komentarzbiblijny.pl Komentarze Ewangelia Łukasza

Transkrypt

1 komentarzbiblijny.pl Komentarze Ewangelia Łukasza Grudzień

2 Spis treści Komentarz Biblijny do Łk. 14: Komentarz Biblijny do Łk. 16: Przypowieść o bogaczu i Łazarzu w kontekście... 5 Znaczenie Łazarza... 5 Łono Abrahama... 5 Dwie prośby bogacza... 6 Komentarz Biblijny do Łk. 17:20, Łk. 17:20,21 w tłumaczeniu... 7 "Oto bowiem królestwo Boga wewnątrz was jest"... 8 Komentarz Biblijny do Łk. 17: Wielka Kompania Wielka Kompania w Łk. 17: Komentarz Biblijny do Łk. 21: Komentarz Biblijny do Łk. 22:19, Ofiara Ciała Ofiara Krwi Co oznacza spożywanie Ciała i Krwi Chrystusa? W jaki sposób spożywamy Ciało i Krew Chrystusa?

3 Komentarz Biblijny do Łk. 14:26 "Jeśli kto przychodzi do Mnie, a nie ma w nienawiści swego ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr, nadto siebie samego, nie może być moim uczniem." (BT) Streszczenie komentarza: warunkiem uczniostwa zaznaczonym w Łk. 14:26 nie jest nienawiść do ludzi, ale miłość do Chrystusa i gotowość stawiania naszej relacji z Bogiem na pozycji priorytetowej względem wszystkich innych relacji i obowiązków. Podstawowym tematem wynikającym z powyższego tekstu jest kwestia uczniostwa i związana z nią "nienawiść" do "swego ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr". Trudno, znając podstawy nauki Biblijnej, oskarżać Jezusa o szerzenie nienawiści. Tym bardziej jednak trzeba zastanowić się nad tym, w jaki sposób należy powyższą wypowiedź rozumieć. Nakaz miłowania bliźniego jest w Biblii powtórzony wielokrotnie, m.in. w Rzym. 13:8-10; 1 Kor. 13:1-7,13; 1 Tes. 4:9; Jak. 2:8 oraz 1 Jn. 4:7,8,11. Mówi o tym bezpośrednio także sam Jezus Chrystus w Jn. 13:34,35, 15:12,17. Co więcej, apostoł Jan pisze, że "Jeśliby ktoś mówił: miłuję Boga, a brata swego nienawidził, jest kłamcą, albowiem kto nie miłuje brata swego, którego widzi, nie może miłować Boga, którego nie widzi. Takie zaś mamy od Niego przykazanie, aby ten, kto miłuje Boga, miłował też i brata swego" (1 Jn. 4:20,21 BT). Najwyraźniej więc nienawiści, o której mówi Jezus, nie można rozumieć dosłownie. Ten element wypowiedzi naszego Pana musi być rozumiany z uwzględnieniem jego bezpośredniego kontekstu, którym są warunki uczniostwa, 'bycie moim uczniem'. Warunkiem bycia uczniem Jezusa jest nawrócenie się, poniesienie swego krzyża i pójście za Chrystusem, jak mówi o tym Łk. 14:27. W praktyce oznacza to dla poświęconych potrzebę ciągłego ofiarowywania swojego ciała - całego siebie - Bogu (Rzym. 12:1; zobacz komentarz Biblijny do Flp. 3:3). Życie człowieka poświęconego staje się ściśle chrystocentryczne. "Przymusza nas bowiem miłość Chrystusa", pisze Paweł, "ponieważ osądziliśmy, że jeden człowiek umarł za wszystkich, toteż wszyscy umarli; a umarł za wszystkich, aby ci, co żyją, nie żyli już dla samych siebie, lecz dla tego, który za nich umarł i został wskrzeszony" (2 Kor. 5:14,15 NW). W Flp. 3:8,9 z kolei Paweł pisze: "doprawdy też wszystko za stratę uznaję z uwagi na niezrównaną wartość poznania Chrystusa Jezusa, mojego Pana. Ze względu na niego zniosłem stratę wszystkiego i uznaję to wszystko za stertę śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa i został znaleziony w jedności z nim..." (NW; porównaj Rzym. 14:7,8). W stanie poświęcenia podstawowa jest dla nas relacja z Bogiem i Chrystusem. Nasze pozostałe relacje, z ojcem, matką, żoną, etc. muszą być kształtowane poprzez ten pryzmat. Mówi o tym najwyraźniej apostoł Piotr: "A oczyściwszy swe dusze dzięki posłuszeńsłwu prawdzie, czego wynikiem jest nieobłudne uczucie braterskie, jedni drugich żarliwie, z serca miłujcie" (1 Pt. 1:22 NW). A więc nasza miłość do braci w Chrystusie, a także do naszej rodziny, a nawet naszych wrogów, wynika z naszego posłuszeństwa prawdzie i wymagań, jakie nam stawia sam Bóg (Mt. 5:43-48). Nasze przemienianie się na obraz Jezusa Chrystusa, o czym mówi Rzym. 8:29,30, sprawia, że przyjmujemy wobec innych ludzi taką postawę, jaką miał nasz Pan. Tymczasem jego miłość była zupełna i spowodowała w nim nawet gotowość oddania własnego życia za drugiego człowieka (Jn. 15:13). Nasza miłość ma być podobna, również w stosunku do naszej rodziny, o czym także mówi wiele tekstów Biblijnych, m.in. Ef. 5:22-25,28-33,6:1-4; Kol. 3: Źródłem relacji rodzinnych ma jednak być przede wszystkim posłuszeństwo Panu, a stosunki 3

4 na linii Bóg-Chrystus-Kościół mają być dla powołanych modelem odnośnie tego, w jaki sposób mają oni kształtować swoje relacje z bliskimi. Nienawiść, o której czytamy w Łk. 14:26, jest tłumaczeniem greckiego miseo, które znajdujemy także w Mt. 6:24 - "Nikt nie może dwom panom służyć, gdyż albo jednego będzie miał w nienawiści, a drugiego będzie miłował; albo jednego trzymać się będzie, a drugim pogardzi; nie możecie Bogu służyć i mamonie" (BG). Opozycja miłość-nienawiść, o której tutaj mówi Jezus, nie jest opozycją w sensie absolutnym. Jeśli ktoś kocha Boga, to nie oznacza, że w sensie literalnym nienawidzi pieniędzy. To oznacza natomiast, że wartość pieniądza w życiu człowieka jest absolutnie podporządkowana służbie Bożej. Tego samego dotyczy miseo w Łk. 14:26 - nie nawidzimy krewnych w sensie literalnym, ale wszelkie nasze relacje podporządkowujemy tej najważniejszej relacji, jaką mamy z Panem. Warto być może na koniec przytoczyć tekst Łk. 14:26 w wersji, w jakiej znajdziemy go w apokryficznej Ewangelii Tomasza. Jest tam bowiem mowa nie tylko o nienawiści, ale także o miłości: "Ten, kto nie żywi nienawiści wobec swego ojca i swej matki, jak ja, nie będzie moim uczniem. I ten, kto nie kocha swego ojca i swej matki, jak ja, nie może być uczniem moim" (101). W sensie duchowym miłość i nienawiść nie są zatem wykluczającymi się przeciwieństwami. Można kochać i nienawidzić jednocześnie, jeśli rozumiemy, że zarówno miłość, jak i nienawiść mają swoje szczególne znaczenie i szczególny obszar działania. Ich literalne zastosowanie może mieć zastosowanie w relacji dwójkowej; między dwoma podmiotami może być miłość lub nienawiść, a też w praktyce nie zawsze jest to takie łatwe do uchwycenia. Tym bardziej w relacji trójkowej, w której nie ma relacji ja - mój brat, ale jest relacja ja - Bóg - mój brat. Moją podstawową relacją w tym układzie jest relacja z Bogiem, relacja z moim bratem może być pochodną tej relacji źródłowej, ale nie jest samodzielna sama w sobie. Jej wszystkie cechy wynikają w faktu tej relacji, którą zapoczątkował we mnie Bóg, wlewając w moje serce swoją poświęcającą miłość (Rzym. 5:5). Zatem nie należy wypowiedzi Jezusa z Łk. 14:26 traktować jako nawoływania do nienawiści. Ostry kontrast, jaki nasz Pan tutaj rysuje między miłością Chrystusa i miłością do rodziny wskazuje natomiast na pewne uszeregowanie tych relacji, w którym rolę nadrzędną i wiodącą pełni posłuszeństwo Bogu i Chrystusowi. Komentarz Biblijny do Łk. 16:19-31 "Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień świetnie się bawił. U bramy jego pałacu leżał żebrak okryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza; nadto i psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak, i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany..." (BT) Streszczenie komentarza: przypowieść o bogaczu i Łazarzu zanotowana w Łk. 16:19-31 obrazuje sytuację Izraela, który z powodu niewiary odpadł od szczególnej łaski Bożej na czas zgromadzania Kościoła, duchowego potomstwa Abrahama. Jednocześnie zmieniła się pozycja Łazarza. Wierzący z pogan zostali przeniesieni na "łono Abrahama", ponieważ przez pokutę i nawrócenie do Boga zostali spłodzeni z ducha świętego i stali się duchowym potomstwem Abrahama. 4

5 Podstawowym problemem związanym z przypowieścią o bogaczu i Łazarzu jest jej płaszczyzna znaczeniowa. Wielu preferuje znaczenie literalne jako argument przemawiający za wiecznym męczeniem duszy w ognistym piekle. Trzeba jednak zaznaczyć, że nawet obecna doktryna Kościoła Katolickiego oddaliła się od takiego tradycyjnego spojrzenia. Katechizm Kościoła stwierdza obecnie, że "Zasadnicza kara piekła polega na wiecznym oddzieleniu od Boga" (KK 1057). Nie ma więc mowy o przypalaniu duszy ogniem. Trzeba ponadto zastanowić się, czego na temat zbawienia uczy literalna interpretacja. Tego, że nagrodą za biedowanie na ziemi jest wieczna radość, a bogaci są przeznaczeni na wieczne męki? Nie wydaje się, aby ocena stanu majątku była wyznacznikiem dla osiągnięcia nagrody życia wiecznego. Z całą pewnością nie tego Biblia uczy na temat zbawienia. Inaczej wszyscy Biblijni patriarchowie z Abrahamem na czele musieliby pójść na wieczne męki. Przypowieść o bogaczu i Łazarzu w kontekście Wskazówki odnośnie znaczenia przypowieści o bogaczu i Łazarzu dostarcza bezpośredni Biblijny kontekst. W wersetach poprzedzających badaną przypowieść nasz Pan wskazuje na nadchodzącą zmianę w położeniu bogacza i Łazarza: "Aż do Jana sięgało Prawo i Prorocy; odtąd głosi się Dobrą Nowinę o królestwie Bożym" (Łk. 16:16 BT). Apostoł Paweł będzie później dowodził, że trwanie przy Zakonie wyklucza trwanie przy Chrystusie, jest wyrazem niezrozumienia przez tak czyniących, co było celem Zakonu, a także, że ten cel został już osiągnięty (Rzym. 7:1-4, 8:1-4; Gal. 3:19-29, 5:2-6; Hbr. 9:15, 10:1-10). Jednocześnie wprowadzając Nowe Przymierze, Bóg "sprawił, iż poprzednie [Przymierze Zakonu] stało się przedawnione" (Hbr. 8:13). Odrzucając Jezusa, naród izraelski sam siebie skazał na symboliczny Hades jako antytypiczny bogacz. Chlubili się tym, że są dziećmi Abrahama, nie dostrzegając, że przymierze, które Bóg zawarł z Abrahamem, obejmowało nie tylko potomstwo cielesne, ale także potomstwo duchowe (Rdz. 22:17; Jn. 8:39). Izrael z czasów Jezusa nie dostrzegł, że w tym czasie doszło do wielkiej dyspensacyjnej zmiany: zaczęło być ogłaszane Królestwo Boże i rozpoczęło się zgromadzanie duchowego potomstwa Abrahama - tych, którzy w tym Królestwie staną się dziedzicami i współkrólami z Jezusem Chrystusem (Gal. 4:6,7; zobacz komentarz Biblijny do Rzym. 11:16-24 oraz 2 Pt. 1:4). Znaczenie Łazarza Jeśli bogaczem jest naród izraelski, Łazarzem są nie-żydzi - poganie. Apostoł Paweł pisze do zboru efeskiego: "Dlatego pamiętajcie, że niegdyś wy - poganie co do ciała, zwani 'nieobrzezaniem' przez tych, którzy zowią się 'obrzezaniem' od znaku dokonanego ręką na ciele - w owym czasie byliście poza Chrystusem, obcy względem społeczności Izraela i bez udziału w przymierzach obietnicy, nie mający nadziei ani Boga na tym świecie" (Ef. 2:11,12 BT). Poranieni skutkami grzechu i własnej deprawacji, leżeli u bram Izraela, pragnąc choćby odpadków tej łaski, jaką Bóg wyświadczał temu narodowi, ówczesnemu bogaczowi. Jedynym ukojeniem dla nich mogłyby być bezpańskie psy - pogańscy filozofowie, głoszący nauki, które mogły przynieść Łazarzowi choć odrobinę ulgi w zmaganiach z cierpieniami i odczuwanym przez niego bezsensem życia. Łono Abrahama Zmiana położenia Łazarza opisana jest jako przeniesienie go "na łono Abrahama". Odwołanie do Abrahama w tym miejscu obrazuje wejście wierzących z pogan w związki przymierza 5

6 z Bogiem - Przymierza Nowego - na mocy Przymierza Abrahamowego. Apostoł Paweł dowodzi, że Abraham jest "ojcem wszystkich, którzy wierzą, będąc w stanie nieobrzezania [z pogan]" (Rzym. 4:11,12). Wierząc zaś, stają się obiecanym duchowym potomstwem Abrahama. W przypowieści postać Łazarza obrazuje wszystkich wierzących: zarówno wybranych, którzy otrzymali chrzest duchem, jak i niewybranych. Taki wniosek płynie z analizy użycia w Biblii greckiego gennao, które może oznaczać zarówno spłodzenie, jak i zrodzenie z ducha. Szczegóły na ten temat zostały podane w wykładzie pt. "Gennao - zrodzenie czy spłodzenie z ducha?". Tutaj natomiast trzeba podkreślić, że różnica między spłodzeniem i zrodzeniem z ducha jest taka sama jak między nawróceniem prowadzonym miłością obowiązkową do Boga (pobożnością), a takim, które wynika z działania ducha poświęcenia. W tym drugim przypadku mówimy o zrodzeniu, ponieważ dar miłości ofiarniczej jest niezbędny dla ukształtowania nowego stworzenia doskonałego charakteru. Wzmianka o łonie w przypowieści zdaje się sugerować raczej stan spłodzenia niż zrodzenia, a zatem dotyczy wszystkich wierzących bez względu na to, czy należą do wybranych obdarzonych Boskim duchem poświęcenia czy też nie. Dwie prośby bogacza Bogacz w stanie mąk - rozbity i prześladowany Izrael wieku Ewangelii - pragnie ulgi, po którą przychodzi do Abrahama. Żydzi poszukują w ten sposób wyjaśnienia tego, co się z nimi stało. Pragną zapewnienia w obietnicy Bożej danej Abrahamowi, że nadal są jego wybranym potomstwem, umiłowanym przez Boga. Ale nadal odrzucają Jezusa - chcą jedynie zapewnienia, że nadal są wybranymi, wystarczy im zaledwie ta jedyna kropla z wód prawdy Nowego Przymierza (Rzym. 11:1,2; Ef. 5:26). Łazarz nie może jednak przedostać się do bogacza nawet z tą jedną kroplą z powodu przepaści, która się między nimi znajduje, a którą jest Chrystus - niewiara w Jezusa powoduje, że również poselstwo jego Kościoła nie jest w tym narodzie przyjęte (por. Mt. 21:42,43; Jn. 15:20; 1 Pt. 2:4). Ta sama rzecz jest zilustrowana w drugiej prośbie bogacza związanej z wysłaniem Łazarza do jego pięciu braci (pozostałych dziesięciu pokoleń Izraela; po śmierci Salomona Izrael się podzielił na 2-pokoleniowe królestwo południowe i 10-pokoleniowe królestwo północne). Odpowiedź Abrahama wskazuje jednak, że nawet wysłanie Łazarza - 'kogoś z umarłych' [poświęconych na śmierć z Chrystusem wierzących z pogan] - nie spowoduje nawrócenia Izraela. Jedynym dla nich właściwym kierunkiem pozostaje słuchanie "Mojżesza i Proroków" (Łk. 16:31). Komentarz Biblijny do Łk. 17:20,21 "Zapytany zaś przez faryzeuszów, kiedy przychodzi królestwo Boga, odpowiedział im i rzekł: Nie przychodzi królestwo Boga do zaobserwowania. Ani powiedzą: Oto tu, lub: Tam. Oto bowiem królestwo Boga wewnątrz was jest." (GP) Streszczenie komentarza: Jezus naucza w Łk. 17:20-21, że królestwo Boże nie jest kolejnym rządem istniejącym na sposób ludzki, mającym swoje fizyczne terytorium ("Oto tu, lub: Tam"). Obszarem działania królestwa Bożego jest bowiem terytorium ludzkiego serca i umysłu ("królestwo Boga wewnątrz was jest"). To tutaj rozciąga się władza Boga, jeśli tylko jest w nas Boży duch przynaglający nas do przyjęcia woli Bożej za swoją własną. 6

7 Łk. 17:20,21 w tłumaczeniu Dla wnikliwych badaczy Biblii analiza Słowa Bożego w znaczeniu możliwie bliskim oryginałowi ma ogromne znaczenie. Wiele jest tekstów, gdzie zamiana jednego słowa na inne niewiele wnosi i niewiele zmienia. Ale są i takie, gdzie nieumiejętne tłumaczenie, bądź tłumaczenie dokonywane pod określoną wyznaniową doktrynę, może zupełnie zmienić sens przekazu. Znakomitą ilustracją tego stwierdzenia może być właśnie badany Łk. 17:20,21. Tekst przytoczony w nagłówku pochodzi z przekładu grecko-polskiego dokonanego przez wydawnictwo Vocatio, którego tłumacze co do zasady mają staranie o możliwie dosłowne przełożenie tekstu, nawet jeśli w danym fragmencie są wątpliwości co do jego rzeczywistego sensu. Przykład tego także widać w Łk. 17:20,21. Jezus mówi tutaj słowa, które Vocatio oddaje jako "królestwo Boga wewnątrz was jest", kierując się ideą przekładu dosłownego, choć w przypisie przeczytamy: "W waszym zasięgu?" Tłumacz wybrał zatem sens dosłowny, choć mógł pójść za głosem swoich wewnętrznych przekonań i napisać, że 'królestwo Boże jest w waszym zasięgu'. Warto porównać tę sytuację z tłumaczeniem Nowego Świata. Tutaj przeczytamy, że "królestwo Boże jest pośród was" - "pośród was", ponieważ jest tam Jezus jako namaszczony król tego Boskiego rządu. Taką też interpretację nadają temu fragmentowi świadkowie Jehowy, którzy wydają przekład Nowego Świata. Mamy zatem pełną zgodność doktryny wyznaniowej z tłumaczeniem... Jakby dla nadania jednolitego sensu całej wypowiedzi, w Łk. 17:20 w wydaniu Nowego Świata przeczytamy, że "Królestwo Boże nie przychodzi w sposób rzucający się w oczy". Tutaj mamy znowu małe 'dostosowanie' tekstu do przyjętej interpretacji, w oryginale bowiem mamy greckie parateresis, oznaczające 'spostrzeżenie' lub 'obserwację'. W ten sposób Jezus mówi, że królestwo nie przychodzi "z postrzeżeniem" (BG) lub "dostrzegalnie" (BT, BW, JW), co jednak nie jest równoznaczne z 'rzucaniem się w oczy'. Można bowiem pojawić się dostrzegalnie, ale nie rzucać się w oczy. Tłumacze przekładu Nowego Świata wybrali jednak ten drugi wariant, aby zachować spójność wypowiedzi Jezusa w swojej wersji tłumaczenia. Gdyby Jezus powiedział, że królestwo przychodzi niedostrzegalnie, a jednocześnie, że jest pośród nich w jego własnej osobie, powstałaby sprzeczność, ponieważ Jezus jednak był dostrzegalny. Ale rzeczywiście, mógł być pośród Żydów i jednocześnie 'nie rzucać się w oczy'. Ten wariant tłumaczenia został też wybrany, choć ewidentnie kosztem wprowadzenia do tekstu Łk. 17:20,21 własnej interpretacji tłumacza. Interpretacji Nowego Świata zdaje się jednak sprzyjać jeden szczegół, a mianowicie kogo Jezus miał za swoich rozmówców: "Zapytany zaś przez faryzeuszów..." (Łk. 17:20 GP). Czyżby Jezus powiedział faryzeuszom, że królestwo Boże jest wewnątrz nich? Wewnątrz tych samych przeciwników, których w innym miejscu nazwał 'plemieniem żmijowym' (Mt. 3:7 BT)? Skoro królestwo nie mogło być wewnątrz faryzeuszy, musiało ostatecznie być 'pośród' nich... Taka argumentacja nie bierze jednak pod uwagę sensu samego pytania uczonych w Piśmie. Większość przekładów, w tym przekład Nowego Świata, oddają pytanie postawione Jezusowi w czasie przyszłym: "kiedy przyjdzie", tak jakby pytającym chodziło o czas. Tymczasem w oryginale znajduje się czas teraźniejszy niedokonany: "kiedy przychodzi". Nie jest to więc pytanie o czas, ale sposób i tak też odczytał to pytanie nasz Pan, który w odpowiedzi opisał sposób przyjścia królestwa ('niepostrzeżenie'), a nie jego czas. Zatem także i słowa Jezusa nakazujące poszukiwanie królestwa 'wewnątrz was' są opisem sposobu pojawienia się królestwa, i jako takie z pewnością nie opisują ówczesnego stanu serc faryzeuszy. 7

8 "Oto bowiem królestwo Boga wewnątrz was jest" Jeśli zatem przyjmiemy, że dosłowne tłumaczenie Vocatio jest prawidłowe, pozostaje pytanie, w jaki sposób "królestwo Boga wewnątrz was jest"? (Łk. 17:21 GP) Przede wszystkim Jezus mocno podkreśla, że nie jest ono 'na zewnątrz'. Wielu nawet wierzących ludzi myśli o królestwie Bożym tak, jakby było ono ograniczone w czasie i przestrzeni. Bardzo popularny jest na przykład pogląd, że królestwo jest w niebie. Tymczasem "Gdy wasi przywódcy powiedzą wam: 'to królestwo jest w niebie', wtedy ptaki niebieskie będą pierwsze przed wami" (Ew. Tomasza 3). Takie spojrzenie na Królestwo Boże jest manifestacją 'myślenia terytorialnego', w którym istotą królestwa staje się posiadanie określonej przestrzeni. Istotą każdego królestwa nie są jednak kilometry kwadratowe, a posiadanie suwerennej władzy. Władza natomiast to możliwość wpływania na poddanych. Oczywiście, w warunkach ludzkich władza królewska nieuchronnie wiąże się z posiadaniem mierzalnego terytorium. Aby realizować swoją królewską władzę, Bóg nie potrzebuje jednak gruntu ani fizycznych granic, ale potrzebuje terytorium innego rodzaju - terytorium, które "wewnątrz was jest" (Łk. 17:21 GP). Mówiąc wprost, Bóg zarządza terytorium ludzkiego serca i umysłu. Zarządzanie nim odbywa się przez wpływ Bożego ducha, który 'wlany jest w nasze serca' (Rzym. 5:5). Jeśli jest w nas duch Boga, jesteśmy wówczas w obszarze Jego władzy, ponieważ miłość Boża wlana w nasze serca przez ducha "Przymusza nas... aby ci, co żyją, nie żyli już dla samych siebie" (2 Kor. 5:14,15 NW). Jeśli poddajemy się temu wpływowi, wówczas rzeczywiście Bóg jest tym, który przejmuje kontrolę w naszym życiu i czyni nas częścią swojego królestwa, swojego dominium. O tym właśnie mówi apostoł Paweł w Kol. 1:13, gdzie czytamy o Bogu, który "nas wyzwolił spod władzy ciemności i przeniósł do królestwa swego umiłowanego syna" (NW). To przeniesienie nie odbyło się w sposób fizyczny, nie zostaliśmy żywcem porwani do nieba. Nadal żyjemy na ziemi w ziemskich ciałach, ale już jako "nowe stworzenie" - nowy umysł i nowe serce poddane woli Bożej zamiast "władzy ciemności" (2 Kor. 5:17). I to jest ten podstawowy przekaz, który Jezus pozostawia faryzeuszom: jeśli szukacie królestwa, przestańcie rozglądać się wokół siebie, przestańcie szukać ziemskiej władzy i jej widzialnych oznak, a zacznijcie oglądać swoje serce. Jeśli znajdziecie tam pokutę i przyjmiecie Syna Bożego, zostaniecie odrodzeni przez Boskiego ducha i staniecie się częścią Jego królestwa (Mt. 4:17; Dzieje 2:38). To jest przekaz rzeczywiście zupełnie inny od tego, czego oczekiwały elity żydowskie tamtego czasu. Spodziewano się przede wszystkim Mesjasza, który przyjdzie, obejmie fizyczną władzę w Jerozolimie i zwróci Izraelowi niepodległość. Takie królestwo byłoby jednak jak najbardziej widzialne, tymczasem Jezus podkreśla, że nie jest to kwestia widzialnej władzy. To nie jest królestwo, które będzie "Oto tu, lub: Tam" (Łk. 17:21 GP), ponieważ domeną jego władzy jest człowiek, z jego emocjami, pobudkami, dążeniami - słowem, całą sferą ducha. Faryzeusze nie są w stanie tej informacji przyjąć, ponieważ zupełnie sprzeciwia się ona ich oczekiwaniom. Przekreśla wszystko, na co mają nadzieję. Ale ponieważ ich nadzieje, podobnie jak nadzieje znacznej większości tego narodu, skupiają się na sprawach ziemskich, już wkrótce jako naród będą musieli znaleźć się "na zewnątrz [królestwa Bożego]. Tam będą płakać i zgrzytać zębami" (Mt. 8:11,12). 8

9 Komentarz Biblijny do Łk. 17:28-37 "Podobnie jak działo się za dni Lota: jedli, pili, kupowali, sprzedawali, sadzili, budowali. Ale w dniu, w którym Lot wyszedł z Sodomy, spadł z nieba deszcz ognia i siarki i zgładził ich wszystkich. Tak samo będzie w owym dniu, w którym Syn Człowieczy ma być objawiony. W owym dniu kto będzie na dachu domu, lecz będzie miał w domu swe ruchome mienie, niech nie schodzi, aby je wziąć, a kto będzie w polu, niech także nie wraca do tego, co za nim. Pamiętajcie o żonie Lota. Kto by usiłował zachować dla siebie swą duszę, ten ją straci, lecz kto by ją stracił, ten ją zachowa przy życiu. Mówię wam: Owej nocy dwaj będą w jednym łóżku; jeden będzie wzięty, a drugi pozostawiony. Dwie będą mleć w tym samym młynie; jedna będzie wzięta, a druga pozostawiona. Na to rzekli do niego: Gdzie, Panie? Powiedział im: Gdzie jest ciało, tam też się zbiorą orły." (NW) Streszczenie komentarza: opis obecności Chrystusa, który znajdujemy w Łk. 17:28-37, nie dotyczy Królewskiego Kapłaństwa, które zostaje zgromadzone przed czasem ucisku, ale Wielkiej Kompanii poświęconych, którzy tego dnia doczekają. Ich doświadczenie będzie analogiczne do doświadczenia Lota i jego żony. Jeśli w tym doświadczeniu zachowają wierność, znajdą się tam, "gdzie jest ciało" - członkowie Ciała Chrystusowego, którzy otrzymują najwyższą nagrodę, tzn. w niebie. Część członków Wielkiej Kompanii będzie jednak żałowała tego świata, przez co spotka ich los żony Lota - utrata życia we wtórej śmierci. Mówiąc o czasie swojej obecności (paruzji), Pan Jezus przywołuje dwie historie opisane w księdze Rodzaju: historię Noego związaną z potopem oraz historię Lota opuszczającego Sodomę (Łk. 17:26-30). Wydarzenia związane z potopem i zniszczeniem Sodomy i Gomory mają ze sobą wiele wspólnego. W obu przypadkach ma miejsce kataklizm pozbawiający ludzi życia, a wręcz niszczący cały ówczesny porządek rzeczy. W obu przypadkach mamy sług Bożych, którzy tego kataklizmu uchodzą. W obu też przypadkach mamy niczego nie świadomych ludzi, którzy "jedli, pili, kupowali, sprzedawali, sadzili, budowali" - zajmowali się swoimi sprawami, nie wiedząc, co ich czeka (Łk. 17:28 NW). Takie paralele prowadzą wielu do wniosku, że te dwie historie - Noego i Lota - są synonimiczne. Ich sens jest tożsamy. Warto tymczasem zwrócić uwagę na jeden element, którego być może nie widać na pierwszy rzut oka, ale dla interpretacji obu figur ma ogromne znaczenie, a mianowicie w którym momencie słudzy Pańscy uchodzą kataklizmu. Noe z rodziną wchodzą do arki przed rozpoczęciem się potopu, Lot natomiast ucieka podczas zagłady Sodomy. Miasto zostaje zniszczone "w dniu, w którym Lot wyszedł z Sodomy" (Łk. 17:29 NW). To rozróżnienie nie jest przypadkowe, wiemy bowiem z 7 rdz. Objawienia, że klasa Królewskiego Kapłaństwa zostaje zgromadzona przed uciskiem, natomiast klasa określana w różnych przekładach mianem 'wielkiej rzeszy' lub 'wielkiego tłumu' - na użytek komentarza Biblijnego natomiast 'Wielką Kompanią' - wychodzi z ucisku podobnie jak Lot z płonącej Sodomy (Obj. 7:3,14). Sprawozdanie z Łk. 17:28-37 naucza nie o doświadczeniach Królewskich Kapłanów, ale właśnie Wielkiej Kompanii "w owym dniu, w którym Syn Człowieczy ma być objawiony" (Łk. 17:30 NW). Mimo pewnej sekwencji zdarzeń wspólnej dla ucisku dni Noego i dni Lota, ich doświadczenia znacząco się różnią. Noe wchodzi do arki i jego doświadczenie jest skończone. Inaczej jest z Lotem, który nawet po wejściu do miasta Coar nie jest do końca bezpieczny. Jego próba jeszcze się nie zakończyła, o czym najlepiej świadczy los jego żony (Rdz. 19:23-26). Analogicznie, doświadczenie Królewskich Kapłanów, którzy opuszczają ziemię przed 9

10 czasem ucisku, jest zakończone na wzór Noego. Poświęceni z klasy Wielkiej Kompanii, którzy uchodzą z Sodomy przed pierwszym deszczem ognia i siarki (zostają poświęceni przed uciskiem), zupełnie bezpieczni nie są. Są odłączeni od tego świata, ale nadal w nim żyją. Dlatego 'rozglądanie się' z pozycji Coaru jest dla nich ciągle realnym zagrożeniem. Wielka Kompania Konieczne jest w tym miejscu powiedzenie, czym jest Wielka Kompania i w jaki sposób różni się od Królewskiego Kapłaństwa. Wiek Ewangelii jest czasem wyborczego zgromadzania Ciała Chrystusowego. Ciałem Chrystusa zaś są wszyscy, którzy mają ducha Chrystusa i którzy przez chrzest duchem pokutują i nawracają się do Boga, aby żyć w poświęceniu dla Niego (Rzym. 6:3-5). Na tym etapie Bóg sam wybiera tych, których poświęci, aby zaoferować im możliwość uzyskania najwyższej nagrody - niezniszczalnego życia w chwale Boskiej natury w charakterze współkrólów i współkapłanów z Jezusem Chrystusem (Rzym. 9:6-16; 1 Kor. 9:25; 1 Pt. 1:3-4, 2:9). Nie wszyscy jednak tę nagrodę otrzymają (1 Kor. 9:24). Pozostali z wybranych, którzy tej pierwszej nagrody nie otrzymują, stają się członkami klasy niższej - Wielkiej Kompanii. Nigdzie w Biblii nie przeczytamy o powołaniu do Wielkiej Kompanii, trzeba to wyraźnie podkreślić. Wszyscy jesteśmy "powołani w jednym ciele" - Ciele Chrystusowym (Kol. 3:15 NW). Ale tak jak ciało składa się z różnych narządów, podobnie w Ciele Chrystusowym są różne dary między powołanymi i różne stanowiska między klasami (por. Rzym. 12:4,5; 1 Kor. 12:12-27; Ef. 4:11-13). Z tej przyczyny nie czytamy o Wielkiej Kompanii w kategoriach powołania, które jest jedno w Ciele Chrystusowym, ale dowiadujemy się o niej z licznych Biblijnych typów i proroctw. Pierwszym proroctwem, o którym należy wspomnieć, jest Obj. 7:9-10, Jest to proroctwo niezwykle ważne w tym kontekście, ponieważ podane tutaj charakterystyki Wielkiej Kompanii pozwalają nam tę klasę ludu Bożego niemal definicyjnie określić. Po pierwsze, dowiadujemy się, że członkami Wielkiej Kompanii są ci, którzy "wyprali swoje długie szaty, i wybielili je we krwi Baranka" (Obj. 7:14 NW). Ponieważ biała szata jest w Biblii symbolem sprawiedliwości (jako niesplamiona grzechem), wybielenie szat we krwi Baranka oznacza usprawiedliwienie przez chrzest duchem (w nawróceniu; zobacz komentarz Biblijny do Mt. 22:1-14; por. Iz. 1:16-18). Po drugie, członkowie Wielkiej Kompanii "wychodzą z wielkiego ucisku" (Obj. 7:14 NW). Zatem są to nawróceni wierzący, którzy dożywają czasu ucisku i z tego ucisku Bóg ich wybawia do przeznaczonej im nagrody. Po trzecie, dowiadujemy się, że tą nagrodą jest duchowa natura. Wynika to nie tylko z faktu, że Wielka Kompania stoi "przed tronem Boga", ale także z bezpośredniego oświadczenia apostoła Jana, że znajdują się oni "w niebie" (Obj. 7:15, 19:1). O Wielkiej Kompanii przeczytamy ponadto w kilku innych miejscach Biblii, choć samo określenie Wielka Kompania (czy też "tłum wielki" lub "wielka rzesza") już tam nie występuje. I tak na przykład prorok Joel mówi, że duch święty miał być wylany "w owych dniach" (wieku Ewangelii) "na niewolników i niewolnice", tj. na tych, którzy stanowić będą Królewskie Kapłaństwo, i na tych, którzy będą członkami Wielkiej Kompanii (Jl. 3:1,2 BT). Podczas zaślubin Baranka Królewskie Kapłaństwo będzie jego Oblubienicą, Wielka Kompania - druhnami (Ps. 45:14 NW; Obj. 19:6-9). Ponieważ będą to jedyne duchowe klasy wybrane spośród ludzi, w symbolice Biblijnej są reprezentowane jako naczynia złote i srebrne w przeciwieństwie do naczyń drewnianych i glinianych (Starożytni i Młodociani Godni), które nie są zrodzone z ducha (2 Tm. 2:20). W obrazie Przybytku mamy natomiast kapłanów 10

11 reprezentujących Królewskie Kapłaństwo i Wielką Kompanię jako jedną z trzech klas lewickich, obok Starożytnych i Młodocianych Godnych (Lb. 3:17-37, 8:18,19). Wielka Kompania w Łk. 17:28-37 Doświadczenia Wielkiej Kompanii opisane w Łk. 17:28-37 są pod kilkoma względami analogiczne z doświadczeniami Królewskiego Kapłaństwa opisanymi w Mt. 24: Przede wszystkim w obu przypadkach mamy niczego nie spodziewający się świat zewnętrzy. Za dni Noego "Jedli, pili, żenili się i za mąż wychodzili", za dni Lota "Jedli, pili, kupowali, sprzedawali, szczepili, budowali", zatem jedni i drudzy nie mieli świadomości czasu, w jakim się znaleźli (Łk. 17:27,28 BW). Działalność poświęconych podczas niewidzialnej obecności Chrystusa, zarówno z klasy Królewskich Kapłanów, jak i Wielkiej Kompanii, przypada na czas powszechnej niewiary i szyderstw pod adresem wszystkich oczekujących powrotu Pana (2 Tm. 3:1-5; 2 Pt. 3:3,4). To nie znaczy, że Ewangelia już została ogłoszona, kto miał uwierzyć - uwierzył, i my już nic więcej nie mamy do zrobienia. Wręcz przeciwnie, Jezus podkreśla, że poświęceni w tym czasie są aktywnie zajęci pracą wglądania w proroctwa i nauczania (Łk. 17:34). Ta praca ma być wykonywana do samego końca, kiedy to "jeden będzie wzięty, a drugi pozostawiony" (Łk. 17:34 NW). Jeśli mielibyśmy wątpliwości, co oznacza to wzięcie niektórych, apostołowie przychodzą z pomocą, pytając "Gdzie, Panie?" (Łk. 17:37 NW). "Gdzie jest ciało, tam też się zbiorą orły", odpowiada Jezus (Łk. 17:37 NW). Ciało jest w tym miejscu tłumaczeniem greckiego soma, które jest jedynym rzeczownikiem używanym w Nowym Testamencie w kontekście Ciała Chrystusowego (zobacz komentarz Biblijny do Kol. 1:21-23). Orzeł reprezentuje tych, "którzy oczekują Pana" (Iz. 40:31 BG). Ptak ten, znany z bystrego wzroku, trafnie reprezentuje członków Wielkiej Kompanii, którzy w czasie obecności Jezusa Chrystusa pilnie badają proroctwa, wypatrując jego objawienia się. Znając znaczenie ciała i znaczenie orłów, rozumiemy całość odpowiedzi udzielonej uczniom przez naszego Pana: "Gdzie jest ciało [gdzie są zmartwychwstali członkowie Ciała Chrystusowego w klasie Królewskich Kapłanów], tam też się zbiorą orły [członkowie Wielkiej Kompanii także otrzymają duchową naturę]". Czas ucisku - wyjścia pozafiguralnego Lota z pozafiguralnej Sodomy - będzie dla Wielkiej Kompanii także czasem ostatecznej próby i sądu, o czym mówi nasz Pan w Łk. 17: Bardzo wymowny jest tutaj przykład żony Lota, o której Jezus mówi bardzo lakonicznie: "Pamiętajcie o żonie Lota" (Łk. 17:32 NW). Żona Lota także reprezentuje poświęconych w czasie ucisku, podobnie jak Lot. Lot jednak podążał w góry bez oglądania się na widok ginącego miasta, jego żona natomiast wyraźnie żałowała czegoś, co tam zostawiła, i zgodnie z ostrzeżeniem Bożym przypłaciła to własnym życiem (Rdz. 19:15-26). Dlatego Jezus ostrzega: "Jeśli kto w owym dniu będzie na dachu, a rzeczy jego w mieszkaniu, niechaj nie schodzi na dół, aby je zabrać; a kto będzie na polu, podobnie, niechaj nie wraca" (Łk. 17:31 BW). Jezus utożsamia to pozafiguralne rozglądanie się żony Lota z pragnieniem ocalenia życia: "Ten, który zabiegać będzie o życie swoje, by je zachować, utraci je, a kto je utraci, odzyska je" (Łk. 17:33 BW). Nie wiemy, jakie dokładnie warunki zastaną nas w tym czasie ucisku, ale wiemy, że ludzie nie będą poszukiwać nadziei w Bogu, ale w środkach materialnych, w ludzkich rządach i instytucjach (Obj. 6:12-17). Wybrani, którzy postąpią w ten sposób, okażą się być członkami wtórej śmierci, antytypem żony Lota. O tym czasie pisze także apostoł Piotr: "Pan nie zwleka z dotrzymaniem obietnicy, chociaż niektórzy uważają, że 11

12 zwleka, lecz okazuje cierpliwość względem was [poświęconych], bo nie chce, aby ktokolwiek [z poświęconych] zginął, lecz chce, aby wszyscy przyszli do upamiętania" (2 Pt. 3:9). Jeśli więc mamy jeszcze ten czas przed sobą, zbliżajmy się do Boga w pokucie i nawróceniu, ponieważ kiedy nadejdzie dzień naszego wyjścia z Sodomy tego świata, nasza wiara - to, co do tej pory zbudowaliśmy - zostanie gruntownie wypróbowana (por. 1 Kor. 3:11-15). Komentarz Biblijny do Łk. 21:20-24 "... i będzie Jeruzalem deptane od pogan, aż się wypełnią czasy pogan." (BG) Streszczenie komentarza: czasy pogan to okres, w którym rządy w Jerozolimie były oddane w ręce narodów pogańskich. Okres ten rozpoczął się w 607 r. p.n.e. uprowadzeniem Izraela do niewoli w Babilonie, a zakończył się w 1914 r. wybuchem I wojny światowej, która doprowadziła do odbicia Palestyny z rąk Turków, a w dalszej konsekwencji do restytucji niepodległego państwa żydowskiego. Tekst z Łk. 21:20-24 jest odpowiedzią Jezusa na pytanie o zburzenie Jerozolimy. Kiedy Jezus mówi, że "nie pozostanie tu kamień na kamieniu", uczniowie naturalnie chcą wiedzieć, kiedy to nastąpi (Łk. 21:6 NW). W odpowiedzi nasz Pan nie podaje daty, ale podaje cenną wskazówkę: "gdy ujrzycie Jerozolimę otoczoną przez obozujące wojska, wówczas wiedzcie, że się przybliżyło jej spustoszenie. Potem niech ci w Judei zaczną uciekać w góry" (Łk. 21:20,21 NW). Zapowiedź ta spełniła się dosłownie w 66 r. n.e., kiedy wojska Cestiusza Gallusa obległy miasto, ale wycofały się bez wyraźnej przyczyny. To pozwoliło chrześcijanom z Judei uciec i schronić się przed nadciągającym zniszczeniem. W ciągu kilku następnych miesięcy Rzymianie wrócili, aby w 70 roku całkowicie zniszczyć Jerozolimę, a jej mieszkańców uśmiercić głodem i mieczem. W ten sposób spełniła się zapowiedź Jezusa, że Izrael będzie pobity i rozproszony "jako jeńcy do wszystkich narodów" (Łk. 21:23,24 NW). Jednocześnie dowiadujemy się, że Jerozolima dostanie się w ręcę narodów i w nich pozostanie aż do wypełnienia się wyznaczonego czasu - czasów pogan. O tym, co należy rozumieć pod pojęciem czasów pogan, najlepiej świadczy bezpośredni kontekst, w którym Jezus wymienia dwa elementy: rozproszenie Izraela oraz "deptanie" Jerozolimy przez pogan. Sens pierwszego elementu jest oczywisty i dobrze znany z historii. "Deptanie" Jerozolimy z kolei najwyraźniej można odczytywać nie tylko jako fakt zamieszkiwania jej przez nie-żydów, ale przede wszystkim sprawowania przez nich nad nią władzy. W swoim proroctwie Jezus zaznacza, że czasy pogan miały trwać aż do ich wypełnienia, co sugeruje, że miał to być wyraźnie zaznaczony okres czasu. Czy jesteśmy w stanie wyznaczyć jego początek i koniec? Najwyraźniej początkiem tego czasu nie jest 70 rok n.e., ponieważ Jerozolima nie zaczęła być wówczas deptana w żadnym nowym sensie - poganie mieszkali w niej wcześniej, choćby pod postacią stacjonującego tam garnizonu wojsk rzymskich. Co jednak wydaje się istotniejsze, władza nad miastem i całą Judeą była w rękach Rzymian od połowy I wieku p.n.e.. Siedemdziesiąty rok nie przyniósł w tym sensie zmiany. Zatem deptanie Jerozolimy musiało rozpocząć się przynajmniej przed I wiekiem p.n.e. W dotarciu do początku czasów pogan pomocne będzie proroctwo zapisane w 26. rdz. księgi Kapłańskiej. W Kpł. 26:14-40 czytamy o plagach, które miały spotkać Izraela za niewierność. Wersety są opisem kar związanych z najazdami sąsiednich narodów pogańskich, co rzeczywiście miało miejsce wielokrotnie w historii Izraela czasu sędziów i królów. Jeśli jednak te kary by 12

13 nie skutkowały, Izrael miał być uderzony "siedmiokrotnie" najazdem i uprowadzeniem do ziemi swych nieprzyjaciół (Kpł. 26:34,35). Ta sytuacja miała miejsce w 607 r. p.n.e., kiedy to król Babilonu najechał Judę i uprowadził do niewoli niemal cały naród na okres 70 lat. Nie wydaje się jednak, aby to było jedynym wypełnieniem tego proroctwa. Czytamy w nim na przykład, że Żydzi mieli być doprowadzeni do kanibalizmu (Kpł. 26:29). Rzeczywiście mamy w Biblii informację, że podczas oblężenia Jerozolimy w 607 roku p.n.e. "srożył się w mieście głód i nie było chleba dla ludu", ale brak wzmianek o tym, że zapowiedź z Kpł. 26:29 spełniła się już wówczas (2 Kr. 25:3 NW). Do tej smutnej ostateczności zostali natomiast doprowadzeni Żydzi mieszkający w Jerozolimie w 69/70 roku. Oblegający miasto wódz rzymski Tytus postanowił bowiem pokonać miasto głodem. Jerozolima została odizolowana od świata zewnętrznego, co spowodowało konieczność polegania na zapasach żywności zgromadzonych w mieście. A tych nie było, ponieważ zostały spalone... przez wodzów powstania. Aby nie umrzeć z głodu, wielu mieszkańców miasta uciekło się do zjadania siebie nawzajem. Kolejnym elementem wartym zauważenia jest fakt, że Izrael miał być zgodnie z proroctwem rozproszony między narodami (Kpł. 26:33). Podczas niewoli babilońskiej cały Izrael przebywał w jednym kraju, a zatem jego rozproszenie między narodami jeszcze się wówczas nie wypełniło. Siedemdziesiąt lat niewoli w Babilonie to był zatem zaledwie przedsmak tego, co miało się stać, jeśli Izrael się nie nawróci. Nie nawrócił się, w związku z czym spotkała go kara zapowiedziana przez Jezusa w Łk. 21:20-24, a także m.in. w Kpł. 26:14-20 oraz Dn. 9: Jerozolima została zburzona, a sam naród rozproszony między innymi narodami na czas znacznie dłuższy niż 70 lat spędzonych w Babilonie. Czasy pogan, które rozpoczęły się w 607 r. p.n.e., musiały wypełnić się do samego końca. Czy wiemy, jak długi miał to być okres? Z perspektywy czasu wiemy, że 1) masowy powrót Izraela do Palestyny rozpoczął się w drugiej połowie XIX wieku, 2) Jerozolima została odbita z rąk Turków w 1917 roku oraz 3) w 1948 powstało niepodległe państwo Izrael. Od najazdu Nabuchodonozora w 607 r. p.n.e. upłynęło ok lat. Czy ten czas jest w jakiś sposób zaznaczony w proroctwie? Wygląda na to, że tak. Jezus mówi w Łk. 21:24 o czasach pogan, nie o jednym długim czasie, co wskazuje na sekwencję okresów (gr. kairos - czas, okres). Proroctwo zapisane w Kpł. 26:18,21,24,28 wskazuje na siódemkę jako na ich liczbę. Z porównania Obj. 12:14 i Obj. 13:5 wiemy, że 3,5 czasu (gr. kairos) wynosi 42 miesiące, czyli 1260 dni w rachubie księżycowej. Wobec tego siedem czasów to 2520 dni, lub 2520 lat według rachuby proroczej (Lb. 14:34; Ez. 4:6). Jeśli przyjmiemy, że czasów (gr. kairoi, liczba mnoga) pogan, o których mówi Jezus, jest siedem (zgodnie z księgą Kapłańską rdz. 26), wówczas cały okres ma długość 2520 lat. Licząc od 607 r. p.n.e., dochodzimy do roku 1914, w którym to roku wybuchła I wojna światowa, która doprowadziła do odbicia Jerozolimy z rąk Turków i w dalszej konsekwencji do utworzenia niepodległego (po raz pierwszy od upadku królestwa Sedekiasza w 607 roku) państwa Izrael. Warto też zauważyć ciekawą równoległość chronologiczną między wydarzeniami z I wieku i XX wieku. Proroctwo Daniela o 70 tygodniach wskazuje, że czas łaski Izraela skończył się w 36 roku (zobacz komentarz Biblijny do Dn. 9:24-27). Trzydzieści cztery lata później Jerozolima upadła, a wraz z nią upadły resztki państwowości Izraela. Zakończenie czasów pogan wskazuje na przywrócenie łaski dla Izraela w 1914 roku. Trzydzieści cztery lata później powstaje niepodległe państwo Izrael. W pierwszym przypadku 34 lata dzielą utratę łaski od utraty państwowości, w drugim przypadku 34 lata dzielą powrót łaski od przywrócenia państwowości. Nie wydaje się, że jest to zwykły przypadek. 13

14 Był zatem konkretny okres, w którym Izrael miał być odsunięty od szczególnej łaski Bożej. Ten czas miał swój wyraźny początek, ale miał też swój koniec. Izrael pozostaje nadal Bożym narodem wybranym. Zgodnie ze słowami apostoła Pawła, tak jak jego odrzucenie było dla świata błogosławieństwem, jego ponowne przyjęcie oznaczać będzie początek restytucji w Królestwie Bożym (Rzym. 11:15). Fakt, iż mamy dzisiaj na mapie niepodległe państwo Izrael, jest dla nas znaczącym dowodem tego, że spełnienie Boskich obietnic wyraźnie się przybliżyło. Komentarz Biblijny do Łk. 22:19,20 "Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę! Tak samo i kielich po wieczerzy, mówiąc: Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana." (BT) Streszczenie komentarza: chleb i wino, o których czytamy w Łk. 22:19,20, spożywane podczas wieczerzy, są symbolami tego wszystkiego, co poświęceni wierzący przyswajają przez wiarę. Spożywanie chleba oznacza nasze przyswajanie sobie usprawiedliwienia, które mamy w ofierze Chrystusa, a także udział w jego Ciele. Wino to nasz udział w Nowym Przymierzu i podążanie śladami Pana w poświęceniu. Fundamentalne słowa naszego Pana wypowiedziane przez niego podczas ostatniej wieczerzy paschalnej, a zanotowane w Łk. 22:19,20, wyjaśniają znaczenie ofiarowania Ciała i Krwi Chrystusa, a więc głęboki i wielowymiarowy sens Biblijnego Okupu. Paralelne wypowiedzi znajdujemy w Mt. 26:26-28: "A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje. Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów" (BT), a także w Mk. 14:22-24: "A gdy jedli, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im mówiąc: bierzcie, to jest Ciało moje. Potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie dał im, i pili z niego wszyscy. I rzekł do nich: to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana" (BT). Temat jest niezwykle ważny i niezwykle głęboki, wykraczający znacznie poza możliwości komentarza do wersetu. Z wymienionych jednak powodów trzeba go nie tylko podjąć, ale także prosić Pana o właściwe zrozumienie, ponieważ tylko wówczas odniesiemy z niego pełną korzyść ku chwale Boga. Chociaż zwykle mówimy o ofierze Chrystusa jako pewnej całości, która jako taka ma dla nas wartość usprawiedliwiającą, Jezus wyraźnie wyróżnia swoje Ciało i Krew jako odrębne, znaczące elementy. 14

15 Ofiara Ciała Znaczenie ofiary Ciała zostało zaznaczone jedynie w sprawozdaniu Łukasza: "które za was będzie wydane" (Łk. 22:19 BT). W 1 Tm. 2:6 apostoł Paweł mówi o Jezusie, iż "dał samego siebie na odpowiedni okup za wszystkich" (NW). "Odpowiedni okup" to po grecku antilytron - cena odpowiadająca, cena zamiast. Podobnie czytamy w Mt. 20:28: "tak jak Syn Człowieczy nie przyszedł po to, by mu usługiwano, lecz by usługiwać i dać swoją duszę jako okup w zamian za wielu" (lytron anti). W związku z tym, aby ta cena odpowiadająca mogła być zapłacona, nasz Pan musiał stać się człowiekiem, zgodnie z proroczą zapowiedzią: "Ofiary i daru ofiarnego nie chciałeś, lecz przygotowałeś mi ciało. Nie przyjąłeś z uznaniem całopaleń ani daru ofiarnego za grzech. Wtedy rzekłem: Oto przychodzę (w zwoju księgi napisano o mnie), aby wykonywać wolę twoją, Boże" (Hbr. 10:5-7 NW). Ofiary składane dotychczas pod Zakonem miały znaczenie jako usprawiedliwiające w sposób typiczny, wskazujący na doskonałą ofiarę Zbawiciela. Przez nie nie następowało rzeczywiste usprawiedliwienie, a jedynie "przypomnienie grzechów, bo nie jest możliwe, żeby krew byków i kozłów usuwała grzechy" (Hbr. 10:3,4 NW). Niezbędne więc było złożenie ofiary doskonalszej, odpowiadającej wartością utraconemu życiu Adama (Ps. 49:8). Taką mogła być jedynie ofiara naszego Pana, który złożył swoje niesplamione życie ludzkie w zastępstwie za utracone życie Adama według Prawa: "jeśli nastąpi wypadek śmiertelny, masz dać duszę za duszę" (2 Mojż. 21:23 NW). Tę samą myśl zawiera także Hbr. 2:9: "widzimy natomiast Jezusa, który został uczyniony nieco niższym od aniołów, ukoronowanego chwałą i szacunkiem na [nie: za] wycierpienie śmierci, aby z racji niezasłużonej życzliwości Bożej zakosztował śmierci za każdego człowieka" (NW). Takim więc stał się nasz Pan, "uczyniony nieco niższym od aniołów" stał się człowiekiem bezgrzesznym, takim, jakim był uczyniony Adam, "na wycierpienie śmierci", tj. aby mógł złożyć równoważny okup, anti-lytron. "Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wszyscy stali się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo Jednego wszyscy staną się sprawiedliwymi" (Rzym. 5:19 BT). Ofiara Krwi W aspekcie zmazania grzechów ofiara Krwi nie różni się od ofiary Ciała, gdyż "bez wylania krwi nie następuje przebaczenie" (Hbr. 9:22 NW, Ef. 1:7). Jest tu jednak coś znacznie więcej, o czym także mówi nasz Pan: "Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej" (Łk. 22:20). Podobnie jak Przymierze Zakonu nie było zawarte bez użycia krwi (Hbr. 9:18), tak krew Chrystusa jest podstawą zawarcia Nowego Przymierza. Stał się on dla nas "pośrednikiem odpowiednio lepszego przymierza... Nowego Przymierza, żeby powołani mogli otrzymać obietnicę wiecznotrwałego dziedzictwa" (Hbr. 8:6; 9:15 NW). Warunkiem otrzymania wspomnianego przez Pawła dziedzictwa - stania się "współuczestnikami Boskiej natury", a także współkrólami z naszym Panem (2 Pt. 1:4; Obj. 20:6) - jest nasze poświęcenie. Jeśli pragniemy razem z Jezusem stać się dziedzicami Królestwa Bożego, musimy podążać tą drogą poświęcenia, którą otworzył dla nas Bóg poprzez chrzest duchem świętym: "Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie - jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca. Jeżeli bowiem przez śmierć, podobną do Jego śmierci, zostaliśmy z Nim złączeni w jedno, to tak samo będziemy z Nim złączeni w jedno przez podobne zmartwychwstanie" (Rzym. 6:4,5 BT). Kielich jest w Nowym Testamencie symbolem poświęcenia. Jezus pyta Piotra, który 15

16 właśnie odciął ucho niewolnika arcykapłana w obronie Jezusa, "Czyżbym nie miał wypić kielicha, który mi dał Ojciec?" (Jn. 18:11 NW). Innym razem, kiedy matka Jakuba i Jana prosiła Jezusa, aby jej synowie zasiedli w jego Królestwie "jeden po twojej prawicy, a drugi po twojej lewicy", Jezus zapytał ich: "Czy możecie pić kielich, który ja mam wypić?" (Mt. 20:22,23 NW) A więc uczestnictwo w Nowym Przymierzu jest także uczestnictwem w cierpieniach i śmierci Chrystusa (2 Kor. 4:10,11), jest życiem w poświęceniu razem z nim, chrztem w jego śmierć. "Żeby poznać i jego, i moc jego zmartwychwstania", musimy mieć także "współudział w jego cierpieniach" (Flp. 3:10). A "jeśli z nim wytrwamy, z nim też królować będziemy" (2 Tm. 2:12 BW). Jeśli nawracamy się do Boga i w tym nawróceniu jesteśmy zrodzeni z ducha (Dzieje 2:38), otrzymujemy także błogosławieństwa wynikające z Nowego Przymierza, o których za prorokiem Izajaszem mówi Paweł: "Takie jest przymierze, które zawrę z domem Izraela w owych dniach, mówi Pan. Dam prawo moje w ich myśli, a na sercach ich wypiszę je, i będę im Bogiem, a oni będą Mi ludem. I nikt nie będzie uczył swojego rodaka ani nikt swego brata, mówiąc: Poznaj Pana! Bo wszyscy Mnie poznają, od małego aż do wielkiego. Ponieważ ulituję się nad ich nieprawością i nie wspomnę więcej na ich grzechy" (Hbr. 8:10-12 BT). Uczestnictwo w Nowym Przymierzu to więc nie tylko przebaczenie, które przez wiarę dostępne jest dla wszystkich wierzących (Rzym. 3:26; Ef. 2:8), ale także przyjęcie do grona dzieci i dziedziców Bożych, a także dar ducha św. - "zadatek tego, co ma przyjść" (2 Kor. 1:22; Ef. 1:13,14). To zadatek "wiecznotrwałego dziedzictwa", o którym czytaliśmy w Hbr. 9:15. Aby jednak ten cel osiągnąć, wiara dana nam przez Boga musi zostać poparta naszą własną decyzją o ofiarowaniu się na służbę Bogu i wytrwaniem w niej (zobacz komentarz Biblijny do Rzym. 12:1 oraz Hbr. 10:14). Co oznacza spożywanie Ciała i Krwi Chrystusa? Co w związku z tym oznacza nasze spożywanie chleba i wina - Ciała i Krwi Chrystusa? Najpewniej na to pytanie odpowiada apostoł Paweł w 1 Kor. 10:16,17: "Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czy nie jest udziałem we Krwi Chrystusa? Chleb, który łamiemy, czyż nie jest udziałem w Ciele Chrystusa? Ponieważ jeden jest chleb, przeto my, liczni, tworzymy jedno Ciało. Wszyscy bowiem bierzemy z tego samego chleba" (BT). Nasze picie z kielicha Pana jest udziałem "we Krwi Chrystusa" w sensie opisanym powyżej. Abyśmy stali się uczestnikami Nowego Przymierza we krwi Chrystusa, niezbędne jest nasze nawrócenie się i pełnienie "rozumnej służby Bożej" (Rzym. 12:1 BT). Spożycie chleba przyjmuje jednak w opisie Pawła wymiar, o którym w części "Ofiara Ciała" nie było mowy, tj. wymiar uczestnictwa w Ciele Chrystusa. My nie tylko w ten sposób pokazujemy, że wierzymy w tę ofiarę i że dzięki niej jesteśmy usprawiedliwieni przed Bogiem. Poświęcając nas i włączając nas tym samym w Nowe Przymierze, Bóg czyni nas członkami bardzo szczególnego zgromadzenia, pozafiguralnego, duchowego Izraela Bożego. Tak jak Przymierze Zakonu rozwijało w wieku żydowskim naród izraelski, tak Nowe Przymierze działa w wieku Ewangelii, rozwijając nowy, duchowy naród, którego członkami stają się ci, którzy żyją w poświęceniu, mając w ten sposób udział w kielichu naszego Pana. Do tej szczególnej grupy powołanych kieruje swoje słowa zapisane w 1 Pt. 2:9,10 apostoł Piotr: "Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świetym, 16

17 ludem [Bogu] na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali dzieła potęgi Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła, wy, którzyście byli nie - ludem, teraz zaś jesteście ludem Bożym" (BT). Nawracając się, wybrani przez Boga członkowie tego "Izraela Bożego" (Gal. 6:16) zostają, zgodnie z informacją apostoła Pawła, "ochrzczeni w jednym ciele... i napojeni jednym duchem" (1 Kor. 12:13 NW). W ten sposób stajemy się "Ciałem Chrystusa, z osobna zaś członkami" (1 Kor. 12:27; Kol. 1:26,27). Co w praktyce oznacza to dla powołanych przez Boga i poświęconych członków Izraela Bożego, zostało już zasygnalizowane w odniesieniu do Hbr. 9:15. Jest to dla nas perspektywa stania się królami i kapłanami z Jezusem Chrystusem, abyśmy razem z nim mieli udział w jednaniu z Bogiem niewybranej ludzkości (zobacz komentarz Biblijny do Rzym. 8:19-22). Są to obietnice Biblijne, nad którymi nikt z powołanych nie może przejść do porządku, ani też nie da się o nich opowiedzieć w 2-3 zdaniach. Na tym też polega głębia wypowiedzianych przez naszego Pana słów "To jest Ciało moje... to Nowe Przymierze we Krwi mojej". Te dwa zdania są streszczeniem wszystkich obietnic Bożych dla powołanych i niepowołanych, "Bo ilekolwiek jest obietnic Bożych, za jego sprawą stały się 'Tak'" (2 Kor. 1:20 NW). Nasz Pan składa powołanym (Rzym. 8:29,30) niezwykłą obietnicę: "Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ten ma życie wieczne, a ja go wskrzeszę w dniu ostatnim... Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ten pozostaje w jedności ze mną, a ja w jedności z nim" (Jn. 6:54,56 NW). Trwając w naszym poświęceniu, mamy nie tylko nowe życie już teraz w sobie, stając się nowymi duchowymi stworzeniami (2 Kor. 5:17; Gal. 6:15,16; Ef. 4:20-24; Kol. 1:13) z perspektywą zmartwychwstania do Boskiej natury (2 Pt. 1:4), ale także 'pozostajemy w jedności z Chrytusem'. Stajemy się członkami jego Ciała, mającymi nasze nowe mieszkanie (gr. meno - mieszkać) uczynione w niebie (Jn. 14:2,3; 2 Kor. 5:1). W jaki sposób spożywamy Ciało i Krew Chrystusa? W sposób Biblijny można na to pytanie odpowiedzieć jedynie pamiętając, co przedstawia każdy z symboli. Chleb to nasze usprawiedliwienie, a także udział w Ciele Chrystusa, wino to nasz udział w Nowym Przymierzu i podążanie śladami Pana w poświęceniu. Wszystkie te rzeczy mogą być w naszym życiu obecne jedynie przez wiarę. Jeśli określenie "to jest Ciało moje" chcemy odnieść do chleba dosłownie w sensie bytu, natury, co wobec tego powiedzieć o określeniu wina mianem "Nowego Przymierza we Krwi mojej", jak oddaje to właśnie ewangelia Łukasza? Krew z oczywistych względów nie może być przeistoczona w przymierze, ponieważ przymierze nie jest formą bytu, tylko umowy. Podobnie, my nie spożywamy "mistycznego" Ciała Chrystusa przeobrażonego w procesie transsubstancjacji lub konsubstancjacji - my jesteśmy Ciałem Chrystusa, jeśli tylko należymy do poświęconych wybranych Boga (1 Tes. 1:4-7). Nasze spożywanie Ciała i Krwi Pana musi odbywać się cały czas, każdego dnia. To nasze codzienne życie musi być przemieniane zgodnie z daną nam wiarą, abyśmy mieli faktycznie dział z Panem. Jezus nie pozostawia co do tego wątpliwości. Mówiąc Żydom o potrzebie spożywania swego Ciała i Krwi, stwierdza najwyraźniej, w jaki sposób to spożywanie ma się odbywać: "To bowiem jest wolą Ojca mego, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w Niego, miał życie wieczne... Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto [we Mnie] wierzy, ma życie wieczne" (Jn. 6:40,47 BT). Ten sam element wiary jest widoczny, jeśli spojrzymy na typ Wieczerzy Pańskiej, tj. święto Paschy. Apostoł Paweł mówi o Mojżeszu, że "Dzięki wierze obchodził Paschę i dokonał 17