PROGRAM ZAJĘĆ DODATKOWYCH SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. ADAMA MICKIEWICZA W SOKÓŁCE IZABELA MARIA CZAJKOWSKA

Transkrypt

1 PROGRAM ZAJĘĆ DODATKOWYCH SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. ADAMA MICKIEWICZA W SOKÓŁCE IZABELA MARIA CZAJKOWSKA SOKÓŁKA

2 SPIS TREŚCI: 1. Ogólna charakterystyka Programu zajęć dodatkowych Szkolnego Koła Historycznego w Szkole Podstawowej nr 1 im. Adama Mickiewicza w Sokółce s Cele kształcenia i wychowania s Treści kształcenia s Rozkłady materiału s. 9 2

3 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU ZAJĘĆ DODATKOWYCH SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. ADAMA MICKIEWICZA W SOKÓŁCE Celem Programu zajęć dodatkowych Szkolnego Koła Historycznego w Szkole Podstawowej nr 1 im. Adama Mickiewicza w Sokółce jest organizacja procesu dydaktycznego na zajęciach Szkolnego Koła Historycznego. Zajęcia są skierowane do uczniów wykazujących szczególne zainteresowanie historią i chcących rozwijać swoją wiedzę i umiejętności w zakresie wykraczającym poza zestaw treści i wymagań przedmiotu historia i społeczeństwo. W spotkaniach Koła uczestniczą uczniowie klas V i VI. Zajęcia Szkolnego Koła Historycznego odbywają się dwa razy w tygodniu w godzinach popołudniowych. Uczniowie pracują w dwóch grupach: piątoklasistów i szóstoklasistów. Tematyka zajęć jest skorelowana z tematami lekcji. Program został opracowany w taki sposób, aby uczniowie mogli aktywnie uczestniczyć w zajęciach oraz je współtworzyć. Zakłada się zmiany w tematyce zajęć wynikające z potrzeb i zainteresowań uczniów. 3

4 CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA CELE KSZTAŁCENIA: Rozwijanie zainteresowania uczniów przeszłością począwszy od dziejów własnej rodziny, miasta i regionu po historię Polski i powszechną. Kształtowanie umiejętności dostrzegania związków między historią lokalną a historią Polski i powszechną. Wyposażenie uczniów w podstawową wiedzę na temat: - dziejów ich rodzinnego miasta i regionu na tle historii Polski i historii powszechnej, - kultury i tradycji narodów i mniejszości etnicznych, które koegzystują na Podlasiu, - religii i wyznań, tworzących wielokulturową mozaikę naszego regionu, - zabytków Sokółki i jej okolic, - najważniejszych zabytków i kulturowo istotnych miejsc na Podlasiu. Kształcenie kluczowych umiejętności: - czytania tekstów źródłowych, naukowych i popularnonaukowych w zakresie pozwalającym na ich pełne rozumienie i umożliwiającym wyszukiwanie potrzebnych informacji, ich przetwarzanie i interpretację, - analizy źródeł ikonograficznych: obrazów, zdjęć, filmów, etc., - analizy planów i map historycznych, diagramów, wykresów, - myślenia naukowego - wyciągania i formułowania wniosków opartych na analizie źródeł i obserwacji społeczeństwa, - wyszukiwania, wykorzystywania i porządkowania informacji z różnych źródeł zwłaszcza z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych, - pracy zespołowej, - formułowania i przedstawiania wniosków i opinii, uzasadniania własnego stanowiska, - myślenia kategoriami historycznymi: - postrzeganie procesu dziejowego w kategoriach przyczynowoskutkowych, 4

5 - postrzeganie współcześnie zachodzących na świecie procesów społecznych w kategoriach przyczynowo-skutkowych, - dostrzeganie związków teraźniejszości z przeszłością. Przygotowanie uczniów do udziału w konkursach historycznych, zwłaszcza w Wojewódzkim Konkursie Historycznym. CELE WYCHOWANIA: Rozbudzanie ciekawości świata, kształtowanie postawy, w której docenia się wiedzę jako wartość samą w sobie. Kształtowanie postaw sprzyjających własnemu rozwojowi emocjonalnemu uczniów: ciekawości poznawczej, poczucia własnej wartości, wiarygodności, odpowiedzialności, wytrwałości, szacunku dla innych ludzi i ich poglądów. Kształtowanie postaw sprzyjających rozwojowi społecznemu: gotowości do uczestnictwa w kulturze, postawy obywatelskiej, szacunku dla tradycji i kultury własnego narodu, poszanowania dla i innych kultur, religii i tradycji. Wzmacnianie poczucia więzi ze wspólnotą lokalną i poczucia wpływu na jej losy. Wzmacnianie patriotyzm lokalnego i ogólnonarodowego. Wzmacnianie postawy ciekawości i otwartości wobec innych kultur i religii. 5

6 TREŚCI KSZTAŁCENIA Bloki tematyczne: Najdawniejsze dzieje Podlasia Historia Sokółki Historia Podlasia II wojna światowa na Podlasiu i w Sokółce Czasy PRL-u Najważniejsze zabytki miasta i regionu Podlasie mozaika kultur Podlaskie tradycje i obyczaje Blok tematyczny Najdawniejsze dzieje Podlasia Treści szczegółowe Osadnictwo na Podlasiu w okresie prehistorycznym Najważniejsze miejsca wykopalisk archeologicznych w regionie Najważniejsze znaleziska z regionu Legendarne i historyczne początki osadnictwa w Sokółce Dzieje sokólszczyzny za panowania ostatnich Jagiellonów, pomiara Włóczna królowej Bony Rozwój osady w XVI i XVII wieku, nadanie Sokółce praw miejskich Rozwój miasta w XVIII wieku, działalność Antoniego Tyzenhausa Historia Sokółki Losy miasta i jej mieszkańców XIX wieku, zaangażowanie w walkę o niepodległość Rozwój związany z budową linii kolejowej Warszawa-Petersburg Odzyskanie niepodległości, Sokółka w dwudziestoleciu międzywojennym, życie codzienne miasta, struktura narodowościowa i religijna mieszkańców Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Sokółce 6

7 Rozwój osadnictwa na Podlasiu, wpływy mazowieckie, ruskie i litewskie Jaćwieskie osadnictwo na północy województwa Najstarsze miasta na Podlasiu Historia Podlasia Powstanie województwa podlaskiego i jego dzieje w XVI wieku Powstanie Białegostoku i historia miasta Białystok Branickich Zmienne losy Okręgu Białostockiego w okresie rozbiorów Powstanie listopadowe na Podlasiu Powstanie styczniowe na Podlasiu Rozwój przemysłu włókienniczego w XIX i na początku XX wieku Losy Sokółki i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej II wojna światowa na Podlasiu i w Sokółce Życie codzienne w Sokółce pod okupacją niemiecką Zagłada żydowskich mieszkańców Sokółki Życie codzienne w Sokółce pod okupacją radziecką Losy zesłańców Sybiru Podziemie niepodległościowe w czasie II wojny światowej Wojenne losy dziadków i pradziadków uczniów Podziemie niepodległościowe po II wojnie światowej Represje władz komunistycznych Żołnierze wyklęci Czasy PRL-u Obława augustowska Życie codzienne w Sokółce w PRL-u wspomnienia rodzinne Rozwój miasta w XX wieku Czasy Solidarności, obalenia komunizmu, przemian ustrojowych wspomnienia rodzinne 7

8 Zbytki, pomniki i miejsca pamięci narodowej w Sokółce i okolicach Najważniejsze zabytki miasta i regionu Barokowe zabytki Białegostoku Tykocin najważniejsze zabytki miasta Supraśl - najważniejsze zabytki miasta Drohiczyn - najważniejsze zabytki miasta Bohoniki, Kruszyniany meczety i mizary Osadnictwo tatarskie na Podlasiu Tatarzy w wojsku polskim Islam charakterystyka religii, specyfika polskich muzułmanów Tradycje i obyczaje podlaskich Tatarów Ludność żydowska na Podlasiu, początki osadnictwa Podlasie mozaika kultur Setki lat wspólnej historii co łączyło i co dzieliło Polaków i Żydów Judaizm charakterystyka religii Obyczaje i tradycje żydowskie Rozłam Kościoła na wschodni i zachodni, specyfika prawosławia, specyfika katolicyzmu Stosunki wyznaniowe na przestrzeni wieków Tradycje i obyczaje świąteczne Podlaskie tradycje i obyczaje Gwary Podlasia Stroje regionalne Kuchnia regionalna Podlaskie rzemiosło artystyczne, sztuka ludowa Tradycyjne budownictwo 8

9 ROZKŁADY MATERIAŁÓW Klasa V Nr Temat zajęć Treści nauczania 1. Najdawniejsze dzieje Osadnictwo na Podlasiu w okresie prehistorycznym Podlasia 2. Odkrycia Najważniejsze miejsca wykopalisk archeologicznych archeologiczne na w regionie Podlasiu Najważniejsze znaleziska z regionu 3. Podlasie we wczesnym Rozwój osadnictwa na Podlasiu średniowieczu Wpływy mazowieckie, ruskie i litewskie 4. Kim byli Jaćwingowie? Jaćwieskie osadnictwo na północy województwa 5. Życie Wygląd średniowiecznych grodzisk w świetle w średniowiecznym wykopalisk archeologicznych grodzisku Grodziska na Podlasiu 6. Najstarsze miasta Najstarsze miasta na Podlasiu na Podlasiu Drohiczyn - najważniejsze zabytki miasta 7. Podlasie kraina gdzie Rozłam Kościoła na wschodni i zachodni, specyfika cerkwie stoją obok prawosławia, specyfika katolicyzmu kościołów Stosunki wyznaniowe na przestrzeni wieków 8. Cerkiew św. Historia powstania świątyni Aleksandra Newskiego Architektura i wyposażenie cerkwi w Sokółce Prawosławne tradycje 9. Najsłynniejsze Supraśl cerkiew i klasztor podlaskie cerkwie Cerkiew św. Mikołaja w Białymstoku 10. Miejscowa mowa Gwary Podlasia gwary Podlasia Gwara w okolicach Sokółki 11. Tradycyjny strój Stroje regionalne mieszkańców Podlasia podlaski 12. Nasze kulinarne Dziedzictwo kulinarne Podlasia tradycje 9

10 13. Boże Narodzenie na Podlasiu 14. Tradycyjne ozdoby świąteczne 15. Tradycyjne podlaskie budownictwo 16. W zakładzie garncarskim i tkackim 17. Kiedy powstało nasze województwo? 18. Jak doszło do powstania Sokółki? Tradycje i obyczaje świąteczne Tradycyjne potrawy wigilijne Tradycyjne ozdoby świąteczne Architektura drewniana na Podlasiu Wyposażenie wnętrz Rzemiosło tradycyjne na Podlasiu Sztuka ludowa Powstanie województwa podlaskiego i jego dzieje w XVI wieku Wcielenie Podlasia do Korony Legendy związane z powstaniem Sokółki Historyczne początki osadnictwa w Sokółce 19. Jak królowa Bona Dzieje sokólszczyzny za panowania ostatnich i król Zygmunt August Jagiellonów przyczynili się Pomiara Włóczna królowej Bony, zakładanie nowych do rozwoju naszego osad regionu? 20. Sokółka staje się Rozwój osady w XVI i XVII wieku miastem Nadanie Sokółce praw miejskich 21. Knyszyn i Tykocin Knyszyn jako siedziba Zygmunta Augusta w XVI wieku Historia Tykocina Dzieje tykocińskiego zamku 22. Judaizm i jego Judaizm charakterystyka religii wyznawcy Obyczaje i tradycje żydowskie 23. Żydzi w Tykocinie Ludność żydowska na Podlasiu, początki osadnictwa Synagoga w Tykocinie 24. Żydzi i Polacy setki Setki lat wspólnej historii co łączyło i co dzieliło lat wspólnej historii Polaków i Żydów Ślady po żydowskich mieszkańcach Sokółki 25. Islam i jego wyznawcy Islam charakterystyka religii, specyfika polskich muzułmanów Tradycje i obyczaje podlaskich Tatarów 10

11 26. Tatarzy na Podlasiu Osadnictwo tatarskie na Podlasiu Tatarzy w wojsku polskim 27. Bohoniki i Kruszyniany podlaski orient 28. Białystok stolica naszego regionu 29. Białystok Wersal północy 30. Jak Antoni Tyzenhaus przyczynił się do rozwoju naszego miasta? Bohoniki, Kruszyniany meczety i mizary Powstanie Białegostoku i historia miasta Białystok Branickich, rozwój miasta w XVIII wieku Barokowe zabytki Białegostoku Rozwój Sokółki w XVIII wieku Układ przestrzenny miasta w XVIII wieku i jego współczesne ślady Działalność Antoniego Tyzenhausa Klasa VI Nr Temat zajęć Treści nauczania 1. Podlasie na przełomie XVIII i XIX wieku 2. Powstanie listopadowe na Podlasiu 3. Powstanie styczniowe na Podlasiu Zmienne losy Okręgu Białostockiego w okresie rozbiorów Powstanie listopadowe na Podlasiu przebieg walk, najważniejsze bitwy Powstanie styczniowe na Podlasiu - przebieg walk, najważniejsze bitwy 4. Walery Wróblewski Walery Wróblewski i jego działalność 5. Sokółka w XIX wieku Losy miasta i jej mieszkańców XIX wieku, zaangażowanie w walkę o niepodległość Rozwój związany z budową linii kolejowej Warszawa-Petersburg 6. Okręg białostocki zagłębie przemysłu włókienniczego Rozwój przemysłu włókienniczego w XIX i na początku XX wieku na Podlasiu XIX wieczne zabytki Supraśla 11

12 7. Kiedy Sokółka odzyskała niepodległość? Losy miasta w czasie I wojny światowej i w okresie tworzenia państwa polskiego Wojna polsko-bolszewicka 8. Sokółka w dwudziestoleciu Rozwój miasta w dwudziestoleciu międzywojennym Zabytki z tamtego okresu międzywojennym 9. Życie codzienne w latach dwudziestych Życie codzienne miasta, struktura narodowościowa i religijna mieszkańców 10. Jak wyglądały lekcje Historia Szkoły Podstawowej nr 1 w Sokółce w naszej szkole w latach trzydziestych? 11. Kim byli słynni bracia Józef i Zygmunt Lewoniewscy i ich osiągnięcia Lewoniewscy? 12. Wielokulturowa Sokółka Zabytki sakralne i cmentarze różnych wyznań i religii w Sokółce 13. Sokółka na Szlaku Tatarskim Osadnictwo tatarskie na Podlasiu Tatarzy w wojsku polskim Tradycje podlaskich Tatarów 14. Święta na Podlasiu Tradycje i obyczaje świąteczne Tradycyjne potrawy wigilijne Ozdoby bożonarodzeniowe 15. Sokólskie pomniki Pomniki i miejsca pamięci narodowej w Sokółce września 1939 roku w Sokółce Losy Sokółki i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej 17. Sokółka za pierwszego sowieta Losy Sokółki i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej Życie codzienne w Sokółce pod okupacją radziecką 18. Deportacje w głąb ZSRR Losy zesłańców Sybiru Wojenne losy dziadków i pradziadków uczniów 19. Niemiecka okupacja Życie codzienne w Sokółce pod okupacją niemiecką miasta 20. Mieszkańcy Sokółki w niemieckich obozach i na robotach Wojenne losy dziadków i pradziadków uczniów 12

13 przymusowych 21. Losy sokólskich Żydów Sokólskie getto Zagłada żydowskich mieszkańców Sokółki 22. Mieszkańcy Sokółki na frontach II wojny świtowej Losy Sokółki i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej Wojenne losy dziadków i pradziadków uczniów 23. Partyzanci i konspiratorzy Podziemie niepodległościowe w czasie II wojny światowej Wojenne losy dziadków i pradziadków uczniów wyzwolenie Sokółki Losy Sokółki i jej mieszkańców w czasie II wojny światowej 25. Podziemie niepodległościowe na Podlasiu Podziemie niepodległościowe po II wojnie światowej Represje władz komunistycznych Żołnierze wyklęci 26. Obława augustowska Obława augustowska przebieg, skutki 27. Nasze miasto czterdzieści lat temu Życie codzienne w Sokółce w PRL-u wspomnienia rodzinne Rozwój miasta w XX wieku 28. Stan wojenny w Sokółce Życie codzienne podczas stanu wojennego - wspomnienia rodzinne 29. Nasze miasto trzydzieści lat temu Czasy Solidarności, obalenia komunizmu wspomnienia rodzinne 30. Nasze miasto dwadzieścia lat temu Okres przemian ustrojowych zmiany w życiu miasta 13