SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT INSTALACJE TELETECHNICZNE

Transkrypt

1 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT INSTALACJE TELETECHNICZNE 20

2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Przedmiot SST Zakres stosowania SST Określenia podstawowe Zakres robot objętych SST Ogólne wymagania dotyczące robót MATERIAŁY Budynek C System okablowania strukturalnego Budynek E System sygnalizacji pożaru SAP System telewizji dozorowej CCTV System kontroli dostępu KD i systemu sygnalizacji włamania SWiN System okablowania strukturalnego SPRZĘT TRANSPORT Transport materiałów WYKONANIE ROBÓT Wymagania ogólne Montaż urządzeń KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne zasady kontroli jakości robót Instalacja teletechniczna OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót Szczegółowe zasady obmiaru robót ODBIÓR ROBÓT Wymagania ogólne Odbiory robót Odbiór instalacji elektrycznych Oględziny instalacji elektrycznych PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Wartość ryczałtowa wykonania instalacji DOKUMENTY ODNIESIENIA

3 TT. TT ROBOTY INSTALACYJNE INSTALACJE TELETECHNICZNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej SST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji teletechnicznych związanych z rozbudową i przebudową istniejącego budynku na terenie działek 3/2, 4/460 oraz części działki 4/459, ark. 13, obręb Śródka, przy ul. Małachowskiego 10 w Poznaniu, niezbędny dla realizacji inwestycji. Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty instalacyjne w budynkach Roboty instalacyjne elektryczne Roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych Instalowanie przeciwpożarowych systemów alarmowych Instalowanie przeciwwłamaniowych systemów alarmowych Instalowanie systemów alarmowych i anten Instalowanie okablowania komputerowego Wszystkie wbudowane materiały i urządzenia powinny mieć aktualne dopuszczenia do stosowania w budownictwie (atesty, aprobaty techniczne, dopuszczenia, deklaracje zgodności itp.) Zakres stosowania SST Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenie zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót instalacyjnych zawartych w pkt. 1.1 powyższej SST Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego Zakres robot objętych SST. Roboty, których dotyczy specyfikacja obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie instalacji teletechnicznych. 22

4 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową. Rodzaje (typy) urządzeń, osprzętu i materiałów pomocniczych zastosowanych do wykonywania instalacji powinny być zgodne z podanymi w dokumentacji projektowej. Zastosowanie do wykonania instalacji innych rodzajów (typów) urządzeń i osprzętu niż wymienione w projekcie dopuszczalne jest jedynie pod warunkiem wprowadzenia do dokumentacji projektowej zmian uzgodnionych w obowiązującym trybie z Projektantem. 2. MATERIAŁY 2.1. Budynek C System okablowania strukturalnego Szafa C&C wisząca dzielona 18U 600x600mm Panel wentylacyjny 3-went. 19 Termostat Listwa zasilająca 19 5x230V z wyłącznikiem i filtrem przeciwzakłóceniowym Panel 19 1U z frontem 12xSC Simple/LC duplex/e2000, MMC Gniazdo SM Duplex LC/APC Standard Kaseta do mocowania 12 spawów Uchwyt do mocowania osłon termicznych (6włókien) Pokrywa kasety Pigtail SM 9/125, FC/APC pokrycie 0,9mm, dł. 2m Osłonka termiczna spawów 60mm (do kaset) Magazyn VOICE 19 /1U 6 łłączówek (3x2) LSA-PLUS łączówka rozłączna 2/10 bez kodu barwnego, 1 0 Panel MMC 24xRJ45 BC 1U, bez modułów Moduł MMC RJ45 BC kat. 5 (e) UTP Zaślepka MMC do nieobsadzonego portu RJ45 BC Panel porządkujący C&C 19 /1U Moduł MMC RJ45 BC kat. 5 (e) UTP Adapter 22,5x45 mm 1xRJ45 do modułów serii BC Zaślepka 22,5 x 45 mm Ramka montażowa 45x45 ze zintegrowanym supportem Kabel MMC U/UTP kat. 5 (e) 100MHz 2.2. Budynek E System sygnalizacji pożaru SAP Centrala FPA5000 LSN 0300 A Moduł pętli dozorowej LSN Czujka optyczna Dual Ray FAP-DO 420 (TF1-TF5+TF8, TF9) Gniazdo czujki MS400 Ręczny ostrzegacz pożarowy FMC-210-DM-G-R Przewód YnTKSYekw 2x2x0,8 Przewód XzTKMXpw 2x2x0,8 Inne urządzenia i materiały nie wymienione powyżej, których konieczność montażu została stwierdzona na podstawie dokumentacji wykonawczej 23

5 System telewizji dozorowej CCTV Kamera Box KT Vision KTC7010 Obiektyw Spacecom Carina 2,8-12 mm do kamery box KT Vision KTC7010 Zasilacz do obudowy 12VDC typ Pulsar AWZ522 do kamery box KT Vision KTC7010 Obudowa zewnętrzna z grzałką i uchwytem do kamery box KT Vision KTC7010 Konwerter VBT1/300 do kamer Rejestrator Falcon DDE Przewód UTP kat. 5e Przewód YDYżo-450/750V, 3x1,5 mm2 Inne urządzenia i materiały nie wymienione powyżej, których konieczność montażu została stwierdzona na podstawie dokumentacji wykonawczej System kontroli dostępu KD i systemu sygnalizacji włamania SWiN Koncentrator/zasilacz GALAXY Power Rio boxed Symbol P026 8 linii dozorowych Koncentrator Rio 8 linii dozorowych Symbol A158 klasa S Kołek metalowy dystansowy wraz z śrubą i nakrętką dla A158. Symbol KDKPL TG Czujka kontaktronowa wpuszczana. Symbol MC247 (2xNC) Sygnalizator OMEGA akustyczno-optyczny wewnętrzny SAOw. Symbol SO/OMEGA/WH/OP klasa C Akumulator 17Ah/12V Czujka PIR Wdrożenie systemu (punkty wizualizacji do czytników, kontaktronów, sygnalizatorów) Przewód YDTY 8x0,5 mm2 Przewód XzTKMXpw 2x2x0,8 mm2 Przewód YDYżo-450/750V, 3x1,5 mm2 Inne urządzenia i materiały nie wymienione powyżej, których konieczność montażu została stwierdzona na podstawie dokumentacji wykonawczej System okablowania strukturalnego Szafa C&C stojąca 22U 600x600mm Cokół do szafy 600x600 wysokość. 120mm Panel wentylacyjny 3-went. 19 Termostat Listwa zasilająca 19 5x230V z wyłącznikiem i filtrem przeciwzakłóceniowym Panel 19 1U z frontem 12xSC Simple/LC duplex/e2000, MMC Gniazdo SM Duplex LC/APC Standard Kaseta do mocowania 12 spawów Uchwyt do mocowania osłon termicznych (6włókien) Pokrywa kasety Pigtail SM 9/125, FC/APC pokrycie 0,9mm, dł. 2m Osłonka termiczna spawów 60mm (do kaset) Magazyn VOICE 19 /1U 6 łłączówek (3x2) LSA-PLUS łączówka rozłączna 2/10 bez kodu barwnego,

6 Panel MMC 24xRJ45 BC 1U, bez modułów Moduł MMC RJ45 BC kat. 5 (e) UTP Zaślepka MMC do nieobsadzonego portu RJ45 BC Panel porządkujący C&C 19 /1U Moduł MMC RJ45 BC kat. 5 (e) UTP Adapter 22,5x45 mm 1xRJ45 do modułów serii BC Zaślepka 22,5 x 45 mm Ramka montażowa 45x45 ze zintegrowanym supportem Kabel MMC U/UTP kat. 5 (e) 100MHz Inne urządzenia i materiały nie wymienione powyżej, których konieczność montażu została stwierdzona na podstawie dokumentacji wykonawczej Inwestor dopuszcza użycie do budowy przez Wykonawcę materiałów innych producentów niż sugerowani pod warunkiem, iż jakościowo nie mogą być gorsze od wymienionych oraz spełniać warunki zgodnie z Ust. o wyrobach budowlanych z r. (Dz.U. z 2004r. nr 92 poz. 881). 3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w PB i ST. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Do wykonania instalacji elektroenergetycznych przewiduje się użycie następującego sprzętu: 4. TRANSPORT 4.1. Transport materiałów Materiały na budowę powinny być przywożone odpowiednimi środkami transportu, zabezpieczone w sposób zapobiegający uszkodzeniu oraz zgodnie z przepisami BHP i ruchu drogowego. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące wykonania robót podano w OST Wymagania ogólne. Wykonawca przedstawi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robót uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będą wykonywane roboty instalacyjne. Roboty powinny być wykonywane w odpowiedniej kolejności: Wykonawca musi posiadać: certyfikat producenta systemów na ich montaż, uruchomienie i konserwację; koncesję MSWiA; licencję pracownika zabezpieczenia technicznego II stopnia; Branżowe uprawnienia projektowe i wykonawcze np. Techom odbyte szkolenia instalacji SSP np. CNBOP lub ITB 5.2. Montaż urządzeń 25

7 Zakres robót obejmuje dostawę i montaż urządzeń dla systemów teletechnicznych jak w punkcie 1 specyfikacji. Prace wykonać w oparciu o projekt techniczny, wymagania producentów urządzeń oraz Polskie Normy. Przed montażem urządzeń należy upewnić się, że warunki środowiskowe odpowiadają wymogom i są zgodne ze stawianymi przez producenta. Po ustawieniu urządzeń należy sprawdzić stan połączeń śrubowych aparatury i osprzętu elektrycznego oraz połączeń przewodów - zacisków. Momenty dokręcenia śrub zgodnie DTR producenta. Wszystkie elementy przewidziane do uziemienia należy połączyć bednarką uziemiającą. Montaż instalacji powinien być wykonany przez wykwalifikowany personel z zastosowaniem właściwych materiałów. Przed montażem drabinek kablowych, rur i listew elektroinstalacyjnych wykonać trasowanie uwzględniając konstrukcję budynku oraz bezkolizyjność z innymi instalacjami. Trasa powinna być prosta umożliwiająca konserwację i rozbudowę. Trasy powinny być prowadzone w liniach poziomych i pionowych. Konstrukcje wsporcze i uchwyty przewidziane do ułożenia na nich instalacji teletechnicznych oraz sprzęt i osprzęt instalacyjny, powinny być zamocowane do podłoża w sposób trwały, uwzględniając warunki lokalne i technologiczne. Wszystkie przejścia obwodów instalacji teletechnicznych przez ściany, stropy i itp. powinny być chronione przed uszkodzeniami i uszczelnione materiałami ognioochronnymi odbudowującymi wytrzymałość ogniową tych elementów. Przewody powinny być oznaczone zgodnie z PN-90/E Przyjęty system oznaczeń elementów okablowania strukturalnego musi jednoznacznie zidentyfikować dowolny element łącza transmisyjnego w dowolnym punkcie, w szczególności lokalizację gniazda przyłączeniowego do wybranego portu panela krosującego oraz lokalizację portu panela krosowego dla wybranego gniazda. Należy zwrócić uwagę na unikanie pętli uziemiających. Należy prowadzić oddzielne uziemienie dla każdej jednostki (panel krosowy) do łączówki uziemiającej w szafie. Szafa dystrybucyjna powinna być uziemiona za pomocą linki o przekroju 16mm2 podłączonej do głównego uziomu budynku. Połączenia między przewodami oraz między przewodami i innym wyposażeniem powinny być wykonane w taki sposób, aby był zapewniony bezpieczny i pewny styk. Wszystkie elementy wyposażenia powinny być zainstalowane tak, aby nie zostały pogorszone projektowane warunki chłodzenia. Elementy wyposażenia mogące spowodować wzrost temperatury lub powstanie łuku elektrycznego powinny być umieszczone lub osłonięte tak, aby nie powstało ryzyko zapalenia materiałów palnych. W przypadku gdy temperatura jakiejkolwiek odsłoniętej części wyposażenia może spowodować poparzenie ludzi, części te należy umieścić lub osłonić tak, aby uniemożliwić przypadkowy kontakt z nimi. Kable okablowania strukturalnego muszą być prowadzone i wyprowadzone z głównych tras kablowych pod kątem 90stopni. Na trasie przebiegu kabli nie są dopuszczalne dodatkowe połączenia typu mostki czy lutowanie. Kabla nie wolno zginać, a promień zagięcia nie może być mniejszy niż 6 krotna średnica kabla. Kable prowadzone nad sufitem podwieszanym muszą być ułożone w osobnym korytku - nie wolno układać ich na konstrukcji sufitu. W korytkach maskujących (rurkach) musi być 20-30% luzu - nie wolno wypełniać całej przestrzeni kablem. Należy zostawić min 0,2m od strony gniazdek użytkownika. Kable UTP i elektryczne mogą się 26

8 krzyżować pod kątem 90. Długość rozszycia kabla w gniazdkach i w panelu krosowym nie może przekroczyć 15mm. Instalacja teletechnicznych powinna być wykonana tak, aby nie występowało wzajemne szkodliwe oddziaływanie między tą instalacją a innymi instalacjami, a w szczególności elektrycznymi, stanowiącymi wyposażenie obiektu. Urządzenia odłączające powinny być zainstalowane w sposób zapewniający odłączenie instalacji elektrycznej, obwodów lub poszczególnych aparatów, gdy jest to wymagane ze względu na konserwację, sprawdzenie, wykrycie uszkodzenia lub naprawę. Wyposażenie teletechniczne powinno być zainstalowane i rozmieszczone tak, aby zapewnić do niego dostęp, gdy jest to niezbędne, tj.: odpowiednią przestrzeń dla umożliwienia montażu oraz wykonania przewidywanych zmian i wymiany poszczególnych części wyposażenia, dostęp obsługi do wyposażenia w celu sprawdzenia, przeglądu, konserwacji i napraw. Wszystkie elementy wyposażenia elektrycznego powinny być dobrane z uwzględnieniem maksymalnych prądów roboczych (wartość skuteczna prądu przemiennego), które mogą wystąpić w normalnych warunkach eksploatacji oraz z uwzględnieniem prądów mogących wystąpić w warunkach zakłóceniowych w określonym czasie, podczas którego może być spodziewany przepływ prądu przetężeniowego. Wszystkie elementy wyposażenia powinny być dobrane tak, aby były zabezpieczone przed wszelkimi oddziaływaniami oraz warunkami otoczenia i środowiska, na które mogą być narażone. Gdy w przypadku pojawienia się niebezpieczeństwa zaistnieje konieczność natychmiastowego wyłączenia zasilania, urządzenie wyłączające powinno być łatwo dostępne i odpowiednio oznaczone w celu szybkiego jego uruchomienia. Przewody instalacji teletechnicznych układać w sposób podany w Dokumentacji Projektowej: - podtynkowo - natynkowo w listwach i rurkach instalacyjnych - nad sufitami podwieszanymi na drabinkach kablowych i kanałach instalacyjnych. Elementy systemów teletechnicznych montować w miejscach podanych w Dokumentacji Projektowej. Przewiduje się montaż tych urządzeń natynkowo. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Przedmiotem kontroli będzie sprawdzanie wykonywania robót w zakresie ich zgodności z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną i instrukcjami Inspektora Nadzoru. Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z częstotliwością określoną w niniejszej ST i zaakceptowaną przez Inspektora Nadzoru. Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST Wymagania ogólne. Celem kontroli jest stwierdzenie osiągnięcia założonej jakości wykonywanych robót przy budowie instalacji teletechnicznych wewnętrznych obiektu. Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badań na budowie w celu wskazania 27

9 Inspektorowi Nadzoru zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z dokumentacją projektową, ST. Materiały posiadające atest producenta stwierdzający ich pełną zgodność z warunkami podanymi w specyfikacjach, mogą być przez Inspektora Nadzoru dopuszczone do użycia bez badań. Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić Inspektora Nadzoru o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na piśmie wynik badań do akceptacji Inspektora Nadzoru. Wykonawca powiadamia pisemnie Inspektora Nadzoru o zakończeniu każdej roboty zanikającej, którą może kontynuować dopiero po stwierdzeniu przez Inspektora Nadzoru założonej jakości Instalacja teletechniczna Kontrola jakości wykonania instalacji powinna obejmować: zgodność zastosowanych do wbudowania wyrobów i zainstalowanych urządzeń z dokumentacją techniczną, normami i certyfikatami; poprawność wykonania przejść przewodów przez stropy i ściany; prawidłowość wykonania połączeń przewodów; ciągłość przewodów ochronnych, w tym głównych i dodatkowych połączeń wyrównawczych; rezystancji izolacji instalacji wykonać dla każdego obwodu oddzielnie od strony zasilania; pomiar oporności uziemienia; pomiar rezystancji pętli dozorowych; sprawdzenie czułości wszystkich czujek pożarowych przy pomocy przyrządu serwisowego; sprawdzenie prawidłowości adresowania poszczególnych elementów skuteczności działania zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń prądem elektrycznym; pomiar prądów upływowych; ochrony przez oddzielenie od siebie obwodów; próbę biegunowości; próbę wytrzymałości elektrycznej; próbę działania; poprawność ochrony przed pożarem i skutkami cieplnymi; spadku napięcia; sprawdzenie zgodności podłączenia urządzeń; prawidłowość zamontowania urządzeń w dostosowaniu do warunków środowiskowych i warunków pracy w miejscu ich zainstalowania; prawidłowość rozmieszczenia elementów na obiekcie; sprawdzenie zachowania odległości między instalacjami; sprawdzenie poprawności działania instalacji; sprawdzenie poprawności współdziałania systemów; poprawność działania w zakresie połączeń z policją, strażą pożarną, centrum monitorowania; prawidłowość umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych oraz innych informacji; sprawdzenie i odbiór prac związanych z wyposażeniem sieci w urządzenia aktywne, w tym dokonanie prób funkcjonalnych potwierdzonych sprawnym działaniem kontrolnych aplikacji spełnienia dodatkowych zaleceń projektanta lub Inspektora Nadzoru, wprowadzonych do dokumentacji technicznej. W przypadku, gdy wynik którejkolwiek próby jest niezgodny z normą, to próbę lub próby poprzedzające, jeżeli mogą mieć wpływ na wynik, należy powtórzyć po usunięciu przyczyny niezgodności. Podczas odbioru systemu alarmowego, należy zamawiającemu praktycznie 28

10 zademonstrować czynności obsługowe i zwrócić uwagę na czynniki wpływające na parametry systemu alarmowego, w szczególności na wymagania dotyczące okresowej konserwacji oraz unikanie działań i praktyk, które mogłyby spowodować wytwarzanie fałszywych alarmów. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Obmiaru ilości robót dokonuje się zgodnie z zasadami podanymi w Ogólnej Specyfikacji OST Szczegółowe zasady obmiaru robót Jednostka obmiarowa: - m -> dla robót związanych z przewodami, kablami - sztuka, komplet-> dla elementów i urządzeń. Wielkości obmiarowe określa się na podstawie dokumentacji projektowej z uwzględnieniem zmian zaakceptowanych przez Inspektora nadzoru i sprawdzonych w realnie na terenie budowy. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 8.2. Odbiory robót Instalacje podlegają odbiorowi technicznemu. Odbioru tego dokonuje wykonawca instalacji, w obecności inspektora oraz właściciela (inwestora). Odbiór techniczny polega na sprawdzeniu: zgodności wykonania instalacji z dokumentacją oraz ewentualnymi zmianami i odstępstwami, potwierdzonymi odpowiednimi zapisami w dzienniku budowy, a także zgodności z przepisami szczególnymi, odpowiednimi Polskimi Normami oraz wiedzą techniczną jakości wykonania instalacji elektrycznej skuteczności działania zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń przed prądem elektrycznym, spełnienia przez instalację wymagań w zakresie minimalnych dopuszczalnych oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów, zgodności oznakowania z Polskimi Normami i lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu. Sprawdzenia skuteczności działania zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń prądem elektrycznym należy dokonać dla wszystkich obwodów zmontowanej instalacji elektrycznej od złącza do gniazd wtyczkowych i odbiorników energii elektrycznej zainstalowanych na stałe. Pozytywne wyniki powyższych działań sprawdzających umożliwiają sporządzanie protokołu odbioru. W trakcie odbioru instalacji należy przedstawić następujące dokumenty: dokumentację techniczną z naniesionymi zmianami dokonanymi w czasie budowy dziennik budowy, protokoły z oględzin stanu sprawności połączeń sprzętu, zabezpieczeń, aparatów i oprzewodowania 29

11 protokoły z wykonanych pomiarów rezystancji (oporności) izolacji przewodów oraz ciągłości przewodów ochronnych, w tym głównych i dodatkowych (miejscowych) połączeń wyrównawczych, protokoły z wykonanych pomiarów impedancji pętli zwarcia, rezystancji uziemień oraz prądu zadziałania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych, certyfikaty na urządzenia i wyroby, dokumentacje techniczno-ruchowe oraz instrukcje obsługi zainstalowanych urządzeń elektrycznych. Kontrola jakości wykonania instalacji powinna obejmować przede wszystkim sprawdzenie: zgodności zastosowanych do wbudowania wyrobów i zainstalowanych urządzeń z dokumentacją techniczną, normami i certyfikatami, prawidłowości wykonania połączeń przewodów, poprawności wykonania oprzewodowania oraz zachowania wymaganych odległości od innych instalacji i urządzeń, poprawności wykonania przejść przewodów przez stropy i ściany prawidłowości zamontowania urządzeń elektrycznych oraz sprzętu i osprzętu, w dostosowaniu do warunków środowiskowych i warunków pracy w miejscu ich zainstalowania, prawidłowego oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp., prawidłowego umieszczania schematów tablic ostrzegawczych oraz innych informacji, prawidłowości oznaczenia przewodów neutralnych, ochronnych i ochronno-neutralnych, prawidłowości doboru urządzeń i środków ochrony od wpływów zewnętrznych (warunków środowiskowych w jakich pracują) spełnienia dodatkowych zaleceń projektanta lub inspektora nadzoru wprowadzonych do dokumentacji technicznej Uruchomienia instalacji dokonuje wykonawca przy udziale inspektora przedstawiciela inwestora, lub właściciela budynku. Przed uruchomieniem instalacji, wykonawca powinien: zapoznać się z dokumentacją dotyczącą odbioru technicznego instalacji elektrycznej W trakcie uruchamiania instalacji powinny być również sprawdzone i wyregulowane wszystkie urządzenia zabezpieczające i sygnalizacyjne. Nastawy tych urządzeń powinny zapewniać prawidłową ich reakcję na zakłócenia i odstępstwa od warunków normalnych. Instalację można uznać za uruchomione gdy: wszystkie zamontowane urządzenia funkcjonują prawidłowo, sporządzono protokół uruchomienia, w którym m.in. jest zapis o przekazaniu instalacji do eksploatacji. Instalację można uznać za przyjęte do eksploatacji, gdy protokół badań potwierdza zgodność parametrów technicznych z dokumentacją i przepisami szczególnymi oraz Polskimi Normami Odbiór instalacji elektrycznych W trakcie odbioru instalacji elektrycznych należy komisji przedłożyć protokoły z badań. Stąd też instalacje w budynku powinny być poddane szczegółowym oględzinom i próbom obejmującym także niezbędny zakres pomiarów w celu sprawdzenia, czy spełniają wymagania dotyczące ochrony ludzi i mienia przed zagrożeniami. Członkowie komisji, przed przystąpieniem do oględzin i prób powinni otrzymać i zapoznać się z uaktualnioną dokumentacją techniczną oraz protokołami ze sprawdzeń cząstkowych. Osoby wykonujące pomiary powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje, 30

12 potwierdzone uprawnieniami do wykonywania badań (P-12). W czasie wykonywania prób należy zachować szczególną ostrożność, celem zapewnienia bezpieczeństwa ludziom i uniknięcia uszkodzeń- obiektu lub zainstalowanego wyposażenia Oględziny instalacji elektrycznych Oględziny należy wykonać przed przystąpieniem do prób i po odłączeniu zasilania instalacji. Celem oględzin jest stwierdzenie, czy zainstalowane urządzenia, aparaty i środki zabezpieczeń i ochrony spełniają wymagania bezpieczeństwa zawarte w odpowiednich normach przedmiotowych. Podstawowy zakres oględzin obejmuje przede wszystkim sprawdzenie prawidłowości: ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym ochrony przed pożarem i przed skutkami cieplnymi, doboru przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia oraz doboru i nastawienia urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych, umieszczenia odpowiednich urządzeń odłączających i łączących, doboru urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych, oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych, umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków, itp., połączeń przewodów. Podstawowe czynności, jakie powinny być wykonane podczas oględzin, a także wymagania norm, których spełnienie należy stwierdzić w trakcie wykonywania poszczególnych sprawdzeń, podane są poniżej z zachowaniem kolejności wymienionego zakresu oględzin. Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym Przed przystąpieniem do sprawdzania należy ustalić jakie środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim (ochrona podstawowa) i pośrednim (ochrona dodatkowa) przewidywano do zastosowania oraz stwierdzić prawidłowość dobrania środków ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. Zastosowane środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym powinny spełniać przede wszystkim: wymagania ogólne podane w normie PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. wymagania szczegółowe podane w normie PN-lEC Instalacje - elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Ochrona przeciwporażeniowa. W normach tych określone są środki ochrony przed: dotykiem bezpośrednim poprzez - izolowanie części czynnych, zastosowanie urządzeń ochronnych różnicowoprądowych o znamionowym prądzie zadziałania nie większym niż 30 ma, jako uzupełniającego środka ochrony przed dotykiem bezpośrednim. dotykiem pośrednim - przez zastosowanie - samoczynnego wyłączenia zasilania i połączeń wyrównawczych głównych oraz dodatkowych (miejscowych), urządzeń II klasy ochronności lub o izolacji równoważnej, nie uziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych, oprzewodowanie o izolacji wzmocnionej, 31

13 Ochrona przed pożarem i skutkami cieplnymi. należy ustalić, czy: instalacje i urządzenia elektryczne nie stwarzają zagrożenia pożarowego dla materiałów lub podłoży, na których bądź obok których są zainstalowane, rządzenia mogące powodować powstawanie łuku elektrycznego są odpowiednio zabezpieczone przed jego negatywnym oddziaływaniem na otoczenie, dostępne części urządzeń i aparatów nie zagrażają poparzeniem, urządzenia do wytwarzania gorącej wody mają wymagane normami zabezpieczenia przed przegrzaniem, -urządzenia wytwarzające promieniowanie cieplne, skupione lub zogniskowane, nie zagrażają wystąpieniem niebezpiecznych temperatur. Powyższych ustaleń dokonuje się przez stwierdzenie spełnienia wymagań norm PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego oraz PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Ochrona przeciwpożarowa. Dobór przewodów Dobór przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia oraz dobór i nastawienie urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych. W tym przypadku należy sprawdzić: prawidłowość odbioru parametrów technicznych kompatybilność i dostosowanie do warunków pracy urządzeń: zabezpieczających przed prądem przeciążeniowym, zabezpieczających przed prądem zwarciowym, różnicowoprądowych, zabezpieczających przed przepięciami, zabezpieczających przed zanikaniem napięcia, do odłączenia izolacyjnego a także, czy zastosowane środki ochrony są wykonane zgodnie z dokumentacja techniczna we właściwych miejscach instalacji elektrycznej prawidłowość nastawienia parametrów urządzeń (aparatów) zabezpieczających, prawidłowość zainstalowania i.nastawienia urządzeń sygnalizacyjnych do stałej, kontroli stanu izolacji i innych jeśli takie przewidziano w projekcie, prawidłowość doboru urządzeń zabezpieczających, ze względu na wybiórczość, (selektywność) działania, czy przewody zostały dobrane do przewidywanych obciążeń prądem elektrycznym i zabezpieczono je przed przeciążeniem lub zwarciem oraz czy nie są przekroczone dopuszczalne spadki napięcia, Sprawdzenie prawidłowości doboru przewodów, urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych, o których mowa wyżej, dokonuje się przez stwierdzenie spełnienia: normy PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. obciążalność prądowa długotrwała przewodów warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać instalacje elektroenergetyczne podanych w Przepisach Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych zeszyt 9, wydanych przez Instytut Energetyki - w przygotowaniu jest Polska Norma dotycząca tych zagadnień, wymagań norm: 32

14 dla doboru i montażu wyposażenia elektrycznego PN-lEC Instalacje w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Postanowienia wspólne: dla aparatury łączeniowej i sterowniczej - PN-lEC Instalacje w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura łączeniowa i sterownicza. dla urządzeń do odłączania izolacyjnego i łączenia PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia I elektrycznego. Aparatura łączeniowa i sterownicza. Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia, dla urządzeń zabezpieczających przed prądem przetężeniowym -PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Ochrona przed prądem przetężeniowym i PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Środki ochrony przed prądem przetężeniowym. Umieszczenie odpowiednich urządzeń odłączających i łączących należy sprawdzić, czy instalacja i urządzenia spełniają wymagania w zakresie: odłączania od napięcia zasilającego całej instalacji oraz każdego jej obwodu, środków zapobiegających przypadkowemu załączeniu i możliwości wyłączenia awaryjnego wynikającym z potrzeb sterowania, wynikającym z wymagań bezpieczeństwa przy zachowaniu zasad: odłączania izolacyjnego i łączeń roboczych, wyłączania do celów konserwacji, wyłączania awaryjnego, wynikającym z odłączania w celu wykonania konserwacji urządzeń mechanicznych. Wymagania dla urządzeń do odłączania izolacyjnego i łączenia podane są w normach PN-lEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura łączeniowa i sterownicza. Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia. Dobór urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Należy sprawdzić prawidłowość zastosowanych rozwiązań technicznych w zależności od warunków środowiskowych, w jakich pracują i jakim podlegają wpływom. Podczas oględzin należy ustalić prawidłowość doboru urządzeń i środków ochrony ze względu na: konstrukcję obiektu budowlanego oraz temperaturę i wilgotność powietrza, obecność ciał obcych, wody lub innych substancji wywołujących korozję, narażenie mechaniczne, promieniowanie słoneczne, wstrząsy sejsmiczne, wyładowania atmosferyczne, oddziaływanie elektromagnetyczne, elektrostatyczne lub jonizujące, przepięcia atmosferyczne i łączeniowe, kontakt ludzi z potencjałem ziemi, warunki ewakuacji oraz zagrożenia pożarem, wybuchem, skażeniem, kwalifikacje osób. Oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych Sprawdzenie prawidłowości oznaczenia przewodów neutralnych N i ochronnych PE polega na stwierdzeniu odpowiedniego oznaczenia wszystkich przewodów ochronnych, neutralnych oraz stwierdzeniu, Ge kolory: zielono-żółty i jasno-niebieski - nie zostały zastosowane do oznaczania przewodów fazowych. 33

15 Umieszczenie schematów, tablic ostrzegawczych Umieszczenie schematów, tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp. W tym zakresie sprawdzenie polega na stwierdzeniu, czy: umieszczone napisy oraz tablice ostrzegawcze, informacyjne i identyfikacyjne znajdują się we właściwym miejscu, obwody, bezpieczniki, Łączniki, zaciski itp. są oznaczone w sposób umożliwiający ich identyfikację i zgodnie z oznaczeniami na schematach i innych środkach informacyjnych, tabliczki znamionowe oraz inne środki identyfikujące aparaty łączeniowe i sterownicze znajdują się we właściwym miejscu, a ich zakres informacji pozwala na identyfikację, umieszczono we właściwych miejscach schematy oraz czy w wystarczającym zakresie pozwalają one na identyfikację instalacji, obwodów lub urządzeń. Połączenie przewodów Sprawdzeniu podlega stan połączenia przewodów, a więc to, czy są wykonane w sposób zgodny z wymaganiami, przy użyciu odpowiednich metod i osprzętu, oraz czy nacisk na połączenia nie jest wywierany przez izolację, a także czy zaciski nie są narażone na naprężenia spowodowane przez podłączone przewody. Zaciski bez gwintowe rozłączalne do łączenia przewodów o przekrojach do 16mm W trakcie oględzin możliwe jest wykrycie wad, błędów montażowych i innych usterek w instalacji elektrycznej. Usterki te muszą być usunięte przed przystąpieniem do prób i pomiarów. Wykonywanie tych prób bez usunięcia usterek, mogących mieć wpływ na wynik badań jest niedopuszczalne. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w Wymagania ogólne Wartość ryczałtowa wykonania instalacji Dla pozycji kosztorysowych wycenionych ryczałtowo podstawą płatności jest wartość (kwota) podana przez Wykonawcę w danej pozycji kosztorysu. Kwota ryczałtowa pozycji kosztorysowej będzie uwzględniać wszystkie czynności, wymagania i badania składające się na jej wykonanie, określone dla tej Roboty w Specyfikacji Technicznej i w Dokumentacji Projektowej. 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA PN-E grudzień 2002 Systemy sygnalizacji pożarowej - projektowanie, zakładanie, odbiór, eksploatacja i konserwacja instalacji PKN-CEN/TS Systemy sygnalizacji pożarowej część 14: Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji PN-B :2001 ze zmianami PN-B :2001/Az1 z września 2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania 34

16 PN-IEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych PrPN-ISO 6790/Ak Sprzęt i urządzenia do zabezpieczeń przeciwpożarowych i zwalczania pożarów Symbole graficzne na planach ochrony przeciwpożarowej PN-E Systemy sygnalizacji pożarowej - projektowanie, zakładanie, odbiór, eksploatacja i konserwacja instalacji PN-EN 60065:2004 Elektroniczne urządzenia foniczne, wizyjne i podobne. Wymagania bezpieczeństwa PN-EN :2002 Technika informatyczna. Instalacja okablowania. Część 1: Specyfikacja instalacji i zapewnienie jakości PN-EN :2002 Technika informatyczna. Instalacja okablowania. Część 2: Planowanie i wykonawstwo instalacji wewnątrz budynków PN-EN 50310:2002 Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach z zainstalowanym sprzętem informatycznym PN-EN 50346:2002 Technika informatyczna. Instalacja okablowania. Badanie zainstalowanego okablowania 35