WOJEWODA OPOLSKI. Pan Edward Szupryczyński Burmistrz Głuchołaz ul. Rynek Głuchołazy

Transkrypt

1 WOJEWODA OPOLSKI PSiZ.I JA Opole, dnia 27 czerwca 2017 r. Pan Edward Szupryczyński Burmistrz Głuchołaz ul. Rynek 15 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Nazwa i adres jednostki kontrolowanej II. III. IV. Ośrodek Pomocy Społecznej w Głuchołazach Al. Jana Pawła II 14 Imię, nazwisko i stanowisko służbowe inspektorów Joanna Antosz - inspektor wojewódzki w Oddziale Nadzoru i Kontroli Pomocy Społecznej w Wydziale Polityki Społecznej i Zdrowia Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu przewodnicząca zespołu inspektorów, Anna Namysło starszy inspektor wojewódzki w Oddziale Nadzoru i Kontroli Pomocy Społecznej w Wydziale Polityki Społecznej i Zdrowia Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu. Termin kontroli 22, 26 maja 2017 r. Zakres kontroli Ocena realizacji zadań asystenta rodziny określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, kwalifikacji asystentów rodziny zatrudnionych w ośrodku pomocy społecznej oraz prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkałego na terenie gminy. V. Ocena skontrolowanej działalności, ze wskazaniem ustaleń, na których została oparta W wyniku kontroli pozytywnie ocenia się działalność Ośrodka Pomocy Społecznej w Głuchołazach w kontrolowanym zakresie. W trakcie kontroli wyjaśnień udzielała Pani Katarzyna Łojko Dyrektor Ośrodka. Ustalenia kontroli W Ośrodku Pomocy Społecznej w Głuchołazach, w kontrolowanym okresie zgodnie z zasadami określonymi w art. 17 ust. 2 ustaw zatrudnionych było 2 asystentów rodziny w systemie zadaniowego czasu pracy: Asystent rodziny 1 - zatrudniony na podstawie umowy o pracę od r. do r., oraz od r. do nadal; Asystent rodziny 2 - zatrudniony na podstawie umowy o pracę od r. do r. 1/5

2 Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697 t.j.) [zwanej dalej ustawą] asystentów rodziny zatrudnił Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Głuchołazach, który organizuje pracę z rodziną. W badanym okresie asystenci pracowali z 30 rodzinami. Na dzień kontroli zatrudniony był 1 asystent, który pracował z 15 rodzinami, co jest zgodne z art. 15 ust. 4 ustawy. Kontroli poddano dokumentację 10 rodzin objętych pracą asystenta rodziny, w tym: 1) 8 rodzin mających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, 2) 2 rodzin, z której co najmniej 1 z dzieci umieszczone było w instytucjonalnej pieczy zastępczej. W wyniku prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że dokumentacja rodzin objęta pomocą asystentów zawierała: 1) wywiad środowiskowy wraz z wnioskiem pracownika socjalnego o objęcie rodziny działaniami asystenta rodziny oraz zgodę kierownika Ośrodka na przyznanie tej formy pomocy; 2) zgodę na podjęcie współpracy rodziny z asystentem rodziny; 3) plan pracy z rodziną; 4) ocenę sytuacji rodziny; 5) sprawozdania miesięczne z pracy asystenta rodziny; 6) sprawozdania półroczne z pracy asystenta z rodziną; 7) karty czasu pracy asystenta; 8) ocenę końcową z pracy asystenta z rodziną. Stwierdzono, że w wywiadach środowiskowych pracownik socjalny dokonywał analizy sytuacji rodziny, następnie wnioskował o objęcie rodziny działaniami asystenta rodziny. Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy asystenci opracowali plan pracy z rodziną. W planach pracy dokonywali oceny aktualnej sytuacji rodziny, określali zasoby i mocne strony rodziny, cel konkretny i wymierny, zakres i terminy realizowanych działań oraz czynności asystenta wykonane w związku z realizacją planu. Po upływie okresu na jaki zaplanowano działania z rodziną dokonywano jego aktualizacji. Plany pracy opracowywane były we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym. Stosownie do art. 15 ust. 1 pkt 15 cyt. ustawy asystenci dokonywali okresowej oceny sytuacji rodziny nie rzadziej niż co pół roku. Oceny były przedkładane do akceptacji dyrektorowi Ośrodka. Podczas kontroli stwierdzono, że oceny sytuacji rodziny zawierały zapisy dotyczące aktualnej sytuacji rodziny z perspektywy członków rodziny, oczekiwania i potrzeby rodziny, informacje o rodzinie zebrane od innych pracowników służb społecznych, sąsiadów, dalszej rodziny oraz ocenę asystenta rodziny. Zespół inspektorów ustalił, że w dokumentacji rodzin objętych wsparciem znajdowały się także sprawozdania półroczne z pracy asystenta z rodziną, które zawierały opis sytuacji rodziny przed objęciem asystentury, cele współpracy z rodziną, zadania wykonane w rodzinie. Ponadto w sprawozdaniach opisywano osiągnięte przez rodzinę cele, rokowania, wnioski i uwagi asystenta. Analiza przedstawionej dokumentacji wskazuje, że problemami występującymi w rodzinach objętych działaniami asystenta rodziny były: bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, bezrobocie, niepełnosprawność, przemoc, alkohol oraz wielodzietność. Działania podejmowane w celu realizacji planu pomocy rodzinie były dokumentowane w sprawozdaniach miesięcznych, oraz w notatkach, w których odnotowywano wszystkie wizyty asystenta w miejscu zamieszkania rodziny, rozmowy telefoniczne, porady, skierowania do specjalistów, współpracę z innymi instytucjami. 2/5

3 Asystenci rodziny pracowali z rodziną w miejscu zamieszkania w zależności od potrzeb średnio 4 razy w miesiącu, od 30 min. do 2 godzin. Stwierdzono, że asystenci podejmowali działania adekwatne do występujących w rodzinie problemów, udzielali pomocy w poszukiwaniu zatrudnienia, podejmowaniu i utrzymaniu pracy zarobkowej. Niezwłocznie podejmowali działania interwencyjne i zaradcze w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodziny oraz podejmował działania zmierzające do podniesienia poziomu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego. Wskazywali jak sprawnie można wykonywać obowiązki domowe, doradzali w jaki sposób zarządzać środkami finansowymi, pomagali w codziennej organizacji dnia rodziny, informowali i wyjaśniali w jaki sposób należy wypełnić dokumenty oraz załatwić sprawy urzędowe. Asystenci motywowali rodziny do podjęcia terapii odwykowych. Ponadto zachęcali dzieci do poprawy wyników w nauce, współpracowali z nauczycielami, policją, kuratorami sądowymi. Stosownie do art. 15 ust. 1 pkt 17 ustawy asystenci rodziny sporządzali na wniosek sądu opinie o rodzinie i jej członkach. W przypadkach rodzin, w których wszczęta została procedura Niebieskie Karty asystenci współpracowali z zespołem interdyscyplinarnym i grupami roboczymi, powołanymi przez zespół co jest zgodne z art. 15 ust. 1 pkt 19 cyt. ustawy. Zespół inspektorów ustalił, że asystenci rodziny współpracowali z pracownikami placówki instytucjonalnej, w której przebywały dzieci z rodziny objętej wsparciem. Asystenci brali udział w posiedzeniach stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w placówce. W dokumentacji znajdowała się korespondencja z instytucjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny. Pomoc rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych była realizowania we współpracy z pracownikami socjalnymi Ośrodka. W wyniku kontroli dokumentacji 7 rodzin, z którymi współpraca została zakończona stwierdzono, że w każdym przypadku asystent rodziny sporządzał ocenę końcową, w której opisywano sytuację rodziny. Powodem zakończenia współpracy: w trzech przypadkach było osiągnięcie zaplanowanych celów w pracy z rodziną, która nabyła umiejętności umożliwiające jej prawidłowe i samodzielne funkcjonowanie, w trzech przypadkach był brak współdziałania rodziny z asystentem rodziny. Pomimo podejmowanych przez asystenta działań zmierzających do zmotywowania rodziny do podjęcia z nim dalszej współpracy, rodzina nie wykazywała motywacji i chęci do nawiązania kontaktu, nie wywiązała się ze zobowiązań zawartych w planie pracy. Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że w przypadku tych rodzin prowadzony był dalszy monitoring przez pracownika socjalnego z danego terenu, w ramach pracy socjalnej uwzględniającej min. poradnictwo specjalistyczne, prawne, psychologiczne oraz rodzinne. w jednym przypadku była zmiana miejsca zamieszkania rodziny poza teren gminy. W aktach rodzin, z którymi współpraca została zakończona znajdowały się dokumenty potwierdzające monitorowanie funkcjonowania rodziny stosownie do art. 15 ust. 1 pkt 16 ustawy. Sporządzano adnotacje o zakończeniu współpracy z rodziną, w których wskazywano, czy sytuacja rodziny uległa poprawie oraz czy rodzina nie wymaga dalszego wsparcia. Asystent rodziny korzystał z poradnictwa, które miało na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego. Kwalifikacje asystenta rodziny. Ośrodek Pomocy Społecznej w Głuchołazach zatrudniał w badanym okresie 2 asystentów rodziny, posiadających kwalifikacje określone przepisami art. 12 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: 3/5

4 1) Asystent rodziny 1 ukończył studia magisterskie na kierunku socjologia o specjalności problemy społeczne oraz ukończył studia podyplomowe w zakresie przygotowania pedagogicznego. W ramach realizacji zobowiązania wynikającego art. 12 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej asystent rodziny podnosił swoje kwalifikacje uczestnicząc w szkoleniach: Bezpieczeństwo młodzieży w internecie ; Trzeźwość jest wyborem - nie przymusem ; Praca metodą streetwork ; Specyfika rodzin wieloproblemowych (ubóstwo, uzależnienia, przemoc, bezrobocie, problemy wychowawcze) ; Kryzys i rozwiązywanie sytuacji trudnych w rodzinie-rola asystenta rodziny ; Rozpoznawanie zachowań narkotykowych i dopalaczowych ; 2) Asystent rodziny 2 ukończył studia magisterskie na kierunku pedagogika o specjalności praca socjalna. Asystenci rodziny złożyli oświadczenia potwierdzające, że nie są i nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej ani nie była im ona zawieszona ani ograniczona, nie są obciążeni obowiązkiem alimentacyjnym oraz nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Na realizację Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej Ośrodek w 2016 r. wydatkował środki z budżetu państwa w wysokości ,00 zł. Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkałego na terenie gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Głuchołazach zgodnie z art. 176 ust. 7 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej prowadził monitoring sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkałego na terenie gminy. W celu weryfikacji działań podejmowanych przez pracowników Ośrodka, w ramach prowadzonego monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, kontroli poddano dokumentację 11 rodzin z dziećmi, losowo wybranych spośród 157 wskazanych przez Dyrektora Ośrodka. Z kontrolowanych akt wynikało, że rodziny zostały objęte wsparciem Ośrodka ze względu na wielodzietność, niepełnosprawność, bezrobocie, długotrwałą chorobę, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, alkoholizm, przemoc, potrzebę ochrony macierzyństwa. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające wizyty w miejscu zamieszkania rodziny (1-2 razy w miesiącu). Pracownicy socjalni i asystenci rodziny współpracowali z instytucjami pomocowymi, policją, sądem, szkołą i przedszkolem w zakresie wsparcia rodziny. Sporządzali adnotacje o sytuacji dziecka i rodziny z przeprowadzonych wizyt w miejscu zamieszkania. Informowali rodziny o możliwościach skorzystania z form pomocy społecznej oraz rozsądnego planowania budżetu domowego. W dokumentach znajdowały się zapisy o przeprowadzonych rozmowach wspierających z rodzinami min. w zakresie podejmowania działań związanych z uzyskaniem orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, skorzystania z pomocy psychologicznej, relacji rodziców z dziećmi, rozwiazywania problemów wychowawczych, systematycznego uczęszczania do szkoły, utrzymywaniu higieny oraz konieczności stosowania diety (w przypadku dziecka z otyłością). VI. Zakres, przyczyny i skutki stwierdzonych uchybień lub nieprawidłowości oraz wskazanie osób odpowiedzialnych za ich powstanie. W trakcie kontroli nie stwierdzono uchybień oraz nieprawidłowości w zakresie realizacji zadań asystenta rodziny określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie 4/5

5 VII. pieczy zastępczej, kwalifikacji asystentów rodziny zatrudnionych w ośrodku pomocy społecznej oraz prowadzenia monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkałego na terenie gminy. Uwagi i wnioski. W wyniku kontroli stwierdzono, że: 1) asystenci rodziny zatrudnieni w Ośrodku Pomocy Społecznej w Głuchołazach realizowali zadania określone w art. 15 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2017 r., poz. 697 t. j.); 2) asystenci rodziny zatrudnieni w Ośrodku posiadali kwalifikacje określone w art. 12 ust.1 ustawy; 3) Ośrodek prowadził monitoring sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkałego na terenie gminy zgodnie z art. 176 ust. 7 ustawy. VIII. Zalecenia pokontrolne. Z uwagi na prawidłową realizację powyższych zadań nie wydaje się zaleceń. Stosownie do 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli, zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego, w tym: wystąpienia niezawierającego zaleceń pokontrolnych, składa się na zasadach określonych w art. 197 d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w myśl którego kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia. Umotywowane zastrzeżenia zgłasza się na piśmie do Wojewody Opolskiego. Inspektor Wojewódzki Joanna Antosz Starszy Inspektor Wojewódzki Z up. Wojewody Opolskiego Dorota Rutkowska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Anna Namysło (pieczątki imienne i podpisy kontrolujących) (pieczątka imienna kierownika komórki ds.kontroli/ osoby upoważnionej) Do wiadomości: Pani Katarzyna Łojko Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Głuchołazach Al. Jana Pawła II 14 5/5