Świadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan.

Transkrypt

1

2 Świadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan

3 OPTYMALIZACJA PODATKOWA dr Krzysztof Biernacki nie ma żadnej podstawy prawnej, aby przyjąć masochistyczną zasadę, że strony powinny zawsze regulować swoje stosunki cywilnoprawne w sposób najbardziej dla fiskusa korzystny Z. Radwański, glosa do wyroku NSA O/Z w Białymstoku z dnia r.

4 Program wystąpienia: Czym jest optymalizacja oraz jak i kiedy można ją wykorzystać? Bieżące przykłady optymalizacji podatkowej Jak poukładać swoje podatki optymalizacja strukturalna Międzynarodowe aspekty optymalizacji Podmioty powiązane optymalizacja w grupie Procedura jak optymalizować?

5 Co to jest optymalizacja?

6 Optymalizacja jako efekt planowania finansowego (podatkowego) Optymalizacja podatkowa a zarządzanie finansami Dopuszczalność optymalizacji Efekt optymalizacji (zmniejszenie obciążeń, przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego, minimalizacja ryzyka podatkowego, minimalizacja odpowiedzialności prawnopodatkowej)

7 Obszary optymalizacji podatkowej: (1) I. Podatki dochodowe Wybór formy rozliczania swoich dochodów (przychodów) Zmiana/przesunięcie momentu powstania przychodu do opodatkowania Dochody z instrumentów rynku finansowego Koszty uzyskania przychodów (amortyzacja, koszty bieżące, świadczenia na rzecz pracowników) Zwolnienia przedmiotowe otrzymywanych świadczeń Podmioty powiązane/tworzenie grup kapitałowych

8 Obszary optymalizacji podatkowej: (2) II. Podatki obrotowe Zwolnienia obligatoryjne i fakultatywne w podatku od towarów i usług (VAT) Moment powstania obowiązku podatkowego (szczególne momenty art. 19 UoVat) Odliczenie podatku naliczonego Dokumentowanie zdarzeń na potrzeby podatkowe Rozliczenie podatku (wybór płatności, metody ryczałtowe)

9 Obszary optymalizacji podatkowej: (3) III.Podatki majątkowe Podatek od nieruchomości opodatkowanie budynków i budowli Podatek od spadków, darowizn i pożyczek pomiędzy najbliższymi optymalizacja podatkowa w rodzinie

10 Obszary optymalizacji podatkowej: (4) IV. Odpowiedzialność podatkowa Odpowiedzialność w ramach relacji małżeńskich Odpowiedzialność osób trzecich (art Ordynacji) Odpowiedzialność przy przekształceniach (art Ordynacji) Zabezpieczenia zobowiązań podatkowych

11 Przykłady optymalizacji bieżącej

12 Moment powstania przychodu podatki dochodowe (1) STAN FAKTYCZNY Podatnik ma kwotę 1 mln zł oszczędności, które chce ulokować w bezpiecznej inwestycji. Rozważa lokatę bankową lub bezpieczne instrumenty rynku kapitałowego (obligacje, fundusze inwestycyjne). Zakładany okres oszczędzania to 10 lat. Średnie roczne oprocentowanie to 5% (nominalnie). PYTANIE Jaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania?

13 Moment powstania przychodu podatki dochodowe (2) 1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania: Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10 = PLN 2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek: Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12*0,81)]^12*10 = PLN 3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania: Kwota oszczędności = {1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10} 0,19 * {[1 mln * [(0,05/12)^12*10] 1 mln} = (RÓŻNICA PLN)

14 Moment powstania przychodu podatki dochodowe (3) STAN FAKTYCZNY Podatnik zamierza oszczędzać przez 20 lat kwotę 1000 zł miesięcznie. Rozważa lokaty bankowe lub fundusze inwestycyjne bezpieczne. Zakładane średnie roczne oprocentowanie to 7% (nominalnie). PYTANIE Jaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania?

15 Moment powstania przychodu podatki dochodowe (4) 1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania: Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,00583)^240]-1}/0,00583] = PLN 2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek: Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,004725)^240]-1}/0,004725] = PLN 3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania: Kwota oszczędności = PLN 19% * ( ) = (RÓŻNICA PLN)

16 Moment powstania obowiązku podatkowego podatek od towarów i usług (świadczenia złożone) 1: Opłaty wynikające z eksploatacji lokalu przez najemcę: za energię cieplną, dostawę wody, odbiór ścieków i wywóz nieczystości powinny być ujmowane do podstawy opodatkowania jako składniki czynszu z tytułu usługi najmu na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, chyba że z umowy najmu zawartej pomiędzy wynajmującym a najemcą wynika jednoznacznie, że opłaty te (wszystkie lub niektóre) na podstawie art. 30 ust. 3 tej ustawy są regulowane przez najemcę na rzecz wynajmującego w sposób odrębny od czynszu.

17 Moment powstania obowiązku podatkowego podatek od towarów i usług (świadczenia złożone) 2: W sytuacji, gdy podstawa opodatkowania usługi najmu obejmuje powyższe opłaty, obowiązek podatkowy (wystawienia faktury) z tego tytułu powstaje na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT tzn. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty czynszu, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Nie wyklucza to jednak możliwości korygowania czynszowych rozliczeń okresowych w zależności od terminu płatności poszczególnych opłat eksploatacyjnych towarzyszących usłudze najmu. Obowiązek podatkowy (wystawiania faktury) z tytułu opłat eksploatacyjnych towarzyszących usłudze najmu, rozliczanych odrębnie od czynszu najmu powstaje na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy o VAT, tzn. z upływem terminu płatności określonego w umowie najmu właściwej dla rozliczeń z ich tytułu. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt I FSK 740/10

18 Podatek od nieruchomości: Centrum handlowe o powierzchni 10 tys. mkw jest współwłasnością dwóch spółek z udziałami po 50% każda. Obowiązek podatkowy ciąży na nich solidarnie, a podatek wynosi zł ( x 21,05 zł). Wspólnicy jednak zdecydowali się na ustanowienie odrębnej własności na nieruchomości w taki sposób, że mają po jednym lokalu o powierzchni 1000 m2, a pozostała część centrum 8000 m2 jest wspólna. Tak więc każdy ze wspólników zapłaci zł (1000 m2 x 21,05 zł) podatku z tytułu własnej nieruchomości. Ponadto każdy ze wspólników jest zobowiązany do zapłacenia podatku od części wspólnej w kwocie zł [(1000/10000) x 8000m2 x 21,05 zł]. Tak więc podatek każdego wspólnika wyniesie zł zł = zł. Łączne opodatkowanie nieruchomości wynosi zatem zł co daje w porównaniu do podatku zł w przypadku wspólnej własności oszczędności w kwocie zł rocznie (źródło: Joanna Szlęzak-Matusewicz,

19 Obszary optymalizacji w podatkach dochodowych I. Przychody podatkowe (np. zaliczki, instrumenty finansowe) II. Koszty, np. amortyzacja Amortyzacja jednorazowa; Amortyzacja rzeczy (w tym nieruchomości) używanych; Amortyzacja znaków towarowych, wartości firmy Amortyzacja samochodów osobowych Moment rozliczenia kosztu, w tym należności nieściągalne w kosztach III. Dokumentowanie kosztów niematerialnych IV. Przychody zwolnione (art. 23 Pdof)

20 Optymalizacja w podatku VAT Moment powstania obowiązku podatkowego: Usługi ciągłe a usługi rozliczane okresowo; Refaktura tzw. mediów; Usługi złożone Obniżenie podatku należnego: Wierzytelności nieściągalne Odliczenie podatku naliczonego: Usługi gastronomiczne a catering Usługi hotelowe a konferencje Odliczenie podatku od zakupu samochodów osobowych

21 Rozliczenie podatku - płatności Zaliczki miesięczne, kwartalne, uproszczone oraz kredyt podatkowy Wybór roku podatkowego (CIT) Rozliczenie miesięczne a kwartalne podatku VAT

22 Optymalizacja strukturalna

23 Rozliczenie podatku dochodowego PRZYCHÓD łączenie przychodu = CIT DOCHÓD łączenie dochodu = PIT PODATEK łączenie podatku = PIT 19%, ryczałt

24 Przykład rozliczenia działalności (1) STAN FAKTYCZNY Podatnik w ramach sprzedaży towarów i usług otrzymuje roczne przychody w wysokości PLN, i ponosi związane z tym koszty w kwocie PLN. Jednocześnie z tytułu najmu otrzymuje rocznie przychód PLN, a koszty kształtują się na poziomie PLN.

25 Przykład rozliczenia działalności (2) Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3, a przychody z najmu, jako niezwiązane z działalnością, w ramach źródła nr 6. Przy braku wyboru szczególnej formy opodatkowania, dochód na źródłach ulega połączeniu i opodatkowany zostanie stawkami progresywnymi. Dla uproszczenia można założyć, iż stawki te wynoszą 18 % oraz 32 % od dochodu ponad wartość PLN. Przychód = PLN Koszty Dochód Źródło nr 3 Źródło nr 6 = PLN = PLN Przychód = PLN Koszty Dochód = PLN = PLN Dochód łączny = = PLN Podatek do zapłaty = (0,18 * ) + [( )*0,32] = PLN Stawka efektywna = / = 0,2273 (22,73 %)

26 Przykład rozliczenia działalności (3) Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3 na zasadach ogólnych, a przychody z najmu obejmując zryczałtowanym podatkiem od przychodu wg. stawki 8,5 % Źródło nr 3 Źródło nr 6 Przychód Koszty Dochód Podatek = PLN Przychód = PLN = PLN = PLN = * 0,18 = PLN Podatek = * 0,085 = PLN Podatek łączny = = PLN Stawka efektywna = / = 0,163 (16,3 %)

27 Formy prowadzenia działalności Spółki osobowe: Generowanie środków do bieżącej konsumpcji udziałowców Spółki kapitałowe: Akumulacja kapitału na potrzeby inwestycji, prowadzenie inwestycji, zbycie inwestycji

28 Finansowanie spółki z o.o. (1) PASYWA Kapitały własne 1/4 Kapitały obce 3/4

29 Finansowanie spółki z o.o. (2) Rozliczenie po stronie spółki 1000 (P) 200 (KB) 200 (KO) = 600 (D) * 19% = 114 (Pod) Rozliczenie po stronie wspólnika o19% od przychodu (konsument) oprzychód w ramach działalności gospodarczej Optymalizacja finansowa: ROA > Koszt długu

30 Spółka osobowa Transparentność podatkowa (brak tzw. podwójnego opodatkowania) Optymalizacja odpowiedzialności spółka komandytowa z komplementariuszem jako spółką z o.o. Cztery formy opodatkowania wynagrodzeń wspólników

31 Optymalizacja międzynarodowa

32 Rezydent (nieograniczony obowiązek podatkowy) Nierezydent (ograniczony obowiązek podatkowy) FRANCJA POLSKA (opodatkowanie dochodu z danego kraju) Dochód = 100 [j] Stawka = 20 % Podatek = 20 [j] N (opodatkowanie wszystkich przychodów) R Dochód krajowy = 100 [j] Dochód zagraniczny = 100 [j] Suma dochodu = 200 [j] Stawka = 20 % do 100 [j], a powyżej 40% Podatek = = 60 [j]

33 Metody unikania podwójnego opodatkowania (1) I.Metoda zaliczenia proporcjonalnego (27 ust 9 Pdof) a)sumuje się dochody b)od sumy dochodów określa się podatek wg skali (Pod) c)oblicza się limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą: Limit = Pod * DZ/DC d)od podatku sumarycznego (Pod) odlicza się podatek zapłacony zagranicą, do wysokości Limitu PRZYKŁAD a)dochód łączny: = 200 b)podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60 c)limit: 60 * 100/200 => 30 [j] d)podatek do zapłaty w Polsce: = 40 [j]

34 Metody unikania podwójnego opodatkowania (2) II. Metoda wyłączenia z progresją (art. 27 ust 8 Pdof) a)sumuje się dochody b)od sumy dochodów określa się podatek wg skali c)oblicza się stopę procentową podatku: St = Pod/SD*100 PRZYKŁAD a)dochód łączny: = 200 b)podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60 c)stopa procentowa: St = 60/200 * 100 => 30% d)podatek do zapłaty: 100 * 30% = 30 [j]

35 Opodatkowanie wynagrodzenia członków zarządu na Cyprze 1.Wynagrodzenia członków zarządu i dyrektorów spółek cypryjskich nie są opodatkowane na Cyprze 2.Zgodnie z art. 24 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pom. Polską a Cyprem opodatkowanie wynagrodzenia w Polsce jest oparte o metodę zwolnienia (wyłączenia) z progresją. 3.W konsekwencji: wynagrodzenie takie nie będzie opodatkowane ani na Cyprze ani w Polsce. Przykładowo potwierdza to Interpretacja MF z dnia r., nr ITPB1/ /11/AK

36 Optymalizacja w grupie

37 Podatkowa grupa kapitałowa (art. 1a Ustawy o CIT) Wysokie kapitały własne (1 mln PLN) Wysoki udział (95 %) Umowa w formie aktu notarialnego, maksymalnie na 3 lata Ograniczenia dot. powiązań z innymi podmiotami Ograniczenia dot. niezalegania w obciążeniach publicznoprawnych Konieczność osiągnięcia udziały dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 3%.

38 Podmioty powiązane (1) I.Rodzaje powiązań Kapitałowe; Osobowe Rodzinne Pracownicze Majątkowe

39 Podmioty powiązane (2) II. Wysokość obrotów EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, albo EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo EURO - w pozostałych przypadkach.

40 Podmioty powiązane (3) III. Dokumentacja podatkowa (struktura wg zaleceń Komisji Europejskiej) A)Cześć opisowa: dane stron transakcji funkcje stron w dokumentowanej transakcji B) Część analityczna: Określenie kosztów transakcji Wskazanie metody kalkulacji ceny

41 Przykład (1) Stan przed optymalizacją Żona oraz mąż prowadzą oddzielne przedsiębiorstwa w formie spółek kapitałowych, które zajmują się produkcją oraz sprzedażą na rynek krajowy i zagraniczny. Sporadycznie dokonują transakcji pom spółkami. ŻONA PL UE USA Ograniczenia: MĄŻ -problem tzw. podwójnego opodatkowania (limitowanie wynagrodzeń); -brak synergii zakupów oraz ustalania warunków sprzedaży -rozproszona kumulacja środków na inwestycje

42 Przykład (2) Stan po optymalizacji Współmałżonkowie kumulują produkcję w spółce kapitałowej i powołują spółkę osobową do działalności handlowej. PL UE USA PRODUKCJA SPRZEDAŻ Zalety przyjętego rozwiązania: -podział dochodów na bieżące (spółka osobowa) oraz inwestycyjne (spółka produkcyjna) bez ograniczeń prawnych; -optymalizacja ryzyka podatkowego związanego z opodatkowaniem sprzedaży (np. spółka komandytowa); -Wprowadzenie synergii zakupowej oraz sprzedażowej.

43 Procedura

44 Etapy optymalizacji podatkowej: 1)Audyt lub analiza bieżących rozliczeń podatkowych (zarówno związanych z działalnością jak też obciążeń prywatnych) 2)Określenie pożądanej struktury posiadanych aktywów i zobowiązań 3)Dobór alternatywnych (o ile to możliwe) instrumentów zarządzania majątkiem (optymalizacja właściwa)

45 OPTYMALIZACJA PODATKOWA dr Krzysztof Biernacki DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ