(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) T3 (51) Int. Cl. B60K17/04 B60K7/00 ( ) ( ) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Europejski Biuletyn Patentowy 2007/46 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Urządzenie napędowe (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2006/11 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 02/2008 (73) Uprawniony z patentu: Holmer Maschinenbau GmbH, Eggmühl, DE PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Hirthammer Otto, Regenstauf, DE (74) Pełnomocnik: Jan Wierzchoń &Partnerzy Biuro Patentów i Znaków Towarowych rzecz. pat. Górczak Jolanta Warszawa skr. pocz. 709 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 8409/07/JG Urządzenie napędowe [0001] Wynalazek odnosi się do systemu lub urządzenia napędowego zgodnie z nadrzędnym pojęciem zastrzeżenia patentowego 1. [0002] Urządzenia napędowe dla pojazdów żniwnych, np. pojazdów służących do wyorywania ziemniaków, buraków cukrowych lub tym podobnych roślin korzeniowych są znane szczególnie w formie napędów hydraulicznych, przy tym zwłaszcza w takiej formie, że napędzanym osiom pojazdu przyporządkowywany jest każdorazowo przynajmniej jeden silnik hydrauliczny, a silniki te zasilane są poprzez sterowalną lub nastawną pompę hydrauliczną, która napędzana jest silnikiem spalinowym. [0003] Znana jest jednostka napędowa dla pojazdów o dwóch osiach, zasilanych poprzez wały zdawcze (GB ). System napędowy obejmuje m.in. jeden wał wejściowy, który połączony jest z mechanizmem różnicowym, posiadającym dwa wały zdawcze, które z kolei połączone są napędowo poprzez przekładnię planetarną z dwoma kołami pojazdu. [0004] Dalej znana jest oś napędowa dla pojazdów napędzanych elektromotorycznie (WO 03/064198), w których dwa oddzielnie pracujące, ale sterowane poprzez wspólny układ sterowniczy, elektryczne silniki asynchroniczne połączone są swoimi wałami poprzez przekładnię planetarną z napędzanym wałem napędowym. [0005] Urządzenie napędowe o cechach według niezależnego zastrzeżenia patentowego 1 jest znane z US-A

3 - 2 - [0006] Celem wynalazku jest przedstawienie urządzenia napędowego, które nadawałoby się szczególnie do pojazdów żniwnych, i z którym w trakcie robót możliwe by było mechaniczne, napędowe połączenie rozmaitych mechanizmów napędowych przy różnicowym wyrównaniu ruchów obrotowych poszczególnych mechanizmów. [0007] Dla rozwiązania tego zadania zostało opracowane urządzenie napędowe zgodnie z zastrzeżeniem patentowym 1. [0008] W stanie eksploatacji podczas normalnych działań roboczych, tzn. podczas jazdy lub pracy w terenie uzyskuje się poprzez urządzenie według wynalazku wyrównanie ruchów obrotowych mechanizmów napędowych osi pojazdu. Poprzez to unika się sytuacji, gdzie wskutek ciężaru pojazdu lub z cofaniem się sprężonego powietrza w kołach lub spłaszczaniem ogumienia zmienia się efektywna średnica kół, co prowadzi do wewnętrznych napięć i przeciążeń w urządzeniu napędowym. Zaletę tę docenić można szczególnie wtedy, gdy mechanizmy napędowe jednej osi pojazdu, np. przedniej osi pojazdu wyposażone są w koła o ogumieniu ze sprężonym powietrzem, a mechanizmy napędowe innej osi pojazdu, np. tylnej osi pojazdu stanowią mechanizmy taśmowe lub gumowe. Pod pojęciem mechanizmów napędowych w sensie wynalazku należy rozumieć m.in. koła pojazdu lub układ kołowy, ale również łańcuchowe bądź taśmowe mechanizmy napędowe. [0009] Dalsze wersje wynalazku są przedmiotem zastrzeżeń zależnych. Wynalazek w przykładzie wykonania zostanie następnie objaśniony bliżej na podstawie figur. Pokazują one: Fig. 1 w uproszczonym przedstawieniu i rzucie poziomym głównym: wynalazcze urządzenie napędowe z przednim i tylnym mechanizmem jezdnym pojazdu, w szczególności samojezdnego, rolniczego pojazdu roboczego lub żniwnego (np. pojazd do wyorywania buraków cukrowych, ziemniaków i tym podobnych roślin korzeniowych);

4 - 3 - Fig. 2 w uproszczonym schematycznym przedstawieniu układ przekładniowy urządzenia napędowego figury 1; Fig. 3 w uproszczonym przedstawieniu dalszą możliwą formę wykonania układu przekładniowego urządzenia napędowego zgodnie z wynalazkiem. [0010] Na figurze 1 określone ogólnie cyfrą 1 urządzenie napędowe jest częścią pojazdu rolniczego, przykładowo rolniczego pojazdu roboczego lub żniwnego do wyorywania roślin korzeniowych, jak np. ziemniaków, buraków cukrowych, itp. Urządzenie napędowe 1 składa się z przedniej osi pojazdu 2.1 z dwoma kołami 3, które są np. sterowalne i napędzane poprzez każdorazowo jeden wał ze wspólnego dla obu kół mechanizmu różnicowego 5 z blokadą mechanizmu różnicowego. Tylną oś pojazdu 2.2 stanowią dwa taśmowe mechanizmy napędowe 6, które napędzane są wówczas poprzez wał przegubowy 7, umiejscowionego między dwoma wałami przegubowymi 7 układu przekładniowego 8. [0011] Przy przedstawionej formie wykonania obydwa taśmowe mechanizmy napędowe 6 umocowane są każdorazowo na wspornikach 9, które ze swoim rozciągnięciem wzdłużnym ułożone są względem siebie podobnie do osi i przy jeździe pojazdu na wprost zorientowane są względem wzdłużnej osi pojazdu horyzontalnie i pionowo. Obydwa wsporniki 9 są przy tym trzymane lub łączone za pomocą kołnierzy przez obejmującą układ przekładni 8 obudowę 10. [0012] Dodatkowo do obydwu, stworzonych z każdorazowo jednego wału 11 wyjść, z którymi połączony jest układ przekładniowy 8 każdorazowo jednym wałem przegubowym 7, układ przekładniowy posiada jeszcze dalsze utworzone przez wał 12 wyjście, połączone napędowo z mechanizmem różnicowym poprzez zespół sprzęgła 13 i rozciągający się w kierunku wzdłużnej osi pojazdu wał Cardana 14. [0013] Układ przekładniowy 8 posiada w dalszej części dwa wejścia

5 - 4 - utworzone od wału 15. Każde z tych wejść jest połączone z nastawnym zespołem napędowym 16 lub 17. [0014] Rozmieszczenie zostało tu tak dobrane, że obydwa wały 11 są podobnie do osi wzajemnie skonfigurowane, mianowicie przy jeździe na wprost pojazdu ze swoimi osiami ustawionymi w położeniu horyzontalnym, lub blisko tego położenia i pionowo we wzdłużnym kierunku pojazdu wyprowadzone są z odwróconych względem siebie stron z obudowy 10. Wał 12 i połączony z nim napędowo i przykładowo przytwierdzony kołnierzowo do obudowy 10 układu przekładniowego 8 zespół sprzęgła 13 jest również ze swoją osią skierowany horyzontalnie i przewidziany przy jednej z osi przednich 2.1 zwróconej stronie obudowy 10. Obydwa napędy 16 i 17 lub połączone z tymi napędami wały wejściowe 15 znajdują się na odwróconej do osi przedniej 2.1 tylnej strony obudowy 10. [0015] Zespół sprzęgła 13 został na przedstawionej formie realizacji tak opracowany, że wykazuje on dwa tryby działania, mianowicie pierwszy tryb, w którym poprzez zespół sprzęgła 13 istnieje połączenie napędowe między wałem zdawczym 12 a wałem Cardana 14, oraz drugi tryb działania, w którym połączenie napędowe jest przerwane i jednocześnie wał 12 jest zablokowany na obroty. [0016] Układ przekładniowy składa się w istotnej mierze z dwóch przekładni planetarnych 18 i 19, które przy przedstawionej formie realizacji opracowane są identycznie i składają się każdorazowo z zewnętrznego koła o uzębieniu wewnętrznym 20, z wewnętrznego koła centralnego 21 oraz wielu działających między kołem 20 a kołem 21 kół planetarnych 22 umieszczonych we wsporniku, wolno obracających się, mianowicie dookoła osi, równolegle do osi danej przekładni planetarnej 18 lub 19, równolegle do osi przynależnego koła o uzębieniu wewnętrznym 20 i koła centralnego 21. Przy przedstawionej formie realizacji każde koło o uzębieniu wewnętrznym 20 jest bezpośrednio połączone z osią przekładni planetarnej

6 lub 19 skonfigurowanego wału. [0017] Obydwa koła centralne 21 połączone są napędowo ze sobą a także z wałem zdawczym 12. W tym celu obydwa koła centralne zostaną umieszczone na wspólnym wale 24, który poprzez napęd stworzony z dwóch kół zębatych stożkowych połączony jest stale napędowo z wałem 12. Obydwa wsporniki 23 są połączone poprzez napęd kół zębatych stożkowych z jednym z wałów 15, a za tym również napędowo z zespołem napędowym 16 lub 17. [0018] Układ przekładniowy 8 wykazuje dalej dwa sprzęgła 27, które przy przedstawionej formie realizacji opracowane zostały jako sprzęgła wielopłytkowe, mianowicie w ten sposób, że przy aktywizacji tych sprzęgieł istnieje sztywne połączenie między wspornikiem 23 a wałem wewnętrznym 24. [0019] Poprzez obydwie przekładnie planetarne większa część momentu obrotowego wytworzonego przez obydwa zespoły napędowe 16 i 17 przenoszona jest na wały zdawcze 11, a mniejsza część poprzez wał wewnętrzny - 24 na wał zdawczy 12. Przy przedstawionej formie realizacji obydwie przekładnie planetarne 18 i 19 są tak wstępnie rozplanowane, że przykładowo około 60% każdorazowego momentu obrotowego przenoszone jest na wały 11, a 40% momentu obrotowego na wał 24. [0020] Liczbą 28 oznaczone zostały hamulce utworzone ze sprzęgła wielopłytkowego na osi przedniej, a liczbą 29 odpowiednie hamulce na wale. [0021] Z jednostką napędową 1 możliwe są najróżniejsze tryby robocze. W normalnym trybie pracy, tzn. podczas jazdy pojazdu po polu, np. przy wyorywaniu roślin korzeniowych, urządzenie napędowe działa jako napęd na wszystkie koła z działaniem mechanizmu różnicowego i wyrównawczego w odniesieniu do ruchu obrotowego mechanizmów napędowych (koła 3 i taśmowe mechanizmy napędowe 6), w ten sposób, że m.in. na-

7 - 6 - pięcia w urządzeniu napędowym, które mogą powstawać np. poprzez zmiany efektownej średnicy kół 3, przy spłaszczonym ogumieniu pojazdu, są skutecznie eliminowane. [0022] Dla tego normalnego trybu roboczego wał zdawczy 12 jest połączony napędowo poprzez zespół sprzęgła 13 i wał Cardana 14 z osią przednią lub z tamtejszym mechanizmem różnicowym 5. Obydwa sprzęgła 27 nie są aktywowane i napęd pojazdu odbywa się poprzez obydwa zespoły napędowe 16 i 17, każdy utworzony z silnika hydraulicznego, eksploatowane przez nastawną pompę hydrauliczną, która napędzana jest silnikiem spalinowym. Hamowanie pojazdu odbywa się w razie potrzeby poprzez hamulce 28 oraz hamulce 29 i odpowiednie uruchamianie sprzęgieł 27. Jeśli np. podczas prac na polu potrzebna jest blokada działania mechanizmu różnicowego, ponieważ pojazd w istocie wstaje i jedzie tylko na kole 3 przedniej osi pojazdu i taśmowego mechanizmu napędowego 6, przykładowo na leżącym po skosie do tego koła 3 taśmowym mechanizmie napędowym, następuje blokada mechanizmu różnicowego 5 oraz blokada mechanizmu różnicowego układu przekładniowego 8, mianowicie przez to, że uruchamiane są sprzęgła 27, tak, że wtedy poprzez zablokowanie przekładni planetarnej 18 i 19 powstaje sztywne połączenie napędowe między obydwoma zespołami napędowymi 16 i 17 i wału wewnętrznego 24 oraz także przez nieobiegające już wokół koła centralnego koła planetowe 22 z kołami o uzębieniu wewnętrznym 20, a z tym również z każdym wałem zdawczym. [0023] Urządzenie napędowe 1 łącznie z zespołami 16 i 17 zostały tak wstępnie rozplanowane, że przenoszony do kół 13 przedniej osi pojazdu i do taśmowych mechanizmów napędowych 6 tylnej osi pojazdu moment obrotowy oraz prędkość w normalnym trybie roboczym urządzenia napędowego 1 są optymalnie dopasowane do wymagań podczas jazdy lub pracy na polu. Aby umożliwić większą prędkość podczas jazdy na dro-

8 - 7 - gach publicznych i ulicach można ustawić w urządzeniu napędowym inny tryb roboczy, przy którym poprzez zespół sprzęgła 13 zostaje rozłączone połączenie napędowe z przednią osią pojazdu 2.1 i równocześnie blokowany jest wał zdawczy 12, a z nim także wał wewnętrzny 24 oraz koła centralne 21. Poprzez napędzane dwoma zespołami 16 i 17 wsporniki 23 i poprzez toczące się przez koła centralne 21 i współdziałające z kołem o uzębieniu wewnętrznym 20 kołami planetowymi 22, wtedy przy jednakowej prędkości obrotowej zespołów 16 i 17 każdy wał zdawczy 11 będzie napędzany w stosunku do normalnego trybu roboczego większą prędkością. Przy tym każdy zespół 16 i 17 działa każdorazowo tylko na jeden wał zdawczy 11, tak że poprzez sterowanie zespołów napędowych możliwy jest różny napęd taśmowych mechanizmów napędowych 6, tzn. różna prędkość dla tych taśmowych mechanizmów napędowych 6, a zatem, przynajmniej wspomaganie kierowania pojazdem. [0024] Hamowanie tylnej osi pojazdu odbywa się w tym trybie pracy przykładowo poprzez odpowiednie uruchamianie sprzęgieł 27. [0025] Figura 3 pokazuje w uproszczonym przedstawieniu układ przekładniowy 8a, który różni się w istocie od układu przekładniowego 8 tym, że obydwie przekładnie planetowe 18 i 19 lub ich wspólna oś, a zatem również oś wału wewnętrznego, skierowane są w kierunku wzdłużnej osi pojazdu. Obydwa zespoły napędowe 16 i 17 są każdorazowo połączone napędowo poprzez napęd kół zębatych 30 ze wspornikiem odnośnej przekładni planetarnej. Dla połączenia napędowego pomiędzy kołem o uzębieniu wewnętrznym 20 a odnośnym wałem zdawczym 11 przewidziany jest napęd kół zębatych stożkowych 31. Wał 24, na którym przewidziane są obydwa koła centralne 21 przekładni planetarnej 18 i 19, stanowi w tej formie realizacji równocześnie połączony napędowo z zespołem sprzęgła wał zdawczy, w ten sposób wał 12 odpada. Obydwa wały zdawcze 11, które z kolei swoimi osiami skierowane są pionowo do wzdłużnej

9 - 8 - osi pojazdu, wykazują w tej formie realizacji w kierunku wzdłużnym pojazdu wzajemne przesunięcie, które potem poprzez odpowiednie wykształcenie taśmowych mechanizmów napędowych 6 lub w inny sposób zostanie wyrównane. [0026] Zaleta urządzenia napędowego 1 i 1a polega generalnie na tym, że takie elementy funkcyjne urządzenia napędowego, które wykazują większą objętość budowy, mianowicie m.in. mechanizm różnicowy 5 i układ przekładniowy 8 lub 8a znajdują się w obszarze przedniej lub tylnej osi pojazdu, pomiędzy tamtejszymi mechanizmami napędowymi (koła 3 lub taśmowe mechanizmy napędowe 6), leżąca pomiędzy nimi część pojazdu wzgl. ramy pojazdu jest zasadniczo wolna od elementów urządzenia napędowego i jest tam wystarczająco wolnego miejsca, co pozwala na umieszczenie dalszych elementów funkcyjnych pojazdu, np. w pojeździe żniwnym pozostaje miejsce na umieszczenie przenośników, sit taśmowych, itp. [0027] Dalsze zasadnicze zalety urządzeń napędowych 1 i 1a polegają na tym, że dostępne są różne tryby robocze, ale również na tym, że przy wspólnym mechanicznym napędzie dla mechanizmów napędowych przedniej i tylnej osi pojazdu, w przypadku normalnego trybu dla jazdy oraz pracy w polu, następuje wyrównanie wewnątrz systemu napędowego i możliwe przy tym są w szczególności kombinacje zróżnicowanych mechanizmów jezdnych, bez zagrożenia, że w urządzeniu napędowym dojdzie do napięć lub podwyższonych przeciążeń. [0028] Zwłaszcza urządzenie napędowe 1 posiada walor bardzo wąskiej budowy w kierunku poprzecznym do osi pojazdu. [0029] Niezależnie od danego ukształtowania układ przekładniowy 8 lub 8a, lub ich obudowa 10, może być równocześnie ukształtowany jako sterowalny wspornik osiowy, mianowicie w takiej formie, że w celu kierowania obudowa 10 utrzymywana jest wokół pionowej osi, obracając się na

10 - 9 - wieńcu obrotowym, umieszczonym na ramie pojazdu. [0030] Wynalazek został opisany powyżej na przykładach realizacji. Jest w pełni zrozumiałe, że możliwe są liczne zmiany i przeobrażenia, które nie wpłyną na zaniknięcie leżącego u podstaw wynalazku pomysłu wynalazczego. [0031] Podczas, gdy w opisanych przykładach realizacji koło o uzębieniu wewnętrznym 20 każdorazowo tworzy z wałem zdawczym 11 wyjście przekładni planetarnej 18 i 19, jest m.in. także możliwe, przypisać tę funkcję kołom centralnym 21 i połączyć je z wałami zdawczymi 11, a koła o uzębieniu wewnętrznym połączyć odpowiednio ze wspólnym wałem 24, przy czym, w każdym bądź razie wyniknie inne rozłożenie momentów obrotowych na wały 11 i 24. Lista oznaczeń liczbowych [0032] 1, 1a Urządzenie napędowe 2.1 przednia oś pojazdu 2.2 tylna oś pojazdu 3 koło 4 wał napędowy 5 układ różnicowy 6 taśmowy mechanizm napędowy 7 wał przegubowy 8, 8a układ przekładniowy 9 wspornik taśmowego mechanizmu napędowego 6 10 obudowa układu przekładniowego 8 lub 8a 11, 12 wał zdawczy 13 zespół sprzęgła 14 wał Cardana 15 wał wejściowy

11 , 17 zespół napędowy lub silnik 18, 19 przekładnia planetarna 20 koło o uzębieniu wewnętrznym 21 koło centralne 22 koło obiegowe 23 wspornik koła obiegowego 24 wał wewnątrzprzekładniowy 25, 26 napęd złożony z kół zębatych stożkowych 27 sprzęgło 28, 29 hamulec 30 napęd z kół zębatych 31 napęd złożony z kół zębatych stożkowych Jolanta Górczak Rzecznik patentowy

12 Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie napędowe dla pojazdu, zwłaszcza pojazdu żniwnego, o co najmniej dwóch wałach zdawczych (11, 12) w układzie przekładniowym (8,8a), napędzającym osie pojazdu, przy czym układ przekładniowy (8, 8a) posiada co najmniej dwa wały wejściowe (15), z których każdy jest połączony z nastawnym zespołem napędowym (16, 17), przy czym układ przekładniowy (8, 8a) posiada dla każdego zespołu napędowego (16, 17) przynajmniej jedną przekładnię planetarną (18, 19) o trzech elementach przekładni planetarnej, składających się co najmniej z jednego koła o uzębieniu wewnętrznym (20), jednego koła centralnego(21) i jednego wspornika (23) koła obiegowego z co najmniej jednym kołem obiegowym (22); przy czym pierwszy z elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) każdej przekładni planetarnej (18, 19) jest połączony z jednym wałem wejściowym (15), przy czym drugi z elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) każdej przekładni planetarnej (18, 19) jest każdorazowo połączony z jednym wałem zdawczym (11) do napędzania mechanizmu napędowego (6) osi pojazdu (2.2), znamienny tym, że trzeci z elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) każdej przekładni planetarnej (18, 19) jest połączony z kolejnym wspólnym wałem zdawczym (12, 24) w celu napędu mechanizmu napędowego kolejnej osi pojazdu (2.1). 2. Urządzenie napędowe według zastrz. 1, znamienne tym, że zespoły napędowe (16, 17) są sterowalne niezależnie od siebie.

13 Urządzenie napędowe według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że pierwszy element przekładni planetarnej jest wspornikiem (23) koła obiegowego, drugi element jest kołem o uzębieniu wewnętrznym (20), a trzeci element przekładni planetarnej jest kołem centralnym (21) odpowiedniej przekładni planetarnej (18, 19), lub że pierwszy element przekładni planetarnej jest wspornikiem (23) koła obiegowego, drugi element przekładni planetarnej jest kołem centralnym (21), a trzeci element przekładni planetarnej jest kołem o uzębieniu wewnętrznym (20) odpowiedniej przekładni planetarnej (18, 19). 4. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że w mechanicznym przewodzie napędowym pomiędzy dalszym wałem wyjściowym (12, 24) a dalszą osią pojazdu (2.1) przewidziany jest zespół sprzęgła (13), poprzez który w pierwszym trybie roboczym istnieje połączenie napędowe pomiędzy układem przekładniowym (8, 8a) a dalszą osią pojazdu (2.1), i który w drugim trybie roboczym przerywa to połączenie napędowe i równocześnie blokuje obroty wału zdawczego (12, 24), połączonego napędowo z zespołem sprzęgła (3). 5. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że drugi element spośród elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) każdej przekładni planetarnej (18, 19) przewidziany jest na jednym z pierwszych wałów zdawczych (11), i/lub że drugi z elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) każdej przekładni planetarnej (18, 19) połączony jest wówczas poprzez układ kół zębatych (31) z jednym z pierwszych wałów zdawczych (11). 6. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że trzeci element spośród elementów przekładni planetarnej (20, 21, 23) przekładni planetarnej (18, 19) przewidziany jest na wspólnym wale (24) układu przekładniowego (8, 8a), zaś wspólny wał

14 (24) stanowi dalszy wał zdawczy lub jest połączony poprzez połączenie kół zębatych (25) z drugim wałem zdawczym (12). 7. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że nastawne środki (27) do blokowania funkcji przekładni planetarnej (18, 19) lub do blokowania ruchu obrotowego przynajmniej jednego elementu przekładni planetarnej w przekładni planetarnej (18, 19), gdzie środki nastawne (27) do blokowania przekładni planetarnej (18, 19) składają się wówczas przykładowo z minimum jednego sterowalnego sprzęgła (27), które działa pomiędzy wspornikiem (23) koła obiegowego a kołem centralnym (21) i/lub kołem o uzębieniu wewnętrznym (20). 8. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że osie pierwszych wałów zdawczych (11) i osie przekładni planetarnej (18, 19) ułożone są współosiowo, przy czym przekładnia planetarna (18, 19) swoimi osiami skierowana jest przykładowo pionowo do osi wzdłużnej pojazdu. 9. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że osie przekładni planetarnej (18, 19) skierowane są równolegle do osi wzdłużnej pojazdu. 10. Urządzenie napędowe według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienne tym, że pierwsze wały zdawcze (11) ze swoimi osiami względem siebie relatywnie promieniście, ułożone są przykładowo we wzdłużnym kierunku pojazdu. Jolanta Górczak Rzecznik patentowy

15 Jolanta Górczak Rzecznik patentowy

16 Jolanta Górczak Rzecznik patentowy

17 Jolanta Górczak Rzecznik patentowy