SZKOLENIE OKRESOWE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Transkrypt

1 SZKOLENIE OKRESOWE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz. U r. Nr 21 poz. 94) Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, Rozporządzenia Ministrów poszczególnych resortów, Zarządzenia, wytyczne, regulaminy pracy, Instrukcje ogólne, instrukcje stanowiskowe.

2 PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

3 Pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności: utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników, przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.

4 Pracodawca jest zobowiązany skierować pracownika na badania lekarskie (wstępne, okresowe i kontrolne). Każdy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

5 Wszystkie badania są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy. W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy. Pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenosi do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

6 Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Pracodawca zapewnia posiłki pracownikom wykonującym prace związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej znaczny efektywny wydatek energetyczny organizmu. (ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Dz.U ) Pracodawca zapewnia napoje między innymi pracownikom zatrudnionym: - przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10 C lub powyżej 25 C, - przy pracach związanych z dużym wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej znaczny efektywny wydatek energetyczny organizmu, - na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 C.

7 Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej Pracodawca jest obowiązany zapewnić środki do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

8 Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy. Pracownicy przechodzą następujące szkolenia: instruktaż ogólny, instruktaż stanowiskowy, szkolenie okresowe, Szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy

9 WAŻNE: Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez wymaganego szkolenia BHP tj. w dniu rozpoczęcia pracy instruktażu ogólnego BHP w wymiarze minimum 3 godzin i instruktażu stanowiskowego BHP w wymiarze jednej dniówki roboczej.

10 Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach: - jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, - ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

11 Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

12 Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym. Powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów, o których mowa w tym punkcie jest niedopuszczalne. Zgodnie z przeznaczeniem, środki ochrony indywidualnej dzieli się na: odzież ochronną, środki ochrony kończyn dolnych, środki ochrony kończyn górnych, sprzęt ochrony głowy, sprzęt ochrony twarzy i oczu, sprzęt ochrony słuchu, sprzęt ochrony układu oddechowego, sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, środki izolujące cały organizm.

13 półmaska półmaska z pochłaniaczem półmaska air - ace półmaska z pochłaniaczem 13

14 Gogle przeciwodpryskowe Gogle spawacza promieniowanie ultrafioletowe

15 W świetle W ciemności budowlany fluoroscencyjny górniczy

16 EN407- Rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi

17 EN Rękawice elektroizolacyjne dielektryczne 17

18 EN-388 zagrożenia mechaniczne KCL-Stichstop

19 EN-388 zagrożenia mechaniczne TAG-TRIX, TAG-MEX

20 Hałas duży Hałas mały radiokomunikacyjne Hałas bardzo duży

21 półbuty budowlane sandały spawacza trzewiki budowlane kwasoodporne

22 Ubrania chemoodporne

23 antyelektrostatyczne spawacza kwasoodporne niepalne jednorazowe

24 szelki uprząż szelki biodrowe Pas biodrowy

25

26

27 WYPADKI PRZY PRACY Za wypadek przy pracy uważa się: nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą i w której pracownik poniósł śmierć lub doznał uszczerbku na zdrowiu. Rodzaje wypadków przy pracy: wypadek śmiertelny wypadek ciężki - oznacza wypadek, w którego wyniku nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, wypadek zbiorowy oznacza wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby. Rodzaje wypadków przy pracy: (wypadki w pracy; traktowane na równi; w drodze do i z pracy)

28 Częstotliwość występowania urazów według części ciała 0,8% 3,6% 12,2% 4,2% obrażenia wewnętrzne kark/plecy twarz/głowa/szyja 4 klatka piersiowa 5 stopa/kostka 6 urazy rozległe 45% 4,2% 11,3% 0,5% 18,1% kończyny dolne kończyny górne dłoń

29 W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany: podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku, zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.

30 OGÓLNE PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY pomieszczenie stałej pracy - rozumie się przez to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny pomieszczenie czasowej pracy - rozumie się przez to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin, ryzyko zawodowe - rozumie się przez to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy,

31 Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach. Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.).

32 Wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż: 1) 3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, 2) 3,3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia. Wysokość może być zmniejszona do 2,5 m w świetle: a) jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia lub b) w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym i spełniajacym inne warunki Wysokość może być zmniejszona do 2,2 m w świetle w szczególnych przypadkach (dyżurce, kantorze, kiosku )

33 Wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie może być mniejsza niż: 1) 2,2 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, 2) 2,5 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia. Pomiędzy pomieszczeniami nie należy wykonywać progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich zastosowania. W takich przypadkach należy je oznaczyć w sposób widoczny

34 W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14 C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 C (291 K).

35 Pracą na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta: 1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, 2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. Przy pracach prowadzonych na powierzchniach o wysokości powyżej 1 m powinny być zainstalowane balustrady spełniające odpowiednie wymagania lub inne środki zapobiegające upadkowi.

36 CZYNNIKI NIEBEZPIECZNE, SZKODLIWE, UCIĄŻLIWE W ŚRODOWISKU PRACY Podział czynników niebezpiecznych, szkodliwych, uciążliwych: 1. czynniki niebezpieczne urazowe, działają na człowieka w sposób nagły, są to: el. ruchome, luźne, wystające, ostre, związki chemiczne itp. np.: (obracające się wały, sprzęgła, koła zębate, koła cierne, walce zgniatające, łańcuchy, ślimaki, koła, pasy klinowe, obracające się narzędzia tnące, podajniki

37 2. Czynniki szkodliwe i uciążliwe, które działają przez okres dłuższy - mogą spowodować obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej: czynniki fizyczne: hałas, wibracja, mikroklimat, promieniowanie optyczne, jonizujące, laserowe; pole elektromagnetyczne, elektrostatyczne; różne pyły przemysłowe, czynniki chemiczne: toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne, czynniki biologiczne: mikroorganizmy roślinne i zwierzęce, makroorganizmy roślinne i zwierzęce, czynniki psychofizyczne: obciążenia fizyczne, psychonerwowe

38 RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE. Pracodawca jest obowiązany stosować odpowiednie rozwiązania techniczne i organizacyjne zmierzające do wyeliminowania ręcznych prac transportowych. Mężczyźni. 1. Masa przedmiotów przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać: a/ 30 kg - przy pracy stałej, b/ 50 kg - przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m. Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg.

39 Zespołowe przenoszenie przedmiotów. 1. Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno odbywać się zespołowo, pod warunkiem aby na jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca: a/ 25 kg - przy pracy stałej, b/ 42 kg - przy pracy dorywczej. Kobiety. 1. Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej : a / 12 kg- przy pracy stałej, b/ 20 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej ),

40 OBOWIĄZKI PRACOWNIKA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy, stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich, niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,

41 PRAWA PRACOWNIKA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego w razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. Pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracownika. UWAGA: Podane powyżej prawa nie dotyczą pracownika którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

42 OBOWIĄZKI OSOBY KIERUJACEJ PRACOWNIKAMI organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.