość ciepła pobranego i oddanego, jakie właściwości wody pozwalają zwierzętom przetrwać zimę. jak zachowują się cząsteczki, z których zbudowane jest ciało, podczas zmiany jego energii wskutek dostarczonego ciepła lub wykonanej pracy, jak prawidłowo zapisać bilans cieplny dla więcej niż dwóch ciał, jak przeprowadzić analizę złożonego zadania, w którym występuje kilka procesów cieplnych. jak przygotować doświadczenie wykazujące zależność przyrostu temperatury od przyrostu energii wewnętrznej ciała, jak brzmi II zasada termodynamiki, jak działają silniki cieplne, kto i w jaki sposób wyznaczył ciepło właściwe wody, jak przeprowadzić prawidłową analizę zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem bilansu cieplnego i wykorzystaniem wiedzy z innych działów, jaka jest wewnętrzna struktura lodu, jak przeprowadzić wnikliwą analizę zadania, w którym występują różne procesy cieplne, a także zagadnienia z innych działów. 11 zamienić temperaturę podaną w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie, obliczyć z pomocą nauczyciela ilość pobranego lub oddanego ciepła, rozwiązać z pomocą nauczyciela proste zadania z zastosowaniem wzoru na ciepło topnienia i parowania. wyjaśnić zmianę energii wewnętrznej ciała, posługując się modelem cząsteczkowym budowy materii, rozwiązywać samodzielnie proste zadania z zastosowaniem bilansu cieplnego (obliczanie masy), przeprowadzić doświadczenie polegające na wyznaczaniu temperatury końcowej mieszaniny, narysować wykres przebiegu procesów: parowania, skraplania, topnienia i krzepnięcia danej substancji, rozwiązywać zadania z zastosowaniem ciepła parowania i skraplania. zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie modelowe obrazujące zmiany energii wewnętrznej ciała, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem bilansu cieplnego dla więcej niż dwóch ciał, wyznaczyć doświadczalnie ciepło właściwe wybranej substancji, rozwiązywać zadania, w których występuje kilka procesów cieplnych, a rozwiązania przedstawić na wykresie. przeprowadzić doświadczenie obrazujące zależność przyrostu temperatury od przyrostu energii wewnętrznej ciała oraz sporządzić wykres tej zależności, trudności z zastosowaniem bilansu cieplnego i wykorzystaniem wzorów z innych działów, trudności, w których występują różne procesy cieplne, a także inne z różnych działów fizyki. Dział: RUCH FALOWY I DRGAJĄCY jakie ciała wykonują ruch drgający, jakie drgania określane są jako gasnące lub niegasnące, zademonstrować ruch drgający (wahadło, sprężyna), zademonstrować powstawanie fali, co oznaczają terminy: okres, amplituda i częstotliwość zademonstrować różne ciała drgające, które są źródłem drgań, dźwięku. na czym polega zjawisko rezonansu mechanicznego, jak powstaje fala, jakie są rodzaje fal, jakie zjawiska są charakterystyczne dla fal,

12 co jest źródłem dźwięku, w jakich jednostkach określa się poziom natężenia dźwięku, że hałas jest szkodliwy dla zdrowia człowieka. na czym polega ruch drgający, jakie są jednostki amplitudy i okresu drgań, jak wyznaczyć amplitudę i okres drgań, jak powstaje fala podłużna, jak powstaje fala poprzeczna, że fala dźwiękowa jest falą podłużną, w jakich ośrodkach może rozchodzić się dźwięk, na czym polega zjawisko rezonansu akustycznego. jak wyznaczyć częstotliwość (wzór i jednostka), na czym polegają zjawiska: odbicia, załamania, dyfrakcji i interferencji, co to jest długość fali, jakie zjawiska są charakterystyczne dla fal dźwiękowych, na czym polega zjawisko echa i pogłosu. na czym polega zjawisko rezonansu mechanicznego, jak obliczyć częstotliwość i okres drgań, jaki jest związek między długością fali, szybkością rozchodzenia się a częstotliwością lub okresem, czym są ultradźwięki), w jaki sposób należy zwalczać hałas, od czego zależą wysokość dźwięku i jego barwa. jak dokonać analizy zadania problemowego i rachunkowego związanego z ruchem drgającym i wielkościami go opisującymi, kim był R. Hertz, jak działają zegary mechaniczne, jak przygotować referat na temat: Przykłady powstania rezonansu mechanicznego, jak dokonać analizy zadania problemowego i rachunkowego z wykorzystaniem wiedzy o ruchu drgającym i falach, kim był G. Bell, jak przygotować ciekawy referat o falach dźwiękowych. 12 wyznaczyć amplitudę drgań wahadła, wyznaczyć okres drgań wahadła, zademonstrować falę podłużną i poprzeczną, zademonstrować zjawisko rezonansu akustycznego. wyznaczyć częstotliwość drgań wahadła, wykazać zależność częstotliwości od długości wahadła, zademonstrować zjawiska: odbicia, załamania, dyfrakcji i interferencji, zademonstrować zjawisko odbicia fali dźwiękowej, wywołać zjawisko echa i pogłosu lub opisać, w jakich warunkach mogą wystąpić. zademonstrować zjawisko rezonansu mechanicznego, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru na częstotliwość, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru na długość fali, zademonstrować doświadczenie wykazujące zależność wysokości dźwięku od częstotliwości drgań. trudności z ruchu drgającego, zaprojektować i przeprowadzić doświadczenia wykazujące: ruch drgający, rezonans mechaniczny oraz zależność częstotliwości od długości wahadła, przedstawić referat na temat: Przykłady powstania rezonansu mechanicznego wraz z demonstracją, ilustracjami lub filmem, trudności z działu Ruch drgający i fale, przedstawić referat o falach dźwiękowych wraz z demonstracją różnych dźwięków (źródła dźwięku, wysokość, barwa, natężenie ) i instrumentów muzycznych. Dział: ELEKTROSTATYKA że podczas elektryzowania ciała gromadzą się ładunki jednego rodzaju, że ciała naelektryzowane ładunkami jednoimiennymi odpychają się, a różnoimiennymi przyciągają, że wokół ciał naelektryzowanych istnieje pole elektrostatyczne, do czego służy elektroskop, jak zbudowany jest atom, jak nazywa się jednostka ładunku elektrycznego, jakie substancje są przewodnikami elektryczności a jakie izolatorami, jaki ładunek ma elektron, a jaki proton, jaka jest treść prawa Coulomba, zademonstrować z pomocą nauczyciela właściwości ciał naelektryzowanych, przedstawić model budowy atomu, zobrazować z pomocą nauczyciela treść prawa Coulomba na schemacie, zademonstrować elektryzowanie przez dotyk i indukcję, zabezpieczyć pomieszczenie, w którym się pracuje, przed ujemnymi skutkami elektryzowania ciał.

13 13 że ciało można naelektryzować przez pocieranie, dotyk i indukcję, jaka jest treść zasady zachowania ładunku elektrycznego, na czym polega elektryzowanie ciał przez pocieranie i dotyk, jakie są ujemne skutki zjawiska elektryzowania ciał. co to jest ładunek próbny, jakie naelektryzowane ciała wytwarzają pole centralne, kiedy powstaje pole jednorodne, czym są linie pola, co to jest ładunek elementarny, jak powstają jony, jak zapisać prawo Coulomba w postaci wzoru. jakie urządzenie nazywa się kondensatorem, jakie materiały elektryzują się dodatnio, a jakie ujemnie, jak zbudowany jest elektroskop, jakie zastosowanie w technice mają przewodniki i izolatory, jakie cechy mają siły wzajemnego oddziaływania między ciałami naelektryzowanymi, na czym polega zjawisko indukcji elektrostatycznej. co to jest pole elektrostatyczne, jaka jest zasada działania elektroskopu, czym różni się budowa wewnętrzna przewodników od budowy izolatorów, jakie cechy ma siła działająca na ładunek umieszczony w polu pochodzącym od dwóch naelektryzowanych ciał, na czym polega zobojętnianie ładunku, a na czym uziemianie. jakie zjawiska można badać za pomocą elektroskopu, co to jest natężenie pola elektrostatycznego, jak przebiegały badania, których celem było poznanie natury elektryczności, jakie materiały są półprzewodnikami i jakie jest ich zastosowanie, czym są kwarki, kim był C. A. Coulomb, jak dokonać analizy zadania o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem prawa Coulomba, kim był B. Franklin (A), jak przygotować referat na tematy: Powstawanie wyładowań atmosferycznych, Zjawisko polaryzacji wody w polu elektrycznym, Szkodliwość działania zjawiska elektryzowania ciał na zdrowie człowieka; sposoby zapobiegania skutkom zjawiska lub Wykorzystanie elektrostatyki w różnych dziedzinach życia. nakreślić linie pola centralnego i jednorodnego, wskazać wśród wielu materiałów przewodniki i izolatory elektryczności, rozwiązywać proste zadania rachunkowe z uwzględnieniem prawa Coulomba. przeprowadzić doświadczenie potwierdzające istnienie pola elektrostatycznego wokół naelektryzowanych ciał, nakreślić linie pola elektrycznego wokół dwóch ładunków jednoimiennych oraz wokół dwóch różnoimiennych, przygotować i przeprowadzić doświadczenie wykazujące, że niektóre materiały są mi przewodnikami, a inne izolatorami, narysować wykresy sił działających między ciałami naelektryzowanymi położonymi na jednej prostej, zademonstrować zjawisko indukcji elektrostatycznej. zademonstrować pole pochodzące od dwóch ładunków jednoimiennych i różnoimiennych, przygotować i przeprowadzić doświadczenie wykazujące, że przewodnik można naelektryzować, narysować wektor siły działającej na ładunek umieszczony w polu pochodzącym od dwóch ciał naelektryzowanych, zademonstrować zasadę zachowania ładunku elektrycznego, wykorzystując zjawisko indukcji elektrostatycznej. zbudować prosty elektroskop, rozwiązywać zadania problemowe dotyczące elektryzowania ciał, przygotować referat (wraz z demonstracją) na temat półprzewodników i ich zastosowania, zastosować prawo Coulomba do rozwiązywania zadań o podwyższonym stopniu trudności, wygłosić referat na temat związany z elektrostatyką trudności z działu: Elektrostatyka. Dział: ELEKTRYCZNOŚĆ co to jest prąd elektryczny, jakie są jednostki napięcia i natężenia prądu, z jakich elementów składa się najprostszy obwód elektryczny, jakie nośniki prądu zawiera elektrolit, zmontować z pomocą nauczyciela prosty obwód elektryczny według schematu, zademonstrować z pomocą nauczyciela przepływ prądu elektrycznego przez elektrolit (np. woda z solą kuchenną),

14 14 jakie warunki muszą być spełnione, aby prąd mógł przepłynąć przez gaz, jakimi przyrządami mierzymy natężenie i napięcie, co to jest opór elektryczny i od czego zależy, jaka jest treść prawa Ohma, od czego zależą: praca, moc i energia prądu elektrycznego, jakie są sposoby łączenia odbiorników energii elektrycznej, jaka jest treść I prawa Kirchhoffa,, jak należy bezpiecznie korzystać z elektrycznych urządzeń domowych, jakie są skutki porażenia prądem elektrycznym. jak definiuje się natężenie prądu elektrycznego (w formie słownej i w postaci równania), na czym polega dysocjacja elektrolityczna, jakie są chemiczne źródła energii elektrycznej, jak do obwodu elektrycznego włącza się amperomierz, a jak woltomierz, jaka jest jednostka oporu elektrycznego, że opór elektryczny jest wielkością stałą dla danego odbiornika niezależnie od przyłożonego napięcia, w jakich jednostkach wyraża się pracę, moc i energię elektryczną, jak obliczyć opór zastępczy dwóch oporników połączonych szeregowo i równolegle, co to jest: gałąź, węzeł, że nie należy wykonywać żadnych napraw urządzeń elektrycznych bez wyłączenia dopływu prądu (bezpiecznik). jakie warunki muszą być spełnione, aby powstało napięcie elektryczne, czym jest: katoda, anoda, kation, anion, jakie są jednostki natężenia i napięcia w Układzie SI i ich pochodne, co to znaczy, że natężenie jest wprost proporcjonalne do przyłożonego napięcia, od czego zależy opór elektryczny, że energia elektryczna może zmieniać się w inny rodzaj energii, za pomocą jakich wzorów można obliczać pracę, moc i energię prądu elektrycznego, jaka jest definicja jednostki pracy, mocy i energii prądu elektrycznego, jakie są związki między natężeniami, napięciami i rezystancjami na poszczególnych odbiornikach a wartościami całkowitymi (w gałęziach głównych w łączeniu szeregowym i równoległym), jakie są zasady udzielania pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym. jak wyprowadzić jednostkę natężenia prądu, jak są zbudowane i jak działają chemiczne źródła energii, jakie są symbole elementów obwodu elektrycznego i jak je połączyć na schemacie, jaka jest matematyczno-fizyczna interpretacja prawa Ohma, jaka jest treść prawa Joule a- Lenza, jak rozwiązać zadanie z kilkoma opornikami połączonymi szeregowo- równolegle, odczytać z pomocą nauczyciela wartość natężenia i napięcia na amperomierzu i woltomierzu, narysować z pomocą nauczyciela wykres zależności I(U) dla podanych wartości liczbowych, wymienić, w jakich urządzeniach jest wykorzystywana energia elektryczna, narysować z pomocą nauczyciela schemat dwóch rezystorów połączonych szeregowo i równolegle, wymienić żarówkę i bezpiecznik. sporządzić samodzielnie schemat prostego obwodu elektrycznego, a następnie zmontować według niego obwód, rozwiązywać proste zadania rachunkowe, wykorzystując definicję natężenia prądu elektrycznego, wymienić i opisać działanie różnych chemicznych źródeł energii, zmontować z pomocą nauczyciela prosty obwód złożony z odbiornika, amperomierza i woltomierza, wyliczyć opór elektryczny dla danych wartości napięcia i natężenia, przekształcać jednostki pracy, mocy i energii na jednostki układu SI, obliczyć opór zastępczy, napięcie i natężenie dwóch oporników połączonych szeregowo i równolegle, bezpiecznie posługiwać się urządzeniami elektrycznymi. sporządzić rysunek odzwierciedlający układ ciał, między którymi istnieje napięcie elektryczne, przeprowadzić doświadczenie wykazujące, że prąd elektryczny przepływa przez niektóre ciecze, a przez inne nie, i wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje, zamieniać jednostki natężenia i napięcia na jednostkach Układu SI, narysować wykres I(U) dla dowolnego R (C), rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzoru I = U/R oraz R = ρ l/s, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzorów na pracę, moc i energię prądu elektrycznego, rozwiązywać zadania z trzema, czterema opornikami połączonymi szeregowo- równolegle, zabezpieczyć się przed porażeniem prądem. rozwiązywać zadania rachunkowe z zastosowaniem definicji natężenia prądu elektrycznego, zmontować samodzielnie proste ogniwo chemiczne, zmontować obwód elektryczny według podanego schematu, rozwiązywać złożone zadania tekstowe z zastosowaniem prawa Ohma i wzorów na opór elektryczny, rozwiązywać zadania z zastosowaniem wzorów na

15 15 co to jest zerowanie i uziemianie oraz jaka jest ich rola. kim byli: A. M. Ampere, A. Volta, jakie są warunki przepływu prądu przez półprzewodniki, co to jest: butelka lejdejska oraz jak definiuje się pojemność kondensatora, jak przygotować referat na tematy: Ogniwa elektryczne historia ich powstania lub Jak powstaje burza, jak dokonać analizy zadania związanego z pomiarem natężenia i napięcia, jak dokonać analizy zadania problemowego z zastosowaniem prawa Ohma i wzoru na opór elektryczny, kim był G. S. Ohm, jakie właściwości (jaką rezystancję) mają nadprzewodniki a jakie półprzewodniki i w jakich urządzeniach są stosowane, jak dokonać analizy zadań problemowych o podwyższonym stopniu trudności, wykorzystując wzory na pracę, moc i energię prądu elektrycznego, kim byli J. P. Joule i H. Lenz, jak dokonać analizy zadań o podwyższonym stopniu trudności na łączenie szeregowo-równoległe oporników kim był G. R. Kirchhoff, jaka jest treść II prawa Kirchhoffa, jak przygotować referat na temat : Zasady bezpiecznego użytkowania domowej instalacji elektrycznej, kim był i czego dokonał T. A. Edison. pracę, moc, energię i wzór Joule a- Lenza, wyprowadzić wzory na moc prądu elektrycznego, stosując prawo Ohma, rozwiązywać zadania z kilkoma opornikami połączonymi szeregowo równolegle, dokonać prostych napraw urządzeń elektrycznych. rozwiązywać zadania rachunkowe o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem wiadomości o napięciu i natężeniu prądu oraz obwodów elektrycznych, wygłosić referat (wraz z prezentacją) na temat: Historia powstania ogniw elektrycznych lub Jak powstaje burza, rozwiązywać zadania podwyższonym stopniu trudności związane z pomiarem napięcia i natężenia rozwiązywać zadania tekstowe wykorzystując prawa Ohma i wzory na rezystancję, rozwiązywać zadania rachunkowe o podwyższonym stopniu trudności, wykorzystując wzory na pracę, moc i energię prądu elektrycznego, trudności na łączenie szeregowo- równoległe rezystorów, wygłosić referat (demonstracja własnoręcznie wykonanych plansz) na temat: Zasady bezpiecznego użytkowania domowej instalacji elektrycznej. jakie są źródła pola magnetycznego, jak działają na siebie nawzajem bieguny magnetyczne jednoimienne i różnoimienne, jak zbudowany jest najprostszy elektromagnes, co to jest siła elektrodynamiczna, jakie zmiany energii następują w silniku elektrycznym, gdzie znalazły zastosowanie silniki elektryczne, że efektem zjawiska indukcji elektromagnetycznej jest powstanie prądu przemiennego, do czego służy transformator, co to jest pole elektromagnetyczne. Dział: MAGNETYZM I ELEKTROMAGNETYZM zademonstrować oddziaływanie biegunów magnetycznych jednoimiennych i różnoimiennych, wymienić z pomocą nauczyciela, posługując się modelem, najważniejsze części silnika elektrycznego, przeprowadzić z pomocą nauczyciela doświadczenie obrazujące sposób wzbudzania prądu indukcyjnego. co to jest pole magnetyczne, na czym polega doświadczenie Oersteda, jak działa elektromagnes, od czego zależy wartość siły elektrodynamicznej, jaka jest treść reguły lewej dłoni, jakie warunki muszą zaistnieć, aby wystąpiło zjawisko indukcji elektromagnetycznej, jaki jest związek między liczbą zwojów w uzwojeniu pierwotnym i wtórnym transformatora a natężeniem i napięciem prądu w tych uzwojeniach. wyznaczyć biegunowość pola magnetycznego wokół przewodnika, przez który płynie prąd elektryczny, ustalić kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni, wskazać na modelu główne części, z których składa się transformator.

16 16 co to jest ferromagnetyk i jak jest zbudowany, jaki kształt mają linie pola wokół magnesu sztabkowego, jakie zastosowanie ma elektromagnes, od czego i w jaki sposób zależy wartość siły elektrodynamicznej (wzór), jakie są sposoby otrzymywania prądu indukcyjnego, jakie są główne założenia teorii Maxwella. na czym polega namagnesowanie ferromagnetyka, jak oddziałują na siebie dwa przewodniki, przez które płynie prąd elektryczny, jakimi jednostkami mierzy się wielkości, od których zależy siła elektrodynamiczna, jak wyznacza się kierunek prądu indukcyjnego (reguła Lenza), jakie cechy ma prąd indukcyjny, jak przesyłana jest energia elektryczna, jaki jest wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe. jakie substancje są diamagnetykami a jakie paramagnetykami, kim był H. CH. Oersted, jaka jest definicja 1 ampera i 1 kulomba, jak przygotować referat na temat: Ziemskie pole magnetyczne lub Zastosowanie elektromagnesów, w jakich przyrządach wykorzystano siłę elektrodynamiczną, co to jest strumień magnetyczny, jakie właściwości mają fale elektromagnetyczne, jaki jest ich wpływ na organizmy żywe i gdzie znalazły zastosowanie, kim byli: M. Faraday, J. C. Maxwell, co to jest przekładnia transformatora. zademonstrować doświadczenie Oersteda, wyjaśnić, w jakich urządzeniach wykorzystuje się siłę elektrodynamiczną, omówić działanie silnika elektrycznego. posługując się modelem, planszą, zademonstrować działanie prądnicy prądu przemiennego, rozwiązywać proste zadania dotyczące transformatorów. zademonstrować doświadczalnie kształt linii pola magnetycznego wokół biegunów: jednoimiennych i różnoimiennych, rozwiązywać zadania, wykorzystując wiedzę o sile elektrodynamicznej, rozwiązywać zadania dotyczące transformatorów. zaprojektować i przeprowadzić samodzielnie doświadczenie wykazujące istnienie pola magnetycznego wokół przewodnika, przez który płynie prąd elektryczny, zaprojektować budowę różnych przyrządów (mierników elektrycznych) i zademonstrować ich działanie, trudności dotyczące prądu indukcyjnego i transformatorów. co to jest fala elektromagnetyczna, jakie jest zastosowanie fal elektromagnetycznych, jaka jest natura światła, jaka jest wartość prędkości światła w próżni, że światło w różnych ośrodkach przezroczystych rozchodzi się z różnymi prędkościami, jakie są rodzaje źródła światła. Dział: FALE ELEKTROMAGNETYCZNE. odczytać na diagramie długość różnego rodzaju fal elektromagnetycznych, rozróżnić rodzaje źródła światła. jak powstają drgania elektryczne, co to jest fala nośna, co to jest foton, co to jest światło białe, że w widmie światła białego (słonecznego) występuje także promieniowanie niewidzialne (podczerwone, ultrafioletowe). jakie właściwości mają: promieniowanie widzialne, promieniowanie nadfioletowe, promieniowanie rentgenowskie, promieniowanie podczerwone, co oznaczają terminy: nadajnik, odbiornik, fala modulowana, częstotliwość nośna, demodulator, narysować schemat najprostszego obwodu drgającego, wykonać doświadczenie potwierdzające prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym. narysować schemat przesyłania dźwięku za pomocą fal elektromagnetycznych, rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem zależności między długością fali λ, częstotliwością f, prędkością v i okresem T.

17 na czym polega wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych, na czym polega zjawisko fotoelektryczne, jaka jest zależność między długością fali świetlnej λ, prędkością rozchodzenia się światła v, częstotliwością fali świetlnej f i okresem T. do czego służy demodulator, jak działają: radio, telegraf, telefon, telewizja, radar (informacyjnie), na czym polega zjawisko dyfrakcji fal świetlnych, na czym polega zjawisko interferencji fal świetlnych, na czym polega zjawisko fotoelektryczne. jakie właściwości mają mikrofale i fale radiowe, kim byli: M. Planck, J. C. Maxwell, W. C. Roentgen, H. R. Hertz, G. Marconi, A. G. Bell (A), jak przygotować referat na temat: Wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych, wykorzystując także wiadomości nieobjęte programem, kim byli Ch. Huygens i T. Young, na czym polega działanie fotokomórek i gdzie znalazły zastosowanie, co to jest laser i jakie ma zastosowanie. 17 szczegółowo opisać działanie wybranego urządzenia, posługując się planszą, schematem itp., zaprojektować i wykonać doświadczenie demonstrujące zjawisko dyfrakcji, zaprojektować i wykonać doświadczenie demonstrujące zjawisko interferencji fal świetlnych, rozwiązywać zadania z zastosowaniem zależności między długością fali λ, częstotliwością f prędkością v i okresem T. przygotować i przedstawić referat na temat: Historia badań nad promieniowaniem elektromagnetycznym lub Wysyłanie i odbiór fal elektromagnetycznych, wraz z prezentacją własnoręcznie wykonanych szkiców, plansz i schematów, przygotować referat na temat: Laser i jego zastosowanie, "Historia badań związanych z wyznaczeniem prędkości światła lub Fotokomórka i jej zastosowanie". Dział: OPTYKA wskazać z pomocą nauczyciela na rysunku kąt padania i kąt odbicia, rozróżnić rodzaj zwierciadła, wskazać zwierciadło, płytkę równoległościenną i pryzmat, wskazać na rysunku: ognisko, ogniskową, oś optyczną, środek krzywizny, posługiwać się lupą i wyznaczyć powiększenie uzyskanego obrazu, wykonać doświadczenie demonstrujące powstanie cienia. co oznaczają terminy: promień świetlny i ośrodek optyczny, na czym polega zjawisko odbicia światła, na czym polega zjawisko załamania światła, że światło odbija się od gładkich powierzchni (zwierciadeł), że światło, odbijając się od powierzchni chropowatych, ulega rozproszeniu, co oznaczają terminy: ognisko i ogniskowa zwierciadła, że obrazy powstające za pomocą zwierciadeł mogą być: powiększone, pomniejszone, tej samej wielkości, proste i odwrócone, co to są soczewki, jakie są rodzaje soczewek, co oznaczają pojęcia: ognisko soczewki, ogniskowa, oś optyczna, środek krzywizny, w jakich przyrządach optycznych wykorzystuje się soczewki i zwierciadła, jakie są rodzaje przyrządów optycznych, jakie są zjawiska optyczne występujące w przyrodzie. na czym polega prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym, jaka jest treść prawa odbicia, co to jest kąt padania i kąt odbicia, na czym polega zjawisko załamania światła, jaka jest treść prawa załamania, co to jest pryzmat, że światło białe może ulec rozszczepieniu, które zwierciadła skupiają, a które rozpraszają światło, przedstawić na rysunku prawo odbicia i prawo załamania, przedstawić na rysunku bieg promieni w płytce równoległościennej, narysować z pomocą nauczyciela bieg wiązki promieni charakterystycznych przechodzących przez soczewkę i obrazy otrzymane za pomocą soczewki skupiającej, posługiwać się prostą lunetą, uzyskać zjawiska cienia i półcienia.

18 co to jest powiększenie obrazu w zwierciadle, jakie warunki muszą być spełnione, aby światło uległo załamaniu, że soczewki mogą skupiać lub rozpraszać światło, jakie obrazy można otrzymać za pomocą soczewek skupiających, w jakim celu stosuje się przyrządy optyczne, jak działa luneta, na czym polega akomodacja oka, że zjawisku załamania towarzyszy rozszczepienie światła białego. na czym polega odwracalność biegu promieni świetlnych, na czym polega zjawisko rozproszenia światła, jakie obrazy powstają w zwierciadłach, jaką postać ma równanie zwierciadła, co to jest zdolność skupiająca soczewki, co to jest 1 dioptria, jaka jest treść równania soczewki, jaka jest zasada działania mikroskopu, jak zbudowane jest oko ludzkie, jakie są wady wzroku, na czym polega zaćmienie Słońca i Księżyca. w jakich warunkach występuje zjawisko odbicia światła, a w jakich rozproszenia światła, na czym polega zjawisko rozszczepienia światła, jak dokonać analizy zadania problemowego z wykorzystaniem wiedzy o soczewkach, jaka jest zasada działania oka, jakie są sposoby korygowania wad wzroku, jak powstają: tęcza, barwne refleksy, miraże. na czym polega zasada Fermata, jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym stopniu trudności dotyczącego zjawisk odbicia i rozproszenia światła, jaka jest zasada działania peryskopu, jakie jest zastosowanie płytek równoległościennych co to jest całkowite wewnętrzne odbicie, jaki jest matematyczny zapis prawa załamania, jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym stopniu trudności dotyczącego zjawisk załamania i rozszczepienia światła, jak dokonać analizy zadania problemowego o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem wiedzy o soczewkach, jak przygotować referat na temat: Przyrządy optyczne (inne niż wyżej) lub Zjawiska optyczne powstające w przyrodzie. 18 przedstawić na rysunku odwracalność biegu promieni świetlnych, narysować obrazy otrzymane w zwierciadłach wklęsłych, rozwiązywać zadania z zastosowaniem równania zwierciadła, rozwiązywać zadania konstrukcyjne i rachunkowe dotyczące soczewek, narysować schemat budowy lunety i mikroskopu oraz powstawania obrazu w tych przyrządach, narysować schemat zaćmienia Słońca i Księżyca. zaprojektować i zademonstrować zjawiska odbicia i rozproszenia światła, narysować bieg promienia w pryzmacie (monochromatycznego, białego), zaprojektować i zademonstrować zjawiska załamania i rozszczepienia światła, rozwiązywać złożone zadania z zastosowaniem równania zwierciadła i wzorów na powiększenie obrazu, rozwiązywać złożone zadania konstrukcyjne i rachunkowe z zastosowaniem równania soczewki oraz wzorów na powiększenie obrazu w soczewce, narysować schemat budowy oka, narysować schemat powstawania obrazu za pomocą oka: zdrowego, krótkowidza i dalekowidza. trudności z zakresu odbicia i rozproszenia światła, trudności z zakresu załamania i rozszczepienia światła, rozwiązywać złożone zadania o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem wiedzy (także pozaprogramowej) o soczewkach, zaprojektować i przedstawić referat dotyczący zasady działania złożonych przyrządów optycznych, takich jak aparat fotograficzny, rzutnik, grafoskop, oraz zaprezentować działanie tych przyrządów, zaprojektować i przedstawić referat dotyczący zjawisk optycznych powstających w przyrodzie. Dział: ELEMENTY FIZYKI JĄDROWEJ

19 19 co to jest promieniowanie, co to jest promieniotwórczość, co to są izotopy, jak człowiek wykorzystuje promieniowanie jonizujące w życiu codziennym, jak zbudowany jest Wszechświat, że budowa wszechświata jest złożona. co to jest promieniowanie jądrowe, jakie jest zastosowanie izotopów, jaka jest zależność między masą a energią, w jakich jednostkach mierzy się promieniowanie jonizujące, jakie są rodzaje galaktyk, jakie jest miejsce naszej galaktyki (Galaktyki) we wszechświecie. na czym polega rozpad promieniotwórczy, czym jest promieniowanie α, β i γ, jak powstaje energia jądrowa, na czym polega reakcja łańcuchowa, jakie nazwy mają niektóre ciała niebieskie, jakie są modele kosmologiczne wszechświata. jak jest zbudowany i do czego służy reaktor, dlaczego uważa się, że energia jądrowa jest przyszłością światowej energetyki, jakie są zagrożenia związane z promieniowaniem jonizującym, jaka jest hipoteza powstania wszechświata. kim był A. Einstein (A), jak przygotować referat na temat: Energia jądrowa lub Historia badań nad promieniotwórczością, jak przygotować referat z dziedziny kosmologii. przedstawić model atomu wg Bohra, wymienić planety Układu Słonecznego. rozwiązać proste zadania z zastosowaniem wzoru Einsteina. przedstawić przykłady reakcji łańcuchowej, narysować model Układu Słonecznego. narysować schemat budowy reaktora i przedstawić jego działanie. przedstawić referat na temat: Energia jądrowa lub "Historia badań nad promieniotwórczością z wykorzystaniem filmów, plansz i wykresów, przedstawić referat z dziedziny kosmologii z wykorzystaniem zdjęć, filmów i plansz.