SPRAWOZDANIE KOMISJI. Fundusz Solidarności Unii Europejskiej Sprawozdanie roczne za 2011 r.

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia.9.1 r. COM(1) 53 final SPRAWOZDANIE KOMISJI Fundusz Solidarności Unii Europejskiej Sprawozdanie roczne za 11 r. PL PL

2 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Nierozpatrzone wnioski z 1 r Nowe wnioski otrzymane w 11 r Finansowanie Monitorowanie Zamknięcie pomocy Komunikat w sprawie przyszłości Funduszu Solidarności UE Wnioski... 1 Załącznik 1: Progi dotyczące poważnych klęsk mające zastosowanie w 11 r. (według danych dotyczących dochodu narodowego brutto z 9 r.) Załącznik : Nierozpatrzone wnioski o pomoc z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej z 1 r. oraz nowe wnioski rozpatrzone w 11 r Załącznik 3: Wnioski o pomoc z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej od r PL PL

3 SPRAWOZDANIE KOMISJI Fundusz Solidarności Unii Europejskiej Sprawozdanie roczne za 11 r. 1. WPROWADZENIE W artykule 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/ z dnia 11 listopada r. ustanawiającego Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (zwanego dalej rozporządzeniem ) przewidziano przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania dotyczącego działalności Funduszu w poprzednim roku. W niniejszym sprawozdaniu przedstawiono działania Funduszu w 11 r. obejmujące, podobnie jak w poprzednich sprawozdaniach, rozpatrywanie nierozpatrzonych i nowych wniosków oraz ocenę sprawozdań z realizacji w związku z ich przygotowaniem do zamknięcia. Jeśli chodzi o liczbę wniosków, rok 11 był rokiem spokojniejszym: w ciągu roku złożono tylko cztery wnioski o pomoc finansową z Funduszu Solidarności, natomiast w roku 1 złożono ich ogółem 17. Ponieważ niektóre z tych wniosków wpłynęły pod koniec 1 r., ich ocena trwała nadal w 11 r. Oceny te dotyczyły wniosków złożonych przez Francję (powódź w departamencie Var), Republikę Czeską (powodzie jesienne), Niemcy (powódź w Saksonii), Chorwację i Słowenię (powodzie wrześniowe) oraz Węgry (wyciek czerwonego szlamu). Oceny tych spraw zakończono w 11 r. i są one opisane w niniejszym sprawozdaniu. Cztery otrzymane w 11 r. wnioski to dwa wnioski złożone przez Włochy (powodzie w regionie Veneto, Ligurii i Toskanii), Hiszpanię (trzęsienie ziemi w Lorce) oraz Cypr (wybuch w bazie marynarki wojennej). W 11 r. Komisja zakończyła ocenę i zatwierdziła wnioski złożone przez Włochy (powodzie w regionie Veneto) i Hiszpanię (trzęsienie ziemi w Lorce). Decyzje w sprawie drugiego wniosku złożonego przez Włochy (powodzie w Ligurii i Toskanii), jak również wniosku Cypru, Komisja podjęła na początku 1 r. W 11 r. Komisja przyznała pomoc z Funduszu Solidarności na 11 klęsk żywiołowych, na łączną kwotę 39,9 mln EUR i zaproponowała dalszą pomoc w wysokości 38 mln EUR w przypadku dwóch kolejnych spraw.. NIEROZPATRZONE WNIOSKI Z 1 R. Francja (powódź w Var) W dniach 15 i 16 czerwca 1 r. niektóre regiony południowej Francji dotknęły intensywne opady. W dniu 4 sierpnia 1 r. władze Francji złożyły wniosek o pomoc z Funduszu Solidarności. Wniosek został ograniczony do najbardziej dotkniętej strefy w departamencie Var, obejmującej dziewięć gmin i dwa obszary na poziomie mikrogminnym, tworzące razem jeden spójny obszar wyraźnie określony PL 3 PL

4 we wniosku. Łączną wartość bezpośrednich szkód spowodowanych przez klęskę na wyznaczonym obszarze oszacowano na kwotę między 73, mln EUR i 778, mln EUR. W celu oceny wniosku Komisja zastosowała uśrednioną kwotę szkód 74,7 mln EUR. Szacowana łączna wartość bezpośrednich szkód stanowiła więc 1% zwyczajowego progu mającego zastosowanie przy uruchamianiu Funduszu Solidarności w odniesieniu do Francji, który w 1 r. wynosił 3,467 mld EUR (tj. 3 miliardy EUR w cenach z r.). Ponieważ całkowita kwota szkody była niższa od progu, wniosek Francji rozpatrywano na podstawie wyjątkowych kryteriów dotyczących nadzwyczajnych klęsk o zasięgu regionalnym. Ocena wykazała, że we wniosku Francji nie przedstawiono dowodów na to, że stabilność gospodarcza departamentu Var ucierpiała w poważny i trwały sposób, np. przez znaczny spadek zatrudnienia lub regionalnego PKB. Z tych przyczyn w dniu 4 marca 11 r. Komisja podjęła decyzję stwierdzającą, że wniosek Francji nie spełnia wymogów w odniesieniu do wyjątkowego uruchomienia Funduszu. Władze Francji zostały o tym odpowiednio poinformowane. Republika Czeska (powódź jesienią 1 r.) W sierpniu 1 r. północna część Republiki Czeskiej, a mianowicie kraj liberecki i sąsiedni powiat Děčín należący do Uścia nad Łabą (kraj ustecki), ucierpiała na skutek wyjątkowo obfitych opadów deszczu, które doprowadziły do rozległych powodzi, powodując znaczne szkody w infrastrukturze publicznej, budynkach mieszkalnych, rolnictwie i przedsiębiorstwach. W dniu 14 października 1 r. władze Czech złożyły wniosek o pomoc z Funduszu Solidarności. Władze Czech szacują łączną wartość bezpośrednich szkód na kwotę 436,5 mln EUR, co stanowi 53% normalnego progu mającego zastosowanie w przypadku Republiki Czeskiej do celów uruchomienia Funduszu Solidarności, który w 1 r. wynosił 84,3 mln EUR (tj.,6% DNB na podstawie danych z 8 r.). Wniosek rozpatrzono zatem na podstawie wyjątkowych kryteriów dotyczących nadzwyczajnych klęsk o zasięgu regionalnym. We wniosku wykazano, że spełniono kryteria mówiące a) o dotknięciu klęską znacznej części ludności określonego regionu i b), że klęska spowodowała poważne i długotrwałe następstwa dla warunków życia oraz stabilności gospodarczej. W dniu 3 marca 11 r. Komisja zaproponowała uruchomienie pomocy finansowej w wysokości 1 91 mln EUR. Odpowiednią procedurę korekty budżetu zakończono w dniu 14 lipca 11 r. Po zawarciu porozumienia wykonawczego z Republiką Czeską wypłata dotacji mogła zostać zrealizowana w dniu grudnia 11 r. Niemcy (powódź w Saksonii) W sierpniu i wrześniu 1 r. wschodnie części terytorium Niemiec, głównie Saksonię, nawiedziły nawalne opady deszczu, które doprowadziły do powodzi wyrządzającej szkody w infrastrukturze publicznej, budynkach mieszkalnych, rolnictwie i przedsiębiorstwach. Wniosek złożony przez władze niemieckie w dniu 15 października 1 r. wykazał, że przedstawiono skumulowane wnioski dotyczące trzech różnych klęsk oraz że wydarzenia te miały miejsce na różnych obszarach w Saksonii i pokrywają się tylko częściowo. Łączną skumulowaną wartość bezpośrednich szkód spowodowanych przez powódź oszacowano na kwotę 937,8 mln EUR, co stanowi blisko jedną trzecią normalnego progu mającego zastosowanie PL 4 PL

5 przy uruchamianiu Funduszu Solidarności w odniesieniu do Niemiec, który w 1 r. wynosił 3,467 mld EUR (tj. 3 miliardy EUR w cenach z r.). Chociaż przepisy rozporządzenia odnoszą się do skutków (pojedynczej) klęski żywiołowej, Komisja zawsze akceptowała, że szereg podobnych zdarzeń w krótkim czasie, mających to samo pochodzenie lub wpływających na ten sam obszar, można uznać za pojedyncze wydarzenie w rozumieniu rozporządzenia. Wydarzenia o odrębnym charakterze wpływające na różne obszary powinny jednak być oceniane oddzielnie. W dniu 4 kwietnia 11 r. Komisja uznała, że trzy powodzie, o których mowa we wniosku, nie mogą być uznane za nadzwyczajną klęskę żywiołową w rozumieniu tego rozporządzenia. Władze Niemiec zostały o tym odpowiednio poinformowane. Słowenia (powodzie jesienią 1 r.) Od 17 do września 1 r. Słowenia ucierpiała na skutek poważnej fali powodziowej, która spowodowała rozległe szkody głównie w dziedzictwie kulturowym, infrastrukturze publicznej i budynkach mieszkalnych. Władze Słowenii złożyły wniosek o pomoc z Funduszu Solidarności w dniu 6 listopada 1 r. Ponieważ szacowana łączna wartość szkód bezpośrednich wynosi 51,3 mln EUR i przekracza próg mający zastosowanie do uruchomienia Funduszu Solidarności w odniesieniu do Słowenii (tj. 17,67 mln EUR, dane za 8 r.), klęskę uznano za poważną klęskę żywiołową zgodnie z warunkami rozporządzenia. W dniu 4 lutego 11 r. Komisja podjęła decyzję o przyjęciu wniosku Słowenii i przyznaniu pomocy finansowej w wysokości 7,46 mln EUR. Odpowiednią procedurę korekty budżetu zakończono w dniu 14 lipca 11 r. Komisja wypłaciła dotację w dniu 8 grudnia 11 r. po zawarciu porozumienia wykonawczego ze Słowenią. Chorwacja (powodzie jesienią 1 r.) Chorwację nawiedziły intensywne opady deszczu w dniach 17 do września 1 r., powodując poważne powodzie, które szczególnie dotknęły zachodnią część Chorwacji. Chorwacja zasadniczo kwalifikuje się do otrzymania pomocy finansowej z Funduszu Solidarności jako państwo, które w momencie składania wniosku było w trakcie negocjacji w sprawie przystąpienia do UE. Klęska spowodowała poważne szkody w infrastrukturze, rolnictwie i własności prywatnej. Łączną wartość bezpośrednich szkód oszacowano na 47,3 mln EUR. Ponieważ kwota ta jest niższa od progu 75,8 mln EUR (tj.,6% DNB Chorwacji w 8 r.), klęski nie można zakwalifikować do kategorii poważnej klęski żywiołowej. Jednakże poważna klęska żywiołowa w Słowenii była spowodowana tymi samymi powodziami, które wystąpiły w Chorwacji. W związku z tym uznano, że warunek określony w art. ust. akapit drugi rozporządzenia Rady (WE) nr 1/, na mocy którego państwo dotknięte tą samą poważną klęską, co państwo ościenne może wyjątkowo skorzystać z pomocy w ramach Funduszu Solidarności, został spełniony i Komisja postanowiła przyznać Chorwacji pomoc finansową w wysokości 1,175 mln EUR. Odpowiednią procedurę korekty budżetu zakończono w dniu 14 lipca 11 r. Po zawarciu porozumienia wykonawczego z Republiką Chorwacji wypłata dotacji mogła zostać zrealizowana w dniu 1 grudnia 11 r. PL 5 PL

6 Węgry (wyciek czerwonego szlamu) W dniu 4 października 1 r. pękł zbiornik Magyar Alumínium Zrt (MAL Ltd.), fabryki aluminium nieopodal węgierskiej miejscowości Kolontár i doszło do rozległego wycieku czerwonego szlamu, który zalał kilka osiedli. Klęska spowodowała poważne zanieczyszczenia, uszkodzenie domów mieszkalnych oraz mostu; ewakuowano setki osób, 86 osób odniosło obrażenia oraz odnotowano dziesięć wypadków śmiertelnych. Władze węgierskie zdecydowały się złożyć wniosek o pomoc z Funduszu Solidarności, który wpłynął do Komisji w dniu 13 grudnia 1 r. Łączną wartość bezpośrednich szkód spowodowanych przez klęskę oszacowano na 174,3 mln EUR. Normalny próg mający zastosowanie do uruchomienia Funduszu Solidarności w odniesieniu do Węgier w 1 r. wynosił 59,71 mln EUR (tj.,6% DNB Węgier w 8 r.). Jako że bezpośrednie szkody spowodowane przez klęskę były znacznie niższe od normalnego progu, Węgry złożyły wniosek na podstawie kryterium klęski nadzwyczajnej o zasięgu regionalnym. Rozporządzenie przewiduje w art. ust. 1, że pomoc może być głównie uruchamiana w przypadku poważnych klęsk żywiołowych 1 i w związku z tym z góry nie wyklucza katastrof technologicznych z zakresu jego stosowania. Mogą one jednak zostać uznane za kwalifikowalne tylko jeśli zostały spełnione dalsze warunki. Art. 3 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/ zasadniczo ogranicza wypłaty z Funduszu do finansowania środków zmniejszających szkody niepodlegające ubezpieczeniu. Przyczyną szkód spowodowanych przez wyciek czerwonego szlamu była jednak wadliwa instalacja przemysłowa. Niezależnie od kwestii ewentualnej odpowiedzialności indywidualnej, właściciele fabryki aluminium lub zarządzający nią powinni być w posiadaniu ubezpieczenia przed zagrożeniami wynikającymi z eksploatacji instalacji (nieograniczona odpowiedzialność). Szkody spowodowane przez wyciek czerwonego szlamu należy w związku z tym uznać za podlegające ubezpieczeniu. Ponadto we wniosku nie zbadano kwestii odpowiedzialności. Art. 8 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/ zobowiązuje jednak państwa beneficjentów o ubieganie się o wszelkie możliwe kompensaty od stron trzecich. Art. 3 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/ stanowi, że wypłaty z Funduszu dotyczące kosztów szkód później pokrytych przez stronę trzecią są odzyskiwane. Zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci właściciel zakładu przemysłowego lub zarządzający nim powinien ponosić odpowiedzialność za wszelkie szkody wynikłe z niesprawności tej instalacji, niezależnie od wszelkiej ewentualnej odpowiedzialności osobistej lub zakresu ubezpieczenia. Fundusz Solidarności nie może zatem interweniować w przypadku takich szkód. Z powodów określonych powyżej klęska spowodowana wyciekiem czerwonego szlamu na Węgrzech nie może być uznana za spełniającą kryteria określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1/ niezbędne do uruchomienia Funduszu Solidarności. Węgry zostały odpowiednio poinformowane o decyzji Komisji. 1 Artykuł ust. 1 stanowi: Na wniosek państwa członkowskiego lub zainteresowanego kraju prowadzącego negocjacje w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej, zwanego dalej państwem beneficjentem, pomoc z Funduszu może być głównie uruchamiana, w przypadku gdy na terytorium tego państwa wydarzą się poważne klęski żywiołowe z poważnymi skutkami dla warunków życia, środowiska naturalnego lub gospodarki w jednym lub więcej regionów lub w jednym lub więcej krajów. PL 6 PL

7 3. NOWE WNIOSKI OTRZYMANE W 11 R. W 11 r. przyjęto wnioski złożone przez Włochy (powódź w regionie Veneto), Hiszpanię (trzęsienie ziemi w Lorce) oraz przez Cypr (wybuch w bazie marynarki wojennej). Przed samym końcem 11 r. do Komisji wpłynął jeszcze jeden wniosek złożony przez Włochy (powódź w Ligurii i Toskanii). Ocena wniosków złożonych przez Cypr i Włochy (powódź w Ligurii i Toskanii) może zakończyć się jednak dopiero w 1 r. i zostanie ujęta w sprawozdaniu rocznym za 1 r. Włochy (powódź w regionie Veneto) W okresie od 31 października do listopada 1 r. region Veneto w północnowschodnich Włoszech dotknęły ulewne deszcze i, wraz z pogarszającym sytuację topniejącym śniegiem, doprowadziły do wystąpienia rzek z biegu. Zalane zostały rozległe tereny, uszkodzone sieci dróg i infrastruktury, szkód doznało rolnictwo, przedsiębiorstwa i domy mieszkalne. Rozległe szkody odnotowano w całym Veneto, szczególnie dotknięte zaś były obszary nad rzeką Bacchiglione, w tym obszary miejskie Vicenzy i Padwy. W związku z tym Włochy złożyły wniosek o wsparcie finansowe z Funduszu Solidarności, który wpłynął do Komisji w dniu 7 stycznia 11 r. W połowie sierpnia 11 r. otrzymano znacznie zmieniony wniosek. Po dokładnej analizie wniosku Komisja stwierdziła, że kwalifikuje się on w ramach klęski nadzwyczajnej o zasięgu regionalnym. Łączna wartość szkód bezpośrednich, w formie zaakceptowanej przez Komisję, opiewa na kwotę 676,36 mln EUR, co stanowi 19% normalnego progu mającego zastosowanie w przypadku Włoch w 11 r. 3,536 mld EUR (tj. 3 miliardy EUR w cenach z r.). W związku z tym Komisja zatwierdziła wniosek Włoch w dniu 17 listopada 11 r. i wnioskowała o uruchomienie pomocy z Funduszu Solidarności w wysokości 16,9 mln EUR. Odpowiednią procedurę korekty budżetu zakończono w dniu 13 grudnia 11 r. Jednakże środki budżetowe mogły zostać udostępnione dopiero w połowie lutego 1 r. Po zawarciu porozumienia wykonawczego z Włochami dotacja została wypłacona w dniu 15 czerwca 1 r. Hiszpania (trzęsienie ziemi w Lorce) W dniu 11 maja 11 r. hiszpańskie miasto Lorca nawiedziło podwójne trzęsienie ziemi o sile 5, w skali Richtera, w wyniku którego zginęło dziewięć osób i które spowodowało poważne szkody. Hiszpania przedłożyła wniosek o pomoc finansową z Funduszu Solidarności, który Komisja otrzymała w dniu lipca 11 r. Zaktualizowana wersja wniosku wpłynęła w dniu 1 sierpnia 11 r. Łączna wartość szkód bezpośrednich spowodowanych klęską żywiołową, w formie zaakceptowanej przez Komisję, opiewa na kwotę 84,84 mln EUR, co stanowi 3,84% normalnego progu mającego zastosowanie w przypadku Hiszpanii w 11 r. 3,536 mld EUR (tj. 3 miliardy EUR w cenach z r.). Komisja podjęła w dniu 17 listopada 11 r. decyzję o zaakceptowaniu wniosku Hiszpanii na podstawie wyjątkowych przepisów dotyczących klęski nadzwyczajnej o zasięgu regionalnym oraz wnioskowała o uruchomienie pomocy z Funduszu Solidarności w wysokości 1,1 mln EUR. Odpowiednią procedurę korekty budżetu zakończono w dniu 13 grudnia 11 r. Jednakże środki budżetowe mogły zostać udostępnione dopiero w połowie lutego 1 r. Wypłata dotacji zostanie zrealizowana po podpisaniu porozumienia wykonawczego między Komisją i Hiszpanią. PL 7 PL

8 4. FINANSOWANIE W 11 r. wypłacono dotacje z Funduszu Solidarności w sześciu sprawach, co do których wnioski otrzymano w lecie 1 r. Odpowiedni wstępny projekt budżetu korygującego nr 1 na rok 11 został ostatecznie zakończony w dniu 6 kwietnia 11 r.. Płatności były dokonywane latem i jesienią 11 r. Fundusz uruchomiono jeszcze w odniesieniu do trzech kolejnych wniosków, które wpłynęły pod koniec 1 r. Wstępny projekt budżetu korygującego nr na rok 11 dotyczy powodzi, które dotknęły Republikę Czeską, Słowenię i Chorwację (powodzie jesienią 1 r.) i został zatwierdzony przez władzę budżetową w dniu 14 lipca 11 r. Płatności dokonano pod koniec 11 r. po przyjęciu decyzji o przyznaniu dotacji i podpisaniu porozumień wykonawczych 3. W odniesieniu do wniosków otrzymanych w roku 11, Fundusz może zostać uruchomiony w przypadku Włoch (powódź w regionie Veneto) i Hiszpanii (trzęsienie ziemi w Lorce). Odpowiedni wstępny projekt budżetu korygującego nr 7 na rok 11 został zatwierdzony przez władzę budżetową w dniu 13 grudnia 11 r. 4. Jednakże płatności uległy opóźnieniu, gdyż środki budżetowe musiały zostać przeniesione na 1 r., a porozumienia wykonawcze podpisane. Dotacje z Funduszu Solidarności zatwierdzone w 11 r. Państwo beneficjent Klęska Kategoria Słowacja Polska Republika Czeska Węgry Chorwacja Rumunia Powódź (wiosna 1 r.) Powódź (wiosna 1 r.) Powódź (wiosna 1 r.) Powódź (wiosna 1 r.) Powódź (wiosna 1 r.) Powódź (wiosna 1 r.) Przyznana kwota w 11 r. (EUR) poważna poważna państwo ościenne poważna państwo ościenne poważna Budżet korygujący (BK) nr 1 na rok 11 dotyczy uruchomienia z Funduszu Solidarności UE kwoty EUR w formie środków na zobowiązania i na płatności w związku ze szkodami wywołanymi przez ulewne deszcze w Polsce, Słowacji, Republice Czeskiej, na Węgrzech, w Chorwacji i Rumunii. Został on przyjęty przez Parlament Europejski dnia r. COM(11)9. Dz.U. L 17 z Poprzedni projekt budżetu korygującego nr do budżetu na rok 11 (COM(11)154) został przyjęty jako budżet korygujący nr 3 przez Parlament Europejski w dniu r. Obejmuje ono uruchomienie Funduszu Solidarności UE na kwotę EUR w formie środków na zobowiązania i na płatności w związku ze szkodami wywołanymi przez ulewne deszcze na Słowenii, w Chorwacji i Republice Czeskiej. Dz.U. L 13 z Budżet korygujący (BK) nr 7 na rok 11 dotyczy uruchomienia Funduszu Solidarności UE na kwotę EUR w formie środków na zobowiązania i płatności w związku ze skutkami trzęsienia ziemi w Murcii w Hiszpanii ( EUR) i powodzi w regionie Veneto we Włoszech ( EUR). Został on przyjęty przez Parlament Europejski dnia r. COM(11)796 z Dz.U. L 6 z.3.1. PL 8 PL

9 Republika Czeska Powódź (jesień 1 r.) regionalna Słowenia Powódź (jesień 1 r.) poważna Chorwacja Powódź (jesień 1 r.) państwo ościenne Włochy Hiszpania Powódź w regionie Veneto w 1 r. Trzęsienie ziemi w Lorce w 11 r. regionalna regionalna OGÓŁEM MONITOROWANIE W ciągu 11 r. Komisja przeprowadziła wizyty monitorujące w pięciu państwach beneficjentach dotacji z Funduszu Solidarności, aby uzyskać informacje na temat systemów wprowadzonych przez właściwe organy krajowe w celu wykorzystywania odpowiednich dotacji z Funduszu Solidarności oraz aby przedyskutować szczegółowe kwestie z organami wykonawczymi: w Dublinie (Irlandia) dnia 1 lipca 11 r. w odniesieniu do 13 mln EUR dotacji w następstwie powodzi w listopadzie 9 r.; w Poitiers (Francja) w dniu 1 lipca 11 r. w odniesieniu do 35,6 mln EUR dotacji w następstwie huraganu Xynthia w lutym 1 r.; na Maderze (Portugalia) w dniu 1 września 11 r. w odniesieniu do 31,3 mln EUR dotacji w następstwie lawin błotnych i osunięcia się ziemi w lutym 1 r.; w Bukareszcie (Rumunia) w dniach od 7 do 8 listopada 11 r. w odniesieniu do 5 mln EUR dotacji wypłaconej w 11 r. w następstwie powodzi w czerwcu 1 r.; w Budapeszcie (Węgry) dnia 4 listopada 11 r. w odniesieniu do,5 mln EUR dotacji w następstwie powodzi w maju 1 r. Wizyty Komisji zostały zasadniczo bardzo dobrze przyjęte i pozwoliły na uzyskanie wystarczającej pewności, że odpowiednie organy przeprowadziły realizację i kontrole w sposób przejrzysty i prawidłowy oraz przestrzegając zasad ustanowionych w rozporządzeniu w sprawie Funduszu Solidarności, decyzji o przyznaniu dotacji i porozumieniu wykonawczym. Po otrzymaniu sprawozdań końcowych Komisja przeprowadzi dalsze analizy i w stosownym przypadku podejmie odpowiednie kroki. 6. ZAMKNIĘCIE POMOCY Artykuł 8 ust. rozporządzenia w sprawie Funduszu Solidarności stanowi, że nie później niż sześć miesięcy po wygaśnięciu jednorocznego okresu od dnia wypłacenia dotacji państwo beneficjent przedstawia sprawozdanie dotyczące finansowej realizacji dotacji (zwane dalej sprawozdaniem z realizacji ) wraz z uzasadnieniem PL 9 PL

10 wydatków (zwanym dalej oświadczeniem uzasadniającym ). Na końcu procedury Komisja zamyka pomoc z Funduszu. W 11 r. zamknięto akta pomocy z Funduszu Solidarności UE dla trzech spraw. (1) W sprawie dotyczącej powodzi w Bułgarii, która wystąpiła wiosną 5 r., przyznano pomoc finansową w wysokości 9,7 mln EUR, a sprawozdanie z realizacji wpłynęło w dniu 17 stycznia 8 r. Kontrole przeprowadzone przez władze Bułgarii wykazały niekwalifikowalne wydatki w wysokości 5 15 EUR. W związku z tym oraz w porozumieniu z władzami Bułgarii, Komisja wszczęła procedurę odzyskania należności, w wyniku której w dniu 9 grudnia 8 r. odzyskano kwotę 5 15 EUR od władz Bułgarii. Dodatkowa analiza i ocena przeprowadzona przez Komisję została zakończona w 11 r. Komisja zamknęła sprawę w lutym 11 r. () Jeśli chodzi o zamknięcie pomocy udzielonej w związku z huraganem, który dotknął francuską wyspę Reunion w 7 r., na którą przyznano dotację w wysokości 5,9 mln EUR, sprawozdanie z realizacji wpłynęło w dniu 13 lipca 9 r. Władze francuskie zadeklarowały niekwalifikowalne wydatki, w wyniku czego wydatki były o EUR niższe od przyznanej kwoty. Po przeprowadzeniu dalszych analiz i oceny sprawozdania końcowego, a także biorąc pod uwagę fakt, że władze francuskie nie wniosły sprzeciwu w stosunku do pisma zamykającego sprawę w określonym terminie dwóch miesięcy, Komisja wszczęła procedurę odzyskiwania środków w wysokości EUR. Komisja otrzymała tę kwotę i zamknęła sprawę w czerwcu 11 r. (3) W odniesieniu do zamykania sprawy z 6 r. dotyczącej Węgier (klęska powodziowa z kwietnia 6 r.), Komisja przyznała pomoc finansową w wysokości 15 mln EUR. Komisja otrzymała sprawozdanie z realizacji w dniu 18 maja 9 r. Władze węgierskie stwierdziły w sprawozdaniu końcowym, że zadeklarowane wydatki były o EUR niższe od przyznanej kwoty. W związku z tym oraz po dalszych analizach oraz kontrolach przeprowadzonych przez Komisję odzyskano kwotę EUR od władz węgierskich. Komisja zamknęła sprawę we wrześniu 11 r. W 11 r. Komisja otrzymała końcowe sprawozdanie z realizacji udzielonych w 9 r. dotacji od Francji (huragan Klaus w 9 r.) i Włoch (trzęsienie ziemi w Abruzji w 9 r.). Pod koniec okresu objętego niniejszym sprawozdaniem rocznym ocena wspomnianych sprawozdań z realizacji jeszcze trwała. 7. KOMUNIKAT W SPRAWIE PRZYSZŁOŚCI FUNDUSZU SOLIDARNOŚCI UE W dniu 6 października 11 r. Komisja przedstawiła komunikat w sprawie przyszłości Funduszu Solidarności UE 5, którego celem jest poprawa zdolności reagowania Funduszu w obliczu klęsk, jego postrzegania i wyjaśnienie jego kryteriów funkcjonowania. 5 COM(11)613. PL 1 PL

11 Już w 5 r. Komisja przedstawiła wniosek legislacyjny dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie Funduszu Solidarności, który okazał się nie do przyjęcia dla większości państw członkowskich. Komisja wycofała zatem ten wniosek. Komisja wciąż uważa, że można dokonać znaczącej poprawy funkcjonowania Funduszu Solidarności UE poprzez wprowadzenie jedynie minimalnych dostosowań do obowiązującego rozporządzenia, przy jednoczesnym utrzymaniu jego przesłanek i charakteru oraz bez ingerowania w finanse oraz wielkość wydatków. Proponowane dostosowania rozporządzenia nie zmieniłyby kryteriów kwalifikowalności w odniesieniu do finansowanych z Funduszu działań, takich jak niezwłoczna naprawa istotnej infrastruktury i koszty wykorzystania zasobów przeznaczonych do reagowania na powstałą sytuację. Takie elementy wniosku z 5 r. jak rozszerzenie jego zakresu, zmiana progów lub zniesienie kategorii klęsk o zasięgu regionalnym nie są uwzględnione w komunikacie. W komunikacie zaproponowano następujące dostosowania: jasno określony zakres działania Funduszu Solidarności ograniczający go do klęsk żywiołowych oraz ich skutków; reakcja łańcuchowa, czyli klęska żywiołowa prowadząca do katastrof przemysłowych, nadal będzie się kwalifikować do objęcia pomocą; nowa prosta definicja klęsk o zasięgu regionalnym oparta na jednym obiektywnym kryterium (na podstawie PKB). Pozwoliłaby ona skończyć z brakiem jasności w ramach obowiązujących przepisów odnośnie do warunków niezbędnych do wyjątkowego uruchomienia Funduszu Solidarności UE; wprowadzenie zaliczek (na żądanie) oraz przyspieszenie płatności w celu poprawy skuteczności FSUE i zwiększenia jego widoczności; reagowanie na klęski postępujące stopniowo, takie jak susze; uproszczenie procedur administracyjnych i oszczędność czasu przez połączenie decyzji o przyznaniu dotacji oraz porozumień wykonawczych; Komisja pragnie również zbadać, wraz z państwami członkowskimi, czy można zwiększyć skuteczność Funduszu Solidarności na rzecz odporności na klęski i zmiany klimatyczne, poprzez wprowadzenie zachęt dla zwiększenia działań zapobiegawczych. Komisja jest także otwarta na podjęcie dyskusji na temat wszelkich innych elementów, które państwa członkowskie chciałyby zaproponować, tak aby działanie Funduszu było bardziej skuteczne. W momencie przyjęcia niniejszego sprawozdania nad komunikatem Komisji debatuje Rada, Parlament Europejski i inne zainteresowane strony. Komisja analizuje warianty nowego wniosku legislacyjnego. PL 11 PL

12 8. WNIOSKI W 11 r. Komisja otrzymała jedynie niewielką liczbę nowych wniosków o pomoc z Funduszu Solidarności, zajmując się rekordową liczbą wniosków z 1 r., rozszerzonych również na rok 11. Wnioski te potwierdziły wiele kwestii i tendencji, które pojawiły się i zostały zgłoszone w poprzednich latach. Poważne klęski główny cel działania Funduszu Solidarności są stosunkowo łatwe do oceny, na podstawie jednolitego twardego kryterium (łączna wartość bezpośrednich szkód powyżej progu) niezbędnego do zatwierdzenia pomocy. Klęski te są jednak przedmiotem jedynie jednej trzeciej otrzymanych wniosków. Znaczna większość wniosków dotyczy mniejszych klęsk, głównie w oparciu o kryteria tzw. nadzwyczajnych klęsk o zasięgu regionalnym, które w zamyśle prawodawcy miały być rzadkim wyjątkiem i w odniesieniu do których dostępne jest tylko 7,5% rocznych środków budżetowych Funduszu. Warunki określone w rozporządzeniu, dotyczące przyjęcia tych wniosków, są skomplikowane i raczej trudne do spełnienia. W rezultacie większość wniosków dotyczących klęsk o zasięgu regionalnym została przez Komisję odrzucona. Potrzebne byłyby jaśniejsze i prostsze kryteria, na podstawie których można przyznać pomoc na klęski o zasięgu regionalnym. Po raz kolejny stało się jasne, że wnioski odnoszące się do wypadków przemysłowych i innych klęsk innych niż żywiołowe zwykle nie spełniają kryteriów kwalifikowalności rozporządzenia, gdyż zasada zanieczyszczający płaci oraz szkody podlegające ubezpieczeniu są wyłączone z pomocy w ramach Funduszu Solidarności. Jak już zauważono w komunikacie z października, wyraźniej określony zakres, ograniczający zakres Funduszu do klęsk żywiołowych oraz ich konsekwencji, umożliwiłby wyeliminowanie niepewności prawnej. Rozpatrywanie wniosków, które wpłynęły później w danym roku nie może zazwyczaj zostać ukończone w tym samym roku. Przepisy rozporządzenia, zgodnie z którymi 5% kwoty 1 mld EUR przeznaczonej rocznie na Fundusz nie może zostać wydane przed 1 października, aby przedwcześnie nie uszczuplać zasobów finansowych, są w związku z tym bezskuteczne. Przedmiotem refleksji powinien być nadal sposób, w jaki dotacje mogą być szybciej wypłacane. Komunikat w sprawie przyszłości Funduszu Solidarności zawiera wiele elementów na rzecz poprawy ram prawnych i, w rezultacie, skuteczności Funduszu. Komunikat przygotowuje zatem grunt dla ewentualnego wniosku ustawodawczego, mającego na celu poprawę zdolności reagowania Funduszu w obliczu klęsk, jego postrzegania i wyjaśnienie jego kryteriów funkcjonowania. PL 1 PL

13 ZAŁĄCZNIK 1: PROGI DOTYCZĄCE POWAŻNYCH KLĘSK MAJĄCE ZASTOSOWANIE W 11 R. (WEDŁUG DANYCH DOTYCZĄCYCH DOCHODU NARODOWEGO BRUTTO Z 9 R.) (mln EUR) Państwo DNB z 9 r.*,6% DNB* Próg poważnej klęski w 11 r.* AT ÖSTERREICH , ,756 BE BELGIË/BELGIQUE ,566 53,566 BG BULGARIA , ,678 CY KYPROS ,845 99,845 CZ ČESKÁ REPUBLIKA ,74 774,74 DE DEUTSCHLAND , ,94** DK DANMARK , ,684 EE EESTI ,3 81,3 EL ELLADA , ,863 ES ESPAÑA , ,94** FI SUOMI/FINLAND ,98 1 8,98 FR FRANCE , ,94** HR HRVATSKA ,431 61,431 HU MAGYARORSZÁG ,747 59,747 IE ÉIRE/IRELAND ,67 795,67 IS ICELAND ,73 46,73 IT ITALIA , ,94** LT LIETUVA ,57 16,57 LU LUXEMBOURG (G.D.) ,59 16,59 LV LATVIJA ,73 119,73 MT MALTA ,74 3,74 NL NEDERLAND , ,18 PL POLSKA , ,18 PT PORTUGAL , ,986 PL 13 PL

14 (mln EUR) Państwo DNB z 9 r.*,6% DNB* Próg poważnej klęski w 11 r.* RO ROMÂNIA , ,913 SE SVERIGE , ,98 SI SLOVENIJA ,4 8,4 SK SLOVENSKO ,45 375,45 TR TÜRKIYE , ,48 UK UNITED KINGDOM , ,94** *Progi określa się jako niższą z dwóch wartości, którymi są,6 % DNB lub 3 mld EUR według cen z r. *Wartości zaokrąglone. ** ~ 3 mld EUR według cen z r. Żródło: Eurostat PL 14 PL

15 ZAŁĄCZNIK : NIEROZPATRZONE WNIOSKI O POMOC Z FUNDUSZU SOLIDARNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ Z 1 R. ORAZ NOWE WNIOSKI ROZPATRZONE W 11 R. Rok 1 11 Państwo składające Republika Francja wniosek Czeska Niemcy Słowenia Chorwacja Węgry Włochy Hiszpania Cypr Włochy Nazwa i rodzaj klęski Powódź w Var Powodzie jesienne Powódź w Saksonii Powodzie jesienne Powodzie jesienne Wyciek czerwonego szlamu Powódź w Veneto Trzęsienie ziemi w Lorce Wybuch w bazie marynarki wojennej Powódź w Toskanii i Ligurii Data pierwszej szkody 15/6/1 7/8/1 7/8/1 17/9/1 17/9/11 4/1/1 31/1/1 11/5/11 11/7/11 5/1/11 Data złożenia wniosku 4/8/1 14/1/1 15/1/1 6/11/1 5/11/1 13/1/1 7/1/11 /7/11 19/9/11 /1/11 Kompletne informacje dostępne w dniu Próg poważnej klęski (mln EUR) /8/11 1/8/11 4/11/11 /1/1 3466,57 84,3 3466,57 17,67 75,8 59, ,9 3535,9 99, ,9 Łączna wartość szkód bezpośrednich (mln EUR) 6 74,7 436,48 937,77 51, ,3 676,36 84,84-7,47 Kategoria (regionalna) regionalna (regionalna ) poważna państwo ościenne (regionalna) regionalna regionalna (poważna)/ni enaturalna - regionalna Szkoda/próg 1,37% 5,97% 7,5% 115,45% 17,4% 9,51% 19,13% 3,84% -,43% Koszt kwalifikowalnych działań nadzwyczajnych (mln EUR) Koszty kwalifikowalne/łączna wartość szkód Pomoc/koszty kwalifikowalne 197,54 334, ,7 8,65-573, ,43 6,67% 76,7% 5,14% 68,15% 6,95% - 84,75% 1,34% - 7,79% - 3,6% - 4,36% 4,1% -,95%,6% - 3,53% 6 Kwota łącznej wartości szkód bezpośrednich zaakceptowana przez Komisję. PL 15 PL

16 Stawka pomocy (% całkowitej wartości szkody) Data decyzji o przyznaniu dotacji Data porozumienia wykonawczego (przyjęcia) -,5% -,97%,5% -,5%,5% -,5% odrzucono /8/11 odrzucono 19/9/11 19/8/11 odrzucono 8/3/1 9/3/1 odrzucono w toku - 11/1/11-4/11/11 14/9/11-3/4/1 6/6/1 - w toku Przyznana pomoc (EUR) PL 16 PL

17 ZAŁĄCZNIK 3: WNIOSKI O POMOC Z FUNDUSZU SOLIDARNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ OD R. Rok Państwo Rodzaj klęski Szkoda (mln EUR) Kategoria Przyznana pomoc (mln EUR) 1 AT Powódź 9 poważna 134 CZ Powódź 3 poważna 19 3 FR Powódź (Le Gard) 835 regionalna 1 4 DE Powódź 9 1 poważna 444 Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z r ES Wyciek ropy (Prestige) 436 regionalna 8,66 IT Trzęsienie (Molise/Apulia) ziemi regionalna 3,86 3 IT Erupcja wulkanu (Etna) 894 regionalna 16, IT Powódź (północne Włochy) (1 9) (poważna) odrzucono 5 GR Niekorzystne pogodowe (zima) warunki (niejasna) (poważna?) odrzucono 6 PT Pożary lasów 1 8 poważna 48,539 7 FR Pożary lasów (południowa Francja) 531 (regionalna) odrzucono 8 ES Pożary lasów (granica z Portugalią) 53 państwo ościenne 1,331 9 MT Powódź 3 poważna,961 1 IT Powódź Julijska) (Friuli-Wenecja Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 3 r. (55) (regionalna) odrzucono 17,81 1 FR Powódź (delta Rodanu) 785 regionalna 19,65 ES Powódź (Malaga) (73) (regionalna) odrzucono 3-9 ES Pożary lasów (7 wniosków) (48) (regionalna) odrzucono wszystkie 7 wniosków 4 1 SK Powódź (9) (regionalna) odrzucono 11 SI Trzęsienie ziemi (13) (regionalna) cofnięto Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 4 r. 19,65 PL 17 PL

18 Rok Państwo Rodzaj klęski Szkoda (mln EUR) Kategoria Przyznana pomoc (mln EUR) 1 SK Huragan (Tatry) 3 poważna 5,668 5 IT Powódź (Sardynia) (3. zawyżony szacunek) (regionalna) odrzucono 3 EE Huragan 48 poważna 1,9 4 LV Huragan 193 poważna 9,487 5 SE Huragan Gudrun 97 poważna 81,75 6 LT Huragan 15 państwo ościenne,379 7 GR Powódź (Ewros) (11) (regionalna) odrzucono 5 8 RO Powodzie wiosenne 489 poważna 18,798 9 BG Powodzie wiosenne poważna 9,7 1 BG Powodzie letnie 37 poważna 1,63 11 RO Powodzie letnie 1 5 poważna 5,4 1 AT Powódź (Tyrol/Vorarlberg) 59 regionalna 14,799 Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 5 r. 4, UK Wybuch składu paliw w Buncefield (7) (regionalna) cofnięto GR Powódź (Ewros) 37 regionalna 9,36 3 HU Powódź 519 poważna 15,64 4 ES Pożary lasów w Galicji (91) (regionalna) odrzucono Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 6 r. 7 4,37 1 DE Huragan Kyrill 475 poważna 166,9 FR Reunion Cyklon Gamede 11 regionalna 5,9 3 ES Powódź El Hierro (18) (regionalna) odrzucono 4 ES Powódź w La Mancha (66) (regionalna) odrzucono 5 UK Powódź 4 61 poważna 16,387 6 CY Pożary lasów (38) (regionalna) odrzucono 7 ES Pożary lasów na Wyspach Kanaryjskich (144) (regionalna) odrzucono 8-16 IT 9 wniosków dotyczących pożarów lasów w 9 regionach - (regionalna) wniosek niedopuszczalny, złożony po terminie PL 18 PL

19 Rok Państwo Rodzaj klęski Szkoda (mln EUR) Kategoria Przyznana pomoc (mln EUR) 17 FR Huragan Dean (Martynika) 59 regionalna 1,78 18 GR Pożary lasów 118 poważna 89, SI Powódź 33 poważna 8,54 Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 7 r ,38 1 CY Susza 165,4 poważna 7,65 RO Powodzie 471,4 regionalna 11,785 Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 8 r. 19,39 1 FR Huragan Klaus 3 85,5 poważna 19,377 9 IT Trzęsienie ziemi w Abruzji 1 1, poważna 493,771 3 GR Pożary lasów (15,8) (regionalna) odrzucono 4 CY Huragany (,6) (regionalna) odrzucono 5 GR Powodzie na wyspie Eubea (83,) (regionalna) odrzucono 6 IT Lawina błotna w Mesynie (598,9) (regionalna) odrzucono Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 9 r. 1 63,148 1 IE Powodzie w 9 r. 5,9 regionalna 13, IT Powódź w Toskanii (11,7) (regionalna) odrzucono 3 ES Powódź w Andaluzji (79,7) (regionalna) odrzucono 4 PT Lawiny błotne i osunięcia ziemi na Maderze 1 8 poważna 31,56 5 FR Huragan Xynthia 1 45 regionalna 35,636 6 SK Powódź 649,9 poważna,431 7 PL Powódź 993,7 poważna 15,567 8 CZ Powodzie wiosenne 4,5 państwo ościenne 5,111 9 HU Powódź 719,3 poważna,486 1 HR Powodzie wiosenne 153,4 państwo ościenne 3,86 11 FR Powodzie w Var (73-778) (regionalna) odrzucono 1 RO Powódź 875,75 poważna 4, CZ Powodzie jesienne 436,5 regionalna 1,91 14 DE Powódź w Saksonii (937,7) (regionalna) odrzucono 15 HR Powodzie jesienne 47 państwo ościenne 1, SI Powodzie jesienne 51,3 poważna 7,46 PL 19 PL

20 Rok Państwo Rodzaj klęski Szkoda (mln EUR) Kategoria Przyznana pomoc (mln EUR) 17 HU Wyciek czerwonego szlamu (174,3) (regionalna) odrzucono Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 1 r. Powódź w regionie Veneto 1 IT w 1 r. Trzęsienie ziemi w Lorce w ES 11 r. 1 Wybuch w bazie marynarki 3 CY 1 wojennej w 11 r. Powódź w Toskanii i 4 IT Ligurii w 11 r. Łączna wartość pomocy przyznanej na wnioski z 11 r. 81, ,36 regionalna 16,99 84,84 regionalna 1,71 (357) Całkowita suma pomocy zatwierdzonej od r. (poważna)/nie naturalna odrzucono 7,5 regionalna 18,6 489, mln EUR 56,4 PL PL