WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PRZEDMIOTU HISTORIA W KLASIE VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PRZEDMIOTU HISTORIA W KLASIE VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zakres wymagań Ocena niedostateczna Poziom wymagań Ocena celująca Wiedza Uczeń posiada wiedzę określoną dla oceny bardzo dobrej, a ponadto: posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązkowe wymagania programowe; systematycznie wzbogaca swą wiedzę przez czytanie książek i artykułów o treści historycznej; interesuje się nowymi osiągnięciami nauki historycznej i prezentuje je w toku zajęć lekcyjnych. Umiejętności Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą; nie posiada podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do kontynuowania nauki oraz przyswajania nowych treści w klasie wyższej. Uczeń posiada umiejętności określone dla oceny bardzo dobrej, a ponadto: potrafi korzystać ze źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela i zdobytych samodzielnie; samodzielnie interpretuje źródła, potrafi łączyć zawarte w nich informacje; potrafi powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznanymi w czasie lekcji innych przedmiotów; potrafi powiązać dzieje własnego regionu z historią Polski lub z dziejami powszechnymi; potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, posługując się przy tym bogatym słownictwem i pojęciami charakterystycznymi dla nauki historycznej. Aktywność dodatkowo wykonuje zadania wykraczające poza obowiązkowe czynności procesu lekcyjnego; podejmuje się z własnej woli opracowania różnych materiałów (plany, schematy, biogramy, gromadzi materiał regionalny, itp.); osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach historycznych.

2 Tajemnice sprzed wieków Jak obradował kongres w Wiedniu? Rozdział I. Europa po kongresie wiedeńskim 1. Kongres wiedeński Rozdział Temat Wymagania edukacyjne na ocenę: Treści z realizowanego programu nauczania Odniesienia programu nauczania do podstawy programowej dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Uczeń posiada wiedzę i umiejętności określone dla oceny dopuszczającej, a zwłaszcza: Uczeń posiada wiedzę i umiejętności określone dla oceny dopuszczającej, a ponadto: Uczeń posiada wiedzę i umiejętności określone dla oceny dostatecznej, a ponadto: Uczeń posiada wiedzę i umiejętności określone dla oceny dobrej, a ponadto: okoliczności zwołania kongresu wiedeńskiego uczestnicy kongresu wiedeńskiego i ich rola w podejmowaniu decyzji sto dni Napoleona, jego klęska pod Waterloo i ostateczny upadek cesarza Francuzów postanowienia kongresu wiedeńskiego zmiany ustrojowe i terytorialne sprawa polska na kongresie wiedeńskim Święte Przymierze jego cele i uczestnicy znaczenie restauracja legitymizm równowaga europejska XIX. Europa po kongresie wiedeńskim. 1. omawia decyzje kongresu wiedeńskiego w odniesieniu do Europy, w tym do ziem polskich. restauracja, legitymizm, równowaga europejska; obrad kongresu wiedeńskiego ( ); państwa decydujące na kongresie wiedeńskim; podaje przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego. abdykacja, Święte Przymierze; bitwy pod Waterloo (18 VI 1815), podpisania aktu Świętego Przymierza (IX 1815); prezentuje założenia wiedeńskiego; główne ładu decyzje kongresu dotyczące ziem polskich. wyjaśnia, dlaczego Wiedeń stał się miejscem obrad kongresu. stu dni Napoleona (III VI 1815); Aleksandra I, Charles a Talleyranda, Klemensa von Metternicha; omawia przebieg stu dni Napoleona; okoliczności powstania Świętego Przymierza. opisuje przebieg obrad kongresu wiedeńskiego; charakteryzuje głównych uczestników kongresu. Roberta Stewarta Castlereagha, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma III; zmiany terytorialne w Europie po kongresie wiedeńskim oraz państwa Świętego Przymierza; cele i działalność Świętego Przymierza. znaczenie regulaminu dyplomatycznego; wyjaśnia rolę kongresu wiedeńskiego w procesie likwidacji niewolnictwa.

3 Rozdział I. Europa po kongresie wiedeńskim 2. Rewolucja przemysłowa przyczyny rewolucji przemysłowej uwarunkowania i kierunki rozwoju przemysłu w Europie pierwsze wielkie ośrodki przemysłowe w Europie rozwój transportu skutki gospodarcze i społeczne rewolucji przemysłowej wynalazki XIX w.: elektryczność początki telekomunikacji znaczenie fabryka industrializacja urbanizacja kapitaliści robotnicy XIX. Europa po kongresie wiedeńskim. 2. charakteryzuje najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej (wynalazki i ich zastosowania, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia). industrializacja, rewolucja przemysłowa, maszyna parowa; udoskonalenia maszyny parowej (1763); Jamesa Watta; wymienia przyczyny rewolucji przemysłowej. manufaktura, fabryka, urbanizacja, kapitał, kapitaliści, robotnicy, proletariat; Samuela Morse a, George a Stephensona; wymienia gałęzie przemysłu, które rozwinęły się dzięki zastosowaniu maszyny parowej; omawia wpływ zastosowania maszyny parowej na rozwój komunikacji. skonstruowania silnika elektrycznego (1831), skonstruowania telegrafu (1837); Michaela Faradaya; państwa, na których terenie rozwinęły się w XIX w. najważniejsze zagłębia przemysłowe Europy; wyjaśnia okoliczności narodzin przemysłu w XIX w.; konsekwencje zastosowania maszyny parowej dla rozwoju przemysłu. cywilizacja przemysłowa, metropolia; pierwszego telegraficznego połączenia kablowego między Ameryką i Europą (1866); gospodarcze społeczne industrializacji; i skutki wynalezienia elektryczności dla rozwoju przemysłu i komunikacji.

4 Rozdział I. Europa po kongresie wiedeńskim 3. Nowe idee polityczne nowe ideologie: liberalizm konserwatyzm socjalizm komunizm teoretycy ideologii nowych aspekty gospodarcze i społeczno-polityczne nowych ideologii narodziny robotniczego: czartyzm związki zawodowe ruchu znaczenie ideologia wolna konkurencja petycja strajk związek zawodowy ideologia, proletariat, ruch robotniczy, strajk, związek zawodowy; Adama Smitha. liberalizm, konserwatyzm, socjalizm; Edmunda Burke a, Karola Marksa; okoliczności narodzin liberalizmu, konserwatyzmu i ruchu robotniczego. wolna konkurencja, komunizm, idee narodowe; Giuseppe Mazziniego, Henriego de Saint Simona, Roberta Owena, Fryderyka Engelsa; charakteryzuje założenia: liberalizmu, konserwatyzmu, socjalizmu, komunizmu. wydania Manifestu komunistycznego (1848); okoliczności narodzin liberalizmu, konserwatyzmu i ruchu robotniczego; wyjaśnia różnice między socjalistami i komunistami; wyjaśnia rolę związków zawodowych w rozwoju ruchu robotniczego.

5 Rozdział I. Europa po kongresie wiedeńskim 4. Przeciwko Świętemu Przymierzu powstanie dekabrystów w Rosji rewolucja lipcowa we Francji walka Greków i Belgów o niepodległość przyczyny Ludów Wiosny przebieg i skutki rewolucji lutowej we Francji Wiosna Ludów w Prusach i krajach niemieckich Wiosna Ludów w Cesarstwie Austriackim Wiosna Ludów we Włoszech wojna krymska przyczyny, przebieg i skutki znaczenie warsztaty narodowe parlament frankfurcki XXI. Europa w okresie Wiosny Ludów. 1. wymienia wydarzenia związane z walką z porządkiem wiedeńskim, charakteryzuje przebieg Wiosny Ludów w Europie. Wiosna Ludów; Wiosny Ludów ( ); państwa, w których wybuchła Wiosna Ludów; wymienia przyczyny Wiosny Ludów. rewolucja lipcowa, rewolucja lutowa, parlament frankfurcki; rewolucji lipcowej we Francji (1830), wybuchu Wiosny Ludów we Francji (II 1848); Mikołaja I, Ludwika Napoleona Bonapartego, Franciszka Józefa I; państwa, które uzyskały niepodległość w pierwszej połowie XIX w.; przyczyny i przejawy walki z ładem wiedeńskim; skutki Wiosny Ludów we Francji, Prusach, Austrii, na Węgrzech i w państwach włoskich. uzyskania niepodległości przez Grecję (1829), w Belgii (1830), zwołania parlamentu frankfurckiego (V 1848), wybrania Ludwika Napoleona Bonapartego prezydentem Francji (XII 1848), stłumienia powstania węgierskiego (1849), wojny krymskiej ( ); Klemensa von Metternicha, Aleksandra II; państwa, w których w latach wybuchły rewolucje i powstania narodowe oraz państwa zaangażowane w wojnę krymską; dekabryści, bankiety; wybuchu antytureckiego powstania w Grecji ( ), dekabrystów (XII 1825), uznania niepodległości Belgii (1831), wybuchu Wiosny Ludów w Prusach, Austrii, na Węgrzech i we Włoszech (III 1848), robotniczego w Paryżu (VI 1848); Karola X, Ludwika Filipa, Lajosa Kossutha, Józefa Bema, Karola Alberta; cele, przebieg i skutki powstania dekabrystów;

6 Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 1. Po upadku Księstwa Warszawskiego omawia przyczyny, przebieg i skutki rewolucji lipcowej we Francji; opisuje przebieg Wiosny Ludów we Francji, Prusach, Austrii, na Węgrzech i w państwach włoskich. wymienia przyczyny i skutki wojny krymskiej. podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim sytuacja społecznogospodarcza Polaków w zaborach pruskim, austriackim i w Rzeczypospolitej Krakowskiej reformy uwłaszczeniowe zaborze pruskim w kultura i oświata w zaborach pruskim, austriackim i w Rzeczypospolitej Krakowskiej znaczenie ziemie zabrane uwłaszczenie XX. Ziemie polskie w latach wskazuje na mapie podział polityczny ziem polskich po kongresie wiedeńskim; 4. omawia położenie Polaków w zaborach pruskim i austriackim, na obszarze ziem zabranych oraz w Rzeczypospolitej Krakowskiej. uwłaszczenie; Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Wolnego Miasta Krakowa (1815); podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim. ziemie zabrane; reformy uwłaszczeniowej w Wielkim Księstwie Poznańskim (1823), zniesienia pańszczyzny w zaborze austriackim (1848); charakteryzuje ustrój Wielkiego Księstwa Poznańskiego; opisuje ustrój Rzeczypospolitej Krakowskiej; charakteryzuje rozwój gospodarczy zaboru pruskiego; opisuje sytuację gospodarczą w zaborze austriackim. protektorat; nadania wolności osobistej chłopom w zaborze pruskim (1807), powołania sejmu prowincjonalnego w Wielkim Księstwie Poznańskim (1824); Antoniego Radziwiłła, Edwarda Raczyńskiego, Tytusa Działyńskiego, Józefa Maksymiliana Ossolińskiego; omawia proces uwłaszczania chłopów w zaborze pruskim. otwarcia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie (1817); wyjaśnia, jaką rolę pełniła Rzeczpospolita Krakowska w utrzymaniu polskości; porównuje sytuację gospodarczą ziem polskich pod zaborami; warunki rozwoju polskiej kultury i oświaty w zaborze pruskim i Galicji.

7 Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 2. W Królestwie Polskim konstytucja Królestwa Polskiego: zasady ustrojowe organy władzy rola namiestnika Królestwa Polskiego i wielkiego księcia Konstantego rozwój gospodarczy i reformy Franciszka Ksawerego Druckiego- Lubeckiego kultura i oświata w Królestwie Polskim działalność opozycyjna i spiskowa znaczenie kaliszanie Towarzystwo Filomatów Towarzystwo Filaretów Towarzystwo Patriotyczne Sprzysiężenie Podchorążych XX. Ziemie polskie w latach charakteryzuje okres konstytucyjny Królestwa Polskiego ustrój, osiągnięcia w gospodarce, kulturze i edukacji. nadania konstytucji Królestwu Polskiemu (1815); Adama Mickiewicza, Piotra Wysockiego; zasięg Królestwa Polskiego; wymienia organy władzy określone w konstytucji Królestwa Polskiego. kaliszanie, konspiracja; objęcia władzy przez Mikołaja I (1825), zawiązania Sprzysiężenia Podchorążych (1828); Aleksandra I, wielkiego księcia Konstantego, Mikołaja I, Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego, Stanisława Staszica, Waleriana Łukasińskiego; charakteryzuje ustrój Królestwa Polskiego; opisuje rozwój przemysłu w Królestwie Polskim; omawia rozwój kultury i edukacji w Królestwie Polskim; otwarcia uniwersytetu w Warszawie (1816), działalności Towarzystwa Filomatów ( ), wprowadzenia cenzury w Królestwie Polskim (1819), założenia Banku Polskiego (1828); Józefa Zajączka, Juliana Ursyna Niemcewicza, Adama Jerzego Czartoryskiego, Wincentego i Bonawentury Niemojowskich; najważniejsze okręgi przemysłowe w Królestwie Polskim; reformy gospodarcze Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego; sytuację na wsi w Królestwie Polskim. Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (1825), wystąpienia kaliszan (1820); Stanisława Kostki Potockiego, Tadeusza Czackiego, Tomasza Zana; Kanał Augustowski; wyjaśnia, jaką rolę w życiu Królestwa Polskiego pełnił wielki książę Konstanty; charakteryzuje działalność kulturalno oświatową Polaków na ziemiach zabranych; okoliczności powstania opozycji legalnej i cele jej działalności; opisuje okoliczności powstania organizacji spiskowych. wymienia przykłady organizacji spiskowych i ich cele.

8 Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 3. Powstanie listopadowe przyczyny wybuchu powstania listopadowego przebieg powstania i charakterystyka władz powstańczych wojna polsko-rosyjska wielkie powstania listopadowego bitwy walki powstańcze poza Królestwem Polskim źródła klęski powstania listopadowego znaczenie noc listopadowa detronizacja dyktator XX. Ziemie polskie w latach przedstawia przyczyny wybuchu powstania listopadowego, charakter zmagań i następstwa powstania dla Polaków w różnych zaborach. noc listopadowa; wybuchu powstania listopadowego (29/30 XI 1830), bitwy pod Olszynką Grochowską (II 1831), wojny polsko rosyjskiej (II X 1831); Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego; wymienia przyczyny powstania listopadowego. dyktator, detronizacja; detronizacji Mikołaja I i zerwania unii z Rosją (25 I 1831), bitwy pod Ostrołęką (V 1831), bitwy o Warszawę (6 7 IX 1831); wielkiego księcia Konstantego, Adama Jerzego Czartoryskiego; miejsca najważniejszych bitew powstania listopadowego; wyjaśnia, znaczenie powstania listopadowego detronizacja Mikołaja I; jakie dla miała cara przejęcia dyktatury przez Józefa Chłopickiego (XII 1830); Ignacego Prądzyńskiego, Emilii Plater, Józefa Bema, Iwana Dybicza, Iwana Paskiewicza; tereny poza Królestwem Polskim, na których toczyły się walki podczas powstania w latach ; opisuje przebieg nocy listopadowej; charakteryzuje poczynania władz powstańczych do wybuchu wojny polsko rosyjskiej; opisuje przebieg wojny polsko rosyjskiej. bitwy pod Stoczkiem (II 1831), bitew pod Wawrem i Dębem Wielkim (III 1831), bitew pod Iganiami i Boremlem (IV 1831); Józefa Sowińskiego, Jana Skrzyneckiego, Jana Krukowieckiego, Józefa Dwernickiego; przebieg walk powstańczych poza Królestwem Polskim. omawia przyczyny klęski powstania listopadowego.

9 Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 4. Wielka Emigracja Tajemnice sprzed wieków Czy powstanie listopadowe mogło zakończyć się sukcesem? oceny historyków dotyczące szans powstania listopadowego. opisuje zamach na wielkiego księcia Konstantego; porównuje siły militarne Rosji i powstańców; podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy powstanie listopadowe mogło zakończyć się sukcesem. wskazuje błędy dowódców powstania. rozmiary i znaczenie Wielkiej Emigracji stronnictwa polityczne polskiej emigracji i ich programy politycznospołeczne Komitet Narodowy Polski Towarzystwo Demokratyczne Polskie Hotel Lambert Gromady Ludu Polskiego wybitni Polacy na emigracji: twórcy politycy naukowcy znaczenie zsyłka emisariusz XX. Ziemie polskie w latach charakteryzuje główne nurty oraz postacie Wielkiej Emigracji [ ]. emigracja, Wielka Emigracja; Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego; wymienia przyczyny Wielkiej Emigracji; główne kraje, do których emigrowali Polacy po upadku powstania listopadowego. zsyłka, emisariusz; Zygmunta Krasińskiego, Joachima Lelewela, Adama Jerzego Czartoryskiego; wymienia główne obozy polityczne powstałe na emigracji; wymienia działalności na emigracji. formy Polaków katorga, amnestia; Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1832), Hôtel Lambert (1833); stosunek władz i społeczeństw Europy do polskich emigrantów; charakteryzuje program Towarzystwa Demokratycznego Polskiego; poglądy środowisk konserwatywnych z Hôtel Lambert. Komitetu Narodowego Polskiego (1831), Gromad Ludu Polskiego (1835); Ludwika Mierosławskiego, Wiktora Heltmana; trasy, które przemierzali polscy emigranci; program Komitetu Narodowego Polskiego; omawia Gromad Polskiego. poglądy Ludu

10 Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 5. Ziemie polskie po powstaniu listopadowym skutki powstania listopadowego w Królestwie Polskim represje popowstaniowe zmiany ustrojowe w Królestwie Polskim początki rusyfikacji polityka Rosji na ziemiach zabranych działalność spiskowa po powstaniu listopadowym próba wzniecenia powstania narodowego w 1846 r. w zaborze pruskim, powstanie krakowskie rabacja galicyjska i jej następstwa znaczenie Statut organiczny noc paskiewiczowska kontrybucja katorga praca organiczna rabacja XX. Ziemie polskie w latach przedstawia przyczyny wybuchu powstania listopadowego, charakter zmagań i następstwa powstania dla Polaków w różnych zaborach; 5. charakteryzuje [ ] ruch spiskowy w kraju. XXI. Europa w okresie Wiosny Ludów. 2. omawia przyczyny i skutki powstania krakowskiego [ ]. rusyfikacja; wybuchu powstania krakowskiego (21/21 II 1846); wymienia represje wobec uczestników powstania listopadowego; wskazuje przykłady polityki rusyfikacji w Królestwie Polskim po upadku powstania listopadowego; tereny objęte powstaniem krakowskim. rabacja, kontrybucja; wybuchu rabacji galicyjskiej (II 1846); Iwana Paskiewicza, Edwarda Dembowskiego, Jakuba Szeli; charakteryzuje politykę władz rosyjskich wobec Królestwa Polskiego; omawia przebieg i skutki powstania krakowskiego; przyczyny, przebieg i skutki rabacji galicyjskiej. noc paskiewiczowska, Statut organiczny; wprowadzenia Statutu organicznego (1832), ogłoszenia stanu wojennego w Królestwie Polskim (1833), likwidacji Rzeczpospolitej Krakowskiej (XI 1846); Szymona Konarskiego, Piotra Ściegiennego; tereny objęte rabacją galicyjską; wyjaśnia, w jakich okolicznościach wybuchło powstanie krakowskie. Stowarzyszenia Ludu Polskiego (1835), wprowadzenia rosyjskiego kodeksu karnego w Królestwie Polskim (1847); Edwarda Flottwella, Karola Libelta, Henryka Kamieńskiego; omawia represje popowstaniowe w zaborze pruskim; charakteryzuje działalność spiskową na ziemiach polskich w latach 30. i 40. XIX w.; przyczyny niepowodzenia powstania krakowskiego.

11 7. Kultura polska doby romantyzmu Rozdział II. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim 6. Wiosna Ludów na ziemiach polskich przebieg i skutki Wiosny Ludów w Wielkopolsce początki działalności polskich działaczy narodowych na Mazurach i Śląsku przebieg i skutki Wiosny Ludów w Galicji narastanie konfliktu polsko-ukraińskiego i jego następstwa udział Polaków w europejskiej Wiośnie Ludów znaczenie serwituty XXI. Europa w okresie Wiosny Ludów. 2. omawia przyczyny i skutki [ ] Wiosny Ludów na ziemiach polskich. Józefa Bema, Adama Mickiewicza; wyjaśnia przyczyny wybuchu Wiosny Ludów na ziemiach polskich pod zaborami; zabory, w których doszło do wystąpień w 1848 r. wielkopolskiego (IV V 1848), uwłaszczenia chłopów w Galicji (1848); Ludwika Mierosławskiego; opisuje przebieg Wiosny Ludów w Wielkim Księstwie Poznańskim; omawia przebieg Wiosny Ludów w Galicji. porozumienia w Jarosławcu (IV 1848), bitwy pod Miłosławiem (IV 1848); Franza von Stadiona, Wojciecha Chrzanowskiego, Józefa Wysockiego, Henryka Dembińskiego; charakteryzuje wkład Polaków w wydarzenia Wiosny Ludów w Europie. serwituty; Komitetu Narodowego Poznaniu 1848); w (III Józefa Lompy, Emanuela Smołki, Gustawa Gizewiusza, Krzysztofa Mrongowiusza; działalność polskich społeczników na Warmii, Mazurach i Śląsku. kultura polska po rozbiorach idee romantyzmu osiągnięcia polskiej romantyzmu polski mesjanizm kultury doby początki badań historii Polski znaczenie romantyzm mesjanizm XX. Ziemie polskie w latach charakteryzuje główne nurty oraz postacie Wielkiej Emigracji [ ]. romantyzm; Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina; wymienia romantyków. poglądy racjonalizm; Joachima Lelewela; wyjaśnia, na czym polegał konflikt romantyków z klasykami; najwybitniejszych polskich twórców epoki romantyzmu. mesjanizm, salon artystyczny; charakteryzuje warunki, w jakich ukształtował się polski romantyzm; wyjaśnia, czym był polski mesjanizm. opublikowania ballady Romantyczność Adama Mickiewicza; Andrzeja Towiańskiego, Artura Grottgera; sytuację kultury polskiej po utracie niepodległości.

12 Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 1. Stany Zjednoczone w XIX wieku rozwój terytorialny Stanów Zjednoczonych rozwój osadnictwa i los rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej dualizm gospodarczy i polityczny Stanów Zjednoczonych w połowie XIX w. problem niewolnictwa i ruch abolicjonistyczny przyczyny i przebieg wojny secesyjnej skutki wojny domowej rozwój demograficzny Stanów Zjednoczonych napływ imigrantów znaczenie abolicjonizm secesja Unia Konfederacja wojna totalna XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 2. prezentuje przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych. wojna secesyjna, Północ, Południe; wojny secesyjnej ( ); Abrahama Lincolna; wymienia przyczyny i skutki wojny secesyjnej. secesja, Konfederacja, Unia, wojna totalna; wydania dekretu o zniesieniu niewolnictwa (1863); Roberta Lee, Ulyssesa Granta; charakteryzuje sytuację gospodarczą, społeczną i polityczną Północy i Południa; omawia społeczne, polityczne i gospodarcze skutki wojny secesyjnej. taktyka spalonej ziemi, abolicjonizm, demokraci, republikanie; wyboru Abrahama Lincolna na prezydenta USA (1860), secesji Karoliny Południowej (1860), Skonfederowanych Stanów Ameryki (1861); omawia przyczyny podziału Stanów Zjednoczonych na Północ i Południe; opisuje przebieg wojny secesyjnej; wyjaśnia, jakie konsekwencje dla dalszego przebiegu wojny miał dekret o zniesieniu niewolnictwa. wprowadzenia zakazu przywozu niewolników do Stanów Zjednoczonych (1808), bitwy pod Gettysburgiem (VII 1863), kapitulacji wojsk Konfederacji (VI 1865), ataku na Fort Sumter (IV 1861); etapy rozwoju terytorialnego Stanów Zjednoczonych w XIX w.; przyczyny i skutki rozwoju terytorialnego Stanów Zjednoczonych w XIX w.; porównuje sytuację gospodarczą, społeczną i polityczną Północy i Południa.

13 Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 2. Zjednoczenie Włoch i Niemiec rola Piemontu w procesie jednoczenia Włoch idee zjednoczenia Włoch Camilla Cavoura i Giuseppe Garibaldiego przebieg wojny z Austrią i rola Francji w procesie jednoczenia Włoch wyprawa tysiąca czerwonych koszul zjednoczenie Włoch i powstanie Królestwa Włoskiego koncepcje zjednoczenia Niemiec rola Prus w procesie jednoczenia Niemiec polityka Ottona von Bismarcka wojny z Danią i Austrią oraz ich znaczenie dla poszerzania wpływów pruskich w Niemczech wojna z Francją okoliczności wybuchu, przebieg i skutki proklamacja Cesarstwa Niemieckiego XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 1. opisuje sytuację polityczną w Europie w II połowie XIX wieku, w tym procesy zjednoczeniowe Włoch i Niemiec. Królestwa Włoch (1861), ogłoszenia powstania II Rzeszy Niemieckiej (18 I 1871); Giuseppe Garibaldiego, Ottona von Bismarcka; wymienia etapy jednoczenia Włoch i Niemiec; skutki zjednoczenia Włoch i Niemiec dla Europy. wyprawa tysiąca czerwonych koszul, risorgimento; wojny Prus z Austrią (1866), wojny francusko pruskiej ( ); Camilla Cavoura, Wilhelma I, Napoleona III; wyjaśnia, jaką rolę w jednoczeniu Włoch odegrał Giuseppe Garibaldi; omawia etapy jednoczenia Niemiec; przyczyny, przebieg i skutki wojny francusko pruskiej; wyjaśnia, jaką rolę w jednoczeniu Niemiec odegrał Otto von Bismarck. komunardzi; bitew pod Magentą i Solferino (1859), wojny Prus i Austrii z Danią (1864), pokoju we Frankfurcie nad Menem (1871), bitwy pod Sadową (1866), Związku Północnoniemieck iego (1867), bitwy pod Sedanem (1870), Komuny Paryskiej (III V 1871); etapy jednoczenia Włoch i Niemiec; omawia koncepcje zjednoczenia Włoch; opisuje procesu Włoch; przebieg jednoczenia wyjaśnia, dlaczego Piemont stał się ośrodkiem jednoczenia Włoch; Niemieckiego Związku Celnego (1834), zawarcia sojuszu Piemontu z Francją (1858), wojny Piemontu z Austrią (1859), wybuchu powstania w Królestwie Obojga Sycylii (1860), objęcia tronu w Prusach przez Wilhelma I (1861), Czerwonego Krzyża (1863), zajęcia Wenecji przez Królestwo Włoch (1866), Austro Węgier (1867), zajęcia Państwa Kościelnego przez Królestwo Włoskie (1870); Wiktora Emanuela II, Jarosława Dąbrowskiego, Walerego Wróblewskiego;

14 Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 3. Kolonializm w XIX wieku Komuna Paryska znaczenie risorgimento idea Małych Niemiec idea Wielkich Niemiec zjednoczenie krwią i żelazem komunardzi koncepcje zjednoczenia Niemiec; omawia skutki wojen Prus z Danią i Austrią dla procesu jednoczenia Niemiec; przyczyny, przebieg i skutki Komuny Paryskiej. wskazuje okoliczności powstania Czerwonego Krzyża; wyjaśnia okoliczności powstania Austro Węgier; rolę Polaków w Komunie Paryskiej. przyczyny kolonialnej kolonizacja Afryki ekspansji polityka kolonialna w Azji polityka kolonialna nowych mocarstw gospodarcza i społeczna rola kolonii w XIX w. konflikty kolonialne imperium kolonialne Wielkiej Brytanii znaczenie kolonializm XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 3. wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku. kolonializm; królowej Wiktorii; wymienia przyczyny i skutki ekspansji kolonialnej. faktoria handlowa, Kompania Wschodnioindyjska; otwarcia Japonii na świat (1854); Cecila Johna Rhodesa; posiadłości kolonialne Wielkiej Brytanii; wymienia państwa, które uczestniczyły w kolonizacji Afryki i Azji; skutki ekspansji kolonialnej dla państw europejskich i mieszkańców terenów podbitych. powstanie sipajów, powstanie Mahdiego, wojny opiumowe, wojny burskie, powstanie bokserów; tereny świata, które podlegały kolonizacji pod koniec XIX w.; proces kolonizacji Afryki i Azji; wymienia przyczyny konfliktów kolonialnych; wskazuje przykłady konfliktów kolonialnych. wybuchu pierwszej wojny opiumowej (1839), wybuchu powstania Mahdiego (1881); porównuje proces kolonizacji Afryki i Azji; stosunek państw azjatyckich do ekspansji europejskiej; charakteryzuje kolonialne imperium Wielkiej Brytanii.

15 Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 4. Rozwój nowych ruchów politycznych demokratyzacja politycznego rozwój robotniczego życia ruchu narodziny nurtu socjaldemokratycznego anarchizm i jego ideologia początki chrześcijańskiej demokracji rozwój ideologii nacjonalistycznych wpływ przemian cywilizacyjnych na proces emancypacji kobiet działalność sufrażystek i jej skutki znaczenie społeczeństwo industrialne anarchizm solidaryzm społeczny nacjonalizm syjonizm emancypacja sufrażystki XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 4. wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe. system republikański, partia polityczna, monarchia parlamentarna, demokratyzacja; wyjaśnia, na czym polegał proces demokratyzacji; wymienia nowe ruchy polityczne w Europie drugiej połowie XIX w. socjaliści, socjaldemokracja, komuniści, chrześcijańska demokracja (chadecja), nacjonalizm, emancypantki, sufrażystki; Karola Marksa, Leona XIII; założenia programowe socjalistów; charakteryzuje założenia programowe chrześcijańskiej demokracji; wyjaśnia, na czym polegał nowoczesny nacjonalizm; wymienia postulaty emancypantek i sufrażystek. rewolucja proletariacka, społeczeństwo industrialne, Międzynarodówka, anarchizm, terror indywidualny, szowinizm, syjonizm; I Międzynarodówki (1864), ogłoszenia encykliki Rerum novarum (1891); cele i metody działania anarchistów; omawia różnice między zwolennikami socjaldemokracji a komunistami; wyjaśnia, jakie okoliczności wpłynęły na narodziny ruchu emancypacji kobiet. solidaryzm społeczny, reformiści/rewizjo niści; ustanowienia 1 maja Świętem Pracy (1889); wpływ ideologii nacjonalizmu na kształtowanie się rożnych postaw wobec narodu i mniejszości narodowych; okoliczności kształtowania się syjonizmu i jego założenia.

16 Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 5. Postęp techniczny i zmiany cywilizacyjne rozwój przyrodniczych nauk teoria ewolucji i jej znaczenie rozwój medycyny i higieny w II połowie XIX w. odkrycia z dziedziny fizyki promieniotwórczość pierwiastków rozwój komunikacji i transportu budowa Kanałów Sueskiego i Panamskiego oraz ich znaczenie wpływ odkryć i wynalazków na życie codzienne w II połowie XIX w. XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 4. wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe. teoria ewolucji; Karola Darwina, Marii Skłodowskiej Curie; wymienia odkrycia naukowe, które wpłynęły na rozwój nauk przyrodniczych i medycznych; wskazuje wynalazki, które miały wpływ na życie codzienne. pasteryzacja; ogłoszenia teorii ewolucji przez Karola Darwina (1859), przyznania Nagród Nobla dla Marii Skłodowskiej Curie (1903 i 1911), pierwszego lotu samolotem (1903), wynalezienia telefonu (1876); Ludwika Pasteura, Orville a i Wilbura Wright, Thomasa Alvę Edisona, Alexandra Grahama Bella; promieniotwórczość odkrycia promieni X (1895), budowy Kanału Sueskiego ( ), budowy Kanału Panamskiego ( ), pierwszego lotu sterowcem (1900), opatentowania fonografu (1878), wynalezienia gramofonu (1887); Dmitrija Mendelejewa, Pierre a Curie, Wilhelma Roentgena, Guglielma Marconiego; wynalezienia szczepionki przeciwko wściekliźnie (1885), odkrycia bakterii gruźlicy i cholery (1903); Roberta Kocha, Karla Benza, Johna Dunlopa, Gottlieba Daimlera, Rudolfa Diesela, Ferdynanda Zeppelina, Josepha Swana; wyjaśnia, jakie czynniki miały wpływ na spadek liczby zachorowań i śmiertelności w XIX w. założenia teorii ewolucji; omawia kierunki rozwoju medycyny i higieny; charakteryzuje rozwój komunikacji i transportu. wyjaśnia, jakie znaczenie miała budowa wielkich kanałów morskich; wyjaśnia, w jaki sposób wynalazki zmieniły życie codzienne w XIX w.

17 Tajemnice sprzed wieków Kim byli impresjoniści? Rozdział III. Europa i świat po Wiośnie Ludów 6. Kultura przełomu XIX i XX wieku wzrost popularności literatury i prasy w XIX w. nowe nurty w malarstwie i architekturze II połowy XIX w. początki kinematografii narodziny masowej upowszechnienie sportu kultury znaczenie realizm naturalizm impresjonizm historyzm XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. 4. wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe. kultura masowa, pozytywizm, impresjonizm; cechy charakterystyczne kultury masowej. realizm, naturalizm, secesja; Auguste a Comte a, Charlesa Dickensa, Juliusza Verne a, Lwa Tołstoja, Auguste a Renoira, Auguste a i Louisa Lumière; charakteryzuje nowe kierunki w sztuce i architekturze; wyjaśnia, czym charakteryzowało się malarstwo impresjonistów; historyzm; początków kina (1895), pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich (1896); Émile a Zoli, Fiodora Dostojewskiego, Josepha Conrada, Edgara Degasa, Pierre a de Coubertina; wyjaśnia, jakie cele społeczne przyświecały literaturze i sztuce przełomu wieków; pierwszej wystawy impresjonistów (1874); symbolizm, ekspresjonizm, futuryzm; wyjaśnia, w jaki sposób podglądy pozytywistów wpłynęły na literaturę i sztukę przełomu XIX i XX w. wymienia idee, które miały rozwijać wśród młodych pokoleń igrzyska olimpijskie. okoliczności upowszechnienia sportu w drugiej połowie XIX w. wymienia cechy malarstwa impresjonistycznego. wyjaśnia, w jakich okolicznościach powstało określenie impresjoniści; okoliczności, w jakich powstał Salon Odrzuconych. określa tematykę dzieł impresjonistów.

18 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 1. Ziemie polskie przed powstaniem styczniowym początki organicznej pracy Galicja po Wiośnie Ludów odwilż posewastopolska w Rosji i Królestwie Polskim wzrost aktywności wśród polskiego społeczeństwa manifestacje patriotyczne rewolucja moralna stronnictwa polityczne w Królestwie Polskim biali czerwoni znaczenie rewolucja moralna biali czerwoni i XXII. styczniowe. Powstanie 1. omawia pośrednie i bezpośrednie przyczyny powstania, w tym rewolucję moralną praca organiczna; manifestacji patriotycznych w Królestwie Polskim (1861); Karola Marcinkowskiego, Hipolita Cegielskiego; wymienia założenia pracy organicznej; określa przyczyny powstania styczniowego. czerwoni, biali, autonomia, modernizacja; mianowania Aleksandra Wielopolskiego dyrektorem Komisji Wyznań i Oświecenia Publicznego (1861); Dezyderego Chłapowskiego, Aleksandra II, Jarosława Dąbrowskiego, Aleksandra Wielopolskiego; wymienia przykłady realizacji programu pracy organicznej; Bazar, odwilż (wiosna) posewastopolska; wprowadzenia stanu wojennego w Królestwie Polskim (1861); Andrzeja Zamoyskiego; proces polonizacji urzędów w Galicji; charakteryzuje odwilż posewastopolską w Królestwie Polskim; wyjaśnia, jaki cel stawiali sobie organizatorzy manifestacji patriotycznych; rewolucja moralna ; Bazaru (1841), założenia Towarzystwa Rolniczego (1858); Leopolda Kronenberga, Agenora Gołuchowskiego; wyjaśnia, jaką rolę pełniły manifestacje patriotyczne w przededniu wybuchu powstania; porównuje programy polityczne czerwonych i białych. wyjaśnia, na czym polegała autonomia galicyjska; programy polityczne białych i czerwonych. wskazuje różnicę w stosunku do powstania zbrojnego między czerwonymi i białymi.

19 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 2. Powstanie styczniowe polityka władz Królestwa Polskiego postawa A. Wielopolskiego i jego reformy bezpośrednie przyczyny wybuchu powstania styczniowego wybuch powstania manifest Tymczasowego Rządu Narodowego przebieg i charakter walk powstańczych w Królestwie Polskim i na Litwie rola dyktatorów i Rządu Narodowego kwestia chłopska podczas powstania styczniowego dekret cara o uwłaszczeniu znaczenie rewolucja moralna biali czerwoni branka dyktator państwo podziemne uwłaszczenie XXII. styczniowe. Powstanie 1. omawia pośrednie i bezpośrednie przyczyny powstania, w tym rewolucję moralną ; 2. dokonuje charakterystyki działań powstańczych z uwzględnieniem, jeśli to możliwe, przebiegu powstania w swoim regionie; 3. omawia uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim oraz porównuje z uwłaszczeniem w pozostałych zaborach. branka, wojna partyzancka; wybuchu powstania (22 I 1863), ukazu o uwłaszczeniu w Królestwie Polskim (III 1864); Romualda Traugutta; wymienia przyczyny i okoliczności wybuchu powstania styczniowego; omawia rolę Romualda Traugutta w powstaniu styczniowym; wskazuje przyczyny upadku powstania styczniowego. kosynierzy, Tymczasowy Rząd Narodowy; ogłoszenia manifestu Tymczasowego Rządu Narodowego (22 I 1863), stracenia Romualda Traugutta (VIII 1864); reformy Aleksandra Wielopolskiego; charakteryzuje przebieg powstańczych; walk omawia okoliczności i skutki wprowadzenia dekretu o uwłaszczeniu w Królestwie Polskim. Komitet Centralny Narodowy; aresztowania Romualda Traugutta 1864); (IV Ludwika Mierosławskiego, Mariana Langiewicza, Teodora Berga; zasięg działań powstańczych, tereny objęte działaniami dużych grup powstańczych; omawia programowe Tymczasowego Narodowego; cele Rządu charakteryzuje politykę władz powstańczych; wyjaśnia, jaką rolę w upadku powstania odegrała kwestia chłopska. żuawi śmierci, państwo podziemne; mianowania Aleksandra Wielopolskiego naczelnikiem Rządu Cywilnego (1862), objęcia dyktatury przez Mariana Langiewicza (III 1863); Zygmunta Sierakowskiego, Józefa Hauke Bosaka, Stanisława Brzóski; sposób organizacji konspiracyjnego państwa polskiego w czasie powstania styczniowego.

20 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 3. Represje po powstaniu styczniowym represje wobec uczestników powstania styczniowego likwidacja odrębności Królestwa Polskiego polityka rusyfikacji urzędów i szkolnictwa represje wobec Kościoła katolickiego i unickiego polityka Rosji na ziemiach zabranych sposoby oporu Polaków przed polityką rusyfikacji XXII. styczniowe. Powstanie 4. wylicza formy represji popowstaniowych. rusyfikacja, pozytywiści; wymienia bezpośrednie represje wobec uczestników powstania styczniowego; postawy Polaków w Królestwie Polskim wobec rusyfikacji. lojalizm, Kraj Przywiślański, noc apuchtinowska ; Aleksandra Apuchtina; politykę władz carskich wobec Królestwa Polskiego; charakteryzuje proces rusyfikacji w Królestwie Polskim. kibitka, tajne komplety, trójlojalizm; Szkoły Głównej Warszawskiej (1862); Michaiła Murawjowa; omawia walkę władz carskich z polskim Kościołem; Uniwersytet Latający, Towarzystwo Oświaty Narodowej, generał gubernator; zabajkalskiego (1866); omawia rolę i postawy Polaków na zesłaniu. znaczenie rusyfikacja generałgubernator noc apuchtinowska charakteryzuje proces rusyfikacji na ziemiach zabranych.

21 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 4. W zaborze pruskim i austriackim polityka germanizacji w zaborze pruskim: rugi pruskie działalność Hakaty Kulturkampf autonomia Galicji i jej przejawy: polonizacja oświaty rozwój kultury Galicja Piemontem polskim postawy Polaków wobec polityki zaborców w zaborze pruskim i austriackim świadomość narodowa Polaków pod zaborami i proces powstawania nowoczesnego narodu polskiego znaczenie rugi pruskie Komisja Kolonizacyjna Hakata Kulturkampf ustawa kagańcowa XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. 1. wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej [ ] germanizacja (Kulturkampf), autonomia galicyjska; 2. opisuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy; 3. opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków. germanizacja; protestu dzieci we Wrześni (1901); Ottona von Bismarcka, Michała Drzymały; charakteryzuje politykę germanizacji; Polaków germanizacji. postawy wobec autonomia, kulturkampf, strajk szkolny, rugi pruskie; rozpoczęcia rugów pruskich (1885), rozpoczęcia strajku szkolnego w Wielkopolsce (1906); Marii Konopnickiej; wyjaśnia, na czym polegała polityka kulturkampfu; opisuje przejawy polityki germanizacyjnej w gospodarce i oświacie; wymienia instytucje autonomiczne w Galicji. Komisja Kolonizacyjna, Hakata; wprowadzenia języka niemieckiego jako jedynego języka państwowego w Wielkopolsce (1876), Komisji Kolonizacyjnej (1886); Mieczysława Ledóchowskiego, Józefa Szujskiego; postawę polskiego Kościoła wobec kulturkampfu; omawia działalność instytucji prowadzących politykę germanizacji. stańczycy; ogłoszenia tzw. noweli osadniczej(1904), wprowadzenia tzw. ustawy kagańcowej (1908); Agenora Gołuchowskiego, Kazimierza Badeniego, Piotra Wawrzyniaka; okoliczności nadania Galicji autonomii przez władze austriackie; wyjaśnia, jaką rolę w życiu Galicji odgrywali stańczycy.

22 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 5. Rozwój gospodarczy ziem polskich przemiany gospodarcze na ziemiach polskich w II połowie XIX w. przemiany społeczne na ziemiach polskich w II połowie XIX w. inne narodowości na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w II połowie XIX w. znaczenie emigracja zarobkowa ziemiaństwo XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. 2. opisuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy; 3. opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków. emigracja zarobkowa; uwłaszczenia chłopów w zaborze rosyjskim (1864); Hipolita Cegielskiego; wyjaśnia przyczyny i wskazuje kierunki emigracji zarobkowej Polaków pod koniec XIX w.; okręgi przemysłowe w Królestwie Polskim i na ziemiach zabranych. burżuazja, inteligencja, ziemiaństwo; zniesienia granicy celnej z Rosją (1851); Ignacego Łukasiewicza; wymienia grupy społeczne, które wykształciły się w społeczeństwie polskim w XIX w.; opisuje okręgi przemysłowe w Królestwie Polskim i na ziemiach zabranych; omawia rozwój przedsiębiorczości Polaków w zaborze pruskim i wymienia jej przykłady; asymilacja, spółdzielnie oszczędnościowo pożyczkowe; zakończenia budowy kolei warszawsko wiedeńskiej (1848); Franciszka Stefczyka; uwarunkowania rozwoju przemysłu w Królestwie Polskim; rozwój przemysłu i rolnictwa w zaborze pruskim; omawia rozwój Łodzi jako miasta przemysłowego; omawia rozwój spółdzielczości w Galicji; haskala, serwituty, famuły; pierwszego lotu samolotem na ziemiach polskich (1910); porównuje gospodarczy polskich zaborów. rozwój ziem trzech charakteryzuje rozwój gospodarczy Galicji; omawia przykłady przemian cywilizacyjnych na ziemiach polskich w XIX w. charakteryzuje przemiany społeczne na ziemiach polskich; wyjaśnia, na czym polegał proces asymilacji Żydów i jakie były jego skutki.

23 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 6. Nowe ruchy polityczne na ziemiach polskich okoliczności narodzin nowych ruchów politycznych na ziemiach polskich założenia programowe i działalność partii politycznych należących do ruchu socjalistycznego, narodowego i ludowego podziały na polskiej scenie politycznej na przełomie XIX i XX w. XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. 4. omawia narodziny i pierwsze lata istnienia nowoczesnych ruchów politycznych: socjalizm, ruch ludowy, ruch narodowy. Polskiej Partii Socjalistycznej (1892), Stronnictwa Narodowo Demokratycznego (1897), Polskiego Stronnictwa Ludowego (1903); Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Wincentego Witosa; wskazuje partie należące do ruchu socjalistycznego, narodowego i ludowego; wymienia założenia programowe Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Narodowo Demokratycznego, Polskiego Stronnictwa Ludowego. solidaryzm narodowy; Wielkiego Proletariatu (1882), Polskiej Partii Socjaldemokratyc znej Galicji i Śląska (1897); Ludwika Waryńskiego, Stanisława Wojciechowskiego, Ignacego Daszyńskiego; cele ruchu robotniczego; charakteryzuje program nurtu niepodległościowego w polskim ruchu socjalistycznym; omawia założenia programowe ruchu narodowego; endencja, internacjonalizm; Bolesława Limanowskiego, Róży Luksemburg, Juliana Marchlewskiego, Franciszka Stefczyka; omawia okoliczności narodzin ruchu robotniczego na ziemiach polskich; charakteryzuje program nurtu rewolucyjnego w polskim ruchu socjalistycznym; wyjaśnia, dlaczego polski ruch ludowy powstał i rozwinął się w Galicji. program brukselski, program paryski; Socjaldemokracji Królestwa Polskiego (1893), Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (1900), Ligi Narodowej (1893), Stronnictwa Ludowego (1895); Stanisława Stojałowskiego, Marii i Bolesława Wysłouchów; porównuje założenia programowe PPS i SDKPiL. charakteryzuje program ludowego. ruchu

24 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 7. Organizacje niepodległościowe na początku XX wieku społeczne i narodowe przyczyny rewolucji na ziemiach polskich metody walki stosowane w czasie rewolucji stosunek polskich ugrupowań politycznych do rewolucji Polacy wobec zaostrzania się sytuacji międzynarodowej w przededniu wielkiej wojny orientacja proaustriacka i prorosyjska ich oczekiwania polityczne i najważniejsi działacze narodziny organizacji niepodległościowych znaczenie Polska Organizacja Wojskowa Polskie Drużyny Strzeleckie Związek Strzelecki XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. 5. wyjaśnia społeczne i narodowe aspekty rewolucji w latach ; 6. charakteryzuje spór orientacyjny w latach orientacja prorosyjska, orientacja proaustriacka, krwawa niedziela; rewolucji ; Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego; omawia skutki rewolucji na ziemiach polskich; charakteryzuje orientację proaustriacką i prorosyjską. strajk powszechny, Organizacja Bojowa PPS, organizacja paramilitarna; krwawej niedzieli (22 I 1905), Związku Walki Czynnej (1908); Kazimierza Sosnkowskiego, Władysława Sikorskiego; wymienia przyczyny rewolucji w Rosji i Królestwie Polskim; przebieg rewolucji w Królestwie Polskim; Organizacji PPS; działania Bojowej wymienia polskie organizacje niepodległościowe działające pod zaborami. Duma Państwowa, Macierz Szkolna, strajk szkolny; łódzkiego (I VI 1905), Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowy ch (1912); ośrodki wystąpień robotniczych w czasie rewolucji ; omawia przebieg powstania łódzkiego; opisuje działalność polskich partii politycznych w czasie rewolucji ; okoliczności ukształtowania się orientacji politycznych Polaków na początki XX w. podziału na PPS Frakcję Rewolucyjną i PPS Lewicę (1906), utworzenia Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół (1867); Józefa Mireckiego; porównuje założenia programowe orientacji niepodległościowych do 1914 r.

25 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów Tajemnice sprzed wieków Jak działała Organizacja Bojowa PPS? Organizacja Bojowa PPS; Józefa Piłsudskiego; wyjaśnia cele, dla których została powołana Organizacja Bojowa PPS. Organizacji Bojowej (1904); PPS opisuje udział Organizacji Bojowej PPS w rewolucji w Królestwie Polskim. akcje dynamitowe, krwawa środa ; Walerego Sławka, Tomasza Arciszewskiego; okoliczności pierwszego zbrojnego wystąpienia Organizacji Bojowej PPS. krwawej środy (1906), napadu na pociąg pod Bezdanami (1908); Stefana Okrzei, Aleksandra Prystora; omawia na wybranych przykładach działalność Organizacji Bojowej PPS.

26 Rozdział IV. Ziemie polskie po Wiośnie Ludów 8. Kultura polska na przełomie XIX i XX wieku program polskiego pozytywizmu i jego wybitni przedstawiciele znaczenie pracy organicznej i pracy u podstaw wzrost popularności powieści i malarstwa historycznego wyodrębnienie się i charakterystyka polskiej inteligencji rola inteligencji w rozwoju narodu polskiego polskie szkoły historyczne i ich odmienne pojmowanie losów Polski Młoda Polska i jej wkład w rozwój kultury polskiej przełomu wieków znaczenie secesja modernizm Młoda Polska katastrofizm symbolizm impresjonizm XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. 3. opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków. pozytywizm, praca organiczna, praca u podstaw, Młoda Polska; Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Władysława Reymonta, Marię Konopnicką, Jana Matejkę; wyjaśnia, na czym polegała literatura i malarstwo tworzone ku pokrzepieniu serc; podaje przykłady literatury i malarstwa tworzonego ku pokrzepieniu serc. modernizm, pozytywizm warszawski; Juliusza i Wojciecha Kossaków, Artura Grottgera, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Stefana Żeromskiego; wyjaśnia, dlaczego Galicja stała się centrum polskiej nauki i kultury; pozytywistów warszawskich; hasła omawia realizację haseł pracy u podstaw; charakteryzuje kulturę Młodej Polski; wymienia cechy kultury masowej na ziemiach polskich przełomu XIX i XX w. literatura postyczniowa, skauting; otwarcia Polskiej Akademii Umiejętności (1873), powołania Towarzystwa Oświaty Ludowej (1872), utworzenia Polskiej Macierzy Szkolnej (1906); Aleksandra Świętochowskiego, Stanisława Przybyszewskiego, Jana Kasprowicza; wyjaśnia wpływ poglądów pozytywistycznych na rozwój literatury; wyjaśnia, jaką rolę miało popularyzowanie historii wśród Polaków pod zaborami. cyganeria, ogródki jordanowskie, neoromantyzm; Wojciecha Gersona, Artura Górskiego, Kazimierza Prószyńskiego, Henryka Jordana, Andrzeja Małkowskiego; wyjaśnia, jaki wpływ na przemiany światopoglądowe miała klęska powstania styczniowego.

27 Rozdział V. I wojna światowa 1. Świat na drodze ku wojnie nowe mocarstwa oraz ich ambicje: Stany Zjednoczone Niemcy Japonia wojna rosyjskojapońska i jej znaczenie wyścig zbrojeń nowe rozwiązania techniczne narastanie sprzeczności politycznych, gospodarczych i militarnych między państwami europejskimi powstanie trójprzymierza trójporozumienia kongres berliński i jego wpływ na sytuację na Bałkanach wojny bałkańskie i ich skutki znaczenie trójprzymierze trójporozumienie kocioł bałkański i XXV. I wojna światowa. 1. omawia najważniejsze konflikty pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku; 2. wymienia główne przyczyny wojny polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie. trójprzymierze (państwa centralne), trójporozumienie (ententa), aneksja; zawarcia trójprzymierza (1882), trójporozumienia (1907); państwa należące do trójprzymierza i trójporozumienia; wskazuje trójprzymierza trójporozumienia; cele i wyjaśnia, na czym polegał wyścig zbrojeń. pacyfizm, kocioł bałkański; wojny rosyjsko japońskiej ( ), I wojny bałkańskiej (1912), II wojny bałkańskiej (1913); państwa, które w wyniku wojen bałkańskich zdobyły największe tereny; omawia przyczyny narastania konfliktów między europejskimi mocarstwami; przejawy rywalizacji mocarstw na morzach i oceanach; wyjaśnia, jak doszło do wybuchu wojny rosyjsko japońskiej. podpisania układu rosyjsko francuskiego (1892), podpisania porozumienia francusko brytyjskiego (1904), podpisania porozumienia rosyjsko brytyjskiego (1907), bitwy pod Cuszimą (1905); wyjaśnia, jaki wpływ na ład światowy miało powstanie nowych mocarstw w drugiej połowie XIX i na początku XX w.; opisuje okoliczności powstania trójprzymierza i trójporozumienia; omawia przebieg wojny rosyjsko japońskiej i jej skutki; przyczyny i skutki wojen bałkańskich. wojny rosyjsko tureckiej ( ), kongresu berlińskiego (1878), aneksji Bośni i Hercegowiny przez Austro Węgry (1908); wpływ konfliktów kolonialnych na sytuację w Europie; opisuje sytuację na Bałkanach w drugiej połowie XIX w.

28 Rozdział V. I wojna światowa 2. Na frontach I wojny światowej zamach w Sarajewie jako bezpośrednia przyczyna wybuchu I wojny światowej działania na froncie zachodnim: bitwy nad Marną bitwa pod Ypres bitwa o Verdun bitwa nad Sommą walki na Bałkanach i we Włoszech wojna na morzach przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny zakończenie działań wojennych: traktat brzeski rozejm w Compiègne znaczenie wojna błyskawiczna wojna pozycyjna państwa centralne nieograniczona wojna podwodna XXV. I wojna światowa. 2. wymienia główne przyczyny wojny polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie; 3. omawia specyfikę działań wojennych: wojna pozycyjna, manewrowa, działania powietrzne i morskie; 4. charakteryzuje postęp techniczny w okresie I wojny światowej. Wielka Wojna, front; I wojny światowej ( ), podpisania kapitulacji przez Niemcy w Compiègne (11 XI 1918); wymienia cechy charakterystyczne prowadzenia i przebiegu działań wojennych w czasie I wojny światowej. ultimatum, wojna błyskawiczna, wojna pozycyjna, nieograniczona wojna podwodna; zamachu w Sarajewie (28 VI 1914), przyłączenia się Włoch do ententy (1915), ogłoszenia nieograniczonej wojny podwodnej (1917), podpisania traktatu brzeskiego (3 III 1918); państwa europejskie walczące w Wielkiej Wojnie po stronie ententy i państw centralnych; okoliczności wybuchu Wielkiej Wojny; wyjaśnia, jaki wpływ na przebieg wojny miało wprowadzenie nowych rodzajów broni; U Boot; wypowiedzenia wojny Serbii przez Austro Węgry (28 VII 1914), ataku Niemiec na Belgię i Francję (VIII 1914), bitwy nad Marną (IX 1914), bitwy pod Ypres (1915), bitwy pod Verdun (1916), wypowiedzenia wojny Niemcom przez Stany Zjednoczone (IV 1917), kapitulacji Austro Węgier (XI 1918); Franciszka Ferdynanda Habsburga, Karola I Habsburga, Wilhelma II, Paula von Hindenburga; proces kształtowania się bloku państw centralnych i państw ententy; przyłączenia się Japonii do ententy (1914), przyłączenia się Turcji do państw centralnych (1914), bitwy o Gallipoli (1915), przyłączenia się Bułgarii do państw centralnych (1915), zatopienia Lusitanii (1915), bitwy nad Sommą (1916), bitwy jutlandzkiej (1916), przyłączenia się Grecji do ententy (1917), buntu marynarzy w Kilonii (XI 1918); wyjaśnia, jaki wpływ na losy wojny miała sytuacja wewnętrzna w Niemczech i Austro Węgrzech; opisuje przebieg walk na froncie zachodnim; przebieg walk na Bałkanach i we Włoszech.