Transkrypt

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16 PIECZĄTKA BUDOWY PLAN BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA INWESTOR: Zarząd Pałacu Kultury i Nauki Sp. z o.o. ADRES: Plac Defilad Warszawa OBIEKT: Sala Kongresowa PKiN ADRES : Plac Defilad Warszawa OSOBA SPORZĄDZAJĄCA PLAN BIOZ : mgr inŝ. arch. Robert Lebioda ADRES : ul. Biegańskiego 61A Poznań KIEROWNIK BUDOWY : ADRES : Uprawnienia budowlane nr. WYKONAWCA : ADRES : Warszawa, listopad 2010 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 1

17 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA OPRACOWANIA ZAKRES ROBÓT ORAZ KOLEJNOŚĆ WYKONYWANYCH ROBÓT Zakres robót Kolejność wykonywanych robót OBIEKTY BUDOWLANE PODLEGAJĄCE ADAPTACJI LUB ROZBIÓRCE ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI, KTÓRE MOGA STWARZAĆ ZAGROśENIE BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA LUDZI INFORMACJA DOTYCZĄCA PRZEWIDYWANYCH ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH PODCZAS REALIZACJI ROBÓT BUDOWLANYCH Roboty ziemne Roboty budowlano - montaŝowe Roboty wykończeniowe Maszyny i urządzenia techniczne uŝytkowane na placu budowy INFORMACJA O WYDZIELENIU I OZNAKOWANIU MIEJSCA PROWADZENIA ROBÓT BUDOWLANYCH INSTRUKTAś PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO REALIZACJI ROBÓT SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH OKREŚLENIE SPOSOBU PRZECHOWYWANIA I PRZEMIESZCZANIA MATERIAŁÓW, WYROBÓW, SUBSTANCJI ORAZ PREPARATÓW NIEBEZPIECZNYCH NA TERENIE BUDOWY ŚRODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE, ZAPOBIEGAJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWOM WYNIKAJĄCYM Z WYKONYWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH W STREFACH SZCZEGÓLNEGO ZAGROśENIA ZDROWIA LUB W ICH SĄSIEDZTWIE MIEJSCE PRZECHOWYWANIA DOKUMENTACJI BUDOWY ORAZ DOKUMENTÓW NIEZBĘDNYCH DO PRAWIDŁOWEJ EKSPLOATACJI MASZYN I INNYCH URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH CZEŚĆ RYSUNKOWA - PLAN ZAGOSPODAROWANIA PLACU BUDOWY...21 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 2

18 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 1. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j jedn.dz.u. z 1998 r. Nr 21 póz.94 z późn.zm.) 2. art.21 a" ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2000 r. Nr 106 póz.1126 z późn.zm.) 3. ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U.Nr 122 póz.1321 z póź.zm.) 4. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagroŝenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi (Dz.U. Nr 151 póz.1256) 5. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczególnych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.Nr62 póz.285) 6. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz.U. N r 62 póz.287) 7. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby (Dz.U.Nr 62 póz.288) 8. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie uprawnień rzeczoznawców do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, zasad opiniowania projektów budowlanych, w których przewiduje się pomieszczenia pracy oraz trybu powoływania członków Komisji Kwalifikacyjnej do Oceny Kandydatów na Rzeczoznawców (Dz.U.Nr 62 póz. 290) 9. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U.Nr 60 póz. 278) 10. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.Nr 129 póz. 844 z póź.zm.) 11. rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U.Nr 118 póz. 1263) SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 3

19 12. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz.U.Nr 120 póz. 1021) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U.Nr 47 póz. 401) z uwagi na utratę mocy prawnej rozporządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie bhp przy wykonywaniu robót budowlano - montaŝowych i rozbiórkowych (Dz.U.Nr 13 póz. 93) z dniem 19 września 2003 r. 2. ZAKRES ROBÓT ORAZ KOLEJNOŚĆ WYKONYWANYCH ROBÓT 2.1 Zakres robót Zakres robót obejmuje przebudowę Sali Kongresowej PKiN przy pl. Defilad w Warszawie wraz z dostosowaniem do wymogów przepisów przeciwpoŝarowych polegający na modernizacji oraz dostosowaniu obiektu do aktualnych norm. 2.2 Kolejność wykonywanych robót Z uwagi na wysokie koszty związane z modernizacją/przebudową części budynku Sali Kongresowej przewiduje się wykonanie prac w dwóch etapach. W I etapie przewidziano prace związane z bezpieczeństwem poŝarowym obiektu w części Sali Kongresowej. II Etap obejmuje prace związane z dostosowaniem pozostałej części obiektu do obowiązujących przepisów prawa budowlanego oraz poprawą funkcjonalności obiektu. ETAP I: zagospodarowanie placu budowy roboty demontaŝowe roboty budowlano-montaŝowe prace konserwatorskie ETAP II: zagospodarowanie placu budowy roboty rozbiórkowe roboty ziemne SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 4

20 roboty budowlano-montaŝowe roboty wykończeniowe 3. OBIEKTY BUDOWLANE PODLEGAJĄCE ADAPTACJI LUB ROZBIÓRCE W II etapie prac budowlanych rozbiórce poddane zostaną zewnętrzne tarasy otaczające Salę Kongresową, a część pomieszczeń w piwnicach podlegać będzie adaptacji. 4. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI, KTÓRE MOGA STWARZAĆ ZAGROśENIE BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA LUDZI elementy ukształtowania terenu: skarpy, nasypy, wykopy Istniejące sieci napowietrzne i podziemne 5. INFORMACJA DOTYCZĄCA PRZEWIDYWANYCH ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH PODCZAS REALIZACJI ROBÓT BUDOWLANYCH. 5.1 Roboty ziemne ZagroŜenia występujące przy wykonywaniu robót ziemnych: upadek pracownika lub osoby postronnej do wykopu (brak wygrodzenia wykopu balustradami; brak przykrycia wykopu), zasypanie pracownika w wykopie wąskoprzestrzennym (brak zabezpieczenia ścian wykopu przed obsunięciem się; obciąŝenie klina naturalnego odłamu gruntu urobkiem pochodzącym z wykopu), potrącenie pracownika lub osoby postronnej łyŝką koparki przy wykonywaniu robót na placu budowy lub w miejscu dostępnym dla osób postronnych (brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej), Roboty ziemne powinny być prowadzone na podstawie projektu określającego połoŝenie instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót. Wykonywanie robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci, takich jak: elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 5

21 ciepłownicze, wodociągowe i kanalizacyjne, powinno być poprzedzone określeniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległości w jakiej mogą być one wykonywane od istniejącej sieci i sposobu wykonywania tych robót. W czasie wykonywania robót ziemnych miejsca niebezpieczne naleŝy ogrodzić i umieścić napisy ostrzegawcze. W czasie wykonywania wykopów w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych przy tych robotach, naleŝy wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy ustawić balustrady zaopatrzone w światło ostrzegawcze koloru czerwonego. Poręcze balustrad powinny znajdować się na wysokości 1,10 m od krawędzi wykopu. Wykopy o ścianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia mogą być wykonywane tylko do głębokości 1,0 m w gruntach zwartych, w przypadku gdy teren przy wykopie nie jest obciąŝony w pasie o szerokości równej głębokości wykopu. Wykopy bez umocnień o głębokości większej niŝ 1,0 m, lecz nie większej od 2,0 m moŝna wykonywać, jeŝeli pozwalają na to wyniki badań gruntu i dokumentacja geologiczno - inŝynierska. Bezpieczne nachylenie ścian wykopów powinno być określone w dokumentacji projektowej wówczas, gdy: roboty ziemne wykonywane są w gruncie nawodnionym, teren przy skarpie wykopu ma być obciąŝony w pasie równym głębokości wykopu, grunt stanowią iły skłonne do pęcznienia, wykopu dokonuje się na terenach osuwiskowych, głębokość wykopu wynosi więcej niŝ 4,0 m. JeŜeli wykop osiągnie głębokość większą niŝ 1,0 m od poziomu terenu, naleŝy wykonać zejście (wejście) do wykopu. Odległość pomiędzy zejściami (wejściami) do wykopu nie powinna przekraczać 20,0 m. NaleŜy równieŝ ustalić rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji, ze względu na moŝliwość wystąpienia szczególnego zagroŝenia dla zdrowia lub Ŝycia ludzkiego. Dotyczy to prac wykonywanych w wykopach i wyrobiskach o głębokości większej od 2,0 m. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 6

22 Składowanie urobku, materiałów i wyrobów jest zabronione: w odległości mniejszej niŝ 0,60 m od krawędzi wykopu, jeŝeli ściany wykopu są obudowane oraz jeŝeli obciąŝenie urobku jest przewidziane w doborze obudowy, w strefie klina naturalnego odłamu gruntu, jeŝeli ściany wykopu nie są obudowane. Ruch środków transportowych obok wykopów powinien odbywać się poza granicą klina naturalnego odłamu gruntu. W czasie wykonywania robót ziemnych nie powinno dopuszczać się do tworzenia nawisów gruntu. Przebywanie osób pomiędzy ścianą wykopu a koparką, nawet w czasie postoju jest zabronione. Zakładanie obudowy lub montaŝ rur w uprzednio wykonanym wykopie o ścianach pionowych i na głębokości powyŝej 1,0 m wymaga tymczasowego zabezpieczenia osób klatkami osłonowymi lub obudową prefabrykowaną. 5.2 Roboty budowlano - montaŝowe ZagroŜenia występujące przy wykonywaniu robót budowlano - montaŝowych: upadek pracownika z wysokości (brak zabezpieczenia obrysu stropu ; brak zabezpieczenia otworów technologicznych w powierzchni stropu; brak zabezpieczenia otworów prowadzących na płyty balkonowe); przygniecenie pracownika płytą prefabrykowaną wielkowymiarową podczas wykonywania robót montaŝowych przy uŝyciu Ŝurawia budowlanego (przebywanie pracownika w strefie zagroŝenia, tj. w obszarze równym rzutowi przemieszczanego elementu, powiększonym z kaŝdej strony o 6,0 m). Roboty montaŝowe konstrukcji stalowych i prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych mogą być wykonywane na podstawie projektu montaŝu oraz planu bioz" przez pracowników zapoznanych z instrukcją organizacji montaŝu oraz rodzajem uŝywanych maszyn i innych urządzeń technicznych. Przebywanie osób na górnych płaszczyznach ścian, belek, słupów, ram lub kratownic oraz SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 7

23 na dwóch niŝszych kondygnacjach, znajdujących się bezpośrednio pod kondygnacją na której prowadzone są roboty montaŝowe, jest zabronione. Prowadzenie montaŝu z elementów wielkowymiarowych jest zabronione: przy prędkości wiatru powyŝej 10 m/s, przy złej widoczności o zmierzchu, we mgle i w porze nocnej, jeŝeli stanowiska pracy nie mają wymaganego przepisami odrębnego oświetlenia. Odległość pomiędzy skrajnią podwozia lub platformy obrotowej Ŝurawia a zewnętrznymi częściami konstrukcji montowanego obiektu budowlanego powinna wynosić co najmniej 0,75 m. Zabronione jest w szczególności: przechodzenia osób w czasie pracy Ŝurawia pomiędzy obiektami budowlanymi a podwoziem Ŝurawia lub wychylania się przez otwory w obiekcie budowlanym, składowania materiałów i wyrobów pomiędzy skrajnią Ŝurawia budowlanego lub materiałów pomiędzy torowiskiem Ŝurawia a konstrukcją obiektu budowlanego lub jego tymczasowymi zabezpieczeniami. Punkty świetlne przy stanowiskach montaŝowych powinny być tak rozmieszczone, aby zapewniały równomierne oświetlenie, bez ostrych cieni i olśnień osób. Elementy prefabrykowane moŝna zwolnić z podwieszenia po ich uprzednim zamocowaniu w miejscu wbudowania. W czasie zakładania stęŝeń montaŝowych, wykonywania robót spawalniczych, odczepiania elementów prefabrykowanych z zawiesi i betonowania styków naleŝy stosować wyłącznie pomosty montaŝowe lub drabiny rozstawne. W czasie montaŝu, w szczególności słupów, belek i wiązarów, naleŝy stosować podkładki pod liny zawiesi, zapobiegające przetarciu i załamaniu lin. Podnoszenie i przemieszczanie na elementach prefabrykowanych osób, przedmiotów, materiałów lub wyrobów jest zabronione. Osoby przebywające na stanowiskach pracy, znajdujące się na wysokości co najmniej 1,0 m od poziomu podłogi lub ziemi, powinny być zabezpieczone balustradą przed upadkiem z wysokości. Balustradami powinny być zabezpieczone: SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 8

24 krawędzie stropów nieobudowanych ścianami zewnętrznymi, pozostawione otwory w ścianach (drzwiowe, balkonowe, szybów dźwigowych). Otwory w stropach na których prowadzone są prace lub do których moŝliwy jest dostęp ludzi, naleŝy zabezpieczyć przed moŝliwością wpadnięcia lub ogrodzić balustradą. Przemieszczanie w poziomie stanowisko pracy powinno mieć zapewnione mocowanie końcówki linki bezpieczeństwa do pomocniczej liny ochronnej lub prowadnicy poziomej, zamocowanej na wysokości około 1,50 m wzdłuŝ zewnętrznej strony krawędzi przejścia. Wytrzymałość i sposób zamocowania prowadnicy, powinny uwzględniać obciąŝenie dynamiczne spadającej osoby. W przypadku gdy zachodzi konieczność przemieszczenia stanowiska pracy w pionie, linka bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa powinna być zamocowana do prowadnicy pionowej za pomocą urządzenia samohamującego. Długość linki bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa nie powinna być większa niŝ 1,50 m. Amortyzatory spadania nie są wymagane, jeŝeli linki asekuracyjne są mocowane do linek urządzeń samohamujących, ograniczających wystąpienie siły dynamicznej w momencie spadania, zwłaszcza aparatów bezpieczeństwa lub pasów bezwładnościowych. Osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin linowych lub ruchomych podestów roboczych powinny być dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem z wysokości za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezaleŝnie od lin nośnych drabiny, krzesełka lub podestu. Ponadto, naleŝy ustalić rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji, ze względu na moŝliwość wystąpienia szczególnego zagroŝenia dla zdrowia lub Ŝycia ludzkiego. Dotyczy to prac wykonywanych na wysokości powyŝej 2,0 m w przypadkach, w których wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości. 5.3 Roboty wykończeniowe ZagroŜenia występujące przy wykonywaniu robót wykończeniowych: upadek pracownika z wysokości (brak balustrad ochronnych przy podestach roboczych, rusztowaniach; brak stosowania sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości przy wykonywaniu robót związanych z montaŝem lub demontaŝem SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 9

25 rusztowania), uderzenie spadającym przedmiotem osoby postronnej korzystającej z ciągu pieszego usytuowanego przy budowanym lub remontowanym obiekcie budowlanym (brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej). MontaŜ rusztowań, ich eksploatacja i demontaŝ powinny być wykonane zgodnie z instrukcją producenta lub projektem indywidualnym. Osoby zatrudnione, przy montaŝu i demontaŝu rusztowań oraz monterzy podestów roboczych powinien posiadać wymagane uprawnienia. Osoby dokonujące montaŝu i demontaŝu rusztowań obowiązane są do stosowania urządzeń zabezpieczających przed upadkiem z wysokości. Przed montaŝem i demontaŝem rusztowań naleŝy wyznaczyć i wygrodzić strefę niebezpieczną. Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Odbiór rusztowania dokonuje się wpisem do dziennika budowy lub w protokóle odbioru technicznego. W przypadku rusztowań systemowych dopuszczalne jest umieszczenie poręczy ochronnej na wysokości 1,00 m. Rusztowania z elementów metalowych powinny być uziemione i posiadać instalację piorunochronną. Rusztowania usytuowane bezpośrednio przy drogach, ulicach oraz w miejscach przejazdów i przejść dla pieszych, powinny posiadać daszki ochronne i osłonę z siatek ochronnych. Stosowanie siatek ochronnych nie zwalnia z obowiązku stosowania balustrad. Roboty wykończeniowe wewnętrzne mogą być wykonywane z rusztowań składanych typu Warszawa" (roboty tynkarskie, montaŝowe, instalacyjne) oraz drabin rozstawnych (roboty malarskie). MontaŜ rusztowań, ich eksploatacja i demontaŝ powinny być wykonane zgodnie z instrukcją producenta. MontaŜ i demontaŝ tego typu rusztowań moŝe być przeprowadzony tylko i wyłącznie przez osoby odpowiednio przeszkolone w zakresie jego konstrukcji, montaŝu i demontaŝu. Rusztowania tego typu powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Dopuszcza się wykonywanie robót malarskich przy uŝyciu drabin rozstawnych tylko do wysokości nieprzekraczalnej 4,0 m od poziomu podłogi. Drabiny naleŝy zabezpieczyć przed poślizgiem i rozsunięciem się oraz zapewnić ich stabilność. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 10

26 W pomieszczeniach, w których będą prowadzone roboty malarskie roztworami wodnymi, naleŝy wyłączyć instalację elektryczną i stosować zasilanie, które nie będzie mogło spowodować zagroŝenia prądem elektrycznym. Przy ręcznej lub mechanicznej obróbce elementów kamiennych, pracownicy powinni uŝywać środków ochrony indywidualnej, takich jak: gogle lub przyłbice ochronne, hełmy ochronne, rękawice wzmocnione skórą, obuwie z wkładkami stalowymi chroniącymi palce stóp. Stanowiska pracy powinny umoŝliwić swobodę ruchu, niezbędną do wykonywania pracy. 5.4 Maszyny i urządzenia techniczne uŝytkowane na placu budowy ZagroŜenia występujące przy wykonywaniu robót budowlanych przy uŝyciu maszyn i urządzeń technicznych; pochwycenie kończyny górnej lub kończyny dolnej przez napęd (brak pełnej osłony napędu), potrącenie pracownika lub osoby postronnej łyŝką koparki przy wykonywaniu robót na placu budowy lub w miejscu dostępnym dla osób postronnych (brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej), poraŝenie prądem elektrycznym (brak zabezpieczenia przewodów zasilających urządzenia mechaniczne przed uszkodzeniami mechanicznymi). Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia zmechanizowane powinny być montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności. Maszyny i inne urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, mogą być uŝywane na terenie budowy tylko wówczas, jeŝeli wystawiono dokumenty uprawniające do ich eksploatacji. Wykonawca, uŝytkujący maszyny i inne urządzenia techniczne, niepodlegające dozorowi technicznemu, powinien udostępnić organom kontroli dokumentację techniczno - ruchową SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 11

27 lub instrukcję obsługi tych maszyn lub urządzeń. Operatorzy lub maszyniści Ŝurawi, maszyn budowlanych, kierowcy wózków i innych maszyn o napędzie silnikowym powinni posiadać wymagane kwalifikacje. Stanowiska pracy operatorów maszyn lub innych urządzeń technicznych, które nie posiadają kabin, powinny być: zadaszone i zabezpieczone przed spadającymi przedmiotami, osłonięte w okresie zimowym. 6. INFORMACJA O WYDZIELENIU I OZNAKOWANIU MIEJSCA PROWADZENIA ROBÓT BUDOWLANYCH Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych, co najmniej w zakresie: a) ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych, b) wykonania dróg, wyjść i przejść dla pieszych, c) doprowadzenia energii elektrycznej oraz wody d) odprowadzenia ścieków lub ich utylizacji, e) urządzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych, f) zapewnienia oświetlenia naturalnego i sztucznego, g) zapewnienia właściwej wentylacji, h) zapewnienia łączności telefonicznej, i) urządzenia składowisk materiałów i wyrobów Teren budowy lub robót powinien być w miarę potrzeby ogrodzony lub skutecznie zabezpieczony przed osobami postronnymi. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,5 m. W ogrodzeniu placu budowy lub robót powinny być wykonane oddzielne bramy dla ruchu pieszego oraz pojazdów mechanicznych i maszyn budowlanych. Szerokość ciągu pieszego jednokierunkowego powinna wynosić co najmniej 0,75 m, a dwukierunkowego 1,20 m. Dla pojazdów uŝywanych w trakcie wykonywania robót budowlanych naleŝy wyznaczyć miejsca postojowe na terenie budowy. Szerokość dróg komunikacyjnych na placu budowy lub robót powinna być dostosowana do uŝywanych środków transportowych. Drogi i ciągi piesze na placu budowy powinny być utrzymane we właściwym stanie technicznym. Nie wolno na nich składować materiałów, sprzętu lub innych SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 12

28 przedmiotów. Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek oraz pochylnie, po których dokonuje się ręcznego przenoszenia cięŝarów nie powinny mieć spadków większych niŝ 10%. Przejścia i strefy niebezpieczne powinny być oświetlone i oznakowane znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu. Przejścia o pochyleniu większym niŝ 15 % naleŝy zaopatrzyć w listwy umocowane poprzecznie, w odstępach nie mniejszych niŝ 0,40 m lub schody o szerokości nie mniejszej niŝ 0,75 m, zabezpieczone co najmniej z jednej strony balustradą. Balustrada składa się z deski krawęŝnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,10 m. Wolną przestrzeń pomiędzy deską krawęŝnikową a poręczą naleŝy wypełnić w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem. Strefa niebezpieczna w której istnieje zagroŝenie spadania z wysokości przedmiotów, powinna być ogrodzona balustradami i oznakowana w sposób uniemoŝliwiający dostęp osobom postronnym. Strefa ta nie moŝe wynosić mniej niŝ 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niŝ 6,0 m. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej powinny być zabezpieczone daszkami ochronnymi. Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niŝ 2,4 m nad terenem w najniŝszym miejscu i być nachylone pod kątem 45 w kierunku źródła zagroŝenia. Pokrycie daszków powinno być szczelne i odporne na przebicie przez spadające przedmioty. UŜywanie daszków ochronnych jako rusztowań lub miejsc składowania narzędzi, sprzętu, materiałów jest zabronione. Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane i uŝytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagroŝenia poŝarowego lub wybuchowego, lecz chroniły pracowników przed poraŝeniem prądem elektrycznym. Roboty związane z podłączeniem, sprawdzaniem, konserwacją i naprawą instalacji i urządzeń elektrycznych mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niŝ: SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 13

29 a) 3,0 m - dla linii o napięciu znamionowym nie p rŝę kra czający m 1 KV, b) 5,0 m - dla linii i napięciu znamionowym powyŝej 1 KV, lecz nieprzekraczającym 15 KV, c) 10,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyŝej 15 KV, lecz nieprzekraczającym 30 KV, d) 15,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyŝej 30 KV, lecz nieprzekraczającym 110 KV, e) 30,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyŝej 110 KV. śurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliŝyć się na niebezpieczną odległość do w/w napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposaŝone w sygnalizatory napięcia. Rozdzielnice budowlane prądu elektrycznego znajdujące się na terenie budowy naleŝy zabezpieczyć przed dostępem osób nieupowaŝnionych. Rozdzielnice powinny być usytuowane w odległości nie większej niŝ 50,0 m od odbiorników energii. Przewody elektryczne zasilające urządzenia mechaniczne powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi, a ich połączenia z urządzeniami mechanicznymi wykonane w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy osób obsługujących takie urządzenia. Okresowe kontrole stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa powinny być przeprowadzane co najmniej jeden raz w miesiącu, natomiast kontrola stanu i oporności izolacji tych urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, a ponadto: a) przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian i napraw części elektrycznych i mechanicznych, b) przed uruchomieniem urządzenia, jeŝeli urządzenie było nieczynne przez ponad miesiąc, c) przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu. W przypadkach zastosowania urządzeń ochronnych róŝnicowoprądowych w w/w instalacjach, naleŝy sprawdzać ich działanie kaŝdorazowo przed przystąpieniem do pracy. Dokonywane naprawy i przeglądy urządzeń elektrycznych powinny być odnotowywane w ksiąŝce konserwacji urządzeń. NaleŜy zapewnić dostateczną ilość wody zdatnej do picia pracownikom zatrudnionym na budowie oraz do celów higieniczno - sanitarnych, gospodarczych i przeciwpoŝarowych. Ilość wody do celów higienicznych przypadająca dziennie na kaŝdego pracownika SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 14

30 jednocześnie zatrudnionego nie moŝe być mniejsza niŝ: a) 120 l - przy pracach w kontakcie z substancjami szkodliwymi, trującymi lub zakaźnymi albo powodującymi silne zabrudzenie pyłami, w tym 20 l w przypadku korzystania z natrysków, b) 90 l - przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokich temperaturach lub wymagających zapewnienia naleŝytej higieny procesów technologicznych, w tym 60 l w przypadku korzystania z natrysków, c) 30 l - przy pracach nie wymienionych w pkt. a" i b". NiezaleŜnie od ilości wody określonej w pkt. a", b", c" naleŝy zapewnić co najmniej 2,5 l na dobę na kaŝdy metr kwadratowy powierzchni terenu poza budynkami, wymagającej polewania (tereny zielone, utwardzone ulice, place itp.) Pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciąŝliwych naleŝy zapewnić: posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy. Posiłki profilaktyczne naleŝy zapewnić pracownikom wykonującym prace: związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyŝej 1500 kcal u męŝczyzn i powyŝej kcal u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym; za okres zimowy uwaŝa się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca. Napoje naleŝy zapewnić pracownikom zatrudnionym: przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniŝej 10 C lub powyŝej 25 C. Pracownik moŝe przyrządzać sobie posiłki we własnym zakresie z produktów otrzymanych od pracodawcy. Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pienięŝny za posiłki i napoje. Na terenie budowy powinny być urządzone i wydzielone pomieszczenia higieniczno - sanitarne i socjalne - szatnie (na odzieŝ roboczą i ochronną), umywalnie, jadalnie, suszarnie oraz ustępy. Dopuszczalne jest korzystanie z istniejących na terenie budowy pomieszczeń i urządzeń higieniczno - sanitarnych inwestora, jeŝeli przewiduje to zawarta umowa. Zabrania się urządzania w jednym pomieszczeniu szatni i jadalni w przypadkach, gdy SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 15

31 na terenie budowy, na której roboty budowlane wykonuje więcej niŝ 20 - pracujących. W takim przypadku, szafki na odzieŝ powinny być dwudzielne, zapewniające moŝliwość przechowywania oddzielnie odzieŝy roboczej i własnej. W pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych mogą być stosowane ławki, jako miejsca przytwierdzone do podłoŝa. siedzące, jeŝeli są one trwale Jadalnia powinna składać się z dwóch części: jadalni właściwej, gdzie powinno przypadać co najmniej 1,10 m powierzchni na kaŝdego z pracowników jednocześnie spoŝywających posiłek, pomieszczeń do przygotowywania, wydawania napojów oraz zmywania naczyń stołowych. W przypadku usytuowania pomieszczeń higieniczno - sanitarnych w kontenerach dopuszcza się niŝszą wysokość tych pomieszczeń, tj. do 2,20 m. Na terenie budowy powinny być wyznaczone, utwardzone i odwodnione miejsca do składania materiałów i wyrobów. Składowiska materiałów, wyrobów i urządzeń technicznych naleŝy wykonać w sposób wykluczający moŝliwość wywrócenia, zsunięcia, rozsunięcia się lub spadnięcia składowanych wyrobów i urządzeń. Materiały drobnicowe powinny być ułoŝone w stosy o wysokości nie większej niŝ 2,0 m, a stosy materiałów workowanych ułoŝone w warstwach krzyŝowo do wysokości nieprzekraczającej 10 - warstw. Odległość stosów przy składowaniu materiałów nie powinna być mniejsza niŝ: 0,75 m - od ogrodzenia lub zabudowań, 5,00 m - od stałego stanowiska pracy. Opieranie składowanych materiałów lub wyrobów o płoty, słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych, konstrukcje wsporcze sieci trakcyjnej lub ściany obiektu budowlanego jest zabronione. Wchodzenie i schodzenie ze stosu utworzonego ze składowanych materiałów lub wyrobów jest dopuszczalne przy uŝyciu drabiny lub schodów. Teren budowy powinien być wyposaŝony w sprzęt niezbędny do gaszenia poŝarów, który powinien być regularnie sprawdzany, konserwowany i uzupełniany, zgodnie z wymaganiami producentów i przepisów przeciwpoŝarowych. Ilość i rozmieszczenie gaśnic przenośnych powinno być zgodne z wymaganiami przepisów przeciwpoŝarowych. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 16

32 W pomieszczeniach zamkniętych naleŝy zapewnić wymianę powietrza, wynikającą z potrzeb bezpieczeństwa pracy. Wentylacja powinna działać sprawnie i zapewniać dopływ świeŝego powietrza. Nie moŝe ona powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. 7. INSTRUKTAś PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO REALIZACJI ROBÓT SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH szkolenie pracowników w zakresie bhp, zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagroŝenia zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby zasady stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej oraz odzieŝy obuwia roboczego Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, przeprowadza się jako: szkolenie wstępne, szkolenie okresowe. Szkolenia te przeprowadzane są w oparciu o programy poszczególnych rodzajów szkolenia. Szkolenia wstępne ogólne ( instruktaŝ ogólny") przechodzą wszyscy nowo zatrudniani pracownicy przed dopuszczeniem do wykonywania pracy. Obejmuje ono zapoznanie pracowników z podstawowymi przepisami bhp zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy i regulaminach pracy, zasadami bhp obowiązującymi w danym zakładzie pracy oraz zasadami udzielania pierwszej pomocy. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy ( InstruktaŜ stanowiskowy") powinien zapoznać pracowników z zagroŝeniami występującymi na określonym stanowisku pracy, sposobami ochrony przed zagroŝeniami, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tym stanowisku. Pracownicy przed przystąpieniem do pracy, powinni być zapoznani z ryzykiem zawodowym związanym z pracą na danym stanowisku pracy. Fakt odbycia przez SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 17

33 pracownika szkolenia wstępnego ogólnego, szkolenia wstępnego na stanowisku pracy oraz zapoznania z ryzykiem zawodowym, powinien być potwierdzony przez pracownika na piśmie oraz odnotowany w aktach osobowych pracownika. Szkolenie wstępne podstawowe w zakresie bhp, powinny być przeprowadzone w okresie nie dłuŝszym niŝ 6 - miesięcy od rozpoczęcia pracy na określonym stanowisku pracy. Szkolenia okresowe w zakresie bhp dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, powinny być przeprowadzane w formie instruktaŝu nie rzadziej niŝ raz na 3 - lata, a na stanowiskach pracy na których występują szczególnie dla zagroŝenia dla zdrowia oraz zagroŝenia wypadkowe - nie rzadziej niŝ raz w roku. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach operatorów Ŝurawi, maszyn budowlanych i innych maszyn o napędzie silnikowym powinni posiadać wymagane kwalifikacje. PowyŜszy wymóg nie dotyczy betoniarek z silnikami elektrycznymi jednofazowymi oraz silnikami trójfazowymi o mocy do 1 KW. Na placu budowy powinny być udostępnione pracownikom do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące: wykonywania prac związanych z zagroŝeniami wypadkowymi lub zagroŝeniami zdrowia pracowników, obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych, postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi, udzielania pierwszej pomocy. W/w instrukcje powinny określać czynności do wykonywania przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy, czynności do wykonywania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagroŝenia dla Ŝycia lub zdrowia pracowników. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy - do której wykonywania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a takŝe dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio kierownik budowy (kierownik robót) oraz majster budowy, stosownie do zakresu obowiązków. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 18

34 Osoba kierująca pracownikami jest zobowiązana: organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem, organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposaŝenia technicznego, a takŝe o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem, Na podstawie: oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu robót na danym stanowisku pracy wykazu prac szczególnie niebezpiecznych, określenia podstawowych wymagań bhp przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, wykazu prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby, wykazu prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Kierownik budowy powinien podjąć stosowne środki profilaktyczne mające na celu: zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagroŝeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciąŝliwych, zapewnić likwidację zagroŝeń dla zdrowia i Ŝycia pracowników głównie przez stosowanie technologii, materiałów i substancji nie powodujących takich zagroŝeń. W razie stwierdzenia bezpośredniego zagroŝenia dla Ŝycia lub zdrowia pracowników osoba kierująca, pracownikami obowiązana jest do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu usunięcia tego zagroŝenia. Pracownicy zatrudnieni na budowie, powinni być wyposaŝeni w środki ochrony indywidualnej oraz odzieŝ i obuwie robocze, zgodnie z tabelą norm przydziału środków SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 19

35 ochrony indywidualnej oraz odzieŝy i obuwia roboczego opracowaną przez pracodawcę. Środki ochrony indywidualnej w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa uŝytkowników tych środków powinny zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagroŝeniami (np. upadek z wysokości, uszkodzenie głowy, twarzy, wzroku, słuchu). Kierownik budowy jest informować pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami. 8. OKREŚLENIE SPOSOBU PRZECHOWYWANIA I PRZEMIESZCZANIA MATERIAŁÓW, WYROBÓW, SUBSTANCJI ORAZ PREPARATÓW NIEBEZPIECZNYCH NA TERENIE BUDOWY Materiały produkcyjne, części eksploatacyjne do sprzętu i inne składować w oryginalnych opakowaniach producenta w wyznaczonych i oznakowanych miejscach. Materiały zawierające azbest składować w wyznaczonym miejscu opakowane w szczelna folie o duŝej wytrzymałości i oznakować napisem Uwaga!. Zawiera Azbest. 9. ŚRODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE, ZAPOBIEGAJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWOM WYNIKAJĄCYM Z WYKONYWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH W STREFACH SZCZEGÓLNEGO ZAGROśENIA ZDROWIA LUB W ICH SĄSIEDZTWIE. Kierownik robót nadzoruje prace sprzętu oraz prowadzenie prac niebezpiecznych na terenie budowy. Kierownictwo budowy posiada środki łączności do komunikowania się ze słuŝbami powiatowymi. Zachowane są drogi do ewakuacji lub dojazdu słuŝb ratowniczych i technicznych na odcinakach gdzie prowadzone są prace. Punkt pierwszej pomocy znajduje się na budowie odpowiedzialny kierownik robót. 10. MIEJSCE PRZECHOWYWANIA DOKUMENTACJI BUDOWY ORAZ DOKUMENTÓW NIEZBĘDNYCH DO PRAWIDŁOWEJ EKSPLOATACJI MASZYN I INNYCH URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH. Dokumentacja budowy powinna znajdować się w biurze kierownika budowy, Dotyczy to n/w dokumentów: projekt budowlany architektoniczno - konstrukcyjny. Projekt ten powinien być uzgodniony pod względem zgodności z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 20

36 oraz wymaganiami ergonomii przez rzeczoznawcę ds. bhp w przypadku, gdy w obiekcie przewiduje się pomieszczenia pracy; projekty techniczne na wykonanie przyłączy na instalacje elektryczne, wód. kanalizacyjne, telefoniczne, gazowe, c.o.; projekt montaŝu budynku z prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych przy uŝyciu Ŝurawia budowlanego; plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; odpis pozwolenia na budowę; odpisy decyzji Dozoru Technicznego dopuszczających do uŝytkowania maszyny i urządzenia techniczne podlegające dozorowi technicznemu; dokumentacje techniczno - ruchowe oraz instrukcje obsługi na maszyny i urządzenia techniczne uŝytkowane na placu budowy; protokół z badania skuteczności ochrony przeciwporaŝeniowej instalacji elektrycznej oraz odbiorników uŝytkowanych na placu budowy; protokóły odbioru technicznego rusztowań rurowych lub ramowych na placu budowy; odpisy orzeczeń lekarskich dopuszczających pracowników do pracy na wysokości; odpisy zaświadczeń o odbytych przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych szkoleń wstępnych na stanowisku pracy w zakresie bhp; atesty na uŝywane środki ochrony indywidualnej. PowyŜsze dokumenty kierownik budowy zobowiązany jest udostępnić właściwym organom kontrolnym. 11. CZEŚĆ RYSUNKOWA - PLAN ZAGOSPODAROWANIA PLACU BUDOWY Patrz projekt organizacji budowy wykonany przez pracownię Sound&Space Robert Lebioda Opracował: mgr inŝ. Robert Lebioda uprawnienia budowlane nr 704/01/DUW SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH ETAP I 21

37 TYMCZASOWA INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO UWZGLĘDNIAJĄCA PRZEJŚCIOWE WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA PO REALIZACJI PIERWSZEGO ETAPU PROJEKTU PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I DLA OBIEKTU SALI KONGRESOWEJ Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie Opracował: mgr inż. arch. Robert Lebioda Sprawdził: mgr inż. Wojciech Dzik (nr uprawnień 9/93) SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 1

38 Spis treści 1 Wstęp CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA SALI KONGRESOWEJ Podstawowe dane budynku Sali Kongresowej Klasyfikacja wysokościowa i pożarowa budynku Sali Kongresowej Wymagana klasa odporności pożarowej budynku Wymagana odporność ogniowa elementów budowlanych budynku Sali Kongresowej Podział budynku Sali Kongresowej na strefy pożarowe PRZEPISY PROFILAKTYCZNE I ZASADY ZAPOBIEGANIA POŻAROM Potencjalne przyczyny powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania w obiekcie Sali kongresowej Zasady zapobiegania pożarom ZABEZPIECZENIE PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH ZASADY ORGANIZACYJNE PRZY USTALANIU ZABEZPIECZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH PRAC POŻAROWO - NIEBEZPIECZNYCH WYTYCZNE ZABEZPIECZENIA PRAC POŻAROWO - NIEBEZPIECZNYCH PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY SYSTEMY I INSTALACJE PRZECIWPOŻAROWE Obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w system przeciwpożarowych hydrantów wewnętrznych Lokalna stała instalacja gaśnicza Bramy pożarowe System wentylacji zabezpieczającej przed zadymieniem Dźwiękowy system ostrzegawczy System oświetlenia awaryjnego WARUNKI EWAKUACJI Wyjścia Organizacja i warunki ewakuacji WYTYCZNE PRZEPROWADZANIA EWAKUACJI OSÓB I MIENIA TECHNICZNE WARUNKI EWAKUACJI W CZĘŚCI WIDOWISKOWO - KONFERENCYJNEJ OBIEKTU SALI KONGRESOWEJ Warunki techniczne ewakuacji ludzi z widowni Sali Kongresowej Warunki techniczne ewakuacji ludzi z kuluarów parteru i piętra Warunki techniczne ewakuacji ludzi z poziomu balkonów Techniczne wyposażenie w systemy związane z ewakuacją SZCZEGÓLNE WARUNKI PROGRAMOWE DOTYCZĄCE EWAKUACJI LUDZI Z OBIEKTU SALI KONGRESOWEJ SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZANIA ORGANIZACJI WARUNKÓW EWAKUACJI LUDZI ZAŁOŻENIA DO SPRAWDZENIA ORGANIZACJI AKCJI EWAKUACYJNEJ Postanowienia ogólne ZASADY POSTĘPOWANIA PRACOWNIKÓW DZIAŁU OCHRONY W PRZYPADKU ALARMU POŻAROWEGO LUB ALARMU NA WYPADEK INNEGO ZAGROŻENIOM43 12 PRAKTYCZNE SPRAWDZENIE ORGANIZACJI AKCJI EWAKUACYJNEJ...45 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 2

39 13 INSTRUKCJA ALARMOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU PROWADZENIE AKCJI GAŚNICZEJ WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PODCZAS UŻYTKOWANIA, WYKONYWANIA PRACY I PRZEBYWANIA W SALI KONGRESOWEJ SZKOLENIE PRZECIWPOŻAROWE PRACOWNIKÓW SPOSOBY PODDAWANIA PRZEGLĄDOM TECHNICZNYM I CZYNNOŚCIOM KONSERWACYJNYM STOSOWANYCH W OBIEKCIE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNIC Kontrole - codzienne Kontrole - co tydzień Kontrole - co miesiąc Kwartalne kontrole rutynowe Półroczne kontrole rutynowe Coroczne kontrole rutynowe Kontrole rutynowe, co trzy lata Kontrole rutynowe, co 10 lat Kontrole, co 12,5 lat oraz co 25 lat AKTUALIZACJA INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO...80 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 3

40 Warszawa,. 2011r. SALA KONGRESOWA w PKiN Pl. Defilad 1 Warszawa ZARZĄDZENIE Nr... / z dnia Na podstawie 6 Rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) w związku z art. 4 i art.6 ust.1 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. nr 178, poz.1380) zarządza się co następuje: 1. Wprowadza się w obiektu SALI KONGRESOWEJ stanowiącej część Pałacu Kultury i Nauki zlokalizowanego przy Pl. Defilad 1 w Warszawie Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego. 2. Postanowienia instrukcji obowiązują wszystkich pracowników zatrudnionych w obiekcie, stosownie do zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji jak również pracowników firm i przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą lub wykonujących jakiekolwiek prace na terenie obiektu SALI KONGRESOWEJ przy Pl. Defilad 1 w Warszawie, stosownie do zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.. podpis SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 4

41 1 Wstęp Podstawa prawna: 1. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 roku (Dz. U.178 poz z 2009r.) 2. 6 ust.1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 109, poz.719), 3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2003r. Nr 207, poz z późn. zm.) 4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. z 2009r. Nr 124, poz. 1030). 5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r Nr 75 poz. 690, z późn. zm.). 6. PN-92/N /01 i 02 - "Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. Ewakuacja." Definicje podstawowych pojęć z zakresu ochrony przeciwpożarowej Ochrona przeciwpożarowa - to realizacja przedsięwzięć mających na celu ochronę zdrowia, życia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Pożar - to niekontrolowany proces spalania, zachodzący poza miejscem do tego celu przeznaczonym, przynoszącym straty materialne. Miejscowe zagrożenie rozumie się przez to inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne i ekologiczne), a stanowiącą zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia. Zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia to zapewnienie nieruchomościom koniecznych warunków ochrony technicznej oraz tworzenie warunków organizacyjnych i formalno prawnych zapewniających ochronę ludzi i mienia, a także minimalizujących skutki pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 5

42 Działania ratownicze to każda czynność podjęta w celu ratowania życia, zdrowia i mienia a także likwidację źródła powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Bezpieczeństwo pożarowe - to stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia, uzyskiwany poprzez funkcjonowanie norm prawnych, technicznych systemów zabezpieczeń oraz prowadzenia działań zapobiegawczych. Warunki ewakuacji to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno - organizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Strefa pożarowa to przestrzeń wydzielona w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego (ściany, stropy i drzwi o określonych klasach odporności ogniowej: nośności, szczelności i izolacyjności) bądź pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż określone przepisami budowlanymi dopuszczalne odległości od innych budynków. Budynki oraz ich części, stanowiące odrębne strefy pożarowe, z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, dzieli się na: 1. mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi (ZL ZL), 2. produkcyjne i magazynowe, określane jako PM, 3. inwentarskie (służące hodowli inwentarza - IN). Kategoria zagrożenia ludzi - to kwalifikacja budynku lub jego części stanowiących odrębną strefę pożarową, z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania: ZL I zawierają pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób nie będących ich stałymi użytkownikami, a nie przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się. ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak : szpitale, żłobki, domy dla osób starszych. ZL III użyteczności publicznej w tym : szkoły, budynki biurowe i socjalne, budynki opieki społecznej, banki itp.: nie zakwalifikowane do ZL I. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 6

43 ZL IV budynki mieszkalne, ZL V - zamieszkania zbiorowego w tym : hotele, motele, pensjonaty, domy wypoczynkowe, domy dziecka i rencistów itp. Zagrożenie wybuchem to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, luk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapłonu) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia. Ciecz palna to ciecz o temperaturze zapłonu do 100 o C. Strefa zagrożenia wybuchem - to przestrzeń, w której może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości. Urządzenia przeciwpożarowe - to urządzenia stałe lub półstałe uruchamiane ręcznie lub samoczynnie służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków w obiektach, w których lub, przy których są zainstalowane. W szczególności są to stałe lub półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej (SSP) i dźwiękowego systemu ostrzegawczego (DSO), instalacje awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty i zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające montowane w kanałach wentylacyjnych, urządzenia oddymiające oraz drzwi i bramy przeciwpożarowe, o ile są wyposażone w systemy sterowania. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu - to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów elektrycznych, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru. Tymczasowa Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego, zwana dalej instrukcją określa: a) źródła powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania, b) zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru, c) zasady zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych, d) organizację i warunki ewakuacji, e) zasady postępowania na wypadek pożaru, f) zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej, Instrukcja dotyczy bezpieczeństwa pożarowego na czas po zakończeniu Etapu I modernizacji Sali Kongresowej. Ze względu na zakres prac ogólnobudowlanych przyjmuje się jednoetapowy SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 7

44 cykl realizacji modernizacji Sali Kongresowej. Postanowienia niniejszej instrukcji obowiązują WŁAŚCICIELA, KIEROWNICTWO, INSPEKTO- RÓW, DOSTAWCÓW USŁUG I ZAOPATRZENIA oraz GOŚCI stosownie do zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji. W całości obowiązuje: 1) pracowników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, 2) pracowników odpowiedzialnych za eksploatację obiektu (techników, serwis sprzątający), 3) pracowników ochrony, 4) pracownika odpowiedzialnego za zagadnienia ochrony przeciwpożarowej. Pozostałych pracowników zatrudnionych w obiekcie oraz gości w zakresie dla nich przeznaczonym. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U.178 poz z 2009r.) definiuje ochronę przeciwpożarową jako kompleks zadań mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Zgodnie z art.4 ust.1 powyższej ustawy właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu budowlanego lub terenu zobowiązany jest w szczególności: przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych; wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice; zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie; zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji; przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej; zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi; ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, o których mowa powyżej, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje - w całości lub w części - ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 8

45 władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. Nadzór nad przestrzeganiem niniejszej Instrukcji... w budynku Sali Kongresowej sprawuje wykwalifikowana osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo pożarowe wyznaczona przez Właściciela. Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Osoby te powinny posiadać co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub mieć tytuł zawodowy technika pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego - technika pożarnictwa. Aktem wykonawczym postanowień Ustawy o ochronie przeciwpożarowej normującym stosunkowo szczegółowo realizacje zadań z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego podczas użytkowania obiektu jest:rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), które zarządza się, co następuje: 6.1. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, opracowują instrukcje bezpieczeństwa pożarowego zawierające: 1. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego i jego warunków technicznych, w tym zagrożenia wybuchem; 2. Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic; 3. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia; 4. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane; 5. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi; 6. Sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi. Całokształt wymienionej wyżej problematyki ochrony przeciwpożarowej stanowi treść Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego dla Sali Kongresowej obiektu PKiN, która przedstawia zarówno wymagania przeciwpożarowe jak i określa sposób bezpiecznego - pożarowo użytkowania obiektu. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 9

46 Postanowienia zawarte w instrukcji są spójne - nie są sprzeczne z obowiązującymi przepisami i jako takie podlegają przestrzeganiu i stosowaniu. Instrukcja Bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu Sali Kongresowej PKiN w Warszawie w treści zawiera dla organizatorów imprez masowych w Sali Kongresowej między innymi informacje dotyczące: 1. Dróg ewakuacyjnych i dróg stanowiących dojazd dla pojazdów służb ratowniczych i Policji wraz z ich charakterystyką 2. Wyposażenia wszystkich niebezpiecznych pożarowo miejsc na terenie imprezy ( Sali Kongresowej) w podręczny sprzęt gaśniczy i w sprzęt ratowniczy, 3. Cech pożarowych konstrukcji obiektu i jego stałego wystroju architektonicznego wraz z ich charakterystyką 4. Oznakowania obiektu znakami bezpieczeństwa i ewakuacji, 5. Wyposażenia obiektu w oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne, 6. Wyposażenia obiektu w instalacje i urządzenia przeciwpożarowe, 7. Stanu sprawności technicznej urządzeń i instalacji elektroenergetycznych oraz innych urządzeń technicznych, 8. Lokalizacji pożarowego wyłącznika prądu, 9. Systemów powiadamiania, alarmowania i kierowania w sytuacjach kryzysowych. Tymczasowa instrukcja bezpieczeństwa jest opracowana na czas po zakończeniu I Etapu modernizacji Sali Kongresowej a przed rozpoczęciem drugiej fazy. Obecnie budynek Sali Kongresowej znajduje się w fazie po realizacji pierwszego etapu projektu W etapie I obszarem dostosowanym do obowiązujących przepisów jest sala główna, podscenie oraz przyległe pomieszczenia techniczne i tłumaczy. Drugi etap realizacji zakłada pełne dostosowanie całego obiektu do przepisów przeciwpożarowych. Optymalne określenie wymagań organizacyjnych, technicznych i porządkowych dla budynku Sali Kongresowej stanowi o bezpieczeństwie osób przebywających w obiekcie, przygotowaniu obiektu do prowadzenia akcji ratowniczej, oraz o zabezpieczeniu obiektu przed pożarem lub innym miejscowym zagrożeniem i ich skutkami. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 10

47 2 CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA SALI KONGRESOWEJ Sala Kongresowa stanowi część zespołu obiektu Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie z przeznaczeniem na realizacje funkcji użyteczności publicznej. 2.1 Podstawowe dane budynku Sali Kongresowej. - kubatura widowni m 3, - powierzchnia całkowita ~ m 2, - powierzchnia części podziemnej ~ 4.600m 2, - powierzchnia części nadziemnej ~ m 2, - wysokość budynku 23,52 m, - liczba kondygnacji podziemnych -1 - liczba kondygnacji nadziemnych powierzchnia estrady bez proscenia ~ 153 m 2, - powierzchnia widowni: parter- 710 m 2 amfiteatr ~ 980 m 2 parter ~ 300 m 2 całkowita ~ 1990 m 2 - powierzchnia klubu podziemnego MIRAGE dostępna dla gości ~ 570 m 2, 2.2 Klasyfikacja wysokościowa i pożarowa budynku Sali Kongresowej. - Budynek zaliczony jest do grupy budynków średniowysokich - SW (w aspekcie formalnym po wydzieleniu od części A - wieżowej PKiN ), - Budynek zawiera strefy kategorii zagrożenia ludzi ZL-I i ZL-III oraz obszary kwalifikowane do kategorii PM o średniej gęstości - obciążenia ogniowego do 500 MJ/ m 2, - w budynku nie występują pomieszczenia zagrożone wybuchem. 2.3 Wymagana klasa odporności pożarowej budynku. Klasa: B 2.4 Wymagana odporność ogniowa elementów budowlanych budynku Sali Kongresowej 1. Główna konstrukcja nośna R120; Istniejącą główna konstrukcja spełnienia wymagania odporności ogniowej R Konstrukcja dachu R Istniejąca stalowa konstrukcja nośna dachu zabezpieczona ogniowo 4. Stropy REI 60 - stropy pełniące funkcje wydzieleń stref pożarowych REI 120, 5. Ściany wewnętrzne El 30 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 11

48 6. Ściany wewnętrzne posiadają wymaganą odporność ogniową EI 30, 7. Sala widowiskowa stanowi odrębną strefę pożarową wydzieloną ścianami o odporności ogniowej REI 120 z drzwiami EI 60 wraz z zabezpieczonymi ogniowo kanałami wentylacyjnymi i klapami p.poż,przy czym brak jest realizacji podziału na strefy pożarowe w pozostałej części obiektu, odcinające klapy przeciwpożarowe i przepusty w większości przypadków nie posiadają odporności ogniowej. 8. Estradę od widowni oddziela kurtyna dymowa 9. Elementy wystroju wnętrz: -siedziska posiadają otapicerowanie z tkaniny welurowej Trevira CS o gramaturze co najmniej 600 g/m2 o cechach materiały niezapalnego lub trudno zapalnego, konstrukcja foteli wykonana z elementów metalowych oraz w znacznym stopniu z drewna liściastego uodpornionego ogniowo do stopnia trudno zapalności. Materiały zastosowane w siedziskach nie wydzielają produktów rozkładu i spalania, określonych jako toksyczne. -okładziny ścienne w postaci tkanin i boazerii są zaimpregnowane ognioochronnie do stopnia trudno zapalności, -konstrukcja sufitu podwieszanego nad widownią jest niezapalna, niekapiąca i nieodpadająca pod wpływem ognia. W pozostałej części obiektu sufity podwieszane praktycznie nie występują. - wykładziny podłogowe - dywanowe występujące na widowni i w kuluarach oraz w salonikach są trudno zapalne. W pozostałych rejonach obiektu wykładziny nie występują. -Kurtyna sceniczna trudnozapalna -elementy drewniane estrady zabezpieczone preparatem ogniochronnym do stopnia trudnozapalności 2.5 Podział budynku Sali Kongresowej na strefy pożarowe. Podział na strefy pożarowe wg. Ekspertyzy stanu ochrony przeciwpożarowej dla Sali Kongresowej stanowiącej część K obiektu Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, W. Dzik, grudzień 2009: Strefa K/S-1 obszar klubu Mirage 1720 m2 (poza opracowaniem) Strefa K/S-2 kuluary dolne na parterze i górne na I piętrze wraz z otwartymi klatkami schodowymi, o powierzchni 4263 m2 Strefa K/S-3 pomieszczenia biurowe i korytarze na piętrze II o powierzchni 1284m2 Strefa K/S-4 sala widowiskowa wraz z estradą i pomieszczeniami technicznymi pod widownią, o powierzchni 2460m2 Strefa K/S-5 dobudowany zespół sanitariatów na kondygnacji podziemnej, o powierzchni 842m2 Strefa K/S-6 zaplecze estrady z dobudowanymi garderobami o powierzchni 1072m2 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

49 Strefa K/S-7 obejmująca salę Mickiewicza z pomieszczeniami przyległymi o powierzchni 1260m2 Strefa K/S-8 obejmująca salę Puszkina z pomieszczeniami przyległymi o powierzchni 421m2 Strefa K/S-9 dwupoziomowy strych z pomieszczeniami technicznymi, nie przeznaczony na pobyt ludzi, powierzchnia 5000 m2 Strefa K/S-10 pomieszczenie techniczne na poz. 1 o powierzchni 879m2 Strefa K/S-11 pomieszczenie techniczne na poz. 1 o powierzchni 1025m2 Strefa K/S-12 przestrzeń kateringowa na poz. 1 o powierzchni 510m2 Strefa K/S-13 przestrzeń kateringowa na poz. 1 o powierzchni 472m2 Strefa K/S-14 przestrzeń techniczna na poz. 1 o powierzchni 92m2 Strefa K/S-15 obejmująca przestrzeń Pen Clubu na poz. parteru o powierzchni 92m2 UWAGA!Po zakończeniu Etapu I wydzielone pożarowo w klasie El 60 są, klatki schodowe D" i G" prowadzące z poziomu balkonów Sali Kongresowej do wyjść na teren zewnętrzny w bramach wjazdów na dziedzińce PKiN, oraz Sala widowiskowa wraz z estradą i pomieszczeniami technicznymi pod widownią w klasie REI Podział funkcjonalny budynku Sali Kongresowej. a) poziom piwnic - minus jeden - mieszczący: - Klub Muzyczny MIRAGE " zajmujący powierzchnie pierwotnie zaprojektowana, dla restauracji Kongresowa ", - Pomieszczenia techniczne mieszczące maszynownie wentylacyjne dla budynku Sali Kongresowej, oraz podstacje rozdzielni energii elektrycznej 15 kv, b) poziom parteru mieszczący: - widownię na około 988 miejsc, - pomieszczenia sterowania nagłośnieniem i oświetleniem sali, - estradę, - zaplecze estrady z garderobami i pomieszczeniami obsługi, - kuluary z szatniami i pomieszczeniami pomocniczymi oraz socjalnymi, - salki Pen Clubu " ( użytkowane przez szkółkę tańca ). c) poziom amfiteatru piętra pierwszego mieszczący: - widownię na około 1368 miejsc, - kuluary z pomieszczeniami socjalnymi, - salami Tiereszkowej i Kopemika, i salką konferencyjną Mickiewicza, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

50 - łącznikami marmurowymi prowadzącymi na teren kondygnacji 2-giej i 4-tej strefy A" obiektu PKiN. d) balkonu piętra drugiego mieszczący: - widownie na około 338 miejsc, - korytarze komunikacyjne, - pokoje biurowe, - salkę konferencyjną Puszkina, - pomieszczenia techniczno magazynowe. e) pomieszczeń dwupoziomowego strychu mieszczący: - powierzchnie z systemami i urządzeniami wentylacji, - powierzchnie z systemami i urządzeniami oświetlenia i akustyki, - urządzenia mechaniki sztankiet i kurtyny, - pomieszczenia techniczne pomocnicze. Parter, amfiteatr i balkon stanowią trzypoziomową widownię, na której ogółem może przebywać około 2694 widzów (w całym obiekcie około 3308 osób). 3 PRZEPISY PROFILAKTYCZNE I ZASADY ZAPOBIEGANIA POŻAROM Przepisy profilaktyczne stanowią o bezpieczeństwie podczas przebywania i podczas wykonywania działań w obiekcie Sali Kongresowej. Do przepisów profilaktycznych zaliczamy takie jak dokumentacje techniczno ruchowe maszyn i urządzeń, instrukcje użytkowania sprzętu, określone warunki stosowania i przechowywania substancji i materiałów oraz inne informacje pozwalające uniknąć pożaru. Do przepisów profilaktycznych zaliczane są przykładowo takie jak: - zakaz palenia tytoniu poza miejscami wyznaczonymi, który ma na celu uniknięcie przypadkowego zaprószenia ognia, - obowiązek szkolenia przeciwpożarowego pracowników, który pozwala im uniknąć nieświadomego spowodowania pożaru na przykład z powodu nieznajomości zagrożeń, obowiązek prawidłowego oznakowania dróg ewakuacyjnych, które umożliwią w przypadku zaistnienia zapalenia szybkie opuszczenie obiektu najkrótszą drogą osobom nie znającym topografii budynku. -Zabrania się organizacji wystaw, cateringu czy też innego rodzaju imprez na kuluarach dolnych i górnych, które stanowią drogę ewakuacyjną z sali głównej. Wytyczne dla ochrony SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

51 Pracownicy ochrony obiektu ponoszą odpowiedzialność za: kontrolę budynku oraz egzekwowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych przez pracowników i osoby obce przebywające na terenie, a szczególnie winni zwracać uwagę na znaki przeciwpożarowe i ewakuacyjne, podręczny sprzęt gaśniczy (gaśnice, hydranty), drożność dróg i wyjść ewakuacyjnych, parkowanie samochodów w sposób nie utrudniający ewakuacji ani dojazdu ekip ratowniczych PSP i nie pozostawianie ich z pracującym silnikiem (dotyczy to również innych maszyn z silnikami spalinowymi) oraz niepalenie tytoniu w miejscach niedozwolonych, posiadanie kompletu kluczy do wszystkich pomieszczeń w obiekcie z możliwością ich natychmiastowego użycia, w przypadku powstania pożaru lub innego zagrożenia, posiadanie numerów telefonów służb ratowniczych, numerów telefonów personelu kierowniczego, alarmowanie pracowników w przypadku powstania pożaru i wezwanie straży pożarnej oraz przystąpienie do działań ratowniczo-gaśniczych, wskazanie dróg dotarcia do miejsca pożaru przybyłym jednostkom ratowniczym, nadzór i udział w akcji ewakuacyjnej w zakresie zgodnym z decyzją kierownika akcji ewakuacyjnej, 3.1 Potencjalne przyczyny powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania w obiekcie Sali kongresowej. Potencjalne przyczyny pożaru stanowić mogą: A. Awarie urządzeń i osprzętu instalacji elektrycznej zwłaszcza oświetlenia estrady. B. Awarie urządzeń i osprzętu instalacji teletechnicznej nagłaśniającej biegnące także w kanałach na widowni. C. Zaprószenie ognia - najbardziej niebezpieczne na estradzie, zapleczu estrady i widowni. D. Zaprószenie ognia w czasie spawania instalacji co. wody innych. E. Użytkowanie urządzeń grzewczych (piecyki, czajniki, grzałki) bez właściwego zabezpieczenia i wymaganego zezwolenia, F. Zwarcie instalacji elektrycznej na wskutek przeciążenia instalacji, starzenia się izolacji, zużycia gniazd wyłączników opraw instalacji elektrycznej, G. Prowizorycznie prowadzone przewody instalacji elektrycznej, naprawianie wyłączników różnicowoprądowych. H. Stosowanie cieczy palnych niezgodnie z warunkami bezpieczeństwa. I. Eksploatowanie pomieszczeń wynajmowanych przez najemców niezgodnie z zasadami bezpieczeństwa pożarowego. J. Efekty specjalne - pirotechniczne, z ogniem na estradzie, sztuczne dymy. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

52 K. Podpalenia, L. Wykonywanie prac niebezpiecznych pożarowo, M. palenie tytoniu w miejscach do tego niewyznaczonych. Zagrożenie pożarowe w budynku i jego pomieszczeniach wynikać może z następujących przyczyn: Nieostrożność, lekkomyślność i niedbalstwo ludzi dorosłych, przejawiające się w najróżnorodniejszych zaniedbaniach w ich postępowaniu (np: używanie rozpuszczalników łatwozapalnych lub wybuchowych do zmywania szyb, podłóg itp. porzucanie niewygaszonych niedopałków papierosów na materiały palne, Niewłaściwej i nieterminowej konserwacji urządzeń i instalacji technicznych budynku np. instalacji elektrycznej, piorunochronnej, wentylacyjnej. Niewłaściwej eksploatacji urządzeń elektrycznych i grzewczych, w szczególności pozostawienie nie wyłączonych grzejników elektrycznych bez odpowiedniego zabezpieczenia w pobliżu materiałów palnych, Wady w urządzeniach grzewczych, Wadliwe działanie urządzeń mechanicznych (np. wentylacyjnych) w warunkach nagromadzenia się pyłów lub gazów łatwozapalnych. Bezpośrednimi źródłami zapalenia palnych ciał stałych i zapłonu cieczy łatwo zapalnych mogą być zarówno sam ogień, jak i gorące produkty spalania, przy czym otwarty ogień, np. w postaci płomienia zapałki lub palnika gazowego bądź żaru papierosa należy do źródeł zapalenia najbardziej aktywnych. Równie aktywnym źródłem zapalenia są iskry spawalnicze, które powstają podczas prac spawalniczych np. w trakcie remontów. Potencjalne drogi rozprzestrzeniania się ognia. - Wzdłuż widowni - poprzez wykładziny podłogowe tapicerkę siedzeń, - Od estrady poprzez scenografię, kotary, zasłony, na wyższe poziomy i strychy, - Od podscenia na estradę - jest to miejsce najbardziej niebezpieczne, jeżeli chodzi o rozprzestrzenianie się pożaru. Podłoga estrady jest nieszczelna, co stwarza możliwość przedostania się iskry ognia, niedopałków papierosów itp., - Klatki schodowe (drewniane) na zapleczu estrady, - Estrada, podscenie, widownia i zaplecze stanowią jedną strefą pożarową, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

53 3.2 Zasady zapobiegania pożarom W punkcie 3.1 podano niektóre z przyczyn pożaru mogących wystąpić w Sali Kongresowej (punkty od A-do K).Stąd można ustalić dla wymienionych potencjalnych źródeł pożaru zasady profilaktyki pożarowej takie jak: Ad. A - Wykonywać na bieżąco badania okresowe stanu technicznego instalacji elektrycznej, urządzeń elektrycznych oraz osprzętu, - Zabronić stosowania połączeń i przedłużaczy tymczasowych do zasilania urządzeń, - Na bieżąco mocować zwisające przewody, sprawdzając stan izolacji i połączeń, - Na bieżąco sprawdzać stan osprzętu instalacji elektrycznej, zwłaszcza gniazd, tablic rozdzielczych, - oczyszczać z kurzu przewody w kanałach kablowych. Ad. B. - nie dopuszczać do przegrzania się instalacji teletechnicznych, oczyszczać z kurzu kanały przewodów biegnące na widowni, Ad. C. - Zabronić używania ognia na estradzie oraz kontrolować przestrzeganie zakazu palenia tytoniu, Ad. D. - Prace spawalnicze w obrębie Sali Kongresowej prowadzić zgodnie z wytycznymi zawartymi w niniejszej instrukcji po uprzednim otrzymaniu zezwolenia, Ad. E. -Zabronić użytkowania grzejników, grzałek, piecyków bez pisemnego zezwolenia, Ad. F. - Zobowiązać konserwatora instalacji elektrycznej do prowadzenia przeglądu stanu technicznego osprzętu instalacji elektrycznej. Prowadzić badania okresowe stanu izolacji przewodów, Ad. G. - zabronić wszelkich napraw instalacji bezpieczników, zabezpieczyć tablice bezpieczników przed dostępem osób niepowołanych, Ad. H - zabronić stosowania środków łatwopalnych niezgodnie z instrukcją stosowania tych środków. Każdorazowo przeszkolić osoby użytkujące środki łatwopalne, Ad. I. - Zobowiązać użytkowników najemców do przestrzegania zasad bezpieczeństwa pożarowego zawartych w niniejszej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego", Ad. J. - efekty specjalne z ogniem na estradzie, efekty pirotechniczne oraz emisje sztucznych dymów dopuszczać do realizacji po przedstawieniu planu zabezpieczenia spełniającego wymogi przepisów ochrony przeciwpożarowej zatwierdzonego przez kompetentnych i uprawnionych pracowników Działu SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

54 Ochrony ZPKiN Spotka z o.o. Ad. K. - zobowiązać organizatorów imprez do kontroli osób wnoszących pojemniki, butelki, opakowania, w których może znajdować się płyn łatwopalny lub materiały uznane za niebezpieczne, wyegzekwować od organizatorów imprez prowadzenie prawidłowego i skutecznego nadzoru nad bezpieczeństwem prowadzonych imprez. Należy zastrzec w umowie możliwość przerwania imprezy, w przypadku stwierdzenia przez służby ZPKiN niedostatecznego zabezpieczenia ppoż., technicznego i organizacyjnego. UWAGA! Zabrania się wykorzystywania do celów cateringowych oraz wystawowych przestrzeni komunikacyjnych (m.in. kuluary dolne i górne), ponieważ może to sprzyjać powstawaniu warunków pożarowo niebezpiecznych. 4 ZABEZPIECZENIE PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH 1. Niniejsze wytyczne mają na celu określenie obowiązków i odpowiedzialności pracowników za zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego przy wykonywaniu prac pożarowo - niebezpiecznych, oraz określenie zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego prac, o których mowa w pkt Pod pojęciem prac pożarowo - niebezpiecznych należy rozumieć wszelkie prace, nieprzewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonymi do tego celu miejscami, jak: - Prace remontowo - budowlane związane z użyciem ognia otwartego, oraz podczas których występuje wysoka temperatura przekraczająca progi zapalności prowadzone wewnątrz obiektu i na przyległym do niego terenie, na których występują materiały palne, - prace związane ze stosowaniem gazów, cieczy i pyłów palnych i wybuchowych, Wszelkie prace remontowo-budowlane prowadzone w strefach zagrożonych wybuchem, Do prac takich należy zaliczyć w szczególności wszelkie prace z otwartym ogniem, podczas których występuje iskrzenie lub nagrzewanie, np: - spawanie, cięcie gazowe i elektryczne, - cięcie metali tarczami szlifierskimi (tzw. diaksem), - podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów z substancjami palnymi, - podgrzewanie lepiku, smoły itp. - rozniecanie ognisk, - używanie materiałów pirotechnicznych Wszelkie prace związane ze stosowaniem gazów, cieczy i pyłów, przy których mogą SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

55 powstać mieszaniny wybuchowe w tym takie prace jak: - Przygotowanie do stosowania gazów, pyłów i cieczy, - Stosowanie tych pyłów i cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania, - Suszenie substancji palnych, - Usuwania pozostałości substancji palnych ze stanowisk pracy. 3. Do przestrzegania postanowień wytycznych dotyczących zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych zobowiązani są wszyscy pracownicy uczestniczący bezpośrednio lub pośrednio w wykonywaniu prac pożarowo - niebezpiecznych, pracownicy nadzorujący przebieg tych prac oraz użytkownicy obiektu ( pomieszczeń, terenu), gdzie prace są, prowadzone. 4. Postanowienia wymienionych wytycznych obowiązują także wszystkich pracowników przedsiębiorstw i firm zewnętrznych ( osób prawnych i fizycznych) wykonujących prace pożarowo - niebezpieczne na terenie obiektu Sali Kongresowej. 5. Obowiązek zapoznania pracowników oraz firm, o których mowa w pkt. 3 i 4 z treścią wymienionych wytycznych należy do Kierowników komórek organizacyjnych, lub pracownika ( ZPKiN Sp. z o.o.), zawierających umowy z firmami wykonującymi prace na terenie PKiN w tym prace pożarowo - niebezpieczne, oraz zatrudniających pracowników o zakresie obowiązku obejmującym wykonywanie i uczestniczenie przy wykonywaniu prac pożarowo - niebezpiecznych. Postanowienia zawarte w wytycznych zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych stanowić powinny integralną częścią umów dotyczących realizacji w/w prac. 6. Postanowienia zawarte w wytycznych zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych nie naruszają przepisów szczegółowych, dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz innych przepisów i aktów normatywnych. 4.1 ZASADY ORGANIZACYJNE PRZY USTALANIU ZABEZPIECZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH PRAC POŻAROWO - NIEBEZPIECZNYCH 1. Prace pożarowo-niebezpieczne mogą być wykonywane na terenie obiektu pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, obowiązujących przed, w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. 2. Wymagania, o których mowa poniżej ustalane są komisyjnie każdorazowo przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej instrukcji oraz przepisów szczegółowych obowiązujących w przedmiotowej sprawie. 3. Zasady działania Komisji, o której mowa w pkt. 2: W skład komisji wchodzą: SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 1

56 Pracownik Działu Ochrony ZPKiN Sp. z o.o. Przewodniczący Kierownik grupy/firmy wykonującej prace Członek Bezpośredni użytkownik powierzchni na której prowadzone są prace Członek Przedstawiciel komórki nadzorującej wykonawcę prac Członek Skład osobowy Komisji może być zwiększony na wniosek Przewodniczącego. Praca Komisji jest organizowana przez jej Przewodniczącego. Po zgłoszeniu przez wykonawcę zamiaru wykonania prac pożarowo -niebezpiecznych Komisja rozpoczyna swoje prace, sporządzając: Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych" według wzoru podanego w załączeniu. Po stwierdzeniu wykonania zabezpieczeń określonych w wymienionym protokole Przewodniczący wydaje grupie/firmie pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac według wzoru podanego załączeniu. Po uzyskaniu pisemnego potwierdzenia o: - Zakończeniu prac od wykonawcy robot, - Pozytywnym wyniku kontroli bezpieczeństwa pożarowego w rejonie wykonywanych prac od osoby lub osób wyznaczonych w protokole przewodniczący dokonuje odbioru robót, kwitując to stosownym wpisem w zezwoleniu, o którym mowa powyżej. Do obowiązków Przewodniczącego należy sprawdzenie prawidłowości realizacji ustaleń zawartych w Protokóle zabezpieczenia prac pożarowo - niebezpiecznych ". 1. Zabezpieczenie i dozór miejsca prowadzenia prac pożarowo-niebezpiecznych po ich zakończeniu należy powierzać osobom posiadającym do tego odpowiednie przygotowanie. 2. Po zakończeniu prac całość dokumentacji Przewodniczący przechowuje w dokumentacji technicznej obiektu. 3. Dla prac pożarowo-niebezpiecznych prowadzonych w trybie nagłym, celem usunięcia awarii lub likwidacji rozprzestrzeniania jej skutków ( konieczność podjęcia natychmiastowych działań w krótkim czasie), można zastosować indywidualną. Uproszczoną procedurę działań. W takim przypadku osoba decydująca o zastosowaniu uproszczonej procedury ponosi osobistą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w zakresie bezpieczeństwa ludzi i obiektu oraz za ich skutki. 4.2 WYTYCZNE ZABEZPIECZENIA PRAC POŻAROWO - NIEBEZPIECZNYCH 1. Przygotowanie budynku i pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo polega na: a) oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów lub zanieczyszczeń, b) odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 2

57 przedmiotów palnych lub niepalnych w opakowaniach palnych. a) zabezpieczenie np. przed działaniem rozprysków spawalniczych wszelkich materiałów i urządzeń palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich, np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi. b) sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń. c) Uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac. d) Zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, oraz instalacyjnych z palną izolacją, o ile znajduje siej w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami pożarowo - niebezpiecznymi. Sprawdzeniu, czy w miejscu planowania prac nie prowadzono tego dnia prac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo zapalnych. e) Przygotowaniu w miejscu dokonywania prac pożarowo-niebezpiecznych między innymi napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki drutu spawalniczego, elektrod itp., materiałów osłonowych izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac, niezbędnego sprzętu pomiarowego na przykład do pomiaru stężeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego. f) Zapewnieniu stałej drożności przejść i wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac pożarowo-niebezpiecznych. 2. Przy wykonywaniu prac pożarowo-niebezpiecznych przy użyciu cieczy, gazów i płynów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad: a) Na stanowiskach pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze gazy i pyły palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy danej zmiany. Zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczonych), szczelnych opakowaniach. b) Pozostawianie opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione. c) Po zakończeniu prac wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie zamknąć lub zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe. d) Ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach stanowiska, w przewodach wentylacyjnych i na podłożu. e) Prace niebezpieczne pożarowo w pomieszczeniach ( urządzeniach) zagrożonych wybuchem, lub pomieszczeniach, w których wcześniej wykonano inne prace związane z użyciem łatwopalnych cieczy lub palnych gazów, mogą być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w pomieszczeniu nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 2

58 3. Miejsce wykonywania prac pożarowo-niebezpiecznych należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację wszystkich źródeł pożaru. 4. Po zakończeniu prac pożarowo-niebezpiecznych w pomieszczeniu i w pomieszczeniach sąsiednich należy przeprowadzić dokładną kontrolę mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących się lub żarzących cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po upływie 4 godzin, a następnie 8 godzin licząc od czasu zakończenia prac pożarowo-niebezpiecznych (czasookres i ilość kontroli określa komisja w protokole zabezpieczenia prac pożarowo-niebezpiecznych, w zależności od stopnia zagrożenia). 5. Prace pożarowo - niebezpieczne powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru. 6. Butle ze sprężonymi gazami mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem. 7. W przypadku prowadzenia prac spawalniczych na wysokości butli z gazem palnym nie należy ustawiać w rejonie bezpośredniego oddziaływania spadających rozprysków spawalniczych. OBOWIĄZKI OSÓB ZWIĄZANYCH Z PRACAMI NIEBEZPIECZNYMI POD WZGLĘDEM POŻAROWYM Przedstawiciel Działu Ochrony (p.poz.) ZPKiN Spółka z o. o. upoważniony do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac pożarowo-niebezpiecznych powinien w szczególności: 1. Znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników, 2. Dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac pożarowo - niebezpiecznych wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu lub stanowisk, przewidziane w protokole zabezpieczenia prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie, 3. Sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych pożarowo oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastowe usunięcie stwierdzonych niedociągnięć, 4. Wstrzymywać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 2

59 powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości 5. Brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub terenu po zakończeniu prac pożarowo-niebezpiecznych. Do obowiązków wykonawcy prac pożarowo niebezpiecznych należy w szczególności: - Sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawdzone i należycie zabezpieczone przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzenienia pożaru, ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac. - Znajomość przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania w przypadku powstania pożaru, - Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia, przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo, - Ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych, - Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego, - Rozpoczynanie prac pożarowo - niebezpiecznych tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia zgodnie z załączonym poniżej zezwoleniem. - Poinstruowanie pomocników o wymaganiach przeciwpożarowych obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac pożarowo - niebezpiecznych, - Przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie i rozprzestrzenienie pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu, meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac pożarowo - niebezpiecznych oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia ugaszonego w czasie wykonywania prac czynności pożarowo - niebezpiecznych, - Dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska i jego otoczenia w celu stwierdzenia, czy podczas wykonywania prac pożarowo - niebezpiecznych nie zainicjowano pożaru, - Wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności pożarowo - niebezpiecznych. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 2

60 PROTOKÓŁ NR. zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo-niebezpiecznych 1. Nazwa i określenie pomieszczenia - stanowiska, w którym przewiduje się wykonywanie prac: 2. Charakterystyka - technologia przewidywanych do realizacji prac: 3. Charakterystyka zagrożenia pożarowego, zagrożenia wybuchem oraz właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniach lub rejonie przewidywanych prac: 4. Rodzaje elementów budowlanych (zapalność) występujących w danym pomieszczeniu lub rejonie przewidzianych prac: 5. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia na okres wykonywania prac: 6. Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac: 7. Środki i sposób alarmowania straży pożarnej oraz współpracowników w razie zaistnienia pożaru:... Osoba(y) odpowiedzialna(e) za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac: 9. Osoba(y) odpowiedzialna(e) za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac: 10. Osoby zobowiązane do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich zakończeniu (określenie ilości i częstotliwości kontroli) Podpisy członków Komisji: (imię, nazwisko i rodzaj zajmowanego stanowiska). WZÓR

61 Warszawa, dnia... ZEZWOLENIE NR... na prowadzenie prac pożarowo-niebezpiecznych 1. Miejsce pracy (pomieszczenie, stanowisko, instalacja) 2. Rodzaj pracy.. 3. Czas pracy: dnia:...od godz.:...do godz:.. 4. Zagrożenie pożarowe-wybuchowe w miejscu pracy.. 5. Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru wybuchu 6. Środki zabezpieczenia: a) przeciwpożarowe.. b) BHP... c) inne 7. Sposób wykonania pracy:. 8. Odpowiedzialność za: a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenia toku prac pożarowo niebezpiecznych: Nazwisko:... Wykonano:... b) wyłącznie spod napięcia: Podpis:... Nazwisko: Podpis:... c) wykonanie analizy stężenia par cieczy, gazów, pyłów: W miejscu pracy nie występują niebezpieczne stężenia Nazwisko: Podpis... WZÓR Wykonano: Wykonano:

62 d) stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktaż: Nazwisko:...Przyjąłem do wykonania Podpis:...UWAGA: niepotrzebne skreślić 9. Zezwalam na rozpoczęcie prac: (zezwolenie może nastąpić po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 8). (podpis wypisującego) Komisji) 10. Pracę zakończono dnia:... godz.:... WZÓR (podpis Przewodniczącego Wykonał: Stanowisko pracy i jego otoczenie sprawdzono i nie stwierdzono zaniedbań i okoliczności mogących zainicjować pożar. Stwierdzam odebranie robót: Skontrolował:.. (podpis).. (podpis) UWAGA: Odbierający przekazuje zezwolenie Przewodniczącemu Komisji celem włączenia do akt.

63 5 PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w Sali Kongresowej uwzględniono przepisy Rozporządzenia M S W i A z dnia 7 czerwca w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). W szczególności uwzględniono następujące zasady: Co najmniej masa 2 kg środka gaśniczego przypada na każde 100 m 2 powierzchni strefy pożarowej. W strefach pożarowych, w których zainstalowane są silniki elektryczne stosuje się dodatkowo jedną jednostkę sprzętu na każde 10 silników. Do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe, pianowe lub proszkowe (wypełnione proszkiem fosforanowym). Do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych, topiących się stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe lub proszkowe). Do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe lub śniegowe. Do gaszenia pożarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem lub materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, lub śniegowe. Do gaszenia pożarów grupy F (tłuszczy kuchennych) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe lub specjalne śniegowe. Sprzęt jest umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń. Na powtarzalnych kondygnacjach sprzęt jest umieszczany w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli warunki techniczne na to pozwalają. Oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu jest zgodne z Normami PN-92/N Znaki bezpieczeństwa -Ochrona przeciwpożarowa stanowiącymi odpowiedniki EN. Odległość dojścia do sprzętu nie jest większa niż 30 m. Przyjęta jest następująca zasada rozmieszczenia rodzajów gaśnic; - gaśnice płynowe i proszkowe w ogólnodostępnych miejscach użyteczności publicznej części sali Kongresowej - gaśnice śniegowe na terenie zaplecza technicznego sali, - agregaty śniegowe na terenie maszynowni wentylacyjnych i rozdzielni prądu, - gaśnice proszkowe do doraźnego zabezpieczenia organizowanych imprez, jako dodatkowy, ponadnormatywny sprzęt gaśniczy. W celu ułatwienia ewentualnej obsługi gaśnic w przypadku konieczności ich użycia przyjęto zasadę unifikacji sprzętu do minimalnej ilości typoszeregów. Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne, powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 27

64 dotyczącą hydrantów wewnętrznych. Zastosowanie gaśnic Polskiej Norma PN-EN 2:1998 Podział pożarów Zakres stosowania środków gaśniczych Grupa pożaru Symbol grupy Rodzaj palącego się materiału i sposób jego spalania Typy gaśnic przenośnych A B Pożary ciał startych pochodzenia organicznego, przy spalaniu, których obok innych zjawisk powstaje zjawisko zarzewia np.: drewno, papier, węgiel, słoma, tworzywa Pożary sztuczne, cieczy palnych tekstylia i substancji stałych, topiących się wskutek ciepła wytwarzanego podczas pożaru, np.: benzyna, tłuszcze, farby, oleje, smoła i lepik, rozpuszczalniki itp. gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice płynowe z dodatkowym roztworem środka AB, gaśnice pianowe AB. gaśnice C0 2 BC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC i BC, gaśnice płynowe z dodatkowym roztworem środka AB, gaśnice pianowe AB. C Pożary gazów, np.: acetylen, butan, propan, metan, wodór, gaz ziemny, itp. gaśnice C0 2 BC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC i BC, D Pożary metali, np. aluminium, sód, potas, lit, magnez i ich związków. Gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym metale F Pożary tłuszczy kuchennych Gaśnice C0 2 BCF oraz gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABCF i BCF posiadające urządzenia zapobiegające rozrzutowi tłuszczy przez środki gaśnicze. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 28

65 6 SYSTEMY I INSTALACJE PRZECIWPOŻAROWE 6.1 Obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w system przeciwpożarowych hydrantów wewnętrznych. Wewnętrzna wodociągowa sieć przeciwpożarowa stanowi system wodociągowy, zapewniającym dużą wydajność wody i znacznym ciśnieniu dynamicznym spowodowanym zasilaniem w wodę ze specjalnych zbiorników poprzez system pomp pożarowych. System wodociągowy przeciwpożarowy zasila przeciwpożarowe hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym o średnicy 25 mm i długości 20 metrów. Hydranty 25 z wężem półsztywnym zlokalizowane są na terenie widowni, kuluarów i pomieszczeń zaplecza Sali Kongresowej obejmując zasięgiem całą powierzchnię. W części zaplecza technicznego, wejść na strychy i kondygnacji piwnic system wyposażony jest w hydranty wewnętrzne z wężem płaskim posiadające zawory z nasadami o średnicy 52 mm umożliwiającymi przyłączenie do nich odcinka pożarniczego węza tłocznego, wąż tłoczny 52 mm o długości 20 metrów oraz w prądownicę wodną zwykłą zamykaną, uniwersalną lub typu turbo. Każdy hydrant oznakowany jest piktogramem informacyjnym. Sieć hydrantów pokrywa swoim zasięgiem praktycznie cały obiekt Sali Kongresowej do 3 kondygnacji włącznie. Uwaga! Uruchomienie hydrantu wewnętrznego poprzez odkręcenie zaworu kranu hydrantu powoduje automatyczne załączenie pomp pożarowych i bardzo duży wzrost wydajności i ciśnienia wypływającej wody. 6.2 Lokalna stała instalacja gaśnicza Obiekt Sali Kongresowej posiada lokalną stałą instalację gaśniczą w postaci instalacji tryskaczowej obejmującej kuluary balkonów i przylegające pomieszczenia biurowe kondygnacji trzeciej oraz instalację zraszaczową obejmującą powierzchnie estrady. Uruchomienie tryskacza następuje po pęknięciu pod wpływem występującej w warunkach pożaru wysokiej temperatury ampułki szklanej blokującej zawór tryskacza Tryskacze mają lokalne działanie gaśnicze wyłącznie w miejscu gdzie zostały pobudzone. Instalacja zraszaczowa na obszarze estrady jest sterowana automatycznie za pomocą czujek dymowych w przypadku zadziałania co najmniej 2 czujek dymowych, lub uruchamiana po naciśnięciu przycisku ROP zlokalizowanego na ścianie estrady. Powyższe sterowanie musi być wykonane za pośrednictwem centrali pożarowej obiektu, która prześle odpowiedni sygnał do zaworów zalewowych znajdujących się w pompowni pożarowej. Zasilanie tryskaczy/zraszaczy realizowane jest z indywidualnej pompowni wodnej instalacji systemu tryskaczy pobierającej wodę ze zbiorników i instalacji zasilania hydraulicznego PKiN. Na zewnątrz obiektu Sali Kongresowej zainstalowano dodatkowe nasady 2 x 110 mm. do podłączenia zasilania wodnego z beczkowozów lub wozów straży pożarnych. Każdorazowe zadziałanie - uruchomienie tryskacza/zraszacza lub tryskaczy/zraszaczy powoduje automatycznie emisję alarmu w nadzorującym instalacje systemie SAP, uruchomienie systemów wentylacji pożarowej i automatycznego ogłaszania alarmu i ewakuacji DSO, oraz przez system monitoringu, powiadomienie stanowiska kierowania Państwowej Straży Pożarnej. System tryskaczowy kontrolowany jest, co tydzień ( próby pomp i ciśnień) oraz SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 29

66 konserwowany jest minimum, co 6 miesięcy przez specjalistyczne służby techniczne ZPKiN Sp. z o. o. 6.3 Bramy pożarowe Bramy przeciwpożarowe zapobiegają rozprzestrzenianiu się pożaru, blokują przechodzenie płomieni między oddzielonymi pomieszczeniami lub strefami obiektu. Przesuwna brama pożarowa oddziela przestrzeń estrady od zaplecza. W warunkach normalnych brama pozostaje otwarta lub zamknięta w zależności od potrzeb, gdyż pełni ona poza funkcja pożarową, również funkcję domknięcia strefy estrady w czasie występów. W przypadku wystąpienia pożaru brama zawsze zamyka się domykając strefę pożarową, a do ewakuacji służą znajdujące się w niej drzwi. Bramy pożarowe sterowane są za pomocą mechanizmów podłączonych do centrali GEMOS. Sterowanie oraz monitorowanie odbywa się w podobny sposób jak w przypadkach klap czy wentylacji. 6.4 System wentylacji zabezpieczającej przed zadymieniem W system wentylacji zabezpieczającej przed zadymieniem tj. nadciśnieniowej wyposażone są klatki schodowe oznaczone, jako D" i G" prowadzające z kondygnacji trzeciej poziomu balkonów do wyjść na zewnątrz obiektu. Uruchomienie wentylacji pożarowej zabezpieczającej klatki schodowe D" i G" stanowiące pionowe drogi ewakuacji w Sali Kongresowej następuje automatycznie po zaistnieniu alarmu drugiego stopnia w obiekcie lub może przeprowadzone być manualnie z pomieszczenia technicznych systemów zabezpieczenia Sali Kongresowej przez pracownika ochrony Działu Ochrony ZPKiN Sp. z o. o. 7 Dźwiękowy system ostrzegawczy. Sala Kongresowa kompleksowo wyposażona jest w system automatycznego ogłaszania alarmu to jest dźwiękowy system ostrzegawczy - D S O. Jednocześnie w obiekcie działają 2 systemy DSO, jeden obejmujący salę kongresowowidowiskową, podscenie i pomieszczenia techniczne i tłumaczy. Drugi system obejmuje pozostałą część budynku Sali Kongresowej. (W drugim etapie realizacji projektu Przebudowy Sali Kongresowej PKiN wraz z dostosowaniem do wymogów przepisów przeciwpożarowych Etap I przewiduje się stworzenie jednego systemu DSO dla całego obiektu zintegrowanego z systemem GEMOS) Dźwiękowy System Ostrzegawczy (DSO) służy do przekazywania informacji o zagrożeniu pożarem osobom przebywającym w budynku Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki. System umożliwia przeprowadzanie sprawnej ewakuacji budynku także w innych sytuacjach zagrożenia np. wybuch, sabotaż. System jest swobodnie programowalny (algorytm ewakuacji został zaprogramowany zgodnie z uzgodnionym i zatwierdzonym scenariuszem pożaru), konfiguracja systemu odbywa się z poziomu komputera klasy PC. System posiada dwie konsole mikrofonową swobodnie programowalne (wybór stref, źródeł dźwięku, funkcje dodatkowe) umieszczone w pomieszczeniu ochrony przy wyjściu D" Sali SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 30

67 Kongresowej. System DSO został zintegrowany z istniejącym Systemem Wykrywania i Sygnalizacji Pożaru (SAP). W momencie wykrycia przez system SAP zagrożenia pożarowego informacja ta jest przesłana do systemu DSO, za pośrednictwem sterowników liniowych. Następnie system DSO zgodnie z zaprogramowanym algorytmem ewakuacji załączy odpowiednie komunikaty w wybranych strefach nagłośnienia. Część systemu DSO obejmująca salę kongresowo - widowiskową, podscenie oraz pomieszczenia techniczne i tłumaczy jest zintegrowana z systemem GEMOS. Z poziomu systemu GEMOS jest możliwe nadawanie do dowolnych stref dźwięku z dowolnego źródła(zaprogramowane komunikaty, zapowiedzi za pomocą mikrofonu, itd.) oraz kontrola głośności dla poszczególnej strefy. Przyciski umożliwiają bezpośrednio wybór strefy, do której ma się rozpocząć nadawanie zaprogramowanych komunikatów lub zapowiedzi. Użytkownik natychmiast uzyskuje informacje o nazwie strefy, jej stanie (czy nadawanie jest w toku), podłączeniu do źródła muzyki i aktualnej głośności. DSO posiada nagrane następujące komunikaty: Komunikat I. - Informacja ogólna Komunikat II.- Komunikat alarmowy dla wszystkich stref pożarowych Komunikat III.- Ewakuacja dla strefy pożarowej Komunikat IV. - Ewakuacja całkowita Komunikat V. - Odwołanie alarmu 7.1 System oświetlenia awaryjnego. Sala Kongresowa wyposażona jest w system oświetlenia awaryjnego. System składa się z oświetlenia bezpieczeństwa, oświetlenia ewakuacyjnego oraz oświetlenia przeszkodowego. System ten spełnia wymagania normowe. W skład systemu oświetlenia awaryjnego Sali Kongresowej wchodzi: oświetlenie bezpieczeństwa, przeszkodowe zlokalizowane na schodach widowni, kierunkowe z piktogramami informacyjnymi o dojściach i wyjściach, - - ewakuacyjne z piktogramami w postaci znaków ewakuacyjnych. Całość oświetlenia zasilana jest również dodatkowo z niezależnego źródła prądu włączającego się w przypadku zaniku napięcia w sieci, gwarantującego pracę oświetlenia w wymaganym czasie. Oświetlenie awaryjne podlega okresowym kontrolom i pomiarom prowadzonym zgodnie z przepisami przez uprawnione wewnętrzne służby ZPKiN Sp. z o. o., każdorazowo kończonym sporządzeniem protokołów. 8 WARUNKI EWAKUACJI W niniejszym rozdziale przedstawiono zasady i warunki ewakuacji. 8.1 Wyjścia Z obiektu Sali Kongresowej na teren zewnętrzny prowadzą wyjścia: Główne wyjścia ewakuacyjne stanowiące 8 wyjść z części widowiskowej od strony ul. E. Plater podzielonych na wyjście A " z zespołem 3 drzwi, B " z zespołem 3 drzwi, oraz wyjście C " z zespołem 2 czynnych drzwi, wyjście D " stanowiące wyjście służbowe" od strony wewnętrznego dziedzińca nr D1, wyjścia E " i F " stanowiące wyjścia z terenu zaplecza sali od strony wewnętrznego dziedzińca nr D2 (środkowego), wyjście G " stanowiące wyjście bezpośrednio z pomieszczeń Pen Klubu " od strony SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 31

68 wewnętrznego dziedzińca nr D3, wyjścia na teren bram przy dziedzińcach wewnętrznych prowadzące bezpośrednio z klatek schodowych D" i G od poziomu balkonów. Z obiektu Sali Kongresowej prowadzą również dodatkowe wyjścia pełniące funkcje pomocnicze, niezaliczane do wyjść ewakuacyjnych. Z widowni Sali Kongresowej prowadzi 21 wewnętrznych wyjść, w tym: z parteru widowni - 4 wyjścia, z amfiteatru widowni - 9 wyjść, z balkonu widowni - 8 wyjść. Z estrady prowadzi 5 wyjść, w tym jedno prowadzące na zaplecze estrady wyposażone jest w przesuwną bramę pożarową. Dodatkowo istnieją dwa zejścia na teren widowni (o charakterze technicznym). Wszystkie loże przy estradzie posiadają oddzielne wyjścia. Z kondygnacji piwnic prowadzą następujące wyjścia: - z Klubu Muzycznego MIRAGE dwa współbieżne wyjścia od strony ul. E. Plater, jedno wyjście ( dostosowywane do wymogów ewakuacji) od strony kuluarów oraz jedno wyjście pomocnicze do piwnic strefy A" obiektu PKiN, z pomieszczeń technicznych maszynowni wentylacyjnej i rozdzielni energii elektrycznej wyjścia prowadzą korytarzami do piwnic strefy A" obiektu PKiN, oraz na klatki przy bramach dziedzińca. z pomieszczeń podscenia wyjście techniczne prowadzi jedną klatką schodową na teren zaplecza estrady. W zależności od sytuacji można wykorzystać dla ewakuacji widzów dodatkowe drogi ewakuacji, jak: - przejścia na klatki schodowe do pomieszczeń technicznych na strychach, na dach Sali Kongresowej. - wewnętrzne przejścia z kuluarów amfiteatru do budynku wysokościowego. 8.2 Organizacja i warunki ewakuacji Niniejsza instrukcja podaje ogólne zasady i warunki ewakuacji. Organizator musi wykonać Plan zabezpieczenia imprezy masowej przeprowadzanej w obiekcie Sali Kongresowej PKiN", a zawarte w nim ustalenia dotyczące ewakuacji i określające zadania z zakresu ewakuacji dla służb ochrony imprezy dotyczą wyłącznie indywidualnie określonej konkretnej imprezy. Wymagane jest prowadzenie praktycznych ćwiczeń ewakuacji ludzi zgodnie z opracowanymi dokumentami w okresach nie rzadziej niż co 2 lata. Organizacja akcji ewakuacyjnej Ewakuacja osób z obiektu Sali Kongresowej odbywa się samoczynnie po ogłoszeniu informacji nakazującej opuszczenie obiektu, drogami i w kierunkach określonych w części graficznej instrukcji. Decyzje w zakresie ewakuacji części lub całości obiektu może podjąć : SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 32

69 Prezes Zarządu PKiN Spółka z o. o. a) Kierownictwo Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN Spotka z o. o. b) Specjalista ds. Ochrony P.poż. Działu Ochrony i Zabezpieczen ZPKiN Spotka z o. o c) Przedstawiciel użytkownika lub najemcy, d) Dowódca akcji ratowniczej i gaśniczej / Dowódcy służb ochrony PKiN, Straży Pożarnej, Policji, służb bezpieczeństwa /. Informacja o decyzji ewakuacji ludzi powinna być przekazana w formie spokojnej informacji o konieczności opuszczenia obiektu Sali Kongresowej lub jego rejonu podanej bezpośrednio ustnie. Forma podawania informacji winna zmierzać do wykluczenia zaistnienia paniki. W przypadku trudności ugaszenia pożaru w zarodku oraz jego szybkiego rozprzestrzeniania się, jak również w przypadku silnego zadymienia, należy przystąpić do ewakuacji części lub wszystkich osób przebywających w obiekcie Sali Kongresowej. KIEROWNIK AKCJI RATOWNICZEJ W przypadku powstania pożaru lub innego niebezpieczeństwa osoby upoważnione do podejmowania decyzji o ewakuacji lub osoby najbardziej predysponowane z osób znajdujących się w rejonie działań obejmują kierownictwo akcji ratowniczej. Kierownik akcji ratowniczej wykonuje następujące czynności: - poleca zaalarmować Straż Pożarną, i inne służby ratownicze, - udaje się do miejsca powstania pożaru, - ocenia stan zagrożenia Iudzi w rejonie pożaru, - zarządza ewakuację Iudzi z części lub całego budynku - ustala drogi i kierunki, którymi ewakuacja ma być przeprowadzona, - ustala miejsce dla ewakuowanych i jego zabezpieczenie, - ocenia skuteczność gaszenia ognia podręcznym sprzętem gaśniczym, - organizuje łączność pomiędzy służbami uczestniczącymi w działaniach w poszczególnych rejonach akcji, - organizuje zabezpieczenie mienia pozostawionego przez ewakuowanych. Z chwilą przybycia Straży Pożarnej informuje Dowódcy Straży o sytuacji i przekazuje dowodzenie akcją ratowniczo - gaśniczą Dowódcy Jednostki Straży Pożarnej, pozostając do jego dyspozycji. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 33

70 8.3 WYTYCZNE PRZEPROWADZANIA EWAKUACJI OSÓB I MIENIA W przypadku wystąpienia zagrożenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z budynku, decyzję o jej podjęciu wydaje Prezes Zarządu lub osoba zastępująca go, odpowiedzialna za bezpieczeństwo osób i mienia w obiekcie, a natomiast w przypadku imprezy masowej Kierownik ds. bezpieczenstwa imprezy masowej. Decyzja ta musi zawierać informacje o zakresie ewakuacji, liczbie osób przewidzianych do ewakuacji, sposobach i kolejności opuszczania obiektu, a także musi określać drogi ruchu i rejon dla osób ewakuowanych. Po podjęciu decyzji o ewakuacji osób i mienia z obiektu należy: 1. Niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w pomieszczeniach o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji. Do powiadamiania należy wykorzystać istniejące środki łączności oraz w razie potrzeby pracowników Pałacu. 2. Kierujący akcją ewakuacyjną wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji poszczególnych osób lub grup ewakuacyjnych. Ponadto kierujący akcją ustala ewentualną potrzebę ewakuacji sprzętu i mienia, określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaj ewakuacji. 3. W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia, oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie. Należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej (z różnych względów) zdolności poruszania się, natomiast zamykać strumień ruchu powinny osoby, które mogą, poruszać się o własnych siłach. Do ewakuacji osób służą pionowe i poziome drogi komunikacyjne, oznakowane ewakuacyjnymi znakami bezpieczeństwa Zgodnie ze znakami bezpieczeństwa, pojedyncze osoby lub strumień ludzi należy kierować najkrótszą drogą. do najbliższej klatki schodowej lub wyjścia prowadzącego bezpośrednio na zewnątrz obiektu. Drogi ewakuacji w Sali Kongresowej wyposażone są w instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, zapewniającego dostateczne oświetlenie przejść i dróg komunikacyjnych do bezpiecznego poruszania się ludzi w razie przerwy w działaniu oświetlenia podstawowego (szczególnie dot. pozbawionych oświetlenia naturalnego węzłów ruchu pieszego). Za prawidłowe oświetlenie dróg komunikacyjnych do potrzeb akcji ewakuacyjnej odpowiada Dział Elektryczny. 4. W przypadku odcięcia dróg ruchu dla pojedynczych osób lub grup, należy niezwłocznie dostępnymi środkami np. telefonicznie, bezpośrednio lub przy pomocy osób SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 34

71 znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy - powiadomić kierownika akcji ewakuacyjnej. Ludzi odciętych od dróg wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru, i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków ewakuować z zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego przybyłych jednostek straży pożarnej lub innych jednostek ratowniczych. 5. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacji należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych. Usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać chustką zamoczona, w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji, co do kierunku ruchu. 6. Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania osób. Ewakuację mienia należy rozpocząć od najcenniejszych urządzeń, dokumentacji i przedmiotów. Należy wykorzystać wszystkie sprawne fizycznie osoby nadające się do demontażu i ewakuacji mienią W pracy tej należy wykorzystać sprzęt techniczny i transportowy, znajdujący się na terenie budynku oraz sprzęt: przybyłych na miejsce jednostek ratowniczych z zewnątrz, 7. Po zakończeniu ewakuacji osób należy dokładnie sprawdzić, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia na terenie budynku. Przy niezgodności stanu osobowego ludzi ewakuowanych z ilością, osób przebywających w obiekcie, należy ten fakt natychmiast zgłosić jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie pomieszczeń. 8. W przypadku przybycia jednostek Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący jej przebiegiem, zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się dowódcy przybyłej jednostki ratowniczej z zewnątrz 9 TECHNICZNE WARUNKI EWAKUACJI W CZĘŚCI WIDOWISKOWO - KONFERENCYJNEJ OBIEKTU SALI KONGRESOWEJ Omawiane warunki techniczne ewakuacji ludzi dotyczą bezpośrednio sali widowiskowo -konferencyjnej zaliczanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, w której organizowane imprezy widowiskowe podlegają procedurom bezpieczeństwa zgodnie z postanowieniami ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 35

72 9.1 Warunki techniczne ewakuacji ludzi z widowni Sali Kongresowej a) powierzchnia widowni wyposażona jest w rzędy foteli usytuowane w układzie amfiteatralnym podzielona na rejony: - parteru dolnego z ośmioma rzędami stałych foteli (z możliwością dostawienia 2 dodatkowych rzędów siedzisk od strony estrady) rozgraniczonymi przejściami między grupami rzędów i przejściami przy lożach przyściennych oraz z centralnym przejściem do rejonu amfiteatru. Z rejonu parteru dolnego najbliższe przejście do wyjść z widowni prowadzi za rzędem 8 - mym do drzwi nr 1 i nr 4. - parteru górnego z 15-stoma rzędami stałych foteli rozgraniczonymi przejściem centralnym między grupami rzędów łączącym wyjście na amfiteatr z przejściem pomiędzy stałymi rzędami 8 i 9 oraz z przejściami przyściennymi prowadzącymi do drzwi nr 3 i 4-ry. - ogółem z kondygnacji parteru prowadzą 4 wyjścia na kuluary kondygnacji 1-szej, oraz przejście do rejonu amfiteatru. - amfiteatru z układem miejsc podobnym jak na kondygnacji parteru i 9 - ma wyjściami na kuluary kondygnacji 2 giej, - balkonu z zespołami foteli zgrupowanymi w systemie układu lóż, z których prowadzi 8 -em wyjść na korytarz kondygnacji 3 - ciej, b) siedziska posiadają otapicerowanie z tkaniny welurowej Trevira CS o gramaturze co najmniej 600 g/m2 o cechach materiały niezapalnego lub trudno zapalnego, konstrukcja foteli wykonana z elementów metalowych oraz w znacznym stopniu z drewna liściastego uodpornionego ogniowo do stopnia trudno zapalności. Materiały zastosowane w siedziskach nie wydzielają produktów rozkładu i spalania, określonych jako toksyczne. c) podłoga widowni pokryta jest parkietem dębowym lamelowanym wyłożonym dywanową wykładziną podłogową posiadającą cechę pożarową materiału trudno zapalnego, d) odległości pomiędzy stałymi elementami rzędów foteli są dostosowane do ilości foteli w rzędzie i zgodne z obowiązującymi przepisami e) szerokości przejść na widowni w przeliczeniu na ilości osób są zgodne z obowiązującymi przepisami f) wyjścia ewakuacyjne z widowni na kuluary mają szerokość odpowiednio: 1 i 4-190cm; 2 i 3 130cm (w świetle) g) drzwi z widowni na kuluary posiadają odporność ogniową EI 60 oraz urządzenia antypaniczne w klamce drzwiowej, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 36

73 h) kierunek otwierania drzwi jest zgodny z kierunkiem ewakuacji ludzi. 9.2 Warunki techniczne ewakuacji ludzi z kuluarów parteru i piętra a) Kuluary parteru i piętra stanowią jedną kubaturę połączoną układem sześciu wewnętrznych nieobudowanych ( marmurowych ) klatek schodowych, zakwalifikowana, jako jedna strefa pożarowa (w. Studium K/S 2) o powierzchni ok m 2 b) Kuluary parteru i piętra posiadają zasadniczą konstrukcję i wystrój z materiałów niezapalnych, przy czym na części korytarza piętra występuje trudno zapalna wykładzina podłogowa, c) Z kuluarów poziomu piętra prowadzą dodatkowe przejścia do strefy A budynku PKiN, przez sale im Kopernika i Tiereszkowej, oddzielone od kuluarów dwoma zespołami drzwi wahadłowych konstrukcji metalowej, przeszklonych, niewyposażonych w zamki lub urządzenia antypaniczne. d) Z kuluarów poziomu parteru prowadzi bezpośrednio na teren zewnętrzny wyjściami oznakowanymi, jako A, B i C osiem par drzwi dwuskrzydłowych oraz dodatkowe przejście do pomieszczeń zaplecza estrady. Sumaryczna szerokość wyjść A, B i C wynosi 1440 cm umożliwia zgodnie z przepisami bezpieczną ewakuacji do 2400 osób równocześnie. 9.3 Warunki techniczne ewakuacji ludzi z poziomu balkonów. a) Na poziomie balkonów pokoje biurowych i korytarze stanowią jedną strefę pożarową (wg. Studium K/S 3 ), o powierzchni ok.1284 m 2, do której przylega bezpośrednio widownia poziomu balkonów. b) Korytarz prowadzi łukiem bezpośrednio przy wyjściach z widowni balkonów, naprzeciwko których zlokalizowane są wyjścia z pomieszczeń biurowych. c) Na zakończeniach korytarza zlokalizowane są dojścia do klatek schodowych D i G prowadzących bezpośrednio do wyjść na zewnątrz obiektu. d) Z końca korytarza prowadzą przejścia do pomieszczeń technicznych i na klatki schodowe do kondygnacji strychów, oraz dojścia do pomocniczych klatek schodowych zlokalizowanych na zapleczu estrady ( z uwagi na ograniczenia parametrów klatki pomocnicze E i F nie są w podstawowym programie ewakuacji, przy czym zachowana jest możliwość ich wykorzystania do tego celu). e) Klatki D i G są obudowane, wydzielone pożarowo zamknięciami w klasach odporności ogniowej El 60, El 30, klatki posiadają, automatyczny system wentylacji zabezpieczający przed zadymieniem. 9.4 Techniczne wyposażenie w systemy związane z ewakuacją a) Cały obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w system automatycznego wykrywania zapalenia i sygnalizacji alarmu pożarowego nazwany systemem SAP (działający w oparciu o 2 równorzędne systemy). System SAP składa się z zespołów czujek pożarowych optycznych, i SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 37

74 liniowych reagujących za pomocą central pożarowych i programów wspomagających emisję sygnału alarmu pożarowego w przypadku wystąpienia w rejonie ich monitorowania produktów spalania w postaci dymów i gazów pożarowych. b) System czujek pożarowych kompleksowo monitoruje zabezpiecza wszystkie pomieszczenia Sali Kongresowej (jeden system monitoruje strefę sami konferencyjno -widowiskowej, podscenia i przyległych pomeszczeń technicznych i tłumaczy; drugi system obejmuje pozostała część budynku). Czujki emitują stopniowane alarmy w postaci sygnału zagrożenie a następnie sygnału pożar. W centralach pożarowych alarm pożar z czujników klasyfikowany jest po wystąpieniu, jako 1 go stopnia tzw. Wewnętrzny a po upływie 180 sekund, jako 2 go stopnia przekazywany systemem monitoringu do punktu alarmowego straży pożarnej. Dodatkowo system SAP wyposażony jest w przyciski alarmowe ręcznych ostrzegaczy pożarowych, po wciśnięciu, których występuje alarm 2 go stopnia c) System SAP w przypadku wystąpienia alarmu pożarowego 2 go stopnia automatycznie uruchamia system DSO emitujący głosowe sygnały alarmowo ewakuacyjne oraz system wentylacji pożarowej nadciśnieniowej na klatkach ewakuacyjnych D i G prowadzących z poziomu balkonów. d) Sieć systemu SAP obejmująca obszar sali kongresowo widowiskowej, podscenia oraz przyległych pomieszczeń technicznych i tłumaczy współpracuje z systemem GEMOS koordynującym między innymi działania przeciwpożarowe w części obiektu e) Cały obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w system oświetlenia awaryjnego oraz kierunkowego oświetlenia ewakuacyjnego ( oprawy oświetleniowe w indywidualne lub systemowe zasilanie awaryjne z naniesionymi piktogramami znaków wspomagania ewakuacji ), oraz oznakowany znakami p.poz. ewakuacja wg PN/EN. f) Układ schodów na powierzchni widowni wyposażony jest w oświetlenie przeszkodowe, g) Korytarz poziomu balkonów wraz ze zlokalizowanymi przy nim pomieszczeniami biurowymi chroniony jest systemem stałych urządzeń gaśniczych w postaci systemu instalacji tryskaczowej. Instalacja tryskaczowa zabezpiecza częściowo korytarz stanowiący drogę ewakuacji ludzi przed pożarem oraz przed produktami spalania Jest również sprzężona automatyką z pozostałymi systemami bezpieczeństwa h) Cały obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w dźwiękowy system ostrzegawczy, który w funkcji automatyki ma nagrane i zaprogramowane do automatycznej emisji komunikaty o zagrożeniach i ewakuacji. System posiada również tzw. Mikrofon strażaka, za pomocą którego można emitować w wybraną strefę Sali Kongresowej komunikaty o dowolnej treści i) Część obiektu obsługiwana jest przez system GEMOS koordynujący działanie pozostałych systemów w tym samym obszarze (tj. sali konferencyjno-widowiskowej, podscenia oraz przyległych pomieszczeń technicznych i tłumaczy). j) Cały obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w system wewnętrznej wodociągowej sieci przeciwpożarowej w postaci przeciwpożarowych SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 38

75 hydrantów wewnętrznych o średnicy 25 mm z wężem półsztywnym o długości 20 lub 30 metrów na zwijadle i prądownicą uniwersalną, oraz z przeciwpożarowych hydrantów wewnętrznych o średnicy 52 mm z wężem płasko składanym o długości 20 metrów i prądownicą zwykłą. System wodociągowej sieci przeciwpożarowej zasilany jest za pośrednictwem pomp pożarowych załączanych automatycznie wodą ze zbiorników PKiN o pojemności sumarycznej 900 m 3. Hydranty 25 mm z wężem półsztywnym występują głownie w strefach klasyfikowanych do kategorii ZL I i ZL III, a hydranty 52 mm z wężem płasko składanym występują głownie w strefach klasyfikowanych, jako PM to jest w maszynowniach, piwnicach i dojściach na strychy. Na wypadek wystąpienia zapalenia cały obiekt Sali Kongresowej wyposażony jest w podręczny sprzęt gaśniczy w postaci gaśnic. Przyjęto kryteria zabezpieczenia przez minimum 2 kg środka gaśniczego na każde 100 m2 powierzchni sali oraz lokalizacji gaśnic nie dalej niż 30 metrów od dowolnego miejsca z sali. Stan techniczny i sprawność gaśnic kontrolowana jest na bieżąco. 9.5 SZCZEGÓLNE WARUNKI PROGRAMOWE DOTYCZĄCE EWAKUACJI LUDZI Z OBIEKTU SALI KONGRESOWEJ Szczególnym warunkiem w przypadku imprez w Sali Kongresowej jest spełnienie wymagań zabezpieczenia organizacyjnego obsługi imprez w zakresie programu ewakuacji obejmującego realizację następujących zadań i czynności. 1. Należy zapewnić nadzór nad prawidłowością ewentualnej ewakuacji ludzi z widowni parteru i amfiteatru poprzez: a) dozór nad zachowaniem pełnej drożności wszystkich przejść komunikacyjno ewakuacyjnych na terenie widowni. Lokalizacja w przejściach sprzętu w postaci np. kamer TV, rzutników obrazów, stołów i pulpitów operatorskich, niezabezpieczonych kabli i przewodów, luźnych krzeseł i siedzeń oraz jakichkolwiek innych przedmiotów stanowi świadome spowodowanie powstania zagrożenia życia ludzi. b) w przypadku imprezy masowej dozór na przestrzeganiem wymagań ładu, porządku i bezpieczeństwa widowni przejmuje odpowiedzialny za bezpieczeństwo imprezy i realizuje za pomocą pracowników ochrony. c) spowodowanie otworzenia ze wszystkich stałych zamknięć wszystkich drzwi prowadzących z widowni na kuluary. W przypadku pobytu ludzi na terenie widowni na kondygnacji partem lub amfiteatru - bez względu na ilość osób na widowni -wymagane jest otworzenia wszystkich drzwi z widowni o numerach od 1 do 13. w przypadku pobytu ludzi na poziomie balkonów - bez względu na ilość osób na widowni balkonu - wymagane jest otworzenie wszystkich drzwi z widowni balkonów na korytarz 3 - ciej SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 39

76 kondygnacji. d) pracownicy obsługi - tzw. bileterzy - lub pracownicy ochrony imprezy masowej - w przypadku ewakuacji winni aktywnie kierować ludzi opuszczających widownie w kierunku najbliższych, swobodnie dostępnych wyjść ewakuacyjnych z obiektu. 2. Prawidłowość organizacji ewakuacji ludzi z poziomów balkonów wymaga realizacji. a) Kierowania wszystkich osób opuszczających widownię balkonów ( jak również ewentualnie pokoje biurowe i pomieszczenia pomocnicze) w kierunku na klatki D i G. Wymaganie powyższe występuje na skutek istotnego skomplikowania przebiegu drogi ewakuacji oraz przekroczenia dopuszczalnej długości drogi dojścia do wyjścia ewakuacyjnego, przy możliwości przejścia do odcinków komunikacyjnych niestanowiących kierunku ewakuacji, b) Otworzenia drzwi prowadzących z klatek schodowych D i G na teren zewnętrzny przy pomocy klucza od drzwi ewakuacyjnych umieszczonego w gablotce przy drzwiach na klatce schodowej na poziomie parteru. Równocześnie pracownicy ochrony sprawdzają drożność wymienionych drzwi od strony zewnętrznej obiektu. c) Zapewnienia opieki nad ewakuowanymi osobami opuszczającymi obiekt wyjściami ewakuacyjnymi z klatek D i G 3. Na poziomie kuluarów piętra pierwszego - to jest drugiej kondygnacji - z uwagi na konieczność zmniejszenia liczebności strumienia ludzi ewakuowanych przemieszczających się z widowni amfiteatru oraz skrócenia długości dojść ewakuacyjnych należy zapewnić możliwość ewakuacji poprzez przejścia przez sale im Tiereszkowej i Kopernika do części A obiektu PKiN. Powyższe wymaga przeprowadzenia następujących działań. a) Kierowania wszystkich osób opuszczających widownię amfiteatru wyjściami nr 5, 6, 12 i 13 w kierunku sal Tiereszkowej i Kopernika Działania te powinna prowadzić obsługa bileterska widowni lub osoby wyznaczone przez odpowiedzialnego za bezpieczeństwo imprezy masowej. b) Zapewnienia możliwości swobodnego przejścia w kierunku części A poprzez otworzenie i pozostawienia w stanie otwartym drzwi wejściowych i wyjściowych w salach Tiereszkowej i Kopernika oraz drzwi do sal 2 - giej lub 4 - tej kondygnacji części A obiektu PKiN. c) Zapewnienia opieki nad ewakuowanymi osobami docierającymi do części A obiektu PKiN. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 40

77 4. Prawidłowość organizacji ewakuacji ludzi z kuluarów poziomu parteru na teren zewnętrzny wymaga: a) Zapewnienia stałej możliwości natychmiastowego otwarcia drzwi wyjściowych z obiektu Sali kongresowej w postaci drzwi wyjścia A- 3 pary drzwi dwuskrzydłowych, drzwi wyjścia B - 3 pary drzwi dwuskrzydłowych, oraz drzwi wyjścia C - 2 pary drzwi dwuskrzydłowych. Powyższe powoduje, ze w rejonie każdych z wymienionych wyjść przez cały czas pobytu ludzi w obiekcie Sali Kongresowej muszą przebywać pracownicy posiadający fizycznie możliwość natychmiastowego otwarcia każdej pary z wymienionych drzwi. b) W celu skrócenia długości dojścia ewakuacyjnego do wyjść na zewnątrz obiektu, zmniejszenia liczebności strumieni ludzi ewakuowanych oraz eliminacji kumulacji strumieni ludzi ewakuowanych w fazie dostosowywania do celów ewakuacji są dwie pary drzwi zlokalizowane pomiędzy wyjściami A i B oraz B i C. Po dostosowaniu techniczno organizacyjnym wymienionych drzwi do celów ewakuacji ludzi należy wyposażyć je w urządzenia antypaniczne lub zapewnić stalą obsługę z zadaniem natychmiastowego otworzenia w razie potrzeby ewakuacji wymienionych drzwi. 5. Prawidłowość organizacji ewakuacji ludzi z pomieszczeń za estrada, tj. pomieszczeń garderób, technicznej obsługi itp. przez wyjścia E i F zapewnia organizator imprezy, który otrzymuje wymienione pomieszczenia i powierzchnie zascenia na czas przygotowania i przebiegu imprezy w Sali Kongresowej do dyspozycji. 10 SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZANIA ORGANIZACJI WARUNKÓW EWAKUACJI LUDZI Opracowanie sposobu praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi z budynku jest problemem bardzo złożonym i trudnym. Zachodzi różnica między wskaźnikami liczbowymi do obliczania takich elementów ewakuacji jak dopuszczalna długość przejść do wyjść ewakuacyjnych, ilość i szerokość wyjść, ich przepustowość itp., Ustalając; wymagania ewakuacji zależne od sytuacji i funkcji budynku trzeba przyjąć uzasadnione odchylenia od ogólnych zasad i wskaźników liczbowych. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej / Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz z późniejszymi zmianami) stanowi, ze ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, zapewniając jego ochronę przeciwpożarową obowiązany jest w szczególności między innymi: - zapewnić osobom przebywającym w budynku bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji, - przygotować budynek do prowadzenia akcji ratowniczej, ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 41

78 Szczegółowe wymagania dotyczące zabezpieczenia przeciwpożarowego określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563 z dn r.). Stosowanie tych wymagań w praktyce, zarówno w sferze organizacyjnej jak i technicznych środków zabezpieczeń przeciwpożarowych oraz działań o charakterze porządkowym wymaga określenia zadań i odpowiedzialności poszczególnych pracowników, stosownie do podziału kompetencji. Egzekwowania realizacji tych obowiązków dokonuje Prezes osobiście lub poprzez upoważnione osoby. Zatem optymalne określenie wymagań organizacyjnych, technicznych i porządkowych dla budynku - stanowi rękojmię bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie i dobrze przygotowuje do prowadzenia akcji ratowniczej na zewnątrz. 11 ZAŁOŻENIA DO SPRAWDZENIA ORGANIZACJI AKCJI EWAKUACYJNEJ Postanowienia ogólne a. Ewakuacja budynku ma na celu szybkie i bezpieczne opuszczenie przez wszystkie osoby z sali i pomieszczeń wyznaczonymi drogami i przejściami, i doprowadzenie ich do stref bezpiecznych. b. Ewakuacja zarządza się w przypadku powstania pożaru zagrażającego w sposób bezpośredni lub pośredni życiu i zdrowiu ludzi przebywających w strefach oddziaływania: - zjawisk pożarowych, - toksycznego skażenia powietrza, - bezpośredniego zagrożenia wybuchem, - zagrożenia terrorystycznego, - naruszania statyki konstrukcji budynku w sposób grożący jego zawaleniem, - stwierdzenia innego niebezpieczeństwa c. Sprawne przeprowadzenie ewakuacji uzależnione jest od: - szybkiego i prawidłowego rozpoznania i oceny sytuacji, - szybkiego i prawidłowego zaalarmowania osób zagrożonych -DSO - posiadanych umiejętności kierującego akcję oraz osób wyznaczonych do prowadzenia akcji ratowniczej, - stopnia podporządkowania wszystkich osób decyzjom SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 42

79 podejmowanym przez kierującego akcją ewakuacyjną, - właściwego kierowania osób ewakuowanych odpowiednimi drogami, - niedopuszczenia do powstania paniki, - przygotowania i prawidłowego wykorzystania odpowiednich środków DSO (sprzętu), - wcześniejszego przygotowania pracowników do działań w warunkach ewakuacji ( ćwiczenia na planie ewakuacji, minimum raz na rok) ZASADY POSTĘPOWANIA PRACOWNIKÓW DZIAŁU OCHRONY W PRZYPADKU ALARMU POŻAROWEGO LUB ALARMU NA WYPADEK INNEGO ZAGROŻENIOM W przypadku zgłoszenia telefonicznego lub bezpośredniego do pracowników Działu Ochrony i Zabezpieczeń informacji o pożarze lub innym zagrożeniu przyjmujący zobowiązany jest: sprawdzić wiarygodność informacji, sprawdzić czy nie występuje zagrożenie życia i zdrowia ludzi, - o ile nie ma możliwości bezpośredniego sprawdzenia wiarygodności informacji o pożarze lub innym zagrożeniu (np. brak dostępu do wskazanej strefy, pomieszczenia,) pracownik winien założyć, iż informacja jest prawdziwa i uruchomić alarmowanie PSP przyciskiem alarmowania II stopnia W przypadku odebrania alarmu pożarowego nadanego przez centralkę sygnalizacji pożarowej, alarmowanie straży pożarnej winno być uzależnione od wyników przeprowadzenia rozpoznania miejsca powstania pożaru przez pracowników Działu Ochrony i Zabezpieczeń. Centralka sygnalizacji pożaru posiada dwa stopnie alarmowania: I stopień - alarmowanie natychmiastowe Centrum Technicznej Ochrony Obiektu, II stopień - alarmowanie po upływie 3 minut przekazywane jest systemem monitoringu do Państwowej Straży Pożarnej. W przypadku odebrania informacji o znalezieniu na terenie obiektu materiałów niebezpiecznych Dowódca zmiany Służbowej Działu Ochrony powiadamia o tym Policję. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 43

80 Rozpoznanie wiarygodności informacji lub sygnału o pożarze lub innym zagrożeniu ma na celu ustalenie: - rodzaju faktycznie zaistniałego zdarzenia (pożar, ładunek wybuchowy, materiały lub substancje toksyczne, niebezpieczne substancje chemiczne lub biologiczne, katastrofa budowlana lub zagrożenia jej wystąpienia, działania terrorystyczne, inne niebezpieczne działania ludzi, inne zagrożenia spowodowane sytuacją awaryjną lub działaniami celowymi), - dokładne ustalenie miejsca bezpośredniego występowania pożaru lub innego zagrożenia, - określenie rozmiaru, zasięgu - pożaru lub innego zagrożenia ( strefy bezpośredniego zagrożenia), - określenie możliwości rozprzestrzeniania się pożaru lub innego zagrożenia, ustalenie stopnia zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi przebywających w miejscu zaistnienia pożaru lub innego zagrożenia i w ich bezpośrednim sąsiedztwie oraz stopnia zagrożenia dla mienia, w przypadku alarmu fałszywego, ustalenie jego przyczyn. W przypadku potwierdzenia informacji o zdarzeniu powodującym zaistnienie w określonym rejonie obiektu zagrożenia, pracownik Działu Ochrony i Zabezpieczeń stwierdzający występowanie zagrożenia zobowiązany jest do: - natychmiastowego powiadomienia drogą służbową przełożonych o wynikach przeprowadzonego rozpoznania, - przeprowadzenia postępowania zgodnie z rozkazami - poleceniami przełożonych lub w przypadku ich braku zgodnie z wytycznymi właściwych instrukcji postępowania, - spowodowania ewakuacji ludzi ze strefy bezpośredniego zagrożenia - DSO, - spowodowania zabezpieczenia strefy bezpośredniego zagrożenia przed dostępem osób postronnych, - wykonywania innych zadań zgodnie z poleceniami kierownika akcji ratowniczo -gaśniczej. Po potwierdzeniu informacji o zdarzeniu powodującym zaistnienie w określonym rejonie obiektu zagrożenia, pracownicy Działu Ochrony i Zabezpieczeń podejmują działania z zakresu organizacji i prowadzenia akcji ratowniczej w tym: a) Dowódca zmiany służbowej Działu Ochrony i Zabezpieczeń obejmuje bezpośrednie SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 44

81 kierownictwo akcją ratowniczą. Kierownictwo akcją sprawuje do chwili: przejęcia kierownictwa akcją przez uprawnionych przełożonych w osobach Prezesa Zarządu PKiN Sp. z o. o. lub jego formalnego zastępcy, Kierownika Działu Ochrony i Zabezpieczeń i Zastępcy Kierownika Działu Ochrony i Zabezpieczeń, Specjalisty ds., Ochrony Przeciwpożarowej. Dowódca zmiany służbowej ma obowiązek poinformowania przy pomocy dostępnych środków wymienionych przełożonych o zaistniałym zdarzeniu o każdej porze doby, przejęcia kierownictwa akcją przez dowódcę przybyłych w wyniku alarmowania jednostek ratowniczo - gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej, przejęcia kierownictwa akcją przez dowódcę przybyłych w wyniku alarmowania jednostek policji, dowódcę formacji antyterrorystycznych i dowódcę innych jednostek uprawnionych do prowadzenia działań interwencyjnych w zakresie związanym z zaistniałym zdarzeniem. b) Dowódca zmiany służbowej Działu Ochrony i Zabezpieczeń przekazując kierownictwo akcją ratowniczą informuje obejmującego kierownictwo o ustaleniach działań rozpoznawczych i podjętych decyzjach. c) Kierownik Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN Sp. z o.o. i Zastępca Kierownika Działu Ochrony Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN oraz Specjalista ds. Ochrony Przeciwpożarowej w zakresie kierownictwa akcją mogą pozostawić kierowanie akcją przez Dowódcę zmiany służbowej uznając jego działania za prawidłowe, przekazać kierowanie akcją Prezesowi Zarządu PKiN Sp. z o. o. lub jego formalnemu zastępcy, Przekazać kierownictwo akcją dowódcy przybyłych jednostek ratowniczo - gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej, Przekazać kierownictwo akcja, dowódcy przybyłych jednostek policji, dowódcy formacji antyterrorystycznych i dowódcy innych jednostek uprawnionych do prowadzenia działań interwencyjnych w zakresie związanym z zaistniałym zdarzeniem. d) Kierownik Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN Sp. z o.o. i Zastępca Kierownika Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN oraz Specjalista ds. Ochrony Przeciwpożarowej z uwagi na merytoryczną znajomość zagadnień związanych z ochrony obiektu PKiN, w tym kompleksową znajomość technicznych i architektonicznych uwarunkowań występujących w PKiN i dotyczących jednocześnie bezpieczeństwa obiektu winni - w przypadku przejęcia kierownictwa akcją przez inne uprawnione osoby - wchodzić w skład sztabu akcji ratowniczej lub wykonywać funkcję doradcy kierownika akcji. 12 PRAKTYCZNE SPRAWDZENIE ORGANIZACJI AKCJI EWAKUACYJNEJ Praktyczne sprawdzenie organizacji ewakuacji, poprzez jej przeprowadzenie w praktyce, przy uwzględnieniu wszystkich jej elementów składowych, sprawdza optymalne określenie wymagań organizacyjnych, technicznych i porządkowych dla SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 45

82 budynku - oraz poddaje sprawdzeniu: Działanie środków alarmowania oraz skuteczności przyjętych sposobów alarmowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia, Skuteczności sił i środków przewidzianych do przeprowadzenia ewakuacji, Prawidłowości przyjętego sposobu prowadzenia ewakuacji (prawidłowość podjętej decyzji o ewakuacji, umiejętność kierowania ewakuacją realizacją przyjętych zasad ewakuacji), Przestrzegania przez ewakuujących i ewakuowanych określonych zasad prowadzenia ewakuacji, Prawidłowości rozmieszczenia oznakowania dróg ewakuacyjnych. Ponadto, bezpośrednio przed planowanym rozpoczęciem ćwiczeń osoby wyznaczone (obserwatorzy) powinni udać się do wyznaczonych wcześniej punktów i od momentu ogłoszenia alarmu dokładnie monitorować rozwój wydarzeń. Obserwatorzy powinni zwrócić uwagę na następujące elementy ćwiczeń: czy sygnał o ewakuacji dotarł do wszystkich ludzi przebywających w monitorowanym przez nich obszarze, czy wszyscy pracownicy natychmiast przerwali prace i rozpoczęli ewakuację, czy ewakuacja odbywała się zgodnie z wyznaczonymi drogami i kierunkami i czy nie wykorzystywano do niej elementów zabronionych, np.: nieprzeznaczone do tego celu przejścia i wyjścia, czy w monitorowanym obszarze zadziałały wszystkie urządzenia techniczne służące do zapewnienia bezpieczeństwa ludzi przebywających w obiekcie, takie jak np.: oświetlenie ewakuacyjne, dźwiękowy system ostrzegawczy, drzwi przeciwpożarowe, wentylacja pożarowa itp. Ponadto obserwatorzy powinni: odnotować czas, w jakim opuszczono monitorowany przez nich obszar, odnotować wszelkie zauważone nieprawidłowości, sporządzić wykaz osób, które nie zastosowały się do polecenia ewakuacji, przystąpiły do niej w sposób opieszały lub w jakikolwiek sposób ewakuacje utrudniały lub zakłócały. Praktyczne sprawdziany organizacji warunków ewakuacji ludzi powinny być prowadzone raz na dwa lata. Wnioski praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji należy wykorzystać do usunięcia występujących mankamentów dotyczących dróg ewakuacyjnych, lepszego przygotowania obiektu do prowadzenia akcji ratowniczej, doszkolenia pracowników w zakresie znajomości swoich zadań na wypadek pożaru i innego miejsca zagrożenia. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 46

83 SPRAWOZDANIE ZE SPRAWDZENIA ORGANIZACJI WARUNKÓW EWAKUACJI Sporządzone sprawozdanie z praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji, będzie służyło, jako: materiał szkoleniowy dla pracowników oraz osób funkcyjnych, podstawę do ujmowania w planach modernizacji obiektu zaleceń związanych z poprawą warunków ewakuacji. WZÓR PRAKTYCZNE SPRAWDZENIE ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI Podstawa prawna: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U.. Nr 109, poz. 719.) Właściciel lub zarządca obiektu zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób, będących jej stałymi użytkownikami, powinien, co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji. 2. Właściciel lub zarządca obiektu powinien powiadomić właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej o terminie przeprowadzenia działań, o których mowa w ust. 1, nie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem. Sprawozdanie ze sposobu praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji z części K" obiektu Pałacu Kultury i Nauki. Warszawa, dnia... Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej / Dz. U. z 2002 r. nr 147, poz z późn. zm i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 121, poz. 1138), w dniu... przeprowadzono praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji z Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki część K" PI. Defilad 1, Warszawa. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 47

84 .. (nazwa i adres obiektu, jego części) Przyjęte założenia do przeprowadzenia ewakuacji... Osoba odpowiedzialna za prowadzenie ewakuacji: Osoba dokonująca oceny prawidłowości przeprowadzenia sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji:.. I. Charakterystyka ogólna obiektu: 1. Przeznaczenie obiektu i dane charakterystyczne dla obiektu.. powierzchnia... wysokość... liczba kondygnacji... ilość klatek schodowych... ilość wyjść z obiektu... ilość osób mogąca przebywać w obiekcie oraz na poszczególnych kondygnacjach 2. Sprawdzenie warunków ewakuacji i sprawdzenie czy w praktyce budynek spełnia aktualnie obowiązujące wymagania techniczno - budowlane oraz porządkowe w zakresie ewakuacji/ a) ilość i szerokość wyjść ewakuacyjnych, kierunek otwierania drzwi,.. b) czy na drogach ewakuacyjnych znajdują się palne elementy wyposażenia wnętrz / wykładziny, boazerie z materiałów palnych, palne sufity podwieszane /.... c) dostępność kluczy do wszystkich wyjść z obiektu /oznakowanie, miejsce przechowywania, dostępność/ SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 48

85 .. d) możliwość wyjścia na dach /właz, drabinka, rodzaj zamknięcia/.. e) drożność dróg ewakuacyjnych /zastawianie dojścia do drzwi i ograniczanie szerokości korytarzy/.... Jeżeli warunki ewakuacji nie zostały spełnione, to należy podjąć natychmiastowe usuniecie nieprawidłowości oraz uwzględnić w opracowanych założeniach do praktycznego sprawdzania ewakuacji, jako element o szczególnym zagrożeniu. 3. Oznakowanie obiektu pożarniczymi znakami informacyjnymi, ostrzegawczymi i ewakuacyjnymi /miejsca umieszczenia gaśnic, miejsca szczególnie niebezpieczne, kierunki i wyjścia ewakuacyjne, pożarowy wyłącznik prądu / Wyposażenie obiektu w urządzenia przeciwpożarowe a) sieć hydrantowa /ilość hydrantów, stan wyposażenia oraz jego kompletność, ostatnie badania i ich wyniki/ b) urządzenia zapobiegające zadymieniu klatek schodowych / lokalizacja i sposób uruchomienia, data ostatniego sprawdzenia/konserwacji.... c) instalacja oświetlenia ewakuacyjnego /sposób i czas załączenia, data ostatniego sprawdzenia/ konserwacji/.... d) gaśnice /ilość sztuk, rodzaj, rozmieszczenie, data ostatniej konserwacji/ e) urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej /data ostatniego sprawdzenia / konserwacji /.. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 49

86 f) urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego /data ostatniego sprawdzenia/konserwacji/.. g) Instalacja gaśnicza tryskaczowa /data ostatniego sprawdzenia/konserwacji/.. h) pompy w pompowniach przeciwpożarowych /data ostatniego sprawdzenia/konserwacji/.. Inne elementy wynikające z warunków budowlanych mające wpływ na bezpieczeństwo użytkowników II. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego 1. Czy obiekt posiada instrukcję bezpieczeństwa pożarowego i czy jej zakres jest zgodny z 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych terenów /data opracowania lub aktualizacji / Czy instrukcja określa szczegółowe zasady postępowania dla użytkowników w przypadku wystąpienia zagrożenia / czy wyznaczono miejsce ewakuacji dostosowane do pory roku i warunków pogodowych, czy nie koliduje ono z dojazdem dla służb ratowniczych, kolejność ewakuacji poszczególnych kondygnacji, osoby odpowiedzialne za sprawdzenie stanów /. 3. Czy z instrukcją zostali zapoznani wszyscy pracownicy i użytkownicy obiektu..... III. Sprawdzenie warunków i organizacji ewakuacji ludzi 1. Prawidłowość ogłoszenia alarmu lub rozpoczęcia ewakuacji /sposób przekazania informacji użytkownikom, i innym pracownikom oraz jej prawidłowość / Ocena zachowania się widzów, pracowników i użytkowników po ogłoszenia ewakuacji SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 50

87 / zgodność postępowania z wymaganiami instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, prawidłowość pozostawienia pomieszczeń i prowadzenia ewakuacji / Ocena zachowania się widzów, pracowników i użytkowników po ewakuacji w wyznaczone miejsca / sprawdzanie stanu osób ewakuowanych z pomieszczeń, ewidencja osób brakujących / 4. Ocena pracowników odpowiedzialnych za likwidację zagrożenia np. gaszenie powstałego pożaru, wyłączenie dopływu energii elektrycznej, zabezpieczenie pomieszczeń i dokumentów / sprawdzenie umiejętności obsługi i lokalizacji gaśnic, hydrantów i innych urządzeń przeciwpożarowych /. 5. Ocena osób odpowiedzialnych za sprawdzenie pomieszczeń po ewakuacji / prawidłowość sprawdzenia wszystkich pomieszczeń / Ocena osoby odpowiedzialnej za przeprowadzenie ewakuacji / prawidłowość kierowania ewakuacją i działaniami ratowniczymi do momentu przybycia jednostek PSP / Całkowity czas ewakuacji Uwagi do przeprowadzonej ewakuacji / zauważone nieprawidłowości, utrudnienia w ewakuacji /.... IV. Dodatkowo w trakcie prowadzonego praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji stwierdzono:.... Na tym sprawozdanie zakończono. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 51

88 podpis z podaniem imienia, nazwiska nazwiska osoby odpowiedzialnej za praktyczne sprawdzenie i warunków ewakuacji... podpis z podaniem imienia, osoby sporządzającej sprawozdanie 13 INSTRUKCJA ALARMOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU 1. Każdy, kto zauważył pożar lub uzyskał informacje o pożarze obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do paniki natychmiast zaalarmować: a) Państwową Straż Pożarną w Warszawie tel. 998 oraz uruchomić najbliższy przycisk alarmu pożaru b) Dział Ochrony ZPKiN Spółka z o.o. tel lub c) Prezesa Zarządu PKiN Spółka z o.o. 2. Alarmowanie straży pożarnej należy przeprowadzić z najbliższego telefonu miejskiego, z wewnętrznego z wyjściem do sieci miejskiej lub telefonu komórkowego. 3. Po uzyskaniu połączenia ze strażą pożarną należy wyraźnie podać: a) gdzie się pali - dokładny adres obiektu i jego nazwę, b) co się pali - np. magazynek gospodarczy, pokój biurowy, szatnia, sala konferencyjna, zaplecze socjalne itp., c) czy istnieje zagrożenie życia ludzi, czy w rejonie pożaru lub bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się materiały łatwo zapalne lub wybuchowe itp., d) numer telefonu, z którego się mówi oraz swoje imię i nazwisko. UWAGA: po potwierdzeniu przyjęcia meldunku przez dyżurnego telefonistę odłożyć słuchawkę i odczekać przy telefonie na ewentualne sprawdzenie, czy meldunek o pożarze nie jest fałszywy 4. W razie potrzeby (wypadek lub awaria) zaalarmować: a) Pogotowie Ratunkowe - tel. 999 b) Policje - tel. 997 c) Pogotowie Gazowe - tel. 992 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 52

89 d) Pogotowie Energetyczne -tel e) Numer Alarmowy z telefonów komórkowych -tel PROWADZENIE AKCJI GAŚNICZEJ 1. Równolegle z alarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do akcji gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego znajdującego się w pobliżu. Indywidualne gaszenie zapalenia należy prowadzić przy szczególnym uwzględnieniu: - rodzaju i wielkości zapalenia lub pożaru. - rodzaju i ilości będącego w dyspozycji sprzętu i środków gaśniczych, - posiadanych umiejętności i doświadczenia w zakresie obsługi sprzętu gaśniczego, - faktycznych i potencjalnych zagrożeń istniejących w miejscu zdarzenia, w szczególności zagrożeń stwarzanych występowaniem toksycznych produktów spalania, spadków zawartości tlenu w powietrzu oraz wysokiej temperatury. W przypadku uzasadnionych wątpliwości, czy można prowadzić w sposób bezpieczny indywidualne gaszenia zaistniałego zapalenia należy odstąpić od samodzielnego gaszenia współpracując w tym zakresie z profesjonalnie przygotowanymi do działań gaśniczych służbami. Do czasu przybycia straży pożarnej kierownictwo akcją gaśniczą, w PKiN sprawuje Pracownik ds. ochrony P.poż. przedstawiciel kierownictwa Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN, Dowódca zmiany służby Działu Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN lub osoba najbardziej predysponowana z osób znajdujących się w rejonie działań. 2. Każda osoba przystępująca do akcji gaśniczo-ratowniczej powinna: a) w pierwszej kolejności przystąpić do ratowania ludzi przeprowadzając ich ewakuację z zagrożonego rejonu, b) spowodować wyłączenie przez służby techniczne dopływu prądu elektrycznego do strefy pożaru (nie wolno gasić wodą instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem, c) usunąć z miejsca pożaru i bezpośredniego sąsiedztwa wszelkie znajdujące się tam materiały palne, wybuchowe, toksyczne, a także cenne maszyny i urządzenia oraz ewakuować ważne dokumenty, nośniki informacji, itp. d) wyłączyć wentylację ogólną oraz pozamykać drzwi oddzielające pomieszczenia objęte pożarem od pomieszczeń sąsiednich SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 53

90 3. Do zadań Działu Ochrony ZPKiN Sp. z o.o. podczas akcji gaśniczej należy - pełna współpraca z kierownikiem akcji gaśniczej, - informacja o obiekcie i jego szczegółowej specyfikacji, - organizacja łączności i powiadamiania na miejscu akcji, - ochrona miejsca akcji a w szczególności stref zagrożenia, - opieka nad osobami ewakuowanymi znajdującymi się w rejonach bezpiecznego wyczekiwania 15 WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PODCZAS UŻYTKOWANIA, WYKONYWANIA PRACY I PRZEBYWANIA W SALI KONGRESOWEJ 1. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego ludzi i obiektu na terenie Sali Kongresowej zabrania się: - przechowywania cieczy łatwopalnych i wybuchowych w pomieszczeniach nieprzygotowanych technologicznie i technicznie (np. administracyjnych, socjalnych), w przypadkach uzasadnionych, po spełnieniu wymagań przeciwpożarowych, dozwolone jest przechowywanie niewielkich ilości tych substancji po uzyskaniu zgody Działu Ochrony PKiN, - palenia tytoniu i używania ognia otwartego na terenie całego obiektu Sali Kongresowej PKiN ( poza specjalnie wyodrębnionymi i oznakowanymi pomieszczeniami i miejscami, przeznaczonymi na tzw. palarnie ), - rzucania niedopałków papierosów, zapałek itp. oraz strącania popiołu na podłogi lub do koszy na odpadki, - opróżniania popielniczek do koszy na odpadki bez upewnienia się, czy wszystkie niedopałki są ugaszone, - składania do popielniczek materiałów mogących zapalić się od niedopałka papierosa lub zapałki, - składowania materiałów palnych, tkanin, papieru itp. na kaloryferach lub innych urządzeniach ogrzewczych, - gromadzenia odpadów palnych powstałych w czasie pracy - należy usuwać je bezzwłocznie po zakończeniu pracy, - używania uszkodzonych odbiorników i instalacji elektrycznych oraz ich naprawiania bez wymaganych uprawnień i kwalifikacji, - pozostawiania po pracy urządzeń elektrycznych, jak wentylatory, kuchenki, grzejniki elektryczne itp. niewyłączonych z gniazd sieciowych, - eksploatacji elektrycznych urządzeń grzewczych w odległości mniejszej niż 0,5 m od materiałów palnych oraz bez zastosowania izolatora termicznego, zabezpieczającego przed możliwością zapalenia się podłoża, - posługiwania się odbiornikami energii elektrycznej z otwartą spiralę grzejną i bez wyłączników termicznych ( dot. urządzeń ogrzewczych ), - zastawiania jakimikolwiek materiałami czy przedmiotami sprzętu pożarniczego, wyłączników prądu i tablic rozdzielczych energii elektrycznej, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 54

91 - używania sprzętu pożarniczego do celów niezwiązanych z ochroną przeciwpożarową, - przechowywania w szafach nieodpornych na działanie ognia cennej dokumentacji, walorów pieniężnych, magnetycznych nośników informacji itp. - opuszczania pomieszczeń bez upewnienia się, że nie zachodzi obawa powstania pożaru, w szczególności należy sprawdzić, czy wyłączono odbiorniki energii elektrycznej, czy w popielniczkach nie tlą się niedopałki papierosów, czy pozamykane są okna itp., dokonywania innych czynności, które obniżyłyby stan bezpieczeństwa pożarowego lub mogły przyczynić się do powstania albo rozprzestrzeniania się pożaru. 2. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego imprez organizowanych na terenie Sali Kongresowej, organizator imprezy zobowiązany jest przedstawić szczegółowy plan zabezpieczenia lub bezpieczeństwa imprezy. W przypadkach stwarzania zwiększonych zagrożeń pożarem lub naruszających wymagania ochrony p.poż. powodowanych między innymi przez: - stosowanie efektów z otwartym ogniem, - stosowanie efektów pirotechnicznych, - stosowanie łatwopalnych elementów scenografii, - stosowanie scenografii stwarzającej obciążenie ogniowe pow. 500 MJ, - stosowanie tzw. efektów sztucznych dymów, - wprowadzanie pojazdów z silnikami spalinowymi, - ograniczanie parametrów dróg ewakuacyjnych poprzez ustawianie na nich kamer, reflektorów itp. organizator imprezy zobowiązany jest do przedstawienia szczegółowego planu zabezpieczenia przeciwpożarowego imprezy zaakceptowanego pozytywnie przez Dział Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN, a w szczególnych wypadkach również przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej. Uwaga: Wprowadzanie do obiektu Sali Kongresowej łatwopalnych elementów scenografii i zabudowy wnętrz, oraz stosowanie materiałów pożarowo niebezpiecznych bez prawidłowych - formalnie uzgodnionych i zatwierdzonych zabezpieczeń stanowi świadome stwarzanie zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Świadome stwarzanie zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi w myśl przepisów karnych stanowi przestępstwo ścigane prawnie, a działalność ( podczas której zagrożenie zostało świadomie - z premedytacją stworzone, ) jako prowadzona z naruszeniem prawa będzie traktowana, jako nielegalna. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 55

92 16 SZKOLENIE PRZECIWPOŻAROWE PRACOWNIKÓW 1. Cel i zakres szkoleń Celem szkoleń przeciwpożarowych jest zapoznanie pracowników z: - przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej - zagrożeniem pożarowym występującym w obiekcie PKiN - warunkami prowadzenia ewakuacji osób i mienia z obiektu PKiN - zasadami obsługi sprzętu i urządzeń p.poż. w obiekcie PKiN Do udziału w szkoleniu przeciwpożarowym zobowiązani są wszyscy pracownicy. 2. Rodzaj szkoleń przeciwpożarowych a) szkolenie ogólne obejmujące zapoznanie pracowników z przepisami i wymaganiami podstawowymi ochrony przeciwpożarowej w tym z Instrukcją Bezpieczeństwa Pożarowego obiektu Sali Kongresowej PKiN ", b) szkolenie instruktażowe - na stanowisku pracy, obejmujące zapoznanie nowoprzyjętego pracownika z: - zagrożeniem pożarowym występującym na stanowisku pracy, przepisami, instrukcjami p.poż. i dokumentacją techniczno-ruchową dotyczą maszyn oraz urządzeń na stanowisku pracy, - zasadami przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym, - zasadami alarmowania na wypadek powstania pożaru w obrębie stanowiska pracy, - zasadami użycia urządzeń gaśniczych i przeciwpożarowych znajdujących się w rejonie stanowiska pracy, - układem najbliższych dróg ewakuacyjnych i kierunkami ewakuacji z miejsca pełnienia obowiązków służbowych, c) szkolenie informacyjne - organizowane w związku z: - wprowadzeniem istotnych zmian w zabezpieczeniu przeciwpożarowym, - wprowadzeniem na teren obiektu nowych urządzeń technologicznych, stwarzających zagrożenie pożarowe, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 56

93 - zmianami przeznaczenia pomieszczeń i powierzchni pociągającymi za sobą wzrost zagrożenia pożarowego, - zaleceniem kontrolowanych organów ochrony przeciwpożarowej Zasady organizowania i prowadzenia szkoleń. a) szkolenie ogólne prowadzi Dział Ochrony ZPKiN, b) szkolenie instruktażowe na stanowisku pracy prowadzą kierownicy komórek organizacyjnych, na terenie działania których pracownicy są zatrudnieni, lub wyznaczeni przełożeni pracowników. c) szkoleniu ogólnemu i instruktażowemu podlegają pracownicy przyjmowani do pracy, przed przystąpieniem do wykonywania czynności zawodowych. Dopuszczenie pracownika do wykonywania czynności zawodowych przed odbyciem w/w szkoleń jest niedozwolone. d) szkolenie informacyjne organizuje Pion Organizacyjny Zarządu PKiN angażując w charakterze wykładowców osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe. Szkolenie informacyjne należy prowadzić w miarę potrzeb bieżących. Grupy osób szkolonych nie powinny przekraczać 20 osób. e) kierownicy zewnętrznych jednostek organizacyjnych, będących użytkownikami (najemcami) powierzchni budynku zapewniają szkolenie przeciwpożarowe własnych pracowników wg ujętych w niniejszym rozdziale zasad. 4. Dokumentacja szkoleń. a) dokumentację szkolenia p.poż. stanowi oświadczenie pracownika (wzór w załączeniu ). b) dokumentację szkolenia informacyjnego przechowuje Dział Spraw Pracowniczych ZPKiN, zaświadczenia o szkoleniu zamieszczane są w aktach osobowych pracownika. Druk oświadczenia o przeszkoleniu wydaje zainteresowanemu Dział Ochrony i Zabezpieczeń ZPKiN, a następnie pracownik przekazuje podpisane ( po odbyciu szkoleń ) oświadczenie do akt osobowych pracownika. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 57

94 Pałac Kultury i Nauki Warszawa Dział Ochrony i Zabezpieczeń / DB / WZÓR Warszawa, dnia (nazwisko i imię pracownika). (stanowisko - komórka organizacyjna) O Ś WI A D C Z E N I E Oświadczam, że zostałem / łam / przeszkolony / a / w zakresie przepisów i wymagań ochrony przeciwpożarowej obowiązujących w Zarządzie Pałacu Kultury i Nauki Sp. z o. o. w Warszawie, w tym wymagań określonych w Ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, wymagań zawartych w Tymczasowej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego Sali Kongresowej PKiN, oraz wymagań innych przepisów znajdujących zastosowanie w ZPKiN Sp. z o. o. W szczególności zostałem / łam/ zapoznany/ a/ z: 1. zagrożeniem pożarowym występującym na terenie obiektu, 2. sposobami eliminacji zagrożenia pożarowego, 3. przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, 4. zasadami postępowania w przypadku pożaru, 5. zasadami obsługi sprzętu i urządzeń gaśniczych, 6. warunkami prowadzenia ewakuacji osób i mienia Przepisy, postanowienia i wymagania z zakresu ochrony przeciwpożarowej stosowane w ZPKiN Sp. z o.o. przyjąłem / przyjęłam do wiadomości i przestrzegania. Ponadto ustalenia Tymczasowej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego przyjmuję do wiadomości i przestrzegania... ( imię, nazwisko, stanowisko prowadzącego instruktaż)

95 (podpis składającego oświadczenie)

96 17 SPOSOBY PODDAWANIA PRZEGLĄDOM TECHNICZNYM I CZYNNOŚCIOM KONSERWACYJNYM STOSOWANYCH W OBIEKCIE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNIC Przez urządzenia przeciwpożarowe rozumie się urządzenia ( stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie ) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczenia jego skutków w obiektach, w których lub przy których są zainstalowane, są to w szczególności: 1. urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej, 2. urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego, 3. instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, 4. siec hydrantów wewnętrznych, 5. pompy w pompowniach przeciwpożarowych, 6. Instalacja gaśnicza tryskaczowa 7. urządzenia zapobiegające zadymieniu klatek schodowych 8. instalacja odgromowa, 9. gaśnice przenośne. Z mocy obowiązujących przepisów prawnych wynika jednoznacznie, ze urządzenia przeciwpożarowe powinny być utrzymywane w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej oraz powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnych dokumentacjach techniczno - ruchowych, oraz instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne, urządzeń przeciwpożarowych, powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta. Instrukcja musi określać obowiązujące w obiekcie zasady poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym te urządzenia jak i osoby odpowiedzialnie w obiekcie za terminowość tych czynności. Producent urządzenia, projektant systemu, wykonawca instalacji lub systemu powinien dostarczyć użytkownikowi instrukcję obsługi, listę urządzeń podlegających okresowej kontroli oraz program dotyczący przeprowadzania konserwacji, kontroli i sprawdzeń. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym 52 - PN-EN Hydranty powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym nie rzadziej niż raz w roku. Obowiązek ten ma na celu zapewnienie niezawodności i sprawności działania hydrantów wewnętrznych oraz ich parametrów SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 60

97 użytkowych takich jak np. ciśnienie i wydajność. Normatywne wyposażenie hydrantu powinno stanowić: wąż oraz prądownicą Hydranty powinny być konserwowane zgodnie z PN-EN Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne". Czynności powinny dokonywać osoby posiadające niezbędną wiedzę w tym zakresie. Przeglądy i konserwacja Doroczne przeglądy i konserwacje. Wąż hydrantu powinien być całkowicie rozwinięty, hydrant poddany ciśnieniu i sprawdzony według następujących punktów, czy: a) Urządzenie nie jest zastawione, nieuszkodzone a elementy nie są skorodowane lub przeciekające, b) Mocowania do ściany są odpowiednio do ich przeznaczenia i pewnie zamontowane, c) Wypływ wody jest równomierny i dostateczny (wskazane jest użycie miernika przepływu oraz miernika ciśnienia), d) Wąż na całej długości nie wykazuje oznak uszkodzeń, zniekształceń, zużycia ani pęknięć, e) Zaciski lub taśmowanie węża są prawidłowego typu i właściwie zaciśnięte, f) Szafka nie nosi oznak uszkodzenia i czy drzwiczki szafki łatwo się otwierają. Dokumentowanie przeglądów i konserwacji Po przeglądzie i przeprowadzeniu niezbędnych prac konserwacyjnych hydranty powinny zostać oznakowane informacją (etykieta) "SPRAWDZONE". Osoby odpowiedzialne za przeglądy techniczne hydrantów, powinny przechowywać zapisy o wszystkich przeglądach instalacji. Rejestr kontroli hydrantu, powinien zawierać: - Datę (miesiąc i rok) przeglądu i testów, - Zapis wyników testów, - Wykaz i data zainstalowania części zamiennych, - Data (miesiąc i rok) następnego przeglądu i testów, - Wykaz wszystkich hydrantów. Zabezpieczenie przeciwpożarowe w czasie kontroli i konserwacji Ponieważ przegląd i konserwacja mogą okresowo zmniejszyć efektywność SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 61

98 zabezpieczenia przeciwpożarowego należy: - Zależnie od przewidywanego zagrożenia pożarowego, tylko określoną liczbę (ograniczoną część) poddać równocześnie konserwacji w budynku, - Zapewnić dodatkowe (zastępcze) przedsięwzięcia zabezpieczające oraz przeprowadzić dodatkowy instruktaż na czas konserwacji oraz na okres braku zasilania w wodę. Usuwanie usterek Do naprawy instalacji można używać tylko części zamienne (np. węże, prądownice, zawory) posiadające stosowne aprobaty i dopuszczenia pochodzące od dostawcy urządzenia Uwaga! Podstawą zakwalifikowania hydrantu do użytkowania, jest usuniecie wszystkich stwierdzonych usterek w jak najkrótszym czasie, tak by instalacja wodociągowa przeciwpożarowa jak najszybciej była we właściwym stanie. Etykietki konserwacji i przeglądów Konserwacja i przegląd powinny być zapisane na etykiecie (naklejce), która nie może zakrywać żadnych oznaczeń producenta Na wywieszce (naklejce) należy umieścić: - Słowo "SPRAWDZONE". - Nazwę i adres dostawcy urządzenia (patrz definicje) - Jednoznaczna identyfikacje osoby kompetentnej (konserwatora). Datę (miesiąc i rok) przeglądu. Zasięg hydrantu wewnętrznego Hydranty wewnętrzne są tak rozmieszczone, aby w ich zasięgu znajdowało się każde miejsce w budynku lub jego części. Zasięg działania hydrantu wynika z sumy długości węza i rzutu strumienia wody. W 16 ust.3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 80, poz.563) ustalono następujące poziomy nominalne zasięgu działania: dla hydrantu wewnętrznego 52 mm do 30 metrów ( z zastosowaniem jednego odcinka węza o długości 20 m.). Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym 25 - PN-EN Hydranty powinny być utrzymywane w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej oraz powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w PN-EN Przeprowadzić badania SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 62

99 w kolejności podanej w tablicy A.1. Tablica A.1: Kolejność badań Badanie Punkt Załącznik Badanie korozyjności Odporność na korozję części składowych 9.1 B Badanie starzenia materiałów z tworzyw sztucznych 9.2 C Odporność na korozję kanałów wodnych 9.3 D Badania hydrauliczne Metoda badań prądownic - odporność na uderzenie 6.2 E.1 - moment obrotowy 6.3 E.3 Pomiar kąta rozproszenia prądu wody 10.5 E.3 Charakterystyka wypływu - minimalne natężenie przepływu 10.3 E zasięg rzutu 10.4 E.4.2 Trwałość fizyczna Obracanie 4.3 F.2 Wychylanie 4.4 F.3 Rozwijanie węza napełnionego wodą 4.5 F.4 Hamowanie dynamiczne 4.6 F.5 Odporność na uderzenie i obciążenie 4.7 F.6 Odporność na ciśnienie wewnętrzne 10.1 F.7 Wytrzymałość 10.2 F.8 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I 63

100 Instalacja gaśnicza tryskaczowa Zasady eksploatacji urządzenia tryskaczowego Urządzenia tryskaczowe, mają wysoką skuteczność w gaszeniu pożaru nawet dla obiektów o dużym obciążeniu ogniowy. W związku z tym należy dbać, o to, aby niezawodność tych urządzeń nie została obniżona Zakres i program konserwacji Użytkownik winien realizować program kontroli i sprawdzeń opracowanych dla danej instalacji lub urządzenia jak również prowadzić, przechowywać wszystkie zapisy dotyczące pracy instalacji. W tym celu obowiązkiem zakładu jest wyznaczenie pracownika, który będzie odpowiedzialny za kontakty i współprace z konserwatorem. Konserwatorem winna być osoba posiadająca odpowiednią wiedzę potwierdzoną dokumentami do obsługi tych systemów i urządzeń. Przed przystąpieniem do prac konserwator winien powiadomić wszystkich zainteresowanych o zamiarze wykonywania sprawdzeń i testów a wyniki z tych czynności winne być zapisane i przekazane osobie prowadzącej stały nadzór nad instalacji, Urządzenie tryskaczowe należy utrzymywać w ciągłej gotowości do pracy. Nazewnictwo oraz czasookresy konserwacji/inspekcji zostały opracowane na podstawie VdS CEA 4001: (01) rozdział Kontrole - codzienne. 1. Sprawdzenie poziomu wody w zbiornikach zapasu, zbiornikach pośrednich, zbiorniku grawitacyjnym i hydroforowym. 2. Sprawdzenie ciśnienia przed i za zaworami kontrolno-alarmowymi. Uwaga: od czynności tych można odstąpić, jeżeli urządzenia są monitorowane Kontrole - co tydzień. 1) Sprawdzić i zarejestrować wszystkie wartości na manometrach służących do pomiaru ciśnienia wody i powietrza zainstalowanych w sekcjach tryskaczowych, przewodach głównych zasilających i hydroforach. 2) Sprawdzić i zarejestrować wszystkie poziomy wody w zbiornikach zalewowych pomp, 3) Sprawdzić prawidłowości do pracy każdego elementu głównej armatury odcinającej. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ORAZ ROZBUDOWĄ CZĘŚCI PODZIEMNEJ ETAP I

101 4) Sprawdzić poziom oleju w sprężarkach. 5) Sprawdzić każde hydrauliczne urządzenie alarmowe (powinno rozbrzmiewać przez 30 sek. jednocześnie sprawdzić czy jest alarm do Straży Pożarnej). 6) Sprawdzenie automatycznego rozruchu pompy zasilających poprzez; - obniżenia ciśnienia w urządzeniu rozruchowym - wykonanie pomiaru i rejestracje ciśnienia w momencie uruchomienia pomp 7) Sprawdzenie przesyłania sygnałów do Straży Pożarnej lub miejsca stałego dozorowania (przeprowadzenie alarmu próbnego) Kontrole - co miesiąc 1) Sprawdzenie wzrokowe stanu sieci przewodów rurowych, tryskaczy, i mocowań przewodów rurowych 2) Próba działania urządzeń samoczynnego uzupełniania zbiornika zalewowego 3) Próba działania urządzenia monitorującego 4) Sprawdzenie dopuszczalnych wysokości składowania, sprawdzenie minimalnych odległości między tryskaczami i górną krawędzią składowanych materiałów. 5) Sprawdzenie gotowości pompy zasilających do pracy Kwartalne kontrole rutynowe. 1) Sprawdzenie stanu zanieczyszczenia tryskaczy, pobudzając w miejscach gdzie częściej potrzeba czyścić tryskacze lub stosować środki ochronne. 2) Sprawdzenie stanu orurowania oraz uchwytów ( sprawdzenie pod kątem korozji oraz stanu uziemień rurowych, zwrócić uwagę czy nie wykorzystuje się instalacji tryskaczowej do uziemienia urządzeń elektrycznych) 3) Sprawdzenie zasilania wodnego wraz z urządzeniami kontrolnymi 4) Sprawdzenie zasilania w energię elektrycznej 5) Sprawdzenie poprawności pracy elementów armatury odcinającej. Wszystkie elementy winny być uruchomione/poruszone w celu sprawdzenia czy są zdolne do działania 6) Sprawdzenie wszystkich wskaźników przepływu 6) Sprawdzenie części zapasowych 17.5 Półroczne kontrole rutynowe. 1) Sprawdzenie zaworów kontrolno-alarmowych powietrznych 2) Sprawdzenie przesyłania alarmów do Straży Pożarnej lub do miejsca stałego nadzoru 17.6 Coroczne kontrole rutynowe 1) Sprawdzenie wydajności pomp uruchamianych automatycznie 2) Sprawdzenie armatury regulującej wielkość dopływu do zbiorników 3) Sprawdzenie komory ssawnej pomp i filtrów. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 65

102 17.7 Kontrole rutynowe, co trzy lata 1) Sprawdzenie zbiorników zapasu i hydroforów - pod względem zanieczyszczenia i korozji. 2) Sprawdzenie armatury odcinającej, zaworów kontrolno-alarmowych, zaworów zwrotnych zasilania wodą. Należy rozebrać i sprawdzić stan wszystkich urządzeń i części Kontrole rutynowe, co 10 lat Wszystkie zbiorniki winne być opróżnione oczyszczone sprawdzone wewnątrz i na zewnątrz czy nie występuje korozją 17.9 Kontrole, co 12,5 lat oraz co 25 lat Zgodnie z VdS po 12,5 latach całą sieć instalacji tryskaczowej powietrznej należy poddać próbie ciśnieniowej, a po 25 lat poddać próbie całą sieć instalacji wodnej. Poddaje się instalacje ciśnieniu 10 bar w celu sprawdzenie nieszczelności, jednocześnie na każde 100 szt. tryskaczy sprawdza się jeden przewód rozprowadzający nie mniej niż 3 szt. na okoliczność narostów i korozji. Przeprowadza się także losowe badanie tryskaczy np. do Zainstalowanych sztuk próbie należy poddać, co najmniej 20 sztuk. Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego - PN-EN 50172, PN-EN-1838 Oświetlenie ewakuacyjne W budynku zastosowano oświetlenie ewakuacyjne. Oświetlenie przewidziane jest do stosowania podczas zaniku zasilania do oświetlenia podstawowego i dlatego oprawy oświetlenia awaryjnego są zasilane ze źródła niezależnego od źródeł zasilania opraw do oświetlenia podstawowego. Ogólnym celem awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego jest zapewnienie bezpiecznego wyjścia z miejsca pobytu podczas zaniku normalnego zasilania. Celem oświetlenia drogi ewakuacyjnej jest umożliwienie bezpiecznego wyjścia z miejsc przebywania osób oraz stworzenie warunków widzenia umożliwiających identyfikację i użycie dróg ewakuacyjnych oraz łatwe zlokalizowanie i użycie urządzeń przeciwpożarowych ( hydrantów) oraz gaśnic. Kontrola Konserwacja wykonywana jest zgodnie z normą. (PN-EN 50172) - Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego oraz norma, PN-EN=1838 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. Zapisy o konserwacji odnotowywane są w protokole kontroli, który wypełnia uprawniony elektryk. Zakres kontroli i testów oraz czasookresy powinien być wykonany zgodnie z pkt 7.2 SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 66

103 normy PN-EN tj.: a) W przypadku używania automatycznego urządzenia testującego informacje powinny być rejestrowane, co miesiąc. b) W przypadku wszystkich innych systemów testy wraz z zarejestrowaniem ich wyników powinny być wykonywane w następujący sposób: > Codziennie - w przypadku systemów centralnego zasilania należy wizualnie kontrolować wskaźnik właściwej pracy. > Comiesięcznie a) Włączyć w trybie pracy awaryjnej każdą oprawę i każdy wewnętrznie oświetlany znak ewakuacyjny, poprzez symulację awarii zasilania oświetlenia podstawowego, na czas wystarczający do sprawdzenia, czy każda lampa (oprawa) świeci, W tym czasie należy sprawdzić prawidłowe funkcjonowanie wszystkich opraw oświetlenia awaryjnego i podświetlanych znaków, upewnić się czy istnieją, czy są czyste oraz czy prawidłowo funkcjonują. b) Dodatkowo w przypadku systemów centralnych akumulatorów należy sprawdzić prawidłowość działania sytemu monitorowania > Corocznie - wykonać ten sam test, co comiesięcznie, a także dodatkowe testy: a) Każdą oprawę oświetleniową i każdy wewnętrznie oświetlany znak należy testować przez czas wg, 7.2.3, jednakże w przypadku pełnego znamionowego czasu trwania - zgodnie z informacją producenta; b) Należy przywrócić zasilanie oświetlenia podstawowego i sprawdzić każdą Lampkę kontrolną lub urządzenie w celu upewnienia się, ze wskazują one na przywrócenie zasilania podstawowego. Zaleca się. Sprawdzenie poprawności działania układu ładowania c) w dzienniku należy zapisać datę testu i jego wyniki. Zapisy i raportowanie Należy prowadzić dziennik w celu zapisywania rutynowych sprawozdań, testów, uszkodzeń i zmian wg. pkt. 6.3 normy PN-EN Dziennik służy do zapisywania, co najmniej następujących informacji: a) Data zamówienia systemu, łącznie ze świadectwem określającym zmiany, b) Datę każdego okresowego sprawdzenia i testu, c) Data i zwięźle opisane szczegóły każdego serwisu i sprawdzenia lub przeprowadzonego testu, d) Data i zwięźle opisane szczegóły każdego uszkodzenia oraz przeprowadzonych napraw, SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 67

104 e) Data i zwięźle opisane szczegóły każdej zmiany w instalacji oświetlenia awaryjnego, Gaśnice - PN-EN 3-6, PN-EN 3-7 Gaśnice wszystkich typów należy poddawać przeglądom i konserwacji, co najmniej raz w roku oraz każdorazowo po jego użyciu powinny być na nowo załadowane. Producent zgodnie z Polską Normą w tym zakresie może skrócić czasookres badań i konserwacji wyprodukowanego sprzętu. Przy jego zakupie należy szczegółowo zapoznać się z zasadami eksploatacji gaśnic. Zbiorniki gaśnic o wielkościach przekraczających 4 kg w okresach 5 letnich należy dodatkowo poddawać badaniom ciśnieniowym dokonywanych przez organa Dozoru Technicznego. Kontrola Czynności obejmujące przegląd i konserwację: Sprawdzenie stanu ogólnego zbiornika - powłoki lakierniczej, wygnieceń, Sprawdzenie terminu kontroli terminu badań UDT, Sprawdzenie podzespołów: Mechanizmu / urządzenia sterującego działaniem i emisją urządzenia zabezpieczającego, zespołu węża i łącznika, zaworu sterującego. Sprawdzenie szczelności gaśnic i naboi gazu napędowego, Kontrola elementów z tworzyw sztucznych lub elementów gwintowanych na obecność uszkodzeń, Sprawdzenie urządzenia do identyfikacji ciśnienia Sprawdzenie prądownicy do gaśnic na C0 2, Sprawdzenie wieszaka, Sprawdzenie identyfikacji gaśnicy, Sprawdzenie dostępności i czystości sprzętu oraz prawidłowość oznakowania Z przeglądu i konserwacji należy sporządzić protokół sprawności sprzętu p.poz. oraz każdą jednostkę sprzętu p.poz. należy oznaczyć kontrolką. Potwierdzającą jej sprawność. Sprzęt niesprawny należy wycofać z eksploatacji i przekazać do remontu lub utylizacji. Przeglądy wykonują specjaliści posiadający aktualne uprawnienia SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 68

105 Systemy sygnalizacji pożarowej - PN-E Konserwacja Postanowienia ogólne W celu zapewnienia ciągłego prawidłowego funkcjonowania, instalacja powinna być regularnie kontrolowana (przeglądana) i poddawana obsłudze technicznej. Umowy w tym zakresie powinny być zawarte natychmiast po zakończeniu montażu, niezależnie od tego, czy obiekt jest użytkowany, czy też nie. Na ogół, umowa powinna być zawarta pomiędzy użytkownikiem i / lub właścicielem a producentem, dostawcą lub inną osobą prawną lub fizyczną, kompetentną w zakresie kontroli, obsługi technicznej i naprawy. Umowa powinna określać sposób zapewnienia dostępu do obiektu oraz czas usunięcia uszkodzenia. Nazwa i numer telefonu konserwatora powinny być wyraźnie uwidocznione przy CSP. Przeglądy i obsługa techniczna Instrukcja konserwacji Celem instrukcji jest zapewnienie zgodnego z przeznaczeniem funkcjonowania instalacji w normalnych warunkach eksploatacji. Baterie akumulatorów powinny być wymieniane w odstępach czasu nieprzekraczających zaleceń producenta baterii. Należy dopilnować, aby po kontroli wszystkie urządzenia zostały przywrócone do stanu dozorowania Powinny być stosowane podane poniżej zasady konserwacji: Obsługa codzienna Użytkownik zapewnia, ze w każdy dzień roboczy było sprawdzone: a) Każda CSP wskazuje stan dozorowania, lub czy każde odchylenie od stanu dozorowania jest odnotowane w książce eksploatacji, i czy we właściwy sposób został zawiadomiony konserwator; b) Po każdym alarmie zarejestrowanym poprzedniego dnia podjęto odpowiednie działania; c) Jeżeli instalacja była wyłączana, przeglądana lub miała wykasowaną sygnalizacji, to została przywrócona do stanu dozorowania Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce eksploatacji i możliwie szybko usuniętą Obsługa miesięczna Użytkownik zapewnia, aby co najmniej raz w miesiącu: a) sprawdzić czy jest wystarczający zapas taśmy dla każdej drukarki; c) przeprowadza test wskaźników optycznych w centrali (wg PN-EN 54-2:2002 p.12.11), a każdy fakt niesprawności jakiegoś wskaźnika został odnotowany w książce eksploatacji. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 69

106 Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce eksploatacji i możliwie szybko usunięta. Obsługa kwartalna Użytkownik zapewnia, ze raz na każde trzy miesiące, zostanie przeprowadzona obsługa przez serwis firmy zajmującej się konserwacją Systemu Sygnalizacji Pożaru (SAP) a w szczególności: a) sprawdzi wszystkie zapisy w książce eksploatacji i podejmie niezbędne działania, aby doprowadzić do prawidłowej pracy instalacji; b) spowoduje zadziałanie, co najmniej jednej czujki lub ręcznego ostrzegacza pożarowego w każdej strefie, w celu sprawdzenia czy CSP prawidłowo odbiera i wyświetla określone sygnały, emituje alarm akustyczny oraz uruchamia wszystkie inne urządzenia alarmowe i pomocnicze; c) sprawdzi, czy nadzorowanie uszkodzeń CSP funkcjonuje prawidłowo; d) sprawdzi zdatność CSP do uaktywnienia wszystkich trzymaczy i zwalniaczy drzwi; e) tam, gdzie jest to możliwe, spowoduje zadziałanie każdego łącza do straży pożarnej lub do zdalnego centrum alarmowego; f) przeprowadzi wszystkie inne próby, określone przez instalatora, dostawcę lub producenta; g) dokona rozpoznania, czy nastąpiły jakieś zmiany budowlane w budynku lub jego przeznaczeniu, które mogły mieć wpływ na poprawność rozmieszczenia czujek i ręcznych ostrzegaczy pożarowych oraz urządzeń alarmowych i - jeżeli tak -dokona oględzin wg PN-EN 54-2:2002 p e. Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce eksploatacji i możliwie szybko usunięta. Obsługa roczna Użytkownik zapewnia, ze raz w roku zostanie przeprowadzona obsługa przez serwis firmy zajmującej się konserwacją Systemu Sygnalizacji Pożaru (SAP), a w szczególności: a) przeprowadzi próby zalecane dla obsługi codziennej, miesięcznej i kwartalnej; b) sprawdzi każdą czujkę na poprawność działania zgodnie z zaleceniami producenta; UWAGA: Chociaż każda czujka powinna być sprawdzona raz w roku, dopuszcza się sprawdzanie kolejnych 25 % czujek przy kolejnej kontroli kwartalnej. c) sprawdzi zdatność CSP do uaktywniania wszystkich wyjść funkcji pomocniczych; d) sprawdzi wzrokowo, czy wszystkie połączenia kablowe i aparatura są sprawne, nieuszkodzone i odpowiednio zabezpieczone; e) dokona oględzin, w celu ustalenia, czy nastąpiły jakieś zmiany budowlane w budynku lub jego przeznaczeniu, które mogły wpłynąć na poprawność rozmieszczenia czujek i ręcznych ostrzegaczy pożarowych oraz urządzeń alarmowych; sprawdzi także, czy pod każdą czujką jest utrzymana wolna przestrzeń, co najmniej 0,5 m we wszystkich kierunkach i czy wszystkie ręczne ostrzegacze pożarowe są dostępne i widoczne. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 70

107 f) sprawdzi stan wszystkich baterii akumulatorów rezerwowych. Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce eksploatacji i możliwie szybko usuniętą. Unikanie alarmów fałszywych w czasie prób Przeglądy okresowe i obsługa techniczna nie mogą, powodować alarmów fałszywych. Jeżeli podczas przeglądów będzie kontrolowane łącze do oddalonego centrum alarmowego, to przed przeprowadzeniem próby należy powiadomić to centrum. Gdy transmisja sygnałów do oddalonego centrum alarmowego na czas prób jest blokowana, to stan ten musi być sygnalizowany optycznie przez CSP. Jeżeli sygnalizacja ta nie następuje automatycznie, to na CSP powinna widnieć ręcznie naniesiona informacja o braku połączenia z oddalonym centrum stałej obserwacji. UWAGA - CSP, zgodna z PN-EN 54-2: 2002, powinna automatycznie sygnalizować przerwanie transmisji. Centrala może nie włączyć tej sygnalizacji, gdy przerwanie transmisji nastąpi poza instalacją sygnalizacji pożarowej budynku (np. wskutek przerwania łącza pomiędzy urządzeniem transmisji alarmów pożarowych (symbol E wg PN-EN 54-1: 1998), a stacją odbiorcza, alarmów pożarowych (symbol F wg PN-EN 54-1:1998). Ludzie przebywający w obiekcie powinni być powiadomieni przed każdą próbą instalacji, która może spowodować zadziałanie urządzeń alarmowych. Naprawa W przypadku: - Każdego zasygnalizowania uszkodzenia instalacji, - Uszkodzenia jakiejkolwiek części instalacji, -jakiejkolwiek zmiany rozkładu budynku lub jego przeznaczenia, Użytkownik natychmiast powiadamia konserwatora systemu, tak, aby można było podjąć niezbędne działania Dokumentacja Po zakończeniu przeprowadzonej kontroli firma zajmująca się konserwacją Systemu Sygnalizacji Pożaru dostarczy użytkownikowi podpisany protokół przeprowadzenia prób zalecanych w pkt , wg PN-E :2002. Kwalifikacje Konserwacja powinna być prowadzana wyłącznie przez osoby właściwie przeszkolone, które są również specjalistami w zakresie kontroli, obsługi technicznej i napraw instalacji. Właściwe przeszkolenie oznacza, że osoby te powinny być przeszkolone również przez producenta lub dostawcę systemu. SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 71

108 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów ciśnieniowych. Zestawy urządzeń. Norma PN-EN Konserwacja System różnicowania ciśnień, łącznie z systemem wykrywania dymu lub jakimkolwiek innym zastosowanym systemem alarmu pożarowego, mechanizm przetapzający, wentylatory, układy zasilania energią urządzeń oraz uruchamiane automatyczne urządzenia wentylacyjne powinny być poddane regularnej konserwacji i procedurze badań funkcjonalnych. System różnicowania ciśnień - instalacja nadciśnieniowa na klatkach schodowych przewiduje w ramach konserwacji: - Sprawdzenie parametrów technicznych klap oddymiających zgodnie z dokumentacją, - Sprawdzenie zadziałania klap odcinających, - Sprawdzenie czasu otwarcia klap przesłaniających wentylatory nadciśnieniowe, - Sprawdzenie czasu, po jakim zostanie osiągnięte założone nadciśnienie, - Sprawdzenie sprawności klap lub innych urządzeń regulujących nadciśnienie, 1. Harmonogram zabiegów konserwacyjnych i badań funkcjonalnych: Próby cotygodniowe - sprawdzeniu podlega: - Czy wentylatory pracują zadawalająco, - Czy zadziałał system wentylacyjny. Próby comiesięczne - poza próbami cotygodniowymi należy wykonać: - symulacje awarii podstawowego źródła zasilania i sprawdzić, czy system przełączy się automatycznie na dodatkowe źródło zasilania Próby coroczne - poza zaleceniami producenta i próbami comiesięcznymi, należy wykonać próbę, całego systemu różnicowania ciśnień przez przeprowadzenie kolejno procedur prób odbiorczych opisanych w , , i Normy PN - EN Próby ponowne - należy wykonać w przypadku jakiejkolwiek modyfikacji budynku, która mogłaby mieć wpływ na system zgodnie z pkt normy PN - EN Wyniki prób - powinny być rejestrowane zgodnie z wytycznymi pkt. 14 normy PN-EN SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 72

109 Dźwiękowy System Ostrzegawczy - PN-EN 60849:2001 Instrukcja konserwacji określa szczegóły wszystkich prac wymaganych do konserwacji instalacji i sprzętu, we właściwym porządku ich wykonywania, zawierające określone kryteria funkcjonowania i wszystkie inne wymagania według normy PN-EN p.7.3. i innych odpowiednich norm międzynarodowych i krajowych. Instrukcja taka - wg. normy - powinna ustalać w sposób jasny: a) Metody konserwacji; b) Kolejność odnoszącej się do konserwacji; c) Identyfikacji części wymagających konserwacji, d) Oryginalnej wersji katalogów sprzętu i materiałów; e) List i lokalizacji części zapasowych; f) List i lokalizacji narzędzi specjalnych. Osoba odpowiedzialna za konserwację. Zgodnie z normą PN-EN p.4.2. za zabezpieczenie systemu, tak, aby byt on właściwie konserwowany i naprawiany odpowiada serwis firmy zajmującej się konserwacją na podstawie zawartej umowy. Fakt powyższego przeszkolenia powinien być odnotowany i podpisany przez osoby przeszkolone w protokole przeszkolenia i dołączony do Dziennika Operacyjnego systemu DSO. Konserwacja Konserwacji należy prowadzić zgodnie z odpowiednimi instrukcjami opracowanymi przez producentów urządzeń. Standardowo, konserwacja powinna być wykonywana nie rzadziej niż raz na kwartał. Raz w roku powinien być przeprowadzony test systemu przez sprawdzenie wszystkich jego elementów. Akumulatory powinny być użytkowane zgodnie z zaleceniami producenta Czas eksploatacji akumulatorów wynosi cztery lata, po upływie tego okresu należy wymienić akumulatory na nowe. Zgodnie ze wskazaniami normy " ISO :2007 Fire detection and alarm systems -Part 19: Design, installation, commissioning and service of sound systems for emergency purposes" opisującej warunki techniczne funkcjonowania dźwiękowych systemów ostrzegawczych okresowa kontrola zainstalowanych systemów w obiekcie powinna odbywać się, co pewien czas (szczegółowy zakres i interwał czasowy kontroli zawiera w/w norma). Co 6 miesięcy należy kontrolować: czas reakcji na sygnał o zagrożeniu, * realizowanie funkcji niezwiązanych z ewakuacją SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 73

110 * zdolność do emisji komend w obszarach pokrycia, * poziom tła otoczenia przy mikrofonie ratownika, * sprawność i pojemność zapasowego źródła zasilania, * uszkodzenia mechaniczne łączy. Co 12 miesięcy należy kontrolować. zrozumiałość komend ewakuacyjnych, Dziennik operacyjny (rejestr zdarzeń). Występujące zdarzenia są dokumentowane w dzienniku operacyjnym, który powinien być przechowywany przez cały okres eksploatacji systemu i powinien stanowić pełny zapis dotyczący użytkowania systemu i okoliczności wszystkich uszkodzeń, wraz ze wszystkimi wykonanymi automatycznie zapisami, włączając w to: - daty i czasy użytkowania systemu, - szczegóły sprawdzeń i wykonane badania okresowe, - czas i datę wystąpienia każdego uszkodzenia, - szczegóły znalezienia uszkodzenia i okoliczności jego znalezienia (na przykład podczas okresowej konserwacji), działania prowadzące do usunięcia usterki lub wykonania naprawy, - datę, czas i nazwisko osoby odpowiedzialnej za obsługę systemu. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Część 1-2: Zasady ogólne Przewodnik B - Projektowanie, montaż, konserwacja i sprawdzanie urządzeni piorunochronnych. PN-IEC Urządzenia piorunochronne muszą być utrzymane w dobrym stanie technicznym. W tym celu właściciel obiektu ma obowiązek przeprowadzić prace konserwacyjne i dokonać sprawdzenia LPS. Konserwacja urządzeń piorunochronnych. Procedury konserwacji 1) Program konserwacji zawiera postanowienia zawierające: SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 74

111 - Sprawdzenia wszystkich przewodów LPS i jego komponentów, - Sprawdzenia ciągłości elektrycznej instalacji LPS, - Pomiaru rezystancji uziomu, - sprawdzenia urządzeń ograniczających przepięcia (SPD), - ponownego umocowania komponentów i przewodów, 2) Dokumentacja konserwacji - należy prowadzić kompletne zapisy wszystkich procedur konserwacji, - zapisy z procedur konserwacji powinny zapewnić dane do oceny komponentów LPS i jego instalacji. - powinna zawierać zapisy podjętych działań korygujących. Badania urządzeń piorunochronnych. 1) Oględziny części naziemnej polegają na: - sprawdzeniu zgodności z wymaganiami normy rozmieszczenia poszczególnych elementów urządzenia piorunochronnego, - sprawdzeniu wymiarów i rodzajów połączeń sztucznych. 2) Sprawdzenie ciągłości połączeń. - sprawdzenie należy wykonać za pomocą omomierza lub mostka do pomiaru rezystancji, przyłączonego z jednej strony do zwodów, z drugiej do przewodu uziemiającego na wybranych losowo gałęziach urządzenia 3) Pomiar rezystancji stanu uziomów. - wykonać mostkiem do pomiaru uziemień, lub metoda techniczną. 4) Sprawdzenie stanu uziomów. - należy losowo wybrać, co najmniej 10 % połączeń przewodu uziemiającego z uziomem, po odkopaniu ich i sprawdzeniu stopnia skorodowania SOUND & SPACE Robert Lebioda Poznań ul. W. Biegańskiego 61a tel. (061) , fax (061) sound@space.pl PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I 75

112 Załącznik Nr 5 do PN-86/E-05003/01 PROTOKÓŁ BADAN URZĄDZENIA PIORUNOCHRONNEGO Obiekt budowlany (nazwa obiektu, lokalizacja obiektu, adres):.. Rodzaj i zakres badań:... Członkowie Komisji (nazwisko i imię) 1).. 2).. wykonali następujące badania: Oględziny części nadziemnej:.. Sprawdzenie wymiarów: Pomiar rezystancji uziemień: Sprawdzenie stanu uziomów: Kontrola połączeń galwanicznych: Po zbadaniu urządzenia piorunochronnego postanowiono: A. Uznać urządzenie piorunochronne za zgodne z obowiązującymi przepisami: WZÓR. B. Uznać urządzenie piorunochronne za niezgodne z obowiązującymi przepisami z następujących powodów: C. Zaleca się, wykonać następujące prace naprawcze:. Data następnego badania:. Data... Podpisy.

113 Ważne. > do protokołu należy dołączyć tabelę wyników pomiarów instalacji odgromowych I muszą zawierać dane liczbowe o rezystancji uziemienia ( dopuszczanej i zmierzonej), sprawdzenie ciągłości przewodów części naziemnej oraz metrykę urządzenia piorunochronnego, (jako załącznik).

114 Znaki ochrony przeciwpożarowej wg. PN 92 / N / 01 Alarmowy sygnalizator akustyczny Zestaw sprzętu pożarniczego Uruchamianie ręczne Kierunek do rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Telefon do użytku w razie zagrożenia Hydrant wewnętrzny Gaśnica Zakaz używania otwartego ognia palenie tytoniu zabronione Zakaz gaszenia wodą Drabina pożarowa Nie zastawiać Niebezpieczeństwo pożaru materiały łatwopalne Niebezpieczeństwo pożaru materiały utleniające Niebezpieczeństwo wybuchu materiały wybuchowe