SPRAWOZDANIE KOMISJI

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2015) 222 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Wprowadzenie euro na Litwie PL PL

2 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Wprowadzenie euro na Litwie 1. WPROWADZENIE L u u u m ia 1 stycznia 2015 r. 1 u h ć g ą ą u g ń f u L ą b ń u pierwszej fali wymiany walut krajowych na euro w latach , i za u b g b g b m u u u g ś g u u 2. Dwutygodniowy okres podwójnego obiegu, g b gu g b b m m nowane w u b m m h h um f ą g g m g h h P m ą u m g u s g b gu u ą 3 P ą ść L (86 %) u u b g b b m 4. P h h K m h g ń euro na Litwie 5 m u u wprowadzenia euro z perspektywy ex post u ą g h m ą g g g b gu u ś h h u b g u m b mu g u m h m g u m f m ą u W h h u ś K m ą h m h ń L f mu m gą b ć ś u ś 1 L u u stycznia 2015 r. (Dz.U. L 228 z , s. 29). 2 W g u ń h ą u ug u m g ś ( u G ) 3 Ł S S m u g podwójnego obiegu, g M C b m ą 4 Badanie Flash Eurobarometr 412, badanie terenowe przeprowadzone w dniach stycznia 2015 r., : [ 5 Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-S g Komitetu Regionów Czternaste sprawozdanie h g ń g f u COM(2014) 489 final. Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-S g K m u g P h g ń g f u 23 lipca 2014 r. COM(2014) 706 final. PL 2 PL

3 2. WPROWADZENIE EURO 2.1. Przygotowania do wymiany pieniądza gotówkowego W m ą g g prawdopodobnie najbardziej widoczny element u u h u f h b b S f g h g h m g m ą u b g g b b b ą ą P u gu ub g 7 m m u ą ą ą wybito w Men L O m b u h m h u h Bu b B m b m u g u ń m Z u h m u ź u u b u gu g h b m h g u m m m m m g u o dostarczono z m u u g ń m g u C ść b m u h m h g 6 m Pakiety startowe w liczbie zawiera ą b mu ą m h m u ( ść g u ) b g u h b m h u h h 3 kasach litewskiego banku centralnego. Z m m b S ś h 6 h g u b b u sprzedane. Ponadto dla detalistów przygotowano dwa rodzaje specjalnych pakietów h (6 ą h ą h 200 EUR). W b u g g b ń b ń m ś ą m b ń g h b mu ą m gotówki w czasie procesu wymiany waluty, tj. specjalistyczne szkolenia dla funkcjonariuszy P h u m f h W g ś h h g u b m u mu b u ć ą u g W u u g g procesu wycofywania monet w litach li h b b m ś m b h i transportu monet. Pod koniec 2014 r. i w pierwszych dniach po wprowadzeniu euro niektóre banki komercyjne b u h ub g b u ć b ug g h M ą u m g b h L ą u ug h u wszystkich oddzi h ś u ć b m h u g h b ug ą u B m b ą f ć u ug m g nieograniczonym zakre h b dnia 31 grudnia 2015 r. PL 3 PL

4 O ń ś b f g h m mu ą h b ugą g ą g ówki u u u g m b ń u u g m W h u g ś u h ( g ą train the trainer). Pracownicy banków uczestniczyli w specjalnych szkoleniach organizowanych przez swoich pracodawców w zakresie ogólnych zasad wprowadzania euro oraz konsekwencji u u ug b h ś u ug b h wprowadzenia euro. W u ś u ug m g obszarach wiejskich, ą m ą g g g f u ug m g g u ń u h h Zg m K m m g u r. 6 ść L b u u g u m u : % b u ( 6 % g % w wyniku wymiany waluty w banku na Litwie), a 46 % m u (6 % granicznej, 31 % z pakietu startowego). Wymiana pieniądza gotówkowego na Litwie była dobrze przygotowana i zorganizowana. Bankom i przedsiębiorstwom oraz obywatelom w odpowiedni sposób dostarczono gotówkę euro przed wymianą Okres podwójnego obiegu u g g b gu u m u b g b gu ń B m b g u u u g u ą m B m ś m g m u m b m m h g h h g u P g b m fu hm ć b m L ( b m ) b u g : 6 T m u h b g ś u hm u K b b h g ś h h h u W g b gu h 6 7 m ą ś 7 m W u m u ą ś h % m g m b u b b m b ą m ą u g b gu S g b h h g h B czynnie proponowa m m m b m u ug b u g O b ą m m ś h gotówki. W b m ą m Ponadto niek b f gu b m ą fu 6 Badanie Flash Eurobarometr 409, przeprowadzone na Litwie w dniach grudnia 2014 r., s. 3. PL 4 PL

5 % robiących zakupy g b b h g h m b h g u Z ś m h bankomatów m LTL ( m ) W m u b h b u h h h g b u g h b h dnia 15 sty m m b h 6 m u h h m b m b h h Zg m K m m L 7 w dniach stycznia 2015 r. 91 % m g u b h h b m m g h h ub u g u T u ą u Ł (88 %) i ogólnie zg ś m m u 8. N m ś g h h ą u u g b gu L u g ą u ą Ł 100% Wykres 1: Płatności gotówkowe w euro 80% 60% 40% 20% Litwa Łotwa Estonia 0% Dni stycznia Ju g u u ( ) 6 % ń ś ą g u 9 8 u ą h ą g ą u N u ś u h ą g u ń u g b gu ą m b g 8 % do 69 %, jednak g b ą 86 % Og u u h ś ź m b b m b g b gu Ł S b b m u u ug ś m u m ś b b g u g h b m ą h m J O m % % S 88 % C 8 % M 6 % S Badanie Flash Eurobarometr 410, badanie terenowe przeprowadzone w dniach 2 8 stycznia 2015 r., : h : u u ub _ f h f f PL 5 PL

6 % robiących zakupy u 8 % b m ą u O % 7 100% Wykres 2: Transakcje gotówkowe, w których resztę wydano wyłącznie w euro 95% 90% 85% 80% Litwa Łotwa Estonia 75% 70% Dni stycznia W u K m g u ń u u g b gu ś ą m ść L (86 %) u u b g f Wycofanie dotychczasowej waluty krajowej Ch ć ą u m ść b ą g b gu ą g g denominowanego w litach, wycofywanie go z obiegu stanowi szczególne wyzwanie, g b g m Z ść b ą g b gu ą g wkowego denominowanego w litach h f b gu m u B ą u g ść g ą g m h h b gu b f g ą b ą m m minowanych w litach na banknoty m h ń b g ć m h ą b gu Ab m g ć b b ą h b gu b m h h h m h ą b b h m b h m h ś b m f m ś b g h ś h Do dnia 31 grudnia 2014 r ść h b gu % u u ą W u g u 8 m obiegu. S f b u b m h h u sierpniu 201 g f m h ź u Wymiana na Litwie była dobrze przygotowana i sprawnie zrealizowana. Bankomaty i terminale płatnicze w punktach sprzedaży przestawiono na czas, a banki i urzędy pocztowe dobrze sobie poradziły z dodatkowym obciążeniem pracą podczas okresu podwójnego obiegu. Detaliści dobrze poradzili sobie z wyzwaniami związanymi z procesem wymiany i obsługą dwóch walut jednocześnie. Byli dobrze zaopatrzeni w 10 PL 6 PL

7 gotówkę euro i zgodnie z sondażem Komisji już dnia 2 stycznia 2015 r. 84 % ankietowanych otrzymywało resztę jedynie w euro ZAPOBIEGANIE NIEWŁAŚCIWYM PRAKTYKOM ORAZ BŁĘDNEMU POSTRZEGANIU ZMIAN CEN W ń b ą m g u u g g ą ą b b h b b ś m m b mu g u m P ą m ą ś u h produktów u ug u h u h h m u h h m h Wś m h u ug u ug przypadku których ś ń ś h u wzros m u m h b h ą h ą ( f u m m h ) b prawdopodobny. Zg ść m g m u u m ( gu ami ą m ąg ) h u h m M m um u h h h u u m b u ą h um u h tytucji, h u b ś u b u ś h I ć m u h u h Od czasu pierwszego specjalnego sprawozdania Komisji Europejskiej w sprawie praktycznych g ń L u ą b u ą h h ( b h ) Ob ą h u h h u m 23 sierpnia 2014 r. m O 8 ą h um 87 u N ś m m b h u h b ąg W ś h u u h LTL ( 8 ) 000 LTL (2 896 EUR). Sankcje zastosowano wobec 8 b g b 8 b h W u naruszenia zasad. L h u h u h u m m u ą m m ś u Zg m K m m u 12 ponad dwie trzecie b L (67 %) u en w dwóch walutach po dniu wprowadzenia u P L (77 %) m h u h ś ub ś ś N L ą h u h b g ś ub ś ś Badanie Flash Eurobarometr 410, zob. przypis 9. PL 7 PL

8 W u ( 7 %) b 13. Taki wynik p u ś u h h ś u W m h m M m um u h h h u u ą 8 h b orstwa b ą u u h ś g h u b m klientom. Kampania ta jest zgodna z zasadami dobrowolnych inicjatyw z powodzeniem h h ś u J M G P b u ą m m ą ug ć m m ą m h u mpanii. Od 7 m ą b ą h ub ś ą h u ug um m m 6 u P b u ą m ą % h tów na L K m u h b ą u ą ą b g u m u m ą m m m u b g g m B ą u g ą bą b u ą ch m u Ł ś h operacji wprowadzenia euro 14 u ć O ź um m gą ć g ą u podawania cen za poś m f ą ą ub um g u u ub ś u ug m g um h S g ą m do 48 godzin h Ob g b g ą h ąg W ś g b u g I ą ą L u u ustalania cen 15 g h m g u m h u h m m m u ąg m m gólnego poziomu cen. Litwa wprowadziła podawanie cen w dwóch walutach oraz inicjatywę na rzecz uczciwych cen zgodnie z zaleceniami Komisji 16. Uczestnictwo w inicjatywie na rzecz uczciwych cen było stosunkowo liczne w porównaniu z poprzednimi operacjami wprowadzania euro. 4. TENDENCJE W ZAKRESIE ZMIAN CEN I POSTRZEGANIE CEN P ś u L b m b u m f f b m m g m m stopniu cenami m h h g T ą b P b m g m m b 6 m 7 6 b C 7 M u S Ł Z K m 8 ą ś u ą h ś euro (Dz.U. 23 z , s. 30). PL 8 PL

9 b h u h b h f u ń h ą u ą h L ą 17 Zg m m K m ść L ( 8 %) ś u u f L ( u 7 % Ł % ń u u u h h) O ( 6 %) u ą f u m L h ć b ść W h h h ś u b ( : % Ł %) Zg u ą ą u u h ń h h u planuje przeprowadzenie, po uzyskaniu odpowiednich danych, oceny zmian cen po wprowadzeniu euro na Litwie. 5. KAMPANIA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA EURO W L u u h m ą f u ą ą m f m m W o S g f m b u L ą u 6 ą u ub L ś m f m ą u o. W u u ś m m m u g b 8 % g u m ń b b f m h h h h ś u W m h um ź um u m li m M m F K m ą u ą K m g f m f % f u ą h ń f m h K m f m M Finansó b m um f m h (b ś m m m ś m ą ą) g u ( g ń u b grupy s b ) u ą f m b b M G ń u ą h konsumenta, Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz inne instytucje publiczne i prywatne. W g h g h gu b m b b m ą h g ą b h g u h u m ą h ś m u Ab ć d b u ś L u bu 6 gm S g ń b ą h ą h b m m h b m h b ń ogólnych u u ń h ą u W u m ś h m g u m h m u ą g u ń b ś ą aspekty procesu wprowadzania u K m u u m u m h h W b u m g ą u g b h g u h b h h b h m ś h 17 PL 9 PL

10 W ź u h g m h L b ś b u m m m b m ą ś m u Litewskie Ministerstwo Finansów i K m u g h ń f m h: u ś ą u m um h u f ą ą m u u ś u ( ą ólnie z Europejskim Bankiem Centralnym i litewskim b m m) L K m m L ub g u ń W u g m m u m f m u B C b ą m f m ą ś m u ( m m f m ) u ą ą g ą b m u b h h f h h ą h wprowadzenia euro. Kampania informacyjna i edukacyjna przyczyniła się do sprawnego przejścia na euro. Jako że znaczna większość Litwinów (92 %) uważała się za poinformowanych o euro, z czego 34 % za dobrze poinformowanych, można uznać, że osiągnięto cel zakładający, że 80 % mieszkańców Litwy powinno czuć się wystarczająco poinformowanymi. Tylko 6 % Litwinów uważało się za niepoinformowanych 18. Ponadto według badania przeprowadzonego przez litewski bank centralny 19 prawie 70 % ankietowanych obywateli Litwy stwierdza, że są przychylni wprowadzeniu euro na Litwie, podczas gdy poziom poparcia w kwietniu i we wrześniu 2014 r. wynosił około 47 % (dane z badania Eurobarometru 20 ). Aby w dalszym ciągu wzmacniać tę tendencję, zaleca się kontynuację właściwych działań informacyjnych oraz monitorowania opinii publicznej w odniesieniu do zagadnień związanych z euro Badanie przeprowadzone w dniach 19 stycznia- u g ś b B NT h B W f m h : ency_neared_70_per_cent Badania Flash Eurobarometr 400 i 402. PL 10 PL