Raport z badania. Przedsiębiorcy a państwo wzajemny poziom zaufania. IV Kongres Rzetelnych Firm październik 2015 r.

Transkrypt

1 Raport z badania Przedsiębiorcy a państwo wzajemny poziom zaufania IV Kongres Rzetelnych Firm październik 2015 r. 1

2 SPIS TREŚCI WSTĘP...3 PRZEDSIĘBIORCY CZUJĄ SIĘ TRAKTOWANI JAK OSZUŚCI...4 UCZCIWOŚĆ POLSKIEGO BIZNESU...5 PRZEDSIĘBIORCY A PAŃSTWO WYMIARY BRAKU ZAUFANIA...6 SEJM, SENAT, RZĄD, POLITYCY, URZĘDY I URZĘDNICY JAK myślą, że im ufają...7 BRAK ZAUFANIA NIE POZWALA SIĘ ROZWIJAĆ I NIE JEST UZASADNIONY...8 PRZEDSIĘBIORCY A PAŃSTWO ZAUFANIE...9 2

3 WSTĘP Łatwiej będzie prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, a biznes zacznie rozwijać się lepiej, jeśli zwiększy się poziom zaufania państwa do biznesu takie wnioski płyną z sondażu Rzetelnej Firmy przeprowadzonego wśród 400 przedsiębiorców, właścicieli i menedżerów mikro, małych i średnich firm. Z taką tezą zgodziło się aż 98% z nich. Równocześnie właściciele firm przyznają, że czują się traktowani przez urzędników i ustawodawców jak oszuści, narażani są na częste, nieuzasadnione kontrole, a możliwości dochodzenia przez nich własnych praw są małe. Rzetelna Firma już od kilku lat angażuje się w problemy sektora MSP. Stawiamy sobie za cel zabieranie głosu w kluczowych kwestiach dla reprezentantów małego i średniego biznesu. Tegoroczny IV Kongres Rzetelnych Firm zostanie poświęcony tematyce braku zaufania państwa do przedsiębiorców. Zapraszam do zapoznania się z wynikami sondażu. Zapraszam do zapoznania się z raportem Waldemar Sokołowski 3

4 PRZEDSIĘBIORCY CZUJĄ SIĘ TRAKTOWANI JAK OSZUŚCI Brak zaufania ze strony państwa i urzędników doskwiera polskim przedsiębiorcom. 37% z nich często spotyka się z sytuacją, że państwo, a więc zarówno władza ustawodawcza, rząd, jak i urzędnicy, traktuje ich jak oszustów. Podobny odsetek przyznał, że takie sytuacje zdarzają im się od czasu do czasu, a 19% rzadko. Jedynie 6% badanych nigdy nie miało poczucia, że ktoś traktuje ich z góry jak oszusta. Przedsiębiorcy często podkreślają, że nie czują się traktowani przez urzędników jak równorzędni partnerzy. Czują, że państwo im nie ufa, a ta atmosfera nieufności przekłada się na trudności w prowadzeniu biznesu. Z naszego badania wynika, że 35% przedsiębiorców musiało często udowadniać urzędnikom własną wiarygodność, mimo że nie było podstaw ku temu, by w ją wątpić. Dla porównania, jedynie 9% nigdy nie miało takiego doświadczenia mówi Waldemar Sokołowski, prezes Rzetelnej Firmy. Jak często czuł/czuła się Pan/Pani traktowany/traktowana przez państwo jak oszust? Nigdy 6% 37% Często Rzadko 19% 38% Od czasu do czasu Jak często musiał/a Pan/Pani udowadniać urzędnikom własną wiarygodność, mimo że nie było podstaw ku temu, by w nią wątpić? Nigdy 9% 35% Często Rzadko 23% 33% Od czasu do czasu 4

5 UCZCIWOŚĆ POLSKIEGO BIZNESU Mimo atmosfery nieufności oraz wątpienia przez społeczeństwo w uczciwość przedsiębiorców (Przedsiębiorcy, obraz pełen sprzeczności, Rzetelna Firma, 2015), większość ankietowanych biznesmenów uważa się za uczciwych. W badaniu Rzetelnej Firmy jedynie 17% przedstawicieli firm z różnych branż oraz różnej firm wielkości nie zgodziło się ze stwierdzeniem polscy przedsiębiorcy są uczciwi. Różnica w ocenie własnej wiarygodności oraz jej odbiorze przez społeczeństwo prowadzi do sytuacji, w której swoją wiarygodność trzeba nieustannie udowadniać, gromadząc dowody własnej uczciwości. Przykładają się do tego także głośne sytuacje oszustw ze strony samych przedsiębiorców nagłaśniane przez media. I mimo, że ich skala wcale nie jest duża, w opinii urzędników, czy społeczeństwa, często istnieje przeświadczenie o braku uczciwości ze strony biznesu. Certyfikat Rzetelności wydawany uczestnikom naszego programu pozwala im potwierdzić, że są uczciwymi i rzetelnymi płatnikami, nie zalegającymi z żadnymi fakturami wobec swoich kontrahentów mówi Waldemar Sokołowski, prezes Rzetelnej Firmy. Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że polscy przedsiębiorcy są uczciwi? Zdecydowanie się nie zgadzam 2% 7% Zdecydowanie się zgadzam Raczej się nie zgadzam 15% 76% Raczej się zgadzam Jak często zdarzyło się Panu/Pani musieć gromadzić dowody własnej uczciwości w obawie, że kiedyś będzie trzeba ją udowodnić? Nigdy 7% 62% Często Rzadko 12% 19% Od czasu do czasu 5

6 PRZEDSIĘBIORCY A PAŃSTWO WYMIARY BRAKU ZAUFANIA Brak zaufania ze strony państwa nie pozostaje tylko w sferze odczuć. Przedsiębiorcy mają do czynienia z realnymi wymiarami braku zaufania ze strony urzędników. 64% właścicieli firm zadeklarowało, że w ciągu ostatniego roku prowadzenia działalności gospodarczej dostało wezwanie do urzędu. Z kolei firma co trzeciego z nich była kontrolowana, mimo, że nie było ku temu żadnych podstaw. 28% przedsiębiorców otrzymało niekorzystną decyzję z urzędu, z czego aż 77% nie zgodziło się z nią i próbowała doprowadzić do zmiany decyzji. Okazuje się, że może to być dobra taktyka, bo 25% udało się rozwiązać sytuację sporną na swoją korzyść. Przedsiębiorcy narzekają na nieprzejrzyste i złożone prawo, ale też zbyt częste kontrole z urzędów, biurokrację oraz wezwanie do składania wyjaśnień bezpośrednio w urzędach. Dla właścicieli mikro, małych i średnich firm, którzy w swoich organizacjach często odpowiadają za wiele różnych aspektów, konieczność zajmowania się tymi sprawami oznacza utratę zysków. Zamiast zarabiać pieniądze tracą czas na biurokrację. Okazuje się, że kluczowa jest mentalność urzędnicza przejawiająca się niechęcią, nieufnością i podejrzliwością. Wielu wizyt w urzędach, niekorzystnych decyzji, czy kontroli można byłoby uniknąć mówi Waldemar Sokołowski, prezes Rzetelnej Firmy. Zapytaliśmy przedsiębiorców o to, czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej mieli styczność z urzędami? 64% Wezwanie do urzędu TAK 28% 25% 32% Otrzymanie niekorzystanej decyzji z urzędu Rozwiązanie spornej sytuacji na swoją korzyść Kontrola, mimo, że nie było podstaw 6

7 SEJM, SENAT, RZĄD, POLITYCY, URZĘDY I URZĘDNICY JAK MYŚLĄ, ŻE IM UFAJĄ Przedsiębiorcy zostali poproszeni o oszacowanie poziomu zaufania na skali od 1-5, i tak zaufanie ze strony Sejmu i Senatu, rządu, polityków, urzędów i urzędników w każdym przypadku pozostaje na poziomie poniżej dopuszczającym

8 BRAK ZAUFANIA NIE POZWALA SIĘ ROZWIJAĆ I NIE JEST UZASADNIONY Niemal wszyscy przedsiębiorcy zgadzają się ze stwierdzeniem, że zaufanie ze strony państwa jest kluczowe dla rozwoju biznesu. Aż 82% firm zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że gdyby poziom zaufania państwa do przedsiębiorców był wyższy, trudności prowadzenia działalności gospodarczej byłyby mniejsze, a biznes rozwijał się lepiej. 16% raczej się z tym zgadza. Równocześnie 65% przedsiębiorców przyznaje, że nieufność ze strony państwa jest nieuzasadniona, bo we wszystkich sprawach dotyczących obywateli i przedsiębiorców powinna istnieć zasada domniemania uczciwości. 29% deklaruje, że nieufność może mieć swoje podstawy w nieuczciwym zachowaniu samych przedsiębiorców, a 5% przyznaje po prostu, że państwo musi być przezorne. Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że gdyby poziom zaufania państwa do przedsiębiorców w Polsce był wyższy, trudności prowadzenia działalności byłyby mniejsze, a biznes rozwijałby się lepiej? Zdecydowanie się nie zgadzam 1% 82% Zdecydowanie się zgadzam Raczej się nie zgadzam 1% 16% Raczej się zgadzam Czy uważa Pan/Pani, że nieufność ze strony państwa wobec przedsiębiorców jest uzasadniona? Uważam, że państwo ufa przedsiębiorcom Nie, we wszystkich sprawach dotyczących obywateli i przedsiębiorców powinna istnieć zasada domniemania uczciwości 1% 65% 29% 5% Tak, część przedsiębiorców swoim nieuczciwym zachowaniem przyczynia się do tego, że zaufanie do przedsiębiorców jest niskie Tak, państwo musi być przezorne 8

9 PRZEDSIĘBIORCY A PAŃSTWO ZAUFANIE Przedsiębiorcy najczęściej mają do czynienia z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Urzędem Skarbowym i właśnie te dwa urzędy, wspólnie z prokuraturą, uzyskały najniższe noty na skali zaufania przedsiębiorców do urzędów. Jednak wszystkie wyniki oscylują na poziomie dopuszczającym. Nasze badanie potwierdziło przypuszczenie, że przedsiębiorcy odczuwają brak zaufania ze strony państwa, ale też sami nie ufają urzędom ani urzędnikom. Ta obustronna atmosfera nieufności odbija się niekorzystanie na kondycji polskiej gospodarki i jest istotnym hamulcem w jej rozwoju. Chcielibyśmy podczas IV Kongresu Rzetelnych Firm wspólnie z politykami i przedsiębiorcami zastanowić się nad tym jak zmienić tą sytuację i co zrobić by państwo zaczęło ufać przedsiębiorcom mówi Waldemar Sokołowski, prezes Rzetelnej Firmy. Z którymi urzędami miał Pan/Pani do czynienia w trakcie prowadzenia swojej działalności gospodarczej? 93,6% 96,1% 40,1% 17,6% 28,9% 17,6% 27,4% Zakład Ubezpieczeń Społecznych Urząd Skarbowy Państwowa Inspekcja Pracy Prokuratura Urząd Celny Inspekcja Ochrony Środowiska Państwowa Inspekcja Sanitarna 5 Poziom zaufania ZUS 1,94 2,01 US 2,43 UC 1,55 prokuratura 2,16 UOŚ 2,52 PIP 9

10 Program Rzetelna Firma ul. Armii Ludowej 21, Wrocław Badanie zostało zrealizowane w lipcu i sierpniu 2015 na grupie 400 przedsiębiorców metodą ankiety online w oparciu kwestionariusz. 10