Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii do sieci elektroenergetycznej z wykorzystaniem optymalizacji po współrzędnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii do sieci elektroenergetycznej z wykorzystaniem optymalizacji po współrzędnych"

Transkrypt

1 Anna KOWALSKA-PYZALSKA DFME Sp. z o.o., Wrocław, Polska anna.kowalska@pwr.wroc.pl Pre-print artykułu: Kowalska-Pyzalska A. (2010), Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii do sieci elektroenergetycznej z wykorzystaniem optymalizacji po współrzędnych, Przegląd Elektrotechniczny, 86 (2010), 6, 2010, Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii do sieci elektroenergetycznej z wykorzystaniem optymalizacji po współrzędnych Streszczenie: W artykule przedstawiono nowy algorytm optymalizacji decyzji o przyłączeniu małych źródeł energii, przy uwzględnieniu aspektów technicznych i ekonomicznych tego zagadnienia. W opracowanej metodzie wykorzystano optymalizację po współrzędnych, którymi są w tym wypadku wartości opisujące wpływ przyłączonych źródeł energii na pracę sieci elektroenergetycznej. Opracowaną metodę przedstawiono na przykładzie sieci elektroenergetycznej średniego napięcia. Abstract: The paper deals with decision optimization of the integration of distributed generation with electrical grid. Presented algorithm is based on technical and economic factors of integration of distributed generation. The method is based on optimization of coordinates, which in this case are values describing influence of integration of distributed generation to the electrical grid. The method is presented on the example of 110/20 kv grid. (Decision optimization of the integration of distributed generation with electrical grid using optimization of coordinates) Słowa kluczowe: optymalizacja po współrzędnych, generacja rozproszona, integracja z siecią elektroenergetyczną Keywords: optimization of coordinates, distributed generation, integration with electrical grid Wstęp W ostatnich latach można obserwować gwałtownie rosnącą liczbę rozproszonych źródeł energii elektrycznej (DG - ang. distributed generation) przyłączanych do sieci średniego i niskiego napięcia. Wpływają na to przede wszystkim dyrektywy unijne jak i rozporządzenia krajowe wspierające rozwój energetyki odnawialnej. W obliczu tych zmian konieczne jest nowe podejście do optymalizacji rozwoju sieci elektroenergetycznej, uwzględniającej nie tylko aspekty techniczne, ale także ekonomiczne małych źródeł energii. W artykule [1] przedstawiono metodę optymalizacji decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii przy wykorzystaniu programowania liniowego. Rozważano wówczas przypadek, w którym jeden inwestor musiał wybrać najbardziej opłacalne źródło energii i jego lokalizację pod kątem nie tylko jego efektywności ekonomicznej, ale także ograniczeń technicznych, mających decydujący wpływ na lokalizację źródła oraz jego efektywną pracę. Przedstawiano algorytm postępowania oraz wyniki badań na przykładzie sieci testowej SN 110/20 kv. W niniejszym artykule, na przykładzie tej samej sieci testowej oraz wariantów źródeł energii w danej lokalizacji, zostanie omówiona tzw. metoda optymalizacji po współrzędnych, obrazująca nieco inne podejście do omawianego zagadnienia. W końcowej części artykułu obie metody zostaną porównane. Metoda optymalizacji po współrzędnych Przy rozwiązywaniu problemu decyzyjnego związanego z przyłączeniem małego źródła energii typu DG do sieci elektroenergetycznej, może mieć miejsce sytuacja nieco odmienna od rozważanej w artykule [1]. Przy wykorzystaniu metody nazwanej przez autora optymalizacją po współrzędnych (OPW) założono, że za każdym wariantem inwestycyjnym stoi inny inwestor. Każdy następny inwestor przystępuje do realizacji inwestycji w odmiennych warunkach od poprzednika. Jedynie pierwszy inwestor, jako punkt odniesienia ma początkową sieć elektroenergetyczną, oznaczoną jako SW 1. Każdy następny inwestor realizuje projekt mając za punkt odniesienia inną, nową sieć wyjściową SW p, do której już przyłączono jeden z dostępnych możliwych do realizacji wariantów źródeł DGiBj. Wydanie kolejnej decyzji o przyłączeniu rozproszonego źródła zmienia warunki pracy sieci i tym samym decyzja o przyłączeniu kolejnego źródła będzie już realizowana w nowych warunkach pracy sieci, z wcześniej przyłączonymi źródłami. Każde następne przyłączenie źródła DGiBj z zestawu dostępnych wariantów może być realizowane aż do momentu, gdy nie zostaną przekroczone graniczne wartości prądów płynących w gałęziach, poziomy dopuszczalnych napięć węzłowych oraz możliwości przesyłowe transformatora łączącego lokalną sieć niskiego napięcia z siecią średniego napięcia, jak i gdy nie wzrosną straty mocy czynnej i biernej. Schemat blokowy algorytmu metody optymalizacji po współrzędnych Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy algorytmu optymalizacji decyzji wyboru wariantów DG przy wykorzystaniu optymalizacji po współrzędnych. Celem algorytmu jest określenie optymalnej liczby, rodzaju i lokalizacji przyłączonych źródeł rozproszonych (DG) tak, by zostały wybrane warianty najbardziej korzystne z punktu widzenia pracy sieci elektroenergetycznej, do której są przyłączane, a jednocześnie, by były one jak najbardziej opłacalne ekonomicznie. Pierwsza część algorytmu związana z analizą sieci wyjściowej oraz z przeprowadzeniem wstępnej oceny technicznej i ekonomicznej rozważnych wariantów jest identyczna jak w przypadku algorytmu opartego na programowaniu liniowym [1]. Dla

2 przypomnienia poniżej zostaną przytoczone użyte w tej części algorytmu wzory i zależności [2,3,4]. Na początku należy wyznaczyć rozpływ mocy, poziom prądów zwarciowych w sieci wyjściowej SW 1 oraz maksymalną moc generacji, jaka może być przyłączona do poszczególnych węzłów badanej sieci, ze względu na wytrzymałość obciążeniową elementów sieci. Następnie poszczególne warianty różnych źródeł energii DGi do poszczególnych węzłów Bj w sieci, określone są jako DGiBj. Indeks i określa numer generatora, a indeks j określa numer węzła. Łącznie rozważanych jest W wariantów, zmieniających się w granicach w:<1,,w>. y różnią się charakterystyką generatora oraz parametrami ekonomicznymi. Dany typ generatora może być przyłączony tylko w określonych węzłach sieci, ze względu na występujące warunki lokalne, w tym dostępność danego surowca lub źródła energii, jak i możliwości techniczne źródła w danej lokalizacji. W kolejnym kroku sprawdza się, czy przyłączenie źródła w danej lokalizacji nie spowoduje przekroczenia wytrzymałości obciążeniowej linii oraz czy nie zostały przekroczone poziomy dopuszczalnych mocy i prądów zwarciowych przy zwarciu bliskim i dalekim od generatora. Jeśli te warunki zostałyby przekroczone, wówczas wariant DGiBj zostaje wykluczony i nie jest brany pod uwagę w dalszej analizie. Dodatkowo każdy z wariantów jest oceniany pod kątem jego efektywności ekonomicznej za pomocą trzech metod: NPV wartości zaktualizowanej netto, IRR wewnętrznej stopy zwrotu, DPB zdyskontowanego okresu zwrotu. y DGiBj, które okażą się ekonomicznie nieopłacalne, tzn.: NPV<0, IRR<r (gdzie r to graniczna stopa rentowności, której żąda inwestor), DPB>n (gdzie n to czas niezbędny do odzyskania początkowych nakładów inwestycyjnych) zostają odrzucone. y, które spełniły początkowe warunki techniczne i są opłacalne ekonomicznie są poddawane dalszej analizie. Następnie symuluje się przyłączenie kolejnych źródeł DGiBj, oceniając ich wpływ na napięcie węzłowe w badanym systemie oraz na poziom strat mocy czynnej i biernej. Dalej dokonuje się oceny wyników za pomocą wskaźnika oceny technicznej, złożonego z trzech elementów, z których pierwszy odpowiada za poprawę poziomu napięcia, a drugi i trzeci za redukcję strat mocy czynnej i biernej. Wskaźnik oceny technicznej ma następującą postać: (1) w którym: μ 1, μ 2, μ 3 U LP LQ 2 1 U LP LQ 3 wskaźnik oceny technicznej współczynnik wagowy dla: składnika poprawy napięcia, redukcji strat mocy czynnej i redukcji strat mocy biernej (μ 1 + μ 2 + μ 3 =1) składnik poprawy poziomu napięcia składnik redukcji strat mocy czynnej składnik redukcji strat mocy biernej. Składnik poprawy poziomu napięcia ma postać: (2) gdzie: U U (3) U DG U b j1 DG U bazowy ( DGiBj ) w z j (4) U bazowy U B z j b j1 z L k (5) j j j w których: U DG moduł napięcia w sieci z DG [p.u.] U bazowy moduł napięcia w sieci bez DG [p.u.] U Bj moduł napięcia w węźle odbiorczym B j (j = 1, b) w sieci wyjściowej [p.u] U (DGjBj)w moduł napięcia w węźle odbiorczym B j (j = 1,,b) w sieci z przyłączonym wariantem DGiBj [p.u] j numer węzła odbiorczego w sieci, w którym jest rozpatrywane przyłączenie DGi (j = 1,..,b) L j obciążenie w węźle B j [p.u.] k j współczynnik wagowy dla obciążenia w węźle B j (zależny od obciążenia węzłowego) z j iloczyn obciążenia w węźle B j i współczynnika wagowego dla danego obciążenia w numer wariantu DGiBj (w = 1,,W). Składniki redukcji strat mocy czynnej i biernej wyznacza się następująco: (6) (7) LP LP LP LQ LQ j DGiBj w bazowy DGiBj w LQ bazowy gdzie: LP (DGjBj)w, LQ (DGjBj)w całkowita strata mocy czynnej LP DG i biernej LQ DG w sieci z przyłączonym wariantem DGiBj [p.u.], LP bazowy, LQ bazowy całkowita strata mocy czynnej LP DG i biernej LQ DG w sieci bez DG [p.u.]. Współczynnikom wagowym μ 1, μ 2, μ 3 należy przypisać wartości wskazujące, które oddziaływanie DG na badaną sieć jest szczególnie ważne. Przykładowo, jeśli sieć wyjściowa SW 1 (bez DG) charakteryzuje się szczególnie niekorzystnym niskim poziomem napięcia, wówczas podwyższenie poziomu napięcia po przyłączeniu dodatkowego źródła energii jest zjawiskiem wysoce korzystnym i współczynnik wagowy μ 1 powinien mieć najwyższą wartość. W ten sposób promowane będą te warianty DGiBj, które w najwyższym stopniu będą korzystnie oddziaływały na poziom napięcia węzłowego. Celem oceny technicznej (1) jest maksymalizacja korzyści z DG, czyli poprawa poziomu napięcia i zmniejszenie strat mocy czynnej i biernej. Dlatego im wskaźnik oceny dla danego wariantu DGiBj jest wyższy, tym lepiej. Następnie przeprowadza się ocenę ekonomiczną wariantów DGiBj na podstawie wyników analizy efektywności ekonomicznej. Ponieważ uzyskane wyniki obliczeń dla każdej z trzech metod oceny efektywności są wyrażone w różnych jednostkach, należy za pomocą formuły opartej na metodzie średniej ważonej ocenić efektywność każdego wariantu DGiBj przez wyznaczenie względnego udziału każdego rezultatu dla danej metody oceny efektywności [5]. Udział względny otrzymuje się poprzez podzielenie wartości wskaźnika dla danego wariantu przez ich sumę dla każdej z metod. Wskaźnik oceny ekonomicznej E e ma następującą postać:

3 (8) NPV ( DG B w IRR DG B w DPB i j ) ( i j ) ( DGi B j ) Ee 1 W 2 W 3 W NPV IRR DPB w1 w1 w1 gdzie: E e wskaźnik oceny ekonomicznej β 1, β 2, β 3 współczynniki wagowe dla poszczególnych metod rachunku inwestycyjnego (β 1+ β 2+ β 3=1) NPV (DGiBj)w, IRR (DGiBj)w, DPB (DGiBj)w wartości wskaźników efektywności obliczonych według kolejnych metod dla danego wariantu DGiBj W W W NPV, IRR, DPB suma wyników obliczeń w1 w1 w1 odpowiednio dla danej metody, dla wszystkich wariantów W numer wariantu DGiBj (w = 1,,W). W przypadku metody zdyskontowanego okresu zwrotu (DPB) uzyskane wartości są ujęte ze znakiem ujemnym we wzorze (8), ponieważ inwestycja jest tym mniej korzystna, im dłuższy jest okres zwrotu. Każdej z metod przypisuje się współczynnik wagowy w wysokości odpowiadającej użyteczności danej metody i jakości informacji, jaką uzyskuję się za pomocą danej metody. Suma współczynników musi być równa jedności. Otrzymany wskaźnik E e jest więc sumą otrzymanych wyników z uwzględnieniem różnego poziomu ich istotności. Po wykonaniu obliczeń technicznych i ekonomicznych dla każdego wariantu należy wyznaczyć łączny wskaźnik oceny E danego wariantu, który jest sumą wskaźnika oceny technicznej i ekonomicznej E e. (9) E Ee Współczynnik łącznej oceny jest potrzebny w dalszej procedurze optymalizacji. Im dany wskaźnik oceny jest wyższy, tym wariant jest bardziej opłacalny ekonomicznie (poniesione nakłady inwestycyjne szybko się zwracają; inwestycja przynosi zyski) oraz korzystniejszy technicznie (zmniejszone straty mocy czynnej i biernej w rozpatrywanym systemie, poprawa poziomu modułów napięć węzłowych) [1,2]. Do tego etapu obliczeń obie metody: optymalizacji liniowej jak i optymalizacji po współrzędnych są identyczne. Teraz, w metodzie optymalizacji po współrzędnych, spośród ocenionych wariantów zostaje wybrany ten o najwyższej łącznej ocenie E, co oznacza, że wariant ten jest najkorzystniejszy z punktu widzenia wpływu na parametry sieci elektroenergetycznej oraz, że spełnia warunek efektywności ekonomicznej. ten zostaje przyłączony do sieci wyjściowej SW 1 (bez DG), oznaczonej w algorytmie jako SW p i w ten sposób utworzona zostaje nowa sieć wyjściową SW p+1. Jeśli istnieją jeszcze kolejne warianty DGiBj, procedurę należy powtórzyć dla sieci SW p+1 począwszy od oceny technicznej wariantów do wyboru wariantu o najwyższej łącznej ocenie. W przypadku, kiedy wszystkie możliwe warianty zostały już wykorzystane, procedura zostaje zakończona, a przyłączone źródła stanowią optymalny zestaw wariantów. W metodzie OPW poczyniono jeszcze dwa dodatkowe założenia: zakłada się, że ocena ekonomiczna wariantów wykonana dla sieci SW p nie ulega zmianie i wyznaczone wartości oceny ekonomicznej wariantów E e są wykorzystywane także podczas analizy kolejnych postaci sieci SW p. Zakłada się także, że do danego węzła sieci może być przyłączone tylko jedno źródło DG. w Wykorzystanie metody optymalizacji po współrzędnych, jak i porównanie tej metody z metodą opartą na programowaniu liniowym, zostało przedstawione na przykładzie testowej sieci elektroenergetycznej 12 węzłowej 110/SN. START Analiza techniczna sieci bez DG - sieć SWp Opis wariantów rozproszonych źródeł energii w danej lokalizacji (DGiBj)w w = w + 1 k liczba wariantów DGiBj, które można przyłączyć w danym węźle Bj, gdzie j numer węzła, do którego przyłączono wariant o najwyższym współczynniku oceny E w = 1 Sprawdzanie czy wariant (DGiBj)w spełnia początkowe warunki techniczne i jest opłacalny ekonomicznie NPV>0, IRR>r, DPB<n Czy wariant (DGiBj)w spełnia powyższe warunki? ekonomiczna wariantów według formuły Ee (wzór 8) techniczna wariantów według formuły Et (wzór 1) łączna wariantów według formuły E (wzór 9) nie p = 1 Czy w = W? Wybór wariantu DGiBj o najwyższej łącznej ocenie E i przyłączenie go do sieci SWp p = p + 1 Nowa sieć wyjściowa SWp+1 = SWp + (DGiBj)Emax W = W - k Czy W > 0? Optymalny zestaw wariantów DGiBj STOP tak tak nie nie tak w = w + 1 Odrzucenie wariantu Rys. 1. Schemat algorytmu optymalizacji po współrzędnych SWp = SWp+1 Testowanie algorytmu optymalizacji po współrzędnych Opis sieci elektroenergetycznej 12 węzłowej i charakterystyka obciążenia Zastosowanie omówionej metody przedstawiono, podobnie jak w [1], na przykładzie 12 węzłowej testowej sieci rozdzielczej średniego napięcia 20kV, zasilanej jednostronnie ze stacji elektroenergetycznej 110/20 kv, której schemat przedstawiono na rys. 2. Węzeł B1 jest węzłem bilansującym. SEE 110kV T1 20kV K2 B1 B2 B3 B4 S4 B5 B6 B7 S5 S6 K3 B8 B12 K1 K2 K1 K1 K1 K1 K1 B9 S12 Rys. 2. Schemat 12 węzłowej sieci 110/20kV S8 S9 B10 S10 B11 K1 S11 S7

4 Sieć elektroenergetyczna składa się z linii napowietrznych. Odbiory są przyłączone do stacji transformatorowych 20/0,4kV i cechują się zróżnicowanym poziomem zapotrzebowania na energię od 440 do 870 kva oraz współczynnikiem mocy na poziomie 0,9. Całkowite zapotrzebowanie na energię w dolinie obciążenia, dla której prowadzone są obliczenia, wynosi ok. 5 MW i 2,5 Mvar [1,2]. Praca sieci elektroenergetycznej bez generacji rozproszonej sieć SW 1 Zgodnie z przedstawionym algorytmem, w pierwszym etapie postępowania optymalizującego należy ocenić pracę analizowanej sieci elektroenergetycznej bez generacji rozproszonej, należy przeprowadzić analizę rozpływu mocy, wyznaczając napięcia węzłowe, straty mocy czynnej i biernej w liniach oraz przepływy mocy między węzłami. Otrzymano następujące wyniki: Napięcie węzłowe w sieci bez generacji rozproszonej we wszystkich węzłach jest utrzymane w zadanych granicach: -10% U n U b +5% U n (U n napięcie nominalne). Moc generowana i pobierana z systemu wynosi: 23 MW i 2,69 Mvar, a całkowite straty mocy czynnej wynoszą ok. 99,7 kw oraz mocy biernej 345 kvar. Różnica między mocą generowaną a odbieraną jest spowodowana stratami mocy oraz w przypadku mocy biernej także generacją tej mocy w liniach elektroenergetycznych. W żadnej gałęzi nie jest przekroczona dopuszczalna moc, a tym samym dopuszczalny prąd obciążeniowy. W żadnym węźle nie został przekroczony maksymalny dopuszczalny prąd zwarciowy. Przedstawienie wariantów DG Podobnie jak w optymalizacji liniowej [1], rozważono te same warianty źródeł w wybranych węzłach sieci. Źródła: DG1, DG2, DG3, DG4 i DG5 różnią się zainstalowaną mocą oraz typem generatora (S - synchroniczny, I - indukcyjny). Ze względu na warunki lokalne (w tym dostępność surowców energetycznych, strukturę sieci, bliskość odbiorcy energii, itd.) brano pod uwagę określone lokalizacje danego źródła w sieci elektroenergetycznej. Wybrane parametry techniczne i ekonomiczne generatorów opisano w Tabeli 1 [1,2]. Tabela 1. Parametry techniczne i ekonomiczne rozpatrywanych wariantów Moc Moc Moc Łączne koszty / zainstalowana czynna bierna inwestycyjne Typ generatora S [MVA] P [MW] Q [Mvar] [zł] (S /I) Koszty operacyjne [zł] Czas pracy [h/rok] Bazowa cena energii [zł/kwh] DG1B5 (S) 0,25 0,25 0, ,20 DG1B7 (S) 0,25 0,25 0, ,20 DG1B9 (S) 0,25 0,25 0, ,20 DG2B9 (S) 0,75 0,74 0, ,24 DG2B8 (S) 0,75 0,74 0, ,24 DG2B12 (S) 0,75 0,74 0, ,24 DG3B7 (I) 1,00 0,98 0, ,20 DG3B9 (I) 1,00 0,98 0, ,20 DG3B11 (I) 1,00 0,98 0, ,20 DG4B6 (S) 2,50 2,45 0, ,25 DG4B9(S) 2,50 2,45 0, ,25 DG5B7 (I) 4,00 3,92 0, ,20 DG5B9 (I) 4,00 3,92 0, ,20 DG5B12 (I) 4,00 3,92 0, ,20 Analiza źródeł rozproszonych do sieci wyjściowej SW 1 Analizę źródeł rozproszonych metodą optymalizacji po współrzędnych wykonano zgodnie z opisaną powyżej procedurą. Podobnie jak w metodzie opartej na programowaniu linowym [1], oceniając spełnienie warunków początkowych, stwierdzono, że żaden z wariantów o maksymalnej mocy przyłączeniowej równej 8,5 MVA nie powoduje przekroczenia dopuszczalnych wartości prądów płynących w gałęziach sieci SW 1 oraz maksymalnego dopuszczalnego prądu zwarciowego. Następnie, w celu wyznaczenia oceny ekonomicznej E e wykonano obliczenia dla każdego wariantu. Każdy z rozważanych wariantów DGiBj spełnia wymagania związane z efektywnością ekonomiczną: NPV>0, DPB<20 lat, IRR>7%. Wszystkie warianty DGiBj spełniły warunki początkowe, co pozwoliło przejść do analizy technicznej oraz ekonomicznej (wzory (1) i (8)) i do łącznej oceny wariantów (9). Po zsumowaniu oceny technicznej i ekonomicznej dla każdego wariantu DGiBj otrzymano ich łączną ocenę, z której wynika, że najbardziej korzystny jest wariant DG4B6 (Tabela 2). Przyjęto, że zostaje włączony do sieci wyjściowej SW 1 tworząc w ten sposób nową sieć wyjściową SW 2, do której można przyłączyć kolejne źródło energii. Analiza kolejnych źródeł rozproszonych do sieci SW 2 Wykorzystując algorytm oceny technicznej (1) i wyznaczając trzy elementy: składnik poprawy napięcia U, składnik redukcji strat mocy czynnej LP i składnik redukcji strat mocy biernej LQ oceniono przyłączenie pozostałych wariantów DGiBj do sieci SW 2.

5 Tabela 2. Łączna ocena E wariantów DG do sieci SW 1 techniczna ekonomiczna E e łączna E DG1B5 1,075-0,011 1,064 DG1B7 1,078-0,013 1,065 DG1B9 1,077-0,012 1,065 DG2B9 1,262 0,005 1,266 DG2B8 1,246 0,004 1,251 DG2B12 1,248 0,005 1,252 DG3B7 1,264 0,037 1,301 DG3B9 1,264 0,038 1,302 DG3B11 1,270 0,037 1,308 DG4B6 2,308-0,028 2,281 DG4B9 2,307-0,027 2,280 DG5B7 1,665 0,055 1,720 DG5B9 1,813 0,055 1,868 DG5B12 1,851 0,055 1,906 Składnik poprawy napięcia W celu wyznaczenia składnika poprawy napięciu U (2) wyznaczono początkowo składnik poprawy napięcia U baz (4) dla sieci SW 2 z generatorem DG4 w węźle B6, który wyniósł 6,73. Następnie wyznaczono składnik U DG dla każdego z wariantów DGiBj. Ostatecznie porównując wskaźnik U baz z otrzymanymi wskaźnikami U DG kolejno dla przyłączonych źródeł otrzymano następujące wartości składnika poprawy napięcia (Tabela 3). Składnik redukcji strat mocy czynnej i biernej W celu obliczenia wielkości składnika redukcji mocy czynnej i biernej wykonano niezbędne obliczenia, na podstawie wzorów: (6) i (7). Wyniki przedstawiono w Tabeli 4. Tabela 3. Wartości składników poprawy napięcia w sieci SW 2 Składnik poprawy napięcia U U DG U baz=6,73 DG1B5 6,736 1,0009 DG1B7 6,743 1,0020 DG1B9 6,736 1,0009 DG2B9 6,754 1,0036 DG2B8 6,753 1,0034 DG2B12 6,753 1,0035 DG3B7 6,734 1,0005 DG3B9 6,734 1,0006 DG3B11 6,843 1,0167 DG4B9 6,816 1,0127 DG5B7 6,749 1,0028 DG5B9 6,747 1,0026 DG5B12 6,752 1,0032 łączna E Ocenę uzyskano przy założeniu następujących współczynników wagowych: µ 1 = 0,2 (składnik U), µ 2 = 0,4 (składnik LP) i µ 3 = 0,4 (składnik LQ). Składniki redukcji start mocy czynnej i biernej mają najwyższe współczynniki wagowe, ponieważ w badanej sieci przyłączenie generacji rozproszonej ma największy wpływ na straty mocy. Ze względu na fakt, że przyłączenie źródeł rozproszonych nie wpływa znacząco na poziom napięcia węzłowego w badanej sieci, dlatego składnikowi poprawy napięcia przypisano wagę µ 1 = 0,2. Ocenę techniczną, ekonomiczną E e oraz łączną E przedstawiono w Tabeli 5. ekonomiczna E e nie ulega zmianie w kolejnych etapach procedury. Ujemne wartości oceny ekonomicznej w przypadku niektórych wariantów oznaczają, że są one mniej opłacalne względem pozostałych wariantów Tabela 4. Składniki redukcji strat mocy czynnej i biernej w sieci SW2 Straty P [kw] Straty Q [kvar] Straty P [p.u.] Sb*= 100 SW 2 42,23 118,85 0,42 1,19 Straty Q [p.u.] Sb*= 100 LP LQ DG1B5 39,38 104,25 0,39 1,04 0,93 0,88 DG1B7 38,92 100,81 0,39 1,01 0,92 0,85 DG1B9 36,12 101,92 0,36 1,02 0,86 0,86 DG2B9 26,11 73,64 0,26 0,74 0,62 0,62 DG2B8 27,64 74,68 0,28 0,75 0,65 0,63 DG2B12 33,37 78,83 0,33 0,79 0,79 0,66 DG3B7 41,81 88,67 0,42 0,89 0,99 0,75 DG3B9 27,44 78,60 0,27 0,79 0,65 0,66 DG3B11 26,84 78,19 0,27 0,78 0,64 0,66 DG4B9 10,68 22,52 0,11 0,23 0,25 0,19 DG5B7 107,30 142,36 1,07 1,42 2,54 1,20 DG5B9 41,20 99,00 0,67 1,17 1,59 0,98 DG5B12 66,98 116,78 0,41 0,99 0,98 0,83

6 P [kw] Q [kvar] U [p.u.] Tabela 5. Łączna ocena wariantów DG do sieci SW 2 techniczna ekonomiczna E e łączna E DG1B5 1,085-0,011 1,074 DG1B7 1,106-0,013 1,093 DG1B9 1,134-0,012 1,123 DG2B9 1,493 0,005 1,498 DG2B8 1,448 0,004 1,453 DG2B12 1,310 0,005 1,315 DG3B7 1,140 0,037 1,178 DG3B9 1,421 0,038 1,458 DG3B11 1,441 0,037 1,478 DG4B9 3,895-0,027 3,868 DG5B7 0,692 0,055 0,747 DG5B9 0,860 0,055 0,915 DG5B12 1,091 0,055 1,146 Najlepszym wariantem o najwyższej łącznej ocenie E jest wariant DG4B9 i on zostaje włączony do sieci wyjściowej SW 2 tworząc w ten sposób nową sieć wyjściową SW 3, do której kolejny inwestor może przyłączyć źródło energii. Analiza kolejnych źródeł rozproszonych do sieci wyjściowej SW 3 Kolejne etapy procesu optymalizacji przebiegały wg opisanego powyżej algorytmu. Dla kolejnych sieci najlepszymi okazywały się być warianty: DG2B12, który został włączony do sieci SW 3 tworząc w ten sposób nową sieć wyjściową SW 4, a następnie: DG1B7 (sieć SW5), DG1B5 (sieć SW 6 ) i DG2B8 (sieć SW 7 ). Ponieważ nadal nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości parametrów w sieci, a w szczególności parametry napięcia, strat mocy oraz wytrzymałości obciążeniowej linii elektroenergetycznych, analizowane jest przyłączenie ostatniego niewykorzystanego wariantu: DG3B11. W sieci SW7 dla ostatniego wariantu DG3B11 uzyskano następujące wyniki: U DG = 6,89, a składnik poprawy napięcia U = 1,0036. Z kolei straty mocy czynnej wzrosły do poziomu 32,44 kw, a straty mocy biernej do poziomu 90,27 kvar. Składnik redukcji strat mocy czynnej LP = 2, a składnik redukcji strat mocy biernej LQ równa się 2,2. Łączna ocena E, przy ocenie technicznej = 0,45 i przy ocenie ekonomicznej E e = 0,037 wynosi: 0,487. Ponieważ przyłączenie DG3B11 do sieci SW 7 nie powoduje przekroczenia ograniczeń technicznych, otrzymuje się sieć SW 8. Wyniki rozpływu mocy dla sieci SW 8, przedstawione na rysunkach 3 i 4, są następujące: napięcie węzłowe jest wyższe niż w przypadku sieci SW1 jednak nie przekracza limitów -10%U n U b +5% U n, straty mocy czynnej wynoszą 32,44 kw, a mocy biernej 90,27 kvar. 1,06 1,05 1,04 1,03 1,02 1,01 1 0,99 0,98 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 Numer węzła SW1 SW2 SW3 SW4 SW5 SW6 SW7 SW8 Rys. 3. Wykres napięcia węzłowego w jednostkach względnych dla sieci: SW 1 SW Straty P [kw] Straty Q [kvar] SW1 SW2 SW3 SW4 SW5 SW6 SW7 SW8 Rys. 4. Wykres strat mocy czynnej i biernej w sieci SW 1 SW 8 Analiza została skończona ze względu na brak kolejnych wariantów źródeł. Z punktu widzenia poziomu napięcia najbardziej korzystna sytuacja jest w sieci SW 8, z przyłączonymi 7 rozproszonymi źródłami. Z kolei najniższe straty mocy czynnej i biernej uzyskuje się w sieci SW 4 przy źródeł w DG4B6, DG4B9 i DG2B12. Przyłączenie kolejnych źródeł podnosi straty (od zestawu przyłączonych źródeł dla sieci SW 5 ), ale i tak, nawet po przyłączeniu wszystkich wariantów (sieć SW 8 ) straty są niższe o 70% niż w sieci SW 1 bez generacji rozproszonej. Porównanie wyników dla obu metod optymalizacji źródeł DG W Tabeli 6 zestawiono wyniki uzyskane metodą optymalizacji liniowej [1] oraz metodą optymalizacji po współrzędnych (OPW). Tabela 6. Zestawienie wyników otrzymanych metodą optymalizacji liniowej i optymalizacji po współrzędnych Optymalny zestaw wariantów Metoda optymalizacji liniowej DG1B5 DG2B8 DG2B12 DG3B7 DG3B11 DG4B6 DG4B9 Metoda OPW DG1B5 DG2B8 DG2B12 DG1B7 DG3B11 DG4B6 DG4B9 Wyniki różnią się jedynie wskazaniem źródła przyłączonego w węźle B7: w przypadku modelu liniowego jest to źródło DG3, a w przypadku metody

7 U [p.u.] P [kw] Q [kvar] OPW źródło DG1. Różnica jest spowodowana tym, że w modelu liniowym wariant DG3B7 ma wyższy współczynnik łącznej oceny E = 1,301, w porównaniu z wariantem DG1B7, którego współczynnik ten wynosi E = 1,065 [1, 2]. Z kolei w procedurze OPW, wybór między wariantami DG3B7 i DG1B7 jest dokonywany dla sieci SW 4. W Tabeli 7 przedstawiono wyniki oceny techniczne, ekonomicznej i łącznej dla sieci SW 4. Tabela 7. Łączna ocena wariantów w sieci SW 4 przy optymalizacji po współrzędnych techniczna ekonomiczna E e łączna E DG1B5 0,920-0,011 0,909 DG1B7 0,925-0,013 0,912 DG2B8 0,769 0,004 0,773 DG3B7 0,533 0,037 0,570 DG3B11 0,571 0,037 0,608 DG5B7 0,260 0,055 0,315 Widać, że przyłączenie źródła DG1B7 wpływa znacznie korzystniej na poziom napięcia i straty mocy, nawet przy mniejszej opłacalności ekonomicznej w porównaniu z wariantem DG3B7. Dlatego to właśnie wariant DG1B7 zostaje przyłączony do sieci w przypadku zastosowania metody optymalizacji po współrzędnych. Na rysunkach 5 i 6 porównano poziom strat mocy czynnej i biernej oraz poziom napięcia węzłowego dla obu wyznaczonych rozwiązań. Straty mocy czynnej i biernej są szczególnie niskie w przypadku rozwiązania otrzymanego metodą OPW. Napięcia węzłowe rosną w obu przypadkach podobnie, nie przekraczają jednak wartości 21 kv. otrzymanych metodą optymalizacji liniowej i metodą optymalizacji po współrzędnych (OPW) Podsumowanie Zarówno metoda optymalizacji liniowej jak i optymalizacji po współrzędnych uwzględnia jednocześnie istotne techniczne i ekonomiczne aspekty generacji rozproszonej do sieci elektroenergetycznej. Obie metody dają podobne wyniki. Różnice wynikają z tego, że metoda OPW większą wagę przywiązuje do efektywności technicznej poszczególnych wariantów. W metodzie OPW przyłączenie kolejnych źródeł następuje etapami, co sprawia, że metoda ta w większym stopniu niż metoda optymalizacji liniowej uwzględnia wpływ poszczególnych DG na parametry techniczne sieci. Zaletą metody liniowej w stosunku do metody OPW jest to, że jest ona mniej pracochłonna. Obie opracowane metody wspomagają decyzje inwestora o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii w konkretnym miejscu w sieci elektroenergetycznej. Ten wybór jest szczególnie trudny w sytuacji, kiedy istnieje kilka wariantów przedsięwzięcia inwestycyjnego. W takiej sytuacji inwestor za pomocą opracowanych metod może łatwiej podjąć decyzję dotyczącą wyboru wariantu lub wariantów, które są opłacalne ekonomicznie, a zarazem spełniają zadane ograniczenia techniczne. Obie metody rozważają różne podejścia do kwestii inwestowania. W metodzie liniowej omówiono przypadek, w którym za wszystkimi wariantami stoi jeden inwestor. Decyzja o wyborze źródła i lokalizacji jest dokonywana jednocześnie dla sieci SW 1 przy zadanych ograniczeniach technicznych i ekonomicznych. W metodzie OPW nie jest istotny kapitał własny posiadany przez inwestora/ inwestorów, a najważniejsze jest to, że decyzje o przyłączeniu źródeł DG zapadają kolejno pojedynczo, przy czym przyłączenie każdego kolejnego źródła DG jest analizowane dla nowych zmienionych warunków sieci SW p P [kw] Q [kvar] SW1 model liniowy OPW Rys. 5. Porównanie wyników strat mocy czynnej i biernej otrzymanych metodą optymalizacji liniowej i metodą optymalizacji po współrzędnych (OPW) 1,06 1,05 1,04 1,03 1,02 1,01 1 0,99 0,98 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 SW1 OPW model liniowy Numer węzłów LITERATURA [1] K ow als k a A., Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej z wykorzystaniem optymalizacji liniowej, Przegląd Elektrotechniczny, 85 (2009), nr 8, 2009, [2] K ow als k a A., Metoda optymalizacji decyzji o przyłączeniu źródeł rozproszonych do sieci elektroenergetycznej rozdzielczej (rozprawa doktorska); Politechnika Wrocławska, Wydział Elektryczny, 2006 [3] Chiradeja P., Ramakumar R., An approach to quantify the technical benefis of distributed generation, IEEE Trans. Energy Conversion, 19, (2004), no. 4, [4] Solińska M., Soliński I., Efektywność ekonomiczna proekologicznych inwestycji rozwojowych w energetyce odnawialnej; Uczelniane Wydawnictwa Naukowo- Dydaktyczne, Kraków [5] Europejskie Centrum Energii Odnawialnej Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa: Odnawialne źródła energii jako element rozwoju lokalnego; ECBREC, Warszawa Autor: Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska anna.kowalska@pwr.wroc.pl Rys. 5. Porównanie wyników napięcia węzłowego

HSC Research Report. generation with the electrical grid using optimization of coordinates (Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł

HSC Research Report. generation with the electrical grid using optimization of coordinates (Optymalizacja decyzji o przyłączeniu rozproszonych źródeł HSC/09/04 HSC Research Report Optimization of the decision on the integration of distributed generation with the electrical grid using optimization of coordinates (Optymalizacja decyzji o przyłączeniu

Bardziej szczegółowo

Dynamiczne metody oceny opłacalności inwestycji tonażowych

Dynamiczne metody oceny opłacalności inwestycji tonażowych Dynamiczne metody oceny opłacalności inwestycji tonażowych Dynamiczne formuły oceny opłacalności inwestycji tonażowych są oparte na założeniu zmiennej (malejącej z upływem czasu) wartości pieniądza. Im

Bardziej szczegółowo

Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra 2/16

Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra 2/16 Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra Agenda Założenia projektowe Model logiczny Model fizyczny Wyniki badań Podsumowanie Zarządzanie Energią i Teleinformatyką

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty statycznej estymacji stanu pracy elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych w warunkach krajowych

Praktyczne aspekty statycznej estymacji stanu pracy elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych w warunkach krajowych ZARZĄDZANIE ENERGIĄ I TELEINFORMATYKA, ZET 03 Praktyczne aspekty statycznej estymacji stanu pracy elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych w warunkach krajowych Jacek Wasilewski Politechnika Warszawska

Bardziej szczegółowo

OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI. Jerzy T. Skrzypek

OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI. Jerzy T. Skrzypek OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI Jerzy T. Skrzypek 1 2 3 4 5 6 7 8 Analiza płynności Analiza rentowności Analiza zadłużenia Analiza sprawności działania Analiza majątku i źródeł finansowania Ocena efektywności

Bardziej szczegółowo

Estymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym

Estymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym Zakład Sieci i Systemów Elektroenergetycznych LABORATORIUM INFORMATYCZNE SYSTEMY WSPOMAGANIA DYSPOZYTORÓW Estymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym Autorzy: dr inż. Zbigniew Zdun

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ

KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ Załącznik do uchwały Nr -2015 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Krakowie z dnia 30 stycznia 2015 r. KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI

Bardziej szczegółowo

WSTĘP ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU

WSTĘP ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA Przykład analizy opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego WSTĘP Teoria i praktyka wypracowały wiele metod oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych.

Bardziej szczegółowo

Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej

Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej Procedury przyłączeniowe obowiązujące w PGE Dystrybucja S.A. związane z przyłączaniem rozproszonych źródeł energii elektrycznej Lublin 20.06.2013 r. Plan prezentacji 1. Ogólne aspekty prawne przyłączania

Bardziej szczegółowo

Ocena kondycji finansowej organizacji

Ocena kondycji finansowej organizacji Ocena kondycji finansowej organizacji 1 2 3 4 5 6 7 8 Analiza płynności Analiza rentowności Analiza zadłużenia Analiza sprawności działania Analiza majątku i źródeł finansowania Ocena efektywności projektów

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy

CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy CZĘŚĆ DRUGA Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy ZADANIE.. W linii prądu przemiennego o napięciu znamionowym 00/0 V, przedstawionej na poniższym rysunku obliczyć:

Bardziej szczegółowo

Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy

Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy REGULACJA NAPIĘCIA W SIECIACH DYSTRYBUCYJNYCH NISKIEGO NAPIĘCIA Z MIKROINSTALACJAMI

Bardziej szczegółowo

ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn

ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn DANE POBIERANE ZE STACJI BILANSUJĄCYCH Dane ilościowe Rejestracja energii czynnej i biernej w obu kierunkach

Bardziej szczegółowo

Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej

Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej FORUM DYSTRYBUTORÓW ENERGII NIEZAWODNOŚĆ DOSTAW ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE LUBLIN, 15 LISTOPADA 2016 R., TARGI ENERGETICS Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej Sylwester Adamek Politechnika

Bardziej szczegółowo

Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns

Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki Wydział Nawigacyjny, Akademia Morska w Gdyni ETM 2 Wykład ostatni merytoryczny ETM: tematyka 1. Dynamiczne metody

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI:

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: Pracy w trybie regulacji mocy biernej wydanie pierwsze z dnia 27.04.2019 roku T +48 58 778 82 00 F +48 58 347 60 69 Regon 190275904 NIP 583-000-11-90

Bardziej szczegółowo

Metody niedyskontowe. Metody dyskontowe

Metody niedyskontowe. Metody dyskontowe Metody oceny projektów inwestycyjnych TEORIA DECYZJE DŁUGOOKRESOWE Budżetowanie kapitałów to proces, który ma za zadanie określenie potrzeb inwestycyjnych przedsiębiorstwa. Jest to proces identyfikacji

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko.

Inwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko. Inwestycje finansowe Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. yzyko. Inwestycje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego (np. bony skarbowe). Instrumenty rynku walutowego. Obligacje. Akcje. Instrumenty pochodne.

Bardziej szczegółowo

Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE

Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE e-mail: ien@ien.gda.pl VIII Konferencja Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych" Obszarowe bilansowanie energii z dużym nasyceniem OZE Leszek Bronk Instytut Energetyki IB Oddział Gdańsk

Bardziej szczegółowo

ANALIZA FINANSOWA INWESTYCJI PV

ANALIZA FINANSOWA INWESTYCJI PV ANALIZA FINANSOWA INWESTYCJI PV Inwestor: Imię i Nazwisko Obiekt: Dom jednorodzinny Lokalizacja: ul. Słoneczna 10 10-100 SŁONECZNO Data: 01.03.2015 Kontakt: Andrzej Nowak Firma instalatorska ul. Rzetelna

Bardziej szczegółowo

Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego.

Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego. Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego. 1. Moc odbiorników prądu stałego Prąd płynący przez odbiornik powoduje wydzielanie się określonej

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change

Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change Raport 4/2015 Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change autor: Michał Osmoła INIME Instytut nauk informatycznych i matematycznych

Bardziej szczegółowo

f r = s*f s Rys. 1 Schemat układu maszyny dwustronnie zasilanej R S T P r Generator MDZ Transformator dopasowujący Przekształtnik wirnikowy

f r = s*f s Rys. 1 Schemat układu maszyny dwustronnie zasilanej R S T P r Generator MDZ Transformator dopasowujący Przekształtnik wirnikowy PORTFOLIO: Opracowanie koncepcji wdrożenia energooszczędnego układu obciążenia maszyny indukcyjnej dla przedsiębiorstwa diagnostyczno produkcyjnego. (Odpowiedź na zapotrzebowanie zgłoszone przez przedsiębiorstwo

Bardziej szczegółowo

Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN

Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN Autor: Marcin Wilczek - Tauron Dystrybucja SA ("Energia Elektryczna" - 9/2016) Rozproszone źródła energii elektrycznej przyłączane do sieci dystrybucyjnych

Bardziej szczegółowo

Sieci energetyczne pięciu największych operatorów

Sieci energetyczne pięciu największych operatorów Sieci energetyczne pięciu największych operatorów Autor: Jarosław Tomczykowski - Biuro PTPiREE ("Energia Elektryczna" - nr 5/2015) W Polsce mamy prawie 200 operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD), przy

Bardziej szczegółowo

Aktywne zarządzanie pracą sieci dystrybucyjnej SN z generacją rozproszoną

Aktywne zarządzanie pracą sieci dystrybucyjnej SN z generacją rozproszoną Aktywne zarządzanie pracą sieci dystrybucyjnej SN z generacją rozproszoną Autor: Michał Wierzbowski Instytut Elektroenergetyki Politechniki Łódzkiej ( Energia Elektryczna luty 2013) W obecnym czasie obserwujemy

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci RWE Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci RWE Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci RWE Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv stan na: październik 2015 r. RWE STOEN Operator Sp. z o.o. Strona 1 Podstawa prawna

Bardziej szczegółowo

Rys Wykres kosztów skrócenia pojedynczej czynności. k 2. Δk 2. k 1 pp. Δk 1 T M T B T A

Rys Wykres kosztów skrócenia pojedynczej czynności. k 2. Δk 2. k 1 pp. Δk 1 T M T B T A Ostatnim elementem przykładu jest określenie związku pomiędzy czasem trwania robót na planowanym obiekcie a kosztem jego wykonania. Związek ten określa wzrost kosztów wykonania realizacji całego przedsięwzięcia

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ

STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ Hierarchiczny Wielopoziomowy Układ Sterowania Poziomami Napięć i Rozpływem Mocy Biernej w KSE Wykład 1 STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ 1 Sterowanie U i Q w systemie

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Analiza przyłączenia do sieci elektrowni fotowoltaicznej

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Analiza przyłączenia do sieci elektrowni fotowoltaicznej POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI I STEROWANIA UKŁADÓW PROJEKT Analiza przyłączenia do sieci elektrowni fotowoltaicznej Autorzy: Bartosz Berk Paweł Karwacki Łukasz Krasoń

Bardziej szczegółowo

Efektywność Projektów Inwestycyjnych. 1. Mierniki opłacalności projektów inwestycyjnych Metoda Wartości Bieżącej Netto - NPV

Efektywność Projektów Inwestycyjnych. 1. Mierniki opłacalności projektów inwestycyjnych Metoda Wartości Bieżącej Netto - NPV Efektywność Projektów Inwestycyjnych Jednym z najczęściej modelowanych zjawisk przy użyciu arkusza kalkulacyjnego jest opłacalność przedsięwzięcia inwestycyjnego. Skuteczność arkusza kalkulacyjnego w omawianym

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE Projekt Nakłady inwestycyjne, pożyczka + WACC Prognoza przychodów i kosztów Prognoza rachunku wyników Prognoza przepływów finansowych Wskaźniki

Bardziej szczegółowo

Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne

Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne Straty sieciowe a opłaty dystrybucyjne Autorzy: Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział Menedżerskich w Koninie - Wyższa Szkoła Kadr ( Energia elektryczna styczeń 2014) W artykule przedstawiono wyniki

Bardziej szczegółowo

OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ

OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ Jerzy Niebrzydowski, Grzegorz Hołdyński Politechnika Białostocka Streszczenie W referacie przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska)

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska) 1. Przyłączanie rozproszonych źródeł energii do SEE Sieć przesyłowa 400 kv (80 kv) S zw = 0 0 GV A Duże elektrownie systemowe Połączenia międzysystemowe Przesył na znaczne odległości S NTW > 00 MV A Duże

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE

Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE e-mail: ien@ien.gda.pl Konferencja Przyłączanie i współpraca OZE z systemem elektroenergetycznym Praktyczne aspekty współpracy magazynu energii i OZE w obszarze LOB wydzielonym z KSE Leszek Bronk Mirosław

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI:

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: Pracy w trybie regulacji współczynnika mocy wydanie pierwsze z dnia 27.04.2019 roku T +48 58 778 82 00 F +48 58 347 60 69 Regon 190275904 NIP 583-000-11-90

Bardziej szczegółowo

Analizy finansowo - ekonomiczne w projektach PPP

Analizy finansowo - ekonomiczne w projektach PPP Analizy finansowo - ekonomiczne w projektach PPP Uzasadnienie biznesowe Metodyka Prince II AXELOS Limited Zestaw informacji umożliwiający ocenę czy projekt jest i pozostaje zasadny Projekt bez uzasadnienia

Bardziej szczegółowo

Algorytmy optymalizacji systemu ICT wspomagające zarządzanie siecią wodociągową

Algorytmy optymalizacji systemu ICT wspomagające zarządzanie siecią wodociągową Katowice GPW 2014 Algorytmy optymalizacji systemu ICT wspomagające zarządzanie siecią wodociągową Jan Studziński 1 1. Wstęp Cel projektu Usprawnienie zarządzania siecią wodociągową za pomocą nowoczesnych

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 2/2018

CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 2/2018 CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 2/2018 PAL Sp. z o.o. obowiązujący od dnia 1 października 2018 roku zatwierdzony przez Zarząd PAL Sp. z o.o. uchwałą nr 4/2018 z dnia 24 września 2018 r. Tekst jednolity

Bardziej szczegółowo

RYSZARD BARTNIK ANALIZA TERMODYNAMICZNA I EKONOMICZNA MODERNIZACJI ENERGETYKI CIEPLNEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII GAZOWYCH

RYSZARD BARTNIK ANALIZA TERMODYNAMICZNA I EKONOMICZNA MODERNIZACJI ENERGETYKI CIEPLNEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII GAZOWYCH POLITECHNIKA ŁÓDZKA ZESZYTY NAUKOWE Nr943 ROZPRAWY NAUKOWE, Z. 335 SUB Gottingen 7 217 776 736 2005 A 2640 RYSZARD BARTNIK ANALIZA TERMODYNAMICZNA I EKONOMICZNA MODERNIZACJI ENERGETYKI CIEPLNEJ Z WYKORZYSTANIEM

Bardziej szczegółowo

Analiza finansowo-ekonomiczna projektów z odnawialnych źródeł energii. Daniela Kammer

Analiza finansowo-ekonomiczna projektów z odnawialnych źródeł energii. Daniela Kammer Analiza finansowo-ekonomiczna projektów z odnawialnych źródeł energii Daniela Kammer Celem analizy finansowo-ekonomicznej jest pokazanie, na ile opłacalna jest realizacje danego projekt, przy uwzględnieniu

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT ENERGETYKI JEDNOSTKA BADAWCZO - ROZWOJOWA ODDZIAŁ GDAŃSK

INSTYTUT ENERGETYKI JEDNOSTKA BADAWCZO - ROZWOJOWA ODDZIAŁ GDAŃSK INSTYTUT ENERGETYKI JEDNOSTKA BADAWCZO - ROZWOJOWA ODDZIAŁ GDAŃSK ul. Mikołaja Reja 27 80-870 Gdańsk tel.(+058) 349-82-00 fax (+058) 341-76-85 SYSTEM JAKOŚCI ISO 9001:2001; Certyfikat PCBC nr 368/1/2003

Bardziej szczegółowo

1 Wprowadzenie do algorytmiki

1 Wprowadzenie do algorytmiki Teoretyczne podstawy informatyki - ćwiczenia: Prowadzący: dr inż. Dariusz W Brzeziński 1 Wprowadzenie do algorytmiki 1.1 Algorytm 1. Skończony, uporządkowany ciąg precyzyjnie i zrozumiale opisanych czynności

Bardziej szczegółowo

LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ GENERACJI ROZPROSZONEJ W SIECI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA

LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ GENERACJI ROZPROSZONEJ W SIECI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ GENERACJI ROZPROSZONEJ W SIECI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA Autorzy: Ewa Webs, Maksymilian Przygrodzki Politechnika Śląska ( Energetyka luty 2014) Powszechność wykorzystania energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską. Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego

Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską. Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego 13 listopada 2014 Rozwój źródeł rozproszonych zmienia model funkcjonowania systemu elektroenergetycznego

Bardziej szczegółowo

Zdjęcia Elektrowni w Skawinie wykonał Marek Sanok

Zdjęcia Elektrowni w Skawinie wykonał Marek Sanok Zdjęcia Elektrowni w Skawinie wykonał Marek Sanok 8 III konferencja Wytwórców Energii Elektrycznej i Cieplnej Skawina 2012 Problemy fluktuacji mocy biernej w elektrowniach wiatrowych Antoni Dmowski Politechnika

Bardziej szczegółowo

Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi

Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi dr inż. ANDRZEJ DZIKOWSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi zasilanymi z przekształtników

Bardziej szczegółowo

PLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH

PLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH Mariusz Próchniak Katedra Ekonomii II, SGH PLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH Ekonomia menedżerska 1 2 Wartość przyszła (FV future value) r roczna stopa procentowa B kwota pieniędzy, którą

Bardziej szczegółowo

Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej

Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej 1 Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej Daniel Roch Szymon Pająk ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Techniki Cieplnej Kompleksowa analiza systemu ciepłowniczego

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv innogy Stoen Operator październik 2017 Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją

Bardziej szczegółowo

Algorytm obliczania charakterystycznych wielkości prądu przy zwarciu trójfazowym (wg PN-EN 60909-0:2002)

Algorytm obliczania charakterystycznych wielkości prądu przy zwarciu trójfazowym (wg PN-EN 60909-0:2002) Andrzej Purczyński Algorytm obliczania charakterystycznych wielkości prądu przy zwarciu trójfazowym (wg PN-EN 60909-0:00) W 10 krokach wyznaczane są: prąd początkowy zwarciowy I k, prąd udarowy (szczytowy)

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1 do Umowy nr UPE/WEC/.../2006 o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej zawartej pomiędzy iem a PSE-Operator S.A. i PSE SA WARUNKI TECHNICZNO-RUCHOWE zawartej pomiędzy iem a PSE-Operator

Bardziej szczegółowo

CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 1/2019

CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 1/2019 CENNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Nr 1/2019 PAL1 Sp. z o.o. obowiązujący od dnia 1 lipca 2019 roku zatwierdzony przez Zarząd PAL1 Sp. z o.o. uchwałą nr 5/2019 z dnia 28 czerwca 2019 r. PAL1 SP. Z O.O. Strona

Bardziej szczegółowo

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki Piotr BICZEL Wanda RACHAUS-LEWANDOWSKA 2 Artur STAWIARSKI 2 Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki () RWE Stoen Operator sp. z o.o. (2) Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv innogy Stoen Operator lipiec 2018 Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej 110 kv

Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej 110 kv VII Konferencja Przyłączanie i współpraca źródeł OZE z systemem elektroenergetycznym Warszawa 19.06-20.06.2018 r. Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej

Bardziej szczegółowo

Andrzej Kąkol, IEN O/Gdańsk Robert Rafalik, ENEA Operator Piotr Ziołkowski, IEN O/Gdańsk

Andrzej Kąkol, IEN O/Gdańsk Robert Rafalik, ENEA Operator Piotr Ziołkowski, IEN O/Gdańsk WIELOWARIANTOWA ANALIZA OPŁACALNOŚCI BUDOWY STACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH POD WZGLĘDEM ZWIĘKSZENIA NIEZAWODNOŚCI PRACY SIECI OPRACOWANA DLA POTRZEB WYKONANIA KONCEPCJI ROZWOJU SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa

Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa Dr inż. Mariusz Kłos Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska Konferencja

Bardziej szczegółowo

Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży. półproduktów spożywczych

Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży. półproduktów spożywczych Roksana Kołata Dariusz Stronka Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży Wprowadzenie półproduktów spożywczych Dokonując analizy rentowności przedsiębiorstwa za pomocą wskaźników

Bardziej szczegółowo

ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM. MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY

ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM. MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY e-mail:mzenczak@ps.pl SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY Elektrownie Stacje elektroenergetyczne Linie Odbiory Obszar

Bardziej szczegółowo

Liczenie efektów ekonomicznych i finansowych projektów drogowych na sieci dróg krajowych w najbliższej perspektywie UE, co się zmienia a co nie?

Liczenie efektów ekonomicznych i finansowych projektów drogowych na sieci dróg krajowych w najbliższej perspektywie UE, co się zmienia a co nie? Liczenie efektów ekonomicznych i finansowych projektów drogowych na sieci dróg krajowych w najbliższej perspektywie UE, co się zmienia a co nie? Danuta Palonek dpalonek@gddkia.gov.pl Czym jest analiza

Bardziej szczegółowo

Rola magazynowania energii. Operatora Systemu Przesyłowego

Rola magazynowania energii. Operatora Systemu Przesyłowego Rola magazynowania energii z perspektywy Operatora Systemu Przesyłowego Wojciech Lubczyński Dyrektor Projektu Smart Grid PSE Operator S.A. Energia Efekt - Środowisko Warszawa, 25 listopad 2011 Obszary

Bardziej szczegółowo

Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia.

Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia. inż. Mieczysław Konstanciak Obliczanie oraz analiza potrzeb w rejonowej sieci średniego i niskiego napięcia. Wrocław - 2001 r. - 2 - Spis treści str. 1. Wstęp... 4 2. Dane dotyczące rozpatrywanego obszaru

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA. Analiza organizacyjno-ekonomiczna wariantów przewozów Wschód-Zachód ze zmianą szerokości torów DTT 135/02 SM TEMAT PRACY:

PRACA DYPLOMOWA. Analiza organizacyjno-ekonomiczna wariantów przewozów Wschód-Zachód ze zmianą szerokości torów DTT 135/02 SM TEMAT PRACY: POLITECHNIKA KRAKOWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY INSTYTUT POJAZDÓW SZYNOWYCH PRACA DYPLOMOWA DTT 135/02 SM Symbol TEMAT PRACY: Analiza organizacyjno-ekonomiczna wariantów przewozów Wschód-Zachód ze zmianą szerokości

Bardziej szczegółowo

Metody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne)

Metody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne) Metody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne) punkt 6 planu zajęć dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH 2 Wartość pieniądza w czasie

Bardziej szczegółowo

Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz

Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego Roman Sikora, Przemysław Markiewicz WPROWADZENIE Moc bierna a efektywność energetyczna. USTAWA z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Słownik pojęć i skrótów Wprowadzenie Tło zagadnienia Zakres monografii 15

Spis treści. Słownik pojęć i skrótów Wprowadzenie Tło zagadnienia Zakres monografii 15 Planowanie rozwoju sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej w aspekcie bezpieczeństwa dostaw energii i bezpieczeństwa ekologicznego / Waldemar Dołęga. Wrocław, 2013 Spis treści Słownik pojęć i skrótów

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Oznaczenia Wiadomości ogólne Przebiegi zwarciowe i charakteryzujące je wielkości

Spis treści. Oznaczenia Wiadomości ogólne Przebiegi zwarciowe i charakteryzujące je wielkości Spis treści Spis treści Oznaczenia... 11 1. Wiadomości ogólne... 15 1.1. Wprowadzenie... 15 1.2. Przyczyny i skutki zwarć... 15 1.3. Cele obliczeń zwarciowych... 20 1.4. Zagadnienia zwarciowe w statystyce...

Bardziej szczegółowo

Dodatek Solver Teoria Dodatek Solver jest częścią zestawu poleceń czasami zwaną narzędziami analizy typu co-jśli (analiza typu co, jeśli?

Dodatek Solver Teoria Dodatek Solver jest częścią zestawu poleceń czasami zwaną narzędziami analizy typu co-jśli (analiza typu co, jeśli? Dodatek Solver Teoria Dodatek Solver jest częścią zestawu poleceń czasami zwaną narzędziami analizy typu co-jśli (analiza typu co, jeśli? : Proces zmieniania wartości w komórkach w celu sprawdzenia, jak

Bardziej szczegółowo

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014 INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII w ramach projektu OZERISE Odnawialne źródła energii w gospodarstwach rolnych ZYGMUNT MACIEJEWSKI Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci Warszawa,

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE SPADKÓW NAPIĘĆ W WIEJSKICH SIECIACH NISKIEGO NAPIĘCIA

WYZNACZANIE SPADKÓW NAPIĘĆ W WIEJSKICH SIECIACH NISKIEGO NAPIĘCIA Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Nęcka Katedra Energetyki Rolniczej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie WYZNACZANIE SPADKÓW NAPIĘĆ W WIEJSKICH SIECIACH NISKIEGO NAPIĘCIA

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W PROJEKTACH C.D. OCENA FINANSOWA PROJEKTU METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU. Sabina Rokita

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W PROJEKTACH C.D. OCENA FINANSOWA PROJEKTU METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU. Sabina Rokita ZARZĄDZANIE FINANSAMI W PROJEKTACH C.D. OCENA FINANSOWA PROJEKTU METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU Sabina Rokita Podział metod oceny efektywności finansowej projektów 1.Metody statyczne: Okres

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W XXI WIEKU

ANALIZA STATYSTYCZNA STRAT ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM W XXI WIEKU VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych Wrocław, 21 22 marzec 2018 rok Elżbieta Niewiedział, Ryszard Niewiedział Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich

Bardziej szczegółowo

TARYFA DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

TARYFA DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ TARYFA DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Power 21 Sp. z o.o. obowiązująca odbiorców na obszarze miasta Raciborza od dnia 1 kwietnia 2015 roku zatwierdzona przez Zarząd Power 21 Sp. z o.o. uchwałą z dnia 25 marca

Bardziej szczegółowo

Opracowanie koncepcji i założeń funkcjonalnych nowego pakietu narzędzi obliczeniowych z zakresu optymalizacji pracy sieci elektroenergetycznej

Opracowanie koncepcji i założeń funkcjonalnych nowego pakietu narzędzi obliczeniowych z zakresu optymalizacji pracy sieci elektroenergetycznej www.ien.gda.pl e-mail: ien@ien.gda.pl Opracowanie koncepcji i założeń funkcjonalnych nowego pakietu narzędzi obliczeniowych z zakresu optymalizacji pracy sieci elektroenergetycznej mgr inż. Ksawery Opala

Bardziej szczegółowo

GENERACJA ROZPROSZONA ŹRÓDŁEM MOCY BIERNEJ W SIECIACH ŚREDNICH NAPIĘĆ O MAŁEJ IMPEDANCJI

GENERACJA ROZPROSZONA ŹRÓDŁEM MOCY BIERNEJ W SIECIACH ŚREDNICH NAPIĘĆ O MAŁEJ IMPEDANCJI GENERACJA ROZPROSZONA ŹRÓDŁEM MOCY BIERNEJ W SIECIACH ŚREDNICH NAPIĘĆ O MAŁEJ IMPEDANCJI Autor: Marcin Wilczek ("Rynek Energii" - sierpień 2016) Słowa kluczowe: generacja rozproszona, moc bierna, regulacja

Bardziej szczegółowo

Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns

Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki Wydział Nawigacyjny, Akademia Morska w Gdyni Wykład 8ns : tematyka 1. Oprocentowanie, dyskontowanie, współczynnik

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI:

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: Zdolności do generacji mocy biernej wydanie pierwsze z dnia 27.04.2019 roku T +48 58 778 82 00 F +48 58 347 60 69 Regon 190275904 NIP 583-000-11-90

Bardziej szczegółowo

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL (II stopień)

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL (II stopień) dr Adam Salomon Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL (II stopień) EwPTM program wykładu 10. Dynamiczne metody szacowania opłacalności projektów inwestycyjnych w transporcie

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika Lp. Temat pracy dyplomowej Promotor (tytuły, imię i nazwisko) 1. Analiza pracy silnika asynchronicznego

Bardziej szczegółowo

PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok

PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok Warunki przyłączenia elektrowni wiatrowych do sieci elektroenergetycznych w Polsce w oparciu o doświadczenia z obszaru działania Obszar działania jest największym dystrybutorem energii elektrycznej w północno-wschodniej

Bardziej szczegółowo

Kompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN

Kompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN mgr inż. Łukasz Matyjasek Kompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN Dla dystrybutorów energii elektrycznej, stacje rozdzielcze WN/SN stanowią podstawowy punkt systemu rozdziału energii, której

Bardziej szczegółowo

OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Metody oceny projektów We współczesnej gospodarce rynkowej istnieje bardzo duża presja na właścicieli kapitałów. Są oni zmuszeni do ciągłego poszukiwania najefektywniejszych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 10 Badanie stabilności napięciowej w systemie elektroenergetycznym

Ćwiczenie 10 Badanie stabilności napięciowej w systemie elektroenergetycznym Laboratorium Pracy systemów elektroenergetycznych studia STS, 07/8 Ćwiczenie 0 Badanie stabilności napięciowej w systemie elektroenergetycznym Cel ćwiczenia Przeprowadzenie analizy stabilności napięciowej

Bardziej szczegółowo

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek Politechnika Śląska Centrum Energetyki Prosumenckiej Konwersatorium Inteligentna Energetyka Energetyka prosumencka na jednolitym rynku energii elektrycznej OZE Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na

Bardziej szczegółowo

Problemy przyłączania do sieci elektroenergetycznej odnawialnych źródeł energii małej mocy

Problemy przyłączania do sieci elektroenergetycznej odnawialnych źródeł energii małej mocy Prof. dr hab. inż. Piotr Kacejko Wydział Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej Problemy przyłączania do sieci elektroenergetycznej odnawialnych źródeł energii małej mocy Streszczenie. W

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI Małgorzata Trojanowska Katedra Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2007 OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci innogy Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv Podstawa prawna Zgodnie z nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

Podstawy zarządzania projektem. dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Podstawy zarządzania projektem. dr inż. Agata Klaus-Rosińska Podstawy zarządzania projektem dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 Ocena efektywności projektów inwestycyjnych 2 Wartość pieniądza w czasie Wartość pieniądza w czasie ma decydujące znaczenie dla podejmowania

Bardziej szczegółowo

Opłacalność odzysku ciepła w centralach wentylacyjnych

Opłacalność odzysku ciepła w centralach wentylacyjnych Opłacalność odzysku ciepła w centralach wentylacyjnych W oparciu o stworzony w formacie MS Excel kod obliczeniowy przeprowadzono analizę opłacalności stosowania wymienników krzyżowych, regeneratorów obrotowych,

Bardziej szczegółowo

Wskaźniki efektywności inwestycji

Wskaźniki efektywności inwestycji Wskaźniki efektywności inwestycji Efektywność inwestycji Realizacja przedsięwzięć usprawniających użytkowanie energii najczęściej wymaga poniesienia nakładów finansowych na zakup materiałów, urządzeń,

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZYNNIK WYKORZYSTANIA MOCY I PRODUKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH MODELI TURBIN WIATROWYCH DOSTĘPNYCH NA POLSKIM RYNKU

WSPÓŁCZYNNIK WYKORZYSTANIA MOCY I PRODUKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH MODELI TURBIN WIATROWYCH DOSTĘPNYCH NA POLSKIM RYNKU WSPÓŁCZYNNIK WYKORZYSTANIA MOCY I PRODUKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH MODELI TURBIN WIATROWYCH DOSTĘPNYCH NA POLSKIM RYNKU Warszawa, 8 listopada 2017 r. Autorzy: Paweł Stąporek Marceli Tauzowski Strona 1 Cel analizy

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)

Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Elektroenergetyka zakładów przemysłowych

Bardziej szczegółowo

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL niestacjonarne (II stopień)

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL niestacjonarne (II stopień) dr Adam Salomon Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 10 MSTiL niestacjonarne (II stopień) program wykładu 10. Dynamiczne metody szacowania opłacalności projektów inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

Analiza możliwości racjonalnego wykorzystania pod względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii

Analiza możliwości racjonalnego wykorzystania pod względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii Analiza możliwości racjonalnego wykorzystania pod względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii NAZWA PROJEKTU Budynek mieszkalny wielorodzinny ADRES dz nr ewid. 97, 98,

Bardziej szczegółowo

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK

ANALIZA UWARUNKOWAŃ TECHNICZNO-EKONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGENERACYJNYCH MAŁEJ MOCY W POLSCE. Janusz SKOREK Seminarium Naukowo-Techniczne WSPÓŁCZSN PROBLMY ROZWOJU TCHNOLOGII GAZU ANALIZA UWARUNKOWAŃ TCHNICZNO-KONOMICZNYCH BUDOWY GAZOWYCH UKŁADÓW KOGNRACYJNYCH MAŁJ MOCY W POLSC Janusz SKORK Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo