Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Raport Roczny 2013

Transkrypt

1 Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Raport Roczny 2013

2 Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Raport Roczny 2013

3 Słowniczek PSE GK PSE KSE OSP OSD IRiESP JWCD njwcd SE OZE Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Grupa Kapitałowa PSE Krajowy System Elektroenergetyczny Operator Systemu Przesyłowego Operator Systemu Dystrybucyjnego Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej Jednostki Wytwórcze Centralnie Dysponowane Jednostki Wytwórcze nie Dysponowane Centralnie Stacja elektroenergetyczna ENTSO-E URE RN Odnawialne Źródła Energii Europejska Organizacja Operatorów Systemów Przesyłowych Energii Elektrycznej Urząd Regulacji Energetyki Rada Nadzorcza

4 Spis treści 8 PSE w liczbach 10 Dane z pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego 14 Kalendarium wydarzeń w 2013 roku 20 List Przewodniczącego Rady Nadzorczej PSE 22 List Prezesa Zarządu PSE 24 Władze PSE 28 Wartości PSE 30 Strategia PSE 36 Profil PSE 38 Podstawy prawne działalności PSE 40 Obowiązki PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego 42 Działalność PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego 52 Współpraca międzynarodowa 54 Badania i rozwój 58 Grupa Kapitałowa PSE 60 Polityka kadrowa w GK PSE 64 Nowy system identyfikacji PSE 66 Działania w obszarze komunikacji 68 Zrównoważony rozwój 70 Świadectwa i certyfikaty 74 Skrócone sprawozdanie finansowe za 2013 rok

5 PSE w liczbach GWh krajowe zużycie energii elektrycznej w 2013 roku 643 MW moc nowych źródeł wytwórczych, dla których w 2013 roku wydano warunki przyłączenia MW wieczorny szczyt zapotrzebowania krajowego w 2013 roku (10 grudnia 2013 roku) 42 MW moc instalacji odbiorczych, dla których w 2013 roku wydano warunki przyłączenia MW wieczorne minimum krajowego zapotrzebowania w 2013 roku (1 lipca 2013 roku) km łączna długość linii przesyłowych w Polsce 700,8 mln zł 226,4 mln zł nakłady inwestycyjne poniesione w 2013 roku na realizację zadań i zamierzeń inwestycyjnych nakłady poniesione na zabiegi eksploatacyjne i zadania remontowe majątku sieciowego w 2013 roku 127 km długość kabla DC 296 mln zł wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przekazanych do eksploatacji w 2013 roku 246 liczba linii przesyłowych w Polsce 1,8 mld zł szacunkowa wartość I etapu projektu połączenia elektroenergetycznego pomiędzy systemami Polski i Litwy 1 kabel DC o napięciu 450 kv liczba osób zatrudnionych w spółkach GK PSE na koniec 2013 roku 103 liczba stacji najwyższych napięć (NN) w KSE 41 miejsce na Liście 500 Rzeczpospolitej pod względem przychodów 98,53% zbiorczy wskaźnik dyspozycyjności urządzeń przesyłowych PSE w 2013 roku przy wartości referencyjnej 97,5% 17 miejsce pod względem wyceny według Rzeczpospolitej MW moc nowych źródeł wytwórczych, dla których w 2013 roku zawarto umowy przyłączeniowe 7 pozycja w gronie firm, które zapłaciły najwięcej podatku według Rzeczpospolitej 8 9

6 Dane z pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego z Suma mocy osiągalnej w KSE wyniosła MW (stan na dzień 31 grudnia 2013 roku) i wzrosła o 392 MW w stosunku do analogicznego dnia roku ubiegłego, z Moc osiągalna elektrowni zawodowych cieplnych stanowiła około 79,3% ogółu mocy osiągalnej w KSE, przy czym udział elektrowni na węglu kamiennym stanowił 52,0%, przy 24,9% udziale elektrowni na węglu brunatnym. Moc osiągalna źródeł wiatrowych i innych odnawialnych wynosiła około 9,0%, i wzrosła o 31,6% w stosunku do roku ubiegłego. Pozostałe źródła stanowiły około 12% całości mocy osiągalnej w KSE, z Udział JWCD w mocy osiągalnej KSE stanowił około 66,9%, tj MW, a njwcd 33,1%, tj MW, z W 2013 roku moc osiągalna JWCD zmniejszyła się, w stosunku do roku 2012, o 384 MW, wynika to z wycofania z eksploatacji jednej jednostki wytwórczej o mocy 206 MW w elektrowni Turów, dwóch jednostek wytwórczych o łącznej mocy 240 MW w elektrowni Łagisza oraz zwiększenia mocy osiągalnej bloków pozostających w eksploatacji o 62 MW, z Moc osiągalna njwcd w 2013 roku zwiększyła się o 776 MW w porównaniu z 2012 rokiem, co wynika głównie z przekazania do eksploatacji nowych farm wiatrowych, z Krajowe zapotrzebowanie na moc w szczycie wieczornym dni roboczych 2013 roku wyniosło: maksymalne MW i wystąpiło dnia 10 grudnia, minimalne MW i wystąpiło dnia 1 lipca, z Najniższe krajowe zapotrzebowanie w dolinie nocnej wystąpiło 7 lipca i wyniosło MW, z Maksymalne krajowe zapotrzebowanie w 2013 roku było w porównaniu z analogiczną wielkością 2012 roku o MW niższe, z Krajowe zużycie energii elektrycznej w 2013 roku wyniosło GWh i było wyższe od zużycia w 2012 roku o 967 GWh, tj. o 0,62%, z Średnia roczna moc dyspozycyjna elektrowni krajowych w szczycie wieczornym obciążenia zmalała o 84 MW, tj. o 0,32%, a średnie roczne zapotrzebowanie na moc w szczycie wieczornym obciążenia zwiększyło się o 70 MW, tj. o 0,32% w stosunku do 2012 roku, z Produkcja energii elektrycznej brutto (wg operatywnych danych) w kraju w 2013 roku wyniosła GWh i była wyższa o 1,66% w porównaniu z 2012 rokiem

7 Przebiegi zapotrzebowania na moc w dniach, w których wystąpiło maksymalne i minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc w 2013 roku Produkcja energii elektrycznej w latach grudnia 2013 r [MW] lipca 2013 r Średnie miesięczne Elektrownie krajowe pracujące zapotrzebowanie na węglu kamiennym na moc w szczytach Elektrownie przemysłowe wieczornych dni roboczych w 2013 roku na tle Elektrownie danych historycznych pracujące na węglu brunatnym Elektrownie wodne Elektrownie gazowe Elektrownie wiatrowe i inne odnawialne Elektrownie zawodowe cieplne Ogółem kraj [MW] Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień [GWh] :00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 [Godzina] Struktura mocy osiągalnej w elektrowniach krajowych w dniu 31 grudnia 2013 roku [MW] 6,06% 9,00% 20:00 21:00 22:00 23:00 24: [Lata] Elektrownie na węglu kamiennym MW Elektrownie na węglu brunatnym MW Elektrownie gazowe 917 MW Elektrownie przemysłowe MW 2,41% 5,61% 52,04% Elektrownie zawodowe wodne MW Źródła wiatrowe i inne odnawialne MW 24,88% [Miesiące]

8 Kalendarium wydarzeń w 2013 roku STYCZEŃ z rejestracja nowej nazwy Spółki - Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. z podpisanie umów na rozbudowę SE 400/110 kv Żarnowiec w celu przyłączenia farm wiatrowych: Choczewo, Osieki i Zwartowo z aktualizacja IRiESP w związku z: uruchomieniem nowej jednostki centralnej systemu automatycznej regulacji częstotliwości i mocy, tj. regulatora centralnego LFC aktualizacją indeksów cenowych uprawnień do emisji CO 2, stanowiących podstawę do wyznaczenia rozliczeniowej ceny uprawnień do emisji CO 2 na rynku bilansującym budowę linii: 400 kv Ostrołęka - Olsztyn Mątki oraz 400 kv Gdańsk Przyjaźń - Żydowo Kierzkowo rozbudowę SE Płock z podpisanie porozumień w sprawie koordynacji rozwoju sieci przesyłowej i dystrybucyjnej w SE: Ełk, Siedlce Ujrzanów, Ołtarzew z wyróżnienie Prezesa Zarządu przez Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji jubileuszową nagrodą, jako wyraz uznania za ideę powołania Warsztatów Rynku Energetycznego oraz wsparcie dla budowy innowacyjnego i konkurencyjnego rynku elektroenergetycznego z przyjęcie Strategii Komunikacji Społecznej PSE z podpisanie umów na rozbudowę i modernizację SE: Skawina, Byczyna, Halemba KWIECIEŃ z podpisanie porozumień w sprawie koordynacji rozwoju sieci przesyłowej i dystrybucyjnej w SE: Żydowo Kierzkowo, Stalowa Wola z uzyskanie Certyfikatu Systemu Zarządzania Środowiskowego na zgodność z normą ISO 14001:2005 MAJ z wydanie przez Prezesa URE decyzji o przedłużeniu PSE S.A. koncesji na przesyłanie energii elektrycznej na okres do 31 grudnia 2030 roku z uzyskanie Certyfikatu Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym i Nadużyciom na zgodność z brytyjską normą BS 10500:2011 z zatwierdzenie Pięcioletniego Planu wyłączeń elementów KSE na lata CZERWIEC z podpisanie z Zespołem Elektrowni Wodnych Niedzica S.A. umowy na świadczenie usług systemowych w zakresie odbudowy KSE z udostępnienie Symulatora KSE dla celów prowadzenia szkoleń służb dyspozytorskich LIPIEC z podpisanie umów na: przyłączenie bloku gazowo-parowego w Gdańsku o mocy 456 MW do sieci przesyłowej budowę linii 400 kv od SE Czarna do SE Polkowice rozbudowę SE: Narew, Glinki rozbudowę rozdzielni w SE: Włocławek Azoty, Krajnik dla przyłączenia farmy wiatrowej Banie z podpisanie porozumienia w sprawie współpracy zmierzającej do przyłączenia Polski i Rumunii do regionalnego mechanizmu Market Coupling z uzyskanie Certyfikatu Systemu Zarządzania Ciągłością Działania na zgodność z brytyjską normą BS oraz ISO 22301:2012 z uzyskanie pozycji lidera w rankingu Liderzy rynku opublikowanego na łamach magazynu Builder z zatwierdzenie Planu inwestycji rzeczowych PSE na 2013 rok LUTY z podpisanie umów na: MARZEC z podpisanie z PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna pierwszej w historii polskiej energetyki umowy na wykonanie Pracy interwencyjnej: Redukcja zapotrzebowania na polecenie OSP, tzw. negawaty z podpisanie umów na: modernizację linii 220 kv Janów Piotrków budowę linii 400 kv Ełk Bis granica RP 14 15

9 SIERPIEŃ z podpisanie umowy na budowę linii 400 kv Kozienice Siedlce Ujrzanów WRZESIEŃ z podpisanie umów na: budowę linii 220 kv Glinki Recław rozbudowę SE Gdańsk Błonia w celu przyłączenia farmy wiatrowej Jasna modernizację SE Mokre z wyróżnienie tytułem Lidera Informatyki 2013 w kategorii Sektor użyteczności publicznej z inauguracja nowego systemu identyfikacji wizualnej PSE PAŹDZIERNIK z uhonorowanie Prezesa Zarządu tytułem Człowiek z energią przyznawanym przez miesięcznik Nowy Przemysł z podpisanie listu intencyjnego z Marszałkiem Województwa Pomorskiego i Wojewodą Pomorskim określającego zasady współpracy w celu zapewnienia odpowiednich warunków realizacji inwestycji celu publicznego na terenie województwa pomorskiego LISTOPAD z podpisanie umów na: budowę linii 400 kv Żydowo Kierzkowo Słupsk wraz z budową SE Żydowo Kierzkowo modernizację linii 220 kv Poręba Czeczott oraz odcinka linii 220 kv Poręba Byczyna modernizację SE Pabianice z aktualizacja IRiESP w zakresie wprowadzenia m. in. mechanizmu aktywnego uczestnictwa w rynku bilansującym Uczestników Rynku Bilansującego z zatwierdzenie Planu Zamierzeń Inwestycyjnych PSE na lata z podpisanie porozumienia z Regionalnymi Dyrekcjami Lasów Państwowych w sprawie współpracy w zakresie ustanawiania służebności przesyłu GRUDZIEŃ z podpisanie z PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna umowy na zakup usługi interwencyjnej rezerwy zimnej z podpisanie umów na: przyłączenie bloku gazowo-parowego w Elektrociepłowni Gorzów do sieci przesyłowej z podpisanie umowy o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej z TAURON Dystrybucja S.A. po konsolidacji ENION, VDP, EnergiaPro z aktualizacja IRiESP w zakresie modyfikacji zasad wyznaczania i rozliczania operacyjnej rezerwy mocy na rynku usług systemowych z zatwierdzenie przez Prezesa URE Taryfy dla energii elektrycznej PSE na 2014 rok z zatwierdzenie Strategii PSE na rzecz zrównoważonego rozwoju na lata z perspektywą do 2020 roku z wyróżnienie Certyfikatem w rankingu Perły Polskiej Gospodarki, organizowanym przez miesięcznik Polish Market z podpisanie umowy na modernizację linii 400 kv Tucznawa Rogowiec, Joachimów Rogowiec 3 z podpisanie porozumienia w sprawie koordynacji rozwoju sieci przesyłowej i sieci dystrybucyjnej w SE Ostrołęka rozbudowę rozdzielni w SE Groszowice z złożenie do Prezesa URE wniosku o przyznanie certyfikatu niezależności OSP 16 17

10 Działając z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju i budując potencjał zawodowy naszych pracowników, zapewniamy niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego w obszarze działania PSE oraz tworzymy warunki dla rozwoju OZE

11 List Przewodniczącego Rady Nadzorczej PSE Szanowni Państwo, Zapewnienie bezpieczeństwa elektroenergetycznego Polski to olbrzymi obowiązek spoczywający na Operatorze Systemu Przesyłowego Polskich Sieciach Elektroenergetycznych. Odpowiedzialność ta jest tym większa, im bardziej niezakłócony dostęp do energii konieczny jest dla rozwoju gospodarczego kraju i utrzymania konkurencyjności gospodarki Polski na tle Europy i świata. Zmiany zachodzące w otoczeniu biznesowym PSE, związane zarówno z przekształceniami samego sektora energetycznego w Polsce, jak i uregulowaniami na poziomie międzynarodowym, coraz silniej oddziałują na funkcjonowanie Spółki. Dlatego też, rozwój systemu przesyłowego, a także realizowane przez PSE inwestycje infrastrukturalne, muszą być prowadzone w sposób zrównoważony, z uwzględnieniem oczekiwań szerokiego grona interesariuszy i przy poszanowaniu środowiska naturalnego. elektroenergetycznego oraz niezbędny rozwój krajowej sieci przesyłowej i połączeń transgranicznych, udostępniono na zasadach rynkowych zdolności przesyłowe dla realizacji wymiany transgranicznej i utworzono infrastrukturę techniczną dla działania rynku bilansującego energii elektrycznej. Sprawna i bezpieczna praca systemu przesyłowego oraz terminowa realizacja inwestycji PSE możliwa jest przede wszystkim dzięki zaangażowaniu i wysiłkowi Zarządu oraz Pracowników Spółki. To ich determinacja, wiedza, praca zespołowa oraz wysokie kompetencje zapewniają ciągły rozwój organizacji, podejmowanie i realizację nowych wyzwań oraz aktywne wpływanie na kształtowanie rynku energii elektrycznej w Polsce i Europie. W imieniu własnym oraz wszystkich Członków Rady Nadzorczej składam serdeczne podziękowania Zarządowi oraz Pracownikom GK PSE za dotychczasową pracę na rzecz budowy i utrzymania bezpieczeństwa Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Partnerom i Interesariuszom Spółki dziękuję za konstruktywną współpracę oraz zrozumienie potrzeby rozbudowy KSE, które w 2013 roku przełożyło się na budowę nowych stacji i linii elektroenergetycznych. Z wyrazami uszanowania, Tomasz Dąbrowski Zadania zrealizowane w 2013 roku przełożyły się bezpośrednio na osiągnięcie celów statutowych Spółki. Zapewniono bezpieczną i ekonomiczną pracę KSE jako części wspólnego, europejskiego systemu 20 21

12 List Prezesa Zarządu PSE Szanowni Państwo, W imieniu Zarządu z przyjemnością przekazuję Państwu Raport Roczny Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. za 2013 rok, przedstawiający działalność Spółki oraz podsumowujący realizację działań wpływających na wzrost bezpieczeństwa energetycznego i rozwój infrastruktury przesyłowej. Bezpieczeństwo energetyczne jest kwestią strategiczną dla każdego państwa. Dla kraju wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej stanowią warunek niezbędny dla sprawnego funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. jako Operator Systemu Przesyłowego prowadzą swoją działalność statutową w krajowym i międzynarodowym otoczeniu biznesowym. Kierunki rozwoju Spółki zdefiniowane w misji i wizji, a także kluczowe wartości, które przyświecają PSE, określone są w strategii Spółki. W grudniu 2013 roku zatwierdzona została aktualizacja Strategii PSE określającej najważniejsze zadania stojące przed Spółką do 2020 roku. Potrzeba jej aktualizacji wyniknęła przede wszystkim z istotnych zmian, jakie zaszły w otoczeniu zewnętrznym, a które przekładają się na działalność operacyjną Spółki. PSE podejmują szereg działań na wielu płaszczyznach, ukierunkowanych na zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz niezbędny rozwój krajowej sieci przesyłowej i połączeń transgranicznych. W 2013 roku PSE przeznaczyły na rozwój krajowej sieci przesyłowej ponad 700 mln zł. W ramach działalności inwestycyjnej przeprowadzono modernizacje linii i stacji elektroenergetycznych w celu zwiększenia niezawodności ich pracy, dostosowania ich do nowych warunków umożliwiających zdalny nadzór, sterowanie i monitoring oraz pracę bezobsługową. Nowo budowane i rozbudowywane obiekty zwiększą zdolność przesyłową krajowej sieci przesyłowej oraz zdolności kompensacji mocy biernej i regulacji napięć w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. We wszystkich realizowanych projektach inwestycyjnych PSE zwracają szczególną uwagę na szeroko rozumianą komunikację społeczną, w tym ścisłą współpracę z samorządami i mieszkańcami gmin, na terenie których jest lub będzie zlokalizowana infrastruktura przesyłowa. W 2013 roku podpisano z władzami lokalnymi kolejne Listy Intencyjne, określające zasady współpracy przy realizacji inwestycji elektroenergetycznych na ich terenie. Każdego roku PSE dokładają starań, aby prowadzona przez nie działalność odbywała się z uwzględnieniem czynników społecznych i środowiskowych. Jako podmiot nowoczesny poszukują równowagi pomiędzy ekonomicznym, środowiskowym i społecznym aspektem funkcjonowania Operatora Systemu Przesyłowego. PSE traktują powyższe kwestie nie tylko jako przejaw odpowiedzialności Spółki za swoje społeczne i środowiskowe otoczenie, ale dowód otwartości na przyszłość, efektywność i innowacyjność w podejściu do prowadzonej działalności regulowanej. W 2013 roku zainicjowano prace nad Strategią Zrównoważonego Rozwoju, określono priorytetowe obszary zrównoważonego rozwoju w PSE wraz z przypisanymi do nich projektami strategicznymi i działaniami operacyjnymi. Kierując się zasadami zrównoważonego rozwoju, PSE zobowiązują się godzić niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego oraz jego harmonijny rozwój, z poszanowaniem środowiska naturalnego i interesu społecznego. PSE w swojej działalności dążą do ciągłego doskonalenia stosowanych praktyk i rozwiązań. Potwierdzeniem tego są otrzymane w 2013 roku certyfikaty za wdrożenie w Spółce: Systemu Zarządzania Środowiskowego, Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym i Nadużyciom, Systemu Zarządzania Ciągłością Działania oraz Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji. Warto też podkreślić znaczenie Spółki, która nie tylko stoi na straży bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale jest ważna również dla budżetu państwa w 2013 roku PSE uplasowały się w pierwszej dziesiątce firm płacących najwyższy podatek dochodowy. Obecnie PSE to podmiot o solidnych fundamentach, precyzyjnych celach oraz spójnej i konsekwentnie realizowanej strategii. Taki stan rzeczy udało się osiągnąć dzięki zaangażowaniu Pracowników Spółki, którzy każdego dnia podejmują dziesiątki działań decydujących o pozycji PSE. W imieniu Zarządu oraz własnym serdecznie dziękuję wszystkim Pracownikom to Państwa wsparcie i zaangażowanie pozwalają realizować ambitne cele i osiągać tak wspaniałe wyniki. Dziękuję również naszym Interesariuszom oraz Partnerom Biznesowym za okazane zaufanie i współpracę w rozbudowywaniu i rozwijaniu sieci przesyłowej. Jestem przekonany, że podjęte wysiłki staną się realnym odzwierciedleniem misji i wizji Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Szczególne podziękowania składam Ministrowi Gospodarki wykonującemu uprawnienia Walnego Zgromadzenia oraz Radzie Nadzorczej za udaną współpracę, która jest kluczem do budowania wartości Spółki. Z wyrazami szacunku, Henryk Majchrzak 22 23

13 Władze PSE Skład Zarządu Bieżącą działalnością Spółki kieruje Zarząd. Zgodnie ze statutem PSE, jego członkowie powoływani są na trzyletni okres wspólnej kadencji. Zarząd III kadencji działający do dnia 21 czerwca 2013 roku: z Henryk Majchrzak Prezes Zarządu, z Kazimierz Kułaga Członek Zarządu, Aktualnie sprawujący funkcję Zarząd IV kadencji został powołany w dniu 21 czerwca 2013 roku: z Henryk Majchrzak Prezes Zarządu, z Krzysztof Ksyta Członek Zarządu (od 1 lipca 2013 roku), z Piotr Rak Członek Zarządu, z Cezary Szwed Członek Zarządu. Skład Rady Nadzorczej Organem sprawującym nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich aspektach jest Rada Nadzorcza. Skład RN III kadencji działającej do dnia 21 czerwca 2013 roku: z Edward Słoma Przewodniczący, z Tomasz Dąbrowski Wiceprzewodniczący, z Przemysław Ligenza Sekretarz, z Jacek Bąkowski Członek (od 14 marca 2012 roku), z Kazimierz Olesiak Członek, z Jacek Socha Członek, z Radosław Tabak Członek. Aktualnie sprawująca nadzór nad Spółką RN IV kadencji została powołana w dniu 21 czerwca 2013 roku: z Tomasz Dąbrowski Przewodniczący, z Edward Słoma Wiceprzewodniczący, z Radosław Tabak Sekretarz, z Kazimierz Olesiak Członek, z Joanna Szczepańska Członek, z Jolanta Maria Świeściak Członek. z Marzena Myszkowska Członek Zarządu, z Grzegorz Tomasik Członek Zarządu. Krzysztof Ksyta, Henryk Majchrzak, Cezary Szwed, Piotr Rak 24 25

14 Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Związany z PSE od lipca 2010 roku: w pierwszym okresie jako Członek Zarządu, a od 15 października 2010 roku jako Prezes Zarządu. Od początku kariery zawodowej związany zawodowo z energetyką początkowo w Elektrowni Bełchatów, a od 1991 roku w Elektrowni Opole, gdzie w 2004 roku został powołany na stanowisko Członka Zarządu, dyrektora technicznego, a w 2005 roku objął funkcję Prezesa Zarządu. W 2008 roku został Prezesem Zarządu BOT Górnictwo i Energetyka S.A., a następnie był Wiceprezesem ds. inwestycji i wytwarzania w PGE S.A. W latach Dyrektor Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki. Przewodniczący Rady Zarządzającej Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej oraz Reprezentant PSE w Walnym Zgromadzeniu European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-E). Członek Komitetu Sterującego ds. badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa NCBiR, Członek Komitetu Problemów Energetyki PAN w Warszawie. Piotr Rak Członek Zarządu Od czerwca 2009 roku Dyrektor Departamentu Przesyłu PSE odpowiedzialny m.in. za współpracę z sąsiadującymi Operatorami Systemów Przesyłowych. Związany z Operatorem od 2004 roku w obszarze wniosków taryfowych, usług przesyłowych i planowania rozwoju sieci przesyłowej. Karierę zawodową rozpoczynał w 1989 roku w Zespole Elektrowni Pątnów Adamów Konin S.A., gdzie odpowiadał m.in. za obszary rozwoju, sprzedaży i marketingu. Od czerwca 2013 roku Członek Zarządu ENTSO E. Krzysztof Ksyta Członek Zarządu Od 1992 roku zawodowo związany z bankowością. W latach Zastępca Dyrektora Departamentu w centrali BGŻ S.A. Od 1996 roku Członek Zarządu Mazowieckiego Banku Regionalnego S.A. w Warszawie, a w latach Prezes Zarządu tego banku. W latach Członek Zarządu Związku Banków Polskich. W przeszłości również Członek Rad Nadzorczych w jednoosobowych spółkach skarbu państwa działających w obrocie gospodarczym. Cezary Szwed Członek Zarządu Od 2010 roku Dyrektor Departamentu Rozwoju Systemu PSE. Z Operatorem jest związany od roku 2000, początkowo w obszarze rynku systemowego i usług operatorskich, a od 2004 roku w obszarze rozwoju systemu przesyłowego i przyłączeń do sieci przesyłowej. Karierę zawodową rozpoczął w 1993 roku na Politechnice Warszawskiej. Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE)

15 Wartości PSE ODPOWIEDZIALNOŚĆ BEZPIECZEŃSTWO PROFESJONALIZM TRANSPARENTNOŚĆ Jako pracownicy ponosimy odpowiedzialność za wykonywaną pracę i jej efekty, mając świadomość wpływu na gospodarkę kraju. Realizując zadania inwestycyjne, służące rozbudowie systemu elektroenergetycznego, kierujemy się zasadą równowagi potrzeb biznesowych i społecznych przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego. Prowadzimy odpowiedzialną politykę kadrową umożliwiając pracownikom Grupy PSE rozwój zawodowy. Doskonaląc umiejętności i kompetencje tworzymy stabilne miejsca pracy. Priorytetem naszej działalności jest zapewnienie niezawodnej i bezpiecznej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Najważniejszym celem naszych prac jest pewność i gwarancja dostaw energii elektrycznej siecią przesyłową do wszystkich regionów kraju, co przekłada się na bezpieczeństwo funkcjonowania zarówno odbiorców przemysłowych, jak i gospodarstw domowych. WSPÓŁPRACA Aktywnie angażujemy się w realizację wspólnych zadań dzieląc się wiedzą oraz wykorzystując wzajemne doświadczenia. Budujemy zaufanie stosując transparentne zasady. Aktywnie rozwijamy partnerstwo z innymi operatorami systemów przesyłowych. Szanując wzajemną odrębność współpracujemy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Gwarancją bezpiecznej i stabilnej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego są wykwalifikowani i doświadczeni pracownicy GK PSE. Realizując zadania z profesjonalnie przygotowaną kadrą, dbamy o jej stały rozwój, umożliwiając podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez różne formy kształcenia i doskonalenia zawodowego. Profesjonalizm naszych pracowników wyraża się także w rzetelnym i terminowym wykonywaniu powierzonych zadań oraz przestrzeganiu najwyższych norm etycznych. Jako pracownicy Grupy poprzez rozwój zawodowy i pogłębianie wiedzy przyczyniamy się do budowania silnej pozycji Grupy PSE jako kompetentnego, godnego zaufania partnera biznesowego. Zapewniamy jasne, obiektywne i merytoryczne kryteria przy podejmowaniu każdej decyzji biznesowej. Ściśle przestrzegamy zasad równego traktowania pracowników i uczestników rynku. Wyrazem tego jest przyjęty Program Zgodności zapewniający równoprawne, niedyskryminacyjne podejście do wszystkich interesariuszy Spółki. Zainteresowanym podmiotom zapewniamy równy dostęp do prawdziwych, rzetelnych i kompletnych informacji. Każdego naszego partnera biznesowego traktujemy na takich samych zasadach i w równy sposób. Zapewniamy jednakowe warunki dla rozwoju wszystkich źródeł wytwarzania energii elektrycznej zarówno Odnawialnych Źródeł Energii (OZE), jak i konwencjonalnych. Przestrzegamy prawa

16 Strategia PSE Portfel Projektów PSE S.A. Sponsor Portfela - Zarząd PSE S.A. Program projektów realizujących cel strategiczny I - Poprawa efektywności działania Spółki Obecna Strategia Spółki realizowana jest w oparciu o dokument zaktualizowany w 2013 roku pn. Strategia PSE S.A. do 2020 roku. Aktualizacja przyjętej w 2011 roku Strategii była niezbędna m.in. ze względu na zmiany w uwarunkowaniach zewnętrznych funkcjonowania OSP, potrzebę implementacji zapisów ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz wskazanie nowych zadań do realizacji. W ramach przyjętej Strategii PSE realizują projekty, których wdrożenie ma na celu wypełnienie misji i wizji Spółki oraz zagwarantowanie osiągnięcia założonych celów strategicznych. Misja PSE Działając z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju i budując potencjał zawodowy naszych pracowników, zapewniamy niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego w obszarze działania PSE oraz tworzymy warunki dla rozwoju OZE. Wizja PSE Traktując priorytetowo bezpieczeństwo KSE, współtworzymy europejski rynek energii elektrycznej, aktywnie rozwijając partnerstwo z innymi OSP, przestrzegając zasad transparentności działania oraz równego traktowania uczestników rynku. Cele strategiczne I. Poprawa efektywności działania Spółki, II. Rozwój kapitału ludzkiego, III. Doskonalenie relacji z Interesariuszami, IV. Rozwijanie mechanizmów rynkowych, V. Zapewnienie bezpieczeństwa pracy KSE, VI. Rozwój KSE. W 2013 roku zmodyfikowano sposób zarządzania projektami w Spółce, w efekcie którego zatwierdzony został nowy Model zarządzania projektami w PSE S.A.. Model przygotowano z uwzględnieniem najlepszych światowych praktyk w zakresie zarządzania projektami i zgodnie ze standardami stowarzyszenia Project Excellence International Project Management Association (IPMA). Projekty kategorii A, B, C Program projektów realizujących cel strategiczny II - Rozwój kapitału ludzkiego Program projektów realizujących cel strategiczny III - Doskonalenie relacji z Interesariuszami Ujednolica on sposób prowadzenia i Program monitorowania projektów, wprowadza mechanizmy IV - Rozwijanie służągii mechanizmów na wszystkich rynkowych poziomach organizacji. Cel ten projektów wypełniania realizujących misji cel strategiczny firmy oraz realizacji jej Stratece efektywnemu zarządzaniu ryzykiem. Ponadto realizowany jest również poprzez wzmacnianie reguluje obieg informacji, poprzez wprowadzenie kompetencji i wiedzy pracowników w zakresie zarządzania realizujących projektami. cel strategiczny W GK PSE prowadzony jest standardów dokumentacji projektowej Program oraz sposobu prowadzenia komunikacji. V - Zapewnienie proces bezpieczeństwa systematycznego pracy KSEpodnoszenia poziomu projektów wiedzy, który potwierdzany jest poprzez uzyskanie stosownych certyfikatów według czterostop- Budowa i implementacja zintegrowanego systemu zarządzania projektami w PSE są kluczowe dla niowego systemu certyfikacji Stowarzyszenia Program projektów realizujących cel strategiczny VI - Rozwój KSE zbudowania zespołu zdolnego do skutecznego IPMA przez coraz liczniejszą grupę kadry. D C B A Project Management Certification Certified Project Manager Certified Projects Director Certified Senior Project Manager Certified Project Management Associate 30 31

17 Model zarządzania projektami definiuje portfel projektów jako zbiór powiązanych merytorycznie, zmierzających do realizacji zdefiniowanych w Strategii, celów strategicznych oraz osiągnięcia ustalonych korzyści biznesowych. z wdrożenie i certyfikacja Systemu Zarządzania Środowiskowego, z wdrożenie Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym i Nadużyciom, Portfel Projektów PSE S.A. Sponsor Portfela - Zarząd PSE S.A. Obecnie Portfel projektów PSE obejmuje 63 projekty: z 42 projekty o charakterze strategicznym, priorytetowe, złożone, których brak realizacji lub wadliwe wykonanie skutkować będzie poważnymi konsekwencjami dla Spółki, z 21 projektów obejmujących działania o charakterze projektowym, które nie zostały zakwalifikowane do projektów strategicznych, ale z przyczyn obiektywnych powinny być realizowane w strukturze projektowej. Na koniec 2013 roku Spółka realizowała łącznie 40 projektów strategicznych, z których 5 zostało zakończonych: z organizacja ośrodka szkoleniowego umożliwiającego prowadzenie szkoleń służb ruchowych OSP oraz instytucji współpracujących w ramach KSE, z wdrożenie i certyfikacja Systemu Zarządzania Ciągłością Działania, z wprowadzenie wymiany danych czasu rzeczywistego pomiędzy systemami dyspozytorskimi OSP i OSD. W wyniku ich realizacji Spółka osiągnęła następujące cele: z utworzono centrum szkoleniowe dla służb ruchowych (dyspozytorskich), w którym zainstalowano zbudowany dla potrzeb PSE dedykowany system (symulator KSE), z zwiększono efektywność operacyjnego zarządzania pracą systemu oraz uzyskano poprawę funkcjonowania rynku energii elektrycznej poprzez uruchomienie wymiany danych czasu rzeczywistego pomiędzy systemami zarządzania pracą KSE, z udoskonalono standardy w różnych obszarach działania Spółki, poprzez wdrożenie: Planu Ciągłości Działania, Systemu Zarządzania Środowiskowego oraz Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym i Nadużyciom. Projekty kategorii A, B, C Program projektów realizujących cel strategiczny I - Poprawa efektywności działania Spółki Program projektów realizujących cel strategiczny II - Rozwój kapitału ludzkiego Program projektów realizujących cel strategiczny III - Doskonalenie relacji z Interesariuszami Program projektów realizujących cel strategiczny IV - Rozwijanie mechanizmów rynkowych Program projektów realizujących cel strategiczny V - Zapewnienie bezpieczeństwa pracy KSE Program projektów realizujących cel strategiczny VI - Rozwój KSE A Certified Projects Director 32 B Certified Senior Project Manager 33

18 W 2013 roku PSE przeznaczyły na rozwój krajowej sieci przesyłowej ponad 700 mln zł. W ramach działalności inwestycyjnej przeprowadzono modernizacje linii i stacji elektroenergetycznych w celu zwiększenia niezawodności ich pracy, dostosowania ich do nowych warunków umożliwiających zdalny nadzór, sterowanie i monitoring oraz pracę bezobsługową.

19 Profil PSE oraz majątku telekomunikacyjnego i informatycznego, w skład którego na koniec 2013 roku wchodziło: z 665 urządzeń rozdzielczych prądu AC/DC, przyrządów pomiarowych, urządzeń klimatyzacyjnych, PSE pełniąc funkcję OSP na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej, świadczą usługi przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy KSE. Ze względu na tę szczególną rolę, Spółka należy do przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym i działa w oparciu o szereg krajowych regulacji prawnych. Spółka prowadzi swoją działalność przy wykorzystaniu majątku sieciowego, w skład którego na koniec 2013 roku wchodziło: z 246 linii napowietrznych, 1 kabel prądu stałego oraz 1 linia tymczasowa (przenośna) w tym: 1 linia o napięciu 750 kv, z 88 linii światłowodowych i telekomunikacyjnych, z urządzeń informatycznych, z urządzeń teletransmisyjnych i telefonicznych, Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć STO ZRC z licencji, praw autorskich i majątkowych, know-how. Majątek teleinformatyczny obejmował w 2013 roku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Głównymi celami działalności PSE są: 77 linii o napięciu 400 kv, SLK GDA z zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy KSE jako części wspólnego, europejskiego systemu elektroenergetycznego, z uwzględnieniem wymogów pracy synchronicznej i połączeń asynchronicznych, z zapewnienie niezbędnego rozwoju krajowej sieci przesyłowej oraz połączeń transgranicznych, z udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności przesyłowych dla realizacji wymiany transgranicznej, z tworzenie infrastruktury technicznej dla działania rynku bilansującego energii elektrycznej. Usługi świadczone przez PSE na rzecz użytkowników systemu elektroenergetycznego odbywają się na zasadach równości i w sposób wolny od dyskryminacji. 168 linii o napięciu 220 kv, 1 kabel DC o napięciu 450 kv z 103 stacje najwyższych napięć (NN). Stacje elektroenergetyczne PSE posadowione są na nieruchomościach o łącznej powierzchni m 2, w tym mających następujący status prawny: z własność m 2, z współwłasność m 2, z prawo użytkowania wieczystego m 2, z udział w wieczystym użytkowaniu 550 m 2, z prawo władającego 881 m 2 VIE GLN HAG PLC LEGENDA KRA REC GOR LSN MIK MON ZGC POL CPC DUN ZUK CRN PKW PLE LES ZYD CZE KLE BSP WRC SWI BOG - linia elektroenergetyczna 750 kv - linia elektroenergetyczna 400 kv ZBK KRM PAS PPD - linia elektroenergetyczna 220 kv - linia 400 kv czasowo pracująca na napięciu 220 kv OSR DBN BYD PAT JAS TEL KON ADA GBL WLA TRE GRU PDE ZGI JAN PAB BEK ROG PIO OLM PLO SOC KIE ANI HCZ JOA GRO WRZ TCN ROK BLA LOS LAG KED KAT KHK JAM HAL SIE LUA BYC WIE KOP MOS BIR SKA PRB WAN KOM CZT ALB BUJ NOS ZAP LIS OLS MSK WTO MOR PIA KPK RAD KLA ROZ PEL OST MIL ATA TAW OSC CHM KOZ PUL ELK RZE BGC KRI SDP ABR STW BIA NAR LSY MKR CHS ZAM ROS DOB - linia 220 kv czasowo pracująca na napięciu 110 kv - linia wyłączona (napięcie wg. koloru linii w legendzie) - stacje elektroenergetyczne rozdzielcze LEM - stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane 36 37

20 Podstawy prawne działalności PSE PSE, jako Spółka prawa handlowego, funkcjonują zgodnie ze wszystkimi regulacjami prawnymi wynikającymi z przepisów ogólnych, a w szczególności: z ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych, z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, z ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości. PSE jako polski operator elektroenergetycznego systemu przesyłowego, działają na podstawie następujących aktów: z koncesji na przesyłanie energii elektrycznej, udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 15 kwietnia 2004 roku, nr PEE/272/4988/W/2/2004/MS na okres od 1 lipca 2004 roku do 1 lipca 2014 roku, oraz przedłużającą ten okres do 31 grudnia 2030 roku decyzją Prezesa URE z dnia 28 maja 2013 roku, nr PEE/272-ZTO/4988/W/DRE/2013/BT, z decyzji Prezesa URE z dnia 24 grudnia 2007 roku nr DPE-47-58(5)/4988/2007/BT, wyznaczającej PSE na OSP na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej na czas obowiązywania koncesji (z późniejszymi zmianami), z ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne oraz rozporządzeń wykonawczych do ww. ustawy, w szczególności rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, z ustawy z dnia 18 marca 2010 roku o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych, z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 października 2010 roku w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki Państwa, z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną

21 Obowiązki PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego Definicja OSP oraz przypisana mu odpowiedzialność określone zostały w ustawie Prawo energetyczne. W świetle przepisów tej ustawy, OSP to przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie przesyłowym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi. OSP jest odpowiedzialny za: 1. bezpieczeństwo dostarczania energii elektrycznej poprzez zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i odpowiedniej zdolności przesyłowej w elektroenergetycznej sieci przesyłowej, 2. prowadzenie ruchu sieciowego w sieci przesyłowej w sposób efektywny, przy zachowaniu wymaganej niezawodności dostarczania energii elektrycznej i jakości jej dostarczania oraz, we współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych, koordynowanie pracy części sieci 110 kv (tzw. koordynowanej sieci 110 kv) we współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych, 3. eksploatację, konserwację i remonty sieci, instalacji i urządzeń, wraz z połączeniami z innymi systemami elektroenergetycznymi, w sposób gwarantujący niezawodność funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, 4. zapewnienie długoterminowej zdolności systemu elektroenergetycznego w celu zaspokajania uzasadnionych potrzeb w zakresie przesyłania energii elektrycznej w obrocie krajowym i transgranicznym, w tym w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej, a tam gdzie ma to zastosowanie, rozbudowy połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi, 5. współpracę z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu niezawodnego i efektywnego funkcjonowania systemów elektroenergetycznych oraz skoordynowania ich rozwoju, 6. dysponowanie mocą jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci przesyłowej oraz jednostek wytwórczych o mocy osiągalnej równej 50 MW lub wyższej, przyłączonych do koordynowanej sieci 110 kv, uwzględniając umowy z użytkownikami systemu przesyłowego oraz techniczne ograniczenia w tym systemie, 7. zarządzanie zdolnościami przesyłowymi połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi, 8. zakup usług systemowych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, niezawodności pracy tego systemu i utrzymania parametrów jakościowych energii elektrycznej, 9. bilansowanie systemu elektroenergetycznego, w tym równoważenie bieżącego zapotrzebowania na energię elektryczną z dostawami tej energii w KSE, zarządzanie ograniczeniami systemowymi oraz prowadzenie z użytkownikami tego systemu związanych z tym rozliczeń wynikających z: z niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej i pobranej z Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, z zarządzania ograniczeniami systemowymi, 10. prowadzenie centralnego mechanizmu bilansowania handlowego, 11. zarządzanie przepływami energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym przesyłowym w sposób skoordynowany z innymi połączonymi systemami elektroenergetycznymi oraz we współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych, w koordynowanej sieci 110 kv, z uwzględnieniem technicznych ograniczeń w tym systemie, 12. zakup energii elektrycznej w celu pokrywania strat powstałych w sieci przesyłowej podczas przesyłania energii elektrycznej tą siecią oraz stosowanie przejrzystych i niedyskryminacyjnych procedur rynkowych przy zakupie tej energii, 13. dostarczanie użytkownikom sieci i operatorom innych systemów elektroenergetycznych, z którymi system przesyłowy jest połączony, informacji o warunkach świadczenia usług przesyłania energii elektrycznej, w tym dotyczących realizacji obrotu transgranicznego oraz zarządzania siecią i bilansowania energii elektrycznej, niezbędnych dla uzyskania dostępu do sieci przesyłowej i korzystania z tej sieci, 14. opracowywanie planów działania na wypadek zagrożenia wystąpienia awarii o znacznych rozmiarach w systemie elektroenergetycznym oraz odbudowy tego systemu po wystąpieniu awarii, 15. realizację ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej, wprowadzonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 6 i 7 ustawy Prawo energetyczne, 16. opracowywanie normalnego układu pracy sieci przesyłowej oraz we współpracy z OSD, normalnego układu pracy sieci, 17. zapewnienie wszystkim odbiorcom na zasadzie równoprawnego traktowania świadczenia usług przesyłania energii elektrycznej na podstawie stosownej umowy, na zasadach i w zakresie określonych w ustawie Prawo energetyczne. Obowiązek utrzymywania zdolności urządzeń, instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w energię w sposób ciągły i niezawodny wiąże się szczególnie z zapewnieniem: z właściwego prowadzenia ruchu w sieci, z dbałości o właściwy stan infrastruktury sieciowej (eksploatacja, konserwacja, remonty), z dbałości rozbudowy sieci przesyłowej i połączeń międzysystemowych, z dostosowania infrastruktury sieciowej do zmieniającego się lokalizacyjnie i strukturalnie zapotrzebowania na energię elektryczną i miejsc jej wytwarzania

22 Działalność PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego z połączeniu z Ukrainą w ramach mechanizmu przetargów jednostronnych w kierunku z Ukrainy do Polski. Zasady organizacji, jak i informacje o organizowanych przetargach publikowane są na stronie internetowej Spółki. Bilansowanie Systemu Elektroenergetycznego z interwencyjną rezerwę zimną (454 MW), która jest jednym z zabezpieczeń ryzyka braku energii na rynku krajowym. Mechanizm rezerwy polega na utrzymywaniu w gotowości do uruchomienia na polecenie OSP centralnie dysponowanych jednostek wytwórczych, przewidzianych ze względów technicznych, ekonomicznych i środowiskowych do wycofania z eksploatacji do 2016 roku, Podstawową działalnością PSE jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej, przy zapewnieniu długoterminowej zdolności systemu elektroenergetycznego do dostarczania energii elektrycznej do wszystkich punktów zapotrzebowania w wymaganej ilości, przy zachowaniu standardów jakości. Przesyłanie energii elektrycznej PSE świadczą usługi przesyłania energii elektrycznej na podstawie zawartych umów, zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz obowiązującą taryfą zatwierdzoną przez Prezesa URE. W 2013 roku podpisano 17 nowych umów o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej, rozwiązano natomiast 11 z dotychczas obowiązujących. Na koniec 2013 roku PSE miały zawarte umowy o świadczenie usług przesyłania z : z 27 podmiotami przyłączonymi do sieci przesyłowej, z 87 podmiotami działającymi na rynku bilansującym energii elektrycznej nieprzyłączonymi do sieci przesyłowej. W 2013 roku PSE zawarły 15 umów oraz 13 aneksów do umów o świadczenie usługi udostępniania KSE z OSD nieprzyłączonymi do sieci przesyłowej. Łączna liczba umów na koniec 2013 roku wyniosła 141. PSE udostępniając zdolności przesyłowe na wszystkich czynnych połączeniach międzyoperatorskich, aktywnie uczestniczyły w transgranicznej wymianie energii i tworzeniu europejskiego wewnętrznego rynku energii. W 2013 roku PSE udostępniały zdolności przesyłowe na: z połączeniach międzysystemowych z Niemcami, Czechami i Słowacją (tzw. profilu synchronicznym) w trybie skoordynowanych przetargów rocznych, miesięcznych i dobowych organizowanych przez biuro przetargów CAO Central Allocation Office GmbH, powołane przez operatorów systemów przesyłowych z regionu Europy Środkowo Wschodniej oraz w trybie skoordynowanego procesu alokacji na rynku dnia bieżącego organizowanego przez czeskiego OSP - ČEPS a.s., z stałoprądowym połączeniu Polska Szwecja na zasadach rynkowych. W 2013 roku alokacja odbywała się poprzez mechanizm market coupling, na rynku dnia następnego, organizowanym przez Towarową Giełdę Energii i Nord Pool Spot AS, Bieżące bilansowanie energii elektrycznej z wdrożeniem dostaw stanowi warunek konieczny bezpiecznej i niezawodnej pracy KSE. W okresach, w których zapotrzebowanie na energię elektryczną jest największe, PSE, zabezpieczając ciągłość dostaw energii nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach krajowego bilansu mocy, korzystają z następujących narzędzi: z wykorzystanie dostępnej mocy w jednostkach wytwórczych niebędących jednostkami centralnie dysponowanymi, z import energii elektrycznej w ramach umów z sąsiednimi operatorami systemów przesyłowych, z dodatkowe moce generatorów w elektrowniach w przeciążeniu, czyli z mocą wyższą niż nominalna (w ramach pakietu usług systemowych), z interwencyjna dostawa mocy z elektrowni szczytowo pompowych, które w krótkim okresie pozwalają na bilansowanie zapotrzebowania na moc (w ramach pakietu usług systemowych). W 2013 roku PSE uzyskały dwa dodatkowe narzędzia o wyjątkowym dla bilansowania systemu znaczeniu: z usługę pracy interwencyjnej - redukcja zapotrzebowania na polecenie OSP, tzw. negawaty (25 MW - okres zimowy do 30 MW - okres letni). Redukcja zapotrzebowania obejmuje interwencyjne ograniczenie poboru mocy polegające na zmniejszeniu, na polecenie OSP, wielkości mocy pobieranej z sieci przez urządzenia odbiorców. Rozwiązanie to stanowi jeden z elementów obrony KSE przed zakłóceniami o charakterze nadzwyczajnym. Rozwój Rynku Energii Bezpośredni wpływ na ustawową działalność PSE jako OSP ma zarówno kreowanie optymalnych rozwiązań krajowego rynku energii, jak i udział w procesie budowy wspólnotowego zintegrowanego rynku energii elektrycznej. PSE jako podmiot odpowiedzialny za KSE są jednym z kreatorów przyszłych rozwiązań rynkowych. W tym kontekście ważną platformą dialogu z uczestnikami rynku stanowił powołany przez Ministerstwo Gospodarki Zespół Doradczy ds. Zmian w Funkcjonowaniu Rynku Energii Elektrycznej, którego zadaniem było przygotowanie nowego modelu hurtowego rynku energii elektrycznej. Po przyjęciu przez Zespół w lutym 2013 roku rekomendacji w zakresie modyfikacji modelu rynku energii elektrycznej w Polsce, rozpoczęły się w PSE prace związane z implementacją nowych narzędzi do zarządzania rynkiem bilan

23 sującym (Market Management System MMS), którego wdrożenie jest planowane w 2017 roku. PSE aktywnie uczestniczą także w procesie budowy wspólnotowego zintegrowanego rynku energii elektrycznej UE. W 2013 roku przedstawiciele Spółki uczestniczyli w pracach nad założeniami Modelu Docelowego rynku energii elektrycznej w Europie i w pracach nad rozwiązaniami szczegółowymi, które mają zostać zawarte w Kodeksach Sieciowych. W Modelu Docelowym można zidentyfikować cztery priorytetowe obszary: z Transgraniczny Rynek Dnia Następnego integruje krajowe rynki energii elektrycznej poprzez mechanizm łączenia rynków (ang. market coupling). Najważniejszą korzyścią dla uczestników rynku z implementacji mechanizmu łączenia rynków jest zwiększenie efektywności wykorzystania połączeń transgranicznych, a tym samym bardziej efektywna wycena wartości energii elektrycznej, z Transgraniczny Rynek Dnia Bieżącego, działający na zasadzie handlu ciągłego (ang. continuous trading), ułatwia uczestnikom rynku korygowanie pozycji kontraktowych wynikających z zawartych na wcześniejszych rynkach zobowiązań. Transakcje na Rynku Dnia Bieżącego wynikają głównie z potrzeby zbilansowania niedoboru zakontraktowanej generacji, błędów w szacowaniu generacji ze źródeł odnawialnych czy zapotrzebowania, z Transgraniczny Rynek Bilansujący ma umożliwić wymianę energii bilansującej pomiędzy operatorami systemów przesyłowych w czasie zbliżonym do czasu rzeczywistego. Najważniejszym założeniem przy opracowywaniu koncepcji transgranicznego rynku bilansującego była potrzeba optymalizacji podejmowanych przez operatorów działań w zakresie bilansowania sytemu elektroenergetycznego, oraz minimalizacja ich kosztów, z Mechanizm wyznaczania i alokacji transgranicznych zdolności przesyłowych stanowi kluczowy element stanowiący o jakości funkcjonowania europejskiego rynku energii elektrycznej. W warunkach silnie oczkowej sieci przesyłowej Europy kontynentalnej, jedynym skutecznym mechanizmem wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych jest mechanizm oparty na przepływach fizycznych, wykorzystujący metodykę Flow Based Allocation (FBA). Koordynacja wymiany transgranicznej osiągnięta dzięki implementacji FBA umożliwi poprawę bezpieczeństwa pracy systemów elektroenergetycznych, przyczyniając się do optymalnego wykorzystania istniejących zasobów przesyłowych oraz zwiększenia efektywności wymiany transgranicznej w Europie. W zakresie działań implementacyjnych, PSE koncentrowały się przede wszystkim na przygotowywaniu do wdrożenia mechanizmu Flow- Based Market Coupling dla wspólnego rynku dnia następnego w regionie Europy Środkowo- Wschodniej. Pod koniec 2013 roku zakończono uzgadnianie, pomiędzy giełdami energii, Operatorami i Regulatorami ze wszystkich krajów regionu, treści wielostronnego porozumienia wyrażającego wolę współpracy oraz określającego ogólne ramy projektu. Przyłączanie do sieci Jednym z celów polityki energetycznej Polski jest zapewnienie odpowiedniego udziału energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w całkowitym krajowym zużyciu energii elektrycznej. PSE tworzą warunki dla rozwoju odnawialnych źródeł energii dbając jednocześnie o ochronę środowiska naturalnego. W wyniku zawartych w 2013 roku umów przyłączeniowych dla nowych źródeł wytwórczych zwiększone zostaną moce wytwórcze o 1050 MW. Umowy o przyłączenie dotyczą: z farmy wiatrowej Biały Bór o mocy 166 MW, z farmy wiatrowej Sulików o mocy 50 MW, z farmy wiatrowej Wierzbięcin o mocy 240 MW, z bloku gazowo parowego o mocy 456 MW w Gdańsku, z bloku gazowo parowego o mocy 138 MW w EC Gorzów. W 2013 roku wydano warunki przyłączenia dla dwóch nowych źródeł wytwórczych na łączną moc 643 MW. Wydane warunki przyłączenia dotyczą: z bloku gazowo-parowego w Elektrociepłowni Żerań o mocy 505 MW, z bloku gazowo-parowego w Koninie o mocy 138 MW. Dodatkowo wydano warunki przyłączenia dla instalacji odbiorczych na łączną moc 42 MW, które dotyczą: z wytwórni gazów technicznych w Turku o mocy 12 MW, z stacji elektroenergetycznej 110 kv/sn w Jawczycach o mocy 30 MW. Rozwój i utrzymanie sieci przesyłowej Zadaniem PSE jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego między innymi poprzez utrzymanie niezawodności dostaw energii elektrycznej. Jednym z aspektów niezawodności dostaw energii jest sprawnie funkcjonująca sieć przesyłowa. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, rozwój źródeł wytwórczych, konieczność rozbudowy połączeń międzysystemowych oraz obowiązek zapewnienia niezawodności zasilania odbiorców leżą u podstaw działań związanych z budową, rozbudową i modernizacją sieci. Inwestycje sieciowe w 2013 roku w liczbach: z 700,8 mln zł łączna wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych z 101,6% wykonanie PIanu Inwestycji rzeczowych PSE w 2013 roku z 2 780,6 mln zł łączna wartość umów inwestycyjnych podpisanych w 2013 roku w zakresie infrastruktury sieciowej z 296 mln zł łączna wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przekazanych do eksploatacji z 32 ogłoszone postępowania o udzielenie zamówienia na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury sieciowej 44 45