oława Nr 5 [83] Maj 2011 Serwis Społeczno Samorządowy Wielka Majówka 2011 [s. 7] Spotkania z poezją [s. 11] Egzemplarz bezpłatny

Transkrypt

1 oława Nr 5 [83] Maj 2011 Egzemplarz bezpłatny Serwis Społeczno Samorządowy Wielka Majówka 2011 [s. 7] Spotkania z poezją [s. 11]

2 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 Serwis Społeczno-Samorządowy Wydawca: Urząd Miejski w Oławie Oława Plac Zamkowy 15 tel fax olawa@um.olawa.pl Zespół redakcyjny: Ewa Szczepanik Jerzy Witkowski Andrzej Łabowski Adres redakcji Oława, Rynek 25 tel promocja@um.olawa.pl W majowym numerze biuletynu 3S przeważają informacje związane z młodym pokoleniem i imprezami kulturalnymi. Ale jak nie chwalić sukcesów oławskiej młodzieży, biorącej udział w różnych konkursach i olimpiadach. O Weronice Łuczkiewicz, finalistce III Ogólnopolskiej Olimpiady Logistycznej piszemy na str. 10. Ważne są również lokalne konkursy. Na str. 6 piszemy o uczestnikach i laureatach III Miejsko-Gminnego Międzygimnazjalnego Konkursu Ekologicznego, a na str. 5 o Szóstoklasiście Roku. Również w maju w Oławie odbył się finał Dolnośląskiego Konkursu Recytatorskiego - przez dwa dni Sala Rycerska rozbrzmiewała poezją śpiewaną (str. 11). Pozostając w sferze edukacyjnej, zachęcam Państwa do przeczytania na str. 5 informacji o finansowanym ze środków unijnych projekcie dot. indywidualizacji nauczania uczniów klas I III szkół podstawowych. Również ze środków unijnych dofinansowana jest Akademia Aktywnych Liderów i Liderek ; do udziału w niej zachęca Fundacja Grejpfrut szczegóły na str. 10. Tradycyjnie w majowym numerze relacja z kwietniowej sesji absolutoryjnej (str. 3), a także z miejskich obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Patrząc za okno na dzisiejszą pogodę aż trudno uwierzyć, że uroczystości pod Pomnikiem Losów Ojczyzny odbywały się w czasie zamieci śnieżnej. W imieniu organizatorów zapraszam oławian do udziału w Dniach Koguta i wodniackiej imprezie Piana Bosmana szczegóły na str Z wyrazami szacunku Zdjęcie na okładce: Łącznik ul. Iwaszkiewicza z drogą krajową Wrocław-Opole Foto: A. Łabowski Druk: Drukarnia Euro-Druk ul. Zawadzkiego Strzelin ISSN Pytajcie o nasz serwis w sklepach PSS: Jakub na Os. Sobieskiego, Kwadraciak przy ul. B. Chrobrego, Stodoła na pl. Gimnazjalnym, Sezam przy ul. Dąbrowskiego i DH Na Brzeskiej oraz w Intermarche, kiosk w supermarkecie Kaufland, Eco przy ul. Kasprowicza; w następujących instytucjach: Urząd Miejski (punkt informacyjny na parterze), Starostwo Powiatowe, Urząd Gminy, jednostki podległe Urzędowi Miejskiemu, wszystkie szkoły w mieście, biblioteki, większe zakłady pracy oraz kilka kiosków gazetowych. W numerze ABSOLUTORIUM DLA BURMISTRZA [ES] 3 OŁAWSKIE OBCHODY ŚWIĘTA KONSTYTUCJI [AŁ] 3 WYBORY ŁAWNIKÓW 4 NOWA DROGA MIEJSKA [ES] 4 NOWY PROJEKT EDUKACYJNY [E. BEDNARCZYK] 5 SZÓSTOKLASISTA ROKU 5 III MIĘDZYGIMNAZJALNY KONKURS EKOLOGICZNY [A. MIRECKA, E. CZERNIAK] 6 WIELKA MAJÓWKA 2011 [K. BAKALARCZYK-KRUK] 7 KŁOPOTY MAŁŻEŃSKIE MARII KLEMENTYNY SOBIESKIEJ CZ. II [A. SKRZYPIETZ] 8-9 AKADEMIA AKTYWNYCH LIDERÓW I LIDEREK WEŹ UDZIAŁ! 10 FINAŁ OLIMPIADY LOGISTYCZNEJ 10 SPOTKANIA Z POEZJĄ W OŁAWIE [E. MARCZYŃSKA] 11 ZŁOTE GODY WŁADYSŁAWY I EUGENIUSZOWA GRĘBALÓW [A. GRĘBALA] 12 FESTIWAL NA ODRZE PIANA BOSMANA 13 DNI KOGUTA Z ARCHIWUM PRASOWEGO 14 POZNAJ OŁAWĘ I FOTOKTOTO 15 PRZEDWOJENNA I WSPÓŁCZESNA OŁAWA 16 2

3 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy Absolutorium dla burmistrza Tradycyjnie kwietniowa sesja Rady Miejskiej poświęcona była omówieniu wykonania budżetu za rok ubiegły. Zgodnie z obowiązującą procedurą, burmistrz omówił sprawozdanie z realizacji budżetu miasta za rok 2010 i odczytał pozytywną opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) na temat złożonego sprawozdania. Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Małgorzata Pasierbowicz odczytała sprawozdanie z przeprowadzonej analizy wykonania budżetu, a przewodniczący Rady Miejskiej Piotr Regiec przedstawił pozytywną opinię RIO na temat. Komisja Rewizyjna zawnioskowała o udzielenie burmistrzowi absolutorium. W dyskusji radni pozytywnie wypowiedzieli się o realizacji ubiegłorocznego budżetu i jednogłośnie podjęli uchwały w sprawach: przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu, udzielenia burmistrzowi absolutorium za rok Burmistrz Franciszek Październik dziękując Radzie Miejskiej, podkreślił bardzo dobrą współpracę z radnymi i wyraził nadzieję na równie dobrą, dalszą współpracę z wszystkimi radnymi. Burmistrz podziękował również pracownikom Urzędu Miejskiego i podległych jednostek organizacyjnych, których zaangażowanie pozwoliło osiągnąć dobre wyniki finansowe. Radni podjęli również uchwały w sprawach: upoważnienia burmistrza do zaskarżenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody dolnośląskiego, stwierdzającego nieważność uchwały Rady Miejskiej z 24 lutego, dotyczącą wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, powołania doraźnej komisji Rady Miejskiej, która na sesji przedstawi opinię o kandydatach zgłoszonych na ławników Sądu Rejonowego w Oławie, na kadencję Z informacją o działalności burmistrza w okresie między sesjami oraz o realizacji uchwał Rady Miejskiej, przedstawioną na sesji, można zapoznać się w BIP Urzędu Miejskiego. Sesję zakończyły pytania i interpelacje radnych, na które odpowiedział burmistrz. [ES] Oławskie obchody Święta Konstytucji Obchody święta Konstytucji 3 Maja rozpoczęły się tradycyjnie od mszy świętej w kościele Matki Boskiej Pocieszenia. O oprawę muzyczną uroczystości zadbała oławska orkiestra dęta. Po mszy zgromadzeni mieszkańcy, poczty sztandarowe szkół, zakładów pracy, organizacji kombatanckich i samorządów, a także przedstawiciele władz miasta, powiatu i gminy przeszli pod Pomnik Losów Ojczyzny. Tutaj zebrani wysłuchali wystąpienia zastępcy burmistrza Jerzego Hadrysia i posła na Sejm Romana Kaczora. Tegoroczne uroczystości odbyły się w niespotykanej jak na tę porę roku zimowej scenerii. [AŁ] Zgodnie z obowiązującą procedurą, burmistrz omówił sprawozdanie z realizacji budżetu miasta za rok 2010 i odczytał pozytywną opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) na temat złożonego sprawozdania. 3

4 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 Wybory ławników W związku z upływem kadencji ławników rozpoczyna się nabór kandydatów na kadencję Kandydatów na ławników do Sądu Rejonowego w Oławie mogą zgłaszać m.in. stowarzyszenia, organizacje: związkowe, pracodawców i inne zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych, oraz co najmniej dwudziestu pięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze i zamieszkujących stale w Oławie. Zgłoszenia dokonuje się na karcie zgłoszenia, którą można otrzymać w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miejskiego i w pokoju nr 20. Ławnikiem może być wybrany ten, kto: 1. posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, 2. jest nieskazitelnego charakteru, 3. ukończył 30 lat, 4. jest zatrudniony lub zamieszkuje w miejscu kandydowania co najmniej od roku, 5. nie przekroczył 70 lat, 6. jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika, 7. posiada co najmniej wykształcenie średnie. Ławnikami nie mogą być: 1. osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze, 2. osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, 3. funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń, 4. adwokaci i aplikanci adwokaccy, 5. radcy prawni i aplikanci radcowscy, 6. duchowni, 7. żołnierze w czynnej służbie wojskowej, 8. funkcjonariusze Służby Więziennej. 9. radni gminy, której rada dokonuje wyboru ławników. Do karty zgłoszenia należy dołączyć: 3 aktualne zdjęcia, zgodne z wymogami stosowanymi przy wydawaniu dowodów osobistych, informację z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenie kandydata, że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne, zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika. Koszt opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz za badanie lekarskie ponosi kandydat na ławnika. Termin składania zgłoszeń mija 30 czerwca br. Szczegółowych informacji udziela oraz zgłoszenia przyjmuje Biuro Rady Miejskiej (pok. 21, I p.) w godzinach urzędowania, tel , Nowa droga miejska 6 maja rozpoczął się odbiór techniczny nowo wybudowanej drogi łączącej ul. Iwaszkiewicza z drogą krajową Wrocław Opole. Inwestycja finansowana była w 50% z RPO województwa dolnośląskiego i w 50% z budżetu miasta. Wartość inwestycji, łącznie z kosztami nadzoru i audytu, wynosi 8,8 mln zł. Tymczasowo ruch na tej drodze odbywa się od dłuższego czasu. Jest to zbiorcza droga miejska, na której dopuszcza się ruch samochodów o masie do 8 ton. [ES] 4

5 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy Nowy projekt edukacyjny 21 kwietnia podpisano umowę o dofinansowanie projektu pn. Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I III szkół podstawowych, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet 9, Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty. W ramach projektu szkoły będą wspomagane w procesie edukacji, uwzględniającym indywidualną pracę z dzieckiem i wspieranie jego osobistego rozwoju. Realizacja projektu umożliwi sfinansowanie dodatkowych zajęć (m.in. zajęć dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, specjalistycznych zajęć terapeutycznych dla dzieci niepełnosprawnych, zajęć rozwijających zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych) oraz doposażenie bazy dydaktycznej szkoły w materiały i sprzęt specjalistyczny. Dzięki realizacji projektu możliwe będzie: zagwarantowanie wszystkim dzieciom realizującym pierwszym etap edukacji w klasach I III oferty edukacyjno-wychowawczoprofilaktycznej, dostosowanej do indywidualnych potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów, Szóstoklasista Roku zwiększenie stopnia i zakresu wykorzystania metod i form nauczania, w odniesieniu do rozpoznanych, indywidualnych, specjalnych potrzeb edukacyjnych, zarówno dzieci mających specyficzne trudności w uczeniu się, jak i dzieci szczególnie uzdolnionych, podniesienie jakości oraz zwiększenie dostępności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dzieciom z klas I III. W projekcie, który będzie realizowany przez 3 semestry szkolne, od września br. do lutego 2013, wezmą udział wszystkie szkoły podstawowe. Projekt w całości finansowany będzie z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, a jego całkowita wartość wynosi zł. Elżbieta Bednarczyk W dniu 19 kwietnia 2011 r. w Sali Rycerskiej Urzędu Miejskiego odbył się II Miejski Konkurs Wiedzy i Umiejętności Szóstoklasista Roku pod patronatem Burmistrza Miasta Franciszka Października. Drugi raz z rzędu inicjatorem i organizatorem konkursu była Szkoła Podstawowa nr 5 w Oławie. Nagrody ufundowali: Urząd Miejski w Oławie oraz Bank Spółdzielczy w Oławie, właściciele firmy METALERG - Janusz i Aneta Cieślak, ZM Silesia SA Oddział Huta Oława w Oławie. Turniej składał się z dwóch etapów, podczas których najlepsi uczniowie klas szóstych oławskich szkół podstawowych mieli okazję wykazać się wiedzą z zakresu języka polskiego, matematyki, przyrody, historii i języków obcych. Pierwsze miejsce i tytuł Szóstoklasisty Roku 2011 zdobył Bartosz Szyler ze Szkoły Podstawowej nr 2, drugie miejsce zajęła Monika Zemenkiewicz uczennica tej samej szkoły, zaś trzecie Kacper Jóźków z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 1. Wszystkim uczestnikom gratulujemy wiedzy. [SP5] 5

6 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 III Miejsko-Gminny Międzygimnazjalny Konkurs Ekologiczny 6 29 kwietnia 2011r. w Gimnazjum nr 2 w Oławie odbył się finał III Miejsko-Gminnego Międzygimnazjalnego Konkursu Ekologicznego, który jest kontynuacją odbywających się co roku konkursów ekologicznych między gimnazjami miejskimi i wiąże się z obchodami Światowego Dnia Ziemi. W tym roku Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło rok 2011 Międzynarodowym Rokiem Lasów, a hasło przewodnie tegorocznych Dni w Polsce brzmi: Las całkiem blisko nas. W Polsce tegoroczny temat obchodów Światowego Dnia Ziemi ma szczególnie mocny wydźwięk. Lasy stanowią prawie 30 % powierzchni naszego kraju, a wszelkie działania związane z ochroną przyrody na ich terenie oraz prowadzoną tam gospodarką leśną mają wpływ na stan środowiska naszego kraju i otaczającej nas przyrody. Lasy, zielone płuca Ziemi, to również ulubione i często odwiedzane przez wielu z nas miejsce wypoczynku i rekreacji. Warto też pamiętać o roli historycznej lasu; to miejsce, które przez tysiąclecia żywiło, odziewało, dostarczało opału i budulca, długo też było fundamentem gospodarki. Tragiczna momentami historia Polski również na lesie odcisnęła swoje piętno. Polskie lasy pełne są pamiątek po pierwszej i drugiej wojnie światowej, a w niektórych z nich znajdziemy do dziś ślady po powstaniach listopadowym i styczniowym. Na terenie 19 Leśnych Kompleksów Promocyjnych prowadzona jest działalność edukacyjna, pokazująca różnorodność warunków siedliskowych, mnogość składu gatunkowego lasu i różnorodność pełnionych przez niego funkcji. W ramach LKP leśnicy promują zrównoważoną gospodarkę leśną, wspierają badania naukowe i prowadzą edukację leśną społeczeństwa. Należy pamiętać, iż ok. 65% gatunków dzikiej fauny i flory to gatunki leśne. Znaczna część obszarów objętych europejską siecią ochrony Natura 2000 to właśnie lasy. Edukacja ekologiczna pomaga przywrócić równowagę pomiędzy przyrodniczym i ludzkim wymiarem istnienia środowiska, umożliwia poznanie wzajemnych powiązań, rozumienie ich złożoności, przypomina, że więź z przyrodą jest niezbędna dla przetrwania świata, dla przetrwania ludzkości oraz uświadamia nam, że choć miliony ludzi zamieszkują Ziemię, to indywidualne działania każdego z nas są równie ważne. Dzisiaj jesteśmy mądrzejsi od wielu minionych pokoleń, wiemy jakie skutki niesie za sobą postępujące przez setki lat wylesianie i nieprzemyślana ingerencja człowieka w środowisko naturalne. Znając negatywne skutki możemy wyciągnąć odpowiednie wnioski, nauczyć się postępować tak, aby jak najwięcej ocalić dla przyszłych pokoleń. W tym roku w Gimnazjum nr 2 nauczyciele biologii, chemii, fizyki i geografii już po raz jedenasty zorganizowali wiosną działania ekologiczne pod nazwą Dni Ekologiczne. W ramach Dni Ekologicznych, trwających w tym roku wyjątkowo długo, bo od marca do maja, przeprowadzono wiele imprez a ich zwieńczeniem był właśnie III Miejsko-Gminny Konkurs Ekologiczny. W konkursie uczestniczyli uczniowie czterech gimnazjów: nr 1, nr 2, nr 3 z Oławy oraz Gimnazjum z Bystrzycy. Pierwszy etap konkursu odbył się w marcu w szkołach macierzystych, w wyniku którego wyłonieni zostali uczniowie do II etapu, który 29 kwietnia 2011r. został przeprowadzony w Gimnazjum nr 2 w Oławie. Zmagania uczniów zakończyły się wyłonieniem najlepszej czwórki. I miejsce zajęli ex aequo Barbara Chrzanowska z Gimnazjum nr 2 oraz Paweł Brusiło z Gimnazjum nr 1, II miejsce Szymon Myrna z Gimnazjum nr 2 oraz III miejsce Anna Kłak z Gimnazjum nr 2. Dzięki sponsorom Urzędowi Miejskiemu w Oławie, Ekologicznemu Związkowi Gospodarowania Odpadami Komunalnymi EKOGOK w Gaci oraz Bankowi Spółdzielczemu w Oławie, którzy od wielu lat wspierają nasz konkurs wszyscy pozostali uczestnicy otrzymali również nagrody w postaci cennych książek o tematyce ekologicznej. Oprawą plastyczną w całości zajęła się koleżanka Dorota Mądrala nauczyciel zajęć artystycznych, która wraz z uczniami przygotowała niezbędne akcesoria. Mamy nadzieję, że nasze zainteresowanie ekologią, ochroną środowiska oraz propagowanie różnych działań o tej tematyce wśród młodzieży przyniesie w przyszłości wymierny skutek. Może kiedyś to do uczestników tego konkursu będą należeć kluczowe dla lasów decyzje. Opracowały: Alicja Mirecka Elżbieta Czerniak

7 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy Wielka Majówka 2011 Tegoroczna majówka minęła pod hasłem wyborów miss, zarówno tej małej najsympatyczniejszej dziewczynki, jak również Miss Oławy, wybieranej w ramach Miss Polonia Pierwszy dzień imprezy był zorganizowany pod kątem najmłodszej publiczności, dla której atrakcje przygotowali klauni Ruphert i Rico, którzy przyjechali do Oławy z programem The Clown Foto: Z. Kordys Circus Show. Żadne dziecko uczestniczące w zabawach i konkursach nie odeszło bez nagrody. Głównym punktem programu 1 Maja były wybory Małej Miss. Od połowy kwietnia można było oddawać swoje głosy na najsympatyczniejszą dziewczynkę za pomocą sms-ów. W ten sposób publiczność wybrała Małą Miss Wiktorię Fuhrmann oraz I wicemiss Natalię Szmaję i II wicemiss Justynę Dzięsław. Wszystkie dziewczynki prezentowały się kilkakrotnie na scenie w strojach firmy Wójcik. Małe Miss występowały także z różnymi programami artystycznymi od recytacji przez taniec, a kończąc na śpiewie. Oprócz kandydatek na Małą Miss, na estradzie mogły się zaprezentować także młode tancerki ze Studia Baletowego działającego w Ośrodku Kultury w Oławie oraz grupy taneczne klubu tańca Athina : grupa Luzik i formacja hip-hopowa Smile. Na zakończenie dnia do wspólnych, rycerskich zmagań zachęcało Bractwo Rycerskie Chorągwi Piastów Śląskich. 2 maja na oławskiej estradzie pojawiły się kandydatki do tytułu Miss Oławy w ramach Miss Polonia 2011, które prezentowały się w kilku odsłonach i układach choreograficznych przygotowywanych wcześniej na zgrupowaniu w Kudowie Zdroju. Dziewczyny występowały w odzieży skórzanej, strojach sportowych i kąpielowych oraz w sukniach wieczorowych. Dodatkową atrakcją dla oławskiej publiczności były występy zespołu tanecznego Exclamation prowadzonego przez Dominikę Bator, tancerzy z ekipy Co jest crew z Wrocławia, w których szeregach występują m.in. uczestnicy programu You can dance, oraz słuchaczy warsztatów wokalnych Studia Piosenki działającego przy Ośrodku Kultury w Oławie, prezentując przeboje muzyki popularnej. Nad całością imprezy czuwał Paweł Gołębski dziennikarz i prezenter radiowo-telewizyjny, przeprowadzając zebraną publiczność przez wszystkie wydarzenia oławskiej majówki. O godz wystąpił z zespołem Norbi a ok. godz zostały ogłoszone wyniki obrad komisji sędziowskiej. Jury w składzie: Franciszek Październik Burmistrz Miasta Oława, Jacek Gałuszka Komendant Policji, Monika Ratkowska współorganizatorka Miss Oławy oraz właścicielka Agencji Artystycznej Maroka, Marek Rostecki Dyrektor Ośrodka Kultury w Oławie, Rozalia Mancewicz Miss Polonia 2011 oraz Arni Van Dorst przedstawiciel Biura Miss Polonia, po naradzie przyznało tytuł Miss Oławy Ewelinie Jędrys. I Wice Miss została Katarzyna Englard, a II Wice Miss - Angelika Zagwojska. Natomiast Miss Publiczności okrzyknięto Monikę Strużyńską. Wszystkie utytułowane kandydatki wezmą udział w wyborach Miss Dolnego Śląska. Po wyborach na scenie pojawiła się Ewa Farna, a następnie bawił ponad tysiąc osób, do późnych godzin nocnych, Dj Adamus. Kamila Bakalarczyk-Kruk 7

8 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 Kłopoty małżeńskie Marii Klementyny Sobieskiej cz. II Aleksandra Skrzypietz 8 W 1720 roku Maria Klementyna była w ciąży. Znosiła ją nieźle, choć zdarzały się chwile pełne niepokoju. Dodajmy, że lekarze nie umieli wskazać prawidłowo terminu porodu. Wreszcie po nazbyt długim oczekiwaniu na świat przyszedł książę Walii Karol Edward. Listy regularnie pisywane przez Marię Klementynę do ojca wskazują, że szybko wracała do sił, nie czuła się źle i nic nie wskazuje na to, by coś jej dolegało. Dziecko także było zdrowe i rozwijało się prawidłowo. Wydaje się Maria Klementyna poświęcała opiece nad synem wiele czasu. Jej obowiązki królowej nie były przecież rozległe i nie pochłaniały całej jej energii. W opracowaniach na temat rzymskiego dworu Stuartów pojawiają się wzmianki, że w 1724 roku po raz pierwszy zdarzyło się Marii Klementynie utracić panowanie nad sobą. Miała nagle i bez porozumienia z mężem opuścić Rzym i schronić się w uzdrowisku w Lukce, pod pretekstem ratowania zdrowia. Tymczasem najprawdopodobniej Maria Klementyna była naprawdę chora. Jesień tego roku spędziła w Albano, a po powrocie do Rzymu też wiele czasu spędzała w łóżku, nie mogąc nawet pisać. Była wówczas w ciąży. W marcu 1725 roku przyszedł na świat drugi syn pary królewskiej - Henryk Benedykt. Wrzesień znowu spędziła Maria Klementyna w Albano. Towarzyszyło jej pewne napięcie ponieważ Jakub Sobieski od jakiegoś czasu obiecywał, że ją odwiedzi. Trudno powiedzieć, czy rzeczywiście miał taki zamiar, czy też łudził córkę obietnicą wizyty. Maria Klementyna oczekiwała go z wielką niecierpliwością, ale w październiku dowiedziała się, że ojca nie zobaczy. Później wróciła do Rzymu. Poważne problemy zaczęły się z końcem 1725 roku. Maria Klementyna opuściła wówczas pałac Muti i schroniła się w klasztorze Św. Cecylii. O swym wyjeździe uprzedziła męża, pisząc list tłumaczący, że nie jest w stanie dłużej tolerować sytuacji w jakiej się znalazła. Jako argumenty podawała przede wszystkim odebranie jej bezpośredniego nadzoru na synami i powierzenie ich wychowania państwu Hay i Jamesowi Murrayowi, których szczerze nie cierpiała. Twierdziła przy tym, że decyzja o przekazaniu opieki na dziećmi podjęta została przez Jakuba arbitralnie i bez porozumienia z nią, a ponadto dawała mu już wcześniej do zrozumienia, że nie tylko uważa towarzystwo tych właśnie ludzi za daleko nieodpowiednie dla samego króla, ale zwłaszcza dla stosunków pomiędzy nią i mężem. Oskarżała ich o zły wpływ na króla, dając do zrozumienia, że mają dużo więcej do powiedzenia i odgrywają u jego boku rolę daleko ważniejszą niż ona sama. Nie ma jednak w zarzutach Marii Klementyny uwag na temat zdrady króla, czego zwykle się tutaj dopatrywano. Domagała się królowa jedynie trwałego i ważnego miejsca jakie pragnęła zdobyć i jakiej jej przysługiwało jako małżonce i władczyni na tym mikroskopijnym dworze. Zwróciła się więc do kardynała Alberoni, wiedząc że Jakub ma do niego zaufanie i oczekując, że on pomoże w ich kłopotach i będzie ją reprezentował. Ponieważ mąż nie odpowiedział na ten list, schroniła się w klasztorze. Małżonkowie zaczęli się porozumiewać przez pośredników. Maria Klementyna czuła się samotna i niezrozumiana. Oburzał ją wpływ Hayów na męża. Nie mogła się też zgodzić, by jej dzieci wychowywali ludzie nieodpowiedni. Jej zdaniem cały dom był oburzony odgrodzeniem jej od dzieci i to on Jakub uczynił całą sprawę publiczną. Wzywała go, by zachował się względem niej zgodnie z jej pozycją i pochodzeniem, pamiętając, że zawsze była posłuszna i traktowała go z szacunkiem. Oburzało ją, iż interesy innych przedkładał ponad nią. Pragnąc pozostać w zgodzie z własnym sumieniem, przysięgała, że niczego nie doradzała jej panna Sheldon - osoba, którą podejrzewano o sianie niezgody między królewskimi małżonkami. W liście do ojca tłumaczyła, że mąż zakazał jej widywania dzieci bez jego osobistego zezwolenia, nie mogła też pozostawać z nimi sama. Ponadto zarzucał jej złe wychowanie jakie odebrała, ale przede wszystkim działanie na szkodę Stuartów w porozumieniu z dworem hanowerskim (sic!). Przepraszała ojca, że z nim tego nie konsultowała swej decyzji. Jedynym powodem, dla którego podjęła tak drastyczne kroki jest pragnienie spotykania dzieci. Długie milczące cierpienie Marii Klementyny przepełniło się, gdy Jakub zabronił jej wstępu do swoich komnat i stało się to na oczach całego dworu. Na zakończenie wyrażała nadzieję, że ojciec zechce sprawiedliwie ocenić sytuację w jakiej się znalazła. Skarżyła się, że mąż chce być panem dzieci i rodziny, a ją poniżyć i ubezwłasnowolnić. Dodawała, że doradcy mają Jakuba III całkowicie pod kontrolą. Poinformowała ojca o rozmowie z kardynałami, którzy stali całkowicie po jej stronie. Ufała im i zdawała się na ich pomoc, obiecywali porozmawiać z królem i wpłynąć na jego sumienie. Nadmieniała również, że pragnie poinformować o zajściach elektora Trewiru, swego wuja i królewicza Konstantego, swego stryja. Zapewne tych dwóch uważała nie tylko za osoby najbliższe, ale także przychylne sobie. Do jednego z listów dołączyła bilecik z informacją, że nie tylko papież, ale całe Święte Kolegium zaaprobowało jej decyzję. Wkrótce napisała także do cesarza, dotąd jej nieprzychylnego, tłumacząc, że u boku jej męża są osoby, które nim całkowicie władają. Nie mogąc tego dłużej znieść schroniła się do klasztoru, w czym towarzyszyło jej miłosierdzie papieża i współczucie całego Rzymu. Jedyne czego pragnęła to, aby przy jej mężu przebywali jego oddani przyjaciele i ludzie najwierniejsi. Z listu bije ogromna godność autorki, ale i lekkość oraz pewna niewymuszoność, a zarazem najgłębsze przekonanie o słuszności jej poglądów. W dalszych listach do ojca Maria Klementyna zapewniała, że musiała odejść, gdyż król przez obecność złych doradców naraża swą duszę i ciało, a ci którzy odsuwają od niego żonę uchodzą za najlepszych przyjaciół. Sprzeciwiając się mężowi drżała równocześnie, że okazuje nieposłuszeństwo ojcu, który najwyraźniej

9 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy stale zachęcał ją do powrotu na łono rodziny. Nalegała, by królewicz Jakub nie przyjmował żadnych propozycji od Stuarta i zapewniała, że papież najlepiej zadba o jej interesy. Podkreślając swą niezależność i odrzucając mediację ojca, przepraszała go i błagała o przebaczenie jako córka. W kolejnych listach kierowanych do ojca wszyscy w Rzymie aprobują jej postępowanie. Dodawała, że stosunki między nią a Stuartem na razie nie uległy całkowitemu zerwaniu i ponoć wolno jej będzie udać się do Albano, by zobaczyć dzieci. Widać wyraźnie, że to właśnie synowie i kontakt z nimi były dla Marii Klementyny ważnym łącznikiem z jej dotychczasowym życiem i celem, dla którego starała się utrzymać kontakt z mężem. Dodajmy, że listy kierowane do ojca były całkowicie logiczne, pełne trzeźwych uwag i spostrzeżeń na temat sytuacji w jakiej się znalazła. Informowała ojca na bieżąco o wszystkich wydarzeniach, które miały miejsce, ale zarazem nalegała, by nie wtrącał się w jej małżeństwo. Zapewne zdawała sobie sprawę, że choć królewicz będzie jej przychylny, jednak gotów byłby pójść na dalekie ustępstwa i dążyć do jej porozumienia z mężem za wszelką cenę. Tymczasem sama Mana Klementyna nie była do ustępstw skłonna. Zgłosiła pod adresem męża wyraźne żądania i oczekiwała ich wypełnienia. Nie tracąc czasu królowa nawiązała kontakt z hiszpańską parą królewską i otrzymała odpowiedź. Filip V i Elżbieta Farnese, wrogo nastawieni do Anglii i cesarza, opiekunowie Stuartów, gotowi byli podjąć się mediacji, ale rozumieli, że jest to kwestia bardzo delikatna. Obiecali porozmawiać z diukiem Ormonde. Zalecali, by Maria Klementyna rozważyła możliwość powrotu do domu. Przestrzegano ją przed pozostaniem w klasztorze i życiem ni wdowy, ni mężatki, na które mogła się nieopatrznie skazać. Przemawiali do najczulszych stron jej duszy - przypominali, że pozostając z dala od rodziny nie może spotykać dzieci. Powrót doradzali jednak dopiero wówczas, gdy zabezpieczy swe interesy i prawa. W początkach stycznia donosiła ojcu, że Hay opublikował manifest Jakuba. Jej zdaniem przyczynił się tym kłopotów swemu panu, ponieważ wszyscy gorąco jej współczuli, a zachowanie jej męża uznano za niegodne, zwłaszcza, że działo się to wszystko wobec tronu papieskiego i w jego pobliżu. Oskarżyła też króla, iż w dzień św. Andrzeja wystąpił mając za jedyne towarzystwo panią Hay, co było wielką nieostrożnością. Równocześnie nie stawiała innych zarzutów, podkreślając, że Jakub nie żywi dla tej kobiety nic ponad wielkie uznanie. Informowała ojca, że papież przesłał jej mężowi list ostrzegający, iż wychowanie Karola Edwarda nie może pozostawać w rękach protestanta. Ponadto polecił całemu Świętemu Kolegium, by stawiło się u niej z wizytą w strojach ceremonialnych. Ojciec święty nakazał również, żeby w razie podróży jej powozowi czy lektyce towarzyszyło dwóch waletów. Pisząc te słowa odwoływała się do największej namiętności swego ojca - honoru i świetności rodu, z którego pochodził Jakub Sobieski przez całe życie był niezwykle czuły na punkcie przysługujących mu tytułów i uprawnień ceremonialnych. Królewicz z niezwykłą skrupulatnością pilnował, by nie uszczuplono tych resztek splendoru. Oto teraz Benedykt XIII polecił uhonorować jego córkę - tytularną królową, zagrożoną unieważnieniem małżeństwa. Ojciec nadal zalecał jej wielką ostrożność i rozwagę w postępowaniu, na co odpowiadała, że nie uczyniła tego nieświadoma poważnych konsekwencji. Jednak dotychczasowe cierpienie skłoniło ją do podjęcia radykalnych kroków. Podawała nowe szczegóły swego upokorzenia. Jakub III nie tylko powierzył dzieci Murrayowi, ale zabronił im spotkań z matką na osobności. Mogła widywać synów tylko w obecności guwernera. Na jej skargi wobec tych restrykcji, małżonek odpowiedział, że nie pozwoli jej na samotne widzenia, ponieważ podejrzewa ją o pozostawanie w zmowie z elektorem hanowerskim i wszystkimi jego wrogami. Na tę potwarz Maria Klementyna odpowiedziała z największą powagą i godnością, w liście do ojca układając to w słowa: Nie mogę zapomnieć, że jestem twoją córką i wnuczką króla Jana. Gdybym nie zareagowała sprzeciwiłabym się pozycji i urodzeniu, będąc złączona z tak wieloma władcami Europy.... Nawiązując do dalszych oskarżeń, jakie usłyszała w domu męża pisała, że zdaniem króla w domu ojca otrzymała zgoła nieodpowiednie wychowanie i wykształcenie. Dodawała też, że od początku swego małżeństwa prowadziła dziennik, w którym zanotowała wszystko co działo się w ich domu. Obiecała wysłać te papiery ojcu, ale błagała jednocześnie, by nigdy nie ujawnił jego zawartości. Niestety dziennik ów, jeżeli rzeczywiście istniał, nie zachował się w papierach po królewiczu Jakubie. Miał się z niego ojciec dowiedzieć o wszystkich przykrościach, jakich Maria Klementyna doznała w domu męża i wielkiej cierpliwości, z jaką znosiła te trudności. Dodawała, że w chwili obecnej Hay tryumfuje, mimo iż wielu ludzi opowiada się po jej stronie. Dostała list od królowej hiszpańskiej pełen współczucia i przyjaźni. Ponoć Ormonde miał przekazać królowi dezaprobatę Filipa V. Bourbon dziwił się temu. jak źle jest traktowana Maria Klementyna w domu męża. Raz jeszcze królowa podkreślała, że małżonek znajduje się w rękach swych wrogów, a dzieci są wychowywane w niechęci do własnej matki. Najbardziej ubolewała nad oskarżeniem jej samej o współpracę z elektorem hanowerskim. Inne zarzuty dotyczące jej osoby mówiły, że jest pozbawioną zdrowego rozsądku kobietą o niskiej duszy. Sądziła, że mąż chce ją całkowicie sobie podporządkować i ujarzmić. Martwiła się, że nigdy jej nie ufał i stale oskarżał o kaprysy, podczas, gdy ona chciała żyć w sposób odpowiedni dla księżniczki z jej pozycją. Raz jeszcze prosiła ojca, by nie mieszał się do tej smutnej sprawy, którą ona oddała w ręce papieża. Przesyłała mu natomiast listy otrzymane od hiszpańskiej pary monarszej. Dodawała, że grożono jej procesem zgodnym z prawem angielskim, które mówi, że żona nie może opuścić domu męża, chyba, że była bita. Maria Klementyna była tego świadoma i nie przejęła się tym. Wierzyła, że papież nie dopuści do takiego procesu, zwłaszcza po otrzymaniu listów z Hiszpanii. (Dokończenie w następnym numerze) 9

10 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 Akademia aktywnych liderów i liderek weź udział! Fundacja Grejpfrut zaprasza do wzięcia udziału w Akademii aktywnych liderów i liderek, dzięki której zdobędziesz umiejętności projektowania i realizowania inicjatyw zaangażowanych w sprawy społeczne oraz publiczne. Projekt składa się z pakietu edukacyjnego oraz działań praktycznych. W ramach pakietu edukacyjnego uzyskasz wsparcie merytoryczne dzięki: 3 warsztatom wyjazdowym ( każdy dwudniowy, na terenie województwa dolnośląskiego), 3 warsztatom stacjonarnym (Oława/Wrocław) oraz 3 konsultacjom indywidualnym. Zajęcia będą poświęcone m.in. zagadnieniom społeczeństwa obywatelskiego, liderowania grupie, planowania i realizowania inicjatyw, budowania wizerunku, projektowania kampanii promującej (wspólne tworzenie programu wydarzeń kampanii, jej profilu graficznego), metodom zarządzania cyklem projektu, Public Relations, dziennikarstwa obywatelskiego, sztuce kreatywnego pisania. Działania praktyczne pozwolą Ci sprawdzić i doskonalić zdobyte umiejętności wraz z innymi uczestnikami zaprojektujesz i przeprowadzisz kampanię aktywizującą społeczność lokalną w sprawach publicznych w 4 miejscowościach powiatu oławskiego. Na każdym etapie działania będą pomocą służyć Ci trenerzy i trenerki z warsztatów oraz osoby specjalizujące się w danych zagadnieniach. Udział w Akademii jest bezpłatny. Organizatorzy zapewniają: wyżywienie, nocleg, materiały dydaktyczne, promocyjne oraz zwrot kosztów podróży. Jeśli jesteś osobą pełnoletnią i chcesz zgłosić swój udział lub uzyskać więcej informacji na temat Akademii aktywnych liderów i liderek zapraszamy na 2 spotkania informacyjno-rekrutacyjnych, które odbędą się w Urzędzie Miejskim w Oławie, pl. Zamkowy 15, w sali nr 20 w dniach: 2 czerwca w godzinach oraz 13 czerwca w godzinach Jeśli masz pytania i wątpliwości zadzwoń pod numer lub do koordynatora projektu tel Swoją kandydaturę możesz zgłosić również za pomocą formularza, który będzie zamieszczony na stronie internetowej orgs.pl oraz śledzić na bieżąco akcję na profilu organizacji Projekt dofinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Serdecznie zapraszamy do działania Zespół Fundacji Grejpfrut Finał olimpiady logistycznej kwietnia w siedzibie Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu odbyła się uroczystość ogłoszenia wyników III Ogólnopolskiej Olimpiady Logistycznej. Weronika Łuczkiewicz z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Oławie zajęła 37. miejsce w finale. Wygrała nie tylko zwolnienie z części pisemnej egzaminu zawodowego, ale także bezpłatny I semestr studiów w Wyższej Szkole Logistyki oraz atrakcyjne nagrody rzeczowe. Weronika jest uczennicą III klasy. Kierunkiem logistyka zainteresowała się już w gimnazjum i z nim wiąże swoją przyszłość. Po za tym interesuje się tańcem i podróżami. Zwycięzcą tegorocznych zmagań został Artur Rona z Zespołu Szkół Budowlanych i Odzieżowych w Tczewie, zdobywając 82,5 pkt. na 100 możliwych. Finaliści III Ogólnopolskiej Olimpiady Logistycznej otrzymali częściowe zwolnienie z czesnego na studiach w WSL, a wysokość tego zwolnienia była uzależniona od miejsca, jakie zdobyli. Wszyscy natomiast zostali zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego oraz otrzymali atrakcyjne nagrody rzeczowe, wśród których znalazły się między innymi: laptopy, konsole Sony PSP, dyski przenośne. Najlepszą Szkołą III Ogólnopolskiej Olimpiady Logistycznej został Zespół Szkół Budowlanych i Odzieżowych w Tczewie. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Oławie jest za to jedyną szkołą z województwa dolnośląskiego, której reprezentantka awansowała do finału olimpiady logistycznej.

11 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy Spotkania z poezją w Oławie W maju, już tradycyjnie, miłośnicy poezji spotykają się w Oławie na finale Dolnośląskiego Konkursu Recytatorskiego. W tym roku zmagania zostały zorganizowane 10 i 11 maja, a skoro w roku 2011, zatem w Roku Miłosza. Na 56 etap wojewódzki Dolnośląskiego Konkursu Recytatorskiego zjechali laureaci etapów rejonowych zorganizowanych w Legnicy, Świdnicy, Kobierzycach oraz Bolesławcu. Konkurs rozpoczęto o godzinie Burmistrz miasta Franciszek Październik przywitał wszystkich zebranych, następnie głos zabrał pan Ireneusz Pętal, dyrektor Gimnazjum nr 2, który podkreślił, że już po raz piąty szkoła zajęła się organizacją tego konkursu. Wszystkich recytatorów i wykonawców poezji śpiewanej oceniało jury w następującym składzie: Bożena Bordnik przewodnicząca, Joanna Dobrzańska, Ewa Siwek, Jacek Gąsior. Konferansjerkami konkursu były uczennice klasy III c z Gimnazjum nr 2 w Oławie. Decyzją jury 10 maja 2011 roku nagrody przyznano: 1. Urszuli Mazij Zespół Szkół w Siedlcu 2. Jakubowi Szczeblewskiemu Miejskie Centrum Kultury w Polanicy Zdroju 3. Darii Krawczyk Młodzieżowy Dom Kultury w Świdnicy 4. Martynie Jasińskiej Zespół Szkół w Siedlcu 5. Martinowi Kurek Młodzieżowy Domu Kultury w Świdnicy 6. Barbarze Piotrowskiej Gim. nr 13 Wrocław. Wyróżnienia otrzymali: 1. Alicja Stelmaszczyk Gim. nr 23 we Wrocławiu 2. Gabriela Klimczak Gim. nr 26 z Wrocławia 3. Monika Myjak Gim. nr 1 w Bielawie 4. Zespół Canzone Gim. Ekologiczne w Bielawie Złote Gody Władysławy i Eugeniuszowa Grębalów W Związek małżeński zawarli 11 VIII 1960 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w Bierutowie i zamieszkali w miejscowości Zbytowa gm. Bierutów. Do Oławy wraz z dwoma synami przeprowadzili się w roku 1972 i mieszkają tu do chwili obecnej. Eugeniusz pochodzi z miejscowości Bieśnik (dawne woj. nowosądeckie), Władysława z miejscowości Charbinowice (dawne woj. kieleckie). Eugeniusz był pracownikiem Jelczańskich Zakładów Samochodowych zatrudnionym na stanowisku spawacz-ślusarz; po przepracowaniu 35 lat odszedł na zasłużoną emeryturę. Jubilaci dochowali się dwóch synów Andrzeja i Arkadiusza, mają też czworo wnucząt. Troje z nich studiuje a najmłodszy kończy gimnazjum. Syn Jubilatów Andrzej jest pracownikiem 5. Aleksandra Łabowska Gim. nr 2 w Oławie. Natomiast 11 maja 2011 roku nagrody otrzymali: 1. Justyna Czudak nagroda specjalna Gim. nr 2 w Górze 2. Dominika Kuręda Gim. w Leśnej 3. Klaudia Ciepłucha Prywatne Gim. Salezjańskie we Wrocławiu 4. Piotr Ławicki Gim. nr 4 w Lubinie 5. Michał Poręba Gim. nr 4 w Lubinie. Wyróżnienia: 1. Barbara Białkowska Gim. w Sobótce 2. Zespół Wordpick Gim. w Jaworzynie Śl. 3. Monika Kluzek Gim. nr 2 w Oławie 4. Karolina Szachniewicz Gim. w Zgorzelcu 5. Klaudia Wolaszek Gim. w Kostomłotach. Organizacją konkursu zajęło się Gimnazjum nr 2 im. Orląt Lwowskich. Dziękujemy bardzo za pomoc finansową Urzędowi Miejskiemu z Oławy, Urzędowi Miejskiemu z Jelcza-Laskowic oraz Bankowi Spółdzielczemu w Oławie. Do zobaczenia za rok, jak zwykle w pięknej i gościnnej Oławie. Elżbieta Marczyńska PKP Intercity we Wrocławiu oraz Prezesem Klubu Honorowych Dawców Krwi PCK przy PKP Wrocław Główny. [A.Grębala] 11

12 12 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011

13 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy 13

14 Serwis Społeczno-Samorządowy Nr 5 [83] Maj 2011 Z archiwum prasowego Gazeta Robotnicza i Słowo Polskie rok 1970 Ze zbiorów Zbigniewa Mazura przekazanych do Biblioteki Miejskiej w Oławie 14

15 Maj 2011 Nr 5 [83] Serwis Społeczno-Samorządowy Fotoktoto Kogo rozpoznajesz na tej fotografii? Poznaj Oławę Gdzie znajduje się ten detal architektoniczny? Rozwiązanie z poprzedniego numeru Klasa 1A SP nr 1 rok Rząd górny od lewej: L. Barski, R. Widepuhl, P. Drobnicki, J. Brzuchacz, T. Sapun, J. Kisieluk, K. Markiewicz, T. Białowąs, W. Chodorowski. Rząd środkowy: E. Urbańczyk, A. Tabaszewski, H. Pasierbski, M. Dąbrowski, G. Waszczuk, K. Wolf, H. Szymkowiak, B. Woźniak, B. Duch, A. Michałków. Rząd dolny: J. Pajdak, U. Mamczura, T. Osowska, H. Krzysztof, T. Fiedeń (wychowawca), B. Kaśków, A. Lechnik, B. Gronczewska, E. Chylińska. Detal znajduje się na budynku przy ul. Wrocławskiej 2. 15

16 Kościół św. Rocha - widok sprzed 1945 r. i dzisiejszy