Ekonomia zdrowia Kontrola kosztow

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ekonomia zdrowia Kontrola kosztow"

Stanisława Witkowska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Ekonomia zdrowia Kontrola kosztow Iga Magda Ekonomia zdrowia SL 1 / 22

2 Plan zajęć kontrola kosztów współpłacenie sposoby płacenia popyt indukowany 2 / 22

3 3 / 22

4 Wzrost wydatków wydatki na ochronę zdrowia rosna z rozwojem gospodarczym, szybciej niż PKB częściowo przekłada to się na lepsze efekty zdrowotne możliwości i oczekiwania? 4 / 22

5 5 / 22

6 System ochrony zdrowia Rodzaje współpłacenia co-insurance (współubezpieczenie): pacjent pokrywa ustalona część kosztu usługi medycznej copayment (współopłacanie): pacjent każdorazowo płaci pewna stała kwotę za usługę deductible (franszyza redukcyjna): pacjent pokrywa całość kosztów aż do pewnego ustalonego limitu, po osiagnięciu którego usługa staje się w danym okresie darmowa 6 / 22

7 System ochrony zdrowia argumenty teoretyczne za: (1) nadmierna konsumpcja usług medycznych - moral hazard Zweifel i in (2009): da się dla każdego pacjenta ustalić taka stopę współpłacenia, że sam wybierze on poziom leczenia, który odpowiada założeniom ubezpieczyciela (2) niesprawiedliwość aktuarialna składki: pacjent nie będzie zainteresowany kontraktem ubezpieczeniowym przewidujacym pełny zwrot kosztów; wyższa składka: koszty administracyjne, brak konkurencji 7 / 22

8 Optymalna konstrukcja współpłacenia zależne od stanu zdrowia konieczne jest uwzględnienie substytucji i komplementarności różnych form leczenie wzrost cen leków może prowadzić do wzrostu hospitalizacji współpłacenie powinno być zindywidualizowane ze względu na cechy osób wpływajace na elastyczność cenowa popytu oraz na dolegliwość leczenia (Zeckhauser, 1970) efektywność terapii oraz korekta niepełnej informacji pacjentów 8 / 22

9 9 / 22

10 W czym rzecz? Jak refundować koszty świadczenia usług zdrowotnych (opłacać świadczeniodawców), biorac pod uwagę minimalizację kosztów i skuteczność kliniczna leczenia? powiazanie finansowania z kosztami wytworzenia sposoby opłacania świadczeniodawców stanowia bodźce finansowe do podejmowania lub zaniechani określonych działań wpływ na dostępność i jakość świadczeń medycznych, wielkość podaży usług zdrowotnych, a także wielkość popytu GD na świadczenia zdrowotne przez możliwość indukowania go przez świadczeniodawców 10 / 22

11 Sposób płacenia prospektywne: z góry ustalona kwota dla danego typu ubezpieczonych retrospektywne: z dołu, zgodnie z faktycznymi wydatkami retrospektywny system płacenia powoduje dużo silniejsze bodźce do wzrostu kosztów oraz jakości w stosunku do systemu prospektywnego 11 / 22

12 Formy wynagradzania lekarzy za usługę - fee for service pensja - salary: pensja kapitacyjna - capitation za dzień pobytu (w szpitalach) - per diem zwrot poniesionych kosztów cost-based reimbursement jednorodne grupy pacjentów (JGP) diagnosis-related groups (DRG) 12 / 22

13 Formy wynagradzania lekarzy Pensja: świadczeniodawcy usług ochrony zdrowia sa zatrudniani w ramach systemu i dostaja stałe comiesięczne wynagrodzenie 13 / 22

14 Formy wynagradzania lekarzy Stawka kapitacyjna: jednolita stawka za każda osobę ubezpieczona (np. zarejestrowana jako pozostajaca pod opieka lekarza POZ) stawka powinna uwzględniać przeciętny koszt leczenia oraz badań, zaś wykorzystana jest na zapewnienie wszystkich świadczeń w ciagu określonego okresu (np. roku) NFZ: należność z tytułu realizacji świadczeń za miesiac stanowi sumę iloczynu liczby świadczeniobiorców objętych opieka w poszczególnych grupach wiekowych i dwunastych części kapitacyjnych stawek rocznych, korygowanych odpowiednimi współczynnikami 14 / 22

15 Formy wynagradzania lekarzy Za usługę: dostawcy usług opłacani sa za każda usługę ochrony zdrowia dostarczona pacjentowi ustalona lista możliwych do sfinansowania świadczeń oraz ich cena 15 / 22

16 Formy wynagradzania lekarzy Za dzień pobytu: Zwykle metoda stosowana w szpitalach. Obejmuje stała stawkę za dzień pobytu pacjenta albo stawkę malejac a (zakładajac, że największe koszty ponosi się na poczatku leczenia) Określone procedury (np. kosztowne operacje) moga być finansowane oddzielnie 16 / 22

17 Formy wynagradzania lekarzy JGP: Odpowiednik fee-for-service dla leczenia całej zdiagnozowanej choroby, wykorzystywany najczęściej w leczeniu szpitalnym Porównywalne międzynarodowe Klasyfikacje chorób i procedur medycznych ICD-9 i ICD-10 Pierwszy system HCFA-DRG z lat uwzględniał 470 grup, rozróżniajacych: grupy kliniczne (rozpoznanie i procedura), dane demograficzne (wiek, płeć), zużycie zasobów (koszty, czas pobytu). 17 / 22

18 Formy wynagradzania lekarzy JGP: Odpowiednik fee-for-service dla leczenia całej zdiagnozowanej choroby, wykorzystywany najczęściej w leczeniu szpitalnym Porównywalne międzynarodowe Klasyfikacje chorób i procedur medycznych ICD-9 i ICD-10 Pierwszy system HCFA-DRG z lat uwzględniał 470 grup, rozróżniajacych: grupy kliniczne (rozpoznanie i procedura), dane demograficzne (wiek, płeć), zużycie zasobów (koszty, czas pobytu). rozwinięcia o wtórne rozpoznania dotyczace powikłań i chorób współistniejacych, grupowania częstość występowania poszczególnych przypadków oraz ryzyko zgonu 17 / 22

19 18 / 22

20 Definicja Popyt wywołany przez lekarzy zachodzi wówczas, gdy lekarz wpływa na popyt pacjenta na opiekę medyczna niezgodnie z własna interpretacja najlepszego interesu pacjenta, McGuire a (2000) 19 / 22

21 Empiria wzrost liczby lekarzy prowadzi do wzrostu cen oferowanych usług (Feldstein,1970, Fuchs, 1978) spadek cen prowadzi do wzrostu podaży (Rice, 1983) ekonometryczne metody używane do badania kreacji popytu wykazuja jego występowanie nawet wtedy, gdy oczywistym jest, że nie występuje, np. w przypadku reakcji liczby porodów na zmiany liczby lekarzy (Dranove i Wehner (1994)) jednak, pomimo licznych prac majacych zdyskredytować ta hipotezę, wydaje się ona skutecznie opierać falsyfikacji (Dranove i Wehner (1994)) 20 / 22

22 Etyka jeśli lekarz jest idealnym agentem, czyli maksymalizuje użyteczność pacjenta przy danym ograniczeniu budżetowym, wtedy najefektywniejsze będzie ograniczanie popytu w celu kontroli kosztów jeśli lekarz jest tylko i wyłacznie wierny standardom etycznym i maksymalizuje zdrowie pacjenta, wtedy cena leczenia nie powinna mieć znaczenia i żadne polityki kontroli kosztów nie maja racji bytu wzrost wydatków zdrowotnych w USA - gdzie dominowała raczej kontrola popytu, w stosunku do krajów europejskich - z przeważajac a kontrola podaży, wydaje się sugerować, że lekarze silnie podlegaja bodźcom ekonomicznym dodatkowe badania jako zabezpieczenie przed ryzkiem 21 / 22

23 Podsumowanie wydatki rosna szybciej niż produkt - konieczność kontroli kosztów różnice w wydatkach między krajami OECD znajduja słabe odzwierciedlenie w oczekiwanej długości życia rozdzielnie pacjenta, płatnika i lekarza - pokusa nadużycia, popyt indukowany - kontrola zjawisk wybór publiczny - koszyk świadczeń, budżetowanie konkretnych usług, jaka granica? czy postęp technologiczny zawsze jest optymalny? 22 / 22

Podobne dokumenty

Popyt i podaż w ochronie zdrowia. Ewelina Nojszewska (SGH, NFZ)

Popyt i podaż w ochronie zdrowia Ewelina Nojszewska (SGH, NFZ) Ochrona zdrowia i ekonomia (zdrowia): -Analiza ekonomiczna w ochronie zdrowia -Ocena ekonomiczna w ochronie zdrowia Ochrona zdrowia i gospodarka