Afryka czeka na papieża. 25 Abp Ntamwana: Afryka pomoże ewangelizować Europę. 6 Ks. Cisło: Sudan wyrzutem sumienia cywilizowanego świata

Transkrypt

1 3 Co czwarty kleryk w Europie to Polak 6 Ks. Cisło: Sudan wyrzutem sumienia cywilizowanego świata 25 Abp Ntamwana: Afryka pomoże ewangelizować Europę (1024) niedziela, 20 listopada ISSN BIULETYN KATOLICKIEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ Afryka czeka na papieża Fot. Mike Nelson/EPA/PAP

2 WYDARZENIA 2 EDITORIAL Szanować godność Jakże często spotykamy się z karykaturalnym obrazem Kościoła, kiedy jego krytycy sugerują, że jest on hamulcem postępu, a jego normy nie nadążają za zmieniającym się czasem. Jednym ze stosunkowo nowych pól tych starć są badania na komórkach macierzystych. Rodzą one nadzieję na uleczenie szeregu chorób przewlekłych, takich jak np. choroba Parkinsona, uszkodzenie rdzenia kręgowego i zawały serca. Istnieją dwa rodzaje komórek macierzystych: pobierane z ludzkich embrionów w piątym dniu ich życia oraz pobierane z organizmów dorosłych, z krwi pępowinowej w momencie porodu lub z tkanki płodu zmarłego śmiercią naturalną. Badania na komórkach macierzystych embrionów oznaczają ich zagładę. Tymczasem nauka i Kościół zgodnie twierdzą, że ludzkie życie zaczyna się z chwilą poczęcia. Śmierć ludzkiego embrionu jest więc śmiercią istoty ludzkiej obdarzonej nieśmiertelną duszą, a także godnością należną człowiekowi. Dlatego Kościół przestrzegając przed pójściem w ślepy zaułek popiera badania na dojrzałych komórkach macierzystych. Jak się okazuje doskonalenie tej technologii jest znacznie bardziej obiecujące niż wyniki uzyskane w rezultacie eksperymentów na embrionach. Dążąc do tego, by nauka przynosiła autentyczny postęp, Stolica Apostolska zorganizowała Międzynarodową Konferencję pod hasłem: Dojrzałe komórki macierzyste: Nauka a przyszłość człowieka i kultury. Przemówienie Benedykta XVI do tego gremium powinno ożywiać refleksję zarówno świata nauki, jak i każdego, komu bliska jest sprawa człowieka. o. Stanisław Tasiemski OP Biskupi 11 Listopada Obecności krzyża w sali obrad Sejmu bronili zdecydowanie polscy biskupi w homiliach głoszonych podczas Mszy sprawowanych w Święto Niepodległości. Zachęcali do modlitwy w intencji Ojczyzny, refleksji nad współczesnym znaczeniem patriotyzmu oraz zgodnego budowania pomyślności Polski. W uroczystych liturgiach sprawowanych w kościołach katedralnych w całym kraju, uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych, parlamentarzyści, władze lokalne i rzesze wiernych. O budowanie wolności prawdziwej, a nie takiej, która niszczy pod pozorem nowoczesności, apelował w Gnieźnie prymas abp Józef Kowalczyk. Do jedności i pracy na rzecz Ojczyzny wzywał biskup polowy WP Józef Guzdek podczas Mszy św. w katedrze polowej w Warszawie. W liturgii, którą rozpoczęło odegranie Mazurka Dąbrowskiego uczestniczył prezydent RP Bronisław Komorowski z żoną. Podczas Mszy św. w katedrze wawelskiej kard. Stanisław Dziwisz apelował abyśmy nie niszczyli duszy narodu, albowiem stanowi to zagrożenie dla jego wolności. Przed Mszą św. przedstawiciele władz miasta i województwa złożyli kwiaty na sarkofagu Józefa Piłsudskiego oraz Marii i Lecha Kaczyńskich i pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej. Nasz niepokój budzą dziś tendencje odśrodkowe, które ujawniły się w ostatnim czasie w naszym społeczeństwie, a które nie mają nic wspólnego z duchem i tradycją narodu polskiego mówił w homilii metropolita krakowski. Na szczególna rolę świeckich w dzisiejszym świecie zwrócił uwagę abp Józef Michalik. Nigdy w Polsce, a może i na całym świecie, nie było takiego momentu, jaki jest dzisiaj, że Kościół potrzebuje świeckich do tego, żeby uratowali dziedzictwo wiary, żeby je przekazali. Musi się obudzić rzesza, nie elita, ale rzesza elit. Wszyscy chrześcijanie muszą być elitą i to we wszystkich sprawach mówił przewodniczący Episkopatu podczas Mszy świętej w archikatedrze przemyskiej. Trzeba ratować godność Polaka, z której śmieją się niektóre salony warszawskie czy krakowskie. Trzeba ratować zdrowy patriotyzm, czyli miłość do pięknego ojczystego języka, do kultury zachęcał hierarcha. Do zachowania patriotyzmu, właściwego korzystania z wolności oraz do troski o trwałość polskich rodzin wezwał abp Stanisław Gądecki. Silna rodzina jest niezawodną podstawą silnej ojczyzny stwierdził wiceprzewodniczący KEP. Zwrócił uwagę na wzrost liczby urodzeń dzieci w związkach nieformalnych, rozpad małżeństw oraz trudną sytuację rodzin wielodzietnych. Podczas Mszy w poznańskiej bazylice kolegiackiej metropolita podkreślił, że przejawem patriotyzmu jest także troska o trwałość rodziny, która mądrze wychowuje swoje dzieci. Ojczyzna z całym bogactwem swojej kultury jest w stosunku do nas wierzycielem, któremu nigdy nie będziemy w stanie spłacić zaciągniętego długu podkreślił abp Stanisław Budzik w archikatedrze lubelskiej. Stwierdził, że przewodnikiem w refleksji nad tym, czym jest ojczyzna, może być dla Polaków największy z jej synów, Jan Paweł II. Podkreślił, że papież, rozmiłowany w polskiej kulturze, historii i tradycji i zatroskany o polskie dziedzictwo, był jednoczecd. na str. 4

3 Ks. prałat Janusz Stepnowski nowym biskupem łomżyńskim Nowym biskupem łomżyńskim papież Benedykt XVI mianował 11 listopada ks. prałata Janusza Stepnowskiego, dotychczasowego kierownika biura w Kongregacji Biskupów w Watykanie. 53-letni duchowny pochodzący z diecezji łomżyńskiej zastąpi bp. Stanisława Stefanka, który na ręce papieża złożył rezygnację z pełnionego urzędu, w związku z ukończeniem 75. roku życia. Benedykt XVI tę rezygnację przyjął. Sakrę biskupią i ingres do katedry w Łomży ks. prałata Stepnowskiego zaplanowano na niedzielę 18 grudnia, Mniej dajemy na tacę Dajemy na tacę mniej niż trzy lata temu wynika z najnowszych badan CBOS. Miesięcznie jest to średnio 18,9 zł. W latach ubiegłych ta kwota była o 1,30 zł wyższa. Wzrósł też odsetek osób, które wcale nie wspierają finansowo swojej parafii z 20 do 25 proc. badanych. CBOS pytał o troskę o materialne potrzeby Kościoła, która wyraża się m.in. w ofiarach składanych na tacę podczas Mszy. Zapytani o to, ile pieniędzy miesięcznie przeznaczają na ten cel w swojej lokalnej parafii, respondenci w większości (57 proc.) podawali konkretną kwotę, jednak co dwunasty (8 na godz. 16. Głównym konsekratorem będzie kard. Marc Ouellet, prefekt Kongregacji ds. Biskupów, który z tej okazji przyjedzie do Polski. Ks. prałat Stepnowski jest kapłanem diecezji łomżyńskiej. Urodził się 11 lipca 1958 r. w Ostrołęce. Pochodzi z parafii farnej pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i tam trafił jako wikariusz po święceniach kapłańskich, które przyjął 1 czerwca 1985 r. w Łomży z rąk ówczesnego biskupa łomżyńskiego Juliusza Paetza. Do kapłaństwa przygotowywał się poprzez studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym proc.) przyznał, że różnie bywa, a co dziesiąty (10 proc.) nie potrafił podać w miarę precyzyjnej wysokości. Jedna czwarta (25 proc.) ujawniła z kolei, że nie daje na tacę nic. Z deklaracji tych, którzy wskazali konkretne liczby, wynika, że miesięcznie przeznaczają na ofiarę bardzo różne kwoty: od 1 do 300 zł. Ponad jedna piąta (21 proc.) szacuje, że jest to mniej niż 10 zł, taki sam odsetek przeznacza na tacę ponad 20 zł, natomiast największą grupę (58 proc.) stanowią ci, którzy wydają na ten cel od 10 do 20 zł. Najbardziej szczodrzy są prywatni przedsiębiorcy (dający średnio 29,6 zł miesięcznie), gospodynie domowe Co czwarty kleryk w Europie to Polak w Łomży. Następnie studiował także na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a doktorat z prawa kanonicznego uzyskał w 1988 r. na Uniwersytecie Nawarry w Pampelunie, w Hiszpanii. Od 1989 r. pracował w Kongregacji ds. Biskupów w Watykanie, m.in. u boku prefekta kard. Giovanniego Battisty Re, który w 2010 r. przeszedł na emeryturę. Ks. prałat Stepnowski kierował w tej dykasterii Urzędem ds. Koordynacji Wizyt ad limina i zajmował się przygotowywaniem ich od strony organizacyjnej. Wśród swoich zainteresowań wymienia sport: narciarstwo, biegi i maraton. awo (27,3 zł), pracownicy sektora usług (27,0 zł), osoby praktykujące religijnie kilka razy w tygodniu (26,8 zł), respondenci w wieku od 35 do 44 lat (26,6 zł), badani zadowoleni ze swojej sytuacji materialnej (25,7 zł), osiągający miesięczny dochód per capita od 751 zł do 1000 zł (25,5 zł), deklarujący lewicowe poglądy polityczne (25,0 zł) oraz legitymujący się wyższym wykształceniem (24,9 zł). Wysokość datków zależy także od miejsca zamieszkania nieco więcej przeznaczają na ten cel mieszkańcy średnich i dużych miast niż małych miejscowości, a zwłaszcza wsi. im Mimo spadku powołań kapłańskich, które widać na przestrzeni ostatnich 10 lat, co czwarty kleryk w Europie to Polak przypomina krajowy duszpasterz powołań, ks. dr Marek Dziewiecki. Rzeczpospolita opublikowała niedawno dane statystyczne z 2011 roku, jednak Krajowa Rada Duszpasterstwa Powołań zwraca uwagę, że są one jedynie szacunkowe i niepełne. Pełne i oficjalne dane będą dostępne 19 stycznia 2012 roku. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat notujemy spadek liczby powołań kapłańskich. Dla przykładu, w roku 2010 na pierwszy rok studiów przyjęto w sumie 851 kleryków do seminariów diecezjalnych i zakonnych, podczas gdy w rekordowym, 2004 roku 501 alumnów przypomina w rozmowie z KAI ks. dr Dziewiecki. Na koniec 2010 roku liczba alumnów w seminariach diecezjalnych wynosiła 3732, a w seminariach zakonnych Obecnie studiuje w polskich seminariach nieco ponad sześć tysięcy alumnów. Dla porównania w roku 2000 było w Polsce 6812 seminarzystów diecezjalnych i zakonnych, a rekordową liczbę kleryków odnotowaliśmy w roku 2004, kiedy to było ich łącznie Mimo spadku liczby seminarzystów w ostatnich latach i tak co czwarty kleryk w Europie to Polak! podkreśla krajowy duszpasterz powołań. Pod tym względem nie mamy sobie równych, co jest związane głównie z tym, że mimo trudności polskie rodziny są silniejsze i lepiej radzą sobie z wychowaniem dzieci niż większość rodzin w Europie Zachodniej. im WYDARZENIA 3

4 Biskupi 11 Listopada WYDARZENIA 4 cd. ze str. 2 śnie pierwszym obywatelem tego świata, pełnym poszanowania dla każdej historii, kultury i tradycji. Jan Paweł II uczył nas, jak nie ulegać pokusie ciasnego nacjonalizmu, który chce własny naród tylko wybielić, a nie oczyścić. Uczył nas także, jak uniknąć pokusy modnego kosmopolityzmu, którego hasłem jest ibi patria, ubi bene tam ojczyzna, gdzie mi dobrze podkreślił metropolita lubelski. Abp Sławoj Leszek Głódź podczas Mszy św. w bazylice mariackiej w Gdańsku wyraził zaś ubolewanie, że znowu krzyż Chrystusowy staje się znakiem, któremu sprzeciwiać się będą. Tu, na polskiej ziemi. Więcej: w polskim parlamencie. Krzyż znak Chrystusowej męki. Krzyż znak największej miłości. Metropolita gdański apelował: Dość tej recydywy. A także dość tej recydywy dzielenia obywateli na pierwszą i drugą kategorię na awangardzistów i moherowców. Ze zdecydowaną obroną krzyża w sali sejmu wystąpił biskup płocki Piotr Libera. Czy ci, którzy chcieliby dzisiaj zdejmować krzyż lub obok niego wieszać w sejmie symbole innych religii czy ideologii, zdają sobie sprawę, że występują przeciwko porządkowi konstytucyjnemu Rzeczpospolitej? pytał hierarcha. Przecież źródłem zasad zawartych w preambule zawartej w Konstytucji jest kultura zakorzeniona w chrześcijańskim dziedzictwie narodu i wartościach ogólnoludzkich, które w naszym kraju wyraża właśnie krzyż, a nie półksiężyc, nie gwiazda Dawida, nie masońska kielnia, nie młot i sierp powiedział w katedrze płockiej tamtejszy ordynariusz. Rozdziału społeczeństwa i religii dokonać się nie da. Usunięcie krzyża jednego symbolu religijnego, tworzy automatycznie drugi symbol religijny czy antyreligijny pustą przestrzeń przekonywał biskup bydgoski Jan Tyrawa. Jego zdaniem, za postulatem usunięcia krzyża z przestrzeni publicznej stoi nie tyle próba egzekwowania rozdziału państwa od Kościoła, lecz próba rozdziału społeczeństwa od chrześcijaństwa. Biskup przywołał słowa Leszka Kołakowskiego: Potrzeb religijnych nie da się z kultury ekskomunikować za pomocą racjonalistycznych zaklęć. Nie samym rozumem człowiek żyje. Przed redukowaniem problemów życia współczesnych Polaków jedynie do kalkulacji ekonomicznych i zabiegania wyłącznie o byt materialny przestrzegł abp Edward Ozorowski podczas Mszy św. odprawionej w archikatedrze białostockiej. Z kolei zdaniem bp. Krzysztofa Zadarko tegoroczne święto odzyskania niepodległości przeżywamy w atmosferze wielkiego zamętu, a w niektórych sytuacjach nawet kompromitacji. Właściwy społeczeństwu demokratycznemu dyskurs został zastąpiony sporem, a w końcu awanturą o symbole najważniejsze o krzyż, o orła w koronie lub bez, w końcu o orzełka na piersi naszego piłkarza mówił biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Zachęcił też do modlitwy za kształt nowoczesnego polskiego patriotyzmu, w którym mieścić się będzie szacunek do przeszłości, do mądrości ukrytej w narodzie i w Kościele, ale jednocześnie patriotyzmu, w którym uczymy się tego, że są jeszcze inni obok nas i niezależnie od tego, co myślą, godni miłości bliźniego. Niech motto wypisane na tysiącach polskich sztandarów i pomników: Bóg, honor i Ojczyzna, nabierze głębokiego sensu i przełoży się na codzienne życie apelował biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz. Zgodnie z naszą wielowiekową tradycją jesteśmy otwarci na wszystkich, którzy myślą inaczej lub urodzili się gdzie indziej i wychowali w innej kulturze. Cenimy ich wysiłki dla wspólnego dobra. Mamy jednak prawo domagać się, aby uszanowali naszą narodową i katolicką tradycję podkreślił hierarcha. Tam, gdzie nie ma sprawiedliwości społecznej, nie ma pokoju społecznego przekonywał w gliwickiej katedrze bp Gerard Kusz. Biskup pomocniczy zachęcił do refleksji nad tym, co dziś powinien znaczyć patriotyzm. Musimy się przyjrzeć, czy miłujemy nasz kraj, czy jesteśmy zarażeni nacjonalizmem albo resztkami szowinizmu. Trzeba się także zastanowić, czy model patriotyzmu nie wymaga korekty. Bardzo potrzebna jest także refleksja nad współczesnym kształtem tożsamości narodowej, abyśmy się nie rozpłynęli w tej nijakości współczesnej Europy ocenił bp Kusz. Przekonanie, iż Polacy za bardzo się różnią i zbyt są podzieleni wyraził biskup radomski Henryk Tomasik. Tyle razy stawaliśmy przez Janie Pawle II, tyle było wzruszeń, każdy z nas chciał mieć zdjęcie z Ojcem Świętym. A dzisiaj stawiamy pytanie, co w nas pozostało z jego nauczania, także z zatroskania o Ojczyznę? pytał kaznodzieja. O tym, że Polska potrzebuje szerokiej koalicji na rzecz dobra wspólnego mówił w tarnowskiej katedrze abp Wiktor Skworc. Czy człowiek może zbudować ład wolności sam, bez Chrystusa czy nawet wbrew Chrystusowi? pytał z kolei bp Tadeusz Rakoczy, który przewodniczył Mszy św. w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego w Bielsku- Białej. Przypominając o wydarzeniach sprzed 93 lat, zaznaczył, że obecnie wciąż na nowo próbujemy wolność zdefiniować i wprowadzić ją w życie naszego nowoczesnego postkomunistycznego państwa. Czyniąc to musimy zawsze pamiętać, że wolność, ta wolność, która przyszła w 1918 i w 1989 roku, uzyskana kosztem tak wielkich ofiar nas zobowiązuje powiedział kaznodzieja podkreślając, że zbyt często neguje się wartość patriotyzmu, Ojczyzny i świadomości narodowej. Biskup kaliski Stanisław Napierała zwrócił uwagę, że Polska potrzebuje ludzi, którzy chcą ją budować, a nie niszczyć. Stwierdził też, że ateizm jest większym błędem niż pogaństwo i zasługuje na większą naganę. Nie ma argumentów rozumu, które uzasadniałyby twierdzenie, że Boga nie ma, a przeciwnie, cały świat nasuwa myśl o Bogu i mówi o Jego istnieniu podkreślił. Dodał, że ateizm pociąga za sobą odrzucenie zasad moralności, bez których państwo nie może prawidłowo funkcjonować. aw, bgk, kos, led, pab, msz, mj, als, eg, jm, tm, alg, apis, marm, rm, eb, rk, ek, opr. tk

5 Orzeł Biały dla abp. Gocłowskiego, podziękowania dla całego Kościoła Abp Tadeusz Gocłowski, emerytowany metropolita gdański, wieloletni krajowy duszpasterz ludzi pracy i b. współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, odebrał 10 listopada z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego najwyższe odznaczenie państwowe Order Orła Białego. W Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość z okazji Święta Niepodległości z udziałem przedstawicieli władz państwowych i parlamentarzystów. Obecni byli także: nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore i sekretarz generalny KEP bp Wojciech Polak. Oprócz abp. Gocłowskiego najwyższe odznaczenia państwowe odebrali: Zbigniew Romaszewski działacz opozycji demokratycznej w PRL, b. wicemarszałek Senatu i Andrzej Wielowieyski b. senator, doradca przewodniczącego NSZZ Solidarność Lecha Wałęsy, uczestnik obrad Okrągłego Stołu. Wręczając Order Orła Białego abp. Gocłowskiemu prezydent podziękował całemu Kościołowi polskiemu za stworzenie fundamentów polskiej demokracji i polskiej wolności. Odnosząc się do obecnych stosunków państwo-kościół podkreślił, Bp Polak przejął urząd sekretarza generalnego KEP Nie sami siebie tu postawiliśmy, a Bóg mówił 9 listopada w Warszawie abp Józef Michalik, podczas Mszy św. z okazji przekazania Sekretariatu Episkopatu przez abp. Stanisława Budzika swojemu następcy bp. Wojciechowi Polakowi. W obecności pracowników sekretariatu abp Michalik mówił, że praca całego zespołu płynie spokojnie i cicho, i tak jak wody wypływające ze świątyni z wizji proroka Ezechiela, jej efekty dopływają do najbardziej oddalonych parafii w Polsce, do ludzi, którzy nie wiedzą, kto wypracował dane stanowiska i dokumenty. Bp Stanisław był narzędziem oddanym całkowicie realizacji swoich zadań powiedział o dotychczasowym sekretarzu generalnym przewodniczący KEP. Witając jego następcę, bp. Polaka, przypomniał, że też znalazł się on w miejscu, w którym postawił go Bóg, pożegnał się z archidiecezją gnieźnieńską i pracą na rzecz Polonii i mimo wahania, przyjął urząd. Abp Michalik zacytował przypowieść o Starcu Pustyni, który został biskupem i Bóg objawił mu, że na nowym stanowisku będą że opierają się one nie na zasadzie zimnej separacji, ale na zasadzie przyjaznego rozdziału Kościoła i państwa, w której mieści się wzajemne poszanowanie autonomii i wola współdziałania, zrozumienie tego, że wszyscy razem pracujemy na rzecz dobra wspólnego, na rzecz dobra Ojczyzny i jej obywateli. Wśród odznaczonych tego dnia był także emerytowany duszpasterz Sybiraków ks. prałat Edmund Cisak, który odebrał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. awo pomagać mu ludzie, tak jak na pustyni pomagał mu Bóg. Zawsze obok byli, są i będą ludzie, więc w górę serca zakończył abp Michalik Abp Budzik powiedział, że w Kościele trwa nieustanna sztafeta. Zapewnił, że z takim trenerem, jak abp Michalik i z taką drużyną, jak pracownicy sekretariatu, wszyscy pomyślnie zakończą bieg i będą mogli powtórzyć za św. Pawłem: w dobrych zawodach wystąpiłem. Bp Polak został wybrany sekretarzem Episkopatu podczas 356. zebrania plenarnego KEP, obradującego w Przemyślu października. aw Zjazd Gnieźnieński o roli religii w społeczeństwie obywatelskim Pod hasłem Europa obywatelska rola i miejsce chrześcijan odbędzie się marca 2012 roku IX Zjazd Gnieźnieński. Informacje na jego temat przedstawiono 10 listopada na konferencji prasowej w Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie. Organizatorzy wyjaśnili, iż wybór tematu jest odpowiedzią na bolączki współczesnej Europy. Proces integracji europejskiej wyraźnie cierpi z powodu małego zaangażowania obywateli. Instytucje Unii Europejskiej niebezpiecznie oddalają się od tych, którym mają służyć, ludzie nie utożsamiają się z biurokratycznymi strukturami. Także wielu wierzących wycofuje się w prywatność. A przecież współczesna demokracja potrzebuje religii, potrzebuje bowiem wartości, sumienia i ludzi, którzy potrafią wybierać dobro i odróżniać je od zła. Tytuł zjazdu jest niezwykle ważny powiedział prymas Polski abp Józef Kowalczyk, który po raz pierwszy będzie zjazdowi patronował. Przypomniał, że Europa wyrosła na fundamencie chrześcijaństwa i tego faktu nie tylko nie można kwestionować, ale co więcej, trzeba o tym nieustannie przypominać. Na aktualność i wagę tematu kongresu zwrócił uwagę także inicjator nowożytnych Zjazdów Gnieźnieńskich arcybiskup-senior Henryk Muszyński. My, Polacy, ciągle uczymy się odpowiedzialności i mentalności demokratycznej. To długotrwały proces i nasze doświadczenia nie zawsze są w tej kwestii dobre. Przykład: w ostatnich wyborach parlamentarnych do urn poszło niespełna 50 procent uprawnionych. To musi niepokoić także nas, ludzi Kościoła, bo to my jesteśmy odpowiedzialni za formację duchową naszych wiernych stwierdził abp Muszyński. Główne idee zjazdu przedstawił Zbigniew Nosowski, redaktor miesięcznika Więź i przewodniczący komisji programowej zjazdu. bgk KRAJ 5

6 Sudan jest wyrzutem sumienia całego cywilizowanego świata Rozmowa z ks. Waldemarem Cisłą, dyrektorem polskiego biura stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie ROZMOWA KAI 6 Tematem III Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym był Sudan. Dlaczego? Zawsze jako temat wybieramy kraj, w którym sytuacja chrześcijan jest najbardziej dramatyczna. W tym roku jest to Sudan. W 2009 r. były to Indie w związku z tragicznymi wydarzeniami w Orisie, gdzie z domostw wypędzono kilkadziesiąt tysięcy osób, spalono chrześcijańskie kościoły, szkoły, szpitale, a ok. 100 osób poniosło śmierć. Podczas drugiego Dnia Solidarności w 2010 r. przybył do nas abp Louis Sako, chaldejskokatolicki arcybiskup diecezji Kirkuku w Iraku. Przypomnieliśmy wtedy o olbrzymim exodusie chrześcijan z tego kraju, ich prześladowaniach, zabójstwach, eliminowaniu przy pomocy siły i środków ekonomicznych, a także o tragicznym losie dzieci, często porywanych i później wychowywanych w wierze muzułmańskiej. Wybraliśmy Sudan, gdyż jest on wyrzutem sumienia całego cywilizowanego świata. Przypominamy o długoletniej wojnie w tym kraju, która spowodowała miliony ofiar. Byłem w grudniu ubiegłego roku w Chartumie i odwiedzałem obozy uchodźców, wobec których panuje smutne milczenie świata. Widać olbrzymie karawany samochodów z pomocą ONZ, a z drugiej strony obszary nędzy ludzkiej, gdzie brakuje butelki wody, która ratuje życie. Widać, że pomoc ta nie jest skuteczna. W tym kontekście Kościół okazuje się w wielu dotkniętych konfliktami regionach świata instytucją najbardziej skuteczną, co widać w Sudanie czy Somalii. Kiedyś z tej bezradności cywilizowany świat będzie musiał się wyspowiadać i odpowiedzieć Bogu, dlaczego nie reagował na łzy oraz nędzę współbraci i dlaczego nic nie zrobił. Czy podział Sudanu na dwa państwa Republikę Sudanu i Republikę Sudanu Południowego nie złagodził napiętej sytuacji? Sytuacja chrześcijan w Sudanie północnym jest o tyle trudna, że obowiązuje tam islamskie prawo szariatu. Wyznawcy Chrystusa byli zmuszani do przechodzenia na islam także przy użyciu presji ekonomicznej. Np. jeśli ktoś nie miał pracy to dostawał ją, gdy tylko stawał się muzułmaninem. Jak opowiadał nam arcybiskup Chartumu, kard. Gabriel Zubeir Wako, często zdarzało się tak, że wiele rodzin, aby przetrwać, w piątek chodziła do meczetów, a w niedzielę do kościoła. Uzasadniali to, że jeśli chcą pieniędzy i żywności to idą do meczetu, a jak chcą się pomodlić do świątyni katolickiej. Są to wielkie ludzkie dylematy, gdy ojciec rodziny musi ukrywać swoją wiarę, aby przetrwać. Czy podział rozwiąże tą sytuację? Wątpię. Większość bogatych złóż ropy naftowej leży w Sudanie Południowym, który nie ma dostępu do morza, stąd jej transport idzie przez północną część kraju. I to jest największe źródło konfliktu. Przypomnijmy, że prezydent Republiki Sudanu Omar Hassan al-bashir jest ścigany listem gończym, wydanym przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze, za zbrodnie przeciwko ludzkości i ludobójstwo, dokonywane od lat w Darfurze i w całym Sudanie. On odpowiada za śmierć milionów istnień ludzkich. Kraj ten jest prawie całkowicie zniszczony, panuje w nim 80 proc. bezrobocie, a analfabetyzm sięga 90 proc. Ogłoszenie niepodległości w lipcu przez Sudan Południowy wzbudziło pewne nadzieje... Byłem tam wtedy i widać było oznaki nadziei. Mieli je nawet uchodźcy w obozach. Niestety nie jest tak, że zaraz po ogłoszeniu niepodległości wszystko się zmienia. Przypomnijmy sobie naszą sytuację w latach 90. XX w. Także myśleliśmy, że po odzyskaniu wolności wszystko się zmieni. Okazało się, że wolność ma swoje blaski i cienie. Podobnie jest tam. Są środowiska, które nie chcą pokoju. Zwróćmy też uwagę na kolejny wielki powód do wstydu dla dzisiejszego świata, jakim jest handel niewolnikami. W Sudanie dziecko można kupić za 15 dolarów. W tym wypadku wspólnota międzynarodowa całkowicie zawiodła. Pomoc Kościołowi w Potrzebie na bieżąco stara się monitorować prześladowania chrześcijan na świecie. Jak to wyglądało w minionym roku? Skala prześladowań była bardzo zbliżona do ubiegłego roku. Mówi się o 160, 170 tys. zamordowanych wyznawcach Chrystusa. W wielu krajach trwa wojna, więc trudno o dokładne dane. Zmienia się też geografia konfliktów. Ale cały czas brak wolności religijnej i prześladowania są obecne w Chinach, Korei Północnej czy na Bliskim Wschodzie. W tym roku bardzo niepokojąca sytuacja panuje w Somalii, gdzie partyzanci ograniczają pomoc humanitarną. W Ziemi Świętej dramatycznie maleje liczba chrześcijan w ostatnich 40 latach z 20 do 1,2 proc. Podobnie w Turcji, w której w ostatnich 100 latach liczba chrześcijan spadła z 20 do 0,2 proc. Nie zmienia się dramatyczna sytuacja w większości krajów muzułmańskich. Arabska wiosna odsłoniła prawdziwą sytuację chrześcijan choćby w Egipcie... W Egipcie sytuacja chrześcijan nie była dobra, także podczas rządów obalonego prezydenta Hosni Mubaraka. Znamy przypadki porwań koptyjskich dziewcząt, które później były wydawane za maż za muzułmanów. Jednak choć Kościoły chrześcijańskie znajdowały się w trudnej sytuacji, to miały poczucie względnej stabilizacji. Teraz jest coraz gorzej. Weźmy ostatnie tragiczne wydarzenie, jakim było zlinczowanie koptyjskiego ucznia

7 przez nauczyciela i uczniów muzułmańskich w Mallawi za to, że miał wytatuowany na ręce krzyż, co jest powszechną tradycją wśród koptów. Nadal nie wiemy, jak wygląda sytuacja w Syrii i jaka będzie sytuacja chrześcijan w tym kraju. Czy kiedyś w krajach arabskich chrześcijanie będą się cieszyć taką samą wolnością, jak wyznawcy Allaha w krajach Zachodu? Obawiam się, że będzie to proces bardzo długi i nie wiem, czy w ogóle możliwy widać to choćby na przykładzie Sudanu. Często kraje islamskie grają militarnie, politycznie i gospodarczo z Zachodem. Przekonują, że przestrzegają praw człowieka, a mimo tych deklaracji chrześcijanie nadal są prześladowani. O ile to możliwe powinniśmy jak najczęściej jeździć do krajów, w których panuje względny spokój, aby doświadczyć, jak wygląda sytuacja naszych współbraci. Byłem w Ugandzie, w obozie w Gulu, na pograniczu z Sudanem i widziałem zamknięte w nich dzieci. Trzeba zobaczyć ich przeniknięte do głębi smutkiem oczy oczy dzieci, które były zgwałcone, które widziały śmierć rodziców... Jak nam opowiadano niektóre z nich musiały się prostytuować za kilogram mąki, aby uratować od głodu swych najbliższych. W ich oczach objawia się wyrzut sumienia wobec całego cywilizowanego świata, który nie umie albo nie chce im pomóc. Czy Europa robi wszystko, aby ograniczyć prześladowania chrześcijan? Oczywiście, że nie. Ale z uznaniem muszę powiedzieć o tym, co robią nasi politycy w obronie chrześcijan. Wielki szacunek należy się m. in. szefowi polskiego MSZ Radosławowi Sikorskiemu i europosłom Pawłowi Kowalowi i Konradowi Szymańskiemu. Gdyby nie zaangażowanie ministra Sikorskiego, to prawdopodobnie światła dziennego nie ujrzałby dokument Unii Europejskiej potępiający prześladowania chrześcijan w rożnych częściach świata. Z drugiej strony zwróćmy uwagę na europejskie lobby ogarnięte chrystianofobią, któremu trudno przechodzi przez gardło mówienie o prześladowaniu chrześcijan. Często argumentują oni, że prześladowani są także muzułmanie, ale zapominają, że są oni gnębieni przez swych współbraci muzułmanów, a nie chrześcijan. Jako chrześcijanie i Europejczycy od krajów arabskich powinniśmy się domagać wzajemności. Jeśli u nas bez przeszkód budowane są meczety, to i w krajach islamskich powinny powstawać nasze świątynie. Weźmy Arabię Saudyjską, gdzie nie ma żadnego kościoła, choć żyje tam ok. 2 do 3 mln chrześcijan. W Arabii Saudyjskiej za posiadanie świętego obrazka można trafić do więzienia. Jak na tle walki z prześladowaniami religijnymi wygląda Polska? Całkiem nieźle. Przytoczę słowa abp Sako, który był u nas tuż po ubiegłorocznym Synodzie Biskupów dla Bliskiego Wschodu w Watykanie. To, co robicie dla nas, może się uważać za nic wielkiego, ale jak zawiozę do Iraku przesłanie, że w Polsce o nas ktoś pamięta, modli się i nas wspiera, to będzie to miało olbrzymią wagę powiedział arcybiskup. Dlatego Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym powinien być obchodzony w Kościele na całym świecie, aby pokazać, że dzisiaj podobnie jak w pierwszych wiekach nasi bracia i siostry oddają życie za wiarę w Chrystusa. Jest to szczególne wyzwanie dla tych, którzy uprawiają wygodnickie chrześcijaństwo kanapowe. Na ile obchody Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym zmieniły świadomość Polaków? Myślę, że w znacznym stopniu. Świadczy o tym obecność w mediach. Gdy z okazji pierwszej edycji Dnia zorganizowaliśmy konferencję prasową, to przyszło kilka osób. Podczas drugiej edycji była już rzesza dziennikarzy. Bardzo duże zaangażowanie na rzecz prześladowanych chrześcijan widać w katolickich mediach. Wiele publikacji na ten temat można znaleźć w KAI, Gościu Niedzielnym, Niedzieli i Naszym Dzienniku. Bardzo dobrze do tego tematu podchodzi telewizja polska, która wspiera m. in. naszą kampanię SMS-ową. Przypomnijmy, że podejmujemy temat prześladowań zgodnie z zasadą trzech kroków: informacji, modlitwy i konkretnych darów. Temat ten wszedł w krwioobieg polskiego Kościoła. Widać duże zaangażowanie ze strony biskupów, księży, sióstr zakonnych poprzez modlitwę, jest pomoc materialna wiernych. Jakie są nadzieje na ograniczenie przemocy wobec chrześcijan w najbliższych latach? Pamiętajmy, że Chrystus nigdy nie obiecywał swoim wyznawcom łatwego i przyjemnego życia. Dzisiejszy marketing byłby dla Niego bezlitosny. Mówił przecież, że jeśli ktoś chce pójść za mną, niech się zaprze samego siebie, weźmie swój krzyż i niech mnie naśladuje. Na pewno obecne agencje piarowskie odrzuciłyby ofertę Chrystusa. Chrześcijaństwo jest znakiem sprzeciwu i dlatego za wyznawane wartości chrześcijanin powinien być gotowy nawet oddać swe życie. Prześladowani chrześcijanie muszą być zawsze dla nas wyrzutem sumienia i lustrem. Na ile autentycznie wyznajemy swoją wiarę, a nie jesteśmy wyznawcami jakiejś wygodnej dla nas religii. Nasza pamięć o prześladowanych współbraciach nie powinna ograniczać się tylko do jednego dnia. Musimy na co dzień pamiętać o nich w modlitwie. Kard. Wako zawsze podkreśla, że największym darem i pomocą dla prześladowanych jest modlitwa. Cieszę się, że Polacy włączyli się w pomoc Kościołowi prześladowanemu, tak władze państwowe, jak i cały Kościół. Pokazujemy w ten sposób, że każde istnienie ludzkie ma wartość, a smutna twarz dziecka z obozu dla uchodźców jest dla nas wyzwaniem i możemy czasami sprawić, że pojawi się na niej uśmiech. Rozmawiał Krzysztof Tomasik Pomóż Sudanowi, wyślij SMS-a Wyślij SMS-a na Pomoc dla Sudanu to hasło tegorocznej akcji stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKWP). Od 1 listopada do 31 grudnia można wysyłać SMS-a o treści RATUJĘ pod numer koszt 2 zł (2,46 z VAT). ROZMOWA KAI 7

8 KRAJ 8 Kampania nie zmieniła polskiej religijności Najnowsze badania religijności Polaków CBOS przeprowadził pod koniec kampanii wyborczej, podczas której wiele złych rzeczy powiedziano o Kościele, a mimo to nie widać wielkiego spadku deklaracji przynależności do Kościoła powiedziała KAI dyrektor CBOS prof. Mirosława Grabowska. Krzyż zgodny z konstytucją Obecność krzyża w sali obrad Sejmu Rzeczypospolitej jest zgodna zarówno z polskim prawem, jak i rozstrzygnięciem Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 18 marca br. Dla oceny prawnej faktu obecności krzyża w sali obrad Sejmu, najistotniejsze znaczenie mają zapisy polskiej Ustawy Zasadniczej. W artykule 25 ust. 2 stanowi ona, że władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Zatem wniosek o usunięcie krzyża z sali posiedzeń Sejmu złożony w biurze marszałka przez Ruch Palikota, zawiera nieuzasadnioną argumentację, gdyż stwierdza, że Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim. Tymczasem żaden polski akt ustawodawczy nie zawiera takiego zapisu. Polska konstytucja mówi o bezstronności państwa, co umożliwia obywatelom umieszczanie symboli religijnych w przestrzeni publicznej, bądź ich nieumieszczanie. Warto zwrócić także uwagę na treść preambuły polskiej Konstytucji, w świetle której należy interpretować artykuł 25 art. Konstytucji. Otóż preambuła zawiera m.in. zapis: My, Naród Polski wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, Ostatnie badania CBOS pokazały, że około 95 proc. badanych stanowią zdeklarowani katolicy, 92 proc. uznaje siebie za osoby wierzące, a ponad połowa regularnie (przynajmniej raz w tygodniu) odbywa praktyki religijne. Inicjatywy parafialne cieszą się nadal powodzeniem, a z różnych form pomocy ze strony Kościoła korzystają także niewierzący i niepraktykujący. 31 proc. ankietowanych pracuje nieodpłatnie na rzecz parafii. Autorzy badania zaznaczają jednocześnie, że zarówno poziom wiary, jak i praktyk religijnych, choć wciąż stosunkowo wysoki od 2005 roku, czyli roku śmierć Jana Pawła II nieznacznie, lecz dość systematycznie maleje. Zmalała więc (o 2 punkty) liczba wierzących, przybyło zaś (o 2 punkty) niewierzących, przy czym największa różnica dotyczy tych, którzy swoją wiarę określają jako głęboką. Ich liczba od 2008 roku spadła z 11 do 7 procent. Prof. Grabowska uważa, że warto zwłaszcza monitorować i analizować łagodny spadek religijności wśród młodzieży i mieszkańców dużych miast. Nie jest on jeszcze na miarę Hiszpanii i Irlandii, ale już go w naszych badaniach obserwujemy mówi. To, co zwraca moją szczególną uwagę, to wciąż znaczący udział parafii jako organizatora imprez kulturalnych, sportowych i turystycznych mówi pani profesor. Jej zdaniem, parafie zapełniają pustą przestrzeń, która powstała po skomercjalizowaniu kultury i sportu. Zaczęliśmy je traktować trochę jak instytucję usługową, parafia coś nam oferuje i z tego korzystamy, choć nie mamy wpływu na to, co się w niej dzieje uważa szefowa CBOS. im zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach. Z tych właśnie doświadczeń oraz wartości wywodzone są dalsze normy zawarte w Konstytucji. Zatem z zasady bezstronności wynika swoboda wyrażania przekonań religijnych oraz obecności znaków religijnych w życiu publicznym. Jak zaznacza prawnik Paweł Pelc na łamach Rzeczpospolitej : Ustawodawca zadbał bowiem, by zasada neutralności światopoglądowej państwa nie stała się narzędziem walki z Kościołem, jak to było nie tylko w państwach demokracji ludowej, ale także na przykład w Meksyku pod rządami Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej w oparciu o konstytucję z 1917 r.. Nieuprawniony jest także inny argument, iż obecność krzyża w Sejmie pozostaje w sprzeczności z tzw. normami europejskimi. W tym wypadku odwołać się można do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Sędziowie jego Wielkiej Izby odrzucili 18 marca br. pozew Włoszki fińskiego pochodzenia Soile Lautsi Albertin, domagającej się usunięcia krzyża z klasy, do której chodziło jej dwoje dzieci. Trybunał uznał, że obecność krzyża w szkole nie jest złamaniem praw rodziców do wychowania dzieci według ich przekonań, ani prawa dziecka do wolności religijnej w myśl Artykułu 2 Pierwszego Protokołu (prawo do nauczania) i Artykułu 9 (wolność myśli i przekonań religijnych) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Słowem obecność krzyża w przestrzeni publicznej nie stanowi naruszenia praw podstawowych. Interpretując ten wyrok, Komisja Episkopatów Unii Europejskiej (COME- CE) stwierdziła, że krzyż symbolizuje ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Chrześcijanie wszystkich wyznań widzą w nim symbol Boga obejmującego miłością całą ludzkość. Dla wiernych innych religii, jak również niewierzących, krzyż może być symbolem nie używania siły i oporu wobec odwetu. Jego publiczne wystawienie przypomina wszystkim ludziom o poszanowaniu ludzkiej godności, zasadzie, z której wywodzą się wszystkie inne prawa podstawowe. I taka właśnie interpretacja znaczenia obecności krzyża w przestrzeni publicznej jest chyba najbardziej uzasadniona. mp

9 Spotkałem się w Sejmie z wielką życzliwością Rozmowa z ks. Pawłem Powierzą, krajowym duszpasterzem parlamentarzystów i kapelanem kaplicy sejmowej Jakich posłów wybraliśmy w tych wyborach? Trudno dyskutować z wyrokami demokracji. One są takie, jakie są. Demokracja polega na tym, że głosujący wybierają ludzi, których uważają za najbardziej reprezentatywnych dla siebie. Po raz pierwszy do Sejmu dostało się ugrupowanie, którego niemal cały program opiera się na antyklerykalizmie. To, że w parlamencie znalazła się partia, która nawiązuje do treści antyklerykalnych, jest swoistym ewenementem. Po 1989 r. lewica, występująca pod różnymi nazwami, nigdy w tak otwarty sposób do tych treści nie nawiązywała. Istniał kompromis, dzięki któremu w pewnych kwestiach panował swego rodzaju spokój społeczny. Sejm zajmował się głównie kwestiami politycznymi czy gospodarczymi, choć oczywiście także kwestiami światopoglądowymi trudno, żeby było inaczej, przecież te sprawy są częścią życia publicznego i dotyczą nas wszystkich. Nigdy jednak tak jawnie, w sposób aż tak stronniczy i napastliwy, nie podnoszono haseł antyklerykalnych. Jak w tej rzeczywistości mają się odnaleźć katolicy? Siłą wiary zawsze była miłość do Pana Boga i miłość do człowieka. Mimo takiego, a nie innego wyboru Polaków, trzeba się modlić, żyć Ewangelią na co dzień. Takie zadanie ma także kapelan kaplicy sejmowej. Modlimy się w kaplicy za wszystkich, bez wyjątku. Wątpię, by program jakiejkolwiek partii w Polsce można było opierać tylko na hasłach antyklerykalnych. Te postulaty świadczą o zagubieniu moralnym, są nie do przyjęcia, trudno z nimi nawet dyskutować. Sądzę natomiast, że są jakąś próbą mocnego zaistnienia, próbą burzenia spokoju społecznego. Myślę jednak, że te postulaty nie znajdą szerokiego poparcia wśród posłów, choć oczywiście ubolewam nad tym, że nowa kadencja Sejmu rozpocznie się od niepotrzebnych konfliktów o krzyż. Kłótnia o krzyż w Sejmie ucichnie? Możemy być chyba spokojni, że większość wybranych w tej kadencji posłów szanuje krzyż, jego rolę w życiu religijnym, ale także społecznym i narodowym, i za usunięciem krzyża nie zagłosuje. Wniosek Ruchu Palikota o jego usunięcie to tylko niepotrzebna próba siania fermentu. Są ważniejsze sprawy, którymi niezwłocznie Sejm powinien się zająć: coraz większa pauperyzacja i rosnące koszty utrzymania społeczeństwa czy trudna międzynarodowa sytuacja gospodarcza. To oczywiście nie deprecjonuje w żadnym stopniu kwestii związanych z moralnością, etyką, tradycją jednak rozpoczynanie nowej kadencji Sejmu od postulatów, które zdaniem partii Palikota mają reformować Polskę, jest nie do przyjęcia. A jeśli niedługo Palikot zażąda zamknięcia kaplicy sejmowej? Gdyby postulat usunięcia krzyża zyskał duże poparcie, to sądzę, że wkrótce potem naturalną konsekwencją byłaby propozycja likwidacji kaplicy sejmowej. Doszlibyśmy jednak wówczas do absurdu, na który nie można się zgodzić: usuwania przejawów religijności i naszej tradycji z życia publicznego. Niedawno odwiedzaliśmy cmentarze, gdzie modliliśmy się na grobach naszych bliskich. Na cmentarzach komunalnych obok grobów osób wierzących są groby niewierzących. Czy w imię tak zwanego nowoczesnego państwa mamy usuwać z przestrzeni publicznej krzyże na grobach osób wierzących tylko dlatego, że ktoś poczuł się dotknięty obecnością krzyża w tym miejscu? To swoiste pojęcie tolerancji i szacunku wobec innych ludzi. A tak naprawdę jest to ukryta forma dyskryminacji ludzi wierzących i całego duchowego dziedzictwa tysiąclecia, o którym w czasie I pielgrzymki do Ojczyzny mówił bł. Jan Paweł II. Usuńmy więc symbole krzyża z ambulansów, przestańmy wręczać Krzyże Zasługi i Ordery Virtuti Militari, usuńmy ze sztandarów krzyże z napisem Bóg, Honor, Ojczyzna? Przecież to absurd dla każdego racjonalnie myślącego człowieka. Krzyż wpisał się w przestrzeń życia publicznego, czy nam się to podoba czy nie. Jest nie tylko symbolem pewnej tradycji, ale i ciągłości państwa. Nie możemy się przecież odcinać od korzeni. Nie po to walczyliśmy o wolną Polskę, by teraz odżegnywać się od tradycji I i II Rzeczpospolitej. Nie przybyliśmy tu znikąd, ale mamy za sobą konkretną historię. Nasi przodkowie ginęli za krzyż i za wiarę, dlatego musimy to uszanować i tego bronić. Co należy do zadań duszpasterza parlamentarzystów? Muszę zaznaczyć, że spotykam się w swej pracy z wielką życzliwością władz kancelarii Sejmu i poszczególnych klubów parlamentarnych. Potwierdzeniem tego jest chociażby ufundowanie przez kluby PiS, PO i PSL oraz poszczególnych posłów i senatorów konfesjonału do kaplicy sejmowej. Wcześniej obowiązki duszpasterza parlamentarzystów i kapelana kaplicy sejmowej były rozdzielone, obecnie są połączone. Należy do nich przede wszystkim opieka nad kaplicą sejmową. Znajduje się w niej Najświętszy Sakrament, zadaniem kapelana jest więc czuwanie, aby kaplica była miejscem modlitwy i skupienia. Od poniedziałku do piątku, każdego dnia o godz odprawiam Mszę św. niezależnie od tego, czy są posiedzenia Sejmu lub Senatu i czy posłowie się zjawią czy nie. Jaka jest frekwencja na Mszy? W dzień powszedni około kilkunastu osób. Zdecydowanie więcej jest tych, którzy przystają na chwilę modlitwy i proszą w kaplicy o Boże błogosławieństwo. Ale przychodzą nie tylko parlamentarzyści, także pracownicy kancelarii Sejmu i Senatu, sekretaria- ROZMOWA KAI 9

10 tów, Straży Marszałkowskiej. Natomiast w dni, gdy odbywają się posiedzenia parlamentu, przychodzi osób. Liczniejsze grono parlamentarzystów uczestniczy dwa razy w roku w rekolekcjach adwentowych i wielkopostnych. Kaplica sejmowa nie jest wtedy w stanie ich pomieścić, dlatego rekolekcje odbywają się w kościele św. Aleksandra na Placu Trzech Krzyży. W ramach rekolekcji zaplanowana jest Msza św., sakrament pokuty, konferencja. Podczas ostatniego spotkania, które prowadził bp Tadeusz Bronakowski, w świątyni zgromadziło się około 150 parlamentarzystów. Ponadto w dni, gdy odbywają się posiedzenia, odprawiane są wieczorne nabożeństwa, np. różańcowe czy Droga Krzyżowa. Na specjalną prośbę posłów spowiadam ich lub służę rozmową na tematy wiary. Biorę też często udział w oficjalnych uroczystościach. Raz w roku, 2 lutego, organizujemy pielgrzymkę parlamentarzystów na Jasną Górę. Poza obowiązkami modlę się za parlamentarzystów każdego dnia. Sami posłowie traktują kaplicę sejmową właśnie jako miejsce modlitwy, spotkania z Bogiem. Gdy rano przychodzą na Mszę św., często mówią, że obecność w tym miejscu ładuje ich duchowo na cały dzień. Wiadomo, że w Sejmie zdarzają się sytuacje pełne politycznego napięcia, a dzięki Mszy św. i kazaniu czują się mocniejsi, łatwiej im sprostać obowiązkom. Częściej posłowie przychodzą na początku, w trakcie czy pod koniec kadencji? To nie ma znaczenia. Istnieje spora grupa posłów, z różnych ugrupowań, którzy wybierani są od lat i od wielu lat przychodzą do kaplicy. Z każdą nową kadencją na Mszach pojawiają się też nowi posłowie. Są to po prostu ludzie wierzący. Obecność kaplicy, do której mogą przyjść także w trakcie posiedzeń, traktują jak wielkie dobrodziejstwo. Jakich cech, zdaniem Księdza, brakuje polskim parlamentarzystom? Trudne pytanie. Nie mnie to chyba oceniać... Jako człowiek, który obraca się w realiach sejmowych i spotyka przedstawicieli różnych klubów parlamentarnych, uważam, że potrzeba naszym parlamentarzystom większej świadomości, że zostali wybrani przez naród. I że to zobowiązuje. Takie podejście powinno im towarzyszyć nie tylko przed wyborami i krótko po nich, ale przez całą kadencję. Bycie parlamentarzystą, to jest wielkie powołanie, wielka godność i odpowiedzialność. Poza tym: więcej spokoju i wzajemnego szacunku. Demokracja parlamentarna polega na tym, by się różnić. Ale można się różnić pięknie lub brzydko. Często w kaplicy mówię posłom, że wiara jest nie tylko naszą sprawą intymną, ale także rzeczywistością, która powinna nas charakteryzować na zewnątrz. Wzajemne relacje, sposób mówienia i działania, także wobec adwersarza, powinny świadczyć o naszym chrześcijaństwie. Media wymuszają pewne zachowania: im kto bardziej cięty w mowie, tym jest bardziej hołubiony. To jest złe. Można, a nawet trzeba się różnić, ale należy też uczyć się wzajemnego szacunku. Może właśnie zbyt emocjonalne różnienie się polityków, graniczące Buzek: krzyż powinien zostać z kłótnią zniechęciło ponad połowę Polaków do udziału w wyborach? Myślę, że generalnie przyczyną niskiej frekwencji o ile mogę to oceniać jest brak poczucia, że wybrani przez ludzi politycy konkretnie coś dla nich zrobili przez cztery lata kadencji; że oddany w wyborach głos przełożył się na konkretne postawy. Obawiam się, że w polskiej polityce liczą się obecnie bardziej partyjne układy, zależności i grupy interesów niż służba zwykłym ludziom. Tak naprawdę bowiem demokrację ludzie odczuwają w zwykłym codziennym życiu, gdy podnosi się ich status społeczny i materialny, rośnie bezpieczeństwo, a edukacja jest bardziej dostępna... Inaczej ludzie przestają wierzyć w sens udziału w głosowaniu. Według najnowszego badania CBOS prawie połowa Polaków uważa, że kandydatami do parlamentu kieruje chęć zysku i władzy, a według tylko co piątego że chęć pomocy innym. To jest opis pewnej rzeczywistości, nad którą należy ubolewać. Jednak w Sejmie można znaleźć ludzi prawdziwie oddanych, którzy żyją nie tylko wielką atmosferą ulicy Wiejskiej, głównie byciem w mediach, ale też codziennymi problemami ludzi. Są posłowie i senatorowie, którzy są ze zwykłymi ludźmi, próbują coś dla nich robić i to cieszy. Ma to też przełożenie na ich pobożność. To są ludzie pobożni, wrażliwi. A wspomniane badania to na pewno rodzaj czerwonego światła dla tych, którzy do parlamentu weszli. Miejmy nadzieję, że w tej kadencji będą próbowali budować lepszy obraz Sejmu i Senatu. Rozmawiał Łukasz Kasper ROZMOWA KAI 10 Za pozostawieniem krzyża w sali sejmowej opowiedział się Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu Europejskiego. To krzyż, który jest związany z nazwiskiem księdza Popiełuszki i jego matką, to nadzwyczajny krzyż powiedział polityk, za którego rządów, jako premiera RP, posłowie AWS krzyż zawiesili. Gdyby nie te wszystkie działania w latach 80. i także wielki udział księdza [Popiełuszki przyp. KAI] w walce o naszą wolność, to nie wiadomo, czy moglibyśmy dziś działać w wolnym Sejmie i mieć możliwość dyskutowania, także o krzyżu zauważył Buzek na antenie Radia Zet. Komentując propozycję Ruchu Palikota, by usunąć krzyż z sali obrad sejmu, b. premier odwołał się do słów znanego wiersza Zbigniewa Herberta Potęga smaku i ocenił, że jest to propozycja pozbawiona elementarnego poczucia smaku. Pytany przez Monikę Olejnik, czy smak mieli ci, którzy po kryjomu wieszali krzyż, Buzek odpowiedział: To się już stało, dawno temu. Są pewne rzeczy, które są jakby uznane, nie przeszkadzają ludziom przez lata i przypominają nam niezwykłe wydarzenia z naszej historii. Dodał, że ten krzyż na pewno trzeba uszanować w sposób nadzwyczajny. tk

11 Moja Diecezja Przegląd najważniejszych wydarzeń diecezjalnych BIELSKO ŻYWIEC Kilkadziesiąt osób wzięło udział 11 listopada w I Zlocie Patriotycznym na szczycie Jałowca u stóp Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim. Na wznoszącej się na wysokość 1111 m n.p.m. ulubionej górze Prymasa Tysiąclecia, uczestnicy modlili się w intencji Ojczyzny, o wypełnienie Ślubów Jasnogórskich i beatyfikację sługi Bożego, kard. Stefana Wyszyńskiego. Na Jałowcu stoi krzyż oraz znajduje się tablica upamiętniająca pobyt i wędrówki Prymasa Wyszyńskiego z czasów jego wizyt w stryszawskiej Siwcówce. rk BYDGOSZCZ Świadectwo wiary jest podstawą istnienia Kościoła uważa ks. prof. Tadeusz Rozmus. Salezjanin i dyrektor Instytutu Don Bosko w Perugii gościł w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Bydgoskiej. Spotykając się z wiernymi 9 listopada w ramach XXX Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej mówił o chrześcijanach w erze globalizacji. Przypomniał słowa Jana Pawła II, że globalizacja nie jest ani dobra, ani zła. Może być czymś negatywnym, bo niesie szereg zagrożeń, ale może być też czymś pożytecznym, dającym wiele szans. Wszystko zależy od nas. Nie możemy ograniczać się do krytykowania, do dostrzegania tego, co może zagrażać. Powinniśmy zakasać rękawy i rozważać te przestrzenie, które są do zagospodarowania. Robić to, co możemy, aby przemieniać rzeczywistość mówił. Przypomniał wypowiedzi Benedykta XVI na temat udziału chrześcijan we współczesnym, zglobalizowanym świecie. W ubiegłym roku ks. prof. Rozmus absolwent wielu zagranicznych i polskich uczelni przeprowadził badania w 17 krajach Europy. Wynikało z nich, że jednym z najbardziej negatywnych zjawisk zglobalizowanego świata jest bezrobocie, dotykające przede wszystkim ludzi młodych. Innymi są zanik lub zmiana wartości (nie tylko religijnych) oraz kryzys rodziny. Wśród pozytywnych efektów globalizacji są szybkie zmiany technologiczne oraz upowszechnianie znajomości języków obcych. jm CZĘSTOCHOWA Na Jasnej Górze odbyły się 16. Rekolekcje dla Księży Kapelanów Szpitali i Domów Pomocy Społecznej. Tegoroczne spotkanie formacyjnoszkoleniowe prowadził ks. prof. Stanisław Warzeszak, dyrektor Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Tematem były słowa: Bądźcie moimi naśladowcami. Do Częstochowy przyjechało ok. 200 kapłanów posługujących w szpitalach, domach opieki i hospicjach. Jednym z nich był ks. Józef Jóźków, od 16 lat posługujący w Domu Pomo- Konferencja obiekty sakralne budowa, renowacja, wyposażenie 29.XI.2011 r. Dom Pielgrzyma przy Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach pod Honorowym Patronatem Jego Eminencji Księdza Kardynała Stanisława Dziwisza. Do udziału zapraszamy gospodarzy parafii, wspólnot zakonnych oraz członków diecezjalnych komisji artystyczno architektonicznych. W programie konferencji: WYKŁADY I PREZENTACJE FIRM SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W BUDOWIE, RENOWACJI, WYPOSAŻENIU ORAZ ZABEZPIE- CZENIU OBIEKTÓW SAKRALNYCH ORAZ PORADY SPECJALISTÓW Z TEJ DZIEDZINY. Doradcy po wygłoszeniu wykładów pozostaną do dyspozycji uczestników konferencji na specjalnie przygotowanych stanowiskach służąc poradą i udzielając odpowiedzi na pytania. Udział w konferencji jest całkowicie bezpłatny. Ze względów organizacyjnych, warunkiem uczestnictwa w konferencji jest wcześniejsze potwierdzenie udziału: tel , tel. kom lub mailowo: biuro@operante.pl Miłym akcentem będzie losowanie wśród Uczestników spotkania atrakcyjnych nagród: wielofunkcyjnego urządzenia do drukowania, kopiowania skanowania oraz faksowania: OKI MC361 oraz systemu do ogrzewania konfesjonału. Szczegółowy program konferencji znajduje się na Serdecznie zapraszamy do udziału Organizator: Operante Z DIECEZJI 11

12 Z DIECEZJI 12 cy Społecznej Prząśnik w Brenniku, w diecezji legnickiej. Mówił o tym, jak istotna jest posługa wśród tych, którzy przeżywają swój podeszły wiek w samotności, bez wsparcia rodziny. Bardzo bolesne są relacje, gdy ojciec lub matka zostają oddani do domu opieki. Czują się porzuceni i dlatego tak bardzo potrzebna jest posługa kapłana, który pokazuje im radość wiary mówił ks. Józef. Posługa kapelanów szpitalnych potrzebna jest nie tylko pacjentom, ale stanowi również wsparcie dla personelu medycznego mówił ks. Paweł Sudowski, diecezjalny duszpasterz Służby Zdrowia z Łodzi. Liczba osób chorych w stosunku do personelu szpitalnego ciągle się zwiększa. Pracownicy Służby Zdrowia są przepracowani, przemęczeni, wypaleni zawodowo, a to później rzutuje na sposób i jakość pracy z pacjentami. I dlatego trzeba być nie tylko przy nich z modlitwą, ale także rozumieć ten ogromny wysiłek i zmęczenie, którego doświadczają uważa ks. Paweł Sudowski. ilp DROHICZYN 8 listopada biskup drohiczyński Antoni Dydycz przewodniczył w katedrze pw. Trójcy Świętej uroczystym modlitwom za zmarłych biskupów i rządców diecezji. Koncelebrowaną Eucharystię poprzedziła modlitwa różańcowa i odśpiewanie nieszporów za zmarłych. W homilii bp Dydycz przypomniał, że w tym roku odeszło z tego świata dwóch kardynałów, wyjątkowo zasłużonych, tak dla całego Kościoła, jak i naszej Ojczyzny. Pierwszym był ks. kard. Kazimierz Świątek, zmarły w Pińsku na Białorusi, kapłan-męczennik z terenów zagarniętych przez Sowietów. Drugim zmarły w Watykanie, a pochowany w Krakowie ks. kard. Andrzej Maria Deskur. Bp Dydycz polecił też Bogu biskupów z diecezji pińskiej, siedleckiej, łuckiej, janowskiej, czyli podlaskiej, wileńskiej, mińskiej i drohiczyńskiej. Przypomniał, że często musieli oni wiele wycierpieć z powodu zawirowań politycznych. Wspomniał pierwszego biskupa drohiczyńskiego, Władysława Jędruszuka i pierwszego biskupa pomocniczego diecezji drohiczyńskiej, Jana Chrapka. Po zakończonej Eucharystii, celebransi zeszli do podziemi katedry, gdzie modlono się przy grobach pochowanych tam biskupów. ks. ap EŁK W dniu dzisiejszym wyrażamy Bogu wdzięczność za dar wolności po 123 letniej niewoli narodowej mówił bp Jerzy Mazur w Giżycku w kościele św. Brunona podczas Mszy św. w intencji Ojczyzny. Biskup ełcki podkreślał bezcenną wartość życia duchowego, które ma wpływ nie tylko na życie jednostek, ale na wspólnoty ludzkie. Możemy powiedzieć, że istnieje związek pomiędzy tym, co duchowe a tym, co materialne, pomiędzy kulturą a ziemią. Ziemia odebrana narodowi przemocą staje się niejako głośnym wołaniem w kierunku ducha narodu. Duch narodu się budzi, żyje nowym życiem i z kolei walczy, aby były przywrócone ziemi jej prawa mówił bp Mazur. Tłumaczył, że widać tę współzależność w dzisiejszej Polsce, gdzie zauważa się obniżenie poziomu debaty publicznej, pogardę wobec drugiego człowieka, przy jednoczesnym drwieniu z tego, co w Polsce od wieków było nietykalne. ks. pz GLIWICE W zabrzańskiej parafii św. Anny świętowano 8 listopada 60-lecie wprowadzenia Nabożeństwa Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Mszy św. przewodniczył bp gliwicki Jan Wieczorek. 60 lat temu obraz MB poświęcił kard. Stefan Wyszyński. To było 2820 nabożeństw w ciągu tych 60 lat wspominał ks. Józef Kusche, proboszcz parafii św. Anny. Zawsze było dużo ludzi, zawsze były pełne ławki w kościele i tak jest do dziś dodał. Podczas homilii bp Wieczorek mówił o tym, że Maryja jest drogowskazem w naszym życiu. Poświęcił również złotą różę, która została umieszczona przy obrazie Matki Bożej. rs GNIEZNO Skonfliktowany z grupą parafian proboszcz parafii pw. św. Mikołaja w Ludzisku złożył na ręce abp. Józefa Kowalczyka prośbę o zwolnienie z obowiązków. Od 10 listopada opiekę duszpasterską nad parafią sprawuje ks. kanonik Maciej Lisiecki, dziekan dekanatu Inowrocław I, do którego należy Ludzisko. Dotychczasowy proboszcz do 30 listopada przebywać będzie na urlopie, a od dnia 1 grudnia podejmie obowiązki w Archiwum Archidiecezji Gnieźnieńskiej i zamieszka w Gnieźnie. Zarzewiem konfliktu w parafii było zaniechanie przez proboszcza przechodzenia wraz z konduktem pogrzebowym z kościoła na cmentarz. Zmiana ta została wprowadzona 1 września 2009 roku z powodu wzmożonego ruchu na drodze powiatowej Janikowo-Tupadły. Ze względu na bezpieczeństwo ksiądz odradzał też takiego przemarszu żałobnikom, a od tych, którzy mimo wszystko chcieli iść oczekiwał podpisania oświadczenia, że robią to na własną odpowiedzialność. Część parafian wyraziła sprzeciw wobec tej decyzji upierając się przy pieszym przejściu na cmentarz. Od tego momentu narastał konflikt pomiędzy proboszczem a grupą parafian, którzy zarzucali mu także niegodne i opryskliwe traktowanie. bgk KALISZ Obok Domu Katolickiego przy konkatedrze w Ostrowie Wielkopolskim stanął 5 listopada pomnik bł. Jana Pawła II. Postawiono go w miejscu, w którym 7 listopada 1976 r. kard. Karol Wojtyła odprawił Mszę św. na rozpoczęcie peregrynacji kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w archidiecezji poznańskiej. W ten sposób mieszkańcy Ostrowa Wielkopolskiego uczcili 35. rocznicę tej wizyty oraz ogłoszenie papieża błogosławionym. Inicjatywa upamiętnienia tego wydarzenia wyszła od parafian konkatedry. ek

13 KIELCE Ojcowie cystersi podjęli starania o proces kanonizacji słynnego historiografa bł. Wincentego Kadłubka, który zmarł w Jędrzejowie i którego sanktuarium znajduje się w tutejszym archiopactwie. Zbliża się 250. rocznica beatyfikacji bł. Wincentego, o którego kanonizację cystersi wciąż się modlą powiedział KAI opat Edward Stradomski. Burmistrz Jędrzejowa Marcin Piszczek i opat Edward Stradomski w sprawie kanonizacji rozmawiali w październiku tego roku z kardynałem Stanisławem Dziwiszem, który obiecał wsparcie i pomoc prawną. Opactwo jędrzejowskie powstało ok r., jako filia burgundzkiego klasztoru Morimond. Przebudowany później kościół ponownie konsekrował w 1210 r. biskup krakowski Wincenty Kadłubek. Urodził się on ok r. we wsi Karwów koło Opatowa. W 1207 r. został wybrany biskupem krakowskim. Brał udział w Soborze Laterańskim IV, na którym wprowadzono obowiązek rocznej spowiedzi i wielkanocnej komunii świętej, jak również zaostrzono przepisy odnośnie do małżeństwa i celibatu kapłanów. Z nieznanych powodów w 1218 r. zrezygnował z biskupstwa i wstąpił do zakonu cystersów w Brodnicy (dziś Jędrzejowie). Legenda mówi, że kiedy szedł pieszo z Krakowa, mnisi powitali go ok. kilometr od klasztoru, o czym przypomina usypany później na tym miejscu Kopiec Spotkania. Na polecenie księcia Kazimierza II Sprawiedliwego spisał po łacinie Kronikę Polski. Dzieło składające się z czterech ksiąg, jest dziś głównym źródłem na temat historii Polski w pierwszych wiekach. Wprowadził zwyczaj palenia wiecznej lampki przed tabernakulum. Zmarł 8 marca 1223 r. w Jędrzejowie. Został ogłoszony błogosławionym w 1764 roku beatyfikował go Klemens XIII. Bł. Kadłubek jest drugim patronem diecezji kieleckiej (wspomnienie 9 października), patronem miasta Jędrzejowa oraz diecezji sandomierskiej. Jego relikwie rozesłane zostały stąd do ponad 40 polskich i zagranicznych kościołów. dziar KOSZALIN KOŁOBRZEG XVIII Diecezjalna Pielgrzymka Ruchu Światło-Życie odbyła się w Wyższym Seminarium Duchownym w Koszalinie. Hasłem tegorocznego spotkania wspólnoty był temat roku formacyjnego Słuchać Pana w Kościele, a centralnym punktem pielgrzymki Msza św., której przewodniczył bp koszalińsko-kołobrzeski Edward Dajczak. Eucharystię koncelebrowało 30 kapłanów. W pielgrzymce wzięło udział około 600 osób, w tym całe rodziny, młodzież i dzieci. Ordynariusz prosił zebranych w kaplicy seminaryjnej, by byli ewangelizatorami i animatorami w diecezji. Bądźcie świadkami Jezusa w swoich domach i miejscach pracy. To trudne, wymaga pokory i miłości, ale nasza diecezja tego świadectwa potrzebuje nawoływał bp Dajczak. I prosił o modlitwę: Bądźcie na pierwszej linii frontu tego zmagania się w modlitwie za Kościół koszalińsko-kołobrzeski. alg KRAKÓW O znaczeniu i szansach, jakie przyniosła beatyfikacja bł. Jana Pawła II, o tym, które kwestie podjęte przez papieża powinny być rozwijane i dyskutowane w Kościele rozmawiali uczestnicy dyskusji panelowej pt. Beatyfikacja i co dalej?. Spotkanie zostało zorganizowane w Krakowie w ramach 6. Dni Jana Pawła II. Redaktor naczelny miesięcznika Więź Zbigniew Nosowski podkreślił, że jednym z niebezpieczeństw, jakie grożą po beatyfikacji Jana Pawła II, jest poprzestanie na tym, co zewnętrzne, czyli wznoszenie pomników i zamknięcie pamięci w kamieniu, czy traktowanie relikwii jako tylko czegoś zewnętrznego, co staje się celem samym w sobie. Kolejnym niebezpieczeństwem, na które wskazał redaktor, jest fragmentaryczne traktowanie nauczania Jana Pawła II. Nie należy poprzestać na powtarzaniu pobożnych cytatów, ale trzeba stosować nad nimi refleksję mówił. Redaktor Więzi wskazał także trzy szanse, jakie jego zdaniem przyniosła beatyfikacja. Choć pontyfikat Jana Pawła II trwał bardzo długo, to wielu spraw nie zakończył, ale wielu otworzył drzwi, dobrze byłoby ich nie przymykać, ale kontynuować podkreślił. To pontyfikat zakończony, ale nie zamknięty dodał. Jedną z szans są także duchowe dzieci, pokolenie Jana Pawła II. Dla mnie są to osoby, które świadomie wybrały Jana Pawła II jako swego przewodnika tłumaczył. Szansą, jak określił redaktor, jest też czynnik avanti, czyli naprzód. Odnosząc się do niego wspominał swoją modlitwę przy grobie Jana Pawła II w Watykanie. Będąc tam słyszał, jak strażnicy ze względu na tłumy ludzi zwracali się do pielgrzymów, by nie zatrzymywali się przy grobie papieża, ale płynnie przechodzili. Wówczas pomyślałem, że Jan Paweł II chce, abyśmy szli naprzód, nie zatrzymywali się przy kamieniu, nie zamykali się na przeszłość powiedział Nosowski. Podczas dyskusji uczestniczyli zastanawiali się, o jakich tematach mówiło się po śmierci papieża, że będą trwałym dziedzictwem wymagającym pogłębienia. Ks. prof. José Noriega Bastos z Papieskiego Instytutu Jana Pawła II w Rzymie wskazał, że tym zagadnieniem jest m.in. kwestia miłości w jaki sposób ona przestaje być sprawą prywatną, a staje się publiczną. W trakcie dyskusji bp Grzegorz Ryś odniósł się do ostatniego spotkania przedstawicieli różnych religii w Asyżu i podkreślił, że papież Benedykt XVI poszedł w tej kwestii krok dalej niż Jan Paweł II, ponieważ na to spotkanie zaprosił także niewierzących. Zauważyłem, że obecnie główny podział nie jest podziałem na ludzi religijnych i niereligijnych, ale na tych, którzy mają potrzeby duchowe i na takich, którzy od nich uciekają tłumaczył biskup. Pieniądze, bałwochwalstwo to zdaniem obecnego papieża główne zagrożenia dla świata zwrócił uwagę hierarcha. Z kolei ks. prof. Maciej Ostrowski z UPJP2 podkreślił, że Karol Wojtyła nie bał się dialogu ze światem, dlatego też nie należy gorszyć się światem, obrażać się na niego. Trzeba starać się zrozumieć dzisiejszą młodzież czy małżonków, którzy niekoniecznie żyją wartościami wskazywanymi przez Kościół, oczywiście nie akceptować zła, ale starać się zrozumieć takie sytuacje, pomagać taka też była myśl Jana Pawła II mówił ks. prof. Ostrowski. Z DIECEZJI 13

14 Z DIECEZJI 14 Odnosząc się do tego ks. prof. Adam Kubiś powiedział, że Kościół powinien cały czas stawać się znakiem i narzędziem zjednoczenia ludzi. Natomiast ks. prof. José Noriega Bartos wyznał, że wiele przesłań Jana Pawła II jest aktualnych dla współczesnego świata, prawdziwych i owocnych. Najważniejsza jest kwestia rodziny, to zagadnienie papieża stanowi klucz do innych tematów powiedział. Na pytanie, jak dzisiaj dawać światło młodym hierarcha odpowiedział, że należy tak jak Jan Paweł II ukazywać doświadczenie miłości, a także analizować go. To Jan Paweł II wyjaśnił, czym jest miłość podkreślił. Natomiast dr Tomasz Żukowski z Uniwersytetu Warszawskiego przyznał, że nie istnieje jedno pokolenie JP2, ale w polskim społeczeństwie istnieją federacje pokoleń, dla których papież jest ważny. Jesteśmy społeczeństwem grzesznym, ale zapewne społeczeństwem Jana Pawła II mówił. Organizatorami spotkania był Uniwersytet Papieski Jana Pawła II wraz z Instytutem Dialogu Międzykulturowego. led LEGNICA Tych, którzy bronią dzisiaj wartości narodowych i katolickich, którzy bronią tożsamości narodowej, określa się jako oszołomów ubolewał bp Marek Mendyk podczas Mszy św. sprawowanej w Święto Niepodległości w legnickiej katedrze. Zdaniem hierarchy w życie narodu wkrada się relatywizm moralny, który wprowadza ogromne zamieszanie i zatarcie fundamentalnych wartości. Przypomniał słowa bł. Jana Pawła II, który przestrzegał, że demokracja bez wartości staje się mniej lub bardziej zakamuflowanym totalitaryzmem. Legnicki biskup pomocniczy wskazał także na symbiozę między wartościami patriotycznymi a chrześcijańskimi: zanik jednych wpływa negatywnie na drugie. Powiedział, że Polska potrzebuje ludzi dobrych, mądrych i świętych. Tylko tacy przemieniają świat podkreślił. Na zakończenie Mszy św., której przewodniczył biskup legnicki Stefan Cichy, odśpiewano Boże coś Polskę. Wśród obecnych byli m.in. proboszczowie parafii legnickich, alumni i przełożeni Wyższego Seminarium Duchownego. ks. pd ŁOMŻA Papież Benedykt XVI przyjął 11 listopada rezygnację bp. Stanisława Stefanka z urzędu biskupa łomżyńskiego, ponieważ w maju ukończył on 75 rok życia. Wieloletni przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Rodziny, a obecnie jej członek kierował diecezją łomżyńską przez 15 lat. as, awo OLSZTYN W ramach wojewódzkich obchodów Święta Niepodległości, w olsztyńskiej katedrze została odprawiona Msza św. w intencji Ojczyzny, której przewodniczył metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba. Homilię wygłosił abp Edmund Piszcz. Arcybiskup senior skupił się na znaczeniu słowa miłość w odniesieniu do Ojczyzny. Zauważył, że Ojczyznę nazywamy naszą matką, bo matkę się kocha, matki się nie wybiera, matka jest jedna, jest tym, co nas łączy. Polskę mamy jedną niech jedna będzie nasza miłość mówił abp Piszcz. Przypomniał, że wolność i niepodległość są kosztowne. Obok mogił żołnierzy trzeba wspomnieć cierpienie ludzi w obozach koncentracyjnych, łagrach, za to tylko, że byli Polakami. W tym kontekście emerytowany metropolita warmiński nawiązał do słów Cypriana Kamila Norwida: Unicestwić żadnego narodu nikt nie podoła bez współdziałania obywateli tegoż narodu. Stwierdził, że Polska mogła być unicestwiona rękami samych Polaków, gdyby ich miłość przerodziła się w nienawiść. Tak się nie stało. Mimo głodu, tortur w czasach trudnych miłość trwała, kazała być wiernym Ojczyźnie. ks. mb OPOLE Prawno-etyczne aspekty prześladowania chrześcijan w kontekście rezolucji Unii Europejskiej to temat konferencji jaka odbyła się na Uniwersytecie Opolskim 8 listopada. Jej uczestnicy zastanawiali się, w jaki sposób naruszana i chroniona jest dziś wolność religijna. To już drugie ogólnopolskie sympozjum poświęcone temu zagadnieniu. Prof. Stanisław Leszek Stadniczeńko z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego przypomniał, że już Karta Narodów Zjednoczonych z 1945 r. jednoznacznie określa fundamentalne prawa każdego człowieka, a wśród nich prawo do wolności myśli, religii i sumienia. Uczony zaznaczył jednak, że problemu prześladowań na tle religijnym nie da się zamknąć w debacie nt. prawnych regulacji. Fundamentem jest to, żebym ja szanował godność drugiego człowieka. Kiedy to czynię, szanuję również jego wolność i prawa mówił. Zagadnieniu wolności religijnej jako fundamentu dialogu ekumenicznego przyjrzał się dziekan Wydziału Teologicznego UO ks. prof. Stanisław Rabiej. Zauważył, że właściwe rozumienie wolności religijnej musi dopuszczać możliwość niewyznawania żadnej religii. Ks. Rabiej odwołując się do słów Benedykta XVI powiedział, że dialog międzykulturowy wymaga zawieszenia własnej wiary, aby móc najpierw zobaczyć dobro drugiego człowieka i uszanować jego godność. Ten punkt wyjścia może ułatwić spotkanie ludzi mieszkających na tym samym terenie, ale wyznających inną religię zaznaczył duchowny. Dziekan Wydziału Teologicznego zwrócił uwagę, że świadectwo męczeństwa chrześcijan, którzy oddali własne życie za wiarę, również jest głosem w tym dialogu. W oczach wyznawców innych religii jest to czytelny znak przywiązania do chrześcijaństwa, w którym nawet życie jest wartością drugorzędną zauważył ks. Rabiej. O wolności religijnej jako szczególnym prawie człowieka mówił wystąpieniu prof. Marek Piechowiak z warszawskiej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. łw PELPLIN Spotkanie formacyjno-dokształcające dla ok. trzystu doradców życia rodzinnego odbyło się 13 listopada w Pelplinie.

15 Mszę św. z tej okazji odprawił w bazylice katedralnej bp Jan Bernard Szlaga. Doradcom życia rodzinnego z parafialnych poradni wyraził wdzięczność, że służą nie tylko rodzinom, ale także wspierają duszpasterzy, dzieląc się swoją wiedzą fachową, medyczną, psychologiczną i socjologiczną. Służycie wartościami, co jest bardzo istotne podkreślił biskup pelpliński Homilię wygłosił diecezjalny duszpasterz rodzin ks. dr Sławomir Ałaszewski. Mówiąc o tym, co zagroża rodzinom, zwrócił uwagę na problem rozbudzanego seksualizmu. Jego zdaniem świat ma pewną obsesję na punkcie szukania seksualizmu wszędzie, dlatego, jak stwierdził tym cenniejsze są osoby, które świadczą o pięknie intymności małżeńskiej i pięknie tego, co Pan Bogu stworzył. Dziękował za otwarcie i oddanie w tej posłudze. Po Mszy św. odbyła się konferencja pt. Natura projektem Boga i spotkanie z Stojgniewem Paluszewskim, diecezjalnym doradcą życia rodzinnego diecezji bydgoskiej. ks. is PŁOCK Spowiednik ma formować sumienie mówił bp Piotr Libera 8 listopada podczas Mszy św. w rocznicę poświęcenia katedry płockiej. Uczestniczyli w niej m.in. księża spowiednicy, posługujący w katedrze i Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. Jest ich około 40. Ordynariusz przekazał także katedrze relikwie bł. Jana Pawła II. Współczesny kontekst społeczno-kulturalny nie sprzyja kształtowaniu prawego sumienia powiedział bp Libera. Rozmyte zostały granice między złem i dobrem. W konsekwencji u wielu ludzi zostaje osłabione indywidualne poczucie grzechu. Hierarcha zauważył, że niektórzy wręcz otwarcie chwalą zachowania, które rażąco naruszają zasadniczy porządek rzeczy ustanowiony przez Boga. A znaczną część społeczeństwa polskiego dotknęło zagubienie moralne. Jednak te trudności powinny jego zdaniem skłaniać spowiedników do okazywania jeszcze większej troski pasterskiej penitentom. Posługę spowiedzi należy traktować jako moment szczególnie doniosły, który łączy w sobie nauczanie Kościoła i modlitwę mówił bp Libera. eg POZNAŃ O modlitwę w intencji chrześcijan dyskryminowanych i prześladowanych na świecie zaapelował abp Stanisław Gądecki w niedzielę 13 listopada, podczas Mszy św. celebrowanej w katedrze w Poznaniu z okazji III Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym. Metropolita poznański zauważył, że Kościół cierpi od początku swego istnienia. Dotąd za wiarę zginęło 70 mln chrześcijan i liczba ta wciąż wzrasta. Abp Gądecki podkreślił, że tylko w XX w. zginęło 45 mln wyznawców Chrystusa, a co roku ginie ich 70 tys. Statystycznie co trzy minuty ginie jeden chrześcijanin stwierdził wiceprzewodniczący KEP. Nawiązując do intencji tegorocznego Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym, zauważył, że sytuacja chrześcijan w najmłodszym państwie na świecie, które podzieliło się na Sudan Północny i Południowy, jest bardzo trudna. Zaapelował o udzielenie im wsparcia modlitewnego i finansowego za pośrednictwem polskiej sekcji organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie. msz PRZEMYŚL Żyjemy w czasie, kiedy bardzo mocno działa antykościół i ogólnie jest dużo tego nastawienia anty mówił 6 listopada w Krośnie abp Józef Michalik w kazaniu wygłoszonym na zakończenie Podkarpackiego Forum Charyzmatycznego. Przewodniczący Episkopatu podkreślił, że na temat Kościoła tworzy się wiele kłamliwych teorii. Zarobki Kościoła, pieniądze, na które jest rzekomo tak łakomy albo podatki, których rzekomo nie płaci to wszystko nieprawda. Wypadek biskupa, przez którego jakiś policjant poszedł do więzienia też jest nieprawdą. To są różne historie. Przecież nikogo nie wsadzają do więzienia za niegrzeczność mówił metropolita przemyski. Wskazując uczestnikom spotkania kierunki działania, przewodniczący KEP doradzał pokorę i jedność z Kościołem. Polemizował również z wypowiedziami krytycznymi wobec przełożonych zakonnych ks. Adama Bonieckiego, którzy nakazali mu ograniczenie kontaktów z mediami. Gdy mu przełożony cofa jurysdykcję, to go dziennikarze będą bronić. Bo musi być znak, że prześladowany jestem, bo mnie zmuszają do posłuszeństwa zakonnego mówił arcybiskup. Zaznaczył, że posłuszeństwo polega na zjednoczeniu woli danego człowieka z wolą przełożonego. Przewodniczący Episkopatu Polski krytycznie odniósł się wobec intronizacji Chrystusa na króla Polski. Nie można upolityczniać tak wielkiej idei, jaką jest panowanie Chrystusa. On powiedział: królestwo moje nie jest z tego świata, w was jest, o to się troszczcie mówił abp Michalik. Przestrzegał przed osobami, które mówią o prywatnych objawieniach, gdyż nawet papieżowi nie wolno ogłosić jakiegoś dogmatu bez konsultacji z Kościołem. Zauważył, że charyzmatycy blisko współpracują z Duchem Świętym, ale są też narażeni na działania Złego. Ostrożnie z egzorcyzmami. One są potrzebne, ale szatan chce wmówić nam, że on we wszystkim ma władzę powiedział abp Michalik. Przestrzegał przed pesymistycznym spojrzeniem na świat zewnętrzny i dzieła materialne. Co Bóg stworzył jest dobre. Nawet niedoskonałości, choroba mogą być w Bożym planie ważne mówił. Podkarpackie Forum Charyzmatyczne miało formę rekolekcji ewangelizacyjnych. Prowadzili je członkowie zespołu Mocni w Duchu z Łodzi. Z konferencjami wystąpili: egzorcysta ks. prałat Marian Rajchel, koordynator Odnowy w Duchu Świętym w archidiecezji przemyskiej ks. Marek Wasąg, diecezjalny duszpasterz rodzin ks. Marek Machała oraz jezuita o. Remigiusz Recław. pab PRZEMYSKO-WARSZAWSKA ARCHIDIECEZJA GRECKO-KATOLICKA 9-11 listopada w Lublinie odbyło się spotkanie duchownych i katechetów archidiecezji przemysko-warszaw- Z DIECEZJI 15

16 Z DIECEZJI 16 skiej Kościoła greckokatolickiego. Zaprezentowany został nowy katechizm Chrystus nasza Pascha, były też omawiane kwestie związane z nową ewangelizacją. Abp Jan Martyniak, metropolita przemysko-warszawski powiedział KAI, że Kościół na świecie bardzo chętnie przyswaja nowe hasła dotyczące ewangelizacji, ale istnieje zagrożenie, że staną się one pustymi sloganami. Ojciec Święty mówi jakieś hasło i ono potem odmieniane jest we wszystkich językach przez wszystkie przypadki, ale często stoi za tym zbyt mała treść. Znów będą te same kazania i te same sposoby, jeszcze wprowadzi się nowy program na parafii. Tu nie o to chodzi. Każdy musi się sam ewangelizować, aby mógł potem ewangelizować innych, bo nawet najpiękniejsze kazania dzisiaj nikogo nie przyciągają stwierdził. pab RADOM Grupa alumnów seminarium duchownego w Radomiu udała się 13 listopada do parafii w diecezji radomskiej, aby przybliżać wiernym codzienne życie kleryckie. Tego dnia obchodzona była tzw. niedziela seminaryjna, której celem jest również promocja Towarzystwa Przyjaciół Wyższego Seminarium Duchownego, skupiającego ponad 1,3 tys. osób, rodzin i stowarzyszeń. Wicerektor seminarium ks. Jacek Mizak podkreślił, że w ostatnim czasie coraz częściej do seminarium wstępują mężczyźni po studiach lub z doświadczeniem pracy zawodowej. Wierni, którzy słuchają świadectw alumnów zdają sobie sprawę, że na wezwanie Chrystusa można odpowiedzieć na każdym etapie życia. Nie jest za późno, nawet jeśli ktoś jest po studiach. Przykładem nasze seminarium, gdzie formację seminaryjną rozpoczął m.in. doktor historii powiedział ks. Mizak. rm RZESZÓW W ośrodku Caritas w Myczkowcach odbyło się spotkanie rodzin wielodzietnych. Tym razem na trzydniowe rekolekcje połączone z wypoczynkiem przyjechały rodziny z dekanatu tyczyńskiego i parafii Rzeszowa. 24 małżeństwa wraz z dziećmi dzieliły się swoimi spostrzeżeniami o funkcjonowaniu rodzin wielodzietnych we współczesnym świecie. Odwiedził je biskup Kazimierz Górny, który przewodniczył Eucharystii i udzielił rodzinom błogosławieństwa. W homilii przypomniał rodzicom warunki, jakie winni spełnić, by wychować dobrze swoje dzieci. Jednym z nich jest autorytet moralny podkreślił. Na zakończenie spotkania wszystkie rodziny zostały zaopatrzone w artykuły żywnościowe, szkolne, środki czystości, odzież. ik SANDOMIERZ Nowy Statut Księdza Emeryta Diecezji Sandomierskiej podpisany 7 listopada przez ordynariusza sandomierskiego przewiduje możliwość przejścia na emeryturę przez kapłana, który osiągnął wiek 65 lat. Dotyczy to zwłaszcza tych księży, którzy ze względu na zły stan zdrowia poświadczony przez lekarzy nie mogą wypełniać swoich obowiązków duszpasterskich. Dokument, który ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2012 r. określa dokładnie m.in. uposażenie i świadczenia emerytalne. Zdaniem bp. Krzysztofa Nitkiewicza, przejście księdza na emeryturę nie oznacza zaniechania pełnienia przez niego kapłańskiej posługi. W parafiach diecezji sandomierskiej istnieje bowiem potrzeba większej troski o stałe sprawowanie sakramentu pokuty, także poza godzinami nabożeństw. Liczni duszpasterze poszukują doraźnej lub stałej pomocy czy okazjonalnych zastępstw. Te zadania z wielkim pożytkiem mogliby podejmować księża emeryci, którym nie stałby na przeszkodzie podeszły wiek czy słabe zdrowie wyjaśnił bp Nitkiewicz. Podpisany przez sandomierskiego hierarchę dokument jest wynikiem jego konsultacji i wysłuchania głosu Rady Kapłańskiej, Kolegium Konsultorów i księży dziekanów. apis SOSNOWIEC Hasła antyklerykalne, których realizacja poprawiłaby rzekomo kondycję, także gospodarczą, naszego kraju to populizm! mówił bp Grzegorz Kaszak 11 listopada w sosnowieckiej katedrze. Przewodniczył on Mszy za Ojczyznę z udziałem m.in. przedstawicieli władz miasta, samorządu oraz młodzieży ze Związku Strzeleckiego Strzelec. Znaleźliśmy się w kryzysie: wzrasta bezrobocie, a co za tym idzie bieda wśród ludzi. W środkach masowego przekazu niczym refren słyszymy: to jeszcze nie koniec podwyżek powiedział w kazaniu bp Kaszak. Na tle tej trudnej sytuacji społeczno-gospodarczej kontynuował pojawiają się znane skądinąd hasła, że poprawa warunków bytowania obywateli RP dokona się dzięki antyklerykalizmowi i wrogości wobec Kościoła co przejawia się w hasłach ograniczenia jego działalności. Wystarczy chociażby wspomnieć o zakusach wyrzucenia lekcji religii ze szkół, czy też wprowadzenia nowych podatków wyliczał kaznodzieja. Jego zdaniem działalność ta ma m.in. uczynić z polskich księży grupę społeczną, z którą należy walczyć. Walka z polskim duchowieństwem to jest dopiero wojna polsko-polska. A o wojnie Polaka z Polakiem słyszymy, że jest złem, i że dla dobra Ojczyzny trzeba jej unikać mówił hierarcha. kjk SZCZECIN KAMIEŃ Metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga, a także delegacja z bazyliki św. Jana Chrziciela w Szczecinie udali się do austriackiego Dornbirn, gdzie 13 listopada został ogłoszony nowym błogosławionym męczennikiem za wiarę ks. Karol Lampert. Austriacki duchowny stracony w 1944 r., wcześniej posługiwał niespełna dwa lata w parafii pw. św. Jana Chrziciela, a także był kapelanem Szpitala św. Karola Boromeusza w Szczecinie. Do tego miasta został zesłany tłumaczy ks. Aleksander Ziejewski, proboszcz bazyliki św. Jana Chrzciciela. Ks. Karol Lampert trzykrotnie był aresztowany i osadzony w niemieckich

17 obozach koncentracyjnych. Po niespełna dwuletnim pobycie w Szczecinie, kolejny raz trafił do więzienia w ramach akcji Fall Stettin. Wyrok śmierci wykonano w Halle w 1944 roku. Nigdy nie zgodził się z systemem, który zniewalał ludzi. Przed śmiercią pięknie powiedział, że chciałby doczekać upadku systemu hitlerowskiego, ale jeśli taka jest wola Boga, to chętnie umrze za sprawę już teraz cytuje ks. Ziejewski. Diecezjalne dziękczynienie za beatyfikację odbędzie się 26 listopada. pk ŚWIDNICA Benedykt XVI 9 listopada podczas audiencji ogólnej w Watykanie pozdrowił wiernych diecezji świdnickiej z jej biskupami. Zwracając się do Polaków papież powiedział: Witam i pozdrawiam polskich pielgrzymów, a szczególnie wiernych z Świdnicy z biskupami, kapitułą katedralną z okazji 10-lecia utworzenia diecezji. Jednoczę się z wami w dziękczynieniu i zawierzam was opiece błogosławionych patronów: Jana Pawła II i Gerharda Hirschweldera. Wszystkim tu obecnym niech Bóg błogosławi. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Wśród pielgrzymów z Polski byli m. in. bp Ignacy Dec, ordynariusz diecezji świdnickiej, jej biskup pomocniczy bp Adam Bałabuch, członkowie kapituły katedralnej, biskup siedlecki Zbigniew Kiernikowski oraz członkowie rodzin, których bliscy zginęli w katastrofie smoleńskiej w 2010 r. tom, st WARSZAWA Około 30 osób z Krucjaty Młodych oraz obrońców życia, którzy zwołali się za pośrednictwem Facebooka pikietowało 9 listopada pod warszawskim Szpitalem Bielańskim przeciwko dokonywanym tam aborcjom na dzieciach z zespołem Downa. Ogłoszone niedawno Sprawozdanie Rady Ministrów potwierdziło okrutną prawdę napisali w ulotce organizatorzy pikiety. W Polsce z roku na rok zabija się coraz więcej chorych dzieci. W 2009 roku było ich 510, w 2010 roku 614. Ordynator Oddziału Ginekologiczno Położniczego Romuald Dębski przyznał niedawno, że do Szpitala Bielańskiego przyjeżdżają kobiety z całej Polski, gdyż szpital ten oferuje się zabijać chore dzieci, w tym również dzieci z zespołem Downa. Misją i zadaniem lekarzy, a także szpitali, jest ratowanie ludzkiego życia, a szczególną troską powinno się otaczać dzieci chore. W Szpitalu Bielańskim leczy się je na Oddziale Pediatrycznym i Neonatologicznym, a zabija na Oddziale Ginekologiczno Położniczym. Przychodzimy tu dziś, by stanąć po stronie najsłabszych. im Inicjatorzy listu w sprawie ks. Adama Bonieckiego spotkali się 11 listopada w Warszawie z prowincjałem Zgromadzenia Księży Marianów, ks. Pawłem Naumowiczem MIC dowiedziała się KAI. Przekazali ks. Naumowiczowi list wraz z podpisami 7860 sygnatariuszy. Publikujemy pełny tekst listu: Wspólnie w sprawie ks. Adama Bonieckiego, przez wzgląd na dobro Kościoła Z wielkim smutkiem, niedowierzaniem i niepokojem przyjęliśmy decyzję przełożonych ks. Adama Bonieckiego ograniczającą jego wypowiedzi publiczne. Dla budowania kultury dialogu i porozumienia warto, abyśmy pamiętali słowa modlitwy bł. Jana Pawła II: Aby szukać prawdy i krzewić ją łagodnie i z miłością, w przekonaniu, że prawda nie inaczej się narzuca, jak tylko mocą samej prawdy (12 marca 2000 r., w ramach rachunku sumienia Kościoła). Działając niezgodnie z tym duchem wzmacnia się w ludziach fałszywy obraz Kościoła, przedkładającego posłuszeństwo i zniewolenie nad moc prawdy, odpowiedzialności i słowa. Wprowadzony zakaz, który nie został publicznie uzasadniony, zranił wielu katolików, chrześcijan i osoby dobrej woli, które z poglądami ks. Adama mogą się w większym lub mniejszym stopniu identyfikować, ale zawsze pragną poznawać jego opinię w różnych ważnych sprawach. Ksiądz Boniecki jest przewodnikiem dla bardzo wielu, również młodych, mozolnie poszukujących Boga w swoim życiu, stawiających pytania, na które nie ma łatwych odpowiedzi, chcących zgodnie z przykazaniem miłości budować przestrzeń, w której jest miejsce i szacunek dla każdego człowieka. Głos ten zabieramy ze względu na dobro naszego Kościoła, który współtworzymy i który kochamy. Dlatego zwracamy się z apelem do przełożonego Prowincji, ks. Pawła Naumowicza MIC, o uwzględnienie naszego głosu i zmianę swojej decyzji. Zarząd KIK Warszawa Miesięcznik Więź Miesięcznik Znak Tygodnik Powszechny Kwartalnik Kontakt Prymas-Senior kard. Józef Glemp przewodniczył 12 listopada w Świątyni Opatrzności Bożej Mszy św. dziękczynnej za udane lądowanie Boeinga 767 w dniu Wszystkich Świętych. Wzięła w niej udział załoga samolotu z kpt. Tadeuszem Wroną, pasażerowie szczęśliwie zakończonego lotu i pracownicy PLL LOT z rodzinami. Wraz z prymasem liturgię koncelebrowali: ks. Paweł Gwiazda, proboszcz parafii Bożej Opatrzności na Wilanowie oraz o. Piotr Chyła, redemptorysta, jeden z pasażerów lotu. W homilii kard. Glemp postawił pytanie o rolę Boga w wydarzeniu, które miało tak szczęśliwy finał. Jedni mówił kaznodzieja będą w tym widzieć wyraźną Bożą interwencję, inni uważać będą to za szczególny wypadek i dostrzegą w tym decydującą rolę człowieka. Problem jest istotny dla wierzących. Ludzie bowiem mogą ustalić przyczyny wywołane pogodą, właściwościami technicznymi maszyny, czy błędem ludzkim mówił kard. Glemp dodając, że nigdy nie ma pewności na ile człowiekowi pomagał Bóg, wpierając umysł i ręce pilota. Ufamy, że Bóg wysłuchuje modlitw, gdy je do Niego zanosimy podkreślił prymas-senior. Przypomniał trzy największe katastrofy w dziejach Polski: w 1987, 2008 i 2010, z których nikt nie ocalał. Czy ci, którzy byli na pokładzie myśleli, że za parę sekund staną przed Bogiem, czy też że zapadną się w dziurę nicości? pytał kaznodzieja. Ale przecież Z DIECEZJI 17

18 Z DIECEZJI 18 takiej dziury nie ma odpowiedział z przekonaniem. Podkreślił wspaniałą postawę pilota i załogi. Bóg nie jest ich rywalem i nie odbiera zasług ludziom stwierdził. gp Wielu polskich misjonarzy przyniosło naszemu ludowi Dobrą Nowinę o Chrystusie, natomiast dzisiaj my ofiarujemy wam naszą krew powiedział bp Macram Gassis podczas Mszy św., sprawowanej 13 listopada w bazylice Świętego Krzyża w Warszawie. Ordynariusz diecezji El Obeid w środkowym Sudanie podkreślił, że Kościół ma obowiązek potępiać eksterminację całych grup etnicznych, a do takiej dojść może w Sudanie, gdzie prześladowana jest ludność Nuba. Eucharystii transmitowanej przez program pierwszy Polskiego Radia przewodniczył ks. Waldemar Cisło, dyrektor polskiej sekcji Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie. Bp Gassis poinformował, że reżim w Chartumie zgromadził ok. 50 tys. żołnierzy, by siłą podporządkować Nuba. Dochodzi do tortur, gwałtów, zabójstw, a także bombardowań ludności cywilnej. Ostrzegam społeczność międzynarodową, że kiedy Nubijczykom skończą się niewielkie zapasy jedzenia, jakie zdołali zmagazynować, doświadczą takiego samego tragicznego głodu, jaki jest dzisiaj przeżywany w Somalii i Północnej Kenii mówił hierarcha. rl WARSZAWA-PRAGA Historia pokazuje, że wszystkie ideologie zwalczające Kościół wcześniej czy później upadły. Zostało po nich jedynie niechlubne wspomnienie, a Kościół nadal istnieje głosząc Ewangelię powiedział abp Henryk Hoser 6 listopada, podczas uroczystości konsekracji kościoła pw. św. Karola Boromeusza na warszawskim Wawrze. Za bł. papieżem Janem XXIII abp Hoser powiedział, że Kościół jest nauczycielką i matką. Nauczycieli się szanuje, a matkę się kocha i tego Kościół Chrystusowy wymaga od swoich wiernych, od swoich synów i córek podkreślił hierarcha. Cytując prymasa Stefana Wyszyńskiego, powiedział: Prawo do krytykowania Kościoła ma ten, kto sobie dla Niego ręce po łokcie urobił. Niestety, jak wynika z badań socjologiczno-religijnych większość wiernych w Kościele w Polsce jest bierna zauważył abp Hoser. Jego zdaniem, właśnie ten brak znajomości Kościoła i jego niezrozumienie sprawia, że katolicy tak łatwo się przyłączają się do tych, którzy nie tylko Kościół krytykują, ale nawet go zwalczają. Za tymi postawami kryje się często niepokój sumienia i wewnętrzne zagubienie powiedział biskup warszawsko-praski. Dlatego mamy się modlić za tych, którzy nas zwalczają, prześladują, oczerniają, a nawet za tych, którzy nas obmawiają, bo choć oni nie są w stanie zniszczyć Kościoła, którego fundamentem jest Bóg, to szkodzą sami sobie, będąc zagrożeni grzechem przeciwko Duchowi Świętemu tłumaczył abp Hoser. mag WŁOCŁAWEK Benedykt XVI przekazał na ręce biskupa włocławskiego Wiesława Meringa specjalny dar dla katedry we Włocławku. Z racji zakończenia jubileuszu 600-lecia jej konsekracji papież ofiarował kielich mszalny z pateną. W towarzyszącym temu darowi liście z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej czytamy, że papież bardzo dziękuje za informację o kończących się obchodach Jubileuszu 600-lecia konsekracji katedry włocławskiej i duchowych owocach, którymi to wydarzenie wzbogaciło życie duszpasterskie diecezji. W liście podpisanym przez Substytuta Sekretariatu Stanu abp. Angelo Becciu podkreślono, że papieski kielich mszalny ofiarowany na prośbę bp. Wiesława Meringa upamiętni wspomniany jubileusz i będzie znakiem jedności między diecezją włocławską a Następcą Świętego Piotra. ks.an WROCŁAW Mszą świętą sprawowaną w intencji Ojczyzny przez abp. Mariana Gołębiewskiego w kościele garnizonowym pw. św. Elżbiety przy wrocławskim Rynku, rozpoczęły się główne uroczystości związane z rocznicą Odzyskania Niepodległości. W homilii metropolita wrocławski zachęcał licznie zgromadzonych w świątyni mieszkańców do odważnego podejmowania odpowiedzialności za losy Ojczyzny. To od nas zależy, czy Polska będzie silna ekonomicznie i mocna wartościami nieprzemijającymi stwierdził kaznodzieja. Po zakończeniu Mszy św. kilka tysięcy wrocławian, w tym setki uczniów przystrojonych w biało-czerwone stroje lub przebranych za postacie sławnych Polaków przeszło ulicami Starego Miasta w Radosnej Paradzie Niepodległości. Poprowadził ją Józef Piłsudski, w którego postać wcielił się wrocławski aktor Stanisław Melski. xjs ZIELONA GÓRA GORZÓW Nie możemy rezygnować z walki o więź miłości, przebaczenia i solidarnej współpracy w naszej Ojczyźnie mówił bp pomocniczy diecezji zielonogórsko gorzowskiej Paweł Socha podczas uroczystej Mszy św. za Ojczyznę 11 listopada, w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim. Obszerną część kazania poświęcił obecnej sytuacji w Polsce. Stwierdził, że celem niektórych mediów jest sianie zła oraz malowanie wszystkiego na czarno. Ma się wrażenie, że postęp kulturowy i nowoczesność polega na barbarzyństwie. Ukazuje się, że nie ma ludzi dobrych. Niektóre partie czy organizacje pozarządowe, nastawiają wrogo kobiety do mężczyzn, mężczyzn do kobiet, rodziców do dzieci i dzieci do rodziców. Nagłaśniane są zdarzenia, które się pojawiają, ale nie są regułą, tylko wyjątkami, natomiast media sugerują, że są normą. To samo dotyczy nauczycieli, lekarzy czy duchownych. Jest to tragiczna sytuacja stwierdził kapłan. Zaapelował o wzajemne przebaczenie i solidarną współpracę dla dobra Ojczyzny. My ich nie nienawidzimy, my ich wszystkich kochamy zapewniał. wm

19 Audiencja generalna, 9 listopada 2011 Benedykt XVI: Bóg i Jego wola w centrum życia chrześcijanina Drodzy bracia i siostry! W minionych katechezach rozważaliśmy niektóre psalmy, typowe przykłady różnych rodzajów modlitwy: lamentacji, zaufania, uwielbienia. W dzisiejszej katechezie, chciałbym się zatrzymać na psalmie 119, zgodnie z tradycją żydowską, 118 według tradycji grecko-łacińskiej. Jest to psalm bardzo szczególny, wyjątkowy. Przede wszystkim ze względu na swą długość: składa się z 176 wierszy, podzielony na 22 zwrotek o ośmiu wersetach każda. Następnie wyróżnia się on akrostychem alfabetycznym jest zbudowany według alfabetu hebrajskiego, który składa się z 22 liter. Każda strofa odpowiada jednej literze tego alfabetu i tą literą rozpoczyna się pierwsze słowo ośmiu wersów zwrotki. Chodzi o oryginalną i bardzo trudną konstrukcję literacką, w której autor psalmu musiał ujawnić wszystkie swoje umiejętności. Jednakże najważniejsza jest dla nas tematyka centralna tego psalmu: jest to imponujący i uroczysty kantyk na temat Bożej Tory, to znaczy Jego prawa termin, który w znaczeniu najszerszym i najbardziej wyczerpującym powinien być rozumiany jako nauczanie, edukacja, dyrektywy życia. Tora jest objawieniem, jest Słowem Bożym, które stanowi wyzwanie dla człowieka i powoduje jego reakcję ufnego posłuszeństwa i wielkodusznej miłości. Cały psalm przeniknięty jest umiłowaniem Słowa Bożego: wielbi on jego piękno, moc zbawczą, zdolność do dawania radości i życia. Jest tak dlatego, gdyż Boże prawo nie jest ciężkim jarzmem niewoli, lecz darem łaski, który czyni wolnymi i prowadzi do szczęścia. Będę się radował z Twych ustaw: słów Twoich nie zapomnę (w. 16) mówi psalmista, a następnie: Prowadź mię ścieżką Twoich przykazań, bo ja się nimi raduję (w. 35); i znowu: Jakże miłuję Prawo Twoje: przez cały dzień nad nim rozmyślam (w. 97). Prawo Pańskie, Słowo Boże jest centrum życia modlącego się człowieka. W nim on znajduje pociechę, staje się ono przedmiotem jego rozmyślania, zachowuje je w swoim sercu: W sercu swym przechowuję Twą mowę, by nie grzeszyć przeciw Tobie (w. 11), to właśnie jest sekretem szczęścia psalmisty. Następnie: Zuchwali knują przeciw mnie podstępy, ja całym sercem strzegę Twych postanowień (w. 69). Wierność psalmisty rodzi się ze słuchania Słowa, z zachowania go w swym wnętrzu, z rozważania go i umiłowania właśnie tak, jak Maryja, która zachowywała i rozważała w swoim sercu skierowane do niej słowa i cudowne wydarzenia, w których objawiał się Bóg, domagając się aktu wiary (por. Łk 2,19.51). Jeśli nasz psalm rozpoczyna się proklamowaniem w pierwszych wersetach błogosławionymi tych, którzy postępują według Prawa Pańskiego (w. 1b) i tych, którzy zachowują Jego upomnienia (w. 2a), to raz jeszcze Dziewica Maryja prowadzi do pełni idealną, opisaną przez psalmistę, postać wierzącego. To Ona jest bowiem tą prawdziwą błogosławioną, jak ją ogłosiła Elżbieta, ponieważ uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Jej od Pana (Łk 1,45). To właśnie o Niej i Jej wierze zaświadcza sam Jezus, kiedy kobiecie, która zawołała: Błogosławione łono, które Cię nosiło odpowiada: Owszem, ale przecież błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je (Łk 11, 27-28). Oczywiście, Maryja jest błogosławiona, ponieważ jej łono nosiło Zbawiciela, ale nade wszystko dlatego, że przyjęła Bożą zapowiedź, była troskliwą i kochającą opiekunką jego Słowa. Psalm 119 cały się zatem przeplata wokół tego Słowa życia i szczęścia. Choć jego głównym tematem jest Słowo i Prawo Pańskie, to oprócz tych terminów występują w niemal wszystkich wierszach ich synonimy, takie jak przykazania, ustawy, polecenia, nauka, obietnica, wyroki ; a następnie wiele związanych z nimi czasowników, jak przestrzegać, zachowywać, zrozumieć, poznać, pokochać, medytować, żyć. Cały alfabet wije się poprzez 22 wersety tego psalmu, a także całe słownictwo ufnej relacji człowieka wierzącego z Bogiem. Odnajdujemy tu uwielbienie, dziękczynienie, zaufanie, ale również błaganie i lament, jednakże nieustannie przepojone pewnością Bożej łaski i mocy Słowa Bożego. Również wiersze głównie naznaczone bólem i poczuciem ciemności pozostają otwarte na nadzieję i są przepojone wiarą. Przylgnęła do prochu moja dusza: Przywróć mi życie według Twego słowa! (w. 25) modli się psalmista z ufnością: Chociaż jestem jak bukłak wśród dymu, nie zapomniałem Twych ustaw (w. 83), to jego wołanie człowieka wierzącego. Jego wierność, choć poddana próbie czerpie swą siłę w Słowie Pana: bym mógł dać odpowiedź tym, którzy mnie znieważają, bo polegam na Twoich słowach (w. 42), mówi stanowczo. Także w obliczu niepokojącej perspektywy śmierci, polecenia Pana są jego punktem odniesienia i jego nadziei na zwycięstwo: Niemalże pokonaliby mnie na ziemi; ja zaś nie porzuciłem Twoich postanowień (w. 87). Boże Prawo, przedmiot żarliwej miłości psalmisty, i każdego człowieka wierzącego, jest źródłem życia. Pragnienie, aby je zrozumieć, obserwować, skierować ku niemu całą swą istotę jest charakterystyką człowieka sprawiedliwego i wiernego Panu, który nad nim rozmyśla dniem i nocą, jak mówi Psalm 1 (w. 2). Prawo Boże jest takim prawem, które należy przechowywać w sercu jak mówi znany tekst Szema Jisrael w Księdze Powtórzonego Prawa: Słuchaj, Izraelu... Niech słowa, które ci dziś przekazuję, trwają w twoim sercu. Wpoisz je swoim dzieciom i będziesz o nich mówił przebywając w domu, idąc drogą, kładąc się spać i wstając ze snu (Pwt 6, 4.6-7). Centrum egzystencji, prawo Boże, wymaga słuchania sercem, słuchania dokonywanego z posłuszeństwem nie służalczym, lecz synowskim, ufnym, świadomym. Słuchanie słowa WAT YKAN 19

20 WAT YKAN 20 Bożego jest osobistym spotkaniem z Panem życia, spotkaniem, które musi być przełożone na konkretne wybory i stać się drogą i pójściem za Chrystusem. Na pytanie, co zrobić, aby otrzymać życie wieczne, Jezus wskazuje drogę przestrzegania Prawa, ale wskazując co czynić, by ją doprowadzić do pełni: Jednego ci brakuje. Idź, sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną! (Mk 10,21 i paral.). Wypełnieniem Prawa jest pójście za Jezusem, Jego drogą i w Jego towarzystwie. Psalm 119 doprowadza nas więc do spotkania z Panem i ukierunkowuje nas ku Ewangelii. Jest w nim wiersz, nad którym chciałbym teraz się zatrzymać: wiersz 57: Panie, ty jesteś moim udziałem; przyrzekłem strzec słów Twoich. Także w innych psalmach psalmista mówi, że Pan jest jego udziałem, jego dziedzictwem: Pan częścią dziedzictwa i kielicha mego, mówi psalm 16 (w. 5a), Bóg jest skałą mego serca i moim dziedzictwem na wieki psalm 73 (w. 26 b), i znowu, w psalmie 142 jego autor woła do Boga: Ty jesteś moją ucieczką, udziałem moim w ziemi żyjących (w. 6b). Termin udział przywołuje wydarzenie rozdzielenia Ziemi Obiecanej wśród plemion Izraela, gdy lewitom nie została przypisana żadna część terytorium, ponieważ ich udziałem był sam Pan. Dwa teksty z Pięcioksięgu są pod tym względem jednoznaczne, używając interesującego nas terminu: Rzekł Pan do Aarona: «Nie będziesz miał dziedzictwa w ich kraju; nie otrzymasz również pośród nich żadnego przydziału ziemi; Ja jestem działem twoim i dziedzictwem twoim pośród Izraelitów», tak mówi Księga Liczb (18, 20) a Księga Powtórzonego Prawa przypomina: Dlatego Lewi nie ma działu ani dziedzictwa wśród swoich braci, gdyż dziedzictwem jego jest Pan, jak powiedział do niego Pan, Bóg twój (Pwt 10,9, por. Pwt 18,2; Joz 13,33; Ez 44,28). Kapłani należący do pokolenia Lewiego, nie mogli być właścicielami ziemskimi w kraju, który Bóg dał w dziedzictwo swemu ludowi, wypełniając obietnicę daną Abrahamowi (por. Rdz 12,1 do 7). Posiadanie ziemi, kluczowy element stabilności i szans na przeżycie było znakiem błogosławieństwa, ponieważ oznaczało możliwość budowy domu, wychowywania w nim dzieci, uprawiania pól i życia z płodów ziemi. A zatem lewici, pośrednicy sacrum i Bożego błogosławieństwa, nie mogli posiadać, tak jak inni Żydzi, tego zewnętrznego znaku błogosławieństwa i tego źródła utrzymania. Całkowicie oddani Panu muszą żyć jedynie Nim, powierzając się Jego troskliwej miłości i hojności braci, nie mając dziedzictwa, ponieważ Bóg jest ich dziedzictwem, Bóg jest ich ziemią, która pozwala im żyć w pełni. A teraz człowiek modlący się psalmem 119 tę rzeczywistość odnosi do siebie: Panie, ty jesteś moim udziałem. Jego miłość do Boga i Jego Słowa doprowadziły go do radykalnego wyboru, aby mieć Pana jako jedyne dobro i także, by zachować jego słowa jako cenny dar, cenniejszy od wszelkiego dziedzictwa, od wszelkiej własności ziemskiej. Nasz werset można tłumaczyć na dwa różne sposoby i można by tego również dokonać w następujący sposób: Moim działem, Panie, powiedziałem, jest strzeżenie Twoich słów. Te dwa tłumaczenia nie są sprzeczne, lecz wzajemnie się uzupełniają: psalmista mówi, że jego działem jest Pan, ale że także strzeżenie Słowa Bożego jest jego dziedzictwem, jak powie następnie w wierszu 111: Napomnienia Twoje są moim dziedzictwem na wieki, bo są radością mojego serca. To właśnie jest szczęściem psalmisty: jemu, tak jak lewitom, dano jako część dziedzictwa Słowo Boże. Drodzy bracia i siostry, te wersety mają wielkie znaczenie także dzisiaj dla nas wszystkich. Przede wszystkim dla kapłanów, powołanych do życia jedynie Panem i Jego Słowem, bez innego zabezpieczenia, mając Rompuy w Watykanie Aktualna sytuacja międzynarodowa oraz obrona praw człowieka znalazły się w centrum watykańskich rozmów przewodniczącego Rady Europejskiej. 12 listopada Hermana Van Rompuya przyjął papież, a następnie watykański sekretarz stanu kard. Tarcisio Bertone. Go jako jedyne dobro i jedyne źródło prawdziwego życia. W tym świetle możemy zrozumieć dobrowolny wybór bezżenności dla królestwa niebieskiego, który trzeba odkryć w jego pięknie i sile. Wersety te są również ważne dla wszystkich, Ludu Bożego należącego jedynie do Niego, królestwa kapłańskiego dla Pana (por. 1 P 2,9, Ap 1.6; 5.10), powołanego do radykalizmu Ewangelii, świadków życia, przyniesionego przez Chrystusa, nowego i ostatecznego Arcykapłana, który dał siebie w ofierze dla zbawienia świata (por. Hbr 2,17; 4,14-16; 5,5 10; 9,11 nn.). Pan i Jego Słowo: to jest nasza ziemia w której mamy żyć w jedności i radości. Pozwólmy więc, aby Pan wlał w nasze serca tę miłość dla Jego Słowa i dał nam, abyśmy zawsze w centrum naszego życia stawiali Jego i Jego świętą wolę. Prośmy, aby nasza modlitwa i całe nasze życie były oświecone Słowem Bożym, lampą dla naszych stóp i światłem na naszej ścieżce jak mówi psalm 119 (por. w. 105), aby nasze kroczenie było bezpieczne na ziemi ludzi. A Maryja, który przyjęła i zrodziła Słowo, niech nas prowadzi i pociesza, gwiazda zaranna, która wskazuje drogę szczęścia. Wówczas także my podobnie, jak ten, kto modli się w psalmie 16 będziemy mogli radować się niespodziewanymi darami Pana i niezasłużonym dziedzictwem, które nam przypadło w udziale: Pan częścią dziedzictwa i kielicha mego... Sznur mierniczy wyznaczył mi dział wspaniały i bardzo mi jest miłe to moje dziedzictwo (Ps 16,5.6). Dziękuję. tł. st Spotkanie Benedykta XVI z przewodniczącym Rady Europejskiej trwało około 20 minut. Rozmawiano po francusku, m.in. o wkładzie, jaki Kościół katolicki pragnie wnieść w działalność Unii Europejskiej. st