Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu:

Transkrypt

1 Opolski Wojewódzki Inspektor Opole, 2015 r. Farmaceutyczny w Opolu OWIF Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J. z siedzibą w Łodzi Łódź, ul. Kinga C. Gillette 11 DECYZJA Na podstawie art. 94a ust. 1, ust. 2, art. 108 ust. 4 pkt. 7b oraz art. 129b ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity - Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.), art. 104 w zw. z art. 107, art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. t.j. z 2013 r. poz. 267), po ponownym przeprowadzeniu postępowania w sprawie prowadzenia reklamy działalności przedsiębiorcy Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J. z siedzibą w Łodzi prowadzącego aptekę ogólnodostępną o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21 Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu: I. nakazuje zaprzestania prowadzenia programu lojalnościowego aktywności Pacjent w Centrum Uwagi II. umarza postępowanie z tytułu prowadzenia przez przedmiotową aptekę reklamy (Programu 60+) III. na podstawie art. 129 b ustawy Prawo farmaceutyczne nakłada karę pieniężną w wysokości zł z tytułu prowadzenia reklamy (Programu 60+) działalności przedmiotowej apteki w okresie od r. do r. i prowadzenia programu Pacjent w centrum uwagi od r. do chwili obecnej Uzasadnienie W dniu r. w toku kontroli planowej przeprowadzonej w aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie mieszczącej się w Kluczborku przy ul. Rynek 21 stwierdzono szereg nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli znak OWIF JF.BGA w pkt XXI, ppkt 1-10, który to protokół stanowi materiał dowodowy we wszczętym postępowaniu.

2 W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wszczął postępowanie administracyjne z urzędu w przedmiocie dostosowania prowadzonej działalności gospodarczej apteki ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie mieszczącej się: Kluczbork, ul. Rynek 21 prowadzonej przez Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J. z siedzibą w Łodzi do zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, w tym do wymogów obrotu produktami leczniczymi, wynikających z przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 z późn. zm.). Zawiadomienie Strona otrzymała w dniu r. W zawiadomieniu pouczono Stronę o możliwości złożenia wyjaśnień, co do przedmiotu wszczętego postępowania. Powodem wszczęcia postępowania z urzędu był fakt stwierdzenia w czasie kontroli planowej przeprowadzonej w dniu r. w w/w aptece nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli znak OWIF JF.BGA w pkt XXI, ppkt 1-10, który to protokół stanowi materiał dowodowy we wszczętym postępowaniu. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło pismo z dnia r. wystosowane przez osobę upoważnioną Pana mgr farm. Przemysława Wyzgę, w którym poinformował Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu o zawieszeniu funkcjonowania w przedmiotowej aptece obsługi Programu 60+. Fakt ten został również potwierdzony przez przedsiębiorcę prowadzącego aptekę w piśmie z dnia r. (data wpływu r.), który w piśmie wyjaśnił także zasady dystrybucji kart Pacjent w Centrum Uwagi i wydawania na ich podstawie kuponów rabatowych na zakup wybranego asortymentu, które cyt.: ( ) w ocenie strony, nie zawierają elementów niedozwolonej reklamy w rozumieniu art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Uczestnictwo przedmiotowej apteki w Programie 60+, jak również dystrybucja kart Pacjent w Centrum Uwagi stanowiło nieprawidłowość opisaną w pkt XXI ppkt 10 protokołu kontroli znak OWIF JF.BGA. W piśmie tym strona wniosła o umorzenie przedmiotowego postępowania. W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wystosował do przedsiębiorcy prowadzącego aptekę pismo, w którym wezwał do wskazania w jakim okresie czasu przedmiotowa apteka uczestniczyła w Programie 60+ oraz na jakiej zasadzie funkcjonował ten program. W piśmie z dnia r. (data wpływu r.) Strona poinformowała OWIF, iż Program 60+ funkcjonował w przedmiotowej aptece w okresie od dnia roku do dnia roku i wyjaśniła zasady Programu 60+ prowadzonego przez spółkę epruf S.A. przy współpracy z innymi podmiotami, obejmującym skierowaną do osób po sześćdziesiątym roku życia specjalną, 2

3 dostosowaną do potrzeb tej grupy odbiorców ofertę produktów i usług. Pismem z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zawiadomił Stronę o zamiarze zakończenia postępowania w związku ze zgromadzeniem całego materiału dowodowego oraz pouczył o prawie do zapoznania się z materiałem dowodowym i ustosunkowania do niego w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Zawiadomienie zostało doręczone Stronie w dniu r. Do dnia wydania decyzji Strona nie skorzystała z prawa do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, materiałów i złożenia wyjaśnień, przysługującego jej na podstawie art Kpa. W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wydał decyzję znak OWIF , na mocy której umorzył postępowanie w sprawie nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli znak OWIF JF.BGA z dnia r. w pkt XXI, ppkt 1-10 i na podstawie art. 129b ustawy Prawo farmaceutyczne nałożył karę pieniężną w wysokości 3500 zł z tytułu prowadzenia reklamy działalności przedmiotowej apteki w okresie od r. do r. Decyzję Strona otrzymała w dniu r. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło odwołanie Strony do Głównego Inspektora Farmaceutycznego za pośrednictwem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu z dnia r. od decyzji znak OWIF Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu z dnia r., doręczonej w dniu r. Decyzji zarzucono naruszenie: 1) art. 129b ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 94a ust. 1,2,3,4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego; 2) art. 20 i 22 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) przez ich niezastosowanie; 3) art. 6, 7, 77 1, 80 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego. W odwołaniu Strona wniosła o: a) uchylenie zaskarżonej decyzji w części dotyczącej nałożenia na odwołującego kary pieniężnej w kwocie 3500 zł i w tym zakresie orzeczenia co do istoty sprawy; b) uchylenie zaskarżonej decyzji w części dotyczącej nałożenia na odwołującego kary pieniężnej w kwocie 3500 zł i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. 3

4 Wobec powyższego w dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu przekazał odwołanie Strony wraz z całą dokumentacją sprawy oraz kartą sprawy i pismem przewodnim znak OWIF KN z dnia r. do rozpatrzenia w Głównym Inspektoracie Farmaceutycznym. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęła decyzja Głównego Inspektora Farmaceutycznego znak GIF-P-L-0740/265-1/SzP/14 z dnia r., na mocy której Główny Inspektor Farmaceutyczny uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. W przedmiotowej decyzji Główny Inspektor Farmaceutyczny, jako organ odwoławczy zobowiązany był do wskazania jakie okoliczności należy uwzględnić przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Ponownie rozpoznając sprawę, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu powinien zatem w szczególności odnieść się w swoim rozstrzygnięciu (i uzasadnieniu) do wszystkich potencjalnych działań reklamowych wynikających z posiadanej dokumentacji. Ponadto organ powinien dążyć do zebrania materiału dowodowego pozwalającego na ustalenie ich szczegółowych zasad, a także aktualności wydania nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy (przy ewentualnym stwierdzeniu prowadzenia reklamy). W dniu r. pismem znak OWIF JF Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zawiadomił Stronę o ponownym wszczęciu postępowania administracyjnego w przedmiocie dostosowania prowadzonej działalności gospodarczej apteki ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie mieszczącej się: Kluczbork, ul. Rynek 21 prowadzonej przez Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J. z siedzibą w Łodzi do zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, w tym do wymogów obrotu produktami leczniczymi, wynikających z przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 z późn.zm.). Zawiadomienie Strona otrzymała w dniu r. W zawiadomieniu pouczono Stronę o możliwości złożenia wyjaśnień, co do przedmiotu wszczętego postępowania. Pismem znak OWIF JF z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wezwał Stronę do złożenia wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z prowadzeniem w aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21 programu lojalnościowego Pacjent w centrum uwagi, ze szczególnym uwzględnieniem informacji: - czy program jest nadal prowadzony w przedmiotowej aptece; - jakie są zasady udzielania rabatów pacjentom (klientom) apteki; - jaki jest cel wprowadzonego programu. 4

5 Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wezwał także Stronę do dostarczenia do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu regulaminu (zasad) prowadzenia (funkcjonowania) programu lojalnościowego Pacjent w centrum uwagi. Przedmiotowe wezwanie Strona otrzymała w dniu r. W wezwaniu pouczono Stronę iż powyższe czynności należy spełnić w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania oraz że niezastosowanie się do niniejszego wezwania potraktowane będzie jako odmowa złożenia wyjaśnień, tym samym odmowa zajęcia stanowiska w sprawie, co spowodować może negatywne skutki prawne. W odpowiedzi na wezwanie w dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło pismo Strony (data pisma r.), w którym Strona poinformowała, że: Spółka prowadzi działania polegające na udostępnianiu pacjentom kart Pacjent w centrum uwagi umożliwiających pacjentom śledzenie historii dokonywanych przez nich zakupów. Nie jest to jednak żaden program o charakterze lojalnościowym, który w oparciu o regulamin lub umowę nakazywałby aptece rejestrowanie pacjentów oraz naliczanie im punktów uprawniających po ich zsumowaniu do otrzymania nagrody lub rabatów. Z tymi kartami nie wiąże się zbieranie żadnych danych osobowych pacjentów. Karty te mają charakter anonimowy. Informacje o historii dokonywanych zakupów zapisywane na karcie są informacjami o charakterze neutralnym, mają one pomóc pacjentowi w dokumentowaniu zażywanych leków, ale z których nie może on wyprowadzić żadnego uprawnienia do jakichkolwiek nagród lub rabatów, ani żadnej zachęty do dalszych zakupów. Działania te prowadzone są jedynie w aptece, pacjent może się o nich dowiedzieć w rozmowie z farmaceutą. Z działaniami tymi nie są związane żadne informacje zachęcające do zakupów w aptece. W naszej ocenie opisane powyżej działania nie naruszają art. 94a ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu pismem znak OWIF JF, wezwał Stronę do złożenia wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z prowadzeniem w aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21 programu lojalnościowego Program 60+, ze szczególnym uwzględnieniem informacji: - czy program jest nadal prowadzony w przedmiotowej aptece; - jakie są zasady udzielania rabatów pacjentom (klientom) apteki; - jaki jest cel wprowadzonego programu. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wezwał także Stronę do dostarczenia do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu regulaminu (zasad) prowadzenia (funkcjonowania) programu lojalnościowego Program 60+. Wezwanie zostało odebrane przez Stronę w dniu r. 5

6 W wezwaniu pouczono Stronę, iż powyższe czynności należy spełnić w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania oraz że niezastosowanie się do niniejszego wezwania potraktowane będzie jako odmowa złożenia wyjaśnień, tym samym odmowa zajęcia stanowiska w sprawie, co spowodować może negatywne skutki prawne. W dniu r. do Inspektoratu wpłynęło pismo z dnia 10 września 2014 r., w którym Strona poinformowała, że cyt.: W aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie położonej w Kluczborku przy ul. Rynek 21 nie jest prowadzony program lojalnościowy Program 60+. Z uwagi na nieuczestniczenie apteki w Programie 60+ nie jesteśmy w stanie wyjaśnić jaki jest cel wprowadzonego programu, jak również przedstawić zasad i celu jego funkcjonowania. APTEKA W RYNKU SIS spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka jawna z siedzibą w Łodzi nie dysponuje regulaminem Programu 60+. Strona nadmieniła także, że cyt.: W aptece podejmowane są indywidualne decyzje dotyczące udzielania rabatów podczas transakcji zakupów. W związku z powyższym Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu pismem znak OWIF JF z dnia r. wezwał Stronę i pracownika apteki Pana mgr farm. Przemysława Wyzgę do złożenia wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z podejmowaniem indywidualnych decyzji dotyczących udzielania rabatów podczas transakcji zakupów w aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21, ze szczególnym uwzględnieniem informacji: - jakie są zasady udzielania rabatów pacjentom (klientom) apteki; - w jakiej wysokości udzielane są powyższe rabaty; - wskazanie kto podejmuje decyzje o udzieleniu rabatu; - jaki asortyment podlega udzielaniu rabatów; - jakie kryteria powinien spełniać pacjent aby otrzymać rabat w przedmiotowej aptece. Wezwanie zostało doręczone Stronie, jak również Panu mgr farm. Przemysławowi Wyzga w dniu r. W wezwaniu pouczono Stronę, iż powyższe czynności należy spełnić w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania oraz że niezastosowanie się do niniejszego wezwania potraktowane będzie jako odmowa złożenia wyjaśnień, tym samym odmowa zajęcia stanowiska w sprawie, co spowodować może negatywne skutki prawne. Do dnia wydania niniejszej decyzji Strona nie złożyła wyjaśnień. Pismem znak OWIF JF z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zawiadomił Stronę o zamiarze zakończenia postępowania w związku ze zgromadzeniem całego materiału dowodowego oraz pouczył o prawie do zapoznania się z materiałem dowodowym i ustosunkowania do niego w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia. Zawiadomienie zostało doręczone Stronie w dniu r. 6

7 Do dnia wydania decyzji Strona nie skorzystała z prawa do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, materiałów i złożenia wyjaśnień, przysługującego jej na podstawie art Kpa. Po zamknięciu sprawy w dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło pismo Strony z dnia r. Pismo to stanowiło odpowiedź na wezwanie do złożenia wyjaśnień otrzymanego przez Stronę w dniu r. Ze względu na fakt wpływu pisma do Inspektoratu już po zamknięciu sprawy, wyjaśnienia Strony zawarte w piśmie nie mogą stanowić dowodu w sprawie, w związku z czym nie zostały uwzględnione. W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wydał decyzję znak OWIF , na mocy której umorzył postepowanie w sprawie nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli znak OWIF JF.BGA z dnia r. w pkt XXI, ppkt 1-10 i na podstawie art. 129b ustawy Prawo farmaceutyczne nałożył karę pieniężną w wysokości 3500 zł z tytułu prowadzenia reklamy działalności przedmiotowej apteki w okresie od r. do r. Decyzję strona otrzymała w dniu r. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło odwołanie Strony do Głównego Inspektora Farmaceutycznego za pośrednictwem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu z dnia r. od decyzji znak OWIF Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu z dnia r., doręczonej w dniu r. Decyzji zarzucono naruszenie: 4) art. 129b ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 94a ust. 1,2,3,4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego; 5) art. 20 i 22 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) przez ich niezastosowanie; 6) art. 6, 7, 77 1, 80 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego. W odwołaniu Strona wniosła o: c) uchylenie zaskarżonej decyzji w części dotyczącej nałożenia na odwołującego kary pieniężnej w kwocie 3500 zł i w tym zakresie orzeczenia co do istoty sprawy; d) uchylenie zaskarżonej decyzji w części dotyczącej nałożenia na odwołującego kary pieniężnej w kwocie 3500 zł i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. 7

8 Wobec powyższego w dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu przekazał odwołanie Strony wraz z całą dokumentacją sprawy oraz kartą sprawy i pismem przewodnim znak OWIF KN z dnia r. do rozpatrzenia w Głównym Inspektoracie Farmaceutycznym. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęła decyzja Głównego Inspektora Farmaceutycznego znak GIF-P-L-0740/265-1/SzP/14 z dnia r., na mocy której Główny Inspektor Farmaceutyczny uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. W przedmiotowej decyzji Główny Inspektor Farmaceutyczny, jako organ odwoławczy zobowiązany był do wskazania jakie okoliczności należy uwzględnić przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Ponownie rozpoznając sprawę, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu powinien poinformować stronę o zmianie zakresu prowadzonego postepowania. Ponadto organ powinien dążyć do zebrania materiału dowodowego pozwalającego na ustalenie szczegółowych zasad prowadzonych programów, a także aktualności wydania nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy (przy ewentualnym stwierdzeniu prowadzenia reklamy). W dniu r. pismem znak OWIF JF Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zawiadomił Stronę o ponownym wszczęciu postepowania administracyjnego w przedmiocie naruszenia przez przedsiębiorcę Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J. z siedzibą w Łodzi prowadzącego aptekę ogólnodostępną o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie mieszczącą się: Kluczbork, ul. Rynek 21 przepisów art. 94a ust.1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 z późn.zm.). Zawiadomienie Strona otrzymała w dniu r. W zawiadomieniu pouczono Stronę o możliwości złożenia wyjaśnień, co do przedmiotu wszczętego postępowania. Pismem znak OWIF JF z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wezwał Stronę do złożenia wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z podejmowaniem indywidualnych decyzji dotyczących udzielania rabatów podczas transakcji zakupów w aptece ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21. Strona odebrała wezwanie r. Dnia r. do tut. Inspektoratu wpłynęło pismo Strony z dnia r., w którym w odpowiedzi na wezwanie Strona poprosiła o wyjaśnienie cyt.: czy w związku z przedmiotem postępowania pytania zawarte w wezwaniu dotyczą Programu 60+ oraz aktywności Pacjent w Centrum Uwagi, nie wynikało to bowiem wprost z treści wezwania. W dniu r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu wystosował do Strony kolejne wezwanie, w którym wezwał przedsiębiorcę do złożenia 8

9 wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z realizowaniem w przedmiotowej aptece w Kluczborku przy ul. Rynek 21 programu Pacjent w centrum uwagi oraz podejmowaniem indywidualnych decyzji dotyczących udzielania rabatów podczas transakcji zakupów w aptece przy okazji realizacji w/w programu, ze szczególnym uwzględnieniem informacji: - na jakiej podstawie drukowane są dla pacjentów kupony dotyczące Programu, według jakiej reguły, - jakie są zasady udzielania rabatów pacjentom (klientom) apteki, - w jakiej wysokości udzielane są powyższe rabaty, - wskazanie kto podejmuje decyzje o udzieleniu rabatów, - jaki asortyment podlega udzielanym rabatom, - jakie kryteria powinien spełniać pacjent aby otrzymać kupon i rabat w przedmiotowej aptece. Niezależnie od tego Strona w wezwaniu została zobowiązana do wskazania od kiedy pogram Pacjent w centrum uwagi realizowany jest w Aptece Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek 21 oraz o wskazanie daty z jaką ewentualnie wycofano się w przedmiotowej aptece z prowadzenia w/w programu. Strona otrzymała wezwanie w dniu r. W dniu r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Opolu wpłynęło pismo Strony z dnia r., w którym przedsiębiorca Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Jawna złożyła stosowne wyjaśnienia. Strona poinformowała, że cyt.: Pacjent w Centrum Uwagi stanowi określoną aktywność. Wskazać należy, że nie było programu o takiej nazwie. Spółka prowadzi działania polegające na udostępnianiu pacjentom kart Pacjent w Centrum Uwagi umożliwiających pacjentom śledzenie historii dokonywanych przez nich zakupów. Nie jest to jednak żaden program o charakterze lojalnościowym, który w oparciu o regulamin lub umowę nakazywałby aptece rejestrowanie pacjentów oraz naliczanie im punktów uprawniających po ich zsumowaniu do otrzymania nagrody lub rabatów. Z tymi kartami nie wiąże się zbieranie żadnych danych osobowych pacjentów.. Strona nadmieniła także, ze cyt.: Karty te mają charakter anonimowy. Informacje o historii dokonywanych zakupów są informacjami o charakterze neutralnym, mają one pomóc pacjentowi w dokumentowaniu zażywanych leków, ale z których nie może on wyprowadzić żadnego uprawnienia do jakichkolwiek nagród lub rabatów, ani żadnej zachęty do dalszych zakupów. Działania te prowadzone są jedynie w aptece, a pacjent może się o nich dowiedzieć w rozmowie z farmaceutą; poza apteką pacjent nie znajdzie żadnych informacji. Następnie Strona opisała sposób w jaki wydawane są pacjentom apteki owe kupony cyt.: kupony dla pacjentów drukowane są po zamknięciu transakcji i okazaniu karty Pacjent w Centrum Uwagi. Kupon może otrzymać każdy pacjent okazujący kartę. Kupony drukowane są po dokonanych zakupach i zawierają informacje o możliwości zakupu produktów 9

10 nierefundowanych za środków publicznych. O wysokości rabatu decyduje przedsiębiorca prowadzący aptekę, natomiast informuje pacjenta farmaceuta. Rabaty udzielane są w wysokości ok. 5-20%, zdarzają się również okresy w których rabatu nie ma. Rabaty dotyczą jedynie produktów nierefundowanych i stanowią dopuszczalną praktykę rynkową. Pacjent otrzymuje informacje o cenie wybranego asortymentu, co mieści się w obowiązkach sprzedawcy. Nie istnieją szczególne zasady wg których udzielane są rabaty. Kupon i rabat może otrzymać każdy pacjent apteki okazujący kartę. Aktywność Pacjent w Centrum Uwagi realizowana jest w aptece od 8 kwietnia 2013 r. do chwili obecnej. Strona podniosła w piśmie również iż cyt.: Zarówno same karty, jak również kupony, nie zawierają elementów zachęty do zakupu asortymentu, jak również nie mają charakteru publicznego, a w konsekwencji nie noszą cech reklamy. Pismem znak OWIF JF z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zawiadomił Stronę o zamiarze zakończenia postępowania w związku ze zgromadzeniem całego materiału dowodowego oraz pouczył o prawie do zapoznania się z materiałem dowodowym i ustosunkowania do niego w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Zawiadomienie zostało doręczone Stronie w dniu r. Do dnia wydania decyzji Strona nie skorzystała z prawa do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, materiałów i złożenia wyjaśnień, przysługującego jej na podstawie art Kpa. Po rozpatrzeniu całego materiału dowodowego w sprawie Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny stwierdził, co następuje: 1. Stan faktyczny: Przedsiębiorca, Apteka w Rynku SIS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Jawna z siedzibą w Łodzi, prowadzi aptekę ogólnodostępną na podstawie posiadanego zezwolenia (koncesji) znak FAA.A.2788/91 wydanego przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia r., ważnego z decyzją zmieniającą wydaną przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego znak GIF-P-Z-FAA.A.2788/91/TP/03 z dnia r., decyzją zmieniającą Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu znak OWIF-GIF-P-Z-FAA.A.2788/91/TP/03/27/06 z dnia r. oraz z decyzją zmieniającą Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu znak FAA.A2788/91 z dnia r. na prowadzenie apteki ogólnodostępnej o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie w Kluczborku przy ul. Rynek

11 Od roku do roku przedsiębiorca ten, co sam potwierdził w swoich pisemnych wyjaśnieniach, prowadził w przedmiotowej aptece Program 60+. Program 60+ oferuje obniżenie kosztów dla pacjenta (klienta) apteki poprzez rabatowanie przy zakupie wybranych leków bez recepty oraz pełnopłatnych na receptę. Pacjent tego programu posługuje się w aptece przypisaną do siebie kartą zwaną legitymacją, którą może zamówić telefonując na bezpłatną infolinię pod nr telefonu Kartę może odebrać we wskazanej przez siebie aptece, do której dostarczana jest kurierem. O programie możemy się dowiedzieć tylko w wybranych aptekach należących do aptek Dbam o Zdrowie i na portalu internetowym. Program oferuje przywileje dla pacjentów posiadających legitymację Programu m.in. Specjalne niskie ceny na ponad leków przez cały rok, ale tylko w wybranych aptekach należących do aptek Dbam o Zdrowie. Na skutek wszczętego postępowania przedsiębiorca wycofał się z tej formy reklamy. Dowodem na to są nieprawidłowości opisane w pkt XXI ppkt 10 protokołu znak OWIF JF.BGA z dnia r. oraz wyjaśnienia przedsiębiorcy z dnia 29 listopada 2013 roku. Przedsiębiorca prowadzi w przedmiotowej aptece także działania polegające na udostępnianiu pacjentom kart Pacjent w centrum uwagi umożliwiających cyt.: ( ) pacjentom śledzenie historii dokonywanych przez nich zakupów. Program ten prowadzony jest w przedmiotowej aptece od 8 kwietnia 2013 r. do dnia dzisiejszego. Dzięki kartom, po dokonaniu zakupów w aptece drukowane są kupony, które umożliwiają pacjentom zakup produktów nierefundowanych ze środków publicznych, jednak rabatowanych w wysokości 5-20%. 2. Podstawa prawna: Niniejsza decyzja została wydana w oparciu o następujące przepisy prawa powszechnego - art. 94a ust. 1, 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) 1. Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego 2. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego - art. 108 ust. 4 pkt. 7b ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity - Dz. U. Z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) Organy Inspekcji Farmaceutycznej wydają decyzje w zakresie: 7) reklamy: 11

12 b) działalności aptek i punktów aptecznych - art. 129b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne ( tekst jednolity - Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) 1.Karze pieniężnej w wysokości do złotych podlega ten kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności 2.Karę pieniężną, określoną w ust. 1, nakłada wojewódzki inspektor farmaceutyczny w drodze decyzji administracyjnej. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów Zgodnie z art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Przepis ten jako reklamę kwalifikuje wszystkie działania, które nie stanowią informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Dozwolona jest reklama produktów leczniczych na terenie apteki spełniająca określone wymagania prawne. Wszystkie inne formy marketingu dotyczące apteki i jej działalności mieszczą się w pojęciu reklamy i są zabronione. Zgodnie z art. 94a ust. 2 oraz art. 129b ust. 1 i 2 Prawa farmaceutycznego Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego a w razie stwierdzenia naruszenia przepisu ust. 1 i prowadzenia reklamy działalności apteki, nakłada na przedsiębiorcę karę pieniężną. Stąd OWIF jest organem właściwym do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie a nakaz, jaki skierował do przedsiębiorcy mieści się w kompetencjach wyznaczonych w cytowanym przepisie. Analizę stanu faktycznego ustalono w niniejszej sprawie na podstawie : - protokołu z kontroli planowej znak OWIF JF.BGA z dnia r.; - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 25 listopada 2013 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu drogą mailową r., data wpływu drogą pocztową r.); - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 2 grudnia 2013 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu droga mailową r., data wpływu droga pocztową r.); - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 29 listopada 2013 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.); - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 18 grudnia 2013 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.); 12

13 - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 28 sierpnia 2014 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.); - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 10 września 2014 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.), - pisma Strony z dnia 15 kwietnia 2015 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.), - pisemnych wyjaśnień Strony z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu do tutejszego Inspektoratu r.). W chwili obecnej, mając na uwadze wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (także już prawomocne) odnoszące się do różnych form działalności reklamowej związanej z aptekami należy uznać że:...za reklamę działalności apteki należy uznać każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, którego celem jest zainteresowanie klientów do zakupów leków w danej aptece.(...) Według oceny Sądu, reklama nie musi zawierać w sobie wyraźnych elementów ocennych ani zachęcających do zakupu. Wystarczy, że wywoła u odbiorców zainteresowanie produktem i chęć jego nabycia. Takie wyjaśnienia znalazły się m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 453/13. Swoje stanowisko sąd oparł na definicjach reklamy powszechnie już uznawanych w orzecznictwie (nie tylko sądów administracyjnych), zgodnie z którym reklama to nie tylko czysta informacja, ale również zachęty i eksponowanie walorów produktu. W wyroku WSA o sygn. akt VI SA/Wa 838/10 za reklamę apteki uznano wszelkie działania polegające na informowaniu i zachęcaniu do zakupu produktu leczniczego lub wyrobu medycznego w danej aptece lub punkcie aptecznym mającą na celu zwiększenie ich sprzedaży. Sąd Najwyższy w sprawie II CSK 289/07, opierając się na definicji zawartej w art. 52 Prawo farmaceutyczne oraz na podstawie art. 16 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz z późn. zm.) uznał, że reklama oznacza każde przedstawienie (wypowiedź) w jakiejkolwiek formie w ramach działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania wolnych zawodów, dokonane w celu wspierania zbytu towarów lub usług. Powszechnie przyjmuje się, że reklamą są wszelkie formy przekazu, w tym także takie, które nie zawierając w sobie elementów ocennych ani zachęcających do zakupu, mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców jako zachęta do kupna. Wskazuje na to m.in. także art. 16 ust. 1 pkt 4 ZNKU, uznający za czyn nieuczciwej konkurencji wypowiedź, która zachęcając w istocie do nabycia towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji. Podobnie Sąd Najwyższy w sprawie II CSK 289/07 doprecyzował, iż przy 13

14 rozróżnieniu informacji od reklamy trzeba mieć na względzie, że podstawowym wyznacznikiem przekazu reklamowego jest nie tylko mniej lub bardziej wyraźna zachęta do kupna towaru, ale i faktyczne intencje podmiotu dokonującego przekazu oraz odbiór przekazu przez podmioty, do których jest kierowany. Wypowiedź jest reklamą, gdy nad warstwą informacyjną przeważa zachęta do nabycia towaru - taki cel przyświeca nadawcy wypowiedzi i tak odbiera ją przeciętny odbiorca, do którego została skierowana. W toku postępowania w piśmie z dnia 29 listopada 2013 r. Strona wskazała, że w przedmiotowej aptece nie funkcjonuje Program 60+. Do pisma strona dołączyła kopię rezygnacji z uczestnictwa w programach obsługiwanych na mocy umowy z epruf S.A. z podaną datą wyłączenia z uczestnictwa 28 listopada 2013 r. Tym samym Strona wniosła o umorzenie postępowania, gdyż wedle Strony postępowanie prowadzone w sprawie naruszenia art. 94a ust. 1 Prawa Farmaceutycznego stało się bezprzedmiotowe. Pismem z dnia 10 grudnia 2013 roku Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny wezwał Stronę do wskazania w jakim okresie czasu przedmiotowa apteka uczestniczyła w Programie 60+ oraz na jakich zasadach funkcjonował ten program. W odpowiedzi z dnia 18 grudnia 2013 roku Strona poinformowała OWIF, iż Program 60+ cyt.: funkcjonował w przedmiotowej aptece w okresie od dnia r. do dnia r. oraz że cyt.: Apteka prowadzona przez nas była podmiotem uczestniczącym w Programie 60+ jedynie w tym znaczeniu, że dokonując sprzedaży określonych produktów, nierefundowanych ze środków publicznych, honorowała uprawnienia uczestników tego Programu do skorzystania z przypisanych do tych produktów cen. Strona wyjaśniła też, że cyt.: ( ) nie jest nam wiadome, aby jakiekolwiek materiały informujące o Programie 60+, które były dystrybuowane przez jego organizatorów, zawierały publiczny, skierowany do konsumentów, potencjalnie zainteresowanych Programem 60+ komunikat o charakterze reklamowym, zachęcający do korzystania z usług apteki prowadzonej przez nas. Zgodnie z naszą wiedzą, materiały dotyczące Programu 60+ otrzymywały jedynie osoby, które zarejestrowały się już w tym Programie, zaś w samej korespondencji zawarte były informacje o ofercie Programu 60+, zasadach jego funkcjonowania, a także informacja o lokalizacji aptek, które honorowały legitymację Programu 60+. Tego rodzaju informacja nie naruszała zakazu reklamy apteki i ich działalności( ). Istotą zapisu art. 94a ust. 1, jest stwierdzenie, że jedynie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego nie jest rozumiana przez ustawodawcę jako reklama oraz dozwolona jest reklama produktów leczniczych na terenie apteki spełniająca określone wymagania prawne. Wszystkie inne formy marketingu dotyczące aptek, punktów aptecznych i ich działalności mieszczą się w pojęciu reklamy i są zabronione. 14

15 Zgodnie z wyrokiem z dnia 11 marca 2015 r. NSA o sygn.. II GSK 61/14 zdaniem Sądu cyt.: ( ) kwestia publicznego charakteru reklamy apteki lub punktu aptecznego, bądź ich działalności, nie ma w obecnym stanie prawnym jakiegokolwiek znaczenia, natomiast przywołane orzecznictwo jest adekwatne do stanu sprzed 1 stycznia 2012 r. Stanowisko takie wyraził też NSA w wyroku z 24 września 2014 r., sygn.. akt. II GSK 1102/13 i podzielił je w wyroku z 18 listopada 2014 r., sygn.. akt II GSK 1479/13. W wyroku WSA o sygn. VI SA/Wa 1594/13 zdaniem Sądu uczestnictwo cyt. (...) w Programie "(...)" jest komunikowane publicznie. Poprzez prasę, Internet i materiały informacyjne (w tym plakaty i ulotki) program ten trafia do nieokreślonego kręgu potencjalnych klientów apteki, co niewątpliwie ma na celu zwiększenie obrotu apteki biorącej w nim udział. Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż z Programu "(...)" korzystać mogą nie tylko osoby po sześćdziesiątym roku życia, ale także ich "opiekunowie" - dzieci, wnuki. Na ostatniej stronie otrzymanego w czasie kontroli planowej apteki Informatora o cenach leków bez recepty w programie 60+ znalazła się informacja, o tym, że pokazane w tym informatorze leki to tylko część cyt.: szerokiej oferty programu 60+. Z legitymacją programu czeka na ciebie ponad 2500 leków w niższych cenach. Zadzwoń i zapytaj na infolinii 60+. Pamiętaj, aby okazać legitymację 60+ przy każdych zakupach w aptece. W wyroku WSA o sygn. VI SA/Wa 1594/13 Sąd stwierdził, że cyt. ( ) programy tego rodzaju służą przyciągnięciu nowych klientów i zatrzymaniu starych, a w rezultacie mają za zadanie doprowadzenie do wzrostu sprzedaży poprzez budowanie lojalności wśród obecnych najbardziej wartościowych klientów, stanowiąc narzędzia promocji konsumenckiej stosowanej w sprzedaży, gdzie konsumenci nagradzani są w zależności od częstotliwości nabywania produktów lub usług danej firmy czy też wielkości zakupów. Programy lojalnościowe zapewniają nie tylko podniesienie sprzedaży i często osłabienie pozycji konkurencji, ale i bezpłatną reklamę, gdyż przyciągają klientów do konkretnych aptek zachęcając ich w ten sposób do nabywania produktów leczniczych. Oferowany program poprzez zachętę do kupna produktów we wskazanych poprzez Internet aptekach ma na celu zwiększenie obrotów uczestniczących w nim aptek; jednocześnie posiada również walor informacyjny. Adresy tych aptek, tak jak adres apteki prowadzonej przez ( ), udostępnione są w Internecie ( ). Niewątpliwie informacja o aptece poprzez jej udział w programie lojalnościowym jest jednocześnie zachętą do skorzystania z jej usług. Z kolei aprobata dla dopuszczenia organizowania programów lojalnościowych poprzez wskazywanie adresów aptek, które biorą w nim udział, byłaby w ocenie Sądu, ominięciem zakazu, o którym mowa w art. 94a ust. 1 PF.. 15

16 W wyroku z dnia 11 marca 2015 r. NSA o sygn.. II GSK 61/14, Sąd stwierdził, że cyt.: Ustosunkowując się do istoty Programu 60+ wskazać należy, że elementem tego programu jest uatrakcyjnienie oferty handlowej, czyli spowodowanie u odbiorcy (nabywcy) woli zakupu oferowanych towarów de facto w konkretnej aptece. Tym samym jest to reklama działalności apteki. Co istotne i co wymaga zaakcentowania, korzyści wynikające z ww. programu, realizowane mogą być wyłącznie w danej konkretnej aptece. Stanowi to zachętę do kupowania w tej właśnie aptece. Dalej zdaniem Sądu cyt.: Okoliczność, że oprócz programu rabatowego oferowane są inne jeszcze usługi zachęcające do korzystania z danej apteki nie powoduje, iż takie działanie przestaje być reklamą, lecz wręcz wzmacnia te reklamę. W świetle powyższego nie sposób podzielić stanowiska Strony iż jej udział w Programie 60+ nie narusza przepisu art. 94a PF. W wyroku o sygn. VI SA/Wa 1594/13 Sąd stwierdził, że cyt.: Promocję, stanowiącą zachętę do nabywania produktów, charakteryzuje bowiem komercyjny charakter, cel, jakim jest wola zwiększenia obrotów danej apteki. Do uznania reklamowego charakteru danych działań bez znaczenia jest to, czy reklama adresowana jest do klientów już pozyskanych czy też potencjalnych. Nie można przyjąć, że reklama adresowana jest tylko do "nowych" klientów, gdyż jej celem jest również zachęcenie do dalszego korzystania z usług apteki osób, które już się w niej zaopatrywały.. Zatem cyt.: ( ) celem programów lojalnościowych jest pozyskanie grupy lojalnych klientów regularnie nabywających towary lub korzystających z usług organizatora programu lojalnościowego ( ), kształtowanie jego pozytywnego wizerunku wśród klientów, obniżki kosztów dotarcia do klienta z kolejna ofertą jak również rozpoznanie potrzeb klientów. Podstawą sukcesu programu lojalnościowego jest wywołanie u klienta emocjonalnego zaangażowania. Osiągnięcie tego celu może nastąpić przez zaoferowanie mu takiej usługi lub produktu, które sprawią, że poczuje zarówno korzyści o charakterze emocjonalnym, jak i ekonomicznym. wyrok sygn.. akt VI SA/Wa 2331/12. Przedsiębiorca prowadzi w przedmiotowej aptece także działania polegające na udostępnianiu pacjentom kart Pacjent w Centrum Uwagi umożliwiających cyt.: ( ) śledzenie historii dokonywanych przez nich zakupów. W przypadku kart Pacjent w Centrum Uwagi Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu po otrzymaniu w dniu r. pisemnych wyjaśnień Strony, stwierdził, że ich dystrybuowanie wśród klientów apteki, podobnie jak w przypadku Programu 60+, ma charakter programu lojalnościowego. Pacjent co prawda, jak nadmienia w swych wyjaśnieniach Strona, nie jest rejestrowany, nie gromadzi też punktów dających mu wymierne 16

17 korzyści w postaci nagród rzeczowych, jednak samo posługiwanie się kartą wzbudza w nim zachętę do dalszych zakupów, ponieważ po dokonaniu zakupów otrzymuje on kupon zawierający informacje o możliwości zakupu produktów nierefundowanych ze środków publicznych. Karta Pacjent w Centrum Uwagi zawiera odniesienie do strony internetowej.. i służy cyt.: ( ) identyfikacji pacjentów objętych opieką farmaceutyczną w aptece. Karta taka ma swój unikatowy kod kreskowy oraz kod pacjenta. Na każdym z kuponów wręczonych pacjentowi przedmiotowej apteki dołączonych jako załącznik do protokołu z kontroli planowej, znalazła się informacja jakoby cyt.: W XXI wieku opieka farmaceutyczna nie jest możliwa bez elektronicznej karty pacjenta. Wręczaj ja przy każdej wizycie w aptece. Korzystaj z profesjonalnej i kompleksowej opieki farmaceutycznej oraz oferty handlowej. O szczegóły pytaj farmaceutę lub zadzwoń na bezpłatną infolinię Posiadając kartę Pacjent w Centrum Uwagi przy próbie zalogowania się na portal.. osoba posługująca się kartą jako jeden z elementów rejestracji w programie musi zadeklarować swoje uczestnictwo w Programie Opieki Farmaceutycznej i wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych na cyt.: ( ) potrzeby realizacji mojego uczestnictwa w Programie Opieki Farmaceutycznej. Proszę o bieżące informowanie mnie o organizacji i ofercie tego programu oraz o przesyłanie informacji związanych z ochroną zdrowia, opieką farmaceutyczną i produktami dostępnymi w aptece, w tym drogą elektroniczną na podany adres . Następnie osoba przystępująca do programu stwierdza, że cyt.: Zostałem poinformowany, że spółka DOZ S.A. nie przetwarza w związku z organizacją Programu Opieki Farmaceutycznej danych osobowych uczestników tego programu dotyczących ich stanu zdrowia. oraz, że cyt.: Zostałem poinformowany, że Spółka DOZ S.A. zapewnia w ramach organizacji Programu Opieki Farmaceutycznej przy zachowaniu niezbędnych wymogów ustawy o ochronie danych osobowych możliwość pozyskiwania przez jego uczestników dodatkowych, indywidualnie kierowanych informacji, wskazówek i ostrzeżeń dotyczących ich zdrowia, opracowanych w oparciu o dane dotyczące zakupów dokonywanych w aptekach współpracujących z organizatorem Programu, które są danymi anonimowymi, uzyskanymi w bezpiecznej procedurze ich przetworzenia. Powyższe czynności mogą zostać wykonane dopiero po zweryfikowaniu przez system zgodności danych znajdujących się na karcie programu Pacjent w Centrum Uwagi z danymi pozostawionymi w aptece na uprzednio wypełnionym formularzu zgłoszeniowym. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2014 r. sygn. akt II GSK 1000/13 znalazło się stwierdzenie, iż WSA wskazał cyt.: ( ) organy administracji ustaliły, iż wypełnienie przez pacjenta zgłoszenia i przystąpienie do Programu uprawniało go 17

18 do zakupu po niższych cenach produktów nierefundowanych w tej konkretnej aptece objętej programem. Zatem jeżeli każdy klient kontrolowanej apteki mógł skorzystać z Programu umożliwiającego mu zakup w tej aptece produktów po niższej cenie ( ) zgłaszając się do programów przez Internet lub infolinię, to nie można mówić, że tego rodzaju działania faktyczne nie były skierowane do nieograniczonej liczby osób i przez to nie nosiły charakteru publicznego. Art. 2a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856 z późn. zm. ) stanowi, iż sprawowanie opieki farmaceutycznej polega na dokumentowanym procesie, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt VI SA/Wa 2331/12) art. 2a ust 1 pkt 7 cyt.: Wskazał tym samym obowiązek każdego farmaceuty, co oznacza, że tworzenie odrębnego programu dla świadczenia ustawowego obowiązku jest zbędne i ma na celu stworzenie w świadomości pacjenta poczucia pewnego rodzaju wyjątkowości czy też rzadkości, gdy tymczasem opieka farmaceutyczna powinna być świadczona przez każdego farmaceutę. Ustawodawca, wprowadzając definicję opieki farmaceutycznej, w uzasadnieniu ustawy zmieniającej ustawę o izbach aptekarskich wskazał, iż udział farmaceutów w procesie leczenia, dokonywanie wnikliwej analizy dawkowania leków z uwzględnieniem pacjenta itp. Może przyczynić się do zwiększenia jakości oraz bezpieczeństwa terapii, a także do zmniejszenia kosztów leczenia. Nadto zwrócono uwagę, iż wdrożenie zasad opieki farmaceutycznej do codziennej praktyki zarówno w aptekach szpitalnych jak i ogólnodostępnych ograniczy problemy lekowe i korzystnie wpłynie na wyniki leczenia pacjentów. W opiece farmaceutycznej głównym podmiotem jest pacjent, zaś farmaceuta jest inicjatorem i realizatorem całego procesu. Opieka farmaceutyczna obejmuje nadzór nad farmakoterapią i prawidłowym stosowaniem leków. (por. Agnieszka Zimmermann Apteka jako ośrodek świadczący opiekę farmaceutyczną, Biblioteka Naukowa Czasopisma Aptekarskiego, Warszawa 2010 r.) Jedną z najważniejszych cech opieki farmaceutycznej jest zatem współpraca pomiędzy farmaceutą, pacjentem i lekarzem. W przypadku kart Pacjent w Centrum Uwagi brak tej współpracy, posługiwanie się kartą wiąże się z koniecznością dokonaniu zakupów w aptece, dzięki którym drukowany jest kupon z wybranym przez przedsiębiorcę prowadzącego aptekę rabatem, bądź kuponem zawierającym m.in. reklamy produktów 18

19 leczniczych dostępnych bez recepty lekarskiej lub tzw. poradę dnia, o którym informuje farmaceuta. Tymczasem zgodnie z wyrokiem sygn. akt VI SA/Wa 2331/12 cyt.: Ustawodawca nakładając obowiązek sprawowania opieki farmaceutycznej miał na celu innego rodzaju działania. Chociażby takie, jak możliwość kontaktu farmaceuty z lekarzem w celu ustalania najlepszej farmakoterapii, poprzez konsultacje i ewentualne modyfikacje przepisywanych produktów leczniczych. Podkreślił, że fakt udzielania informacji na temat sprzedawanych produktów leczniczych jest jedną z usług farmaceutycznych wymienionych w art. 86 ust. 2 ustawy Prawo Farmaceutyczne. Mając na uwadze powyższe ustalenia i analizy Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu stwierdza, że działanie przedsiębiorcy w zakresie prowadzonego przez Stronę Programu 60+ stanowiło niedozwoloną reklamę działalności apteki, o której mowa w art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne. W tej sytuacji, zgodnie z art. 94a ust. 3 w/w ustawy Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu był zobligowany do wydania decyzji nakazującej zaprzestanie tego działania. Mając jednak na względzie wskazanie przez Stronę faktu usunięcia niezgodności zawartych w protokole z kontroli planowej znak OWIF JF.BGA z dnia r. oraz rezygnacji z uczestnictwa w Projekcie 60+ z dniem 28 listopada 2013 roku, Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu uznał, że postępowanie w sprawie stało się bezprzedmiotowe. Zgodnie z art Kpa, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. W części dotyczącej nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy dalsze postępowanie w niniejszej sprawie stało się zbędne, bowiem przedsiębiorca reklamy w chwili obecnej nie prowadzi. Stąd zastosowanie art Kpa należy uznać za właściwe w tym stanie rzeczy. Nie ulega jednak wątpliwości fakt naruszenia przez Stronę zakazu z art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne, w związku z czym Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zobligowany jest przez art. 129 b Prawa farmaceutycznego do nałożenia kary. W przypadku prowadzenia przez przedmiotową aptekę programu aktywności Pacjent w Centrum Uwagi, Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu stwierdza, że działanie przedsiębiorcy w zakresie prowadzonego przez Stronę programu również stanowiło niedozwoloną reklamę działalności apteki, o której mowa w art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne. Zgodnie więc z art. 94a ust. 3 w/w ustawy Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu zobligowany został do wydania nakazu zaprzestania prowadzenia przez Stronę prowadzenia tej formy reklamy przedmiotowej apteki, bowiem Strona, co sama 19

20 przyznała w piśmie z dnia 4 maja 2015 r., prowadzi program aktywność Pacjent w Centrum Uwagi od 8 kwietnia 2013 r. do chwili obecnej. Art. 129b ust. 1 i 2 stanowi, cyt.: Karze pieniężnej w wysokości do złotych podlega ten kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności. Karę pieniężną, określoną w ust. 1, nakłada wojewódzki inspektor farmaceutyczny w drodze decyzji administracyjnej. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów. Jak wynika z powyższego kara ta nakładana jest zawsze po stwierdzeniu naruszenia a jej wysokość uzależniona jest od wskazanych powyżej elementów. Przytaczając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn.. akt VI SA/Wa 2331/12 przepis art. 129b PF cyt.: ( ) stanowi odzwierciedlenie art. 94a ustawy, który zakazuje reklamy działalności aptek i nie ma żadnych przeszkód do jego zastosowania w tej samej decyzji, w której organ nakazuje zaprzestania prowadzenia reklamy apteki, czyli w przypadku, kiedy zakaz zostaje naruszony. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono stosunkowo długi okres czasu w jakim Strona prowadziła Program 60+, fakt wycofania się przedsiębiorcy z tej formy reklamy apteki bezpośrednio po podpisaniu protokołu z kontroli planowej oraz prowadzenie programu Pacjent w Centrum Uwagi od 8 kwietnia 2013 r. do chwili obecnej. Zdaniem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu 8 - miesięczny okres prowadzenia Programu 60+ oraz ponad 2-letni okres prowadzenia programu Pacjent w Centrum Uwagi należy do dłuższych okresów, w jakich naruszany jest zakaz reklamy. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Opolu ustalając karę na kwotę zł brał również pod uwagę fakt, iż reklama rozpowszechniana była nie tylko w aptece, ale informacje o prowadzonym przez Stronę Programie 60+ znaleźć można było również w Internecie, przez co reklamą objęta została większa grupa potencjalnych pacjentów przedmiotowej apteki. Karty Pacjent w Centrum Uwagi posiadają również odnośnik do strony internetowej. Zdaniem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu kara w wysokości zł spełnia więc w pełni wymogi przepisu. W tym miejscu należy także wyjaśnić, że art. 129b ma zastosowanie w każdym przypadku stwierdzenia prowadzenia reklamy aptek lub działalności aptek, niezależnie od faktu zakończenia tej działalności po wszczęciu postępowania. Kara wymierzana jest bowiem za fakt prowadzenia reklamy. Zaprzestanie działalności reklamowej nie zmienia 20

21 faktu jej prowadzenia podlegającego karze. Kara odnosi się za reklamę prowadzoną we wskazanym okresie. Mając powyższe na uwadze umorzenie postępowania w sprawie nakazania zaprzestania reklamy (Program 60+), nakaz zaprzestania prowadzenia reklamy (program Pacjent w Centrum Uwagi ) z jednoczesnym nałożeniem kary za prowadzenie (obu programów) reklamy działalności apteki w okresie od co najmniej r. do dnia r. oraz od r. do chwili obecnej jest uzasadnione. Pouczenie: Od niniejszej decyzji służy stronie, na podstawie art i 2 oraz art i 2 kpa, odwołanie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego za pośrednictwem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w O polu w terminie 14 dni od daty doręczenia. okrągła pieczątka 21