KONFERENCJA STOWARZYSZENIA POLSKI KONGRES DROGOWY REGION MAŁOPOLSKA OCHRONA ŚRODOWISKA ODWODNIENIE EKRANY

Transkrypt

1 KONFERENCJA STOWARZYSZENIA POLSKI KONGRES DROGOWY REGION MAŁOPOLSKA Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach Szczawnica 7-9 marca 2007 r. OCHRONA ŚRODOWISKA ODWODNIENIE EKRANY dr inż. Janusz Bohatkiewicz Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego EKKOM Sp. z o.o.

2 PRZYCZYNY I ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Pojazd (karoseria, silnik, hamulce, opony) natężenie i struktura ruchu Nawierzchnia drogowa (ścieranie, wymywanie, parowanie) Spaliny (substancje gazowe i pyły) Infrastruktura drogowa (obiekty towarzyszące drogom) Prace drogowe (budowa, przebudowa, remont drogi) Zanieczyszczone opady i spływy z otaczającego terenu (gleby) Utrzymanie dróg (bieżące i zimowe) Wypadki drogowe poważne awarie (NZŚ)

3 POJAZD JAKO ŹRÓDŁO ZANIECZYSZCZEŃ Środki myjące i konserwujące pojazd Paliwo, płyn chłodzący, płyn hamulcowy, oleje (przekładniowy, silnikowy) karoseria odpryski lakieru i inne (Zn, Cr, Fe, Al) okładziny hamulcowe, sprzęgło, łożyska chrom, kadm, miedź, nikiel, ołów, cynk, żelazo opony kauczuk, cynk (3.0 mg/p/km), kadm (0.02 mg/p/km), siarka, sadza

4 POJAZD JAKO ŹRÓDŁO ZANIECZYSZCZEŃ - SPALINY Szkodliwe czynniki: substancje gazowe (NO x, SO 2, VOC, WWA, CO, CO 2, NH 3, CH 4 ) pyły i metale ciężkie (Zn i Pb, Fe, Cr, Cd, Se, Cu, Ni) % zanieczyszczeń ze spalania paliw dostaje się z kurzem (0,5 10 µm) do atmosfery % zanieczyszczeń ze spalania paliw osiada na jezdni lub w otoczeniu drogi

5 A4 Jankowice Wielkie km / r Natężenie ruchu [P/h] Udział pojazdów ciężkich [%] 0 22:00-23:00 23:00-24:00-01:00-02:00-03:00-04:00-05:00-06:00-07:00-08:00-09:00-10:00-11:00-12:00-13:00-14:00-15:00-16:00-17:00-18:00-19:00-20:00-21:00-24:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 0 lekkie ciężkie suma pc [%] Czas [h] Q= P/dobę, pc = 30.6%

6 A4 Ochodze km / r. V 85 =103 km/h cały potok V 85 =108 km/h dla poj. w ruchu swobodnym Natężenie ruchu [P/h] Udział pojazdów ciężkich [%] 0 22:00-23:00 23:00-24:00-01:00-02:00-03:00-04:00-05:00-06:00-07:00-08:00-09:00-10:00-11:00-12:00-13:00-14:00-15:00-16:00-17:00-18:00-19:00-20:00-21:00-24:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 0 lekkie ciężkie suma pc [%] Czas [h] Q = P/dobę, pc = 32.0%

7 Monitoring ( ) na obwodnicy miasta Piaski w ciągu drogi krajowej Nr 12 na odcinku Lublin Piaski Chełm

8 DK-12 tlenki azotu Punkt 1 Punkt 2 Punkt 3 Punkt 4 Stężenia NOx [mg/m3] wrz-05 paź-05 lis-05 gru-05 sty-06 lut-06 mar-06 kwi-06 maj-06 cze-06 lip-06 sie-06 Miesiąc pomiaru Wartości dopuszczalne: 24 godziny: 150 µg/m 3 (przepisy stare) 1 rok: 40 µg/m 3 (przepisy nowe)

9 DK-12 dwutlenek siarki Punkt 1 Punkt 2 Punkt 3 Punkt Stężenia SO2 [mg/m3] wrz-05 paź-05 lis-05 gru-05 sty-06 lut-06 mar-06 kwi-06 maj-06 cze-06 lip-06 sie-06 Miesiąc pomiaru Wartości dopuszczalne: 24 godziny: 125 µg/m 3 (przepisy stare)

10 A4 Benzen Stężenie benzenu [ug/m 3 ] Ochodze pora nocy (22-6) pora dnia (6-22) Jankowice Wielkie Wartości dopuszczalne: 30 min.: 20 µg/m 3 24 godz.: 10 µg/m 3 (przepisy stare) 1 godz.: 10 µg/m 3 rok: 5 µg/m 3 (przepisy nowe) doba

11 UTRZYMANIE ZIMOWE DRÓG KUMULACJA ZANIECZYSZCZEŃ Ilość zanieczyszczeń porównywalna z silnie zanieczyszczonymi ściekami przemysłowymi

12 DK-12 chlorki wody opadowe i roztopowe Stężenie zaniaczyszczeń [mg/dm3] (wartość dopuszczalna = 1000) Punkt 1 Punkt 2 Punkt 3 Numer punktu pomiarowego

13 WYNIKI POMIARÓW (DK-7) WODY PODZIEMNE Stężenie węglowodorów (zarówno benzyn, jak i olei mineralnych) w wodach podziemnych we wszystkich punktach pomiarowych jest poniżej granicy oznaczalności, czyli poniżej 0.1 mg/l. Punkt poboru próbki wód podziemnych Źródło: Prof. S. Witczak, AGH

14 BUDOWA, PRZEBUDOWA, REMONT

15 BUDOWA, PRZEBUDOWA, REMONT

16 WPŁYW NATĘŻENIA RUCHU Reference Road (Total catchmen tarea) Traffic load ADT Cr [mg/kg TS] Cd [mg/kgt S] Cu [mg/kg TS] Zn [mg/kg TS] Pb [mg/kg TS] DS % Stockholm Water (2001) German (2003) Swedish Road Administrati on (2003) Stockholm Water (2004) 5,4 (6,7) 2,52 (4,2) 0,45 (1,14) , , ,02-0, , Färm (2003) 4, ,17-0, Kamlakkan nan et al. (2004) ,7 106,0 868,0 31,2 - Źródło: M. Hallberg, G. Renman Krzyżówa 2004

17 WARTOŚCI DOPUSZCZALNE ZANIECZYSZCZEŃ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984) Par. 19, ust. 1 Wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne pochodzące: 2) dróg zaliczanych do kategorii dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych klasy G, w ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15 l na sekundę na hektar, - wprowadzane do wód lub do ziemi nie powinny zawierać substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych oraz 15 mg/l węglowodorów ropopochodnych

18 CZY ISTNIEJĄ PRECYZYJNE METODY PROGNOZOWANIA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD POCHODZĄCYCH Z DRÓG? PRAKTYCZNIE NIE

19 PROGNOZOWANIE WIELKOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ Zasady ochrony środowiska w drogownictwie. Załącznik do zarządzenia Nr 42 Generalnego Dyr. Dróg Publicznych z dn r. Metoda IOŚ powstała na bazie badań z roku ( )

20 PROGNOZOWANIE WIELKOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ Charakter krzywej wzrost stężenia zawiesiny Obliczenia dotyczą głównie: zawiesiny ogólnej i substancji ropopochodnych

21 PROGNOZOWANIE WIELKOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ Natezenie ruchu [ P / dobe ] Stezenie zawiesin ogólnych S [mg/m³] Drogi na terenach niezurbanizowanych Drogi na terenach zurbanizowanych dla n = 4 Szo = S dla n > 4 Szo = 1,3 S 4 / n dla n < 4 Szo = 0,8 S 4 / n

22 PROGNOZOWANIE WIELKOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ

23 ZAŁOŻENIA Podstawowym materiałem (danymi wejściowymi) do realizacji opracowania stały się wyniki badań stężeń zawiesiny ogólnej oraz substancji ropopochodnych wykonane w roku 2005 na sieci dróg krajowych w Polsce wykonane przez GDDKiA. W ramach badań w 14 Oddziałach GDDKiA wykonano 1403 pomiary (na każdy pomiar składały się 3 próbki) w 1280 punktach pomiarowych. Badania wykonano na wylotach otwartych i zamkniętych systemów kanalizacyjnych (przed i za urządzeniami podczyszczającymi oraz w miejscach bez tych urządzeń). Badania wykonano poza okresem zimowego utrzymania dróg. Analizami objęto systemy kanalizacyjne przy 68 drogach krajowych: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 35, 36, 39, 40, 42, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 53, 55, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 65, 66, 72, 73, 74, 75, 78, 79, 82, 83, 87, 91, 92, 94, S-10, A-4, A-6.

24 WYKONANE ANALIZY przykład bez urządzeń podczyszczających Wyniki pomiarów stężenia zawiesiny w podziale na Oddziały GDDKiA (wybrane Oddziały) Stężenie zawiesiny [mg/l] GDDKiA Bydgoszcz GDDKiA Białystok GDDKiA Gdańsk GDDKiA Łódź GDDKiA Warszawa Natężenie ruchu [P/dobę]

25 WYKONANE ANALIZY przykład bez urządzeń podczyszczających 14 Wyniki pomiarów substancji ropopochodnych w podziale na Oddziały GDDKiA (wybrane Oddziały) 12 Stężenie subst. ropopochodnych [mg/l] GDDKiA Bydgoszcz GDDKiA Białystok GDDKiA Gdańsk GDDKiA Łódź GDDKiA Warszawa Natężenie ruchu [P/dobę]

26 ZALEŻNOŚĆ Q-Szo Stężenie zawiesin ogólnych [mg/l] R 2 = Natężenie ruchu [P/d]

27 ZALEŻNOŚĆ Q-Szo Metoda IOŚ - 2 pasy ruchu Korekta GDDKiA 2005 Metoda IOŚ - 3 pasy ruchu Natężenie ruchu [P/d] Stężenie zawiesiny ogólnej [mg/l]

28 OCHRONA WÓD Źródło: Stanisław Datka. Odwodnienie dróg i ulic.

29

30 Anglia M4 River Ray Sedimentation Tank prior to cleaning

31 Anglia M4 River Ray - Sedimentation Tank

32 Anglia M4 Brinkworth Brook

33 Anglia M40 Souldern Brook - Pond Inlet

34

35 DK-12 (Lublin-Dorohusk)

36 Anglia A34 (T)

37 Anglia A34 (T)

38 Autostrada A4

39 Autostrada A4

40 CZĘŚĆ II EKRANY AKUSTYCZNE A jeśli już niestety musi być ekran akustyczny to jak do tego podejść?

41 PROBLEMY SKUTECZNEJ OCHRONY PRZED HAŁASEM Problem Brak odpowiedniej wiedzy, informacji oraz chęci w stosowaniu innych rozwiązań niż ekrany akustyczne.

42 PRZEPISY OCHRONY ŚRODOWISKA OCHRONA PRZED HAŁASEM DYREKTYWA DYREKTYWA 2002/49/WE 2002/49/WE w w sprawie sprawie oceny oceny i zarządzania i zarządzania hałasem hałasem Programy Programy w w środowisku środowisku ochrony ochrony Pomiary środowiska Pomiary środowiska okresowe przed przed hałasem, okresowe hałasem, i jednorazowe analizy i jednorazowe analizy porealizacyjne porealizacyjne POŚ POŚ Mapy Mapy akustyczne akustyczne Wartości Wartości dopuszczalne dopuszczalne hałasu hałasu Wartości Wartości progowe progowe hałasu hałasu

43 WPŁYW NATĘŻENIA RUCHU PRZYKŁAD droga jednojezdniowa z dwoma pasami ruchu, stały udział w potoku pojazdów ciężkich; 15 %, średnia prędkość potoku pojazdów; 50 km/h, pochylenie odcinka drogi mniejsze niż 2 %, teren pomiędzy jezdnią i odbiorcą pokryty trawą bez jakichkolwiek przeszkód. 10 m 20 m 50 m 100 m LAeq [db] Poziom 65 db nie powinien zostać przekroczony Powierzchnia obszarów nie powinna wzrosnąć

44 WARTOŚCI DOPUSZCZALNE HAŁASU

45 MAPY AKUSTYCZNE Rozporządzenie MŚ z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływania akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami. do 28 grudnia 2006 r. mapy akustyczne dla dróg o natężeniach ruchu od pojazdów/rok do 1 stycznia 2006 r. mapy akustyczne dla dróg o natężeniach ruchu od pojazdów na rok. Zasięg map wyznaczony dla wszystkich dób w roku dla L DWN =55 db i wszystkich nocy w roku L N =50 db

46 MAPY AKUSTYCZNE

47 UPROSZCZONA ZASADA DZIAŁANIA EKRANU AKUSTYCZNEGO punkt emisji ekran akustyczny strefa iluminacji punkt imisji strefa cienia droga, ulica

48 REDUKCJA HAŁASU Zmiana poziomu hałasu [db] Odbiór subiektywny hałasu Zmniejszenie energii akustycznej (możliwość osiągnięcia) Poziom odniesienia Zaledwie słyszalna zmiana Łatwo słyszalna zmiana O połowę ciszej 0 50% 67% (prosta) 90% (osiągalna)

49 REDUKCJA HAŁASU PRZY UŻYCIU EKRANU maks db!!! h=3.0 m

50 UKSZTAŁTOWANIE OTOCZENIA DROGI

51 PODSTAWOWE ZASADY STOSOWANIA EKRANÓW 1. Efektywność (akustyczna, ekonomiczna). 2. Względy konstrukcyjne (obciążenia, parcie wiatru, warunki posadowienia. 3. Względy krajobrazowe, estetyczne i kompozycyjne. 4. Utrzymanie. 5. Bezpieczeństwo (ruchu i użytkowników). 6. Przewietrzalność 7. Oświetlenie/doświetlenie. 8. Budowa, montaż (zakłócenia ruchu, kolizje z uzbrojeniem).

52 Portal Ochrony Środowiska GDDKiA

53 Portal Drogowy

54 DZIĘKUJ KUJĘ ZA UWAGĘ