Centrum Rozwiązań Systemowych ul. Parkowa 46/1, Wrocław tel.: , fax:

Transkrypt

1 Centrum Rozwiązań Systemowych ul. Parkowa 46/1, Wrocław tel.: , fax: Szanowni Państwo Mamy zaszczyt zaprosić na serię szkoleń organizowanych przez Centrum Rozwiązań Systemowych w ramach projektu Promocja partycypacji i mediacji w zarządzaniu środowiskiem na obszarach Natura Szkolenia te obejmują szeroki zakres zagadnień przyrodniczych, prawnych i społecznych związanych z funkcjonowaniem obszarów Natura Szkolenia odbędą się w Publicznym Gimnazjum w Krempachach przy ul. Kamieniec 46. Dla uczestników szkoleń w ramach projektu zapewnione jest całodzienne wyżywienie (lunch i przerwy kawowe). Prowadzący zajęcia: mgr Patrycja Romaniuk - absolwentka 3-letniej specjalizacji z zakresu rozwiązywania konfliktów na Uniwersytecie Warszawskim, Szkoły Trenerów Stowarzyszenia Trenerów Organizacji Pozarządowych oraz licznych kursów związanych z tematyką zrównoważonego rozwoju i partycypacji społecznej. dr inż. Anna Dubel - specjalizuje się od ponad 10 lat w problemach zarządzania i ochrony środowiska. mgr inż. Krzysztof Dubel - specjalizuje się od ponad 3 lat w problemach zarządzania i gospodarki wodnej. dr Karolina Królikowska - od ponad 10 lat zajmuje się naukowymi i praktycznymi aspektami ochrony przyrody. Osoby zainteresowane udziałem w szkoleniach prosimy o kontakt: Krzysztof Dubel tel kdubel@crs.org.pl

2 N Harmonogram szkoleń I II III Temat szkolenia Sieć Natura 2000 wprowadzenie do tematu, możliwość gospodarowania na obszarach naturowych, wpływ różnych rodzajów inwestycji na siedliska i gatunki naturowe Prawa i obowiązki podmiotów zarządzających / będących właścicielami terenów objętych Naturą 2000 (wynikające z prawa polskiego i międzynarodowego) Instrumenty do zarządzania obszarami chronionymi, zwłaszcza obszarami Natura 2000 (oceny oddziaływania na środowisko, plany ochrony a plany zadań ochronnych, narzędzia finansowania, narzędzia informacyjne dostępne dla interesariuszy itp.) Termin IV Dostęp do informacji o środowisku (prawa i obowiązki) V Siedliska i gatunki naturowe występujące na danym obszarze (charakterystyka, występowanie, zagrożenia itp.) VI Zasady, metody i etapy tworzenia PZO VII VIII IX Proces konsultacji społecznych (procedury wynikające z przepisów, społeczne aspekty prowadzenia konsultacji, niezbędne elementy itp.) Dobre praktyki zarządzania i rozwiązywania konfliktów na obszarach chronionych w Polsce i Europie. Cykl życia konfliktu geneza, rodzaje, etapy, sposoby rozwiązywania itp. Podstawy prowadzenia mediacji i negocjacji w sytuacji konfliktu na obszarze chronionym

3 Sieć Natura 2000: podstawy prawne i geneza, ograniczenia i możliwości gospodarowania na obszarach Natura 2000 Szkolenie w zakresie podstaw funkcjonowania sieci Natura 2000 ma na celu przekazanie rzetelnej informacji o sieci Natura Uczestnikom posiadającym pewną wiedzę w tym zakresie, szkolenie pozwoli na poszerzenie, usystematyzowanie i ugruntowanie tej wiedzy. Prezentowany materiał zawiera praktyczne informacje dla osób i instytucji, które znajdują się w obszarze oddziaływania tej europejskiej sieci. Odwołania do studiów przypadku i dobrych praktyk w zakresie ochrony i możliwości gospodarowania na obszarach w zasięgu sieci pozwoli uczestnikom na zrozumienie ograniczeń, ale też możliwości jakie niesie ze sobą bliskość obszarów naturowych. 8:30 10:45 sieć Natura 2000: podstawy prawne, cel istnienia i geneza powstania sieci, zakazy, ograniczenia i możliwości gospodarowania na obszarach Natura 2000; przykłady dobrych praktyk i analiza studiów przypadków 11:00 13:15 wybrane rodzaje inwestycji z zakresu: ochrony przeciwpowodziowej, gospodarki wodnej, budownictwa, rolnictwa, i ich wpływ na środowisko; możliwości wykorzystywania kompensacji przyrodniczej; podstawy prawne w tym zakresie m.in.: ustawa o ochronie przyrody, ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. 14:00 15:30 ćwiczenia: praca w grupach nad zaproponowaniem sposobów gospodarowania, które byłyby dopuszczalne w konkretnej sytuacji, analiza studiów przypadków 15:45 17:15 prezentacje grup i podsumowanie wyników ćwiczenia; ewaluacja szkolenia, krótka prezentacja następnych szkoleń

4 Kompetencje instytucji zarządzających oraz prawa i obowiązki podmiotów będących właścicielami terenów objętych Naturą 2000 Dzięki szkoleniu uczestniczy pozyskają wiedzę o obowiązkach i kompetencjach organów odpowiedzialnych za zarządzanie na obszarach Natura 2000, podmiotów biorących udział w zarządzaniu oraz o prawach i obowiązkach podmiotów będących właścicielami terenów objętych Naturą Zostaną omówione regulacje prawne w zakresie prawa międzynarodowego, europejskiego i polskiego określające kompetencje, prawa i obowiązki tych podmiotów. W praktycznym wymierze szkolenia uczestnicy przećwiczą procedury załatwiania konkretnych spraw, które mogą dotyczyć właścicieli terenów w obszarze oddziaływana sieci Natura 2000, np. jak uzyskać decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach w ramach oceny habitatowej. 8:30 10:45 Podstawy prawne funkcjonowania podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie na obszarach Natura 2000 oraz podmiotów biorących udział w zarządzaniu ich prawa, obowiązki i kompetencje, na podstawie m.in. dyrektyw unijnych transponowanych do polskiego prawa, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko., specustawy przeciwpowodziowej, ustawy prawo wodne (m. n. pozwolenia wodnoprawne, odszkodowania za grunty zabrane przez wodę) 11:00 13:15 prawa i obowiązki podmiotów będących właścicielami terenów objętych Naturą :00 15:30 ćwiczenia dotyczące procedur załatwienia konkretnych spraw ( dyskusje lub/i gra z podziałem na role: uczestnicy wcielają się w role instytucji (mają na kartce rozpisane kompetencje) i petentów (mają na kartce rozpisane role, co mają załatwić) 15:45 17:15 kontynuacja ćwiczenia; podsumowanie; krótka prezentacja kolejnych szkoleń

5 Instrumenty zarządzania na obszarach Natura 2000 W ramach tego modułu szkolenia uczestnicy poznają instrumenty zarządzania na obszarach Natura W szczególności omówione i przedstawione na przykładach zostaną aspekty prawne i praktyczne związane z ocenami oddziaływania na obszary Natura 2000, planami ochrony i planami zadań ochronnych, kompensacjami przyrodniczymi. Przedstawione uczestnikom szkolenia zostaną możliwości finansowania działań na obszarach cennych przyrodniczo oraz dostępne narzędzia informatyczne i informacyjne dla osób zaangażowanych w zarządzanie, czy też interesujących się danym obszarem Natura :30 10:45 podstawy zarządzania; przegląd wybranych problemów zarządzania na obszarach Natura 2000 w Europie i w Polsce; przegląd instrumentów zarządzania na obszarach Natura 2000 w Polsce 11:00 13:15 jakie są podstawy prawne oraz cele stosowania wybranych instrumentów (oceny oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000, plany ochrony i plany zadań ochronnych, kompensacje przyrodnicze), kto i w jakich sytuacjach może lub powinien ich używać, kiedy zainteresowana strona będzie miała obowiązek zastosowania danego instrumentu to jak postępować w takich sytuacjach (etapy postepowania, instytucje zaangażowane); ćwiczenie/studium przypadku (praca w grupach gdzie uczestnicy na przykładach uczą się jak wygląda stosowanie danego instrumentu) 14:00 15:30 prezentacja narzędzi finansowania zarządzania na obszarach Natura 2000; kompensacje przyrodnicze (analiza studium przypadku) 15:45 17:15 prezentacja narzędzi informatycznych dostępnych dla interesariuszy; ewaluacja szkolenia, krótkie przedstawienie kolejnych szkoleń

6 Dostęp do informacji o środowisku Moduł ten dostarczy uczestnikom wiedzy i umiejętności dotyczących możliwości korzystania z informacji o środowisku. Przedstawione zostaną ramy prawne udostępniania informacji przez urzędy i instytucje, wskazane zostaną sposoby i źródła uzyskiwania informacji w sposób tradycyjny oraz elektroniczny wraz z podaniem terminów i opłat z tym związanych. Ponadto uczestnicy zapoznają się z wybranymi portalami środowiskowymi, na których zamieszczane informacje dotyczące różnych form ochrony przyrody, obowiązujących przepisów prawnych w zakresie środowiska, map itp. o. Szkolenie obejmować będzie wykłady i ćwiczenia. 8:30 10:45 Potrzeba dostępu do informacji. Rodzaje informacji o środowisku i jego ochronie. Podstawy prawne udostępniania informacji o środowisku na podstawie przepisów krajowych i UE omówienie m. in. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustawy o dostępie do informacji publicznych. 11:00 13:15 Rodzaje informacji o środowisku. Kto ma prawo dostępu do informacji o środowisku. Kto i kiedy ma obowiązek udostępnić informacje. Sposoby i źródła udostępniania informacji tradycyjne i elektroniczne. 14:00 15:30 Terminy i opłaty związane z wydawaniem informacji o środowisku. Portale internetowe udostępniające informacje o środowisku i jego ochronie (m. in. Geoportal, strony GDOŚ, Ekoportal itp.). 15:45 17:15 Ciąg dalszy przykładów udostępniania informacji w internecie ćwiczenia praktyczne. Podsumowanie szkolenia, pytania, dyskusja.

7 Siedliska i gatunki naturowe występujące na danym obszarze (charakterystyka, występowanie, zagrożenia) Celem szkolenia jest przedstawienie przyrodniczych aspektów gospodarowania na obszarach Natura Uczestnicy zapoznają się ze znaczeniem pojęcia siedliska i gatunki naturowe w rozumieniu Dyrektywy Ptasiej i Habitatowej oraz prawnymi wymogami dotyczącymi ich ochrony. Celem warsztatu będzie również samodzielne zidentyfikowanie przez uczestników potencjalnych zagrożeń i optymalnych metod ochrony dla wybranych gatunków i siedlisk na podstawie dostarczonej przez prowadzącego wiedzy na temat biologicznych podstaw ich funkcjonowania. Dzięki temu uczestnicy będa mieli mozliwość połączenia teoretycznej wiedzy z próbą praktycznego podejścia do ochrony przyrody, a co za tym idzie bedą mieli szansę lepiej zrozumieć wyzwania i problemy stojące przed osobami i instytucjami gospodarującymi na obszarach Natura :30 10:45 Przywitanie, wprowadzenie w cel warsztatu Wykład: Czym są siedliska i gatunki naturowe w rozumieniu Dyrektywy Habitatowej i Ptasiej? Przykłady (charakterystyka, występowanie, zagrożenia), prawne podstawy ochrony (siedliska i gatunki jako przedmiot ochrony na obszarze Natura 2000), znaczenie określenia dobry stan siedlisk i gatunków 11:00 13:15 Praca w grupach: Siedliska i gatunki na wybranych obszarach Natura 2000 oraz ich ochrona - określenie gatunków i siedlisk na podstawie Standardowych Formularzy Danych - zapoznanie się z wymogami ekologicznymi - identyfikacja zagrożeń i wskazanych metod ochrony 14:00 15:30 W: Naukowe podstawy ochrony przyrody i wybrane problemy (np. koncepcja bioróżnorodności, ochrona czynna a bierna, dynamika systemów ekologicznych) 15:45 17:15 Praca w grupach: Jak w praktyce zapewnić ochronę gatunków i siedlisk? - propozycja konkretnych zapisów w Pla nie Zadań Ochronnych dla wybranych siedlisk i gatunków na podstawie wiedzy zdobytej w ciągu całego dnia Wykład: Monitoring stanu gatunkow i siedlisk

8 Zasady, metody i etapy tworzenia PZO Uczestnicy szkolenia zapoznają się z wymogami odnośnie metod tworzenia i zawartości planów zadań ochronnych. Będą mieli okazję samodzielnie stworzyć harmonogram prac nad Planem Zadań Ochronnych (PZO) dla wybranego obszaru Natura 2000, a także opracować poszczególne jego elementy (zakres, analizę zagrożeń, zadania ochronne, plan konsultacji społecznych). 8:30 10:45 Przywitanie, wprowadzenie w cel warsztatu Wykład: Czym jest PZO wymogi prawne. Wytyczne GDOŚ odnośnie sporządzania PZO. Przedstawienie przykładowego PZO. 11:00 13:15 Praca w grupach na podstawie wybranych kejsów: - Opracowanie harmonogramu prac nad PZO - Określenie zakresu PZO (granice, przedmioty ochrony, interesariusze) 14:00 15:30 Praca w grupach cd.: - Określenie zagrożeń dla przedmiotów ochrony na podstawie analizy dokumentów planistycznych -Określenie zadań ochronnych na podstawie Podręczników ochrony siedlisk 15:45 17:15 Praca w grupach cd.: - Zaplanowanie konsultacji społecznych

9 Proces konsultacji społecznych (procedury wynikające z przepisów, społeczne aspekty prowadzenia konsultacji, niezbędne elementy itp.) Szkolenie dostarczy uczestnikom wiedzy związanej z podstawami prawnymi udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących ochrony środowiska. Omówione zostaną sytuacje, w których prowadzenie konsultacji społecznych jest obligatoryjne lub wskazane wraz ze wskazaniem obowiązujących terminów. Przedstawione będą także korzyści wynikające z odpowiednio poprowadzonych konsultacji społecznych oraz wskazówki do przygotowania takich konsultacji. 8:30 10:45 Aspekty prawne udziału społeczeństwa w ochronie środowiska - omówienie najważniejszych przepisów UE i prawa polskiego z tego zakresu. Czym są konsultacje społeczne i czemu służą? Kiedy wymagany jest udział społeczeństwa i przeprowadzenie konsultacji społecznych? Kiedy i komu konsultacje społeczne mogą przynieść największe korzyści społeczne i środowiskowe? 11:00 13:15 Prowadzenie konsultacji społecznych - na czym polega udział społeczeństwa i jak zorganizować konsultacje? Najważniejsze procedury administracyjne w ochronie środowiska z udziałem społeczeństwa (OOŚ, SOOŚ, ocena habitatowa). 14:00 15:30 Cd. procedur wymagających prowadzenia konsultacji społecznych ćwiczenia praktyczne. 15:45 17:15 Praktyczne wskazówki dotyczące prowadzenia efektywnych konsultacji społecznych. Podsumowanie szkolenia, pytania, dyskusja.

10 Dobre praktyki zarządzania i rozwiązywania konfliktów na obszarach chronionych w Polsce i Europie. Ten moduł szkoleniowy ma za zadanie przybliżenie uczestnikom dobrych praktyk zarządzania i rozwiązywania konfliktów na obszarach chronionych w Polsce i Europie, aby zainspirować ich do twórczego rozwiązywania trudnych spraw w zakresie ochrony przyrody, które ich dotyczą. Dzięki szkoleniu uczestnicy nauczą się jak twórczo podchodzić do rozwiązania sytuacji konfliktowych oraz poznają dobre praktyki dotyczące konkretnych konfliktów i problemów w aspekcie zarządzania na obszarach Natura :30 10:45 wprowadzenie (zarządzanie siecią Natura 2000 na szczeblu UE, porównaniu różnych podejść do zarządzania w wybranych państwach, przegląd rodzajów sytuacji konfliktowych), ćwiczenie inspirujące 11:00 13:15 analiza studium przypadku (1) dot. zarządzania w aspekcie konfliktu zagospodarowania przestrzennego i użytkowania gruntów (praca w grupach); podsumowanie prowadzącego: przegląd podobnych sytuacji i przykładów dobrych praktyk 14:00 15:30 analiza studium przypadku (2) dot. zarządzania w aspekcie gospodarki wodnej (praca w grupach); podsumowanie prowadzącego: przegląd podobnych sytuacji i przykładów dobrych praktyk 15:45 17:15 podsumowanie (praca w grupach: wnioski co wynikało dla uczestników z podanych przykładów, zapisanie czego się nauczyli, ankieta ewaluacyjna szkolenia, krótkie przedstawienie kolejnych szkoleń

11 Konflikty na obszarach chronionych i sposoby ich rozwiązywania Szkolenie obejmuje tematykę specyfiki konfliktów środowiskowych (w tym konfliktów na obszarach chronionych), charakterystykę zjawiska konfliktu oraz metody rozwiązywania konfliktów, tj. negocjacje, mediacje oraz facylitacja. Szkolenie będzie prowadzone metodami aktywnymi: ćwiczenia, dyskusje, praca w grupach - po jego ukończeniu uczestnicy będą posiadali wiedzę oraz podstawowe umiejętności z zakresu rozwiązywania konfliktów. I dzień 8:30 10:45 Przedstawienie celu i tematyki szkolenia, przedstawienie prowadzącej (ja, CRS, projekt), przedstawienie się uczestników oraz krótka integracja, kontrakt, zebranie oczekiwań, wprowadzenie do tematyki konfliktów środowiskowych 10:45 11:00 Przerwa kawowa 11:00 13:15 Konflikty środowiskowe, w tym konflikty na obszarach chronionych: Rodzaje konfliktów środowiskowych Najczęstsze przyczyny konfliktów środowiskowych (tu o ile szkolenie z konsultacji społecznych nie będzie wcześniej podstawy prawne dot. dostępu do informacji o środowisku oraz uczestnictwa w podejmowaniu decyzji w sprawach środowiska ale zakładam, że logicznie rzecz biorąc powinno być wcześniej) Specyfika konfliktów na obszarach Natura 2000 Wprowadzenie do teorii konfliktu: Definicja Różne rodzaje konfliktów ( koło konfliktów ) Style reagowania na konflikt Sposoby rozwiązywania konfliktów (negocjacje, mediacje, facylitacja vs arbitraż i sąd) 13:15 14:00 Przerwa obiadowa 14:00 15:30 Negocjacje wprowadzenie teoretyczne:proces negocjacji Strony negocjacji Kiedy nie negocjować lub przestać negocjować Warunki skutecznych negocjacji Rodzaje negocjacji Strategie negocjacyjne pozycyjna vs problemowa 15:30-15:45 Przerwa kawowa 15:45 17:15 Ćwiczenie negocjacyjne

12 II dzień 8:30 10:45 Wprowadzenie do mediacji dwustronnej: Zasady, cele i cechy mediacji Ćwiczenie mediacyjne 10:45 11:00 Przerwa kawowa 11:00 13:15 Wprowadzenie do facylitacji: Kluczowe zasady procesu facylitacji Najważniejsze elementy projektowania procesu facylitacji Etapy pracy facylitatora 13:15 14:00 Przerwa obiadowa 14:00 15:30 Ćwiczenie facylitacyjne 15:30-15:45 Przerwa kawowa 15:45 17:15 Ćwiczenie facylitacyjne cd.