OCENA SKUTKOW REGULACJI

Transkrypt

1 OCENA SKUTKOW REGULACJI PROJEKTU USTAWY 0 SWIADCZENIU USLUG NA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJPOLSKlEJ WDROZENIEDYREKTYWY WE DOTYCZ4CEJ USLUG NA RYNKU WEWNF;TRZNYM

2 SPIS TREseI: 1. ANALIZA PROBLEMU 3 2. CELE REGULACJI : Cele ogolne Cele operacyjne 7 3. OpCJE Rezygnacja z regulacji 9 3.2~ Interwencja 0 charakterze pozalegislacyjnym Interwencja 0 charakterze legislacyjnym Konkluzja KONSULTACJE......: ANALIZA RELACJI KORZYSCI DO KOSZTOW Podmioty, na ktore b~dzie miala wplyw regulacja Ograny administracji rzl:\:dowej i samorzl:\:.dowej Przedsi~biorcy prowadzl:\:.cy dzialalnosc gospodarczl:\:. zgodnie z ustawl:\:. 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej Przedsi~bio~cy prowadzl:\:.cy dzialalnosc uslugowl:\:.nieobj~ci przepisami ustawy o swobodzie dzialalnosci gospodarczej Przedsi~biorcy czasowo swiadczl:\:.cy uslugi z innych pailstw UE Organizacje przedsi~biorcow i samorzl:\:.dy zawodowe Przykladowe uslugi b~dl:\:.ce przedmiotem analizy kosztow i korzysci Wnioski Wplyw na finanse publiczne : Szacunkowa ocena utworzenia punktu kontaktowego Likwidacja i zrniany w systemach reglamentacji Symulacja ilosciowa skutkow wdrozenia dyrektywy w projektowanej ustawie 0 swiadczeniu uslug Charakterystyka scenariuszy bazowych Szok inwestycyjny, szok realokacyjny na rynku pracy - kalibracja Wplyw na konkurencyjnosc gospodarki Wplyw na PKB i inwestycje ; Wplyw na przedsi~biorstwa sektora uslugowego Ocena zmiany sytuacji konkurencyjnej polskich przedsi~biorstw Szanse i zagrozenia dla malych i srednich przedsi~biorstw Podsumowanie Wplyw na rynek pracy Wplyw na sytuacj~ i rozwoj regionalny Wplyw na konsumentow i gospodarstwa domowe Czy implernentacja dyrektywy w projektowanej ustawie pozwoli Polsce osi~nl:\:.c status gospodarki opartej na wiedzy? Wplyw projektowanej ustawy na jakosc otoczenia instytucjonalno-prawnego Wplyw projektowanej ustawy na rozwoj infrastruktury informatycznej Wplyw projektowanej ustawy na unowoczesnianie struktury zatrudnienia w uslugach Wplyw projektowanej ustawy na rozwoj offshoringu Podsumowanie WPROWADZENIE, EGZEKWOWANIE I MONITORING PLAN WDROZENIA ;......; 72 2

3 1. ANALIZA PROBLEMU Sektor uslug w Unii Europejskiej wytwatza okolo 70 % og6lnego PKB, r6wniez jego udzial w strukturze zatrudnienia dominuje nad pozostalymi sektorami gospodarki. Nie bez znaczenia jest fakt, ze 89 % dzialalnosci malych i srednich przedsi~biorstw (MSP) w Unii Europejskiej ulokowanych jest w uslugach. lednakze, jedynie 20 % dzialalnosci uslugowej w UE przypada na wymian~ transgraniczn~. Obszemy Raport Komisji Europejskiej 0 stanie rynku wewn~trznego uslug z 2002 roku (COM. '., [2002] 441 final) zidentyfikowal nie tylko bariery prawne i pozaprawne stosowane przez kraje czlonkowskie, ale r6wniez wskazal na ich negatywny wplyw na dzialalnosc i. konkurencyjnosc europejskich uslugodawc6w. Raport wskazal ogramczema w swobodzie przedsi~biorczosci oraz transgranicznym swiadczeniu uslug. Wykazano istnienie nieuzasadnionych ograniczen nieomal na kazdym etapie prowadzenia dzialalnosci uslugowej: zakladanie dzialalnosci uslugowej - dyskryminuj~ce bariery w dost~pie do systemu zezwolen, ograniczenia dotycz~ce formy prowadzenia dzialalnosci, powtarzanie wymog6w juz spelnionych w kraju pochodzenia, organizacja przedsi~biorstwa - ograniczenia w uzywaniu sprz~tu i material6w potrzebnych do swiadczenia uslug, korzystaniu z uslug dla biznesu, bariery w delegowaniu pracownik6w, promocja uslug - calkowity zakaz informacji handlowych, dyskryminuj~ce ograniczenia w reklamie uslug, dystrybucja i sprzedaz - r6znice w przepisach dot. zobowi~zan umownych, obowi< <.i rejestracyjne i skladanie deklaracji ograniczaj~cych swobod~ swiadczenia uslug, kwestie posprzedazne - bariery wynikaj~ce z r6znic w uregulowaniu w panstwach czlonkowskich kwestii ubezpieczen, gwarancji finansowych, odpowiedzialnosci zawodowej. Raport wskazal r6wniez na istnienie znacmych barier w dost~pie do uslug dla potencjalnych konsument6w. Brak odpowiedniej informacji i problemy w dotarciu do uslug 3

4 transgranicznych, jak rowniez niewielka ochrona w przypadku naduzyc, prowadzi w tym zakresie do fragmentacji rynku wewn~trznego. Ograniczenia na rynku wewn~trznym uslug s~ szczegolnie uci~zliwe dla malych i srednich przedsi~biorstw. Nie dysponuj~ one zwykle odpowiednimi srodkami na konsultacj~ prawn~ czy reklam~ w innych pailstwach czlonkowskich. W konsekwencji MSP cz~sto rezygnuj~ z podj~cia dzialalnosci uslugowej w innych pailstwach czlonkowskich. Wnioski plyn~ce ", z Raportu przyspieszyly dzialania Komisji Europejskiej. Owczesny Komisarz ds. Rynku Wewn~trznego, Frits Bolkenstein, przygotowal i przekazal Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Vnii Europejskiej, dnia 13 stycznia Z004 r. projekt dyrektywy 0 uslugach na rynku wewn~trznym, liberalizuj~cy rynek uslug Vnii Europejskiej. Burzliwe negocjacje w ramach Rady VE i Parlamentu Europejskiego, z aktywnym udzialem europejskich partnerow spolecznych, zakoilczyly si~ przyj~cie:m Dyrektywy 12 grudnia 2006 r. Pailstwa czlonkowskie s~ zobowiclzane do wdrozenia dyrektywy do 28 grudnia 2009 r. Dyrektywa reguluje swobod~ swiadczenia uslug i swobod~ zakladania przedsi~biorstw. Stanowi uregulowanie prawne 0 charakterze lex generalis w powyzszych obszarach. Zagadnienia zwi~zane ze swiadczeniem uslug i zakladaniem przedsi~biorstw, ktore zostaly uregulowane w innych aktach prawa wspolnotowego wyl~czone s~ na zasadzie lex specialis z zakresu dyrektywy. Dyrektywa ma na celu zapewnienie uslugodawcy i uslugobiorcy wi~kszej pewriosci prawnej przy jednoczesnym ulatwieniu swiadczenia usmg, zakladania przedsi~biorstw i korzystania z uslug. W tym celu dyrektywa naklada na pailstwa czlonkowskie m.in. obowi~ek wprowadzenia systemu umozliwiaj~cego dopelnienie formalnosci potrzebnych do swiadczenia usmgi rowniez w formie elektronicznej w pojedynczym punkcie kontaktowym. Dyrektywa gwarantuje realizacj~ swobody swiadczenia usrug, lecz w uzasadnionych przypadkach wprowadza ograniczenia. Pailstwa czlonkowskie zobowiclzuj~ si~ powstrzymywac od nakladania wlasnych wymogow na zagranicznych uslugodawcow, 0 ile nie jest to uzasadnione wzgl~dami porz~dku publicznego, bezpieczeilstwa publicznego, zdrowia publicznego i ochrony srodowiska. lednoczesnie pailstwo czlonkowskie siedziby 4

5 uslugodawcy jest zobowi'lzane do kontroii przedsi~biorcy, zapewmema jakosci i bezpieczenstwa swiadczonej uslugi. Dyrektywa expressis verbis reguiuje ugruntowane w orzecznictwie Trybunalu Sprawiedliwosci WE (TSWE) prawo uslugobiorcy do korzystania z uslugi. Dalszemu ulatwianiu Korzystania ze swobody dzialainosci gospodarczej majll. sluzye m.in. zawarte w dyrektywie przepisy dotyczll.ce zniesienia nieuzasadnionych baner na prowadzenie dzialalnosci gospodarczej. Systemy reglamentacji majll. bye ograniczone do niezb~dnego minimum, a istniejll.ce muszll. spelniae ugruntowane w orzecznictwie TSWE wymogi niedyskryminacji i proporcjonalnosci. Dyrektywa ustanawia r6wniez ramy prawne dla wsp6lpracy administracyjnej mi~dzy pa:6.stwami czlonkowskimi. Ma ona zagwarantowae wlasciwe funkcjonowanie rynku wewn~trznego w zakresie uslug. Zapewnienie skutecznego nadzoru nad uslugodawcami oraz pelnej informacji na temat przedsi~biorcy i swiadczonych uslug pozwoii uniknll.e pomnazania stodk6w kontroli i braku zaufania mi~dzy pa:6.stwami w tym zakresie. W odniesieniu do swobody przedsi~biorczosci dyrektywa wprowadza Iist~ wymog6w zakazanych, kt6rych pa:6.stwa czlonkowskie (zgodnie z orzecznictwem Trybunalu WE) nie mogll. stosowae wobec przedsi~biorc6w z innych kraj6w UE, jak np. stosowanie testu ekonomicznego, wym6g miejsca zamieszkania na terytorium miejsca prowadzenia dzialainosci gospodarczej. Polska, przyst~pujll.c do Unii Europejskiej, w konsekwencji procesu screeningu dostosowala wiele ze swoich przepis6w do uwarunkowa:6. rynku wewn~trznego. JednakZe, w zakresie swobody swiadczenia uslug zawartej w art Traktatu ustanawiajll.cego Wsp6Inotlt Europejskll., nie przyj~to zadnych srodk6w legisiacyjnych gwarantujll.cych jej realizacj~. Brak odpowiednich przepis6w polskich doprowadzil do niepewnosci prawnej zar6wno wsr6d przedsi~biorc6w transgranicznie swiadczll.cych uslugi,.jak r6wniez pracownik6w administracji odpowiedziainych za stosowanie przepis6w dot. r6znych aspekt6w prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. Tym samym istnieje potrzeba utworzenia przepis6w krajowych w zakresie zapewnienia stosowania swobody swiadczenia uslug. Przygotowujll.C si~ do realizacji zasady swobody przedsi~biorcz()sci, przed przystqpieniem do UE, Polska usunltla ze swojego prawodawstwa przepisy bezposrednio dyskryminujll.ce 5

6 przedsi~biorcow z innych krajow UE. Mimo wczesniejszych zmlan, przeglqd systemow reglamentacji w prawie polskim wskazuje, ze wiele procedur uzyskiwania zezwolen moze bye posrednio dyskryminujll.ce. Procedury cz~sto Sll. bardzo skomplikowane, a instytucja dorozumianej zgody wyst~puje jedynie w przypadku wpisu do rejestru dzialalnosci regulowanej. Deregulacja w przepisach dot. systemow reglamentacji bylaby niezwykle korzystna rowniez dla polskich przedsi~biorcow. Problem uproszczen legislacyjnych w dzialalnosci gospodarczej jest rowniez przedmiotem analiz Banku Swiatowego. W corocznych raportach Doing Business Bank analizuje sytuacj~ ekonomicznll. ponad 170 paflstw swiata. W roku 2009 Polska zaj~la 76 miejsce w rankingu latwosci prowadzenia dzialalnosci gospodarczej (ease of doing bussines ranking). Jednym z wskaznikow latwosci prowadzenia dzialalnosci gospodarczej, na podstawie ktorych jest prowadzona klasyfikacja, jest wskaznik koncesjonowania dzialalnosci. W tym zakresie Polska zaj~la 158 miejsce. Na podstawie powyzszego raportu liczba formalnosci w Polsce wynosi 30, czas: 308 dni, a koszt 137 % dochodu per capita. D1a porownani(!. Ho1andia, ktora jest uwazana za lidera reformy regulacji zaj~la w roku 2009 miejsce 51 w rankingu latwosci prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. WskaZnik koncesjonowania dzialalnosci gospodarczej umozliwil Krolestwu Niderlandow zaj~cie 91 miejsca. Liczba formalnosci w Holandii wynosi 18, czas to 230 dni a koszt 112,1 % dochoduper capita. Wyniki raportu pokazuj'l, jak wazne jest podj~cie w Polsce zdecydowanych dzialafl w celu redukcji obciclzen administracyjnych..wymogi dyrektywy w tym zakresie wychodzll. naprzeciw oczekiwaniom przedsi~biorcow. W Polsce zakonczyl si~ pierwszy etap prac nad zmianami majll.cymi ulatwie rozpoczynanie dzialalnosci gospodarczej. Na tym etapie wprowadzone tzw.,jedno okienko" majll.ce ulatwie zakladanie firmy (rejestracj~ dzialalnosci gospodarczej i dopelnienie innych formalnosci z tym zwiltzanych). Obecnie trwajll. prace nad stworzeniem platformy elektronicznej uslug administracji pub1icznej (e-puap) oraz stworzeniem Centralnej Informacji 0 Dzialalnosci Gospodarczej. Platforma ta jest przygotowana do umozliwienia przedsi~biorcy dopelnienia ww. procedur. Dyrektywa 0 uslugach zakl~da ustanowienie pojedynczego punktu kontaktowego dla uslugodawcow. 6

7 2. CELE REGULACJI 2.1. Cele og6lne Celem iniejatywy prawodawezej prowadz~eej do przedstawienia przez Komisj~ Europejsk~ projektu dyrektywy 0 uslugaeh bylo d enie do uzyskania rzeezywistego rynku wewn~trznego w uslugaeh tak, aby w tym najwi~kszym zakresie gospodarki europejskiej zar6wno przedsi~biorstwa jak i konsumenei mogli w pelni korzysta6 z oferowanyeh przez wsp6lny rynek mozliwosei. Wspieraj~c rozw6j zintegrowanego rynku wewn~trznego w dziedzinie uslug, dyrektywa w swojej finalnej formie powinna zapewni6: - popraw~ warunk6w wzrostu ekonomieznego i zatrudnienia w DE, utworzenie realnego rynku wewn~trznego uslug, poprzez usuni~cie barier prawnych i administraeyjnyeh w rozwoju dzialalnosci uslugowej, wzmocnienie praw konsument6w jako uslugobiorc6w, stworzenie wi ~cych prawnie. obowi< c6w efektywnej wsp61pracy administracyjnej mi~dzy panstwami ezlonkowskiri:li. Dodatkowo dyrektywa stanowi gl6wny element odnowionej strategii lizboilskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia (Komunikat Komisji "Wsp6lne dzialania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudriienia - Nowy pocz~tek strategii lizbonskiej, COM (2005) 24 z ) Przewiduj~c uproszczenia administracyjne dyrektywa wspiera r6wniez program na rzecz lepszego stanowienia prawa (Komunikat Komisji "Strategiczny przegl~d procesu lepszego stanowienia prawa w Dnii Europejskiej COM (2006)689 z Cele operacyjne Maj~c na uwadze powyzsze kwestie regulaeja, kt6ra jest przedmiotem obecnej analizy pr6ez cel6w ustanowionyeh przez Komisj~ Europejsk~powinna doprowadzi6 do: zagwarantowania swobody swiadezenia uslug w Polsce, Kazdy obywatel DE powinien mie6 zagwarantowane prawo do swobodnego swiadczenia uslug transgranicznie w zakresie uregulowanym przez TWE orzeeznietwo Trybunalu Sprawiedliwosci WE. Przedmiotowa regulacja rna zapewni6, r ze na zagranicznych uslugodawc6w nie b~d~ nakladane nieuzasadnione wymogi. Ewentualne utrudnienia w swobodzie swiadezenia uslug powinny mie6 charakter wyj~tkowy i mog~by6 stosowane w seisle okreslonych przypadkach. Nale.zy r6wniez i 7

8 miec na uwadze zapewnienie uslugobiorcom dost~pu do uslug z innych kraj6w UE na takich zasadach, na jakich korzystaj'l z uslug krajowych. W celu zagwarantowania pewnosci prawnej warto obj'tc regulacj'l jak najwi~ksz't grup~ uslug, r6wniez tych wyl'lczonych z zakresu dyrektywy. zmeslemai/lubuproszczeniesystem6wreglamentacjidot.dzialalnosci gospodarczej, W dyrektywie nacisk polozono na likwidacj~ istniej'lcych system6w reglamentacji. R6wniez wyniki raportu Banku Swiatowego - Doing Bussines dotycz'lce Polski wskazuj'l na potrzeb~ zmian w zakresie koncesjonowania dzialalnosci. Tam gdzie nie jest mozliwe ich zniesienie nalezy wprowadzic jasne warunki dost~pu do dzialalnosci gospodarczej w tym zakresie. Klarowne i niedyskryminuj'lce zasady ustanowione w dyrektywie 0 uslugach powinny miec jak najszersze zastosowanie. Tym samym liberalizacja zasad reglamentacji dost~pu do wykonywania dzialalnosci powinna obj'lc wszystkie rodzaje dzialalnosci gospodarczej. Nalezy wprowadzic zasad~ dorozumianej zgody, wydawac zezwolenia na czas nieokreslony oraz przeniesc ci~zar kontroli prowadzonej przez organy administracji publicznej z kontroli uprzedniej na kontrol~ nast~pcz'l. ~ stworzenia pojedynczych punkt6w kontaktowych -(PPK) umozliwiajacych dopelnienie w jednym miejscu wszelkich procedur zwiazanych z podejmowaniem j prowadzeniem dzialalnosci gospodarczej. Wymogi dyrektywy w zakresie stworzenia PPK S'l cz~sciowo zbiezne z planowan'l nowelizacj'l ustawy 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej, kt6ra rna wprowadzic Centraln'l Informacj~ 0 Dzialalnosci Gospodarczej. Obie koncepcje maj'l zblizony zakres funkcjonalny w odniesieniu do rejestracji dzialalnosci gospodarczej udost~pniania informacji 0 przedsi~biorcach. Dodatkowo, PPK zgodnie ze zobowi'lzaniami dyrektywy 0 uslugach musi umozliwic przedsi~biorcy uzyskanie zezwolenia niezb~dnego do prowadzenia danej dzialalnosci gospodarczej (funkcja administracyjna). Projekt nowego systemu powinien r6wniez respektowac zasad~ r6wnego traktowania przedsi~biorc6w krajowych i zagranicznych. Ze w.~gl~du na potrzeb~ zagwarantowania pewnosci prawnej przedsi~biorcy jak r6wniez realizacj~ zasady r6wnego traktowania system PPK powinien byc dost~pny przedsi~biorc6w, a nie tylko tych, kt6rzy prowadz'l dzialalnosc uslugow'l. i dla wszystkich 8

9 3. QpCJE 3.1. Rezygnacja z regulacji Pailstwa czlonkowskie Sll odpowiedzialne za prawidlowll implementacj~ dyrektyw, co wynika z art. 249 TWE. Traktat w tym zakresie zobowillzuje pailstwa czlonkowskie do osicllinict?cia rezultatu zakladanego przez dyrektyw~. Pozostawia natomiast organom krajowym swobod~ wyborn formy i srodk6w do osicllinict?cia tego celu. Trybunal WE podkresla koniecznosc zapewnienia w prawie krajowym pelnej, praktycznej skutecznosci dyrektywy (effect utile), co gwarantuje osicllinict?cie wyznaczonego rezultatu (orzeczenie C-41O/01 Fritsch). Dyrektywa 0 uslugach naklada na panstwa czlonkowskie szereg obowi 6w, kt6re maj,!: prowadzic do wyznaczonego przez Komisjct? celu - utworzenia rzeczywistego rynku wewn~trznego w zakresie uslug. Ustanowienie pojedynczych punkt6w kontaktowych, przygotowanie instytucji do scislej wsp6lpracy administracyjnej mict?dzy pailstwami czy przeprowadzenie przegllldu prawodawstwa krajowego pod klltem nieuzasadnionych ograniczenw handlu uslugami nie bct?d,!: mozliwe bez interwencji legislacyjnej ze strony pailstw czlonkowskich. Dodatkowo, wskazane powyzej braki w prawie polskim w zakresie swobody swiadczenia " uslug, ograniczenia w systemach reglamentacji czy koniecznosc stworzenia pojedynczych punkt6w kontaktowych wymagajll inicjatywy regulacyjnej ze strony odpowiednich organ6w. Zgodnie z orzecznictwem Trybunalu WE pailstwo czlonkowskie nie ma prawa odst'l:pic od czynnosci implementacyjnych argumentujllc, ze skutecznosc postanowien moze bye osicllinict?ta przez zastosowanie doktryny bezposredniego skutku (C-I02/79 Komisja Europejska przeciwko Kr6lestwu Belgii). Trybunal wskazal, ze to pailstwa czlonkowskie Sll adresatami dyrektyw, a doktryna skutecznosci bezposredniej niekt6rych postanowien dyrektywy ma charakter uzupelniaj,!:cy. Decyzja ta umozliwila jednostkom dochodzenie swoich praw w przypadku niewdrozenia blldz nieprawidlowego wdrozenia dyrektywy. Tym samym, majllc na uwadze powyzsze argumenty oraz koniecznose zbyt kompleksowych zmian w prawodawstwie polskim, nalezy stwierdzie, ze.brak interwencji regulacyjnej w zakresie implementacji dyrektywy 0 uslugach nie doprowadzi do realizacji cel6w gl6wnych i operacyjnych regulacji. Jednoczesnie, brak inicjatywy w tym zakresie ze strony Polski moze zostac uznany przez Komisjct? Europejskll za niewywi,!:zanie si~ ze zobowillzail cillzllcych na pailstwach czlonkowskich na mocy TWE. Komisja moze wszczlle przeciwko Polsce procedur~ na podstawie art. 226 TWE. 9

10 3.2. Interwencja 0 charakterze pozalegislacyjnym Komisja zach~ca panstwa czlonkowskie do podj~cia srodkow pozalegislacyjnych w celu poprawy jakosci uslug i przejrzystosci prawa dla uslugobiorcow. W tym zakresie art. 26 dyrektywy KE proponuje rome formy certyfikacji, opracowywanie kart jakosci czy znakow jakosci przez zrzeszenia zawodowe itp. Panstwa czlonkowskie mog~ rowniez zach~cae do stosowania takich srodkow np. przez kampanie uswiadamiaj~ce, organizowanie warsztatow i konferencje finansowane z odpowiednich programow w tym zakresie. Nast~pnie, art. 37 zach~ca panstwa czlonkowskie, aby we wspolpracy z Komisjq przyjmowaly kodeksy post~powania na poziomie europejskich organizacji zawodowych. Kodeksy maj ~ przyczyniae si~ do swobody swiadczenia uslug i porownywalnego poziomu ochrony uslugobiorcow.. Wprowadzenie przepisow art. 26 i 37 wymagalo b~dzie od panstw czlonkowskich podj~cia praktycznych krokow, polegaj~cych na wspieraniu podmiotow gospodarczych i zrzeszen. Niewskazane jest wprowadzanie przepisow prawnych w tym zakresie. Rowniez rozdzial poswi~cony wspolpracy.administracyjnej wymaga wprowadzenia praktycznych uzgodnien niezb~dnych do skutecznej wymiany informacji mi~dzy panstwami czlonkowskimi. Podobnie jest w przypadku organizacji procesu przegl~du i identyfikacji przepisow wymagaj~cych zmiany. Dodatkowo, implementacja powinna nawi'lzywae do istniej~cej hierarchii aktow prawnych. Normy implementacyjne muszq miee co najrnniej tak~ sam~ moe jak uprzednio obowi'lzuj~ce przepisy prawa krajowego w tym zakresie. W przypadku wprowadzenia w dyrektywie nowych uregulowan (wspolpraca administracyjna, pojedyncze punkty kontaktowe, swoboda swiadczenia uslug) nalezy zastosowae tak~ rang~ przepisow, ktore bylyby uchwalone, w sytuacji gdy dana dziedzina bylaby pierwszy raz regulowana w prawie krajowym. Dyrektywa o uslugach naklada na panstwa obowi'lzek zmian w systemach reglamentacji, przepisach dotycz~cych swobody dzialalnosci gospodarczej. Wprowadza rowniez nowe rozwi'lzania, (m.in. instytucj~ dorozumianej zgody, potwierdzenie przyj~cia wniosku), ktore zgodnie z argumentami powyzej powinny bye regulowane na poziomie ustawowym. 10

11 Tym samym, nalezy stwierdzie, ze interwencjao charakterze pozaiegisiacyjnym nie moze bye uzytajako jedyne narz~dzie implementacji dyrektywy 0 llslugach Interwencja 0 charakterze legislacyjnym Komisja Europejska wielokrotnie podkreslala, ze dla osi~ni~cia wyznaczonych dla dyrektywy 0 uslugach cei6w konieczna jest pelna i zgodna z harmonogramem transpozycja dyrektywy. W marcu 2007 na Szczycie Rady Europejskiej stwierdzono: "niedawno przyj~ta dyrektywa 0 uslugach jest podstawowym narz~dziem do odblokowania pelnego potencjalu europejskiego sektora uslug. Pelna, spojna, terminowa transpozycja jej przepisow powinna stat si~sprawq 0 wysokim priorytecie ". Art. 44 dyrektywy 0 uslugach zobowi'l.zuje pailstwa czlonkowskie do wprowadzenia w Zycie przepis6w ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezb~dnych do wykonania dyrektywy do 28 grudnia 2009 r. Dodatkowo, wskazano na koniecznose przyj~cia przepis6w krajowych 0 charakterze wi'l.z'l.cym po to, aby uslugodawcy i uslugobiorcy mogli korzystae z peini praw przyznanych im w dyrektywie. Ze wzgi~du na szeroki zakres dyrektywy 0 uslugach wydaje si~ wskazane, aby reguiacja implementuj'l.ca dyrektyw~ miala charakter horyzontainy. Zagwarantuje to, ze zadne przepisy szczeg610we nie ZOStan'l. pomini~te podczas analizy oraz ze przepisami obj~ta b~dzie r6wniez dzialalnosc uslugowa na szczeblu krajowym. Konieczne jest r6wniez zapewnienie nadrz~dnosci zakresie. przepis6w prawa horyzontalnego nad przepisami szczeg610wymi w tym W polskirii prawodawstwie istnieje ustawa 0 charakterze og6inym zawieraj'l.ca podstawowe przepisy dotycz'l.ce dzialalnosci gospodarczej - ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej (SDG). Ustawa stanowi'l.c swego rodzaju konstytucj~ gospodarcz'l. zawiera szereg przepis6w materialnych, proceduralnych i ustrojowych z zakresu prawa administracyjnego dotycz'l.cych podejmowania i prowadzenia wszystkich rodzaj6w dzialalnosci gospodarczej. W ustawie zawarte S'l. r6wniez obowic ci organ6w administracji w stosunku do podmiot6w prowadz'l.cych dzialalnosc gospodarcz'l.. W marcu 2009 r. weszla w 11

12 zycie nowelizacja, majllca w znaczllcy spos6b ulatwie rozpocz~cie prowadzenia dzialalnosci gospodarczej. Implementacja przepisow dyrektywy w zakresie swobodnego przeplywu usmg nie mogla bye dokonana jedynie w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej z uwagi na romice zachodzllce poini~dzy swobodll swiadczenia uslug i swobodll przedsi~biorczosci (zawiera si~ w SDG), jak rowniez koniecznose ich rozromiania w praktyce. Dodatkowo, ustawa 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej nie obejmuje swoim zakresem podmiotow, ktore nie swiadczll usmg w celu zarobkowym, dla zysku. Podczas projektowania niniejszej regulacji przyj~to, ze regulacje dotyczllce swiadczenia usmg, majllce charakter og6lnych zasad oraz przepisy regulujllce wspolprac~ pomi~dzy wlasciwymi organami krajowymi i wlasciwymi organami z pailstw czlonkowskich VE oraz pailstw czlonkowskich EOG nienalezllcych do VE, zostanll umieszczone w ustawie 0 swiadczeniu usmg. lednoczesnie ze wzgl~dow systemowych niekt6re z regulacji dyrektywy 0 uslugach zostaly umieszczone w ustawie 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej (SDG). Wprowadzane Sll tutaj regulacje dyrektywy, ktore Sll scisle zwi'lzane z dzialalnoscill gospodarczll, tj. majllce zwi'lzek z procedurami szeroko rozumianej reglamentacji - obowictzku uzyskania zezwolenia, wpisu do rejestru, licencji itp. R6wniez przepisy regulujllce dzialanie pojedynczego punktu kontaktowego, zostaly umieszczone w SDG z uwagi na ich zwi'lzek z przepisami regulujllcymi funkcjonowanie Centralnej Ewidencji Dzialalnosci Gospodarczej oraz ich scisly zwi'lzek z podejmowaniem dzialalnosci gospodarczej. lednak, aby zapewnie pelnll transpozycje przep~~ow dyrektywy do polskiego Porzlldku prawnego, cz~se przepisow SDG, stanowillcych transpozycj~ regulacji dyrektywy 0 usmgach,..' na zasadzie odeslania bezposredniego wprowadzonego do przepisow projektu ustawy 0 swiadczeniu usmg, b~dzie miala zastosowanie do swiadczenia usmg. Podobnie, aby zapewnie pelnll komplementarnose ustaw wprowadzono odeslanie w SDG, na mocy ktorego przepisy ustawy 0 swiadczeniu uslug b~dll stosowaly si~ do dzialalnosci gospodarczej 0 charakterze uslugowym, tj. w szczegolnosci dzialalnosci budowlanej oraz swiadczenia usmg w ramach wykonywania zawodow regulowanych. 12

13 3.4. Konkluzja Implementacja dyrektywy, aby osi<:llin~c zamierzone na poziomie europejskim i krajowym cele, wymaga zmiany i uzupelnienia przepis6w ustawowych. Stosowne zmiany.nalezy wprowadzic r6wniez do ustawy 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej. Zgodnie z zaleceniami Komisji i specyfik~ niekt6rych zobowiilzail wynikaj~cych z dyrektywy konieczne b~d~ r6wniez dzialania pozalegislacyjne uzupelniaj~ce prawidlow~ implementacj~ dyrektywy. 13

14 4. KONSULTACJE Projekt dyrektywy 0 uslugaeh wraz ze stanowiskiem rz'ldu byl wielokrotnie konsultowany z partnerami spoleeznymi przed przyj~eiem dyrektywy 0 uslugaeh. Przygotowane w mareu 2008 r. zalozenia do ustawy transponuj'leej przepisy dyrektywy oraz wst~pna oeena skutk6w regulaeji, ze wzgl~du na zlozon'l tematyk~ oraz kluezowe zmiany wprowadzane w przepisaeh o podejmowaniu i. wykonywaniu dzialalnosei gospodarezej (uslugowej) wymagaly przeprowadzenia szerokieh konsultaeji na wezesnym etapie proeesu implementaeji dyrektywy. Ministerstwo Gospodarki we wsp6lpraey z Komisj'l Europejskf:l zorganizowalo konferenej~ dot; implementaeji dyrektywy, kt6ra rozpoez~la proees konsultaeji spoleeznyeh. "Zalozenia ustawy transponujf:leej przepisy dyrektywy 2006/123/WE dot. uslug na rynku wewn~trznym" oraz "Oeena Skutk6w Regulaeji wdrozenia dyrektywy 2006/123/WE 0 uslugaeh na rynku wewn~trznym" zostaly przekazane do 149 podmiot6w. Wsr6d adresat6w znalazly si~ zar6wno wszystkie podmioty reprezentowane w Komisji Tr6jstronnej ds. Spoleezno-Gospodarczych jak r6wniez przedstawiciel malych i srednich przedsi~biorstw, organizacje branzowe przedsi~biorc6w i samorzf:ldy zawodowe, organizacje pozarz'ldowe, Europejskie Centrum Konsumenckie i Centra Euro Info. Ponizsza tabela zawiera list~ uwag zgloszonych do implementacji dyrektywy 0 uslugach: Podmiot - organizacja przedsi~biorcow Polska Izba Ochrony Os6b i Mienia Izba Gospodarcza Wodoci~i Polskie Uwagi Stanowisko MG (uwzgl~dnionalnieuwzgl~dniona) Poparcie dla dzialail dot. Stanowisko zostanie uproszczenia 1 liberalizacji zasad przekazane MSWiA, resortu reglamentacji dost~pu do wiod~cego w sprawie ustawy wykonywania dzialalnosci 0 ochronie os6b i mienia gospodarczej, Postulat zastyjienia koncesji na wykonywanie dzialalnosci uslugowej w zakfesie ochrony mienia i os6b wpisem do rejestru dzialalnosci regulowanei. Poparcie dla idei uproszczenia zasad prowadzenia dzialalnosci uslugowej 1 zniesienia barler w swobodzie przedsi~biorczosci. Zalozenia maj~ charakter zbyt og6lny, izba czeka na na projekt ustawy oraz propozycje zmian do ustawy 0 zbiorowym zaopatrzeniu w wod~ i zbiorowym odprowadzaniu sciek6w. 14

15 Krajowa Izba Bieglych Opinia pozytywna Rewident6w Konfederacja Pracodawc6w Brak w zalozeniach odniesienia do Kwestie uslug interesu Polskich sektorowych aspekt6w uslug og6lnego powmny zostac interesu og6lnego - obawa, ze uwzglc(dnione w projektach zostan&. one pominic(te w zmieniaj&.cych ustawy przygotowywaniu zmian w ustawach szczegalowe, za ktare szczeg610wych odpowiadaj&. poszczeg6lne Opinia pozytywna w zakresie resorty wprowadzanych uproszczen administracyjnych 1 zmniejszenia koszt6w rozpoczynania 1 prowadzenia dzialalnosci gospodarczej jak r6wniez przepis6w o transgranicznym swiadczeniu uslug iiakosci uslug. Zwi&.zek Producent6w Audio ZPAV stoi na stanowisku, ze.zarz&.dzanie prawami Video dzialalnosc organizacji zbiorowego autorskimi zgodnie z zarz&.dzania prawami autorskimi 1 PodrC(cznikiem do prawami pokrewnymi me stanowi irnplementacji dyrektywy 0 dzialalnosci uslugowej pozostaj&.cej uslugach pozostaje w zakresie w zakresie dyrektywy. dyrektywy. Nie rna tu znaczenia fakt,ze w prawie krajowym nie jest to dzialalnosc gospodarcza. Krajowa Izba Gospodarcza Pozytywna opinia Realizacja postulat6w przedsic(biorc6w w zakresie zmian w systernach reglarnentacji 1 stworzeniu pojedynczych punkt6w kontaktowych Zrzeszenie Pozytywna opinia. Przepisy dotycz&.ce MiC(dzynarodowych Postulat objc(cia przepisami PPK pojedynczych punkt6w Przewoznik6w Drogowych w r6wniez przewoznik6w kontaktowych w zalozeniu Polsce. obejm&. calosc dzialalnosci uslugowe,i.. Implementacja dyrektywy wymagala zmian wielu ustaw, w tyill dotycz~cych prowadzenia okreslonych form dzialalnosci gospodarczej (uslugowej). Konieczne jest opracowanie przepis6w w spos6b jak najbardziej przyjazny dla przedsi~biorc6w, zgodnie z g16wnymi celami dyrektywy. Dlatego tez, Ministerstwo Gospodarki opracowalo i rozeslalo drog~ elektroniczn~ "ankiet~ dla przedsi~biorc6w i partner6w spolecznych w sprawie zalozen ustawy transponuj~cej przepisy dyrektywy /WE dot. uslug na rynku wewn~trznym. Ankieta zostala rozeslana na 190 adres6w r6wnych podmiot6w zidentyfikowanych jako potencjalnie zainteresowanych implementacj~ dyrektywy. Ankieta zostala r6wniez umieszczona na stronie intemetowej Ministerstwa Gospodarki. MG otrzymalo 24 wypelnione ankiety. Ankieta zawierala 32 pytania. Cz~sc z nich miala charakter opisowy. Szczeg610wy opis konsultacji zostal uj~ty w oddzielnym dokumencie pt. "Szczeg61owe wyniki konsultacji 15

16 Spolecznych do Oceny Skutk6w Regulacji Wdrozenia dyrektywy 2006/123/WE 0 uslugach na rynku wewn~trznym" (dokument mozna pobrac ze strony Projekt ustawy 0 swiadczeniu uslug na terytorium RP zostal poddany konsultacjom spolecznym jeszcze w takcie uzgodnien mi~dzyresortowych. Do rozeslanego projektu uwagi zglosily nast~pujc\.ce organizacje: Polska Federacja Rynku Nieruchomosci, Polska Federacja Stowarzyszen Rzeczoznawc6w MajC\.tkowych, Polska Federacja Stowarzyszen ZarzC\.dc6w Nieruchomosci, Polska Federacja ZarzC\.dc6w Nieruchomosci, Polska Izba Ubezpieczen, Polska Izba Handlu, Stowarzyszenie Lad na Mazowszu, Stowarzyszenie Ochrony i Promocji Miast-Ogrod6w i Historycznych Miejscowosci Centralnego Mazowsza, Izba Wydawc6w Prasy, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Polska Izba Infonnatyki i Telekomunikacji, PKPP Lewiatan. Wi~kszosc zgloszonych uwag zostala wyjasniona lub uwzgl~dniona w projekcie ustawy. Projekt ustawy zostal r6wniez umieszczony w Biuletynielnformacji Publicznej wraz z uzasadnieniem i ocenc\. skutk6w regulacji. Konsultacje spoleczne zostaly przeprowadzone zgodnie z obowic\.zujc\.cym prawem w tym zakresie tj. ustawc\. z dnia 23 maja 1991 r. 0 zwic\.zkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234, z poin. zm.), ustawc\. z dnia 23 maja 1991 r. 0 organizacjach pracodawc6w (Dz. U. Nr 55, poz. 235, z poin. zm.), ustawc\. z dnia 6 lipca 2001 r. 0 Tr6jstronnej Komisji do Spraw Spoleczno-Gospodarczych wojew6dzkich komisjach dialogu spolecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z poin. zm.). Dodatkowo, w trybie art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. 0 dzialalnosci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2005 r. Nr 169 poz. 1414) nast~pujc\.ce organizacje przedlozyly "Opini~ 0 projekcie ustawy 0 dzialalnosci uslugowej"i): 1. Polska Federacja Rynku Nieruchomosci, 2. Polska Federacja Stowarzyszen Rzeczoznawc6w MajC\.tkowych, 3. Polska Federacja Stowarzyszen ZarzC\.dc6w Nieruchomosci, 4. Polska Federacja ZarzC\.dc6w Nieruchomosci. J) Tekst opinii wraz odpowiednimi formularzami w zalltczeniu 16

17 5. ANALIZA RELACJI KORZYSCI DO KOSZTOW 5.1. Podmioty, na kt6re b~dzie miala wplyw regulacja Ograny administracji rzqdowej i samorzqdowej Ograny administracji rzlldowej i samorzcl.dowej w sposob posredni lub bezposredni sit zaangazowane w procedury systemow reglamentacji,. jak rowniez innych formalnosci zwi anych z rozpoczynaniem i prowadzeniem dzialalnosci gospodarczej we wszystkich jej aspektach. Nalezy podkreslic, iz ponizej zostaly uwzgl~dnione nawet te urz~dy, ktorych systemy reglamentacji sit wylcl.czone z zakresu dyrektywy uslugowej. Jednak jak wskazano powyzej, w celu zapewnienia pewnosci prawnej przedsi~biorcy nalezy dltzyc do wprowadzenia uproszczen we wszystkich systemach reglamentacji, jak rowniez wlcl.czyc je w system pojedynczych punktow kontaktowych Organy administracii rzadowej Ministrowie i Prezesi urz~dow centralnych (MS, MS, MPiPS, MKiDN, MZ,.. '. MSWiA, MNiSW, MEN, MF, UOKiK, MI, MRiRW, MSiT,.I<RRiT, URE, GUM, UKE, ULC, UTK, Glowny Inspektorat Farmaceutyczny, Paiistwowa Agencja Atomistyki, Glowny Inspektorat Ochrony Srodowiska, Glowny Lekarz Weterynarii, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Paiistwowa Inspekcja Pracy). wojewodowie Organy administracii samorzadowej Marszalek wojewodztwa Starosta W6jt, burmistrz alba prezydent Przedsi({hiorcy prowadzqcy dzialalnosc gospodarczq zgodnie z ustawq 0 swohodzie dzialalnosci gospodarczej: Przedsiebiorcy prowadzacy dzialalnosc uslugowa: W polskim prawodawstwie uslugi 0 bejmuj Cl. rome rodzaje dzialalnosci gospodarczej. Z jednej strony znajdujcl. si~ uslugi wymagajcl.ce kwalifikacji manualnych, latwo poddajltcych si~ standaryzacji, z drugiej strony znajdujlt si~ uslugi angazujltce pracownikow 0 wysokim 17

18 poziomie wiedzy i specjalizacji. Te uslugi trudniej poddaj~ si~ standaryzacji. Istniej~ rowniez uslugi, ktore maj~ cechy pierwszej i drugiej grupy. Szybki post~p technologiczny sprzyja powstawaniu wielu nowych dziedzin uslug, dlatego tez nielatwo jest dokladnie sklasyfikowac uslugi, a tym samym odpowiednio je opisae. Zwyczajowo stosuje si~ klasyfikacj~ zawart~ w Polskiej Klasyfikacji Dzialalnosci ze wzgl~du na mozliwosci, jakie stwarza statystyka. W PKD wyrozniono nast~puj~ce sektory uslugowe: sekcja G - handel hurtowy i detaliczny; naprawa podjazdow, samochodow, motocykli oraz artykulow uzytku osobistego; sekcja H - hotele i restauracje; sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i l~cznosc; sekcja J - posrednictwo finansowe; sekcja K - obsluga nieruchomosci, wynajem i uslugi zwi~ane z prowadzeniem dzialalnosci gospodarczej (uslugi dla przedsi~biorczosci, uslugi okolobiznesowe); sekcja L - administracja publiczna i obrona narodowa, obowi owe ubezpieczenie spoleczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne; sekcja M - edukacja; sekcja N - ochrona zdrowia i pomoc spoleczna; sekcja 0 - dzialalnose uslugowa komunalna, spoleczna 1 indywidualna, pozostala. Wazn~ grup~ uslug stanowi~ uslugi biznesowe, zwane inaczej uslugami dla przedsi~biorczosci. Dynamizuj~ one tempo wzrostu gospodarki oraz podnosz~ poziom konkurencyjnosci gospodarki. Istotn~ rol~ uslug biznesowych jest to, ze szereg funkcji przedsi~biorstwa moze bye realizowane zarowno przez wlasne sluzby w przedsi~biorstwie, jak tez mog~ bye zlecane na zewn~trz. To z kolei wynika z daleko posuni~tego podzialu pracy i l~cz~cej si~ z tym specjalizacji, charakterystycznego trwaj~cego obecnie post~pu technicznego i istniej~cej konkurencji. Ponadto uslugi dla biznesu umozliwiaj~ zmniejszenie kosztow dzialalnosci przedsi~biorstwa. Swiadczenie tych uslug przez wyspecjalizowane, profesjonalne firmy pozwala na podniesienie jakosci wielu dzialail., b~d~cych przedmiotem tych uslug. 18

19 Uslugi okolobiznesowe obejmuj~ caloksztalt uslug swiadczonych przez wyspecjalizowane finny na rzecz innych podmiot6w gospodarczych w celu zwi~kszenia ich efektywnosci. W sklad uslugbiznesowych wchodz~ nastl(puj'l.ce rodzaje dzialalnosci: wynajem samochod6w osobowych i pcizostalych srodk6w transportu, wynajem maszyn i urz'l.dzen, wypozyczanie artykul6w uzytku osobistego domowego, doradztwo w zakresie sprz~tu komputerowego i oprogramowania, przetwarzanie danych i dzialalnosc zwiclzana z bazami danych, konserwacja i naprawa maszyn biurowych, ksi~guj'l.cych i licz'l.cych, dzialalnosc prawmcza, rachunkowo-ksi~gowa, doradztwo, zarz'l.dzanie holdingami, dzialalnosc reklamowa, dzialalnosc zwiclzana z posrednictw~m pracy, dzialalnosc dochodzeniowo-detektywistyczna i ochroniarska, sprz'l.tanie i czyszczenie obiekt6w. Dost~pne dane statystyczne rue obejmuj'l. wszystkich sekcji uslug. W roku 2004 liczba podmiot6w gospodarki narodowej w sekcjach uslugowych przedstawiala si~ nast~puj'l.co: G - Handel i naprawy: , co stanowilo 33,2 % ogolnej liczby podmiotow, H - Hotele i restauracje: , co stanowilo 3,2 % ogolnej liczby podmiotow, I - Transport, gospodarka magazynowa i l'l.cznosc: , co stanowilo 7,3 % og6lnej liczby podmiotow, J - Posrednictwo finansowe: , co startowilo 3,6 % og6lnej liczby podmiotow, 0- Dzialalnosc uslugowa komunalna, spoleczna i indywidualna, pozostala: , co stanowilo 6,4 % ogolnej liczby podmiotow Pozostali przedsiebiorcy prciwadzacy dzialalnosc gospodarcza zgodnie z ustawa 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej. Zgodnie ze wspomnianymi wyzej argumentami jest wskazane obj~cie niniejsz'l. regulacj'l. rowniez przedsi~biorcow prowadz'l.cych inn'l. niz uslugowa dzialalnosc gospodarcz'l.. Maj'l.c na uwadze rownosc praw wszystkich przedsi~biorc6w nalezy umozliwic podmiotom prowadz'l.cym dzialalnosc pozausrugow'l. realizacj~ fonnalnosci w pojedynczym punkcie 19

20 kontaktowym. W tym samym celu nalezy dokonac przeglqdu i wprowadzic uproszczenia w systemach reglamentacji wylqczonych z zakresu dyrektywy Przedsifbiorcy prowadzqcy dzialalnosc uslugowq nieobjfci przepisami ustawy 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej Zgodnie z art. 50 TWE uslugi to dzialalnosc prowadzona na wlasny rachunek zwykle za wynagrodzeniem. Tym samym uslugq jest kazda dzialalnosc prowadzona przez osob~ fizycznq lub prawnq poza stosunkiem umowy zatrudnienia. Dzialalnosc musi miec r6wniez charakter ekonomiczny. Nie ma takze znaczenia czy uslugi Sq swiadczone na rzecz przedsi~biorstw czy konsument6w. Jednoczesnie, art. 3 SDG wskazuje, ze przepis6w ustawy nie stosuje si~ do dzialalnosci w zakresie wynajmowania przez rolnik6w pokoi, sprzedazy posilk6w domowych i swiadczenia w gospodarstwach rolnych innych uslug zwiqzanych z pobytem turyst6w. Majqc na uwadze przepisy TWE i orzecznictwo Trybunalu WE nalezy stwierdzic, ze wskazanapowyzej dzialalnosc rolnik6w powinna podlegac przepisom implementujqcym dyrektyw~ 0 uslugach. Nie oznacza to jednak obejmowania rolnik6w swiadczqcych uslugi hotelarskie calosciq przepis6w ustawy SDG i uznania ich za przedsi~biorc6w. Transpozycja dyrektywy 0 uslugach przewidziana w projekcie ustawy 0 swiadczeniu uslug obejmie swym zakresem r6wniez podmioty, kt6re nie Sq przedsi~biorcami w rozumieniu SDG. W zwiqzku z powyzszym status prawny rolnik6w swiadczqcych uslugi zwiqzane z pobytem turyst6w nie ulegnie zmianie, ale ich dzialalnosc obj~ta zostanie przepisami nowej regulacji Przedsifbiorcy czasowo swiadczqcy uslugi z innych panstw UE. W zwi u z w prowadzeniem przepisow 0 czasowym swiadczeniu uslug na terenie RP przepisom projektowanej ustawy b~dqrowniez podlegac przedsi~biorcy z innych krajow DE i EOG, ktorzy zgodnie z traktatowq swobodq swiadczenia uslug b~dq czasowo swiadczyc uslugi na terenie Polski. Ze wzgl~du na czasowy charakter prowadzonej dzialalnosci oraz fakt, ze nie prowadzi si~ rejestrow tych przedsi~biorcow utrudnione jest oszacowanie wplywu wdrozenia dyrektywy na powyzsze podmioty. 20

21 Organizacje przedsifbiorcow i samorzqdy zawodowe Organizacje pracodawc6w jak r6wniez organizacje branzowe i izby handlowe nalez~ do podmiot6w, na kt6re dyrektywa b~dzie miala wplyw. Poprzez dzialania pozalegislacyjne pailstwa czionkowskie maj~ zach~cae organizacje do podejmowania srodk6w w zakresie jakosci usiug, wprowadzania kodeks6w post~powania czy informacji handlowych. Ponadto, zgodnie z dyrektyw~ 0 uslugach rejestracj~ w stowarzyszeniach zawodowych oraz uznawanie kwalifikacji, w kt6re cz~sto zaangazowane s~ samorz~dy zawodowe, ma bye mozliwa poprzez pojedynczy punkt kontaktowy, ~o implikuje "podl~czenie" do systemu pojedynczych punkt6w kontaktowych tych podmiot6w Przykladowe uslugi bfdqce przedmiotem analizy koszmw i korzysci W kontekscie celu niniejszego opracowania zasadnicze znaczenie ma odpowiedz na pytanie, w jaki spos6b przedstawione powyzej najwamiejsze postanowienia dyrektywy uslugowej wpiyn~ na polskich uslugodawc6w. Ponizej dokonano przegl~du regulacji krajowej w odniesieniu do sektora uslug budowlanych, uslug dla przedsi~biorczosci oraz uslug w handlu. Uslugi te wybrano ze wzgl~du na ich reprezentatywnose. Handel stanowi najpopularniejsz~ dzialalnose gospodarcz~ Polsce. Uslugi budowlane nalez~ do najcz~sciej swiadczonych uslug przez polskie firmy w krajach UE. Uslugi dla przedsi~biorczosci s~ uslugami, kt6re maj~ najwi~kszy wplyw na konkurencyjnose gospodarki i mog~ przyczynie si~ przez Polsk~ statusu gospodarki opartej na wiedzy. do osi~ni~cia Uslugi budowlane Szeroko poj~te uslugi budowlane regulowane s~ w Polsce przez ustaw~ z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane, ustaw~ z dnia 15 grudnia 2000 r. 0 samorzqdach zawodowych architekt6w, intynier6w budownictwa oraz urbanistow i ustaw~ z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz wydane na ich podstawie akty wykonawcze. Dzialalnose architekt6w, inzynier6w budownictwa oraz urbanist6w, a takze geodet6w kartograf6w zaliczye nalezy do dzialalnosci regulowanej. Prowadzenie dzialalnosci budowlanej poza tymi zawodami regulowanymi podlega swobodzie dzialalnosci gospodarczej, zgodnie z ustawq z dnia 2 lipca 2004 r. 0 swobodzie dzialalnosci gospodarczej. Bior~c pod uwag~ wykonywanie dzialalnosci w zawodach regulowanych w budownictwie na terytorium Polski nalezy dokladnie zweryfikowae, czy przepisy te s~ zgodne 21

22 z wymogami dyrektywy WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych oraz innych dyrektyw sektorowych oraz czy nie zawieraj~ warunku wzajemnosci. Nalezy podkreslic, ze przepisy dyrektywy dotycz~ce swobody przedsil(biorczosci s~ korzystne dla polskich uslugodawc6w. W odniesieniu do swiadczenia uslug dodatkowo nalezy podkreslic wag~ wprowadzonego przez dyrektywl( zakazu wprowadzania przez pailstwo swiadczenia uslugi wymog6w wplywaj~cych na uzywanie sprzl(tu i material6w stanowi~cych integraln~ CZl(sc swiadczonej uslugi. Dodatkowo nalezy podkreslic korzysci plyn~ce z nakazu uwzgll(dniania przez pailstwa czlonkowskie ubezpieczeil i gwarancji udzielonych przez instytucje kraju macierzystego podmiotu swiadcz~cego uslugl( transgraniczn~. Przedsil(biorcy i. uslugodawcy musz~ liczyc sil( z wymogami dyrektywy dotycz~cymi jakosci uslug oraz koruecznosci~ szybkiego udzielania informacji uslugobiorcom. Jest to zwi~zane z. ~..,~::,~c~.~... :_., przygotowaniem odpowiedniego zaplecza przez przedsil(biorstwo Handel detaliczny i burtowy Posrednictwo handlowe - Uslugi posrednictwa handlowego me s~ dzialalnosci~ regulowan~ i podlegaj~ og6lnym przepisom Kodeksu cywilnego. Dystrybucja - Dzialalnosc dystrybucyjna nie jest r6wniez specyficznie regulowana w Polsce, podlega przepisom Kodeksu cywilnego. Wykonywanie uslug zwictzanych z handlem podlega w Polsce swobodzie dzialalnosci gospodarczej. W odniesieniu do swiadczenia uslug przez polskich przedsil(biorc6w z tej branzy poza granicami Polski, nalezy korzystnie ocenic przepisy dyrektywy. Nalezy takze wskazac na obowi i dotycz~cejakosci uslug oraz udzielania informacji nalozone na przedsil(biorc6w przez dyrektywl( Uslugi dla przedsiebiorczosci Uslugi doradcze (konsulting) - W zakres konsultingu moze wchodzic doradztwo gospodarcze, finansowe, podatkowe czy tez personalne. Nalezy podkreslic coraz CZl(stszy outsourcing przez firmy tego typu uslug. W odniesieniu do polskiego ustawodawstwa, co do zasady szeroko pojl(ty konsulting nie jest regulowany jakims szczeg6lnym aktem prawnym, stosowany wil(c bl(dzie Kodeks cywilny. 22

23 ~ Szezeg6lnej regulaeji poddane jest wykonywanie zawodu doradey podatkowego, bieglego.rewidenta, doradey inwestycyjnego, a takze uslugi ksi~gowe. Doradcy podatkowi wykonuj~ sw6j zaw6d na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. 0 doradztwie podatkowym. Uslugi zwi ane z tym zawodem regulowanym, mog~ bye swiadczone przez dorade6w podatkowych, adwokat6w, radc6w prawnyeh i bieglyeh rewident6w. Zasady etyki dorade6w podatkowych seisle reguluj~ zagadnienia dotyez~ee reklamy tego zawodu. ~ Zaw6d bieglego rewidenta jest zawodem regulowanym, zasady wykonywania zawodu znajduj~ si~ w ustawie z dnia 7 maja 2009 r. 0 bieglyeh rewidentaeh i ieh samorz~dzie, podmiotach uprawnionyeh do badania sprawozdail finansowych oraz 0 nadzorze publieznym oraz w uchwalonyeh przez Krajow~ Izb~ Bieglych Rewident6w Zasadach etyki zawodowej. Wykonywanie tego zawodu jest okreslone na pozlomle wsp6lnotowym przez Dyrektyw~ 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawle ustawowyeh badan roeznyeh sprawozdan finansowyeh skonsolidowanyeh sprawozdan finansowych, zmieniaj~ca dyrektywy Rady 78/6601EWG i 83/3491EWG oraz uchylaj~ca dyrektyw~ Rady 84/253IEWG. ~ Swiadczenie uslug rekrutacji jest dzialalnosci'l regulowan~ w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o,swobodzie dzialalnosci gospodarczej. Zgodnie z ustawq z dnia 20 kwietnia 2006 r. 0 promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy doradztwo personalne wykonywane jest na terytorium Polski w ramach dzialalnosci agencji zatrudnienia. Dyrektywa uslugowa nie rna zastosowania do uslug swiadczonych przez agencje pracy tymczasowej. W odniesieniu do szeroko pojcl?tych zawod6w "doradczych" nalezy uznae, ze przepisy dyrektywy s~ korzystne dla polskich uslugodawe6w. Bior'le pod uwag~ zawody regulowane, nalezy podkreslie, ze przepisy dyrektywy uslugowej wyraznie wskazuj'l. ze nale:zy umozliwi6 uslugobiorcom z innych kraj6w dost~p do rynku uslug w tych zawodach i odsylaj'l w tym wzgl~dzie do wymog6w zawartych w dyrektywie WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. W odniesieniu do zawod6w regulowanych w Polsce, nale:zy zweryfikowa6 czy przepisy dotycz'lce uznawama kwalifikaeji przedstawieieli S'l zgodne z wymogami prawa wsp6lnotowego. Uslugi prawne - Uslugi prawne, pod k'ltem dyrektywy uslugowej, podzieli6 moma na trzy kategorie: 1 23

24 uslugi adwokat6w i radc6w prawnych, uslugi notariuszy oraz komomik6w s'ldowych uslugi rzecznik6w patentowych oraz doradc6w prawnych. W odniesieniu do pierwszej z tych grup, ich dzialalnosc poddana jest specjalnym regulacjom prawa europejskiego - dyrektywie Rady z dnia 22 marca 1977 r. 77/249/EWG majqcej na celu ulatwienie skutecznego korzystania przez prawnikow ze swobody swiadczenia uslug oraz dyrektywie 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. majqcej na celu ulatwienie stalego wykonywania zawodu prawnika w Panstwie Czlonkowskim innym nit panstwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Polskie regulacje dotycz'lce wykonywania tych zawod6w to ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo 0 adwokaturze oraz ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. 0 radcach prawnych, a takze uchwalone przez samorz'ldy Zasady etyki zawodowej. W odniesieniu do notariuszy i komomik6w dzialalnosc ich jest wyl'lczona spod dzialania dyrektywy, poniewaz zawody te s'lzwi ane z wykonywaniem wladzy publicznej. W Polsce przedstawiciele tych zawod6w wykonuj'l je na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo 0 notariacie oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. 0 komornikach sqdowych i egzekucji. Trzeci'l grup~ stanowi'l zawody regulowane. Uslugi doradc6w prawnych zostaly om6wione powyzej. Uslugi rzecznik6w patentowych wykonywane S'l w Polsce na podstawie ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. 0 rzecznikach patentowych. Uwagi dotycz'lce wplywu dyrektywy uslugowej na uslugodawc6w w zawodach prawniczych nalezy ograniczyc do koniecznosci podkreslenia, ze zasady wykonywania tych zawod6w, co do zasady S'l uregulowane poza dyrektyw'l uslugow'l, z wyj'ltkiem notariuszy i komornik6w. W odniesieniu do dyrektywy uslugowej, nalezy podkreslic nalozony przez ni'l wym6g zniesienia zakazu udost~pniania przez te zawody szerokiej informacji handlowej, co szczeg6lnie istotne jest w odniesieniu do radc6w prawnych i adwokat6w. Dyrektywa naklada r6wniez na pailstwa czlonkowskie obowi ek przegl'ldu przepis6w krajowych ustalaj'lcych taryfy minimalne i maksymalne na uslugi. Uslugi w zakresie zarz~dzania nieruchomosciami - Dzialalnosc zawodowa w dziedzinie zarz'ldzania nieruchomosciami, posrednictwa w obrocie nieruchomosciami oraz rzeczoznawstwa maj'ltkowego jest prowadzona na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. 0 gospodarce nieruchomosciami. Wszystkie te dzialalnosci S'l dzialalnosciami regulowanymi w rozumieniu dyrektywy. 24

25 Uslugi reklamowe - Prawo polskie nie reguluje w specjalny sposob prowadzenia dzialalnosci reklamowej, a wi~c dotyczy jej swoboda wykonywania dzialalnosci. W odniesieniu do uslug reklamowych nalezy zwrocie uwag~ na obowillzujll.cy w niektorych zawodach zakaz reklamy nakazujll.cy zniesienie wszelkich calkowitych zakazow dotyczll.cych informacji handlowych dostarczanych przez zawody regulowane. Zasady dotyczll.ce wykonywania zawodu odnoszll.ce si~ do informacji handlowych muszll. bye niedyskryminacyjne, uzasadnione nadrz~dnym interesem publicznym i proporcjonalne Wnioski Analiza przepisow dyrektywy uslugowej i przepisow projektowanej ustawy 0 swiadczeniu uslug oraz ich wplywu na sytuacj~ polskich uslugobiorcow wskazuje, ze przepisy b~dll. mialy korzystny wplyw nie ze wzgl~du na ich rewolucyjny charakter (przepisy Sll. powtorzeniem orzecznictwa Trybunalu Sprawiedliwosci WE), lecz ze wzgl~du na uporzll.dkowania pewnych zagadnien i zawarcie ich w jednym akcie prawnym. Na marginesie nalezy stwierdzi6, ze wy1ll.czenie pewnych zagadnien poza zakres dyrektywy prowadzi tylko do tego, ze Sll. one obj~te cz~sto bardziej liberalnym orzecznictwem Trybunalu Sprawiedliwosci WE. Niewll.tpliwie przyj~cie projektowanej ustawy sluzy zapewnieniu wi~kszej pewnosci prawnej przedsi~biorcom. Implementacja dyrektywy uslugowej b~dzie z korzyscill. dla polskich przedsi~biorc6w, ktorzy swiadczll.c swe uslugi poza granicami kraju b~dll. mogli spodziewa6 si~ okreslonych zasad rzll.dzll.cych rynkiem uslug w innych paij.stwach czlonkowskich oraz ogromnego ulatwienia administracyjnego w postaci pojedynczego punktu kontaktowego. Zapewni rowniez wi~ksze bezpieczenstwo uslugobiorcom na naszym rynku. Podstawowym kosztem dostosowania do wymogow dyrektywy dla przedsi~biorcow, jest koni.ecznosc przygotowania si~ do wymogow dotyczll.cych jakosci uslug, jak tez do bardzo prokonsumenckiego podejscia do swoich klientow. Dyrektywa naklada szereg obowi ow dotyczll.cych udzielania informacji i rozpatrywania reklamacji uslugobiorc6w przez uslugodawcow. Biorll.c pod uwag~ zawody regulowane, dyrektywa wprowadza obowillzek dopuszczenia szerokiej informacji handlowej w tych zawodach, jak tez naklada na paij.stwa czlonkowskie 25