RAPORT SPECJALNY MIESIĘCZNIKA FINANSOWEGO

Transkrypt

1 RAPORT SPECJALNY MIESIĘCZNIKA FINANSOWEGO ORGANIZATORZY PARTNERZY GENERALNI PARTNERZY

2 Banki od ponad roku przeżywają czas dekoniunktury, a ich zyski systematycznie spadają. W 2015 r. ciosem w rentowność było obniżenie w marcu przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych. W 2016 r. uderzenie przyszło miesiąc wcześniej ze strony rządu Beaty Szydło w postaci podatku bankowego. Banki jednak nie zwalniają na potęgę pracowników i nie redukują sieci oddziałów. Konkurencja wymusza utrzymanie usług na określonym poziomie, a spłacalność kredytów nadal jest bardzo wysoka. Banki pod ostrzałem Jan Franczyk Wszystko zaczęło się trzy lata temu i wcale nie było związane z decyzjami na poziomie centralnym. i z tytułu prowizji bankowych systematycznie spadają od 2013 r., co można powiązać z mającym miejsce kilka miesięcy wcześniej wejściem Alior Banku na giełdę i zyskaniem przez spółkę większego dostępu do kapitału. Pojawienie się agresywnego konkurenta na rynku wiele zmieniło w podejściu do klienta i zapo- czątkowało ostre cięcie prowizji bankowych. Od tamtej pory zyski sektora bankowego na prowizjach systematycznie spadają. Jak widać, przy tym poziomie konkurencji możliwości uzyskiwania wyższych zysków przez banki sprowadzają się głównie do podwyższania marży odsetkowej, a nie manipulowaniu prowizjami. Tak było w 2014 r., kiedy po serii cięć stóp NBP w 2013 r. banki odrabiały straty, zwiększając dochody odsetkowe, tak jest i obecnie. Tym razem jednak do cięcia stóp w marcu 2015 r. dochodzi wprowadzony w lutym podatek bankowy. Z braku swobody w kreowaniu wyższych prowizji, które przez klientów są coraz bardziej odczuwalne, banki przystąpiły w tym roku do cięć na kosztach odsetkowych. Klienci coraz mniej dostają od złożonych w bankach lokat i to akceptują. Jednocześnie nacisk kredytobiorców na jeszcze niższe stopy oprocentowania kredytów nie jest silny, a akcja kredytowa dla sektora niefinansowego (przedsiębiorstwa, ludność) rośnie od 2015 r. w tempie 6 8-pro- centowym (liczone rok do roku). To pozwala zwiększać zyski na marży odsetkowej. Nie tylko podatek bankowy Łączny wynik sektora bankowego spadł w pierwszym kwartale o 652 mln zł, czyli o 16% rok do roku, a w 2015 r. o 2,93 mld zł, czyli o 18%. O ile w ubiegłym roku był to jednak efekt spadania marży odsetkowej po cięciach stóp NBP, o tyle w tym roku badane banki wypłaciły około 650 mln zł na podatek od niektórych instytucji finansowych 18 miesięcznik finansowy BANK czerwiec 2016

3 20 1. Dynamika wyników banków w podstawowej działalności (%, narastająco) 15 zmiana wyniku odsetkowego zmiana wyniku z prowizji i opłat 15,2 10 5, ,4 2, ,6-7,9 I 2012 III 2012 V 2012 VII 2012 IX 2012 XI 2012 I 2013 III 2013 V 2013 VII 2013 IX 2013 XI 2013 I 2014 III 2014 V 2014 VII 2014 IX 2014 XI 2014 I 2015 III 2015 V 2015 VII 2015 IX 2015 XI 2015 I 2016 III 2016 Źródło: NBP 2. Udział kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym banków (w %) ING Bank 3,2 3,3 3,2 3,4 Bank Handlowy 4,1 Alior Bank 4,6 Millennium Bank mbank PKO BP Pekao BZ WBK brak danych Bank Pocztowy Bank BPH BOŚ Bank Raiffeisen Bank BGŻ BNP Paribas Idea Bank 4,0 4,2 6,5 6,6 6,6 6,8 Getin Noble Bank 6,3 6,4 razem Źródło: banki, NBP, obliczenia własne 7 7,3 7,9 7,9 8,2 8,3 8,6 8,4 8,6 8,9 9, I kw ,5 12,4 13,9 (łącznie Skarb Państwa otrzymał z niego 725 mln zł, w tym 67 mln zł z PZU). Ustawa weszła w życie w lutym. Gdyby nie jej przyjęcie, banki osiągnęłyby zyski porównywalne z rokiem poprzednim. Warte podkreślenia jest, że przedstawiciele sektora nie szukają oszczędności dla podatku bankowego w redukcji sieci oddziałów i zwolnieniach pracowników. Koszty pracownicze w pierwszym kwartale wzrosły o 4,3% w porównaniu z rokiem poprzednim, a w 2015 r. o 1%. Nadal ważna jest jakość i powszechność usługi. Banki znalazły inny sposób na zarabianie. PKO BP zwiększył w I kw. wynik netto o 2,1%, realizując o 10% wyższą marżę na odsetkach, dzięki cięciom kosztów odsetkowych. Podobnie wynik poprawił ING Bank (zysk netto wzrósł o 4,4%, a wynik z odsetek o 18,2%.) oraz Getin Noble Bank (zysk netto w górę o 19,4%, a wynik odsetkowy o 19,7%). Dane BGŻ BNP Paribas za pierwszy kwartał są lepsze, ale nieporównywalne z ubiegłym rokiem, kiedy połączyły się dwa banki. Raiffeisen Polbank poprawił zyski o 329%, ale był to efekt sprzedaży spółki Raiffeisen Leasing. Gorzej pierwszy kwartał wspominają akcjonariusze Pekao S.A., BZ WBK, mbanku, Banku Handlowego i Alior Banku. W Pekao (zyski w dół o 17%) winę można zrzucić oprócz podatku na pogarszający się wynik z prowizji (-4%) i z wymiany walut (-2%), co tylko nieznacznie nadrobił wynik odsetkowy (+3%). W Banku Zachodnim WBK spadku zysku netto (35%) nie nadrobił wyższy o 8% wynik na odsetkach i redukcja kosztów pracowniczych o 5%. Podatek bankowy i pozostała działalność dodatkowo tylko pogorszyły sytuację. mbank natomiast tracił zyski na prowizjach (-12%) i wymianie walut (-10%), co w połączeniu z wyższymi kosztami pracowniczymi (o 4%) i podatkiem bankowym dało spadek zysku netto o 33%. Szczególnym przypadkiem jest w tym zestawieniu Bank Handlowy, który obniżkę zysku netto o 54% oprócz nowej daniny zawdzięcza porażkom na wszystkich etapach działalności podstawowej: wyniku odsetkowym -3%, prowizjach -4%, wyniku z wymiany walut -55%, wyższym kosztom pracowniczym o 1%. 19 alebank.pl

4 1. i banków w pierwszym kwartale 2016 r. BANK netto mln zł Straty w pierwszym kwartale poniosły Bank BPH (sprzedaż działalności na rzecz Alior Banku) oraz BOŚ Bank. W tym ostatnim podatku nie było, ale w dół szły zyski z prowizji (o 39%) i na wymianie walut (o 77%) oraz koszty pracownicze (o 7%, efekt restrukturyzacji zatrudnienia). Dobry klient z firmy Poprawa wyniku odsetkowego banków to jednak nie tylko wynik redukcji stóp procentowych nakładanych na lokaty. Cięcia stóp NBP w 2013 r. i ostatnie w marcu 2015 r. nasiliły akcję kredytową dla przedsiębiorstw. Od października ub. r. tempo przyrostu wartości kredytów dla tego sektora jest ponad 10- proc., w tym 18-proc. dla samych tylko dużych przedsiębiorstw. Wysoką, bo średnio 8-proc. dynamikę, miał też sektor kredytów mieszkaniowych, nieco słabszą 5-proc. kredyty konsumpcyjne, a stagnację przeżywał sektor kredytów dla rządu i samorządów. Trzeba przy tym docenić stosunkowo niewielki udział kredytów zagrożonych w polskich bankach. Wzrost gospodarki z odsetek z prowizji Przedstawiciele sektora nie szu kają oszczędności dla podat ku bankowego w redukcji sieci oddziałów i zwolnieniach pra cowników. Koszty pracownicze w pierwszym kwartale wzrosły o 4,3% w porównaniu z rokiem poprzednim. powoduje, że firmy i klienci indywidualni mają z czego spłacać zobowiązania i pieniądze nie trafiają w chybione przedsięwzięcia. Udział kredytów zagrożonych na koniec marca spadł do 6,4% z 6,9% rok wcześniej. Na koniec 2015 r. było trochę lepiej, bo jako niepracujące było oznaczone tylko 6,3% wartości należności od klientów. Statystyki poprawia ING z zaledwie 3,3% zagrożonych kredytów. Część z nich bank najzwyczajniej sprzedał w ubiegłym roku windykatorom, ponieważ jeszcze rok temu kredyty z utratą wartości miały w nim udział 4,5%. Wysoką jakość portfela notuje też nastawiony na przedsiębiorstwa Bank Handlowy, który ma tylko 3,4% zagrożonych kredytów, a 61% kredytów udzielił firmom. z wymiany walut PKO BP 660 2, , , , ,1 148 Pekao S.A , ,0 98-2, ,2 80 BZ WBK , , ,5 75-1, ,7 62 mbank , , ,7 72-9, ,4 54 ING Bank 254 4, , ,6 64-8, ,3 51 Raiffeisen Bank , , , ,3 b.d. b.d. 29 Getin Noble Bank , , , ,2 99-1,3 38 Millennium Bank 135-8, , , , ,4 32 Bank Handlowy 98-54, , , , ,7 13 Alior Bank 80-12, ,8 87-6,0 49 3, ,4 21 Idea Bank 61 39, , ,2 1-26, ,8 8 BGŻ BNP Paribas , , , , ,1 32 Bank BPH , ,8 0-97, , ,3 0 BOŚ Bank , , ,5 3-77,6 46 7,2 0 Razem , , ,9 b.d. b.d ,3 634 Źródło: banki, obliczenia własne Koszty pracownicze proc. rdr Podatek bankowy Największe banki, czyli PKO BP, Pekao S.A. i BZ WBK mają 6,8 7-procentowy poziom trudnych zobowiązań. Najgorzej jest pod tym względem w Getin Noble Banku. Tu zagrożonych było na koniec kwartału aż 13,9% należności od klientów i wskaźnik od początku roku pogorszył się o 0,4 pkt. proc. Oczywiście daleko tu jeszcze do średniej dla banków włoskich, gdzie takich pożyczek jest średnio aż 18%, ale nie zmienia to faktu, że słaba jakość portfela jest dla Getin sporym ryzykiem działalności. Co ciekawe, inny podmiot z grupy miliardera Leszka Czarneckiego Idea Bank, również ma portfel kredytowy o jakości dużo poniżej średniej. Zagrożonych było tu na koniec marca 9,4% należności od klientów i udział ten wzrósł o 0,6 pkt. proc. w trzy miesiące. Słaby portfel kredytów miał też na koniec marca Bank BPH, ale w tym wypadku sytuację tłumaczyć można umową na przejęcie zdrowej działalności (m.in. bez kredytów frankowych) przez Alior Bank z grupy PZU. Kredyty frankowiczów wciąż straszą Nad systemem bankowym cały czas wisi obawa o to, co stanie się z nawisem hipotecznych kredytów walutowych. Przewalutowanie w propozycji ustawy przygotowanej przez Kancelarię Prezydenta RP Andrzeja Dudy, jak wynika z wyliczeń Narodowego Banku Polskiego, miałoby jednorazowo kosztować polski sektor bankowy 44 mld zł. Najnowsza propozycja opracowana przez Związek Banków Polskich i firmę doradczą EY obejmuje już tylko ochronę pożyczkodawców, którzy mają problemy finansowe, a to kosztowałoby banki 5% tego, co ustawa prezydencka, czyli około 2,7 mld zł. Banki robią jednak już wiele, żeby problem ograniczyć. Mimo osłabienia kursu franka do złotego w I kw. wartość hipotecznych kredytów walutowych spadła o 3,9 mld zł (-2,4%). Największy udział takich kredytów w portfelu należności mieszkaniowych od klientów indywidualnych mają Raiffeisen Polbank, Bank BPH i mbank. Stanowiły one odpowiednio 90% na koniec grudnia, 87% na koniec marca (bez zmian od 2015 r.) i 75% na koniec maja (o jeden pkt. proc. mniej niż na koniec 2015 r.). Najskuteczniej z redukcją ich wartości radzi sobie PKO BP, w którym zmniejszona została o 801 mln zł do 30,5% wartości portfela mieszkaniowego. W mbanku i BZ WBK spadły one odpowiednio o 419 mln zł i 408 mln zł. 20 miesięcznik finansowy BANK czerwiec 2016

5 DTK-1651 DTK-1651 jest to wysokiej jakości ekran piórkowy do dokumentów elektronicznych, który umożliwia ich przeglądanie, edycję i podpisywanie w pionie bez pomniejszania ani przewijania oraz w poziomie. Cienki. Innowacyjny. Funkcjonalny. Najlepszy w klasie ze względu na komfort i bezpieczeństwo. DTK-1651 łączy w sobie ekran LCD 15.6 o rozdzielczości Full HD z nowoczesnym szyfrowaniem. Ma wąski, foremny kształt o niewielkich rozmiarach. Dzięki zastosowaniu tylko jednego kabla, DTK-1651 eliminuje plątaninę kabli, innowacyjny uchwyt pióra i schowek na pióro zapewniają wygodne użytkowanie. Przeglądanie i podpisywanie dokumentów w pełnym rozmiarze A4 lub Letter Przełączanie między trybem pionowym i poziomym, pozycja płaska lub nachylona pod kątem 15 na podstawie Przewód 3 w 1 do zasilania, HDMI i USB signature.wacom.eu